07.08.2018 Views

KIC AUG 2018

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

vlUtcGifhta&;<br />

wdkif;&if;om;tcGifhta&;<br />

'Drdkua&pDta&;<br />

Mo*kwfv? <strong>2018</strong> ckESpf The Karen News twGJ (5)? trSwf (12)<br />

wyfpGefYvTwfajrjyóemudk jynfe,ftpdk;&ESifh<br />

awGYqHkajz&Sif;oGm;rnf[k KNU A[dkajymqdk<br />

Zlvdkif 27 &uf? <strong>2018</strong> ckESpf<br />

zm;tHNrdKUe,f pHz&D; aus;<br />

&Gmtkyfpk? pHyEHk&GmwGif tpdk;& cGifh<br />

jyKcsuf r&SdbJ wyfpGefYvTwfajr<br />

ay: aqmufvkyfxm;onfh ae<br />

tdrf taqmuftOD;rsm; z,f&Sm;<br />

&Sif;vif;cH&rIESifh ywfoufNyD;<br />

u&ifjynfe,ftpdk;&ESifh a'ocH<br />

vlxktMum; jzpfay:aeaom ajr<br />

,mjyóemrsm;udk jynfe,ftpdk;<br />

&ESifh awGYqHk ajz&Sif;ay;oGm;rnf<br />

jzpfaMumif; KNU A[dk wm0ef&Sdol<br />

rsm;u ajymonf/<br />

tqdkyg ajrae&mrsm;wGif<br />

KNU u ajr,mydkifqdkifcGifh vuf<br />

rSwf xkwfay;rIrsm; &SdcJhNyD; ,ck<br />

jzpfyGm;cJhonfh udpö&yfrsm;aMumifh<br />

a'ocHrsm;wGif epfemrIrsm; &Sdae<br />

onfhtwGuf KNU A[dk ajr,m<br />

ajz&Sif;a&;aumfrwDu oufqdkif<br />

&m jynfe,ftpdk;&ESifh awGYqHkNyD;<br />

ajz&Sif;ay;oGm;rnf[k KNU A[dk<br />

pmrsufESm (7) odkY <br />

u,m;jynfe,f? NrdKUawmf vGdKifaumfrSm ]AdkvfcsKyfatmifqef;<br />

jrif;pD;½kyfxk} xm;&Sda&;udpöu xifwmxuf ykdNyD; t&Sdefjrihf us,f<br />

jyefYvmygw,f/<br />

]ygwD} ua&m ]tmrD} uyg 0ifajymvmwmudk awGY&ygw,f/<br />

]ygwD}bufu wm0ef&Sdol NLD ygwD A[kdjyefMum;a&;aumfrwD<br />

twGif;a&;rSL; rHk&Gm OD;atmif&Sif&JU ajymqkdrIuawmh tESpfcsKyftm;jzihf<br />

u,m;jynfe,f 0efBuD;csKyf&JU ajymqkdrIawGeJYywfoufNyD; wm0ef&Sd&Sd<br />

aqmif&GufEkdifzdkY (ygwDykdif;ua&m^ oufqkdif&m tpdk;&ykdif;uyg<br />

vkyfaqmifzkdY) rD;pdrf;jyvdkufwmyJ jzpfygw,f/ rHk&Gm OD;atmif&Sif&JU<br />

'Dajymqkdcsuf[m tcsdeft& aemufusaeNyDjzpfaomfvnf; pepfw<br />

us avhvmpHkprf;zkdYawmh odyfvdktyfwJhudpö jzpfygw,f/ u,m;<br />

jynfe,f 0efBuD;csKyf&JU ajymqdkcsufuvnf; emrnfeJYvdkufatmif<br />

]azmif;}oGm;wmawmh aocsmygw,f/<br />

]tmrD}bufu wyfrawmfowif;rSefjyefMum;a&; ajymayguf<br />

qkdaygufuawmh ]u,m;jynfe,f0efBuD;csKyfu olwdkY t½Iyft&Sif;xJ<br />

usKyfwkdYppfwyfudk qGJxnhfaew,f? tmPmodrf;wmu usKyfwkdY<br />

ya&mfzuf&Sife,ftvkyfyJ/ b,folrS0ifNyD; q&mBuD;vkyfzdkYrvdkbl;/<br />

jynfaxmifpktpkd;&taeeJY qHk;rMutHk;} qkdwJhtxmeJY r*Fvm,l<br />

toHaumif; [pfvkdufwmyg/ ]'DcsKyf tpdk;&}udk em;&GufqGJNyD; ynm<br />

ay;vdkufwmyg/ rD;avmif&mavyihf ay;vdkufwm jzpfygw,f/<br />

'ghtjyif ucsifjynfe,f? jrpfBuD;em;rSm&SdwJh AdkvfcsKyfatmifqef;<br />

{&m0wDwdkif;? NrdKUe,fpm,Ofrsm; pkaygif;aqG;aEG;yGJwGif<br />

u&ifpmayqdkif&m qHk;jzwfcsuf (8)&yf csrSwf<br />

Zlvdkif 26 &uf? <strong>2018</strong> ckESpf<br />

eefYbGm;cvdef<br />

{&m0wDwdkif;a'oBuD; t<br />

wGif;&Sd NrdKUe,ftoD;oD;rS u&if<br />

pmayESifh,Ofaus;rI aumfrwDrsm;<br />

pkaygif; awGYqHkaqG;aEG;yGJudk<br />

Zlvdkif 25 &ufu anmifwkef;NrdKU<br />

e,f azmif½dk;acsmif; aus;&Gmü<br />

usif;ycJhNyD; aqG;aEG;yGJtNyD;wGif<br />

qHk;jzwfcsuf 8 csuf csrSwfcJh<br />

aMumif; wm0ef&Sdolrsm;xHrS od&<br />

onf/<br />

u&ifpmayESifh ,Ofaus;rI<br />

qdkif&m udpö&yfrsm;udk vTwfawmf<br />

wGif wifjyEdkifa&;twGuf &nf<br />

&G,f jyKvkyfonfh ,if;aqG;aEG;rI<br />

rsm;rSwqifh ¤if;qHk;jzwfcsufrsm;<br />

csrSwf&jcif;ESifhywfoufí yef;<br />

waemfNrdKUe,f u&ifpmayESifh<br />

,Ofaus;rIaumfrwD twGif;a&;<br />

rSL; ref;0if;armifu ,ckvdk ajym<br />

onf/<br />

pmrsufESm (4) odkY <br />

'Drdkua&pDrqefwJh jAL½kdu&uft&m&Sdqdk; oabmxm; qefYusifa&;vm;<br />

AdkvfcsKyfatmifqef; ½kyfxk qefYusifa&;vm; uGJjym;MuzkdY<br />

pmrsufESm (11) odkY <br />

armifausmfpGm


<strong>2018</strong> ck Zlvdkifv 17 &ufaeYu u&ifjynfe,f? zm;tHNrdKUe,f&Sd<br />

pHy&D;aus;&GmtkyfpkwGif aus;&Gmolaus;&Gmom;rsm; aexdkifvQuf&Sd<br />

onhf aetdrf? NcHtumrsm;udk NzdKcszsufqD;rI jzpfyGm;cJhonf/ vlrI<br />

uGef&ufpmrsufESmrsm;wGifvnf; aetdrfzsufqD;cH&onhf &Gmol<br />

trsKd;orD; trsm;pk\ &ifzGifhoHrsm;xJwGif tpdk;& odkYr[kwf c½dkeD<br />

rsm;u ,if;odkYaom tEkdifusifhrIvkyf&yfudk vkyfaqmifaeonf[k<br />

ajymqdkaeMuNyD; oifhwifhavsmufywfaom ajz&Sif;rIudk vdkvm;aeMu<br />

onf/<br />

tqdkygajrae&mrsm;rSm a'ocH aus;vufaeolrsm;\ bdk;<br />

bGm;ydkifajrrsm;jzpfNyD; ,if;udk ppfwyfu wyfydkifajrtjzpf odrf;<br />

qnf;cJhjcif;jzpfonf[k od&onf/ xdkrSwqifh ppfwyfu jyefvnf<br />

pGefYvTwfxm;aom wyfpGefYajrudk rlv &Gmol&Gmom;rsm;u tawmf<br />

MumMum tcsdef,lum ckwfxGif&Sif;vif;NyD; aetdrfrsm;aqmufvkyfNyD;<br />

twnfwus aexdkifvmcJhMuonf/<br />

wpfzufwGifvnf; autJef,lu a'ocHrsm;\ bdk;bGm;ydkifqdkif&m<br />

Editorial<br />

Xmaejynfoltm; pmemem;vnfrIjzifh<br />

qHk;jzwfvkyfaqmifMurSom t&m&m Nidrf;csrf;rnf<br />

ajrudk jyefvnftuGufcsay;um ¤if;wdkYtwGuf ajr,mydkifqdkifcGifh<br />

vufrSwf(*&ef) xkwfay;xm;onhfoabmvnf; &GmoltrsKd;orD;<br />

rsm;\ ajymqdkrIrsm; &Sdaeonf/ wyfpGefYvTwfí ajrvGwfajr½dkif;<br />

jzpfaeonhf xdkajrae&mudk rdom;pkwpfpkvQif ay 60 x 120<br />

tus,f&Sd ajrwpfuGufEIef;jzifh O,smOfNcHajrtwGuf ajr{uaygif;<br />

200 ausmfudk 2017 ckESpfu tuGufcsay;xm;onf[kvnf;<br />

autJef,l xDvHkNrdKUe,f ESifh A[dkuvnf; xkwfazmfajymqdkonf/<br />

pHy&D;aus;&Gmtkyfpk? pHzEHk&Gmtem;&Sd wyfpGefYvTwfxm;onfh<br />

rlvajr 1128.93 {uteuf 928.93 {uudk EdkifiHawmfydkifajr<br />

tjzpf owfrSwfxm;&SdNyD;jzpfonfhtwGuf 1989 ckESpf jrefrmEdkifiH<br />

atmufydkif;NrdKU&Gm&Sd ajr,mtufOya' yk'fr21(1)t& ¤if;ajray:wGif<br />

tpdk;& cGifhjyKrdefYr&bJ aexdkifvkyfudkifolrsm;tm; trdefYpmygaeYrSpí<br />

14 &uftwGif; ajymif;a&TUay;&ef zm;tHc½dkif taxGaxG tkyfcsKyf<br />

a&;OD;pD;Xmeu ZGefv 30 &uf aeYpGJjzifh xkwfjyefcJhonf/<br />

vuf&SdaexdkifMuol Xmaea'ocHrsm;onf tpdk;& odkYr[kwf<br />

oufqdkif&mXmeu rnfonhfvwGif tqdkygpGefYvTwfajrudk rnf<br />

onhftcsdefwGif EdkifiHawmfydkifajrtjzpf owfrSwfaMumif; od&Sdxm;<br />

MucJh[ef r&Sday/ ¤if;wdkYtaejzifh ,ckajrae&mrS ajymif;a&TUay;&rnhf<br />

tcsdefumv &ufowåESpfywfrSm wdkawmif;vGef;vSovdk ajr,mqdkif<br />

&m Oya'rsm;udkvnf; *CeP em;vnfxm;rI r&Sdonhftjyif rnf<br />

odkYaom ta&;,l aqmif&GufrIrsm;&Sdonfudkvnf; A[kokwtjzpfyif<br />

BudKwif od&Sdxm;rnhfyHk ray:Mu/ 0óefumv &moDonf ae&m<br />

a'owpfckodkY a&TUajymif;&eftvdkYiSm vG,fuljrefqefpGm vkyfaqmif<br />

Ekdifonhf tcgor, r[kwfonhftjyif ,ckESpfwGifrS rdk;BuD; av<br />

BuD; a&BuD; rD;ysuf pm;0wfaea&;cufcJrIESifh jynfolrsm; &ifqdkif<br />

BuHKawGYaeMu&onf/<br />

xdk&Sif;vif;ajrudpöESifh ywfoufívnf; jynfe,ftpdk;& tyg<br />

t0if oufqdkif&m OD;pD;Xmersm;u a'ocHjynfolrsm;\ &ifzGifhoH<br />

rsm;ESifh wajy;nD wkefYjyefoH? &Sif;vif;oHrsm; vkyfaqmifay;oihfonf/<br />

tu,fí tjyeftvSef em;axmifay;jcif;? n§dEdIif;aqG;aEG;? tajz&Sm<br />

Mujcif;rsm;udk vkyfaqmifrnfqdkvQif ajz&Sif;oGm;rnhf enf;vrf;<br />

wpHkw&mudk aocsmpGm &SmazGoGm;Ekdifrnf jzpfonf/ Xmaejynfol<br />

rsm;onf rdrdwdkY\ rJqE´&Sifrsm;? rdrdwdkYudk tm;udk;tm;xm; jyKol<br />

rsm;jzpf&m ¤if;wdkYtwGuf xdcdkufepfemrI enf;yg;aom? qHk;½IH;rI<br />

rjzpfapaom aqmif&Gufcsufrsm;udk jyKvkyfoGm;oifhonf[k ½Ijrif<br />

onf/<br />

rnfodkYyifqdkMuap xdcdkufepfemaeMuolrsm;\ qHk;½HI;rIrsm;udk<br />

pmemem;vnfulnDEdkifa&;twGuf yg0ifywfoufol toD;oD;ESifh<br />

tBuHay; ulnDEkdifMuolrsm;u aocsmpGm jyefvnfoHk;oyfNyD;<br />

toifhawmfqHk; taetxm;udk aqG;aEG;wdkifyif&if; taumif;qHk;<br />

enf;vrf;udk &SmazGum tcsdef? &moDESifhtrSD vkyfaqmifoGm;oifhyg<br />

aMumif; wdkufwGef;vdkygonf/<br />

Zlvdkif 18 &uf? <strong>2018</strong> ckESpf<br />

u&ifjynfe,f? zm;tHNrdKUe,f<br />

pHy&D;aus;&GmtkyfpktwGif;&Sd wyf<br />

pGefYvTwfajray:wGif tpdk;& cGifh<br />

jyKcsufr&SdbJ aqmufxm;onfh<br />

taqmuftOD;rsm;udk Zlvdkifv<br />

17 &ufaeYrSpwifNyD; oufqdkif&m<br />

jynfe,ftkyfcsKyfa&; tmPmydkif<br />

rsm;u 0ifa&muf&Sif;vif; z,f<br />

&Sm;rIrsm; jyKvkyfcJhaMumif; od&<br />

onf/<br />

pHy&D;aus;&Gmtkyfpk pHzEHk<br />

aus;&GmteD;&Sd wyfpGefYvTwfxm;<br />

pHy&D;aus;&GmtkyfpkrS wyfpGefYvTwfajray:&Sd taqmuftOD;rsm;udk tiftm;oHk;NzdKcs<br />

onfh rlvajr 1128.93 {urS<br />

928.93 {uudk EdkifiHawmfydkifajr<br />

tjzpf owfrSwfxm;&SdNyD; jzpf<br />

onfhtwGuf ¤if;ajray:twGif;<br />

&Sd tpdk;&cGifhjyKrdefYr&bJ aexdkif<br />

vkyfudkifolrsm;udk ajymif;a&TUay;<br />

&ef NyD;cJhonfh ZGefv 30 &ufaeY<br />

&ufpGJjzifh tpdk;&bufu<br />

xkwfjyefxm;jcif; jzpfonf/<br />

tqkdyg ajrae&mrsm;ay:wGif<br />

a'ocHtcsdKUrS ,m,Daetdrfrsm;<br />

aqmufvkyfum aexdkifrIrsm; &Sd<br />

onfhtwGuf jynfe,f tpdk;&rS<br />

u&ifowif;pOf<br />

xdkodkYtzGJYpHk tiftm;oHk;NyD; vlae<br />

tdrfESifh wJrsm; vma&mufNzdKcsrI<br />

tay: ¤if;ajray:wGif vuf&Sdae<br />

xdkifaeonfh *ghNidrf;u u&ifo<br />

wif;pOfodkY ,ckvdkajymonf/<br />

¤if;u ]'Dajr[m usrbdk;bGm;<br />

ydkifwJhajrawG/ ppfwyfvmodrf;<br />

awmh b,folrSvkyfvdkY r&bl;/<br />

olwdkYrvkyfEdkifvdkY jyefpGefYvTwfNyD;<br />

wJhtcsdefrSm usrwdkYbdk;bGm;ajrudk<br />

usrwdkY jyefckwf&Sif;wm usrwdkY<br />

udk wpfcgrS vmwm;wJhvl r&Sd<br />

bl;/ KNU uvnf; usrwdkY jynf<br />

trIaqmifem,u ref;vif;jrwfausmf<br />

t,f'DwmcsKyf<br />

eef;azmha*<br />

trIaqmift,f'Dwm apmxGef;vif;<br />

owif;t,f'Dwm apmodef;jrifh<br />

owif;wm0efcH<br />

pzef;a&Smif;<br />

owif;axmufrsm; eef;a0NzdK;Zm? ptdkifql;? apmjrwfOD;om<br />

apm&Sm;? erfhbGm;cvdef<br />

u&ifydkif;t,f'Dwm apmcvDu,dk<br />

u&ifydkif;bmomjyef aemfap;ck'l;<br />

pmpD'DZdkif;t,f'Dwm apmzdk;rl;? ausmftJe,f<br />

xkwfa0ol apmxGef;vif; (02048)<br />

trSwf (8) &yfuGuf? axmif0d (12) vrf;?<br />

zm;tHNrdKU? u&ifjynfe,f<br />

yHkESdyfol ESif;opfOD;yHkESdyfwdkuf (00601)<br />

27(A), Corner of U Hmoo St and U Tun Nyo St,<br />

Dagon (East) Industrial Zone, Yangon<br />

wefbdk; 500 usyf<br />

qufoG,f&ef<br />

trSwf (8) &yfuGuf? axmif0d (12) vrf;?<br />

zm;tHNrdKU? u&ifjynfe,f<br />

kicnews@yahoo.com, kicnews97@gmail.com<br />

www.kicnews.org, www.karennews.org<br />

09973883218, 09452849329, 09764943688<br />

olawG ae&m&atmif tuGufcsNyD;<br />

pDpOfay;w,f/ tckrS tpdk;&u<br />

ray;aebl;qdkawmh usrwdkY<br />

b,fvdkvkyfrvJ/ KNU u usr<br />

wdkYudk ajz&Sif;ay;Edkifr,fvdkY xif<br />

w,f}[k ajymonf/<br />

,refaeYu &Sif;vif;rIrsm;<br />

jyKvkyfonfh ae&mwGif KNU rS<br />

2017 ckESpfwGif ay 60x 120 t<br />

us,f&Sd ajrae&mrsm;udk rdom;pk<br />

wpfpkvQif wpfuGufEIef;ESifh cs<br />

xm;ay;NyD; ¤if;wdkYrS O,smOfNcHajr<br />

twGuf pkpkaygif; {u 200<br />

ausmf csxm;ay;xm;jcif; jzpf<br />

onf[k KNU- u&iftrsKd;om;<br />

tpnf;t½kH; xDvHkNrdKUe,f OuúX<br />

y'dkapmom'ifu u&ifowif;<br />

pOfokdY ajymonf/<br />

]wyfrvkyfEdkifvdkY wyfpGefY<br />

vTwfNyD;awmh ajrvTwfajr½dkif;jzpf<br />

wJhtcsdefrSm usaemfwdkYu jynfol<br />

awG ae&m&Sdatmif ajruGufoGm;cs<br />

ay;w,f/ KNU taxmuftxm;<br />

eJY vkyfay;w,f/ KNU A[dkeJY?<br />

JMC-U (jynfaxmifpktqifh ypf<br />

cwf wdkufcdkufrI &yfpJa&;qdkif&m<br />

yl;wGJapmifhMunfha&; aumfrwD)<br />

u vlawGudkvnf; wifjyxm;<br />

w,f/ tck usaemfwdkY Mum;wm<br />

u 'Dajrudk jynfe,ftpdk;&u<br />

pdppfNyD; jyefcsay;r,f tJvdkMum;<br />

w,f/ w&m;0if Mum;wmawmh<br />

r[kwfao;bl;/ 'Dudpöu A[dkudk<br />

wifjyxm;NyD;qdkawmh A[dkujyef<br />

taMumif;jyefvmwmudk apmifhae<br />

w,f}[k ¤if;u u&ifowif;pOf<br />

odkY ajymonf/<br />

tpdk;& cGifhjyKcsufr&bJ ae<br />

xdkifolrsm;udk trdefYpmyg aeYrS<br />

pí &ufaygif; 14 &uftwGif;<br />

ajymif;a&TUxGufcGmay;&ef 1989<br />

ckESpf jrefrmEdkifiHatmufydkif;<br />

NrdKU&Gm&Sd ajr,m tufOya' yk'fr<br />

21(1) t& qifhpmudk ZGefv 30<br />

&ufaeYwGif aumfvdawåmft&m&Sd<br />

zm;tHc½dkiftaxGaxGtkyfcsKyfa&;<br />

OD;pD;Xme zm;tHNrdKUrS xkwfjyefxm;<br />

jcif; jzpfonf/<br />

2 u&ifowif;pOf? Mo*kwfv<strong>2018</strong><br />

2013 pufwifbmvrS pwifxkwfa0onf


News<br />

tpdk;& pmoifausmif;rsm;wGif rlvtwkdif;<br />

u&iftvHESifh EkdifiHawmftvH qufvuf vTifhxlrnf<br />

jrefrmhta&;oHk;oyfjcif;ESifh EdkifiHwumpdefac:rIrsm;zdk&rf<br />

EkdifiHtoD;oD;rS ynm&Sif (50) cefYwufa&mufcJh<br />

Zlvdkif 11 &uf? <strong>2018</strong> ckESpf<br />

jrefrmEdkifiHta&; jyefvnf<br />

oHk;oyfjcif;ESifh EkdifiHwum pdef<br />

ac:rIrsm;zdk&rf (Burma Review<br />

and Challenges International<br />

Forum- BRACIF)udk *syefEkdifiH?<br />

em*dk,mNrdKU&Sd Aichi Gakuin University<br />

&Sd Campus ESpfckwGif Zl<br />

vdkifv 7 &ufrS 9 &ufaeYtxd<br />

usif;yjyKvkyfcJh&m jrefrmESifh Ekdif<br />

iHwumrS wwfodynm&Sifaygif;<br />

53 OD; wufa&mufaqG;aEG; z<br />

vS,fcJhMuonf/<br />

,ckzdk&rfrSm 'kwd,tBudrf<br />

jzpfNyD; Aichi Gakuin University<br />

rS ygarmu© csKdpdef,mrm[mwm<br />

(Chosein Yamahata)u OD;aqmif<br />

um ygarmu© rmuDudkwmuD'g<br />

(Makiko Takeda)ESifhtwl ur<br />

uxjyK usif;ycJhjcif;jzpfNyD; zdk&rf<br />

wGif Panel 11 ck? pm;yGJ0dkif; aqG;<br />

aEG;yGJESpfck tygt0if Key Note<br />

wpfckESifh Special lecture tpDt<br />

pOfrsm; yg0ifaMumif; ygarmu©<br />

csKdpdefu ajymqdkonf/<br />

¤if;u ]tm;vHk; NcHKajymvdkuf<br />

&if u@BuD; 15 ck&Sdw,f/ 15<br />

ckrSm usaemfhtaeeJY auseyftm;&<br />

rIudk ajym&&if aqG;aEG;wJholawG<br />

&JUwuf


Zlvdkif 10 &uf? <strong>2018</strong> ckESpf<br />

apmxGef;vif;<br />

jrefrmjynf ta&SUawmifykdif;<br />

a'otwGif; a&tm;vQyfppf<br />

xkwf,l&ef qnfrsm;? a&umwm<br />

rsm; wnfaqmufjcif;aMumifh<br />

a'ocHrsm;tay: qdk;usdK;ouf<br />

a&mufrItay: u&ifvlYtcGifht<br />

Zlvkdif 3 &uf? <strong>2018</strong> ckESpf<br />

apm&Sm;<br />

zm;tHNrdKUwGif EkdifiHwum t<br />

qifhrD aps;0,fpifwm-Shopping<br />

Center wnfaqmuf&ef jynfe,f<br />

tpkd;&ESifh pmcsKyfcsKyfonfh tcsdef<br />

wGif a'ozGHUNzdK;a&;twGuf usyf<br />

odef; 5000 ay;oGif;oGm;rnf<br />

[k UHM ukrÜPD Managing Director<br />

OD;xGef;atmifa&Tu Zlvkdif 3<br />

&ufaeYwGif ajymonf/<br />

OD;xGef;atmifa&Tu ]wif'g<br />

pnf;rsOf;pnf;urf;t& tqkdjyK<br />

yHkpHukd b,fvkdvkyfygr,f/ tpkd;<br />

&udk b,fvkdtay;t,l vkyfyg<br />

r,f/ tjcm; a'ozGHYNzdK;a&; t<br />

wGuf bmvkyfay;ygr,fqkdwJh<br />

wif'gxJrSm ygwJhtcsufawGukd<br />

tqkdjyKcJhwmaygh/ a'ozGHYNzdK;a&;<br />

vkyfief;ukd ay;oGif;r,fvkdY t<br />

qkdjyKwJhtwGuf odef; 5000 ay;<br />

oGif;oGm;r,f}[k u&ifowif;<br />

pOfokdY ajymonf/<br />

News<br />

a&umwm wnfaqmufrIrsm;aMumifh a'ocHrsm;tay: qdk;usdK;oufa&mufrI tpD&ifcHpmxkwfjyef<br />

a&;tzGJY(KHRG)ESifh u&ifjrpf<br />

acsmif;rsm; apmifhMunfha&; uGef<br />

&uf (KRW)wdkYrS tpD&ifcHpm a&;<br />

om;xkwfjyefonfh tcrf;tem;<br />

udk &efukefNrdKU&Sd? Orchid [kdw,fü<br />

Zlvdkif 10 &ufaeYwGif usif;ycJh<br />

onf/<br />

tpD&ifcHpmjyKpk xkwfjyef&<br />

a'ozGHYNzdK;a&;twGuf<br />

usyfodef; (5000) ay;oGif;oGm;rnf[k UHM qdk<br />

UHM ukrÜPD taejzifh ,ck<br />

vtwGif; jynfe,ftpkd;&ESifh pm<br />

csKyfcsKyfqkd&ef&SdaeNyD; Zlvkdif 1<br />

&ufaeYrS pwifum pDrHudef;tBudK<br />

vkyfief;rsm;tjzpf ajrnd§ ajr&Sif;<br />

jcif;? NcHcwfjcif; jyKvkyfNyD;aemuf<br />

wnfaqmufa&; vkyfief;rsm;tm;<br />

Mo*kwfvwGif pwifvkyfaqmif<br />

rnf[kvnf; OD;xGef;atmifa&T<br />

u qufajymonf/<br />

Shopping Center twGuf<br />

vGefcJhaom rwfvu pwif wif<br />

'g ac:,lcJh&mwGif ukrÜPD 10 ck<br />

ausmf avQmufxm;cJh&m xdktxJrS<br />

cspfvif;NrdKiftpktzGJY? *rkef;yGifh?<br />

UHM paom ukrÜPDrsm;ukd arv<br />

31 &ufaeYwGif yPmr a&G;cs,f<br />

cJhonf/<br />

u&ifjynfe,f tpkd;&tzGJYu<br />

tqdkyg ukrÜPD 3 ckrS wif'g<br />

atmifjrifoGm;onfh UHM<br />

Development Co.Ltd ukrÜPD\<br />

trnfudk ZGef 21 &ufaeYwGif<br />

jcif;ESifh ywfoufí KHRG rS<br />

aemf*sufprif;u ]pDrHudef;awGeJY<br />

ywfoufNyD;awmh a'ocH vlxk&JU<br />

pdk;&drfrI? toHawG? olwkdYudk w<br />

u,fyJ tav;xm;&r,f qdkwJh<br />

[mudk xnfhoGif;pOf;pm; apcsif<br />

w,f/ 'guawmh pDrHudef; rpcif<br />

aygh/ aemufNyD;awmh pDrHudef;BuD;<br />

aMunmcJhNyD; Shopping Center<br />

udk zm;tHNrdKU? trSwf 9 &yfuGuf&Sd<br />

pkaygif;ajr{&d,m 3 'or 334<br />

{u&Sdaom um;0if;a[mif;wGif<br />

wnfaqmufoGm;rnfjzpfonf/<br />

]ZGJuyifyvmZm}[k emrnf<br />

ay;&efvsmxm;onfh aps;0,fpif<br />

wmwGif aps;qkdifcef;rsm;tjyif<br />

uav;upm;uGif;rsm;? ½kyf&Sif½kH?<br />

pm;aomufqkdif? pnf;a0;cef;r?<br />

½kH;cef;rsm; pHkpHkvifvif yg&SdoGm;<br />

rnfjzpfNyD; aiGusyf 11 bDvD,H<br />

tukefuscH wnfaqmufoGm;<br />

rnf[k UHM ukrÜPDxHrS od&<br />

onf/<br />

,ckwnfaqmufrnfh Shopping<br />

Mall rSm u&ifjynfe,f t<br />

wGif; yxrqHk;aom aps;0,fpif<br />

wmwpfckjzpfvmrnf jzpfNyD;<br />

u&if jynfe,ftpdk;&tzGJY tae<br />

jzifh ¤if;rS&&Sdvmaom tusdK;t<br />

jrwfaiGrsm;udk jynfe,fzGHYNzdK;a&;<br />

twGuf jyefvnfvkyfaqmifoGm;<br />

awGaMumifh qdk;usdK;oufa&muf<br />

rI cH&wJh a'ocHawGtwGuf w<br />

&m; rQwrIawGeJY ydkrkdaumif;rGefwJh<br />

vlrIb0awG&Sdatmif? aemufxd<br />

cdkufcH&wJholawGudk oufqkdif&m<br />

eJY wjcm;olawG odNyD;pmem<br />

em;vnfEkdifatmif &nf&G,fyg<br />

w,f} [k ajymonf/<br />

pmrsufESm 28 rsufESm yg&Sd<br />

onfh tpD&ifcHpmwGif jrefrmjynf<br />

ta&SUawmifykdif;a'owGif pDrH<br />

udef;pwif&ef tqdkjyKxm;onfh<br />

a&umwmrsm;? wnfaqmufNyD;<br />

oGm;onfh a&umwmpDrHudef;wdkY<br />

aMumifh a'ocHrsm; ae&yfpGefYcGm<br />

&rI? ajr,modrf;,lcH&NyD; rQwrI<br />

r&Sdonfh avsmfaMu;aiG&&SdrIrsm;?<br />

toufarG;0rf;ausmif; xdcdkufrI<br />

rsm;ESifh vufeufudkifwdkufyGJrsm;<br />

aMumifh rdkif;tEÅ&m,frsm;<br />

taMumif;udk azmfjyxm;onf/<br />

xkdYtjyif wdkif;&if;om;a'o<br />

rsm;wGif a&tm;vQyfppf pDrHudef;<br />

rsm;ukd taumiftxnfazmf&mü<br />

y#dyu© jzpfyGm;rI qef;ppfjcif;<br />

vkyfief;pOfrsm;ukd pDrHudef; azmf<br />

aqmifolrsm;rS tjynfht0 wm<br />

0ef,l vkyfaqmifNyD; tpkd;&u<br />

a&SUzHk; ï{&m0wDwdkif;ÛrS<br />

¤if;u ]wpfa'oeJYwpfa'o<br />

awGYqHkNyD;awmh u&ifpmay ,Of<br />

aus;rIqdkif&m udpöawGrSm jzpf<br />

wnfaewJh tajctaeawG? jzpf<br />

ay:aewJh tcuftcJawGudk z<br />

vS,fNyD; tckvdk qHk;jzwfvdkufwm<br />

jzpfw,f/ wpfa,mufeJYwpf<br />

a,muf bmtultnD ay;Edkifr<br />

vJ/ wdkYpkaygif;NyD;awmh vTwf<br />

awmfudk b,fvdkwifrvJ/ pk<br />

aygif;NyD; pnf;vHk;nDnGwfrItm;eJY<br />

wdkYvdkcsifwJh tcGifhta&;udk b,f<br />

vdk awmif;qdkrvJ pwJhenf;vrf;<br />

&Smwmvnf; jzpfw,f}[k ajym<br />

onf/<br />

,if; qHk;jzwfcsufrsm;rSm<br />

u&ifpmayudk tajccHynm<br />

ausmif;rsm;wGif wpfywftwGif;<br />

1 &ufrS 3 &uftxd xnfhoGif;<br />

oifMum;Edkif&ef? u&ifpmayESifh<br />

ywfoufí oifaxmufulypönf;<br />

rsm;tm; yHhydk;ay;&ef? ydk;^paum<br />

u&if KG wef;oif½dk;opfudk<br />

tjrefqHk; xkwfa0&ef? pmoifcsdef<br />

wGif oif½dk;nTef;wrf; xkwfay;<br />

jcif;ESifh vpOf rmwdumrsm;yg<br />

yl;wGJ xkwfjyefay;&efwdkY yg0if<br />

onf/<br />

xdkYtjyif aEG&moD u&ifpm<br />

ay oifMum;&mwGif vuf&Sdynm<br />

a&;XmerS xda&mufonfh nTef<br />

Mum;csufrsm; r&&SdonfhtwGuf<br />

wdkif;pm,OftzGJYrS ulnDay;&ef?<br />

u&ifpmay oifMum;ay;rnfh q<br />

&m^q&mrrsm;\ t&nftaoG;<br />

udk pDppf&efESifh oifMum;rnfh<br />

rnf jzpfaMumif;vnf; tpkd;&<br />

wm0ef&Sdolrsm;u ajymonf/<br />

UMH ukrÜPDonf zm;tHNrdKU&Sd<br />

a&Tzm;pnftdrf&m pDrHudef;rsm;?<br />

bufvkdufrIr&Sd BuD;Muyfay;&ef?<br />

pDrHudef;ESifh ywfoufí a'o<br />

cHrsm;tay: t&yfbuftzJGY t<br />

pnf;rsm;u ulnDay;&mwGif zd<br />

tm;ay; Ncdrf;ajcmufrIuif;&ef<br />

ponfhtcsufrsm;udk tpD&ifcHpm<br />

wGif tpdk;& ESifh pDrHudef;taumif<br />

txnfazmfrnfh ukrÜPDrsm;t<br />

wGuf tBuHjyKazmfjyxm;onf/<br />

awmifilc½dkiftwGif;&Sd yod<br />

qnf wnfaqmufjcif;aMumifh<br />

ae&yfpGefYcGmcJh&ol &GmBuD; aus;<br />

&Gmol tzD; aemfrl;vlu ]yod<br />

qnfaqmufzkdY qnfajrmif;u<br />

tzD;wkdYudk vmajymwm 1997 ck<br />

ESpfwkef;uyg/ &GmESpf&Gm a&TU<br />

ajymif;ay;&r,fwJh? ajymif;wJh<br />

ae&mrSm wm;qD;ydwfyifrI r&Sdae<br />

&r,f/ ajrae&muvnf; wajy;<br />

nD jzpf&r,f/ a&ESpfjr§KyfqHk;½HI;<br />

oGm;wJh v,f? ,m oD;ESHyifawGudk<br />

avsmfaMu;eJ h a&SUqufvkyfudkif<br />

pm;aomufzkdY ajrtpm;ay;r,f<br />

ajymw,f/ tckcsdefxd bmrS r&<br />

bl;/ 'gtjyif useffaewJh ajrudk<br />

rdom;pkpm;zkdY vkyfudkifpm;aomuf<br />

aewmudk w&m;pGJcH&w,f/ tck<br />

xd w&m;&ifqkdifae&wkef;yJ}[k<br />

q&m^rrsm;tm; cefYtyf&mwGif<br />

NrdKUe,fpm,OfrS axmufcHay;&ef?<br />

u&ifpmay cdkifrmapa&;twGuf<br />

Oya'wpfck jyXmef;ay;Edkif&ef<br />

jynfaxmifpkvTwfawmfwGif Oy<br />

a'udk twnfjyKjyXmef;Edkif&ef<br />

ponfhtcsufrsm; yg0ifonf[k<br />

anmifwkef;NrdKUe,f u&ifpmay<br />

ESifh ,Ofaus;rIaumfrwD twGif;<br />

a&;rSL; ref;atmifrsdK;OD;u ajym<br />

onf/<br />

awGYqHkaqG;aEG;yGJwGif u&if<br />

wdkif;&if;om;a&;&m0efBuD; *gh<br />

rdk;jrwfjrwfolrS tzGifhtrSmpum;<br />

ajymMum;NyD; wdkif;a'oBuD;vTwf<br />

awmf? wdkif;&if;om;a&;&m aumf<br />

rwD twGif;a&;rSL; vTwfawmf<br />

udk,fpm;vS,f ref;ausmfqef;rS<br />

aumfrwD\ vkyfydkifcGifhrsm;tm;<br />

&Sif;vif;wifjyjcif;rsm;? NrdKUe,f<br />

toD;oD;rS u&ifha&;&mudpörsm;<br />

udk pkaygif;aqG;aEG;jcif;ESifh &&Sd<br />

vmonfh &v'frsm;udk wdkif;&if;<br />

om;a&;&m0efBuD;tm; wifjy<br />

jcif;? wdkif;&if;om;a&;&m 0ef<br />

BuD;ESifh wdkif;&if;om;a&;&m<br />

aumfrwDtm; ar;jref;jcif;ESifh<br />

jyefvnf ajzMum;jcif;rsm; jyK<br />

vkyfcJhMuonf/<br />

uefBuD;a'gifhNrdKUe,f u&if<br />

pmayESifh ,Ofaus;rIaumfrwD<br />

OuúX ref;pef;0if;u ]ausmif;<br />

csdef jyifyxuf ausmif;wGif;ynm<br />

a&;jzpfzdkYudk EdkifiHawmftpdk;&u<br />

aeNyD;awmh trSefwu,f todt<br />

rSwfjyKNyD; vkyfaqmifay;jcif;tm;<br />

urf;em;vrf; wnfaqmufa&;<br />

vkyfief;rsm;tjyif armfvNrdKifNrdKU<br />

&Sd Ocean aps;0,fpifwmrsm;?<br />

tdrf&mpDrHudef;ESifh tjcm; txif<br />

ajymonf/<br />

xdkYtjyif a&umwm pDrHudef;<br />

rsm;onf e,fajr rNidrf;csrf;<br />

ao;onfh a'orsm;wGif t<br />

aumiftxnfazmf&ef pDpOfrIrsm;<br />

&SdaeNyD; Nidrf;csrf;a&;jzpfpOf vuf<br />

awGYwGif cufcJaeum tpdk;&<br />

taejzifh Nidrfcsrf;a&; r&cif a&<br />

umwm pDrHudef;rsm; &yfqkdif;xm;<br />

&ef a'ocHrsm;ESifh twl awmif;<br />

qdkvdkonf[k u&ifjrpfacsmif;<br />

apmifhMunfha&;uGef&ufrS apm<br />

ombdk;u ajymonf/<br />

u&if vlYtcGifhta&;tzJGY<br />

(KHRG) udk 1992 ckESpfwGif<br />

pwifzJGYpnf;cJhNyD; tzJGYtaejzifh<br />

y#dyu©a'orsm;&Sd a'ocH wkdif;<br />

&if;rsm; vlYtcGifhta&; xdcdkufrI<br />

rsm;udk azmfxkwfjyKpk tpD&ifcHrI<br />

rsm; jyKvkyfavh&SdNyD; EkdifiHa&;ESifh<br />

tjcm;aom tzJGYtpnf;rsm;ESifh<br />

qufEG,frIr&SdbJ oD;jcm; vGwf<br />

vyfonfh tzJGYwpfck jzpfum<br />

,ck xkwfjyefonfh tpD&ifcHpmESifh<br />

ywfoufí khrg@khrg.org odkY<br />

qufoG,f&,lEkdifaMumif; tzJGY<br />

wm0ef&Sdolrsm;u ajymonf/<br />

jzifh wdkif;&if;om; pnf;vHk;nD<br />

nGwfa&;udk ydkNyD;awmh tusdK;jyK<br />

apw,f/ wdkif;a'oBuD; 0efBuD;<br />

csKyfeJY wdkif;a'oBuD; tpdk;&tzGJY&JU<br />

oabmwlnDcsufeJY vkyf&ifawmh<br />

ydkNyD;awmh oGufvufjrefqefwm<br />

ayghaemf/ tJ'Dvdk em;vnfrI ,l<br />

NyD;awmh vkyfaqmif&ifawmh<br />

jynfaxmifpk0efBuD; tqifhtxd<br />

qdk ydkjrefwmayghaemf/ 'guawmh<br />

wdkif;a'oBuD;tpdk;&&JU yl;aygif;<br />

aqmif&GufrItay: rlwnfw,f}<br />

[k tBuHay; ajymqdkonf/<br />

¤if;tjyif ,ckvdk aqG;aEG;yGJ<br />

rsm;wGif wdkif;&if;om;a&;&m 0ef<br />

BuD;ESifh NrdKUe,fu&ifpmayESifh<br />

,Ofaus;rIaumfrwDrsm; omru<br />

pmayoifMum;a&;ESifh ywfouf<br />

onfh ynma&;0efBuD;Xmetjyif<br />

vl0ifrI BuD;Muyfa&;ESifh jynfolY<br />

tiftm;OD;pD;Xme ponfh ouf<br />

qdkif&mXmersm; yg0ifvmygu ydk<br />

í xda&mufrI &EdkifrnfjzpfaMumif;<br />

tBuHay; aqG;aEG;rIrsm;vnf; &Sd<br />

aMumif; awGYqHkaqG;aEG;yGJ wuf<br />

a&mufolrsm;\ ajymjycsufrsm;<br />

t& od&onf/<br />

,refaeYu jyKvkyfcJhonfh<br />

awGYqHkaqG;aEG;rIudk anmifwkef;<br />

NrdKUe,f u&ifpmayESifh ,Ofaus;<br />

rI aumfrwDrS OD;aqmif usif;yNyD;<br />

u&ifwdkif;&if;om;a&;&m 0efBuD;<br />

*ghrdk;jrwfjrwfol tygt0if NrdKU<br />

e,f 22 NrdKUe,f&Sd u&ifpmayESifh<br />

,Ofaus;rI aumfrwDrsm;rS OuúX<br />

rsm;ESifh tzGJY0ifrsm; pkpkaygif;<br />

150 ausmf wufa&mufcJhMu<br />

onf/<br />

u& pDrHudef;rsm;udkvnf; wm0ef<br />

,l aqmufvkyfaeaom ukrÜPD<br />

jzpfonf/<br />

4 u&ifowif;pOf? Mo*kwfv<strong>2018</strong><br />

2013 pufwifbmvrS pwifxkwfa0onf


photo: Thiha Moe Thaw (City Loikaw)<br />

Zlvkdif 4 &uf? <strong>2018</strong> ckESpf<br />

u&ifeD(u,m;) jynfe,f?<br />

vGdKifaumfNrKdUwGif AkdvfcsKyfatmif<br />

qef; aMu;½kyfxk xm;&Sdrnfhudpö<br />

ukd uefYuGuf qE´jyonhf u&ifeD<br />

(u,m;)wkdif;&if;om; vli,f<br />

rsm;tm; tpkd;&rS ta&;,lrIESihf<br />

tMurf;zuf NzKdcGJcJhjcif;tay:<br />

&IwfcsaMumif; wkdif;&if;om; vl<br />

i,frsm; r[mrdwf (NEYA) u Zl<br />

News<br />

AkdvfcsKyfaMu;½kyf uefYuGufqE´jyolrsm;ukd ta&;,lrIESihf tMurf;zufrItay: NEYA &Iwfcs<br />

vkdifv 4 &ufwGif oabmxm;<br />

xkwfjyefvkdufonf/<br />

u&ifeDordkif;ESifh AdkvfcsKyf<br />

aMu;½kyf wnfaqmufjcif; udpö<br />

tm; uefYuGufaMumif; EId;aqmfpm<br />

jzefYa0cJhonfh u&ifeD(u,m;)<br />

jynf Xmaewkdif;&if;om;vli,f<br />

10 OD;tm; &mZowfBuD;yk'fr<br />

505(c)? (*)wkdYjzifh Zlvkdifv 2<br />

&ufaeYu trIzGihfta&;,lrIESihf<br />

,refaeYu vrf;avQmufqE´jy<br />

&if; wm;jrpfae&mokdY azmufxGuf<br />

&ef BuKd;yrf;rIaMumifh tMurf;zuf<br />

NzdKcGJcJhjcif;tay: &Iwfcsjcif;jzpf<br />

onf[k NEYA u qkdonf/<br />

NEYA \ ajymcGihf& pkdif;<br />

atmifjrifhOD;u ]wkdif;&if;om;<br />

a'oawGrSm 'DvkdrsKd; AkdvfcsKyf<br />

½kyfxkawG wjcm;½kyfxk jzpfjzpf<br />

aygh? wkdif;&if;om;a'oawG&JU<br />

oabmwlnDcsufr&bJeJY tJhvkd<br />

rsKd; vkyfwmukd usaemfwkdY ½Iwfcs<br />

ygw,f/ aemufNyD; uefYuGufqE´<br />

jywJh nDaemifwkdif;&if;om;awG<br />

tay: zrf;qD;wm ta&;,lwmukd<br />

rvkyfoihfbl;/ 'Dtay:rSmvnf;<br />

tjyif;txef ½Iwfcsygw,f}[k<br />

u&ifowif;pOfokdY ajymonf/<br />

xkdYtjyif wkdif;&if;om;vlrsKd;<br />

rsm;wGifvnf; ¤if;wkdY\ av;pm;<br />

&onfh acgif;aqmifrsm;pGm&SdNyD;<br />

¤if;tay: tav;rxm;bJ ArmrI<br />

jyKonhf ykHpHjzifh ,cifppftmPm<br />

&Sif tpkd;&vufxuf oP²mefwl<br />

vkyf&yfrsm;ukd vuf&Sd 'Drkdua&pD<br />

tpkd;&taejzifh rjyKvkyfoihf<br />

aMumif;ESihf wef;wlnDrQrIudk<br />

av;pm;onhftaejzifh ,ck uefY<br />

uGufqE´jyNyD; ta&;,lcH&onfh<br />

wkdif;&if;om;vli,frsm;ESihf awGY<br />

qkH n§dEIdif; oabmxm;&,l oihf<br />

onf[kvnf; pkdif;atmifjrifhOD;u<br />

qufajymonf/<br />

t&yfom;tpkd;&taejzifh t<br />

rsKd;om; jyefvnfoihfjrwfa&;<br />

vkyfaqmifrnf[k ajymqkdxm;rI<br />

tay: av;pm;wefbkd;xm;jcif;<br />

jzifh azmfaqmifay;&ef vkdtyf<br />

aMumif;? zuf'&,fjynfaxmifpk<br />

wnfaqmufa&;twGuf trsKd;<br />

om; wef;wla&; ukd,fykdifjyXmef;<br />

cGifhESihf 'Drkdua&pD pHwefbkd;rsm;ukd<br />

rjzpfrae vufcHusifhokH; &rnf<br />

jzpfNyD; rMumrD usif;yrnfh jynf<br />

axmifpk Nidrf;csrf;a&;nDvmcH 21<br />

&mpkyifvkH wwd, tpnf;ta0;<br />

twGuf wkdif;&if;om;tm;vkH; yg<br />

0ifa&;? aqG;aEG;Ekdifa&;rsm;ukd<br />

u,m;jynfe,ftpkd;&rS qefY<br />

usifvkyfaqmifaejcif;udk &Iwfcs<br />

onf[kvnf; NEYA xkwfjyef<br />

csufwGif azmfjyxm;onf/<br />

AkdvfcsKyfatmifqef; aMu;½kyf<br />

ukd u&ifeD(u,m;)jynfe,f?<br />

vGdKifaumfNrKdU? *E¨ma[0ef yef;<br />

NcHwGif xm;&dS&ef azazmf0g&Dv<br />

1 &ufaeYu jynfe,ftpdk;&tzGJY<br />

½Hk; tpnf;ta0;wGif twnfjyKcJh<br />

NyD; ¤if;tay: uefYuGufaMumif;<br />

today; EId;aqmfpm jzefYa0cJhol<br />

ausmif;om;vli,frsm;rSm ta&;<br />

,l cHxm;&ovkd ,refaeYu<br />

jynfe,fwGif;&Sd wkdif;&if;om; vl<br />

i,fwpfaxmifcefYuvnf; vrf;<br />

avQmufcsDwuf qE´xkwfazmfcJh<br />

MuNyD; ¤if;tay: tMurf;zuf NzdK<br />

cGJrIrsm;cHcJh&onf[k od&onf/<br />

¤if;aMu;½kyfxk xm;&Sdrnfh<br />

udpöukd uefYuGufonfh t&yfzuf<br />

tzGJYtpnf;rsm;rS jynfe,f tpdk;<br />

&xHodkY uefYuGufaMumif; tdwf<br />

zGifhay;pmudk ZGefv 'kwd,ywfu<br />

ay;ydkYxm;cJhNyD; ta&;,lrIESihf t<br />

Murf;zuf NzdKcGJrItay:wGifvnf;<br />

jynfe,ft&yfzufESifh wkdif;&if;<br />

om; vli,ftzGJYtcsKdUwkdYrS qefY<br />

usif½IwfcsaMumif; oabmxm;<br />

rsm; toD;oD; xkwfjyefxm;<br />

onf/<br />

okawoevkyfief;rsm;twGuf<br />

axmufyHhaMu;ay;tyfrnfhtpDtpOf<br />

vTwfawmfESifh vlxkqdkif&m urÇmhokawoe todkuft0ef; (The Global Research Network for Parliament and People – GRNPP) onf jynfoltm;vHk; yg0ifcGifh&onfh<br />

'Drdkua&pD EdkifiHa&;pepfwpf&yfudk arQmfrSef;aom avhvmrIrsm;? aqG;aEG;rIrsm;? yl;aygif;aqmif&GufrIrsm; jzpfay:vmapa&;twGuf okawoDrsm;? tEkynm&Sifrsm;?<br />

owif;rD'D,mrsm;? t&yfbufvlYtzGJYtpnf;rsm;? wuúodkvfe,fy,frS ynm&Sifrsm;? vTwfawmfrsm;ESifh vTwfawmfudk,fpm;vS,frsm;tMum; csdwfqufyhHydk;rIay;&ef<br />

&nf&G,fygonf/ GRNPP \ 'Drdkua&pD tjrpfwG,fcdkifrmapa&;pDrHudef;rS okawoeqdkif&maxmufyHhaMu; tpDtpOfwpf&yfudk taumiftxnfazmfvQuf<br />

&Sdygonf/<br />

aiGaMu;axmufyhHrItpDtpOf (3) rsdK;&Sdygonf/<br />

tao;pm;aiGaMu;axmufyHhrItpDtpOf - pwmvifaygif 1000 rS 5000<br />

tvwfpm;aiGaMu;axmufyHhrItpDtpOf - pwmvifaygif 5000 rS 30000<br />

tBuD;pm;aiGaMu;axmufyHhrItpDtpOf - pwmvifaygif 30000 rS 100000<br />

,ckpDrHudef;udk The Arts and Humanities Research Council ESifh Global Challenges Research Fund wdkYrS aiGaMu; axmufyHulnDNyD; SOAS onf ynmtvif;yGifh<br />

jrefrmokawoeazmifa';&Sif; (EMReF)? Forum for Social Studies? Hansard Society ? Jawaharlal Nehru University ESifh Leeds University wdkYESifh twlwuG<br />

yl;aygif;aqmif&GufMuNyD; 2020 ckESpf? pufwifbmv (30) &ufaeYwGif pDrHudef; NyD;qHk;rnfjzpfygonf/<br />

tao;pdwftcsuftvufrsm;? pnf;urf;csufrsm;? avQmufvTmyHkpHrsm;ESifh aemufqHk;avQmufvTmwif&ufrsm;udk http://parliaments4people.com/grants/ wGif<br />

0ifa&mufavhvmEdkifygonf/<br />

2013 pufwifbmvrS pwifxkwfa0onf u&ifowif;pOf? Mo*kwfv <strong>2018</strong><br />

5


vQyfppf tEÅ&m,frjzpfa&;twGuf zm;tH&Sd<br />

a&BuD;onfhae&mrsm;udk rD;jzwfxm;<br />

Zlvkdif 30 &uf? <strong>2018</strong> ckESpf<br />

apmjrwfOD;om<br />

u&ifjynfe,f? zm;tHNrdKUay:<br />

ESifh aus;&Gmrsm;&Sd a&BuD;onfh<br />

ae&mrsm;wGif vQyfppftEÅ&m,f<br />

rjzpfay:apa&;twGuf "mwf<br />

tm; jzwfawmufxm;onf[k<br />

jynfe,f vQyfppftif*sifeD,m½Hk;<br />

rS t&m&SdwpfOD;u u&ifowif;<br />

pOfodkY ajymonf/<br />

¤if;u ]'DaeYreuf bk&m;<br />

ukef;u 66 auAD "mwftm;cGJ½Hkudk<br />

reuf 9 em&DrSm a&0ifvmvdkY<br />

"mwftm; jzwfvkdufw,f/ 'D<br />

"mwftm;cGJ½Hku bk&m;ukef; teD;<br />

Zlvdkifv 8 &uf? <strong>2018</strong> ckESpf<br />

u&ifjynfe,f zm;tHNrdKU ZGJ<br />

uyifcef;rwGif yxrqkH;tBudrf<br />

u&if½dk;&m tpm;taomufjyyGJ<br />

ESifh u&if½dk;&m wmvaygh [if;<br />

csufNydKifyGJudk Zlvdkifv 8 &ufaeY<br />

wGif usif;ycJhonf/<br />

tqdkygyGJudk jynfe,ftpdk;&<br />

tzGJY\ vrf;nTefrIjzifh jrefrmEdkifiH<br />

pm;aomufqdkif vkyfief;&Sifrsm;<br />

toif; (u&ifZkef) ESifh jrefrmEdkif<br />

iH [dkw,fvkyfief;&Sifrsm;toif;<br />

(u&ifZkef) wdkYrS pkaygif;usif;y<br />

jcif;jzpfNyD; jynfe,f0efBuD;csKyf<br />

eef;cifaxG;jrifhudk,fwdkif wuf<br />

a&mufum zJBudK;jzwf zGifhvSpfcJh<br />

onf/<br />

jrefrmEdkifiH pm;aomufqdkif<br />

vkyfief;&Sifrsm;toif; (u&if<br />

Zkef) OuúX OD;atmifrsdK;oefYu ]<br />

u&if½dk;&m wmvaygh[if;[m<br />

qdk&if usaemfwdkYu&ifjynfe,f&JU<br />

txG#ftxdyfxm;wJh tpm;<br />

taomufwpfck jzpfw,f/ 'DyGJu<br />

awmh tJ'Dvdk½dk;&mawGudk jyef<br />

vnfazmfxkwfwJh yGJav;vnf;<br />

jzpfygw,f}[k ajymonf/<br />

xdkYtjyif u&if½dk;&m wmv<br />

aygh[if;tm; pm;aomufqdkifrsm;<br />

0ef;usif aus;&Gm 50 udk vQyfppf<br />

rD; ay;aewmyg/ zm;tHu ajredrfh<br />

ydkif;rSm a&0ifaewJh ae&mawGrSm<br />

"mwftm; jzwfawmufxm;w,f/<br />

"mwftm;&SdwJh x&efpazmfrmem;<br />

roGm;zdkYeJY rD;BudK;jywfuswm<br />

awG&Sd&if taMumif;Mum;ay;ygvdkY<br />

ajymcsifw,f}[k u&ifowif;pOf<br />

odkY Zlvdkif 30 &ufaeYwGif ajym<br />

onf/<br />

vuf&Sd zm;tHNrdKUay: trSwf<br />

(1)? (2)? (3)? (5)? (7)? (8)? (9)<br />

wdkYwGif a&0ifa&mufrI&Sdonfh<br />

twGuf vQyfppfrD;jzwfxm;ovdk?<br />

urf;em;vrf; wpfavQmufESifh<br />

u&if½dk;&m tpm;taomufjyyGJESifh<br />

u&if½dk;&m wmvaygh [if;csuf NydKifyGJusif;y<br />

taejzifh pdwf0ifpm;rIrsm; &Sdvm<br />

onfESifhtrQ jynfe,ftwGif;<br />

vma&mufvnfywfonfh c&D;<br />

oGm; {nfhonfrsm;ESifh EdkifiHjcm;<br />

c&D;oGm;rsm;twGuf u&ifjynf<br />

e,f\ jy,k'fwpfck jzpfvmEdkif<br />

onf[k ,lqrdaMumif;vnf;<br />

¤if;u qufvufajymqdkonf/<br />

,aeYusif;yonfh u&if<br />

½dk;&m tpm;taomufjyyGJwGif<br />

rkefYyJoa&pmrsm;jzpfonfh u'wf<br />

rkefY? xef;oD;rkefY? ig;om;av;<br />

qEGif;uif? aumufn§if;0g;usnf<br />

axmuf? 0uf0g;usnfaxmuf<br />

tpmoGyf? Muufaumufn§if;?<br />

qeft&uf? u&if½dk;&m acgif&nf<br />

rsm;tjyif u&if½dk;&m ig;qkyf<br />

[if;? ydef;OrQpfcsOf ponfh u&if<br />

½dk;&m tpm;tpmrsm;pGmudk cif;<br />

usif;jyoxm;NyD; rnfolrqdk<br />

tcrJh 0ifa&mufavhvm pm;<br />

aomufEdkifonf[kvnf; od&<br />

onf/<br />

u&if½dk;&m wmvaygh [if;<br />

csuf NydKifyGJudk KSC u&if<br />

ausmif;om;rsm;&dyfom? u&ifNyHK;<br />

NyHK;av;? rkuú'daus;&Gm? &aohysH<br />

aus;&Gm? tkef;wyifaus;&Gm?<br />

zm;tHNrdKUe,f pmayESifh ,Ofaus;<br />

rI? zvHkynmhwa0gifh (u&ifhynm<br />

a&;aus;&Gm)? awmifuav;<br />

aus;&Gm? Thai Village pm;aomuf<br />

qdkif? SKY-1+3 pm;aomufqdkif?<br />

cG,fuabmif *g;'if; pm;aomuf<br />

qdkif? Thai Good pm;aomufqdkif?<br />

rdk;rdk; pm;aomufqdkif? Mr. VIP<br />

pm;aomufqdkif? yef;aA'g pm;<br />

aomufqdkif? 0g0gvGif pm;zG,fpHk<br />

ponfh pkpkaygif;tzGJU 16 zGJYrS<br />

0ifa&muf ,SOfNydKifcJhMuonf/<br />

wmvaygh [if;csufNydKifyGJ<br />

wGif rQpf? ydEéJoD;? rJZvD? qdwfzl;?<br />

ydwfcsif;ponfh wmvaygh trsdK;<br />

tpm; 5 rsdK;udk ,SOfNydKifcJhNyD; NydKif<br />

yGJtcsdef 1 em&D? tcsdKrIefY? qef<br />

rIefY roHk;& ponfh pnf;urf;csuf<br />

rsm;tjyif Muuf? 0uf? c½k? ig;?<br />

ykpGef ponfh tom; 5 rsdK;om<br />

oHk;&rnfh pnf;urf;csufrsm; yg<br />

&Sdonf/<br />

¤if;tjyif 0wfpHkwlnDrI pnf;<br />

vHk;rI? owfrSwfOD;a& rSefuefrI?<br />

oefY&Sif;oyf&yfrI? tcsdefudkuf<br />

aqmif&GufEdkifrI? owfrSwf pnf;<br />

urf;rsm; vdkufemrI ponfh t<br />

rSwfay; pnf;rsOf;rsm;jzifh 'dkifvl<br />

News<br />

xHk;tkdif? rdef;rvSuRef; bufwdkY<br />

wGifvnf; rD;jzwfxm;onf[k<br />

jynfe,f vQyfppftif*sifeD,m½Hk;<br />

xHrS od&onf/<br />

&uftwefMum rD;jzwfxm;<br />

onfhtwGuf a&0ifonfh ae&m<br />

rsm;wGif csufjyKwfpm;aomuf&ef<br />

cufcJovdk qufoG,fa&;twGuf<br />

vufudkifzkef;rsm; tm;oGif;&ef<br />

tcufawGYaeMuum oGm;vma&;<br />

twGuf avSiSm;&ef rvG,fulrI<br />

rsm;&SdaeaMumif; zm;tHNrdKU a&BuD;<br />

onfhae&mwGif aexkdifolrsm;u<br />

ajymonf/<br />

0g;c,frNrdKUe,ftwGif;<br />

v,f{u (2000) ausmf qkd;qkd;&Gm;&Gm; c½kzsufqD;<br />

Zlvdkif 20 &uf? <strong>2018</strong> ckESpf<br />

eefYbGm;cvdef<br />

{&m0wD wdkif;a'oBuD;? 0g;<br />

c,frNrdKUe,ftwGif; aus;&Gmtkyf<br />

pk 7 tkyfpkwGif a&Tc½k (Golden<br />

Apple Snail)rsm; 0ifa&muf zsuf<br />

qD;onfh pyg;pdkufysdK;aom v,f<br />

,mrsm;rSm ,ckESpfwGif tqdk;<br />

&Gm;qHk; tajctaejzpfaeaMumif;<br />

uuwkduf aus;&GmtkyfcsKyfa&;rª;<br />

ref;jr0if;u ajymonf/<br />

2015 ckESpfrS pwifí tqdk<br />

yg a&Tc½krsm;onf av;tdrfwef;<br />

aus;&GmrS pNyD; pyg;yifrsm;udk<br />

0ifa&mufpm;aomuf udkufjzwf<br />

&mrS ,ckESpfwGif a&Tavmif;? r<br />

&rf;acsmif? uuwdkuf? ayguf<br />

wdef;? usHKuysif? usHKywD-usHKy<br />

awm? wkdufuvm;ponfh aus;<br />

&Gmtkyfpk 7 tkyfpk&Sd v,f,m<br />

rsm;wGif ysHUESHYa&muf&Sdvmjcif;<br />

jzpfonf/<br />

]c½kzsufwmuawmh ajymrae<br />

eJU/ t&ifESpfuawmh a&eufuGif;<br />

rSmyJ ydkjzpfwm/ ckawmh&Gmem;u<br />

v,fawGyg tukefyJ/ wpfjcm;<br />

tkyfpkawmh {ub,favmufrSef;<br />

rodbl;/ usKyfwdkY uuwkduf<br />

tkyfpku aus;&Gm 4 &GmxJawmif<br />

v,f{u 2000 ausmf&Sdw,f/<br />

tJhrSm pdkufysdK;xm;wJh pyg;cif;awG<br />

udk ckqdk&if c½kpm;wmukefNyD/<br />

BuD;rsm;rS tuJjzwftrSwfay;NyD;<br />

yxrqkudk usyf 2 odef;? 'kwd<br />

,qkudk 1 odef;cGJESifh wwd,<br />

qkudk 1 odef;? ESpfodrfhqk &&Sdol<br />

rsm;udk usyf 2 aomif; toD;oD;<br />

csD;jr§ifhoGm;rnf jzpfonf/<br />

bmrSvkyfvdkYvnf; r&awmhbl;}<br />

[k tkyfcsKyfa&;rª; ref;jr0if;u<br />

ajymonf/<br />

tqdkyg udpöudk NrdKUe,ftqifh<br />

wdkif;tqifh pmwifcJh&m wdkif;pdkuf<br />

ysdK;a&;? ajrpm&if;ESifh Xmeqdkif&m<br />

tzGJYtpnf;rsm;rS vma&muf<br />

Munfh½Ippfaq;cJhNyD; c½kpm;aom<br />

ig;rsm;udk vma&mufvTwfay;<br />

jcif;rsm; &Sdaomfvnf; ,aeYxd<br />

xl;jcm;rI r&SdbJ wpfESpfxuf<br />

wpfESpf tajctaerSm qdk;&Gm;o<br />

xuf qdk;&Gm;vmjcif;jzpfonf[k<br />

ref;jr0if;u qufajymonf/<br />

¤if;a&Tc½krsm;udk pyg;rpdkuf<br />

ysdK;rD tcsdefwGif awmifolv,fo<br />

rm;rsm;rS ESpfpOfESpfwdkif; pkaygif;<br />

NyD; aumuf,lrIrsm;&Sdovdk pdkuf<br />

ysdK;a&;XmerS a&Tc½kqufvuf<br />

rysHUyGm;vmap&ef enf;ynmrsm;<br />

jzefYa0ay;jcif;tjyif ig;OD;pD;Xme<br />

ESifh csdwfqufum c½kO c½kom;<br />

aygufrsm;udk ig;pmtjzpf pm;<br />

aomufap&ef ig;taumifa&<br />

wpfodef;ausmfudk wpfESpfwpf<br />

Budrf oGm;a&mufvTwfay;jcif;rsm;<br />

jyKvkyfaomfvnf; c½kzsufqD;rI<br />

rSm qdk;&Gm;aeqJyif jzpfonf/<br />

tqkdyg c½kudk rsdK;wkH;aysmuf<br />

uG,fap&ef vkyfaqmifEdkifonfh<br />

tcsufrsm;ESifhywfoufNyD; 0g;<br />

c,fr NrdKUe,f pdkufysdK;a&; OD;pD;<br />

,aeYusif;yonfh yxr t<br />

Budrf u&if½dk;&m tpm;taomuf<br />

jyyGJ ESifh u&if½dk;&m wmvaygh<br />

[if;csuf NydKifyGJrS NydKifyGJ0if 16<br />

zGJY&Sdonfhteuf rkuú'daus;&Gm<br />

tzGJYrS yxr? Thai Village pm;<br />

Xmerª; OD;cspfudkEdkifu ]bJvGwf<br />

ay;r,f/ udk,fhv,fuZif;udk<br />

ZumydkufeJYumr,f/ a&t0ift<br />

xGuftaygufawGudk ,if;eJYum<br />

NyD;awmh zrf;NyD; zsufqD;ypfr,f/<br />

aq;jzef;oifhwJhae&m aq;jzef;<br />

r,f/ vlxktiftm;eJY pkaygif;NyD;<br />

aumufr,f/ pwmawGvkyfr,f<br />

qdk&if enf;enf;av; ydkNyD; avsmh<br />

enf;Edkifw,f}[k tBuHjyK ajym<br />

Mum;onf/<br />

2016 ckESpf pm&if;aumuf,l<br />

rIt& uuwdkufaus;&Gmtkyfpk 4<br />

&GmrS v,f{u 860 0ifa&muf<br />

zsufqD;cH&NyD; ,ckESpfwGif uu<br />

wdkufaus;&Gmtkyfpk&Sd v,f{u<br />

2000 ausmfrSm qdk;qdk;&Gm;&Gm;<br />

zsufqD;cH&rIrsm; jzpfay:aeonfh<br />

twGuf awmifolv,form;rsm;<br />

taejzifh pdkufysdK;p&dwfqHk;½IH;rI<br />

rsm;tjyif vmrnfhESpf pm;0wfae<br />

a&;twGuf xdcdkufvmrnfudk pdk;<br />

&drfrIrsm; jzpfay:aeonf[kvnf;<br />

od&onf/<br />

,ck a&Tc½k usa&mufonfh<br />

aus;&Gm 10 &Gmausmf&Sd awmifol<br />

v,form;rsm;rSm qefpyg;udk<br />

om t"du tm;xm;um pdkufysdK;<br />

aeonfh a'owpfckjzpfNyD; pyg;<br />

tjyiftjcm;toD;tESHrsm;udkyg<br />

pdkufysdK;Edkifonfh ESpfoD;pm; v,f<br />

ajrrsm;vnf; jzpfonf/<br />

aomufqdkiftzGJUrS 'kwd,? SKY<br />

-3 pm;aomufqdkif tzGJUrS wwd,<br />

toD;oD; &&SdcJhonf[k od&<br />

onf/<br />

6 u&ifowif;pOf? Mo*kwfv<strong>2018</strong><br />

2013 pufwifbmvrS pwifxkwfa0onf


News<br />

weoFm&Dwdkif;wGif; vkyfaqmifaeonfh<br />

opfawmxdef;odrf;a&; pDrHudef;tay:<br />

Xmaewkdif;&if;om;rsm; pkd;&drf<br />

Zlvdkif 19 &uf? <strong>2018</strong> ckESpf<br />

eef;a0NzdK;Zm<br />

aumhu&dwfNrdKUe,f twGif;&Sd<br />

arma';awmifwef;udk trsm;ydkif<br />

bHkopfawmtjzpf owfrSwfNyD;<br />

aemuf obm0ywf0ef;usif pdrf;<br />

vef;vmap&ef arma';awmif<br />

xdef;odrf;a&;aumfrwD OD;aqmif<br />

rIESifhtwl a'ocHrsm;u Zlvkdifv<br />

16 &ufaeYrS pwifNyD; uRef;yif<br />

aygif; ESpfaomif;ausmf jyefvnf<br />

pdkufysdK;onf[k od&onf/<br />

arma'; awmifwef;twGif;<br />

opfawmrsm; ckwf,ljcif; rjyK<br />

vkyf&ef a'ocH vlxkrsm; awmif;<br />

qdkcsuft& NyD;cJhonfh 2017 ck<br />

ESpfwGif KNU-u&iftrsKd;om;<br />

tpnf;t½kH; A[dkopfawmXmerS<br />

trsm;ydkifbHkopfawmtjzpf owf<br />

rSwfay;NyD;aemuf ,ckESpf yxr<br />

OD;qHk;tBudrf a'ocHrsm; pkaygif;<br />

NyD; uRef;yifpdkufjcif;vnf; jzpf<br />

onf/<br />

arma';awmif xdef;odrf;a&;<br />

aumfrwD twGif;a&;rª; ref;cspf<br />

at;u ]trsm;ydkifbHkopfawm<br />

jyefowfrSwfNyD; tckrS pkaygif;NyD;<br />

opfyifpdkufwm? uRef;yifudk a&G;<br />

NyD;pdkufwJhtaMumif;&if;u uRef;<br />

yifu rD;avmif&if raowJhtyif<br />

jzpfw,f/ wefzdk;BuD; opfvnf;<br />

a&SUzHk; ïwyfpGefYvTwfajrÛrS<br />

v,f,mXmeESifh pdkufysdK;a&;<br />

Xmerª; y'dkapmaeobav;u<br />

,ckvdk ajymonf/<br />

]jzpfapcsifwmuawmh wpfck<br />

ck rvkyfcifrSm KNU eJY tpdk;&a&m<br />

awGYzdkY? n§dEIdif;zdkY vdkw,f/ tJ'grS<br />

&vmwJhtajzu a'oeJY o[Zm<br />

w jzpfvmEdkifr,fh tajzrsdK;<br />

xGufvmEdkifrSmaygh/ usaemfwdkY<br />

jynfe,ftpdk;& wm0ef&SdolawGeJY<br />

aqG;aEG;oGm;zdkY &Sdygw,f/ avm<br />

avmq,fawmh b,ftcsdef<br />

avmuf awGYjzpfrvJ rodao;ay<br />

r,fh acgif;aqmifawGqDuae<br />

vrf;nGefrI &wmeJY csufcsif;<br />

pwif vkyfaqmifoGm;r,f}[k<br />

u&ifowif;pOfodkY ajymonf/<br />

wyfpGefYvTwfxm;onfh ajr<br />

udk a'ocHrsm;\ awmif;qdkrIrsm;<br />

aMumifh KNU xDvHkNrdKUe,frS<br />

aqmif&Gufay;cJhjcif;jzpfNyD; ,ck<br />

arma';awmifwGif<br />

uRef;yif ESpfaomif;ausmf pdkufysdK;<br />

jzpfawmh tJ'gaMumifhvnf; yg<br />

w,f/ awmifay:rSm opfawm<br />

rsm;vmatmif usaemfwdkY pnf;<br />

rsOf;pnf;urf; Oya'eJYyJ udkif<br />

wG,f&r,f/ tckuvnf; opf<br />

yifpdkufzdkY usaemfwdkY axmufyhHwJh<br />

tzGJY&SdvdkYom usaemfwdkY pdkuf<br />

Edkifwm}[k u&ifowif;pOfodkY<br />

ajymonf/<br />

uRef;yifrsm; jyefvnfpdkufysdK;<br />

Edkifa&;twGuf aumhu&dwfNrdKU<br />

e,f tajcpdkuf ]oGD;} vlxktajcjyK<br />

zGHYNzdK;a&; uGef,uftzGJYrS ulnD<br />

aqmif&GufNyD; w&dwacgif;? tH<br />

aumif? ojyK? avmif;udkif? o<br />

rdef'Gwf? 0if;u? xD[l;oHESifh<br />

r,foa&m ponfhaus;&Gm tkyf<br />

pkrsm;rS wm0ef,lpdkufysdK;NyD;<br />

xdef;odrf;Munfh½IoGm;rnf jzpf<br />

aMumif;vnf; arma';awmif<br />

xdef;odrf;a&; aumfrwDxHrS od&<br />

onf/<br />

vuf&SdwGif uRef;yifaygif;<br />

wpfaomif;ausmfudk pdkufysdK;oGm;<br />

rnfjzpfovdk arma';awmifwef;<br />

opfawm wnfNrJzdkYtwGuf t<br />

jcm; xdef;odrf;a&; vkyfief;pOf<br />

rsm;vnf; vkyfaqmifoGm;rnfjzpf<br />

onf[k oGD;tzGJYrS arma';awmif<br />

wef; xdef;odrf;a&;tydkif;wGif yg<br />

0ifonfh wm0efcH apmcspfyGJu<br />

jzpfyGm;cJhonfh udpörsm;twGuf<br />

Xme\ vkyfief;pOft& oufqdkif<br />

&m jynfolvlxkESifh awGYqHkaqG;<br />

aEG; oGm;rnfhtjyif ajr,mordkif;<br />

aMumif;? tcsuftvufrsm;udk<br />

vnf; NrdKUe,frS c½dkifodkY tqifh<br />

qifh pdppfum aqmif&GufoGm;rnf<br />

[kvnf; ¤if;u qufajym<br />

onf/<br />

KNU rS ajr,mydkifqdkifcGifh<br />

vufrSwf xkwfay;xm;aomf<br />

vnf; tpdk;&u cGifhjyKxm;jcif;<br />

r&SdonfhtwGuf tqdkyg ajrae<br />

&mü aqmufvkyfxm;aom a'o<br />

cH jynfolrsm;\ taqmuftOD;<br />

rsm;udk Zlvdkifv 17 &ufESifh 18<br />

&ufaeYrsm;wGif jynfe,ftpdk;&<br />

u z,f&Sm; &Sif;vif;cJhonf/<br />

,if;ajrae&mwGif tdrf<br />

aqmuf aexdkifaeonfh *ghrl;Nidrf;<br />

uvnf; ]olwdkYtiftm;oHk;NyD;<br />

,ckvdk ajymonf/<br />

]awmifajcrSm&SdwJh aus;&Gm<br />

24 &Gmu vlxkawG opfckwfwm<br />

awG enf;vmatmif opfawG<br />

jyefvnf pdkufcsifpdwf? xdef;odrf;<br />

csifpdwf&SdvmzdkY ynmay;tydkif;?<br />

oifwef;ay;tydkif; vkyfay;zdkY &Sd<br />

w,f/ ynm&SifawGac:NyD; olwdkY<br />

udk ulnDzdkY usaemfwdkYtzGJYu tpD<br />

tpOf qGJxm;w,f/ tcka'ocH<br />

tawmfrsm;rsm;uvnf; yl;aygif;<br />

yg0ifwm&SdNyD}[k ajymonf/<br />

arma';awmif aus;&Gmydkif<br />

bHkopfawmonf {uaygif;<br />

30000(oHk;aomif;)ausmf &SdNyD;<br />

awmifudktrDSjyKí awmifajcwGif<br />

bdk;pOfabmifquf a'ocHrsm; O<br />

,smOfNcHESifh toufarG;0rf;<br />

ausmif; jyKae&onhf awmifwpfck<br />

vnf; jzpfonf/<br />

typfcwf &yfpJa&;umv<br />

aemufydkif; ,if;awmif teD;w<br />

0dkuf pD;yGm;a&;vkyfief;&Sifrsm;<br />

a&muf&SdvmNyD; a'ocHrsm;xHrS<br />

opf0,f,l xkwfvkyfrIrsm;aMumifh<br />

opfawmrsm; wjznf;jznf; jyKef;<br />

wD;vmonfhtwGuf KNU cGifhjyK<br />

csuf &,lum a'ocHrsm; pkaygif;<br />

NyD; trsm;ydkifbHkopfawmtjzpf<br />

jyefvnf owfrSwfvdkufjcif; jzpf<br />

onf[k od&onf/<br />

tdrfvmNzdKwm tvHk; 100 *Pef;<br />

txuf&Sdw,f/ 2 &ufyJ vmNzdK<br />

wm awGYw,f/ usrwdkYtdrfudk<br />

vnf; tpu vmNzdKr,fhae&m<br />

xJrSm ygw,fvdkYMum;w,f/ vm<br />

NzdKawmhrvm; qdkNyD; tNrJpdk;&drf<br />

pdwf&Sdw,f/ 'Dudpöudk tjrefqHk;<br />

ajz&Sif;ay;rS usrwdkYvnf; pdwf<br />

at;oGm;r,f}[k u&ifowif;pOf<br />

odkY ajymonf/<br />

pHyEkH&GmwGif wyfpGefYvTwf<br />

xm;onfh ajr{uaygif; 1128<br />

.93 {uudk tpdk;&u EdkifiHawmf<br />

ydkifajrtjzpf 928.93 {u owf<br />

rSwfxm;cJhjcif;jzpfNyD; 2017 ckESpf<br />

wGif pm;usufajrESifh ocsdKif;ajr<br />

tygt0if ajr{&d,m 303 {u<br />

udk &GmcHrsm; aexdkifEdkif&ef KNU<br />

xDvHkNrdKUe,f wm0ef&Sdolrsm;u<br />

tuGufaygif; 1171 uGuf cs<br />

xm;ay;cJhjcif; jzpfonf/<br />

Zlvkdif 16 &uf? <strong>2018</strong> ckESpf<br />

weoFm&Dwkdif;a'oBuD; t<br />

wGif; tpkd;&ESihf Global Environment<br />

Facility (GEF)wkdYrS taumif<br />

txnfazmf&ef BuKd;yrf;aeonfh<br />

opfawmxdef;odrf;a&; pDrHudef;<br />

tay: yGihfvif;jrifomrI r&Sdjcif;<br />

aMumifh Xmae wkdif;&if;om;rsm;<br />

taejzifh pkd;&drfrIrsm;jzpfay:vsuf<br />

&Sdonf[k a'ocHwkdif;&if;om;<br />

rsm;u Zlvkdif 16 &ufaeY xm;<br />

0,fNrdKUwGif jyKvkyfonfh owif;<br />

pm &Sif;vif;yGJü ajymqkdvdkuf<br />

onf/<br />

NrdwfESihf aumhaomif;c½kdif<br />

twGif; taumiftxnfazmfrnhf<br />

awmifwef;a'orS oEÅmausmuf<br />

wef;qDokdY pDrHudef;ukd taumif<br />

txnfazmf&ef BuKd;yrf;&mwGif<br />

a'ocH Xmaewkdif;&if;om;rsm;ESihf<br />

BuKdwifn§dEIdif;NyD; oabmxm; &<br />

,ljcif;ESihf csjyaqG;aEG;today;rI<br />

r&Sdjcif;tay: a'ocHrsm;rS pkd;&drf<br />

rIjzpfay:jcif;jzpfonf[k [if;<br />

vIdif; a'ocH apmrif;&ifu ,ck<br />

vkd ajymonf/<br />

¤if;u ]pDrHudef; eJYywfouf<br />

NyD; usaemfwkdYukd vkH;0rajymjyao;<br />

ygbl;/ b,fckESpfu trsKd;om;<br />

O,smOfvkyfzkdY avQmufxm;ovJ?<br />

b,ftcsdefus&if pDrHcsufukd<br />

pvkyfrvJ? tm;enf;csuf? tm;<br />

omcsuf taumif;tqkd; b,fvkd<br />

&SdvJ qkdwmukd tckcsdefxd bm<br />

wpfckrS rajym&ao;ygbl;/ 'Dt<br />

ay: a'ocHawGu a&TU&ajymif;&<br />

wmwkdY ae&yfpGefYcGm&wmwkdY jzpf<br />

rSmukd aMumufMuw,f}[k u&if<br />

owif;pOfokdY ajymonf/<br />

xkdYtjyif a'ocH Xmae wkdif;<br />

&if;om;rsm;taejzifh vuf&Sd t<br />

aumiftxnfazmfrnfh xdef;odrf;<br />

a&; pDrHudef;tay: yGihfvif;jrif<br />

omrI&SdNyD; tmrcHcsuf&Sdonfh o<br />

abmxm;&,lrIESihf todtrSwf<br />

jyKrIqkdif&m axmufyHhrIrsm;ukd pDrH<br />

aqmif&Gufay;&ef vkdtyfaMumif;<br />

vnf; apmrif;&ifu qufajym<br />

onf/<br />

weoFm&D wkdif;a'oBuD;&Sd<br />

ajr,mrsm;ukd xdef;odrf;a&; {&d<br />

,mtjzpf jyKvkyf&ef &nf&G,f<br />

onfh ¤if;pDrHudef;ukd tar&duef<br />

a':vm 21 oef;okH;pGJí Global<br />

Environment Facility (GEF)rS<br />

axmufyHhrIay;NyD; ukvor*¾ zGHU<br />

NzdK;rI tpDtpOf (UNDP) rS wkdif;<br />

opfawmOD;pD;Xme? ig;arG;jrLa&;<br />

OD;pD;Xme? weoFm&Dtpkd;&? Fauna<br />

and Flora International (FFI)<br />

ESihf Smithsonian Institution wkYd<br />

yl;aygif;taumiftxnf azmf<br />

aqmif&Gufrnfh pDrHudef;jzpfonf<br />

[k od&onf/<br />

tqdkyg pDrHudef; taumift<br />

xnfazmf&mwGifvnf; Xmaewkdif;<br />

&if;om;rsm;\ tcGihfta&; csKd;<br />

azmufrIrsm; &SdaeaMumif; a'ocH<br />

vlrItzGJYtpnf;rsm;\ axmufjy<br />

ajymqdkrIrsm; &SdaeonfhtwGuf<br />

,if;udpöESifh ywfoufí weoFm<br />

&D xdef;odrf;a&; rdwfzuftzGJY<br />

(CAT) \ tzGJY0if Southern<br />

Youth wm0efcH apmpHaiGu ,ck<br />

vdk ajymqkdonf/<br />

]'DrSmu a'ocH Xmaewkdif;<br />

&if;om;awGrSm olwkdY ukd,fwkdif<br />

xdef;odrf;xm;wJh opfawmawG<br />

&SdESihfNyD;om;jzpfw,f/ 'DpDrHudef;<br />

ukd vmvkyfr,fqkd&if 'DrSm&Sd ae<br />

NyD;om; Xmaewkdif;&if;om;awG&JU<br />

pDrHvkyfaqmifrIawGukd todt<br />

rSwf jyK&r,f/ tcku vGwfvyf<br />

wJh BuKdwiftoday;rIeJY oabm<br />

xm; &,lrI (FPIC) &SdraewJh<br />

tay:rSm 'gu Xmaewkdif;&if;om;<br />

awGukd rav;pm;&ma&mufovkd<br />

olwkdY&JU tcGihfta&;ukd csKd;azmuf<br />

&m a&mufwmyJ}[k u&ifowif;<br />

pOfokdY ajymonf/<br />

pDrHudef;ukd a&;qGJtaumift<br />

xnfazmf&mü UNDP taejzifh<br />

pDrHudef; wnfae&m twnfjyK<br />

onhftay: rlwnfí oifhavsmf<br />

aom vGwfvyfpGm BudKwiftod<br />

ay; oabmxm; &,ljcif;ESihf<br />

aqG;aEG;n§dEIdif; oabmxm;&,l<br />

jcif;ukd pDrHudef;vkyfief;rsm;<br />

trSefwu,f taumifxnfazmf<br />

aqmif&GufpOf aocsmvkyfaqmif<br />

oGm;rnfjzpfaMumif;ESihf vuf&Sd<br />

pDrHudef;a&;qGJpOf umvtwGif;<br />

aus;&Gmaygif; 19 &GmESihf xdef;<br />

odrf;a&;e,fajrtwGif; yg0if<br />

onhf KNU -u&if trsKd;om; t<br />

pnf;t½kH;ESifh 3 Budrfwkdif awGYqkH<br />

cJhonf[k UNDP u qkdonf/<br />

weoFm&Dwkdif; opfawmOD;pD;<br />

Xme nTefMum;a&;rª; OD;ausmfaZ<br />

,su ]'D[mu EkdifiHawmftwGuf<br />

wpfrsKd;om;vkH; aumif;zkdYtwGuf<br />

ukd obm0ywf0ef;usifukd<br />

ta&;wBuD; xdef;odrf;zkdYvkyfxm;<br />

wJhudpö jzpfw,f/ b,fjynfol<br />

vlxkukdrS 'ku©a&mufatmif vkyf<br />

zkdYwkdY olwkdY&JUae&if;a'oawGukd<br />

aysmufysufoGm;NyD; z,f&Sm;atmif<br />

vkyfzkdYqkdwJh &nf&G,fcsuf wpfckrS<br />

rygbl;/ usaemfwkdYu Xme&JU<br />

vkyfxkH;vkyfenf;twkdif; vkyfoifh<br />

wJh tvkyfawG tukefvkH;ukd<br />

qufvkyfoGm;ygr,f/ a'oawG<br />

ukd uGif;qif;NyD; a'ocHawGeJY<br />

awGYNyD; 'gawG vkyf&wJh &nf&G,f<br />

csufawGukd &Sif;vif;r,f? aqG;<br />

aEG;r,f/ wpfqifhNyD; wpfqifh<br />

oGm;r,f/ aeYcsif;ncsif; trdefY<br />

tmPmqefqefeJY vkyfoGm;p&m<br />

taMumif; wpfckrS r&Sdygbl;} [k<br />

u&ifowif;pOfokdY Zlvkdif 15<br />

&ufaeYu ajymonf/<br />

vGefcJhonfh 2002 ckESpfcefYu<br />

tpkd;&rS weoFm&Dwkdif;a'o t<br />

wGif; tqkdjyK trsKd;om;O,smOf<br />

taejzifh xdef;odrf;a&; vkyfief;<br />

rsm;ukd pwiftaumiftxnfazmf<br />

aqmif&GufcJhNyD; vufeufukdif<br />

y#dyu© tajctaersm;aMumifh t<br />

aumiftxnfazmfrI tpDtpOf<br />

&yfpJxm;&jcif;jzpfonf/<br />

vuf&Sd azmfaqmifaeonfh<br />

Nidrf;csrf;a&;jzpfpOf ESihftwl Ekdif<br />

iHwum INGO tzGJYtpnf;rsm;ESihf<br />

em;vnfrI pmcRefvTm vufrSwf<br />

a&;xkd;NyD; xdef;odrf;a&; pDrHudef;<br />

rsm;ukd qufvuf taumift<br />

xnfazmf aqmif&Gufaejcif; jzpf<br />

NyD; <strong>2018</strong> ckESpfrS 2023 ckESpftxd<br />

pDrHudef;umv 6 ESpf owfrSwf<br />

xm;NyD; ajr{&d,m 1.452 [uf<br />

wm tus,ft0ef;&Sdonf[k od<br />

&onf/<br />

2013 pufwifbmvrS pwifxkwfa0onf u&ifowif;pOf? Mo*kwfv <strong>2018</strong><br />

7


News<br />

u&ifjynfe,f NrdKUe,f (3)ckwGif<br />

rkd;BuD;a&vQHrI tqkd;0g;qkH;jzpfyGm;ae<br />

Zlvdkif 24 &uf? <strong>2018</strong> ckESpf<br />

apm&Sm;<br />

rdk;qufwkduf &GmoGef;NyD;<br />

awmifusacsmif;a&aMumifh u&if<br />

jynfe,f? vIdif;bGJNrdKUe,f&Sd pm<br />

oifausmif; 49 ausmif;txd<br />

ydwfxm;&onf[k vIdif;bGJNrdKU<br />

e,f ynma&;rª; a':rdk;ykvJpkd;u<br />

Zlvkdif 24 &ufwGif u&ifowif;<br />

pOfodkY ajymonf/<br />

¤if;u ]'D pae? we*FaEGu<br />

a&u pwufwmqkdawmh raeY<br />

upNyD; ausmif;awG ydwfxm;&<br />

w,f/ 'DaeYrS pydwfwJh ausmif;<br />

awGvnf;&Sdw,f/ wcsdKU&Gmu<br />

ausmif;awGu ausmif;rjr§Kyfay<br />

r,fh &Gmae tdrfawGjr§KyfwmaMumifh<br />

oGm;vma&; tajctaeaMumifh<br />

ausmif;ydwfxm;wm &Sdw,f/ a&<br />

us&ifawmh olYausmif;eJYol jyef<br />

zGifhMurSmyg}[k qdkonf/<br />

Zlvkdifv 23 &ufrS pwifum<br />

t.x.u 3 ausmif;? t.x.u(cGJ)<br />

7 ausmif;? t.v.u 2 ausmif;?<br />

a&BuD;rIaMumihf vIdif;bGJwGif<br />

ausmif; (49) ausmif; ydwfxm;&<br />

t.v.u(cGJ) 3 ausmif;? rlvGef<br />

6 ausmif;? t.r.u (27)ausmif;?<br />

t.r.u(cGJ) 1 ausmif; ydwfxm;&<br />

aMumif; NrdKUe,fynma&;rª;½kH;rS<br />

od&onf/<br />

Zlvdkifv 14 &ufaeYwGif<br />

vIdif;bGJacsmif; a&vQHrIaMumifh<br />

NrdKUay:ausmif; 7 ausmif; ydwf<br />

xm;cJh&mrS ,ckwzef Zlvdkifv<br />

21 &ufaeYrS pwifí 'kwd,t<br />

Budrf a&BuD;rIaMumifh wNrdKUe,f<br />

vHk; twkdif;twmjzifh a&vTrf;cJh<br />

um oGm;vma&; tcuftcJ<br />

aMumifh ,ckvkd ausmif;rsm; ydwf<br />

xm;&jcif;jzpfaMumif; NrdKUe,f<br />

tkyfcsKyfa&; wm0ef&Sdolrsm;u<br />

ajymonf/<br />

rkd;av0oESifh ZvaA' OD;pD;<br />

Xme\ Zlvkdifv 24 &ufaeYreuf<br />

wkdif;xGmcsuft& u&ifjynfe,f<br />

wGif rkd;&GmoGef;rI qufvuf<br />

wnf&SdrnfjzpfNyD; zm;tH? oHvGif<br />

jrpf\ pkd;&drfa&trSwf 831 pif<br />

wDrDwm ausmfvGefoGm;NyD jzpf<br />

onf/<br />

u&ifjynfe,ftwGif; rkd; t<br />

qufrjywf &GmoGef;rIaMumifh<br />

vIdif;bGJtygt0if zm;tHESifh jr0<br />

wDNrdKUay: &yfuGufrsm;wGif a&<br />

BuD;? a&vQHrI jzpfyGm;cJhum ¤if;<br />

NrdKUe,fokH;ckwGif u,fq,fa&;<br />

pcef; 19 ck zGifhvSpfxm;NyD; vlOD;<br />

a& ig;axmifeD;yg;ukd ulnDu,f<br />

q,fxm;ay;aMumif;vnf; jynf<br />

e,f ab;tEÅ&m,fqkdif&m pDrH<br />

cefYcGJrI OD;pD;Xme\ Zlvkdifv 23<br />

&uf pm&if;t& od&onf/<br />

awmifusacsmif; a&aMumifh<br />

vIdif;bGJNrdKU&Sd ajredrfhydkif;tcsdKUwGif<br />

ESpfpOfa&BuD;rIESifh BuHK&NyD; ,cif<br />

ESpfrsm;wGif a& 6 ayausmftxd<br />

wufonfhtwGuf ausmif;tcsdKU<br />

,m,Dydwfxm;cJh&NyD; a&ab;<br />

a&Smiftdrfaxmifpk 50 ausmftxd<br />

&SdcJhonf[k od&onf/<br />

Zlvkdif 23 &uf? <strong>2018</strong> ckESpf<br />

ptkdifql;<br />

u&ifjynfe,ftwGif; jr0<br />

wD? vIdif;bGJESifh zm;tHNrKdUe,f 3<br />

ckwkdYwGif ,cktywftwGif; rkd;<br />

tqufrjywf qufwkduf&GmoGef;<br />

NyD; oHvGifjrpfESifh aomif&if;jrpf<br />

a& ½kwfw&uf jrihfwufvmrI<br />

aMumifh a&BuD; a&vQHrI tqkH;0g;<br />

qkH; jzpfyGm;aeonf[k jynfe,f<br />

ab;tEÅ&m,fqkdif&m pDrHcefYcGJrI<br />

OD;pD;Xme nTefMum;a&;rª; OD;vif;<br />

xG#fu ajymonf/<br />

]tc kavmavmq,fuawmh<br />

eHygwfwpfu jr0wDaygh/ eHygwf<br />

ESpfu vIdif;bGJeJY tckqkd&if zm;tH<br />

aygh/ tJhokH;NrKdUe,fu tBuD;t<br />

us,faygh/ aumhu&dwfwkdY Mum<br />

tif;qdyfBuD;wkdYu &Gmuav;awG<br />

enf;enf;yg;yg; jzpfwmaygh/ 'g<br />

u rkd;aMumihf vQyfwpfjywf jzpf<br />

wmaygh/ vrf;ay:rSm a&ausmfwm<br />

awG? wcsKdUae&mawGrSm wHwm;<br />

awG jzpfwmawGbmawG? pmoif<br />

ausmif;awG? vlaetdrftcsdKUxJ<br />

a&0ifwmawG tJh'gawGjzpfae<br />

wmayghaemf}[k u&ifowif;pOf<br />

okdY ajymonf/<br />

qufwkdufqkdovkd rkd;a&jrihf<br />

wufvmaomaMumifh tqkdyg<br />

NrdKUe,f 3 NrdKUe,fü ae&ma'o<br />

rsm;okdY jynfe,fwm0ef&Sdolrsm;rS<br />

vkdufvHppfaq;rIrsm; jyKvkyfo<br />

vkd aetdrfa&epfjr§KyfoGm;onfh<br />

a'ocHrsm;ukd vkdtyfonfh ae<br />

xkdif pm;aomufrItwGuf u,f<br />

q,fa&;pcef;rsm; zGifhvSpfum<br />

,m,Dajymif;a&TUxm;&onf[k<br />

vnf; OD;vif;xG#fu qufajym<br />

onf/<br />

vwfwavm a&BuD;rIaMumifh<br />

tqkd;0g;qkH; jzpfay:aeonhf NrKdU<br />

e,f 3 ckwGif zm;tHNrKdUay:ü<br />

u,fq,fa&;pcef; 7 ck? jr0wD<br />

NrKdUay:ü 5 ck? vIdif;bGJNrKdUay:ü<br />

7 ck zGifhvSpfxm;ay;NyD; vuf&Sd<br />

3 NrKdUe,faygif; aemufqkH;tajct<br />

aet& tdrfaxmifpkaygif; wpf<br />

axmifausmfrS vlOD;a& ig;axmif<br />

eD;yg;ukd ulnDu,fq,fxm;ay;<br />

aMumif; wm0ef&Sdolrsm;xHrS od&<br />

onf/<br />

xkdYtjyif aumhu&dwfESihf<br />

Mumtif;qdyfBuD; NrKdUe,fwkdYwGif<br />

vnf; tenf;i,f a&vQHrI jzpf<br />

ay:aeNyD; usef&Sdonfh zmyGefNrKdU<br />

e,fESihf oHawmifNrKdUe,fwkdYwGif<br />

a&BuD;a&vQHrI tajctaeukd<br />

rod&ao;aMumif;vnf; jynf<br />

e,f wm0ef&Sdolrsm;u qkdonf/<br />

u&ifjynfe,ftwGif; ESpfpOf a&<br />

BuD; a&vQHrI jzpfyGm;vsuf&SdNyD;<br />

,cifESpfxuf ,ckESpfwGif ykdrkd<br />

qkd;0g;pGm a&BuD;rIjzpfay:jcif;<br />

jzpfonf/<br />

,aeY jrefrmpHawmfcsdef<br />

13;30 em&Dtcsdef wdkif;xGmcsuf<br />

t& oHvGifjrpfa&onf zm;tHNrdKU<br />

wGif 2 aycGJcefY NrdKU\ pdk;&drfa&<br />

rSwftxufodkY ausmfvGefaeNyD;<br />

aemuf 2 &uftwGif; NrdKU\ pdk;<br />

&drfa&rSwftxuf qufvuf<br />

wnf&SdEkdifNyD; aemuf 2 &uft<br />

wGuf cefYrSef;csufü ucsifjynf<br />

e,f? &cdkifjynfe,f? u&ifjynf<br />

e,fESifh rGefjynfe,fwdkYwGif rdk;ydk<br />

rnfjzpfNyD; zm;tHNrdKUe,ftwGif;&Sd<br />

jrpfurf;teD;ESifh ajredrfhydkif; ae<br />

xdkifolrsm;taejzifh txl;owd<br />

jyK aexdkifMu&ef rkd;av0oESihf<br />

ZvaA' nTefMum;rI OD;pD;XmerS<br />

tBuHjyKxm;onf/<br />

rkd;BuD;ajrNydKrIaMumifh jr0wD-aumhu&dwf tm&Svrf;<br />

,m,Dydwfxm;&<br />

Zlvkdif 9 &uf? <strong>2018</strong> ckESpf<br />

u&ifjynfe,f? jr0wD-aumh<br />

u&dwf tm&Svrf;r uDvkdrDwm<br />

154 vrf;ykdif; (ewfpifauGY)<br />

teD;wGif Zlvkdif 9 &uf eHeuf rkd;<br />

aomuf,HtcsdefwGif rkd;BuD;í<br />

awmifurf;yg; ajrNyKdrI jzpfyGm;NyD;<br />

um;vrf;ray: ajrom;zkH;vTrf;<br />

oGm;aomaMumifh oGm;vmrIukd<br />

,m,Dydwfxm;&onf[k wm0ef<br />

&Sdolrsm;u ajymonf/<br />

ajrNyKdrIaMumifh vrf;ray<br />

100 0ef;usifcefY ajrom;zkH;vTrf;<br />

oGm;NyD; um;vrf; ydwfoGm;onfh<br />

twGuf jr0wDbufjcrf;rSvm<br />

onhf ukefwif? c&D;onfwif<br />

um;rsm;ESihf zm;tH? aumhu&dwf<br />

bufrSvmonfh ukefwif? c&D;<br />

onfwif um;rsm; aomifwif<br />

oGm;onhf tajctaexd jzpfyGm;<br />

cJhonf[k ¤if;tajctaeukd oGm;<br />

a&mufMunhf½Iaeonhf jr0wD<br />

(trSwf-2)rJqE´e,f? jynfe ,f<br />

vTwfawmfukd,fpm;vS,f OD;oefY<br />

Zifatmifu ajymonf/<br />

¤if;u ]NydKwmu ncif;u<br />

wnf;u NydKwm/ tJhwkef;u oGm;<br />

vmvkdY &ao;w,f/ 'gayr,fh 6<br />

em&D0ef;usifavmufrSm um;vrf;<br />

ydwfoGm;w,f/ um;vrf;ydwfNyD;<br />

awmh aemufykdif;usawmh quf<br />

wkduf qufwkduf NyKdwmaygh/ 'D<br />

10 em&D0ef;usifavmufrSm ajr<br />

NyKdrIu trsm;qkH;aygh/ tcku<br />

um;awG [kdbuf'Dbuf oGm;vkdY<br />

r&awmhbl;/ um;vrf; vkH;0ydwf<br />

oGm;w,f}[k u&ifowif;pOfokdY<br />

ajymonf/<br />

ajrNydKrI tajctaetay: jr<br />

0wDc½kdifwm0ef&Sdolrsm;rS vm<br />

a&muf uGif;qif;Munhf½INyD; um;<br />

ao;rsm; jzwfoef;oGm;Ekdifa&;<br />

twGuf um;vrf;ray:&Sd ajrom;<br />

rsm;ukd vrf;rab;okdY ajrxkd;puf<br />

jzifh aumfxkwfum vrf;vGJukd jyK<br />

vkyfaeNyD; vuf&Sd rGef;vGJykdif; t<br />

xd jyKvkyfqJ tajctaewGif &Sd<br />

aeao;onf[k OD;oefYZifatmif<br />

u qufajymonf/<br />

vuf&Sd c&D;oGm;vmrItwGuf<br />

zm;tH-aumhu&dwf bufjcrf;rS<br />

wufvmonhf um;rsm;ukd ,cif<br />

vrf;a[mif;rS wm0ef&Sdolrsm;u<br />

oGm;vmcGihfjyKxm;NyD; jr0wDbuf<br />

jcrf;rS oGm;vmrIrsm;ukd ,m,D<br />

ydwfxm;&onf[kvnf; wm0ef&Sd<br />

olrsm;u qkdonf/<br />

vwfwavm uyÜvD yif<br />

v,fjyifESihf b*Fvm;yifv,f<br />

atmf rkwfokeftm; toifhtwifh<br />

rS tm;aumif;aeNyD; u&ifjynf<br />

e,f tygt0if tjcm;wkdif;ESihf<br />

jynfe,f 6 ckwkdYwGif ae&muGufí<br />

rkd;BuD;EkdifaMumif; rkd;av0o ESihf<br />

ZvaA' OD;pD;XmerS xkwfjyefxm;<br />

NyD; vuf&SdwGifvnf; u&ifjynf<br />

e,ftwGif; rkd;qufwkduf&GmoGef;<br />

rIESihf avjyif;wkdufcwfrIaMumifh<br />

,refaeYnu zm;tHNrdKUtwGif;<br />

opfyifESihf vQyfppfrD;wkdifrsm; NyKd<br />

vJrI jzpfyGm;cJhonf/<br />

8 u&ifowif;pOf? Mo*kwfv<strong>2018</strong><br />

2013 pufwifbmvrS pwifxkwfa0onf


autJef,l \ (8) Budrfajrmuf rsKd; qufopf<br />

acgif;aqmifrIoifwef; pwifzGihfvSpf<br />

Zlvkdif 10 &uf? <strong>2018</strong> ckESpf<br />

ptkdifql;<br />

KNU- u&iftrsKd;om; t<br />

pnf;t½kH; A[dkrS OD;aqmifzGifhvSpf<br />

onfh 8 Budrfajrmuf rsKd;qufopf<br />

acgif;aqmifrI oifwef;ausmif;<br />

(NGLP) ukd autJef,le,fajr<br />

zm;tHc½kdif? vIdif;bGJNrKdUe,f? ao<br />

abxmae&mü Zlvkdif 9 &ufaeY<br />

eHeuf 9 em&DwGif pwifzGifhvSpf<br />

vkdufonf/<br />

,ckESpf zGifhvSpfonfh oif<br />

wef;wGif autJef,l xdef;csKyf<br />

e,fajr c½dkifESifh wyfr[m 7 ck&Sd<br />

vli,frsm;? autJef,lA[kd vuf<br />

atmufcH Xmeqkdif&m&Sd vli,f<br />

rsm;rS oifwef;ol? oifwef;om;<br />

35 OD; wufa&mufMurnf jzpf<br />

Zlvkdif 6 &uf? <strong>2018</strong> ckESpf<br />

ptkdifql;<br />

vuf&SdoGm;aeonfh jrefrmh<br />

Nidrf;csrf;a&;jzpfpOf aqG;aEG;rI<br />

c&D;rSm a&SUqufoGm;&ef rjzpfEkdif<br />

awmhaMumif; u&ifNidrf;csrf;a&;<br />

taxmuftuljyKuGef,uf-<br />

KPSN u Zlvkdifv 5 &ufaeYwGif<br />

tpD&ifcHpmxkwfjyefum ajymqkd<br />

onf/<br />

,ckESpf zGifhvSpfvdkufonfh<br />

oifwef;ausmif; ESifhywfoufNyD;<br />

autJef,l wGJzuftwGif;a&;rª;<br />

(2) y'kdapm vSxGef;u ]vlrsKd;wpf<br />

rsKd;yJjzpfjzpf olYvlrsKd;ukd tem<br />

*wfrSm OD;aqmifEkdifr,fh trsKd;<br />

om; acgif;aqmifawG ay:vmzkdY<br />

twGuf vkyfay;&rSmjzpfw,f/<br />

aemufNyD; ukd,hfEkdifiHukd OD;aqmif<br />

Ekdifr,fh tem*wfacgif;aqmif<br />

awGukd ay:xGef;vmzkdYeJY aumif;<br />

rGefwJh acgif;aqmifawG ay:xGef;<br />

vmzkdYtwGuf jzpfw,f}[k u&if<br />

owif;pOfokdY ajymonf/<br />

tqkdyg oifwef;ausmif;wGif<br />

u&ifawmfvSefa&;orkdif;? jrefrm<br />

ESifh urÇmhorkdif;? acgif;aqmifrIESifh<br />

jrefrmhNidrf;csrf;a&;aqG;aEG;rI a&SUquf&ef<br />

rjzpfEkdifawmhaMumif; KPSN ajymqkd<br />

vkdufonf/<br />

vuf&Sd Nidrf;csrf;a&; jzpfpOf<br />

onf 2008 zJGUpnf;ykH tajccH<br />

Oya'atmufwGif oGm;ae&jcif;<br />

aMumifh aqG;aEG;rIrsm;twGuf t<br />

uefYtowf rsm;pGm&Sdjcif;ESihf<br />

wyfrawmf\ vTrf;rkd;rI ykdrsm;jcif;<br />

wkdYaMumifh a&&SnfNidrf;csrf;a&;<br />

(okdYr[kwf) 'Drkdu&ufwpf zuf<br />

pDrHcefYcGJrI? autJef,l rl0g'ESifh<br />

vrf;pOfvkyfief;pOfrsm;? EkdifiHa&;<br />

odyÜH? Oya'a&;&mESifh zuf'&,f<br />

zGJYpnf;ykH? tajccH ppfoifwef;ESifh<br />

taxGaxG A[kokwrsm;ukd wpf<br />

ESpfcGJMum pmawGY? vufawGY<br />

oifMum;ay;rnf[k od&onf/<br />

rsKd;qufopf acgif;aqmifrI<br />

oifwef;ausmif;ukd uG,fvGefol<br />

,cif KNU taxGaxG twGif;a&;<br />

rª;a[mif; y'kdref;&Smvm;zef;rS<br />

BuD;rª;um 2001 ckESpfwGif pwif<br />

zGifhvSpfay;cJhjcif;jzpfNyD; oifwef;<br />

ausmif;udk pmoifESpf 4 Budrf<br />

ajrmufrS pwifí 2 ESpfwpfBudrf<br />

zGifhvSpfvmcJhonfrSm ,cktcsdef<br />

txd jzpfaMumif; od&onf/<br />

'&,f jynfaxmifpkopfqDokdY OD;<br />

wnf&ef rjzpfEkdifawmhaMumif;<br />

KPSN \ ajymcGihf&ol apmtJ<br />

vufpfu u&ifowif;pOfokdY<br />

,ckvkd ajymonf/<br />

¤if;u ]2008 zGJYpnf;ykHabmif<br />

ukdausmfNyD; roGm;Ekdifwmu wpf<br />

csuf? aemufNyD; wyf&JUvTrf;rkd;rI<br />

wyf&JU xdef;csKyfrIu wtm;BuD;<br />

News<br />

ppfa&;t& zdtm;ay;jcif;jzifh wkdif;&if;om;<br />

pnf;vHk;nDnGwfrIudk rwnfaqmufbJ wef;wltcGifh ta&;<br />

jzifhom wnfaqmufEkdifrnf[k autJef,lajym<br />

Zlvdkif 11 &uf? <strong>2018</strong> ckESpf<br />

apmxGef;vif;<br />

jynfaxmifpktwGif; wkdif;<br />

&if;om; pnf;vHk;nDnGwfrIudk<br />

ppfa&;t& zdtm;ay;jcif;? t<br />

wif;tusyf wnfaqmufí &<br />

rnf r[kwfbJ wkdif;&ifom; vl<br />

rsdK;rsm;tMum; vGwfvyfrI? wef;<br />

wlnDrQrI? w&m;rQwrI tjccH<br />

rsm;jzifhom wnfaqmufEkdifrnf<br />

[k aejynfawmf MCC-2 cef;rü<br />

,aeY jyvkyfonfh jynfaxmifpk<br />

Nidrf;csrf;a&; nDvmcH-21 &mpk<br />

yifvHk zGifhyGJtcrf;tem; rdefYcGef;<br />

wGif autJef,lOuúX AdkvfcsKyfBuD;<br />

apmrlwl;ap;zkd;u ajymqdk vkduf<br />

onf/<br />

¤if;u ]wkdif;&if;om; pnf;<br />

vHk; nDnGwfa&;udk ppfa&;t&<br />

zdtm;ay;jcif; twif;tusyf<br />

wnfaqmufvkdY r&yg/ wkdif;<br />

&if;om; pnf;vHk;nDnGwfa&;udk<br />

wkdif;&if;om; vlrsdK;rsm;tMum;<br />

vGwfvyfrI? wef;wlnDrI? w&m;rQ<br />

wrI tajccH w&m;rsm;jzifh wnf<br />

aqmufEkdifrnf jzpfygonf/ ,Hk<br />

MunfrI? em;vnfrI pmemrIrsm;<br />

jzifh wnfaqmuf&rSm jzpfyg<br />

w,f}[k wEkdifiHvHk; typf&yf pm<br />

csKyf (NCA) vufrSwfxkd;xm;onfh<br />

wkdif;&if;om; vufeufudkif tzJGY<br />

rsm;udk,fpm; rdefYcGef; ajymMum;<br />

&mü txufygtwkdif; ajymqdk<br />

cJhjcif; jzpfonf/<br />

xdktjyif jynfwGif;Nidrf;csrf;<br />

a&; jzpfpOfonf acsmwkdifwufo<br />

uJhodkY jzpfaeNyD; vuf&Sda&mufae<br />

onfh tqifhxuf avsmhusroGm;<br />

atmif 0dkif;0ef;xdrf;odrf;Mu&ef<br />

AdkvfcsKyfBuD;apmrlwl;ap;zkd;u<br />

wkdufwGef; ajymqdkcJhonf/<br />

Zlvdkif 11 &ufaeY eHeuf 10<br />

em&DwGif pwifusif;yonfh 21<br />

&mpkyifvHk wwd,tBudrf zGifhyGJ<br />

tcrf;tem;odkY EkdifiHawmf or®<br />

w? EkdifiHawmf twkdifyifcHyk*¾dKvf?<br />

wkdif;&if;om; vufeufudkiftzJGY<br />

tpnf;rsm;rS acgif;aqmifrsm;?<br />

wyfrawmf umuG,fa&;OD;pD;csKyf?<br />

EkdifiHwum tzGJYtpnf;rsm;ESifh<br />

wdkif;&if;om; udk,fpm;vS,frsm;<br />

toD;oD; wufa&mufcJhonf/<br />

tqdkyg zGifhyGJtcrf;tem;wGif<br />

EkdifiHawmf twkdifyifcHyk*¾dKvf a':<br />

atmifqef;pkMunf? wyfrawmf<br />

umuG,fa&; OD;pD;csKyf AdkvfcsKyfrª;<br />

wkdif;&if;om; pnf; vHk; nDnGwfa&;udk<br />

ppfa&;t& zdtm;ay;jcif; twif;tusyf<br />

wnfaqmufvkdY r&yg/ wkdif; &if;om; pnf;<br />

vHk;nDnGwfa&;udk wkdif;&if;om; vlrsdK;rsm;<br />

tMum; vGwfvyfrI? wef;wlnDrI? w&m;rQ<br />

wrI tajccHw&m;rsm;jzifh wnfaqmuf<br />

Ekdifrnf jzpfygonf/ ,Hk MunfrI? em;vnfrI<br />

pmemrIrsm;jzifh wnfaqmuf&rSm jzpfyg<br />

w,f}<br />

w,f/ vGwfvGwfvyfvyf aqG;<br />

aEG;&r,fh tajcaeawGrSm tuefY<br />

towf trsm;BuD;&Sdw,f/ Nidrf;<br />

csrf;a&;jzpfpOfrSm ausmfjzwf&<br />

r,fh u@tvkduftqifh? UPD<br />

JC twGif;a&;rª;tqifh? UPDJC<br />

tqifh? UPC tqifheJY vTwfawmf<br />

tqihfawGu wyf&JUBuD;pkd;rIukd<br />

oGm;NyD;awmhrS ay;xm;wmukd<br />

awGY&w,f/ vTwfawmfrSmu<br />

wyf&JU 25 &mckdifEIef; ADwkdtmPm<br />

twkdif; twnfjyK&r,fqkdwJh<br />

twGuf 'D Peace Process acgif;<br />

axmifvmEkdifrSm r[kwfbl;}[k<br />

ajymonf/<br />

xkdYtjyif vuf&SdNidrf;csrf;a&;<br />

jzpfpOftwkdif; a&SUqufoGm;rnf<br />

qkdygu tem*wf zuf'&,f<br />

jynfaxmifpkopfukd wnfaxmif<br />

Ekdifrnf r[kwfonfhtjyif wkduf<br />

yGJrsm;? y#dyu©rsm;ukdom OD;wnf<br />

oGm;rnfjzpfonfhtwGuf ,ck<br />

Nidrf;csrf;a&;jzpfpOf wpfckvkH;udk<br />

jyKjyifoGm;&ef vkdtyfaMumif;<br />

vnf; apmtJvufpfu qufajym<br />

onf/<br />

Nidrf;csrf;a&;jzpfpOf azmf<br />

aqmifcJhonfh 7 ESpfwm umvt<br />

wGif; tpkd;&wyfrawmfrS tiftm;<br />

tvkH;t&if;jzifh xkd;ppfqifrIrsm;<br />

aMumifh ucsif? oQrf;(&Srf;)jynf<br />

e,fwkdYwGif vlxkwpfodef;cGJ<br />

ausmfESifh typf&yfvufrSwf a&;<br />

xkd;xm;onfh u&ifjynfe,fwGif<br />

vnf; jynfolaygif; 8500<br />

ausmf ae&yfpGefYcGmcJh&NyD; ¤if;t<br />

ay: NLD tpkd;&taejzifh wpkH<br />

w&m ajymqkd&ef ysufuGufcJh<br />

BuD; rif;atmifvIdifESifh EkdifiHa&;<br />

ygwD tpktzJGYrsm; udk,fpm; &cdkif<br />

trsdK;om;ygwD 'kOuúX a':at;Ek<br />

pdefwkdYrS toD;oD; rdefYcGef; ajym<br />

Mum;cJhonf/<br />

&cdkiftrsdK;om; ygwD 'kOuúX<br />

a':at;Ekpdefu ]wkdif;&if;om;<br />

tiftm;pkawGudk oabmxm;<br />

usOf;ajrmif;olawG tpGef;a&muf<br />

awGvkdY rrSwf,loifhygbl;/ tif<br />

tm;BuD;wJh tiftm;pkawG txl;<br />

ojzifh ArmygwDBuD;awG tygt<br />

0if ckdifrmpGm wnfaqmufxm;wJh<br />

wyfrawmf&JU oabmxm;BuD;rI<br />

udk usrwkdY arQmfvifhcsifygw,f/<br />

oabmxm;BuD;rIawG&JU atmuf<br />

rSmrS oabmxm; usOf;ajrmif;rI<br />

awG[m rIef0g;aysmufuG,foGm;<br />

Mu&NrJ jzpfygw,f}[k wkdif;&if;<br />

om;rsm;tay: oabmxm;BuD;<br />

&ef wkdufwGef; ajymqdkcJhonf/<br />

trsdK;om; 'Drdkua&pDtzJGUcsKyf<br />

tpdk;&vufxuf jynfaxmifpk<br />

Nidrfcsrf;a&;nDvmcH (21 &mpk<br />

yifvHk) tcrf;tem;udk 2016 ck<br />

ESpf Mo*kwf 31 rS pufwifbm<br />

2 &ufaeYxd yxrtBudrf usif;y<br />

cJhNyD; 'kwd,tBudrf nDvmcHudk<br />

2017 ckESpf ar 24 rS 28 &ufaeY<br />

xd usif;ycJhovdk ,ck wwd,t<br />

Budrf nDvmcHudk <strong>2018</strong> ckESpf<br />

Zlvdkif 11 rS 16 &ufaeYxd<br />

usif;yoGm;rnf jzpfonf/<br />

xdkYtjyif ,ck <strong>2018</strong> ckESpft<br />

wGif; wpfBudrf xyfrHusif;yrnf<br />

jzpfNyD; 2019 ckESpft wGif;<br />

nDvmcH ESpfBudrf pkpkaygif; 2020<br />

jynfhESpf rwkdifrD 3 Budrf xyfrH<br />

usif;y&ef vsmxm;onf[k EkdifiH<br />

awmf twkdifyifcHyk*¾dKvfu ajym<br />

Mum;cJhonf/<br />

aMumif;vnf; KPSN u axmuf<br />

jy ajymqkdonf/<br />

tvm;wl KPSN \ tpD&if<br />

cHpm owif;xkwfjyefcsufwGif<br />

2008 zGJYpnf;ykH\ uefYowfcsuf<br />

ESihf uif;vGwfaom EkdifiHa&;<br />

aqG;aEG;rIESihf aqG;aEG;tajz&SmrI<br />

yg0ifaom rlabmifopfwpfckukd<br />

a&;qGJ&ef? xkd;ppfqifrI tm;vkH;<br />

ukd &yfwefYoifhNyD; wpfEkdifiHvkH;<br />

typftcwf&yfpJa&;ukd taumif<br />

txnfazmf&ef? jynfaxmifpk<br />

Nidrf;csrf;a&; aqG;aEG;n§dEIdif;rI<br />

aumfrwD(FPNCC)ESihf nDnGwf<br />

aom wkdif;&if;om;vlrsKd;rsm;<br />

zuf'&,faumifpD(UNFC)tyg<br />

t0if wkdif;&if;om;rsm; tm;vkH;<br />

pmrsufESm (17) odkY <br />

2013 pufwifbmvrS pwifxkwfa0onf u&ifowif;pOf? Mo*kwfv <strong>2018</strong><br />

9


News<br />

emrnfausmfMum;aeonfh aumhu&dwfNrdKU<br />

avmif;upm;½kHrsm; z,f&Sm;vkdufNyD<br />

e,l;ZDvefa&muf u&ifZeD;armifESH ig;rQm;&if;<br />

a&epfaoqkH;? om;orD; (9)OD;usef&pf<br />

Zlvkdif 19 &uf? <strong>2018</strong> ckESpf<br />

e,l;ZDvefEkdifiHa&muf u&if<br />

vlrsKd; ZeD;armifEHSonf ¤if;wkdY<br />

aexkdif&m atmhufvef taemuf<br />

zuf rl&D0kdifurf;ajcwGif ig;rQm;<br />

&if; a&xJodkYajcacsmfusNyD; a&epf<br />

aoqHk;oGm;cJhonf[k e,l;ZDvef<br />

owif;Xme(NZherald)u Zlvkdif<br />

v 17 &ufaeYwGif a&;om; azmf<br />

jycJhonf/<br />

tqdkyg ZeD;armifESHonf jref<br />

rmjynfrS xGufcGmvmcJhum xdkif;<br />

-jrefrme,fpyf&Sd 'ku©onfpcef;<br />

wpfckwGif ESpfaygif; 20 ausmf<br />

Mum aexkdifcJhNyD;2008 ckESpfu<br />

wwd,EkdifiHjzpfonfh e,l;ZDvef<br />

EkdifiHodkY 'ku©onftjzpf a&muf<br />

&SdaexkdifcJhMujcif; jzpfonf/<br />

NZherald owif;Xme\<br />

azmfjycsuft& ¤if;jzpfpOfrSm Zl<br />

vkdifv 16 &ufaeYu jrefrm<br />

u&ifjynfe,fwGif (7) vtwGif;<br />

aoG;vGefwkyfauG;jzpfyGm;ol (436) OD; txd&Sd<br />

Zlvdkif 17 &uf? <strong>2018</strong> ckESpf<br />

eefYbGm;cvdef<br />

u&ifjynfe,fwGif <strong>2018</strong> ck<br />

ESpf ESpfprSpwifNyD; ,ckv(Zlvkdif)<br />

qef;ydkif;txd aoG;vGefwkyfauG;<br />

jzpfyGm;ol 436 OD;txd&SdaMumif;<br />

'ku©onfpcef;rSvmaom au'g;<br />

OD;au; 48 ESpfESifh ol\ZeD;jzpf<br />

ol aemfrlolYyef 50 ESpfonf 13<br />

ESpf? 9 ESpfESifh 7 ESpft&G,f ¤if;<br />

wdkY\ om;orD;oHk;OD;ESifhtwl<br />

ig;oGm;rQm;aepOf ig;BuD;wpf<br />

aumif rd&mrS tazjzpfol au'g;<br />

OD;au;onf ig;udktm;jzifhqGJ,l<br />

onfhtcsdefwGif a&pdkaeaom<br />

ausmufjym;ukd wufeif;rdojzifh<br />

ajcaxmufacsmfum a&xJjyKwf<br />

usoGm;cJhjcif;jzpfonf[k orD;<br />

jzpfol 'g;xl;au 25 ESpfrS ¤if;<br />

owif;Xmeudk ajymqdkcJhonf/<br />

,if;odkY a&xJjyKwfusoGm;<br />

aom cifyGef;jzpfoltm; ulnD&if;<br />

ZeD;jzpfolrSmvnf; a&xJusoGm;<br />

cJhjcif;jzpfonf[k rdcifudk qGJxm;<br />

&efBudK;pm;cJhonfh ig;rQm;&ef<br />

twlygoGm;aom om;orD;rsm;u<br />

ajymqkdcJhonf/<br />

jynfe,fjynfolY usef;rma&; OD;<br />

pD;XmerS od&onf/<br />

,ckESpf Zefe0g&DvrS Zlvdkif<br />

v 14 &uftxd aoG;vGefwkyfauG;<br />

jzpfyGm;ol 436 OD;teuf zm;tH<br />

NrdKUe,fwGif jzpfyGm;ol 306 OD;?<br />

xkdYaemuf teD;&Sd vlBuD;wpf<br />

OD;u oufqkdif&mrsm;tm; csuf<br />

csif; tultnDac:&mrS ta&;<br />

ay:,mOfESifh [,fvDaumfywm<br />

av,mOfrsm; a&muf&SdvmNyD; a&<br />

epfoludk &SmazGcJh&m ZeD;jzpfol\<br />

tavmif;udk t&if&SmazGawGU&SdNyD;<br />

cifyGef;jzpfol\ tavmif;udk<br />

rdepf 40 MumrS &SmazGawGY&SdcJh<br />

jcif;jzpfonf/ olwdkY\ ½kyft<br />

avmif;rsm;udk tmPmykdifrsm;u<br />

atmhuvef;NrdKU aq;½HkodkY o,f<br />

aqmifoGm;cJhaMumif; od&onf/<br />

tqdkyg ZeD;armifESHtaejzifh<br />

jrefrmEkdifiH\ jynfwGif;ppf'PfrS<br />

¤if;wdkYb0 vGwfajrmuf&ef xdkif;<br />

EkdifiHwGif; cdkvHIaexkdifcJhNyD;aemuf<br />

e,l;ZDvefEkdifiHodkY tajccs ae<br />

xkdifcJhNyD; ,ckvdk uG,fvGefoGm;<br />

csdefwGif om;orD; 9 OD;ESifh ajr;<br />

wpfOD; usef&pfcJhonf/<br />

aumhu&dwfNrdKUe,fwGif 35 OD;?<br />

vIdkif;bGJ 39 OD;? jr0wD 20 OD;?<br />

Mumtif;qdyfBuD; 8 OD;? zmyGef<br />

22 OD; ESifh oHawmif 6 OD;wdkYjzpfNyD;<br />

zm;tHNrdKUe,fwGif trsm;qHk; jzpf<br />

aMumif; od&onf/<br />

Zlvkdif 19 &uf? <strong>2018</strong> ckESpf<br />

apm&Sm;<br />

u&ifjynfe,f? aumhu&dwf<br />

NrdKUwGif zGifhvSpfxm;aom avmif;<br />

upm; ig;*drf;½kHrsm;ukd z,f&Sm;<br />

&Sif;vif;EkdifcJhNyDjzpfaMumif; aumh<br />

u&dwfNrdKUe,f? jynfolYvTwfawmf<br />

ukd,fpm;vS,f OD;pkd;aX;u Zlvdkif<br />

18 &ufwGif rD'D,mrsm;okdY ajym<br />

onf/<br />

OD;pkd;aX;u ]avmif;upm;½kH<br />

awGudk wpfNrdKUe,fvHk; ydwfodrf;<br />

zkdY? rydwfodrf;&if tdrfa&m ajr<br />

a&m odrf;r,f/ ajrykdif&Sifa&m<br />

&yfuGuf tkyfcsKyfa&;rª;awGa&m<br />

taygifcHwJhvla&m ta&;,lr,f<br />

vkdY nTefMum;cJhw,f/ tckawmh<br />

tukef ydwfoGm;ygNyD}[k ajym<br />

onf/<br />

avmif;upm;½kH zGifhvSpfxm;<br />

aom ajrykdif&Sif? zGifhvSpf&ef<br />

vufcHxm;aom &yfuGuftkyfcsKyf<br />

a&;rª;ESifh tzGJYtpnf;trnf vdrf<br />

nmcH,lxm;aom yk*¾dKvfrsm;udk<br />

oufqkdif&m Oya'rsm;jzifh ta&;<br />

,lay;yg&ef OD;pkd;aX;u c½kdiftkyf<br />

jynfe,f jynfolYusef;rma&;<br />

OD;pD;Xmerª; a'gufwm xGef;rif;<br />

u ]rdk;&moDrSm pdkpGwfawmh jcif<br />

aygufzGm;rI rsm;NyD;awmh aoG;vGef<br />

wkyfauG; ydkjzpfw,f/ aoG;vGef<br />

wkyfauG;rSmqkd&if Grade 1,2,3,4<br />

qdkNyD;awmh tqifh&Sdw,f/ Grade<br />

1 uawmh taysmhqHk; tqifhaygh<br />

aemf/ tJh'guawmh vuf&SdrSm<br />

jzpfyGm;wm trsm;qHk;yJ/ Grade<br />

4 uawmh a&Smhcf (Shock) &NyD;<br />

aq;½Hkwuf&wJhtqifh tJh'gu<br />

awmh jzpfwmenf;ygw,f/ t<br />

aotaysmufuawmh tJh'gu<br />

jzpfwmqdkawmh owdxm;&<br />

w,f}[k ajymonf/<br />

aoG;vGefwkyfauG; jzpfyGm;rI<br />

wGif touf 5 ESpfrS 9 ESpftwGif;<br />

jzpfyGm;EIef;ydkrsm;um ,aeYtxd<br />

toufqHk;½IH;rI r&SdaMumif;ESifh<br />

usef;rma&;XmerS &yfuGuft<br />

wGif; tywfpOf vSnfhvnfNyD;<br />

ydk;avmufvrf; umuG,faq;rsm;<br />

csKyfa&;rª;ESifh c½kdif&JwyfzGJYrª;<br />

xHokdY Zlvkdif 10 &ufwGif pmwif<br />

cJhjcif;jzpfonf/<br />

,if;okdY pmwifcJhonfh Zlvkdif<br />

10 &ufaeYrS pwifí 15 &ufaeY<br />

txd &JESifhwm0ef&Sdolrsm;yl;aygif;<br />

um aumhu&dwfNrdKUay:&Sd &yf<br />

uGufaygif; 4 &yfuGufwGif zGifh<br />

vSpfxm;aom avmif;upm;½kH 8<br />

½kHtxd ydwfodrf; NzdKzsufjcif;rsm;<br />

jyKvkyfEkdifcJhaMumif;ukd vTwf<br />

awmfukd,fpm;vS,fESifh &yfuGuf<br />

tkyfcsKyfa&;rª;rsm;u ajymqkd<br />

onf/<br />

trSwf(4) &yfuGuf tkyfcsKyf<br />

a&;rª; OD;xGef;0if;u ]*drf;u<br />

uGefysLwmeJY xdef;xm;wJhtwGuf<br />

b,fvkdyJjzpfjzpf xdk;om;u ½IH;<br />

rSmyJ/ ½IH;wJhtcg avsmfzdkY ykdufqH<br />

r&Sd&if qkdifu,faygifw,f/<br />

ypönf;cdk;w,f/ 'gawG jyóem<br />

jzpfaygif;rsm;vmawmh &yfuGuf<br />

u at;at;csrf;csrf; r&Sdawmh<br />

bl;/ 'gaMumifh NrdKUe,frª;? pcef;<br />

rª;awGeJY yl;aygif;NyD; ta&;,lcJh<br />

wmjzpfw,f}[k ajymonf/<br />

cwfjcif;? aq;rIwfjcif;rsm;? (zHk;?<br />

oGef? vJ? ppf)udk aqmif&Gufap&ef<br />

0dkif;0ef; BuD;Muyfay;jcif;rsm;ESifh<br />

usef;rma&;qdkif&m ynmay;jcif;<br />

rsm;udk jyKvkyfay;vsuf &Sd<br />

aMumif;vnf; a'gufwmxGef;rif;<br />

u ajymonf/<br />

xdkYtjyif rdk;&moDtcsdefwGif<br />

15 ESpfatmuf uav;rsm; tzsm;<br />

BuD;jcif;? teDpufrsm;xGufjcif;?<br />

tef&mwGif aumfzDa&mif tndK<br />

trnf;av;rsm;ygjcif;? 0rf;t<br />

rnf;a&mifoGm;jcif;? aoG;aygif<br />

csdefusjcif;? aoG;vefYonfh vu©<br />

Pm? a&Smhcf&onfh vu©Pmrsm;<br />

jzpfygu aq;½Hkaq;cef;rsm;wGif<br />

oGm;a&muf ukoaq;ppfjcif;rsm;<br />

aqmif&Gufay;&ef vdktyfaMumif;<br />

usef;rma&;XmerS xkwfjyefxm;<br />

onf/<br />

]ta&;tBuD;qHk; uawmh<br />

jynfolvlxkawG&JU yl;aygif;yg0if<br />

rIyJ/ tdk;awG? yHk;awGeJU a&odk<br />

avmif;upm;½kHrsm;udk tzGJYt<br />

pnf;trnf cH,lxm;aom olrsm;<br />

u OD;aqmifvkyfudkifaecJhNyD; jyef<br />

vnfay:aygufvmygu ,ck<br />

xuf ykdrkdxda&mufaom jypf'Pf<br />

rsm; ay;oGm;&ef oufqkdif&m t<br />

zGJYtpnf;rsm; ESifh yl;aygif;aqmif<br />

&GufoGm;rnf jzpfaMumif;udk<br />

vnf; jynfolYvTwfawmfukd,fpm;<br />

vS,f OD;pkd;aX;u ajymMum;<br />

onf/<br />

aumhu&dwfNrdKUwGif NyD;cJh<br />

onfh 2015 ckESpfaemufydkif;rS<br />

pwifum avmif;upm;½Hkrsm;?<br />

avmif;upm;rIrsm; qdk;qdk;&Gm;&Gm;<br />

jzpfay:aeonfhtwGuf NrdKUcHrsm;<br />

u xdkavmif;upm;rIrsm;udk t<br />

a&;,lay;&ef oufqdkif&m tm<br />

Pmydkifrsm;? vTwfawmfudk,fpm;<br />

vS,frsm;xH rMumcP wifjy<br />

awmif;qdkrIrsm; &SdcJhaomfvnf;<br />

,ckrS xdxda&mufa&muf ESdrfeif;<br />

rIrsm; jyKvkyfEdkifcJhjcif;jzpfaMumif;<br />

NrdKUcHrsm;u ajymonf/<br />

avSmifNyD; oHk;&r,fqkd&if jcif<br />

0ifNyD; rOEdkifatmif tzHk;awG<br />

aocsmzHk;&r,f/ a&usefawGqdk<br />

&if tkef;qHzwfawGeJY aocsm<br />

wdkufcRwf aq;ay;&r,f/ bk&m;<br />

yef;tdk;awG rSefrSefvJay;r,f/<br />

tdrfwGif;? tdrfjyif oefYoefY&Sif;<br />

&Sif;xm;r,f pwJh jcifraygufzGm;<br />

Edkifatmif BudKwifumuG,fxm;<br />

wmuawmh taumif;qHk;aygh<br />

aemf}[k a'gufwm xGef;rif;u<br />

tBuHKjyKajymMum;onf/<br />

aoG;vGefwkyfauG; jzpfyGm;rI<br />

rsm;t& ,ckvuf&SdwGif vlOD;a&<br />

xlxyfaom &efukefwdkif;wGif<br />

jzpfyGm;rI trsm;qHk; jzpfNyD; {&m<br />

0wDwdkif;wGif 'kwd,trsm;qHk;ESifh<br />

weoFm&Dwdkif;onf wwd,<br />

jzpfyGm;rI trsm;qHk;jzpfaMumif;<br />

usef;rma&;Xme\ pm&if;t&<br />

od&onf/<br />

10 u&ifowif;pOf? Mo*kwfv<strong>2018</strong><br />

2013 pufwifbmvrS pwifxkwfa0onf


News<br />

Zlvkdif 31? <strong>2018</strong> ckESpf<br />

oHvGif jrpfa&onf zm;tHNrdKU<br />

ü Zlvkdif 30 &uf? eHeuf ajcmuf<br />

em&DcGJtcsdef wkdif;wmcsufrsm;t&<br />

938 pifwDrDwmodkY a&muf&SdcJhNyD;<br />

oHvGifjrpfa&onf zm;tHNrdKUü (53) ESpftwGif; tjrifhqHk;tjzpf wkdif;wm&&Sd<br />

,if;onf 53 ESpftwGif; tjrifh<br />

qHk;a&rSwftjzpf wkdif;wm &&SdcJh<br />

jcif; jzpfonf[k rdk;av0oESifh<br />

ZvaA' nTefMum;rI OD;pD;Xmeu<br />

xkwfjyef ajymqdkonf/<br />

zm;tHNrdKUü ,cif oHvGifjrpf<br />

a& tjrifhqHk;jrifhwufcJhrIrSm2002<br />

ckESpf Mo*kwf 18 &ufaeYwGif<br />

jzpfNyD; xdkpOfu 936 pifwDrDwm<br />

txdom &SdcJhonfhtwGuf ,ck<br />

wdkif;wm&&SdrIonf ,cifxuf 2<br />

pifwDrDwm ydkjrifhwufaejcif;<br />

jzpfonf/<br />

vuf&Sd oHvGifjrpfa&onf<br />

zm;tHNrdKU\ pdk;&drfa&rSwf txuf<br />

odkY ajcmufaycefYtxd ausmfvGef<br />

aeNyD; Mo*kwf 1 &ufaeYwGif<br />

wpfaycef husqif;oGm;Ekdifaomf<br />

vnf; pdk;&drfa&rSwftxuf<br />

qufvufwnf&Sdaernf[k rdk;<br />

av0oESifh ZvaA'nTefMum;rI<br />

OD;pD;Xmeu xkwfjyefxm;onf/<br />

a&SUzHk; ï'Drdkua&pDrqef ... Û aqmif;yg; rS<br />

aMu;½kyfudk oabFmaq;eJY yufoGm;wJh jzpf&yfuvnf; u,m;jynf<br />

e,f0efBuD;csKyf&JU ]ppfwyfac:vdkuf&rvm;^ppfwyfudk trdefYay;<br />

vdkuf&rvm;} qkdwJh ajymqkdcsufeJYtNydKif wkdufwdkufqkdifqkdif ay:<br />

aygufvmygw,f/<br />

wu,fu jyóemu a'ocHjynfolawG&JUoabmxm;udk<br />

rpHkprf;bJ? rn§dEdIif;bJ? r&,lbJ? tpkd;&tkyfpdk;ol? tmPm&Sdol?<br />

vkyfykdifcGihf&SdolawGu xifovdkjyKrlvkyfaqmifwJh udpöjzpfygw,f/<br />

'Drkdua&pD&JU qefYusifbufjzpfwJh jAL½kdu&uft&m&Sdqdk; oabm<br />

xm;eJY vkyf[efjzpfygw,f/ 'Dvdkvkyf&yfrsdK;udk ppftkyfpk tquf<br />

qufu 1962 ckESpf? rwfv 2 &ufaeYuae 'DuaeYtxd pGJpGJNrJNrJ<br />

usihfoHk;aewm jzpfygw,f/ 'Dvdk tusihfqdk;? p½kdufqdk;? vkyf[efqdk;<br />

udk vlrsdK;aygif;pHk jynfolrsm;u &GH&Smrkef;wD;ygw,f/ uefYuGuf<br />

qefYusifygw,f/ wdkufzsufypfvdkygw,f/ 'Dvdkvkyf&yfrsdK;[m<br />

rlt&a&m oabmxm;t&a&m? vkyf[eft&yg vHk;0 vufrcHEkdifwJh<br />

udpö jzpfygw,f/<br />

]&yfaus;tqifhtp - jynfe,feJYwkdif;a'oBuD; tpkd;&tv,f<br />

- jynfaxmifpktpkd;&txd} tqifhqihf wm0ef&SdMuwJh 'DcsKyfygwD<br />

tpkd;&tzGJY0ifawG[m 'Drkdua&pDvkyf[efeJY ajzmifhajzmihfBuD; qefY<br />

usifbufjzpfwJh jAL½kdu&uft&m&Sdqdk; oabmxm;eJY vkyf[efudk<br />

vHk;0 rusihfoHk;oihfygbl;/ 'Dvdk oabmxm;? vkyf&yfawGeJY jywf<br />

jywfom;om; pnf;jcm;&rSm jzpfovdk? 'Dvkd tajymqkdawG? tjyKtrl<br />

awG? vkyf[efawG awGYjrifMum;od&&ifvnf; vdktyfcsuftvdkuf<br />

ynmay;? qHk;rwmuae jywfjywfom;om; qefYusif? uefYuGuf<br />

a0zefwm? ta&;,lwmawGtxd wdwdusus tav;xm; aqmif<br />

&Guf oGm;&rSm jzpfygw,f/<br />

wenf;tm;jzihf ajym&&if ]'Drkdua&pDqdkwm jynfolYvdktyfcsufudk<br />

jynfolYoabmxm;qE´eJYtnD jynfolawG&JU Ekd;Mum;wuf


kueHQ,DQ y,dxU*UcdWxmYbHU,EeDW qmudUbWudU1hWvzW<br />

tUvJQxU1],l]vDE. xHEzdWc;zdWttDWvmbl]bl],JT,JTvzWeDW<br />

tUvJQxUcHGRt0hE1HW qmudUbWudU1hWvzW eDWvDE. bWqJYvmxHEc;cH;*;<br />

(EdkifiHa&;)W. c;y,T B'dWBrk,DQ tUvJQxU1]*DT<br />

tUvJQxU bTrk1edY,l]tuFDT q}QzdW*lE*QvzWqhrQvdWbW,l]<br />

t0hW1HW tvHRvzW vmB'dWBrk tqmrQvdWv;(uDF;)zmTeDWvDE. tcM]<br />

t&hQtqmYtxD,DQ rGJyubWrQeIzDU*k;xR*hQbW *DTyurQxUxDE<br />

yq}QtvHRuqYbWuqYvDE. yubW1hW,EvTy1]ud]*Q bJEeDW1d]<br />

vDE.<br />

tuFDTeDWw] vmtzDTcGHRxJT <strong>2018</strong>-eHU vQrhE (22) 1YtdQ<br />

Article (Pwo)<br />

xHExWusdT BzsdTcdWegvzWrQ[d]vT qmtDWuDUvm0H;wcdT eDWvDE. BzsdT<br />

cdWeg vmxHExWusdT wcdT v;0Tz]'dW'J thW,E0wHE v;0TvzW'W<br />

cDTvdR1]*DT BzsdTqmrQvdWzdW1WqH]1HWt*; uuM]uFL]vHR1DUvdWeJW<br />

*mTvHR (oif&dk;nTef;wrf;)t*; [d]xHE[d]'DW0hEeDWvDE. BzdsTcdWeg vmv;<br />

0Tz]'dWvzWeDW 'k]tDWxU,l]qmuM]uFL]vHR1DUvdWeJW*mT crHwHE vzkE<br />

rGJvmurQ*hQrQbWxJT BzsdTvHR eDWvDE. vmcrHwHEzmTeDW B'dBrk< cdWeg<br />

1]Ng vmuzhWudUrQqmTqmvzWeDW rGJ0hE<<br />

(1) B'dW *grdQrF]rF]1lE(thE,E0wHEv;0Tz]'dW BzsdTcT'dW)<br />

(2) B'dW eDEyT1hEZErdFQ (wcdTv;0Tz]'dW BzsdTcT'dW)<br />

(3) q&E'dW rTpYxdQ (zsdTvHR BudUbWudU1hW)<br />

(4) 1YcE'dW Bishop John *rTqHY[HW (uEwdEvH]qmbdUqmbQ<br />

(1ExeE)tcdW)<br />

(5) 1YcE'dW Steven rT1TrF h] (thEuvHEuYqmbdUqmbQ(1ExeE)<br />

tcdW)<br />

(6) 1YcE'dW tlQtl]wrR (rFDTrF]zFEtcdW)<br />

(7) q&E rTpdQ{Y (BxdWzH]tcdW-tDWyGH]) vzWeDWvDE.<br />

crHwHEcdWegvzWeDWrJG0hE<<br />

(1)q&E rT'D]uvR (2)'D]xmY rTchErDYpdQ (3)q&E rTuYxhQ<br />

(4)q&E rTxdQvhT (5)q&E rT1T0hTtlQ (6)q&E rTqT0hT (7)q&ErkW<br />

e;qHYbGQ (8)q&E rTpYyJY (9)q&ErkW e;chEthQtlQ (10) e;NL,hExhQ<br />

(11)q&E rTrF]pHY (12)q&ErkW *g0hTpY (13)1YcE'dW Father Henery<br />

tJWcsHU vzWeDWvDE.<br />

Bvm uM]uFL]vhR1DUvdWeJW*mTvzWeDW rGJ0hE<<br />

(1)q&E'dW rT'hQAh] (2)q&E rTeDEwhE (3)q&E'dW rTyFh]pdY (4)<br />

q&E'dW rTeydEvHE,Y&MEeHE (5)q&E'dW rTp1T (6) 1YcE'dW rTeJ eY'E<br />

pE&] vzWeDWvDE. BvmutU[RrQeIymTxRusdWphQ (phQrd[Gg)vzWeDW<br />

rGJ0hE<<br />

(1) rTuFDEnd; (2) rTchErDYvR (3) rTtDY1DT (4) rT1TxhQ vzW<br />

eDWvDE. BudU1hW vmuzhWudUrQqmTqmvzWeDW rGJ0hE<<br />

xHExWusdY qm1DUvdW vHRzsdYt*;<br />

uSTufLTqm1DUvdWeJW*mYvHRt*J;<br />

rTeJeY'EpE&] (wDQuFDT)<br />

(1) q&E'dW rTpYxdQ (ydk;u&ifpmayynm&Sif) (2) q&W rTpdQ0hT<br />

('knGefNidrf;?tajccHynmOD;pD;Xme)/ (3) 1&ErkWeDEqENHQ (bmomaA'<br />

ynm&Sif) vzWeDWvDE.<br />

tuDFTeDWw] rkueHQ,DQ ybWuM]xJT BzsdTNd (rdxH]) vHR1DUvdWeJW<br />

*mTeDW rGJbWqmeDWvJW. BzdsTNd (rdxH]) vHR1DUvdWeJW*mT vmBzsdT BudU<br />

bWudU1hW1HW *JExJTuM]xR0JQvzWeDW rJGy1dT1hWvmTthR>W.rGJy1dTrig<br />

vmTthR>W. ju}]ytUpUvTy1]rGJthR>W. e1HWurd1hW,E rGJthR>W.thWrJG<br />

qmtUpUtDWeDWqmpH]qmYubWtDWvDE. BzdsT(rdxH])vHR,DQ*JExJT<br />

tDW0hEteHUu,QbsJW,l]vDE. thWrJGytU[lEtU[RxJT vmtzDTcGHR<br />

,HR,HRtdQeDW y'WbW BzdsT qmudUbWudU1hW *JExJTuM]xRvHR1DUvdWeJW<br />

*mTvzWeDWvDE. t0hE1HW*JExJT uM]xRvHR1DUvdEeJW *mTvmteYqg1HW<br />

txDtdQvT[d]rig*hQbWvDE. vgeYtxDbdT,DQ thWrGJ ytU[R,dxUw]<br />

vrdju}]vmTbW< vrdvT[d]vmTbW eDWvDE. y'WbW qm*J;qg*J;NQ<br />

tDW0hEtWrRvDE.<br />

qmeDWtuDFT BzdsTBudUbWudU1hWvmxDbdT,DQvzW,DQ urduM]<br />

uFL]BzdsTNd(rdxH]) vHR1DUvdWeJW*mTvbHUvm uju}] bW'WbJE qmudU<br />

bWudU1hWvzW tUvJQxJTt1]t1d]vDE. tuDFTeDWw]bJEzdW1WqH]<br />

zdWvzWurQeIBzsdTvHRtju}]tbWvm t0hE1HWt*;< u1hW*hQ1hWbW<br />

,DE,DEt*;< uju}]bWuvT[d]'W vmteYqg1HWtudUbWudU1hW<br />

t*;< yubWtUvJQxU BzdsTNd (rdxH]) vHR1DUvdWeJW*mT (oif½dk;<br />

nTef;wrf;) vzW,DQeDWvDE.<br />

cJYurHTeDW ,rduM]'k]1hW,EbW BzDvHRzdW1HW e;qH]'H]vDE. thWrJG<br />

ytU [R,dxUxJTeDWvHR vmbWqJY vmBzsdTvHRcUxH]qm rQvdWzdW<br />

1HWt*;eDW y'W,HE,g*JExJTuM]xk]xUxR tDW0hE 1mYrHTvDE. vm1mYrHT<br />

zmT tqdExkR vrHTeDW bWqmuM]0hEvm q&E'HEtJEb&hEwY eDWvDE.<br />

t0hE tvHRzdWeDWxk]xU0hEvm (1845) eHUtuDFT ypDWtqdExkRvDE.<br />

*DQeJU(eIE)vHRzdWeDW rGJutDWthRypDWbeDW 1d]vDE.vHRzdWeDW BzDvHRzdW1HW<br />

'W,HE,g>W. BNQu'W,HE,g rGJuNQ0hE'WvDE. t0hEtvHRzdWzmTeDW<br />

y'WbWvHRrhRzsdU (vHRrdzsdU)< vHRvl1DE< vHRrhRzsdUvmtvlvJQrGHQ1](vHR<br />

tDW'HT) 'JxQvzWvDE. yv'WbWNgvzWvDE. tvHRzdW tcdWwT<br />

vzWeDW uM]xR0hEvm cdWvQbGQ vcDEvDE. t0hE tvHRzdWzmTeDW<br />

qmrQvdWtDW vqHE1mYrHT 'J bsH]zQtDW vqHEvHbsH] vDE. qh]xRbsH]<br />

zQtqm0HvtDWbW 'J thWrGJ y,dxU xHWxHWq]q]w] vHRbsH]'J<br />

vHRtDW0hE'W NQcdWzdWvDE. t0hEtvHRzdWeDW ,eIbWvm (Face Book-On<br />

Line) zmTvDE. t0hEtvHRzdWeDW qH]0hEvgeYzdW1WqH]zdWvzWt*;<br />

vmY[MQrig *hQbWvDE. t0hEtvHRzdWeDW bWqmxk]xU0hE vmtrhE&HuY<br />

1ExeErh]NhE (tar&duefomoemjyKrpf&Sif) eDWvDE. y1hW,EbW,l]<br />

t0hEtvHRzdWeDW xk]xU0hEtDWeHEbsTvDE.<br />

eHErHTvrHTeDW y'WbW BzsdTzdW tvHRcUxH]zdWvbHU 'H]vDE. vHRzdW<br />

eDW bWqmuM]0hE vmBzdsTcdWeg'dW rT&MEb] eDWvDE. rT&MEb]eDW xD;rGJ<br />

BzdsT tUuHTeHUxU1YtcEtdQrGJcdWeg vmqh]xRplWrkv*QvDE.t0hE<br />

tvHRzdW trHTeDW rJG0hE BzsdTNdtvHRcUxH] (The Pwo Karen Primer)<br />

vDE. t0hEtvHRzdWzmTeDW y'WbWuM]xR0hE (5/ 55) beDWw] y1hW,E<br />

bW,l] t0hEtvHRzdWeDW xk]xU0hE vmvQrhE (1955) eHU eDWvDE.cdWeg<br />

rT&Mb] 1HEeDWtDWteHUv,HR'H]bWtuDFT t0hEtvHRzdWeDW y1hW,EbW<br />

xk]xU0hE vmc;y,TqmzDTzsh]eI*DT vmcJY VMEeHU< (1955) eHUzmT eDW<br />

vDE. t0hEtvHRzdWzmTeDW qmrQvdWtDW vqHE[lErHT 'J bsH]zQtDW eHEqHE<br />

vHbsH]vDE. t0hE tvHRrhRzdsU (vHRrdzsdU)eDW uM]xR0hE (u-ubT.<br />

c-c&g. *-*l. [-[Y. i-i]iDQ. q-qtl]. q-qYrd.) z}WcdRzdW<br />

beDW*DTuFL]xRqm*TzdWuqH]'H]vDE. vmcJYuJWxUxJT (u-ubTpd]<br />

xU BrdxU. c-c&gt1GE xUvm0W.) vzWeDWvDE.<br />

*DTeDW t0hEtvHRzdW zmTeDW y'WbW xQ (uAsm)zdWu,M< BzdsT<br />

q}Q qm1]tGHW< 1dWcsH]'J1dWy'JQNgzdWu,M< xdWvbHUzdWt*J;NgzdW u,M<<br />

'Jqm0HqmeRvmYeHE1mYvzWvDE. xH]vTuM]xRvHRz}WcdRzdWvDE.tDW0hE<br />

[MeDWvDE. xQzdWu,MvmuM]xR0hEvmtvHRzdW zmTeDW ,rdxk]<br />

xUzhWeJWthW BzDvHRzdW1HW e;qH]'H]vDE. (qYzdWyH]qYzdWyH]< 0hRtUtqW<br />

vm1HUcUxH]< t0hE'WeIphQv1HR< tUrdQ0hE vmted]z]xH]< eHxU0hErdQvHR<br />

rdQvHR< tphQvTxhRvTrgyH]


f<br />

h<br />

h<br />

f<br />

f<br />

Article (Pwo)<br />

.k*fxif;TLa[S0frl^%D,kd0f<br />

,kfqHifhrHif;.; a.,kd0fokd0f<br />

p0f,ifhomtJqkdif<br />

qk fv0fqk f “uk fqif hoD hvm^%if h tk frJtS fxif^”qk fcIgif%S f %k f%k f,k f,k<br />

rkf[SdKifh.;a0hxMm^vSf/ vkfrdifT0f “tkfukfqm^oDhvm^%ifh tkfrdifoDhaoSf<br />

at;”a.%S fok d0foD; qk fv0fa0htS faq0f^vS f/ .;uk d0f%if%if%S f “[k farifpdif^<br />

[kfv0fh.;au0f”wkif^qkdifhxoD;a0h a.%Sfokd0fvSf/ uJxif;rND[f vkfus;<br />

rN D[fqk fz:qk frm atvk fukuf[S,fukufrm.;pmf.k d0f rN D[ftk fwmqdif hazI0f hat;vS f/<br />

rND[f tkfwm [kfpmqkfoD;,kd0f [kf[S,fzIL^[S,f0g? ukuf[S,fukufrmuk+<br />

.;ckd0f;.;Tmv0fhoD; tkfwm TK*fygif [kfv0faoSfat;vSf/ xHifcgef^ykf,ifzkdif<br />

zIHKqkd'fazg[fuIm,kd0f tkfwmTK*fygif tkfwmqdifhazI0fh [kfv0faoSfw,f%Sf<br />

rGmJa0hT; zIHKwk d'fuk fa&if h azm[fqm^o,foD;%S fvS f/ zIHKTLa[S0frl^%D,k d0foD;<br />

[S,f huJxif; tS fxif; a%0f^a0h tk fx:tk f.Hif xHifzIHKqk d'fazm[fwk d'fuk fa&if<br />

tk facg[ftk f%m^ o,foD; oD h tk frl^%Drl^oif h%S fvS f/ vm-o*k f 12 oif h,k d0f<br />

rGmJ zIHKqdk'fazg[f oD;o,f okif;rGmhomrGmh? okif;[Sm[SHifom[Sm[SHif<br />

.;vHifhuHifvHifumf .;[Sif;ol;oGmf rl^%Dvkf%DoD; [kfv0faoSfvSf/<br />

qkfvkfTLa[S0frl^%DoD;,kd0f .;,k*f,mef;oDhuID.; tSfauSfygaTm[f<br />

rl^%Dvm%ifhoD; atv0f w0fw0f%Sf rGmJ okif;tk*fomtk*f rl^%DvSf/<br />

xHif vkf%D%Sf arHxDh,Gmol;oD; tSfT;qkfomvSf/ ,kfoD;r arHxDh vif,Gm<br />

ol;.;TmfvSf/ rND[fomtJqkd'fo,f tSfaTm[faTm[f vkfpHif;%Sf xHk^ukf<br />

qk*fom rk fa%0f^aq0f^ck fvJ/ at[S dKif hTLa[S0frl^%D qk fok*fqk fuI,ftk foHif haT<br />

qkfv0fvif vvifpmf.kd0f vkftkfxHk^ukfqk*fom vkfa%0f^.;vkfrdif%Sf om<br />

vif,SK*farHxDhtkif;vifa0hxMm^vSf/ tkf%Sf xHif,kfT;.;vkfqifh%Sfwm^vSf/<br />

uJxif;rND[foD;,kd0f .;,Sm^qmhoDhxMm^vSf/ xHif vkftkfoDhcgh%Sf<br />

azm[fvD.k*fxdif^qmifhqm [Sif;aqm[fvm^%ifhqkfoD; vkfrGmJokJ;.k*f<br />

,;xdif^.;vkfpHif;%Sf %kfazSfvifhaTap0f tif;rkdifh[Sif;oD; arHxDhrkfvif<br />

rGmJat;vS f/ atrGmJ rND[fxk f,0f^ zmhol;[S,f TLa[S0fo,f%S f atoD h[Sm<br />

[Smtkd0f zIHKvHifhuHifqkdif xkdifhxDhcgef^xkdifhaum0f-uifvSf/ oDh,k*foD;r<br />

zIHK%if;xif;.;xmifuIKf vSf/ aTt;[Smtkf[Sif^ tSfauSfokif;omaoSf?<br />

xkH^,Sif;xHk^qmh azSfvifhvifomuJ? omrkdifhvkfzIHK; oD;r vkfvHifhuHif?<br />

xDhcgef^qkd'fqtkf[Sif^ tif;v,fvifom aT omrkdifhuJ tkfacg[fusHif%Sf<br />

xHifvkftkfus;tif;v,fom omrkdifhvifrm^xmifcgh zIHKo,f %if;xif;<br />

.;xmiftkfoD;vSf/<br />

a.%Sfokd0faq0f^vSf/ vkf 1949_50 %dif; cghT;tkd0f zIHKqkd'f<br />

azg[fo,f qk faoS f,mh acg[fEkufzk dif%S f rND[fqd k'f.Hifvk fqk d'f a.rk f[SKif^ck dif<br />

xHifu0fwlvk fqif hok d0fpmf.k d0f xD hcgef^vif^Tm qk f yk difuIdKif(-udKif)tk foHif ho,f<br />

rk f.;tS fa0h vk f[k fpl;zk dif%S fvS f/ attS fa.%S fok d0fr aum0f-uif acg[fTm,k d0f<br />

[kfv0fvifom aTqkd'fvkfqdk'frkfaoSf/<br />

pif.k d0f%S f xD hcgef^a%0f^ qk fzHifazI0f[S Hif a,m0f^xmifzIHKqk d'fazg[f<br />

o,fc0fh xHif-udK'fxmf,mh vkfqifh qkfzHifazI0f vkftSf.;vkf.Iif a.rkfa%0f^<br />

qkfzHifazI0fokd0f ukufauIpkd'foD;a0hT;vSf/<br />

vm^%ifh.kd0f aTtkfusHif;tkfzIHif qkftSfom tSfrdifrdif%Sf[S;<br />

aoSf,mhat;/ tkfcgh,kd0foD;r zIHK qkd'fazg[fo,f xHifz0fhwkdifTmfat;vSf/<br />

aTxDhcgef^vif^Tm qkd'fqqkfrm qkd'fqtkfwm%Sf xHk^oDhvif0,fom<br />

wmfacg[fwmf%m^ aT wkd'fukfa&ifhazm[fqm^o,fvkfpHif;%Sf .k*fxif;TL<br />

a[S0f rl^%Da.,kd0fokd0f %if;xif;.;tkfoD; qmhrm^vSf/<br />

vHRbsH]zQtqJ] (12)<br />

vDE.<br />

1mYrHTvrHTeDW y'WbW BzsdTNd tvHRcUxH]zdW tDW0hE vrHTeDW rGJ0hE<br />

q&E1EeIEthQ 'J q&ErTtErDUcFh] uM]xR0hEvDE. vmvHRcUxH]zdWzmT<br />

qmcsJT vm,EtzYvReDW q&ErT1EeIEthQ uM]*DTqh]xRtrHT 'J<br />

tplWrkvDE. t0hEtvHRzdW trHTeDW vmzsdTcDEuM]xR0hErDU[DT'W vm<br />

q&ErT&MEb] tvHRzdW trHT*DT vmcdWvQbGQcDE uM]xR0hE (The New<br />

Pwo Karen Primer) beDW1d]vDE.<br />

vgeY*hQ t0hE tvHRzdWzmTeDW vHRvmt0hEuM]xR0hE vzWeDW<br />

vrDU[DT bWvm q&ErT&MEb] uM]xR0hE vzW eDWvDE. vmq&E<br />

rT&MEb] tvHRzdWzmT vHRvmtuM]xR0hE (u-ubT< c-c&g.)vzWeDW<br />

teYqgbFTuM]xJT0hE (u-ubTpd]xU BrdxU. c-c&gt1GE xUvm<br />

0W.) beDW1d]vDE. *DTeDW vHRvzW*JEtWxU uqH]zdWvDE. bdT,DQ<br />

y'WbW zdW1WqH]t*; B'dWBrk xk]xUxR vHRzdWtDW ubHU eDWvDE.<br />

.;zd kif hzk dif h ,k fqHif hrHif;.; a.,k d0fok d0f<br />

vSf/ “rND[fxkf,0f^TLa[S0f o,fvkfpHif;,kd0f<br />

tkfoD; oDhxIKdifh tkf%dif;tkfvmo,f<br />

,dufz0f^/ vm^%ifh.kd0f vkf*rIdKif^o,f<br />

omzkdif%Sf uk frdkifhxifhuIfKvSf/ tkfoD; arifpdif^?<br />

tkfoD;tkfus; xmf.Hif tkf%mif;tkfuHif^o,f<br />

vkfpHif;%Sf .;ckd0f;.;Tm rGmJat;vSf/ tkfoD;<br />

qk d'fqqk frmwm^vS f/<br />

cDtkfcgh%Sf qkd'fqzifhacg[f tkfwmqdifhazI0fh<br />

.;ukuf[S,fqkf THKaTm[f<br />

a[S0frm^vSf/”<br />

THKx0fhoD;,kd0f .;tif;udifqkfyI,fw0f vkf[kf<br />

rND[fxkf,0f^TLa[S0f cgef^acg[f p0f.tl^usD^ y@ifqdkifhoNm? xkH^oDh aTm[f[kfx0fhtSfo,f[SHif a%0f^qkfyI,fw0f,k*foD;r rk fykf'Sfqkfvif^qkfTm<br />

vifom vkfqkfTK*fuIm 1950 %dif; vm-o*kf 12 oifh%Sf zIHKqkd'fazm[f qkfu;qkf[S,f tSfuJtSfaoSfTmfvSf/ vkf rdifT0f .;qmifhom ap0f,S[Smif^<br />

aTwk d'fuk fa&if hqm^oD;o,f tS fauS fyg[SKif^ygck dif h oD;a0h vk fzI HKTLa[S0frl^%DvS f/ .smoD; rGmJtkfTK*fygifvkdifhCSK+rGmJat;vSf/ xHifqkfu;qkf[S,fuIm%Sf<br />

TLa[S0frl^%D,kd0f rGmJyfka,mwfygv\pkd0fa0h p0f.tl^usD^vkf[Sm umat;vSf/ auIpkd'foD;a0h xHiftkfuJxif;vkf.Iif vif[kftif;tk*f.;qkfomvSf/ THKv~Kif^<br />

xDhcgef^vif^Tm qkd'fqtkf[Sif^ xHk^oDhvifom wkd'fufka&ifhazm[fqm^ TLa[S0frl^%D a.rk fuJxif;ok d0f .;[S,fzIL^[S,f0g qk fzmfqk frmo,fvk fpHif;%S<br />

vkufqdifh vkufcIg yga0hT;vSf/<br />

%if;.;Tmfaq0f^vSf/<br />

qHifhrHif;y0f^o0fhxmifvkf.Iif c0fhvkf wkd'fukfa&ifh [S,fhuJxif; 2016 vkf%dif;T;tkd0f xHif THKv~Kif^%Sf rma0hTLa[S0frl^%D<br />

1949_50 %dif;cgh%Sf xHifvkf <strong>2018</strong> %dif; tkfcgh,kd0f .k*fxif;tkf%dif; aTqkfok*fuI,fo,f a[S0fa[S0f.;.;vSf/ ,kfokd0fo,f ±kJ^wmfxif;,kf<br />

70 ,k*fvSf/ qkftkf%dif; 70 %dif; tkfxif^zkdif%Sf zIHKqkd'fazm[fo,f .;uJqD h%if yk difvif^qm^(obmywd)aq0f^vS f/ xHif%S f om%if;vk fa%0f^.;<br />

.;pmif;.;[Sm z0f^.k*fvJ/ .;wHif%Hif;T;cHif .;pk*f qkf''kuf z0f^.k*fvJ/ qkfwHif %Hif;T;cHiftSfa0h vkfrdifaq0f^vSf/ wmifvifqkfok*fuI,fqm^o,f<br />

.;qmifhaTynmho,f? qkfxif;tkJ;xif;z;o,f vifzdk[fvifqifh uk f ,k dif hCS D!vifoD;a0h qk fok*fuI,ftk fvif^ qkufqkuf[S Hif xHifqD h%ifyk dif<br />

z0f^.k*fvJ___/ zI HKqk d'f azg[faT qk fzHifazI0f%S f [S,f ha%0f^z0f^.k*f,k*fvJ___/ vif^qm^%Sf xDht0f %ifykfvifhoD;r cIdK0fvifxat;vSf/ qkfvkfzkdifh%Sf<br />

uJxif;zIHKqkd'fazg[fvkf[Sm a.tkfzifh acg[f qkftif;pm%Sfokd0f rGmJ%if; uJvm^%ifh qDh%ifydkifvif^qm^oD; tSf0D^ t0fxDhvSf/<br />

qMdK0ftif;pmvifomaq0f^[S;%Sf aoSf,mhat;/ atrGmJ %if;tif;pm xHifv0fvifvvifqkfo,f[SHif av0fT;uHkxmifavmwfom<br />

vifomv0f hpmf.k d0f zIHKTLa[S0frl^%D,k d0f vif[k f.;ygaTm[f ,k*f,mef;oD huID vkfvzmxDhzsmhcgh v0f%D^cIgifuk+ xmifqkf tkfoD;v0fazS f,kf “vkf%D,kd0f<br />

wkf,Sm^vSf/<br />

qD h%ifyk difvif^qm^ v0fvifqk fcIgifCS dufrm^? vm^%if h .k d0f xHifxD hyk fvif hoD;<br />

zIHKqkd'fazg[fo,f ,kfT;.;ukd0f%if%if zIHKTLa[S0frl^%DoD;r cIdK0fvif.;at;? om%if;,SK*fom? qDh%ifykdifvif^qm^ .;tSf0D^<br />

xHif[S dKif h.; %ifzk dif hat;/ uJ xif;zIHKvk f[Sm TLa[S0frl^%D vk faoS f,mh.;pmf xD h”aTtk fv0f aTtk f%D^ ok*foif;zIifvS f/ tk fcgh%S f rmyf k'S f TLa[S0frl^%D,k d0f<br />

.kd0f wkd'fukfa&ifh tkf[Smif^tkfusHif;oD; rkfaoSf,mh rGmJat;vSf/ attSfom t;T;qkf tSf ukf,mJom.if;o,fvSf/ .;qmifhqkfwHif%Hif;T;cHif<br />

a.%Sfokd0f wkd'fukfa&ifh,kd0f tkf[Smif^tSfykfomfvdkifat;vSf/ .;%SfvJpmf.kd0f qkfvkf%dif;%Sf tkfcgh,kd0f tkfoD;atT;xmif ,kf “qDh%ifykdifvif^qm^<br />

qkfvkfwkd'fukfa&ifh,kd0f [S,fhzmxif;rJxif;a0h vkf*rIdKif^uIm[SHif tSf0D^xDh” a.%Sfokd0f v0f%D^v0fuk+xmifoD;a0h uIKfTmfvSf/<br />

TLa[S0frl^%D,k d0foD; [S,f huJxif;om vk fwk d'fuk fa&if huIm wk d'fuk fa&if hqk fcgh .;cgh.k*fxif; TLa[S0frl^%Dz0f^pmf.kd0f tSfTHKv~Kif^cgh rm0,frmx<br />

rGmJ.kd0fvSf/<br />

TLa[S0frl^%D qkfok*fuI,f o,f%Sf %if;xif;.;xmifvSf/ vkfcgifh,kd0f<br />

vifawMifhomvkfrdif%Sf rND[ftSfvkf wkd'fukfa&ifhazm[fqm^uImvkf ,kfxHifxmif vkfcgef^uNifh zIHKwkf0gef! wkf0gef!azg[fqm^ qkftSfomo,f%Sf<br />

pHif;%S f aoS f,mhTLa[S0frl^%D tk fvl^tk fCSK+at;vS f/ ,mifaTwd k'fuk fa&if ha. TLa[S0frl^%D,kd0f xHifaoSf,mh ygwdif hoD;a0hat;vSf/ T;.; a.%Sfokd0f<br />

zIHKtSf TKHaTm[fv~Kif^o,f%Sfokd0f aoSf,mha0h TLa[S0frl^%D tkfcD^tkfv,fh xHif,kfomrkufat;vSf/ aTqkd'ftkf[Sif^ xHk^oDhvifom tkfrl^%DoD;r<br />

a[S0fa[S0f.;.;vSf/ pif.kd0f%Sf cDumv vkfa[S0f.;cghT;tkd0foD; xHif arHrk dif hom0gTmf vk fpHif;,k d0f xHifygaTm[fat;pmf.k d0f xH k^oD h0,fomvk fpHif;%S<br />

THKv~Kif^%S f rmol;rm.dif;oD;a0h TLa[S0frl^%D uk d0f%d fif;aTvS f/ rmzmefzmef tkf*k%f rkftSfa.aoSfvJ___/<br />

rmzI[fzI[fvkf.kif; vkfa%0f^.;cghT;tkd0f,k*f rm0,foD;a0h TLa[S0frl^%D a,m0f^xmiftkfcgh,kd0f aqmwfxif;pl;zHif; tkJ;xif;uIHif;<br />

tkfacg[fusHif xDh[Smif^cgef^[Smif^ tif; v,fxif;xmifoma.,kd0fokd0f wkd'fukfa&ifhqm^o,fc0fh rGmJtkfa[S0f? zIHKqkd'f*rIdKif^o,foD; rGmJtkfa[S0f<br />

rmxmifoD;a0h qkfok*fuI,faTm[f%mif; vkf,mhcghT;tkd0fTmfvSf/ a.vkf,mhcghtkd0fokd0f omwkd'fukfa&ifhrGmJtkftSfTmfaq0f^[S;/ a.TLa[S0f<br />

THKv~Kif^rND[fwmfacg[f rmyfk'Sf TLa[S0frl^%DvkfpHif;%SfoD; rGmJzIHK okif;omo,fokd0f rGmJtkftSfaq0f^[S;%Sf .k*fxif;TLa[S0frl^%D,kd0f<br />

v~Kif^Zmwmfo,f rGmJat;vSf/ zIHK tSfvkfTHKXmef! cgef^uNifh tkf[SL![Smo,f ,kfqHifhrif;.; a.,kd0fokd0fvSf/<br />

[Sm[Smqkfrm aTtkfav0fxHifa0h xHif%Sf[SHif [S,f zIL^[S,f0ga0h<br />

p0f,ifhomtJqkdif<br />

trHTrGJ BzdsTNd tvHRcUxH] zdW1WqH]t*; (ykd;u&if oifykefBuD; ol<br />

i,fwef;) vHRbHU eDWvDE. t0hE1HW rQeI q&ErT1EeIEthQ tvHRzdW<br />

tuD FT vHRxD;tvlReDW rDU[DT'WvdR1] 'J qmvTqYvtDWbWe;rHT vDE.<br />

q&ErT1EeIEthQ uM]tvHRzdWeDW xk]xU0hEvm (1964) eHU eDWvDE.<br />

xD;rJG (1962) eHU 1k]rkcdW'TeIE0hT xUtUeIymTxR c;y,T tcEeDW<br />

q&ErT1EeIEthQ uM],l]BzdsTNd tvHRcUxH] vbHU,DQvDE. t0hE tvHR<br />

zdWzmTeDW vHR*JEtWxUvgeY *hQrig tWrRvDE. t0hEtvHRzdWzmTeDW<br />

xH]vTuM]xR0hExQvzW< vHRtz}WtxDEvzW< NgzdWvzW< vHRqm<br />

tUpU 'J qmpH]qmY vzW 'J vHRzsdUvzW (a0g[m&pmvHkk;rsm;) eDW<br />

vDE.<br />

tDW0hE urHT'H]vDE. vmt0hE tvHRzdWzmT t*kcdWxkR qmcsJTvm,E<<br />

zYvReDWrT1EeIEthQ pH]xR0hEbJEtzYvR1d]vzW eDWvDE. (1)BzdsTNd<br />

tvHR vmtuvT[d] (avsmfnD) vmBzsdT vHR1mY 'J vHRbGQeHErHT vlR<br />

vtDW'H]bW0hE tuFDT. (2) BzdsTzdW,DQ rHEcHYrHErW0hE'J Bvm tu'k]<br />

*JTxU0]xU t0hE1HW vtDW'H]bW< bJEtju}]tDW0hEt1d]eDWvDE.<br />

pH]xR0hEbeDW1d]*DTqk;vDQ0hE (vmqmeDWtuDFT y'k]uJWxU BzdsT<br />

tvHRcUxH]zdW vbHU,DQ bJE1d] BzdsTvHR1mY< vHRbGQ< vHR*DQxD;<br />

tvlRurQvdW< rGJeIEu1hWxUxJTvHRzsdTeDW vu]bW< thWrGJu1hW,Eqh<<br />

BzdsTteHUtvQ< teHQt1Y 'J BzdsT tvltvg veTeT eDWvDE.)q&E<br />

rT1EeIEthQeDW bJE1d] BzdsTzdW1HW u1hWvHRzsdTt*; t1kUtDW1]tDWtWrR<br />

tuDFT uM]zsDUxU tvHRzdW vbHU,DQ y1hW,EbW,l]vDE.<br />

vmqmeDWtuDFT rkueHQ,DQ e1HW< ymQ< ,mQ,DQ bJE1d] BzsdTzdW<br />

vzW uvhQxU vhQxDEvm,Et*; BzsdTcdWeg q&Ez]'dW1HW *JExJTuM]<br />

xR tvHR1HWvJ1HW< tqmzH]qmrQ1HWvzWeDW yubW,dvdW,d'DT*DT<br />

ybWrQxUxDE BzsdTq}QtuD FT ,rdvDQ1hW,EbW BzDvHRzdW1HW ud]*QeDW<br />

vDE.<br />

tDWqDUtDWcsJYNLWrkR1][GHEud]*QvgqH]<br />

rTeJeY'EpE&](wDQuDFT)<br />

2013 pufwifbmvrS pwifxkwfa0onf u&ifowif;pOf? Mo*kwfv <strong>2018</strong><br />

13


vgtDul;<strong>2018</strong> eHO The Karen News uMwLI (5) tbhO (12)<br />

vg,lvH 3oD/ <strong>2018</strong>eH.f<br />

p;tJRql<br />

u&h.feH.f(u,g)uD>fpJ.f/ 0h>f<br />

vGJ.fuD.ftylR cDzsdv> w>fu[J<br />

r:xl&:rkIeH:<br />

vgtDul; (12) oD<br />

zJ 1950 eH.f vgtDul; 12 oDteHRtHR rh>f0J'.f rk>feHRweHRv><br />

yuD>fcd.f pDRb;tluFH 'D; toud;wz.f b.fvk>fxD.fuHGmf to;orl<br />

zJ uD;w&H;w>fy>= o0Dxd.fud;udtC>Re‹.fvDR$ yuD>fcd.f pDRb;<br />

tluFHtHR rh.fyuD>fcd.fv> ySRunD'Duvkmfng tJ.ftDR ,l;,D.f ymfuJ<br />

tDRvDR$ t*h>f'ftHR t0Jrh>fcd.fe>fw*Rv> tnduHGmftw>fxl; w>fwDR<br />

cJv>mf w>fvD>fw>fvRcJv>mf'D; [h.fvDR to; v>mfv>mfqhqhv><br />

tySRuvkmft*D>f vDRwH>fvDRqJ;e‹.fvDR$ 'fw>fusJRtd.f0Jtod;<br />

yuD>fcd.f pDRb;tluFH'D; ok;cd.fpJch.f cH*R Ckmf'D; toud;wz.f<br />

p;xD.f[;xD.fv> vl>fysJ>f0h>f(v+dif;bJG) 'D;[JCDR0J uD;w&H;w>fy><br />

xd.fuD;udo0DC>R'D; w>fcH;vDRvH tCd rHoud;0Jv> pHmf'Jwzs>.f<br />

tylRe‹.fvDR$ q>uwD>fzJe‹.f b.fzJ ( Kawkerick) ok;xD.fto;ql<br />

up>>fcd.f tq> uwD>f ph>fuD;e‹.fvDR$ tcgzJe‹.f xd.fuD;udo0Do;yS>f<br />

zg;vuFhtyk>fw*R vJR'k;oh.fng 'k.f'g'D; 'k.f'g[JCDR weRCD 'D;<br />

u0DRCmf uD>fcd.f pDRb;tluFH'D; toud;wz.f'D; wkRrk>f0gxD.f u,Du,Dtcg p;xD.fc;zSd.f uD>fcd.f<br />

pDRb;tluFH'D; toud;wz.f'D; ud;o}wDxD.f0J 'fod;uymfvDRpku0JRt*D>fe.hfvDR$ uD>fcd.fpDRb;tluFH'D;<br />

toud;wz.f vhRwuhR wymfvDRtpku0JRb.f'D; }wDq>'k'gwz.f 'l'lwJmfwJmf wkRv> tb.f[h.fvDR<br />

to;orlwz.fe‹.fvDR$ v>w>ftJ.fb.ftySRuvkmftCd vk>fxD.fuHGmf0J to;orlv>eR,R y0J'.fcJv>mf<br />

t*D>f e‹.fvDR$<br />

zJ 1956 eH.f ch.ftJ.f,l.f= unD'Duvkmfp>zSd.fu&> tw>ftd.fzSd.fz;'d.fcDu&J; b.fw>frRtDRtq>uwD>f<br />

w>fuG>fu'guhR unD'Duvkmftw>f[l;w>f*JRwz.f 'D;w>fxH.fb.fv><br />

uGIqlvHPubsH;y: (2) <br />

u&hOeHOo;pIwzO xD'g0J wIu[JolOxDO ok;cdOusUI tDOqg wI*D:pd;ys:<br />

ol.fxD.f0J ok;cd.fus>>ftD.fqg w>f*DR<br />

pd;ysRtzDcd.f u&h.feH.fo;p>foh.fz.f<br />

ymfzSd.fxD.fo;'D;rR0J w>fxD'gymf<br />

zsgxD.fw>fb.fo;w>f[l;w>f*JRw<br />

cg v>0h>fvGJ.fuD.f zJvg,lvH 3 oD<br />

e‹.fvDR$<br />

uD>fpJ.fy'd.fwuyRw[H;e‹>f<br />

0JxHzduD>fzdoh.fwz.f tw>fymfo;<br />

vg,lRvH 14 oD/ <strong>2018</strong> eH.f<br />

pDR&Sg<br />

unDuD>fpJ.f/ uFRthqh.fuFH<br />

uD>fq.f y'd.fuFdoh.fwz.ftylR w>f<br />

b.f'D; uvJRol.fxD.f0J ok;cd.fus>>f<br />

tD.fqg w>f*DRpd;ysR zJxHzduD>fzdw<br />

z.f y>0JtzDu&>.fylRw>f*h>ftHR t<br />

zDcd.f yul/ unD/ u&h.feH.f/ u,g/<br />

uDIy'dOuadohOwzO wIuuh:yPxDOoCJ:<br />

unDeDOw,I'D;xHuDIeDOw,Iwyl:CD<br />

t>.fvDR wl>fvdmf0Jv> w>fuuhR<br />

ymfxD.foCJR0JunDeD.fw,>f'D;<br />

xHuD>feD.fw,>f 'ftylRuHGmf v><br />

ngtod;t*h>fe‹.fvDR$<br />

u,D/ uD>f,DR 'D;uJRbg v>trh>f<br />

uvkmf'l.f o;p>foh.fwz.fymfzSd.f<br />

xD.fo;'D;rR0Jw>fymfzsgxD.f w>fb.f<br />

o; tHRvDRt*h>f ySRwDcd.f&d.frJw>f<br />

yS:*hI0DcGJ;,P<br />

uvkP'lOcGJ;,P<br />

'HIrdOjchOpHO<br />

(ch.ftJ.f,l.f)unD'Duvkmf<br />

p>zSd.fu&> 0JRusdRwcgv>trh>f<br />

uGIqlvHPubsH;y: (3) <br />

cd.fbgegbd.f pH;b.f ch.ftJ;pH.fe‹.f<br />

vDR$<br />

uGIqlvHPubsH;y: (3)


wIuGJ;xD&D:<br />

ubsH;y:(1) ïr:xl&:rkIeH:}wIydPxGJ<br />

unD'Duvkmftw>fobhst*D>f unD zdwz.f ol.fuho;yS>f rk.f<br />

ueDRzdo.fcGg zd'Hzdo.f'.fvJmf vk>fxD.fwh>fvH to;orltgtg*D>f*D>f<br />

'fyuD>fcd.f pDRb;tluFHtod;tCd vgtDul; 12oDteHR rk>feHRtHR w>ftd.f<br />

zSd.fz;'d.f ymf*>>fymfus>R'D; ymfyeD.f0J'ftrh>f rRxl&Rtrk>feHRtod;e‹.fvDR$<br />

'k.f'grR'>.fySR e‹.fwqgxJod; yySRuvkmfxD'grR'>.fuhRySRb.f<br />

v>w>fe‹.ftCd rfyuCkoud; unD'Duvkmf tw>fClw>fzd; wkRvDR<br />

wDRvDRwuh>f$<br />

uDIcdO pD:b;tluaH<br />

pDRb;tluFH td.fzsJ.fxD.f zJ 1905 eH.f v>uD>fyoH.fw>fy>ylR zJ<br />

bJu,J; o0De‹.fvDR$ t0J'.f rh>fySRunDtusg ySRxl;ySRwDuw>>f<br />

pDRo;rF;uFH tzdcGge‹.fvDR$ zJ tzdo.ftcg t0JrRvdw>fzJ 0h>fyoH.f<br />

ySRunDuFdwkR tzsdxD.f 7 wD0HR'D; vJRrRvduhRw>fzJ 0h>frD.fvrFJ.f uDRvR<br />

0guFd ud;0JtrHRv> 0J;xJ;pyle‹.fvDR$ t0JzsdxD.f twDRwqH(rJ;-wh;)<br />

zJuFdtHR0HR'D; 'fod;t0JurRe>hfb.f yD>f&Dtw>fvD>fw>fvRt*D>f t0Jb.f<br />

vJRrRvde>hf0J v>uD>ftJuvH;e‹.fvDR$ t0JzsdxD.f0J'.f (B.L) 'fypH;<br />

w>ftod; yD>f&Dtw>fohw>fb.f e>hf*hR*hRb.fb.fvDR$<br />

zJt0JvJRrRvdw>fv> uD>ftJuvH;e‹.f t0JzsDto;'D; udRvR0grk.f<br />

w*R'D; xD.fzd0JcH*R tzdcGgw*R'D; tzdrk.fw*Re‹.fvDR$ wcsK;'H;v><br />

w>f'k;cHbsDwbsDuJxD.f'H;b.fe‹.f t0J'D; tySR[H.fzdCDzd[JuhRtd.fzJ<br />

0h>fyoH.f'D; t0JrRyD>f&Dtw>frRe‹.fvDR$<br />

w>f'k;cHbsDwbsDtq>uwD>fe‹.f pDRb;tluFHrRw>fv> tySRuvkmf<br />

t*D>f v>mfv>mfqhqhvDR$ zJySR,y.fzd [J'k;e>hfy>uD>fy,DRtcg pDRb;tl<br />

uFH [JuhRtd.fzJ 0h>fwul.fe‹.fvDR$ v>w>fuok;usJRb.fC;'D; ySRunD<br />

tw>fuDw>fcJt*D>f w>f'k;td.fxD.f (KCO) ySRunDvD>fc>.fo;u&>'D;<br />

pDRb;tluFHuJxD.f0J'.f u&>tHR tcd.fw*R 'D; rRv>ySJR0Jtrl t'g*hR<br />

*hRb.fb.fe‹.fvDR$ zJw>fy>>fq>xD'guhR ySR,y.fzdtcg v>w>fclol.f<br />

tylR pDRb;tluFH y.fCkmfph>fuD;vDR$ w>f'k;cH bsDwbsD0HR tvD>fcHe‹.f<br />

t0J[H;xD.fzD.fxD.f u'D;rl'gv> tySRuvkmft*D>fe‹.fvDR$ w>f'k;z;'d.f<br />

0HRtvD>fcHe‹.f t0JymfvDRto;v> urR w>fv> tySRuvkmft*D>f<br />

tod;e‹.f t0JwuhRv>Rv>tzdtrgttd.fv>uD>ftJuvH;e‹.fb.f<br />

t0JuhRtd.f'D; tzdtrgwohv>Rb.ftCd 'ftrg[h.ftDRtcJG;tod;<br />

t0JrR0JeD>f'Drd0RtvHmfvDRz;e‹.fvDR$ rh>foemfuh'fe‹.f'D; t0JtH;xJG<br />

uG>fxJG'H; tzdtrgtcHe‹.fvDR$ zJ 1948 eH.fe‹.f t0JzsDu'D;to;'D; y'd.f<br />

pDRtlp.ftzdrk.f eD>frDeHx.f (B.A) e‹.fvDR$ pDRb;tluFHtHRv> ySRunD*h>f0D<br />

v>w>f&hvdmfrkmfvdmft*D>f (KCO) u&>ysJvDRtDRql uD>ftJuvH;e‹.fvDR$<br />

t0Jrh>fph>fuD; (KCO) u&>tcd.fte>fw*RvDR$ zJw>f'k;td.fxD.f ch.ftJ.f<br />

,l.fu&>tcge‹.f pDRp.fzdoh.f [;xD.fuHGmfv> u&>tHRtylRtCd<br />

pDRb;tluFH uJxD.fuhR0J'.fu&>cd.fe‹.fvDR$ p;xD.fzJe‹.ft0JrRw>fv><br />

tySRuvkmfunDt*D>f v>mfv>mfqhqhwkRt[h.fvDRuHGmf to;orlwpk<br />

e‹.fvDR$<br />

wIvU yMuU;pH;yMwU:'D; uGIvdr:'D;<br />

pD:b;tluaHt*hItusd:wzO<br />

t0Jrh>fySRxl;ySRwDtzdcGg t0Jtd.f'D; w>ful.fb.ful.fohtwDRxD<br />

'D; t0Jrh>f ySRwl>f'd.fuDR'd.fw*RvDR$ t0Jpl;uHGmfnduHGmftw>fxl;w>fwDR<br />

tw>fvD>fw>fvR w>ftd.frkmfqd;y>R'D; [H;xD.fzD.fxD.frl'gv> tySRuvkmf<br />

t*D>f zSD.fzSD.f,mf,mf'H;ySRv> twtd.fb.f'D; w>fxl;w>fwDRw*Rtod;e‹.f<br />

vDR$<br />

t0Jrh>f ySRunDpSDRuvkmf'D; ySRc&Hmfzdw*RvDR$ zJt0J[H;xD.fzD.f<br />

xD.frl'gv> tySRuvkmft*D>fe‹.f t0JwymfvDRqD0JySRuvkmftw>fbl.f<br />

w>fbg w>fvD>fw>fusJ'D; ySRunDtwDb.f$ rhrh>fwcD t0JymfvDR to;'f<br />

ySRunDw*Rtod; 'D; rRw>fv> tySRuvkmft*D>fe‹.fvDR$<br />

t0JxD'g0J y,DRuvkmf'd.fpdoElvDR$ rhrh>fySRuvkmfcJv>mf tw>f<br />

tJ.fw>fuHG'D; tw>fClw>fzd;tusJe‹.f t0J[H;e>hfol0JvDR$<br />

t0Jtd.f'D; xH±l>fuD>foJ; w>fxH.fpdv> txD'D; ySJR0J'D; w>fy>>fq><br />

to;o[D.fe‹.fvDR$<br />

t0JxD'g0J ySRrRvJ>ftD.fuD>f 'D; [D.fcd.foElwz.fvDR$<br />

v>w>fzH;w>frRtylReh.f t0Jqdurd.f0J xHxHq;q; vDRwH>fvDRqJ;<br />

'D; yJmfz;eDRz;0J wkRt0HR'D; rR0JvDR$<br />

t0Jtd.f'D; w>fxH.fpdv>txD t0JymfuJ0J w>fod.fw>foD'D;w>fbs><br />

t0JwCktbsK;b.f'D; t0Jtd.f'D; w>fol.f'lo;'l'D; w>fo;pHGuwkRe‹.f<br />

vDR$<br />

t0Jb.fw>ftJ.ftDRv> tySRuvkmftrJmfng t0Jb.fw>ftJ.f ph>fuD;<br />

tDRv> ySRud;uvkmf'J;e‹.fvDR$<br />

yrh>fwJtDRv>tzk.fe‹.f pDRb;tluFHrh>fySRv> tv>ySJR'D; w>fy>>fq><br />

tuH>ftvJtpDxHe‹.fvDR$ zJ 1950 eH.f vgtDul; 12 oDteHRe‹.f t0JcD.f<br />

'k;vdmfto;'D; 'k.f'gzJuD;w&H;w>fy>ylR xd.fuD;ud;o0DwkR t[h.f<br />

vDRuHGmf to;orlwpke‹.fvDR$<br />

ok;cdOusUI pJchO<br />

ok;cd.fus>>fpJch.fe‹.f td.fzsJ.fxD.fzJ 1915 eH.f v>rD.fv>rFJ.f w>fy>ylR<br />

zJ bvluFde‹.fvDR$ zJtzdo.ftcg t0JrRvdw>fzJ unDwDRxDuFd0HR'D;<br />

t0JvJRrRvduhRw>fzJ 0h>fwul.f ,l'Ro.fcDvh.fuFde‹.fvDR$ t0JzsdxD.f<br />

(B.A) zJ0h>fwul.f zF.fpdrdR0HR'D; rR vd0Ju'D; (B.L) yD>f&Dtw>fohw>fb.f<br />

e‹.fvDR$ t0Jtrd>fty>f rh>fph>fuD; ySRrRohtD.fb.fe‹.fvDR$ pDRpJch.fe‹.f<br />

zJt0JrRvdw>fv> zF.fpdrdRtcg rh>fySRv> tvlRxH*h>fuD>f*h>fw*RvDR$<br />

t0Jrh>fph>fuD; zF.fpdrdRuFdzdu&> tcd.fte>fw*RwusJCD'D; ok;cd.ftD.f<br />

qg e‹.fvDR$ t0JzsdxD.f (B.A) zJ0h>fwul.fzF.fpdrdR0HR t0JEkmfvDRrRw>fzJ<br />

0h>fwul.frRvJ>ftD.fuD>ftvDrh.ftltvD>fe‹.fvDR$ zJt0JrRw>fzJ vDRrh.ftl<br />

0JRvD>ftcg t0JxH.fb.f0Jv> tJuvH;rRvJ>ftD.fuD>fwz.f rRe;rRusHR0J<br />

ySRrRw>fzdwz.fe‹.fvDR$ t0JxH.fw>ftHR'D; t0Jwl>f0JwuJwySJRb.fe‹.f<br />

vDR$ t0JwDcd.f&d.frJ'D; u&>u&dxD.f0J ySRrRw>fzdwz.f'D; xD'guhR0J<br />

ySRrRvJ>ftD.fuD>fzdwz.fe‹.fvDR$<br />

rh>fv> t0JxD'gw>ftCd t0Jb.fw>fxk;xD.fuHGmftDRv> w>frR<br />

tylR e‹.fvDR$ wkREkRwpk'D; t0JEkmfvDRuJok;'D; uJxD.fb.f0J ok;cd.f<br />

w*Re‹.fvDR$ zJw>f'k;cJbsDwbsDe‹.f t0JrRoud;w>f'D; ySRtJuvH;zd'D;<br />

'k;xD'g0J ySR,y.fzde‹.fvDR$ t0J uJxD.fb.f0J ok;,JRcd.f (c;ywh.f)<br />

w*RvDR$ w>f'k;z;'d.f0HRtvD>fcHe‹.f t0J[;xD.fuHGmfv> ok;ylR'D;<br />

EkmfvDRrRuhRw>fv> tySRu vkmfunDt*D>f v>mfv>mfqhqhe‹.fvDR$<br />

zJw>f'k;td.fxD.f (KYO) u&>e‹.f t0Jrh>fph>fuD; u&>tHR tcd.fte>f<br />

w*RvDR$ zJw>f'k;td.fxD.f ch.ftJ.f,l.f= unD'Duvkmfp>zSd.fu&>tcge‹.f<br />

t0Jrh>fph>fuD;u&>tHR tcd.fte>fw*RvDR$ t0JrRw>fv>tySRuvkmf<br />

t*D>f'D; [h.fvDRuHGmfto;orlv>tySRuvkmft*D>fwbsDCD'D; uD>fcd.f<br />

pDRb;tluFHe‹.fvDR$ t0Jrh>fph>fuD; ch.ftJ.f,l.f vD>fc>.fo; tcd.fte>fw*R<br />

'D; rh>fph>fuD; uD>fxl(ok0PÖwdkif;) ttJ;'H;x>.f cd.fus>>f'D; rh>fph>fuD;<br />

(KNDO) 'k;ok;*h>f0Dtcd.fw*Reh.fvDR$ t0JzsDto;'D; y'd.ftlwd; tzdrk.f<br />

eD>fthuFL.fe‹.fvDR$<br />

wIvU yMuU;pH;yMwU:'D; uGIvdr:'D; pD:pJchO t*hIwzO<br />

t0JxD'g0J y,DRuvkmfoemfuh rhrh>fuvkmfcJv>mftw>ftJ.fw>f<br />

uHGtusJ'D; tw>fClw>fzd;tusJe‹.f [H;e>hfol0JvDR$<br />

t0Jwtd.f'D; w>fymfvDRqD uvkmftw>fbl.fw>fbg'D; ySRunD<br />

twDRb.f$<br />

t0JxD'g0J'.f ySRrRvJ>ftD.fuD>f'D; rDR[D.fcd.foElwz.fe‹.fvDR$<br />

t0Jtd.f'D; w>ful.fb.ful.fohv> twkRxD.f/xD.fb;w>fq>uwD>f'D;<br />

t0Jrh>fph>fuD; ySRvD>f'd.fvRxDw*Re‹.fvDR$ b.fq.f'D; v>uvkmf*h>f0Dt*D>f<br />

t0JrRw>fzSD.fzSD.f,mf,mf'f ySRv>twtd.f'D; w>fxl;w>fwDRw*Rb.f<br />

tod;e‹.fvDR$<br />

t0Jrh>fySRv> td.f'D; xH±l>fuD>foJ; tw>fxH.fv>txD ySJR'D;w>f<br />

y>>fq> to;o[D.fe‹.fvDR$<br />

t0Jtd.f'D; w>fxH.fpdv>txD t0JymfuJ'due.fw>fod.fw>foD<br />

w>fbs> t0JwCktbsK;b.f'D; t0Jtd.f'D; w>fol.f'lo;'l'D; w>fo;pHG<br />

uwkR e‹.fvDR$<br />

t0Jb.fw>ftJ.ftDRv> tySRuvkmf'.f0J'd.fr;trJmfng t0Jb.f<br />

w>ftJ.fph>fuD;tDRv> ySRud;uvkmf'J;e‹.fvDR$ zJ 1950 eH.f vgtDulmf<br />

12 oDteHRe‹.f t0JcD.f'k;0J'k.f'gzJ uD;w&H;w>fy>ylR xduD;udo0DwkR<br />

t[h.fvDRuHGmf to;orlwpke‹.fvDR$<br />

vHmfw>fuGJ;eD.fwcgtHR b.fw>f[H;e>fhtDRv> KNU u&>cd.f<br />

y'd.f pDRb.foh.fph.f (vJRylRuGHmf) “vHmfxH±l>fuD>foJ;”<br />

tw>fuGJ;tylRe‹.fvDR$<br />

2 unDwIupDO? vgtDul; <strong>2018</strong> eHO<br />

bOwIp;xDOxk;xDO&:vD:tD:zJ 2013 eHO? vgpJ;yxhbUOvD:


uDIy,D:wIrkPwIckOtH: uqJ;vJ:cgqlngrJPngt*DI<br />

we>IvU:bOt*hI KPSN pH;0J<br />

wIupDO<br />

vg,lRvH 6 oD/ <strong>2018</strong> eH.f<br />

p;tJRql<br />

wuD>fcg uD>fy,DRw>frkmf w>f<br />

ck.f w>fwJoud; tw>fvJRusJRtHR<br />

uqJ;vJRcgqlrJmfngt*D>f wuJ<br />

xD.f0Jv>Rb.ft*h>f unDw>fwdp>R<br />

rRp>R w>frkmfw>fck.fbs;pJ (KPSN)<br />

xk;xD.f0J vHmfw>fymfzsgwbh.f<br />

zJvg,lRvH 5 oDteHR'D; pH;0Je‹.f<br />

vDR$<br />

w>frkmfw>fck.fw>fvJRusJRtHR<br />

rh>f0Jw>fb.fvJRtDRv>2008<br />

xHuD>fw>fbs>cd.foh.f tzDvmf'D;<br />

w>fwJoud;oh.fwz.f w>f}wDwHmf<br />

Cmfto;td.f 'D;rh>f0J'.f ok;rk>f'd.f<br />

[H;ymfCmf w>fpdw>furDRcJv>mf<br />

tCd w>fvJRusJv>w>frkmfw>fck.f<br />

(rh)zJ.f'&>.fuD>fp>zSd.ftHR uJxD.f<br />

wohv>Rb.ft*h>f (KPSN) ySRu<br />

wdRw>fy> pDRtJvJ;pf pH;b.fch.ftJ;<br />

pH.fe‹.fvDR$<br />

“vJRcDywmfuGHmf <strong>2018</strong> w>f<br />

bs>tHRwe‹>fb.fe‹.fwcg/ rh>f0HR<br />

ok;rk>f'd.ftw>fvk>fb>0Jtg/<br />

w>f*h>fv>w>fuwJ oud;tDR o<br />

bsheh.f w>f}wDtd.f0J'D 'l.f/ v>w>f<br />

rkmfw>fck.ftw>fvJRusJtHRuwD>f<br />

b.fvJRcDywmfwqDb.fwqDv><br />

(UPDJC) teJ.f&GJ.fcd.fus>>fywD>f/<br />

(UPDJC) tywD>f/ (UPC)w>frkmf<br />

w>fck.fbsD.f'd.fywD>f v>bsD'd.fty<br />

wD>ftylRe‹.f w>f[h.f0Jok;tw>f'd.f<br />

pdoh.fwz.fe‹.f yxH.fb.f/ v>bsD.f<br />

'd.ftylRtHR ok;wuyR [H;e‹>f0J<br />

w>fpdw>furDR 25 rs;u,R 'f<br />

(Veto)w>fpdw>furDRtCd (Peace<br />

Process) tHR *JRq>x>.fwe‹>fb.f”<br />

t*h>f pH;0Je‹.fvDR?<br />

wu;b.ftrJmfng wuD>fcg<br />

w>frkmfw>fck.ftw>fvJRusJtHR w>f<br />

rh>fvJR 'H;'.f'ftHRe‹.f wrh>fv><br />

w>fol.fxD.f0J cgqlngzJ.f'&>.f<br />

uD>fp>zSd.foDt*D>f we‹>fb.ftrJmfng<br />

uvJR'fw>f'k;w>f,R wz.f/ w>f<br />

b.f*Hmf*lmfoh.fwz.ftCd vd.fv><br />

w>frkmfw>fck.fw>fvJRusJ'Dwcg<br />

v>mf ub.fuhRbSDb.fuhR0Jt*h>f<br />

pDRtJvJ;pfqJ;wJ0Je‹.fvDR$<br />

v>w>frkmfw>fck.ftw>fvJR<br />

usJ v>(7)eH.ftwD>fylRtHR uD>fy'd.f<br />

wuyR rRw>fxD.f'k;tCd ucFh.f/<br />

,dR'd.fuD>fpJ.foh.fwz.ftylR ySR<br />

urs>>fwuvD>f,J>fuv;bsJ.f'D;<br />

unDuD>fpJ.fv>tqJ;vDRCmf w>fy<br />

wkmfw>fc;tHR b.fq.f ySRurs>>f<br />

8500 bsJ.f b.fpH.frSH[;zsd; tzD<br />

cd.f(NLD)y'd.fwuyRph>fuD; wu<br />

wdRcJ;e‹>fw>feDwrHRb.ft*h>f<br />

(KPSN) wJ0Je‹.fvDR$<br />

'fe‹.ftod; (KPSN)tvHmf<br />

w>fymfzsgtylR [h.fxD.f0J w>f[h.f<br />

ul.f[h.fz;ql uD>fy,DRy'd.f'D;<br />

ok;rk>f'd.fwz.ftHR v>xHuD>f'Dbh.f<br />

w>fwJ oud; tylR ub.fylRzsJ;'D;<br />

<strong>2018</strong> w>fbs>cd.foh.f tw>f}wD0HR<br />

w>fwJoud;[H;e‹>fw>ftq>oh.f<br />

wz.f w>fuuhRymfvDRuGJ;tDR t<br />

oDt*h>f/ w>frRw>f xD.f 'k;w>foh.f<br />

wz.f w>f}u>;ymfywkmfuGHmftDR'D;<br />

urRzsgxD.f xHuD>f'Dbh.fw>fywkmf<br />

w>fc;t*h>f/ u'k;td.fxD.f w>fwJ<br />

oud; xH&l>fuD>foJ; v>tymfCkmf<br />

0J'D; uD>f'Dbh.fw>frkmfw>fck.fw>fwJ<br />

oud;w>fu±l>f=FPNCC/ uvkmf<br />

'l.fw>fClw>fzd; zJ.f'&J.fuD.fu;<br />

=UNFC'D; uvkmf'l.fcJv>mft*h>f/<br />

v>w>fwJoud; tuwD>f w>frR0J<br />

w>f*kRxD.fyoDxD.foh.fwz.f w>f<br />

ub.fymfywkmfuwDRqdtDR t*h>f/<br />

w>fwJoud;oh.fwz.f w>fwb.f<br />

}wDtDRb.ft*h>f'D; (NLD)y'd.fph>f<br />

uD;w>fv> tt>.fvDRtD vDRymf<br />

Cmf w>ft>.fvDRoh.f wz.f urRzsg<br />

xD.ftrd>fvHRrd>fyS>ft*h>fe‹.fvDR$<br />

v>eh>ftrJmfng (KPSN) [h.f<br />

ul.fxD.fph>fuD;0J xH*kRuD>f*R u±l>f<br />

u&>wz.f v>ue>fy>>f ph>fuD;<br />

uvkmf'l.foh.fwz.ftw>fy>qS>&J.f<br />

usJRv>t0J oh.feD>fup>fw>fy>[D.f<br />

u0DRoh.fwz.ftylR 'ftrh>fw>ftd.f<br />

ql.ftd.fcsh/ w>ful.fb.ful.foh/<br />

[D.fcd.fuyHmf'D;w>feDR z;vDR[D.f<br />

vmfw>frRoh.fwz.f'D; w>fbs>oJp;<br />

tusdRtusJoh.fwz.ft*D>f/ (IDPs)<br />

v>w>frRp>RywkmfuGHmfoh.fwz.f<br />

t*D>fph>fuD; urRp>RuhRwbsDCD<br />

'fxH*kRuD>f*Rw>f ymfyeD.fteD.fxd.f<br />

tod;t*h>f/ usd.fphw>fqD.fxJG rR<br />

p>Roh.fwz.f ub.frh>f0Jw>fqD w<br />

vJv>trh>ftwD'D; v>bsD.f'd.ft<br />

ylRw>fwJo ud;[D.fcd.fuyHmfusJo<br />

Eloh.fwz.f/ pJ;zDu[.fyDngoh.f<br />

wIrkPwIckOwIvJ:usJtH: wIrhIvJ:tD:vU wI'k;wI,:<br />

wIqDOoeH;e>O olOxDOwIClwIzd;we>IbO<br />

vg,lRvH 11 oD/ <strong>2018</strong> eH.f<br />

pDRxdvh<br />

uD>fp>zSd.ftylR uvkmf'l.fw>f<br />

Clw>fzd;t*D>f yrRe‹>fql.ftDRv><br />

w>fxD.f'k;w>f,Rwe‹>fb.f'D; w>f<br />

rh>f[h.fvDRuvkmf'l.foh.fwz.f<br />

w>fwkRod;xJod;/ w>fobshr;yol.f<br />

xD.fue‹>f0Jt*h>f ch.ftJ.f,l.f=unD<br />

'Duvkmfp>zSd.fu&> tu&>cd.f<br />

ok;cd.fus>>fpd pDRrl;wlphzdpH;vDR0JzJ<br />

uD>fp>zSd.fw>frkmfw>fck.f cDu&J; 21<br />

,RzSd.feH.f w>ftd.fzSd.f zJe‹>fyFH>fwD>f<br />

(MCC-2)bsD.f tcge‹.fvDR$<br />

“uD>fp>zSd.ftylR uvkmf'l.f<br />

w>fClw>fzd;t*D>f yrRe‹>fql.f<br />

tDRv> w>fxD.f'k;w>fwe‹>fb.f$ u<br />

vkmf'l.fw>fClw>fzd;t*D>f uvkmf'l.f<br />

oh.fwz.f u'J u'Jtb>.fp>R w>f<br />

obsh/ w>fwkRod;xJod;rh>ftd.fr;<br />

ol.fxD.ftDRue‹>fe‹.fvDR$ w>femf<br />

e‹>fvdmfo;/ w>f'dol.f'do; rh>ftd.f<br />

r; yol.fxD.ftDR ue‹>f0J vDR$”t*h>f<br />

pH;vDR0JzJ txD.fuwdRw>fv> u<br />

vkmf'l.fv>tqJ;vDRCmf(NCA)<br />

wz.f c>.fp;t*D>f tcge‹.fvDR$<br />

v>e‹>ftrJmfng ok;cd.fus>>fpd<br />

pDRrl;wlphzd pH;tgxD.f ph>fuD;0J v><br />

uD>fylRw>frkmfw>fck.fw>fvJR usJtHR<br />

vDR*mf'fxD.fodxl.fe‹.fvDR$ 'fod;<br />

wvDRok;tgxD.fb.ft*D>f -u>;ymf<br />

zSd.frRoud;t*h>f [h.foclxD.f0Je‹.f<br />

vDR$<br />

21 ,RzSd.feH.f w>ftd.fzSd.fw>f<br />

&J.fw>fusJRtHR v>b.fw>ftd;xD.f<br />

rl; zJvg,lRvH 11 oD/ *DRcD 10 e.f<br />

&H.ftHRe‹.f uD>fy,DRuD>fcd.f/ xHuD>f<br />

ySR[h.ful.fw>f/ uvkmf'l.fzD.f pk<br />

u0JRu±l>fcd.fe>fwz.f/ uD>fy,DR<br />

w>f'Do'>0JRusdR ok;&d.frJcd.fus>>f/<br />

xH*kRuD>f*R w>fu&>u&d'D; u<br />

vkmf'l.fc>.fp;oh.fwz.fvJRxD.f0Je‹.f<br />

vDR$<br />

v>w>ftd;xD.frl;w>f&J.fw>f<br />

usJRtylRcd.fe>fv>tuwdRvDR<br />

w>fwz.f 'ftrh>fxHuD>f ySR[h.ful.f<br />

[h.fz;w>f 'D.ftD.fpgpl;uFH.f/ y'd.f<br />

rk>f'd.f ok;&d.frJcd.fus>>f ok;cd.fus>>f<br />

pd&dR rhtD.fvJ.f/ xH&l>fuD>foJ;y.fwH.f<br />

c>.fp;&c>.f'DuvkmfymfwH.f cd.f (2)<br />

'D.fthEl;ph.foh.fwz.fe‹.fvDR$<br />

&c>.f'Duvkmfy.fwH.f cd.f (2)<br />

'D.fthEl;ph.fwJ0Jv>“okw-u>;ymf<br />

uvkmf'l.foh.fwz.fv>tw>fxH.f<br />

zk.f'D;emfwcDw>Rw>foh.fwz.fe‹.f<br />

w*hR$ t'd.fttgySR*H>fql.f 'ftrh>f<br />

y,DRy.fwH.foh.fwz.f'D; ok;w u<br />

yRph>fuD;ue>fy>>fu ymfo;'d.f'd.f<br />

t*D>f yrk>fv>fph>fuD;vDR$ w>fymfw>f<br />

xH.fxDtCd w>fxH.fzk.foh.fwz.f<br />

uvDRr>fuGHmf0J'.fe‹.fvDR$”<br />

zJ'Duvkmf'H.frd>fjch.fpH.fu&><br />

cd.foh.f(NLD) xHuD>fy'd.ftpk ylRe‹.f<br />

uD>fp>zSd.f w>frkmfw>fck.f cDu&J; 21<br />

,RzSd.feH.f yh.fvd.fw>ftd.fzSd.ftHR<br />

w>frRtDRw>wbsDzJ 2016 eH.f/<br />

vgtDulmf 31 oDwkR vgpJ;yxhb>.f<br />

2 oD / cHbsDwbsD w>fwJoud;wcD<br />

zJ 2017 eH.f vgrhR 24 oD wkR 28<br />

oDteHR'D; tcJtHR (3) bsDwbsDtHR<br />

zJ <strong>2018</strong> eH.fvg,lvH 11 wkRv><br />

16 oDteHRe‹.fvDR$<br />

wz.furh>f0Jv> 'H.frd.fu&H.fpH.f<br />

zJ.f'&J.ft*h>fe‹.fvDR$<br />

uD>fy,DRw>frkmfw>fck.fw>fvJR<br />

usJRtHR p;xD.fv> tlohph.fy'd.f<br />

tpdR wkR NLDy'd.ftpkylRuwD>f<br />

uvkmf'l.fzD.fpku0JRu±l>f (10)zk<br />

qJ;vDRCmf0J(NCA)e‹.fvDR$ unD<br />

w>fwdp>RrRp>Rw>frkmfw>fck.fbs;<br />

pJu±l>f(KPSN) tHR b.fw>f'k;td.f<br />

xD.ftDRv>unDySR*h>f0Du&> (29)<br />

zk zJ 2011eH.fvDR$ tw>fynd.fwcD<br />

e‹.frh>f0J v>urRp>R urs>>fv><br />

tb.fpH.fw>f'k;w>f,Rwz.ftcGJ;<br />

t,mft*D>f'D; w>frkmfw>fck.ftw>f<br />

vJRusJ v>trh>ftwD utd.fxD.f<br />

t*D>fe‹.fvDR$<br />

ubsH;y:(1) ïuDIy'dOuadohOwzO}wIydPxGJ vDR$<br />

ubsH;y:(1) ïu&hOeHO o;pIwzO xD'g}wIydPxGJ<br />

w>f*h>ftHR wrh>f0Jw>feJ.fvDR<br />

unDul.fohqJ;vR0JRusdR (KED) unDuD>fpJ.f/ uFRthqh.fuFH v>ul.foh0JRusdRb.f'D; [JcDzsd “w>fu[JqDvDR0J w>f*DRpd; o;tHR qS>xD.fvHmfw>f'k;oh.fng<br />

'D; unDuD>fpJ.f y'd.fw>ful.fb.f uD>fq.f uD>fy'd.fuFdoh.fwz.ftylR v>w>fy>w>fjy;wqDb.ftqD t ysR v>twymfCkmf'D;xHzduD>fzdoh.f ql uD>fq.fy>RuD>fcd.fttd.f0HRr.f<br />

ul.foh0JRusdR oh.fwz.ftHR xH.f w>f}wD0Jv> w>fw'k;ymfxD.fo w>feJ.fvDR'D; w>f*h>ftHRuJxD.ft wz.ftw>fb.fo;tHRe‹.f rh>f0J rR0J w>fymfzsgxD.fw>fb.fo;e‹.f<br />

vdmfoud;to; zJvg,lRvH 13 CJR0J unDeD.fw,>f'D;xHuD>f'Dbh.f o; 'ftHRvDRt*h>f unDuD>fpJ.fy'd.f w>frRw&Dwyg xHzduD>fzdvDR$ vDR$ t0Joh.fwdmfymf0Jv> uwJ<br />

oDteHR v>uD>fpJ.fy'd.fw>ful.f teD.fw,>fb.ft*h>f uD>fq.fy'd.f w>ful.fb.ful.foh ySReJ.fw>fcd.f t*Rwcg yrh>fuG>fu'guhR v>u zsgxD.fw>fymfo;wz.f zJ<br />

b.ful.foh t0J'>;ylR'D; rRe‹>f0J w>ful.fb.ful.foh0JR usdRqS> CDR0J us>>f u±l>fwz.fpH;vDR0JzJw>fwJ vkmf*h>f0D/ xH±l>fuD>foJ;*h>f0D rh>f*hR (u.f'.f[h.f0d.f) zDu&>>f'D;([h.f<br />

w>ft>.fvDR wl>fvdmft*h>f 0D>f&h.f vHmfw>f-wD zJvg,lRvH27 oD oud; tuwD>fe‹.fvDR$ v>yuD>fpJ.ftylR cd.fe>fv>yymf wJ.f)±ltrJmfngtHRb.fq.f cDzsd y>R<br />

uD.fq.f unDul.fohqJ;vR 0JR teHR0HRtvD>fcH w>f*h>fuDuJxD.f0J<br />

usdR(KED) ul.foh rl'gcd.f(2) 'ftHR e‹.fvDR$<br />

uFRthqh.fuFH uD>fq.fv> vk>fymfyShR/ ymfuJtDRoh.fwz.ftd.f0J uD>fwz.f[J}wDrRwHmfwmf0JtCd<br />

uD>fy'd.f *H>fcD.fxHwDRzk.fuFdtd.f0J e‹.fvDR$ rhrh>f cd.fe>ft0Je‹.foh.fwz.f w>f&J.fw>fusJRtHR [;*DRuHGmf0Jt*h>f<br />

rgq.fwl>f*DRpH;0J e‹.fvDR$ v>w>feJ.fvDR 'fe‹.ftd.fxD.f 256 zs>.ftHR uFdtg'.fwuh>fe‹.f w>fymfvk>fymfyShRtDRtd.frwRvJ.f$ cd.fbgegbd.f pH;tgxD.f0Je‹.fvDR$<br />

“wrh>fv> ymfywkmfy}wDmftDR tCd uFRthqh.fuFHuD>fq.f uD>fy'd.f w>fymfxD.f oCJR0J xHuD>feD.f w tcJtHRr.f u[JqDvDR0Jok;cd.f zJw>f}wD0Jt0Joh.ftuwD>f<br />

b.f'D;w>fuymfxD.foCJR unDeD.f uFdtgzs>.f w>fb.f,d.ftd.f0Jv> ,>f'D;unD'Duvkmf eD.fw,>ft*h>f us>>ft*DRtHR w-u>;uJxD.fb.f$ cDzsd o;p>fwz.f *kmfusJ;p>;rRxl.f<br />

w,>f'D;xHuD>feD.fw,>fv> w>f w>f*h>f0Je‹.f'D; uFdweDR ymfvDRuGHmf0J uD>fq.ful.foh0JRusdRcd.f(2) wJb.f w>ftHRrh>f'fod;w>frRvDRr>fuGHmf0J zsJ.fxD.fto;tcg y>RuD>fwz.f<br />

tJ.fw>fuGH/ w>frkmfw>fck.ftylR 'f unDeD.fw,>fwz.f/ uFdweDR w 0J ySR[H;w>fupD.fzdoh.fwz.fe‹.f uvkmf*h>f0D/ xH±l>fuD>foJ;'D; w>fpH.f zD.fwD>f0J t0Joh.fv> eD>fwD>fwz.f<br />

v>ngtod;t*h>f w>ft>.fvDRb.f ymfoCJR0JunDeD.fw,>f'D; xH vDR$<br />

pdRwJpdRoh.fwz.fvDR”t*h>f pH;0J tCd o;p>ftg*R w>fb.f'db.f<br />

o;tDRe‹.fvDR”pH;b.f0J ch.ftJ;pH.f uD>feD.fw,mfb.f'D; xk;xD.fuGHmfeD.f<br />

e‹.fvDR?<br />

xH;td.f0Jt*h>f ySRv>tymfCkmf w<br />

e‹.fvDR$<br />

w,>ftxl.foh.fwz.f td.f0Je‹.f<br />

w>frR0Jw>fymfzsgxD.f w>fb.f z.f pH;0Je‹.fvDR$<br />

v>w>f[JymfzsgxD.f0Jw>fb.f<br />

o;tHR o;p>fv>rdbFJ=zJ.fcdR / wHR<br />

rDqd.f=zvlqd.f/ ±SgwD o;p>feD.f*H>f<br />

t*R v>wuxdC.fC.ftHR pdmf<br />

Ckmf0J'D;zd;px>.fv>tb.fw>fuJG;<br />

Cmf'D; “ywkmfuGHmfw>fu[JqD<br />

vDRok;cd.fus>>ftD.fqgw>f*DRpd;ysR<br />

v>twymfCkmf'D; u&h.feH.fu<br />

vkmf'l.fwz.fw>fb.fo;”oh.fwz.f<br />

e‹.fvDR$<br />

u&h.feH.f uD>fpJ.fy'd.f &J.fusJR<br />

ymf0J v>u[JqDvDR0J ok;cd.fus>>f<br />

tD.fqg w>f*DRpd;ysRtHR zJ0h>fvGJ.fuD>f<br />

(u.f'.f [h.f0d.f) zDu&>>ftylR'D;<br />

rh>fqJ;rR0J w>f&J.fw>fusJRtHRuGh>f<br />

uGh>fe‹.f o;p>foh.fwz.f ph>fuD;<br />

uqJ;xD'g0Jt*h>f ySRwDcd.f&d.frJ<br />

w>fwz.f pH;0Je‹.fvDR$<br />

bOwIp;xDOxk;xDO&:vD:tD:zJ 2013 eHO? vgpJ;yxhbUOvD:<br />

unDwIupDO? vgtDul;? <strong>2018</strong> eHO<br />

3


wIupDO<br />

wIr:[;*D:uGHP0J wIw:usdOw:phtvDI zJuD;w&H;<br />

cdOeIvUtuh:yPvD:0J wIpku0J:tH:tdO'D;usdOphwIw&SJwvJ<br />

t*hI KNU/KNLA-PC pH;0J<br />

vg,lRvH 19 oD/<strong>2018</strong> eH.f?<br />

unDw>frkmfw>fck.fuD.fu;<br />

u±l>f(KNU/KNLA-PC)tHRv> t<br />

uhRvDRymfw>fpku0JR qly,DRy'd.f<br />

ok; ttd.f ySReD.f*H>f 23 *R ySRwDcd.f<br />

&d.frJ w>fok;cd.f'd.fpDR'GhtD.ftHR<br />

tw>fw&SJwvJ'D;usd.fphw>f*h>ftd.f<br />

0Jt*h>f(KNU/KNLA-PC) vD>fc>.f<br />

o;eJ.f&GJ.f oCJR ok;cd.f'd.fpd pDRuFD.f<br />

nd.fpH;0Je‹.fvDR$<br />

“ySRv>tuhRvDRwz.ftHR<br />

rh>f0J yySRvDR$ b.fq.fw>f*kRxD.fy<br />

oDxD.f0JR usdRv>t0Joh.fwJe‹.fv><br />

ytd.fcDwtd.f'H;b.f$ ySRv>twD<br />

cd.f&d.frJ w>foemfuhRusd.fphw&SJ<br />

wvJw>f*h>foh.fwz.ftd.fph>fuD;e‹.f<br />

vDR$ b.fC;usd.fph w>f*h>ftHR u<br />

rs>>fv> w>frRb.f'd wz.f[Jymf<br />

zsgxD.ftzDcd.fv>vD>fc>.fo;wu<br />

yR[h.fyvD>ftbsDwz.ftbsD0HR u<br />

[h.fw>fur.f td.fph>fuD;$ tCd<br />

ywJohv>t0J[;xD.f0J”t*h>f<br />

ok;cd.f'd.fpd pDRuFD.fnd.fpH;b.f ch.ftJ;<br />

pH.fe‹.fvDR$<br />

(KNU/KNLA-PC)t±l>fv><br />

ok;cd.f'd.fzd pDR'GhtD.fwDcd.f &d.frJ0J<br />

eD.f*H>f 23 *RtHR uhRcDvJ0J w>fpk<br />

u0JR'D; w>frkmfw>fck.f zJvg ,lRvH<br />

18 oD/ *DRcD 11 e.f&H.fu wD>fv><br />

unDuD>fpJ.f/ z.ft.fuD>fq.f/ wD.f<br />

uvh ok;&h.ftylRe‹.fvDRt*h>f uD>fy<br />

'd.fok;w>f'Do'>0JRusdRcd.ft±l xk;<br />

xD.fymfzsg0Je‹.fvDR$<br />

(KNU/KNLA-PC)u±l>ftHR<br />

rh>f unDzD.fpku0JR u±l>fwzk v><br />

tqJ; vDRCmf0J xHuD>f'D wbh.f<br />

w>fywkmfw>fc;vHmfCH;Cmf (NCA)<br />

'D; xHuD>fy'd.f zJ 2015eH.f/ vgtD;<br />

uxdb>.f 15 teHR e‹.fvDR$<br />

vg,lRvH 19 oD/ <strong>2018</strong>eH.f<br />

pDR&Sg<br />

unDuD>fpJ.f 0h>fuD;w&H;tylR<br />

w>ftd;xD.f0Jw>fwRusd.fwRph w>f<br />

vdmfuGJvD>foh.fwz.ftHR w>frR[;<br />

*DRuGHmf&SJvJe‹>ftDRvHt*h>f uD;w<br />

&H;uD>fq.f/ urs>>fbsD.f'd.fc>.fp; tl<br />

pdxhpH;b.f0J w>fupD.fwz.f zJvg<br />

,lRvH 18 oDteHRe‹.fvDR$<br />

“w>fwRusd.fwRph w>fvdmfuGJ<br />

vD>foh.fwz.ftHR ub.fu; wHmf<br />

uGHmftDRcJv>mfvDR$ rh>fwu;wHmf<br />

uGHmftDRb.fe‹.f ub.f[H;uHGmf0J<br />

[H.fvD>f/ [D.fcd.foh.fwz.fvDR$ [D.f<br />

cd.fup>frh>f*hR/ u±l>fcd.frh>f*hR/ ySRv><br />

[H;w>fzdw>fvHR'D; xk;xD.fe‹>f phw<br />

z.frh>f*hRb.f[H;e‹>ft&hvDR$ tcJtHR<br />

u;wHmfuGHmfto;cJv>mfvH”t*h>f<br />

pH;0J '.fe‹.fvDR$<br />

ySRv>ttd;xD.fCmf0Jw>fwR<br />

usd.fwRph[D.fcd.fup>f/ ySRv>t<br />

wl>fvdmfv>w>futd;xD.f0J u±l>f<br />

cd.f/ ySRv>tolCmf0Jw>fu&> u<br />

&dtrHRwz.f w>fu[H; e‹>ft&hv><br />

uGD>frh.f b.fC;wz.ft*D>f tlpdxh<br />

ymfzsgxD.f wh>fymf w>f*h>foh.fwz.f<br />

tHRql uD>fq.fw>fy>w>fjy; 0JRusdR<br />

'D;uD>fq.fy>RuD>fttd.f zJvg,lRvH<br />

10 oDteHRe‹.fvDR$<br />

w>fymfzsgxD.fw>f*h>ftHR 0HR<br />

p;xD.fzJvg,lRvH 10 teHRwkRv><br />

15 oDteHR y>RuD>fb.frlb.f 'gw<br />

z.fymfzSd.fxD.fo;'D; vJRrR[;*DR<br />

uHGmf0Jw>fwRusd.fwRph w>fvdmfuGJ<br />

vD>f(8)cgv>u0DR'h(4)bh.ftylR<br />

t*h>f bsD.f'd.fc>.fp;'D; u0DR'hcd.f<br />

oh.fwz.fwJ0Je‹.fvDR$<br />

u0DR'h(4) u0DR'h cd.ftlxd0h<br />

pH;ph>fuD;0Jv>“w>fvdmfuGJwz.feh.f<br />

tgwuh>fbs;pJto;'D; cD.fzFLx>.f<br />

wz.ftCd 'fvJ.f*hR'fvJ.f*hR ySRvdmf<br />

zdwz.f ±SL0JvDR$ uvdmfuGJt*D>f<br />

phrh>fwtd.fb.f'D; qgvDR uGHmfod<br />

vh.f,D>fwz.f [;[k.fw>fzdw>fvHR<br />

wz.f/ w>f*h>foh.fwz.ftHRtgxD.f'D;<br />

u0DR'htylRwrkmfwck.fv>Rb.f/<br />

v>w>fe‹.ftCdyymfzSd.fxD.fo;'D;<br />

y>RuD>fcd.fwz.f'D;[H;t&h”t*h>f<br />

pH;0Je‹.fvDR$<br />

w>fwRusd.fwRph w>fvdmfuGJ<br />

vD>foh.fwz.ftHR b.fw>f'k;td.fxD.f<br />

tDRv>w>fu&>u&dtrHRwz.f'D;<br />

ySRoh.fwz.fe‹.f w>frh>fuhRcsK;e‹>f<br />

wcDw>fu[h.fw>fur.fv>wkRvDR<br />

wDRvDRt*D>f w>fu&J.fusJRymfzSd.frR<br />

oud;'D; u±l>ft&>oh.fwz.ft*h>f<br />

bsD.f'd.fc>.fp;tlpdxhpH;0Je‹.fvDR$<br />

vg,lRvH 18 oD/ <strong>2018</strong> eH.f/<br />

unDuD>fpJ.f/ z.ft.fuD>fq.f<br />

p.fy&H o0Du±l>ftylR [D.fcd.fvD>f<br />

v>y'd.fok;pl;uGHmf0Jwz.ftzDcd.f<br />

ySR[Jol.fxD.fw>fol.fxD.fwz.fv><br />

twymfCkmf'D;y'd.fw>f[h.ftcGJ;<br />

tCd uD>fpJ.fy>jy;b.frl b.f'gwz.f<br />

[JrR[;*DRuGHmf0Jw>fol.fxD.fwz.f<br />

zJvg,lRvH 17 oDteHRt*h>f oh.f<br />

ngb.fvDR$<br />

p.fy&Ho0Du±l>f p.fzed.fo0D<br />

uyR[D.fcd.fvD>fv> y'd.fok;pl;<br />

uGHmftDR[D.fcd.fu0DRv>ttd.f<br />

(1128$94) thu>.f wkRv> (928$<br />

93)thu>.foh.fwz.ftHR rh>f0Jw>f<br />

ymfyeD.fCmf v>xHuD>fy'd.f[D.fcd.f<br />

vD>fwz.f'D; zJ[D.fcd.fvD>fwz.ft<br />

zDcd.f w>f[Jol.fxD.f0Jw>fol.fxD.f<br />

wz.ftCd ub.fok;uGHmfvD>fusJ<br />

t*h>f y'd.fxk;xD.f0J w>fymfzsgzJ<br />

ok;pl;uGHP[DOcdOvDItzDcdO wIolOwzO<br />

wIol0J*HIbg'D;r:[;*D:uGHP<br />

vg,lR 30 oDteHRe‹.fvDR$<br />

vD>fu0DRzdv>tol.fxD.f0J<br />

[H.fwz.f'D;td.fqd; zJw>fvD>fzJe‹.f<br />

oh.fwz.f w>fol0J*H>fbgv> u±l>f<br />

u&>wz.f'D; [JrR[;*DR0J[H.fCD<br />

wz.ftzDcd.f rk>f*>fnh v>ttd.fzJ<br />

w>fvD>fzJe‹.fw*RpH;b.f0J ch.ftJ;<br />

pH.f'ftHReh.fvDR$<br />

“[D.fcd.fvD>f0JtHRrh>f0Jyrd>fy>f<br />

zHzke‹>fy>[D.fcd.fvD>fwz.fy'd.fok;[J<br />

[H;tDR'D;rwR r;rRwohv>Rb.f<br />

$ t0Joh.f w[H;v>Rb.f'D;pl; uGHmf<br />

0Jq>uwD>fy[JuhRrRysDtDRtcgr<br />

wRw*Rr;[J-wD ySRwtd.fb.f$<br />

(ch.ftJ.f,l.f) emfuhR'fod; urs>>f<br />

wz.fue‹>fb.fuhRw>fvD>fwz.f<br />

t*D>ft0Joh.f&J.fusJRe‹>fySR/ tcJtHR<br />

uD>fy'd.f w[h.f'k; td.fySRv> b.f<br />

'D;yub.frR'fvJ.f$ ,qdrd.f(ch.f<br />

tJ.f,l.f)wuyRbSg&SJe‹>f ySRue‹>f<br />

vDR”t*h>f pH;b.f ch.ftJ;pH.fe‹.f<br />

vDR$<br />

w>fvD>fv> w>frR[;*DR 0J<br />

tHRe‹.f (ch.ftJ.f,l.f) wuyR&J.f<br />

usJRe‹>ft0Joh.fv> [H.f'l.fw'l.f<br />

e‹.f(cD.f,D>f 60 x 120) tvJ.ft<br />

xD'D; v>t0Joh.fw>frRtD.ft*D>f<br />

ymfzSd.fcJv>mf thu>.f200 bsJ.fe‹.f<br />

vDRt*h>f ch.ftJ.f,l.f=unD'Duvkmf<br />

p>zSd.fu&> xHvdRuD>fq.fcd.f'd.f<br />

pDRo.f'h.f pH;b.f0Jch.ftJ;pH.fe‹.f<br />

vDR$<br />

b.fxJG'D; p.fy&Ho0Du±l>f<br />

[D.fcd.fuyHmfw>f*h>fuD [Jtd.fxD.f<br />

w>f*h>ftHR ch.ftJ.f,l.f vD>fc>.fo;cd.f<br />

e>fwz.f td.fuwJmfuwDRxD.ft<br />

o;v> uxH.fvdmfto;'D; uD>fpJ.f<br />

y'd.f'D; ubSg&SJ0Jt*h>fe‹.f ch.ftJ.f<br />

,l.fvD>fc>.fo; pHmfySJRol.fzs;0JR usdR<br />

cd.f y'd.f pDRe‹>fobshpH;0Je‹.fvDR$<br />

unDzdvU uDIe,lpHOvJO'Drg0:(2)*: vD:tk;oH<br />

zJvJ:CktDOnOtuwDI<br />

vg,lvH19oD/ <strong>2018</strong>eH.f?<br />

unDzd 'Drg0RcH*Rv> tvJR<br />

wkR zJuD>fe,lpH.fvJ.ftHR vJRCktD.f<br />

n.fv>t0Joh.ftd.fw>fvD>f rk>fEkmf<br />

(tD.fvJ.f)/ (rlR&H.f0J.f)xHeHRwuyR<br />

tuwD>f tcD.fwysmf'D;vDRtk;oH<br />

0J'.ft*h>f b.fw>fymfzsgxD.fCmf<br />

tDRv> uD>fe,lpH.fvJ.f(NZherald)<br />

w>fupD.ftylR zJvg,lRvH 17 oD<br />

teHRe‹.fvDR$<br />

ySR'Drg0RcH*RtHRv> tylR<br />

uGHmfeH.foh.fwz.ftylR[;xD.f0Jv><br />

uD>fy,DRylR[Jtd.fqd;0Jv>uD>fuFD.f<br />

wJ.fuD>fy,DRuD>fq>b.fuDb.f<br />

cJ'Ju0DRwzs>.ftylRv> tuwD>f<br />

,Hmf0JteH.f 20 bsJ.f'D;zJ 2008 eH.f<br />

tylR[;xD.f0Jv>'Ju0DRylR'D;vJR0J<br />

v>uD>fe,lpH.fvJ.f e‹.fvDR$<br />

(NZherald)w>fupD.f w>fymf<br />

zsgtylR w>fuJxD.fto;tHR zJvg<br />

,lRvH 16 oDteHR pDR*hR'gtl*hR<br />

(48)eH.f'D; tr>ReD>frlol.fyJ(50)<br />

eH.fcH*RtHR 'D; tzd (13)eH.f/ (9)<br />

eH.f/ 'D;(7)eH.foh.fwz.ftHR zJwcGJ<br />

tD.fn.fuwD>f n.fz;'d.fwbh.f<br />

th.fwcGJ'D;tygtHR,l0Jn.fz;'d.f<br />

tHRtuwD>f ,Dmfb.f0Jv>>fv><br />

tbshtCd vDRwJmf0Jt*h>f tzdrk.f<br />

v>trh>feD>f'gxl*hR(25)eH.ftHR pH;<br />

0JvDR$<br />

zJv>tygtvDRwJmftuwD>f<br />

trduvJRrRp>R0J'D; vDRwJmf Ckmf0J<br />

v>xHusgvDRt*h>f tzdv> tvJR<br />

ymfCkmf0Je‹.fwJ0J'.fvDR$<br />

zJe‹.ftuwD>f ySRo;yS>fw*R<br />

'k;oh.fng0J ySRb.frlb.f'gwz.f'D;<br />

ySRrRp>Rw>f odvh.foh.fwz.f/ u<br />

bD,lR oh.fwz.f[JwkR0J'D; CkxH.f<br />

e‹>f0J trgtpd.ftqduw>>f'D; w>f<br />

q>uwD>f,HmfrH;eH;(40)r; xH.f<br />

e‹>fuhR0Jt0Rtpd.fe‹.fvDR$ tcJtHR<br />

e‹.f tzd 9 *R'D; tvHRw*R td.f<br />

vDRwJmfuHGmf0Je‹.fvDR$<br />

4 unDwIupDO? vgtDul; <strong>2018</strong> eHO<br />

bOwIp;xDOxk;xDO&:vD:tD:zJ 2013 eHO? vgpJ;yxhbUOvD:


uDIqO(3)bhOtyl: o*UIbO'D; xHvkIbU'dO'dOrkIrkI<br />

vg,lRvH 23oD/ <strong>2018</strong> eH.f?<br />

ptJ;ql<br />

unDuD>fpJ.ftylR uD>fq.f(3)<br />

bh.fv> trh>f &RrwH/ vl>fysJ>f'D;<br />

z.ft.fuD>fq.foh.fwz.ftylR cD<br />

zsdw>fplR'd.ftCd Cd.fvdmf'D; olrSJ<br />

usdylR xHxD.ftCd o*>>fb.f0J'.f<br />

'D; xH'd.fxD.fvk>fb> 0Jw>f'd.f'd.frk>f<br />

rk>ft*h>fe‹.f uD>fpJ.f w>fwDcd.f&d.frJ<br />

&J.fusJR w>fww>mfweg*h>f0D 0JR<br />

usdRcd.ftlvhxd.fpH;0Jeh.fvDR$<br />

“uwD>ftHReD.f*H>f(1)'k&R<br />

rwHo>.f $ eD.f*H>f (2) wcDvl>fysJ>f<br />

rrh>fcJtHR'k z.ft.fo>.f$ 0h>fo>zs>.f<br />

tHR'k 'd.f'd.frk>frk>fvDR$ uD;w&H; 'D;<br />

uF;thqh;uFHtylRwcD o0DweDR<br />

tylR wpJ;wrSJ;/ w>ftHRrlcd.fplR o<br />

wl>fuvmftCduJxD.fto;vDR$<br />

xH'd.fxD.fv>usJrk>fzDcd.foh.f/ w>f<br />

vD>fweDRcDwdRoh.fwz.f/ w>frRvd<br />

uFdylR/ [H.foh.fwz.ftylRuJxD.f<br />

o;”t*h>f pH;0Je‹.fvDR$<br />

cDzsdw>fplRwywkmfb.f'D;xH<br />

vk>fb>0JuD>fq.fo>bh.ftzDcd.f ySR<br />

b.frlb.f'gwz.f vJRvDRCd xH0J<br />

xHvk>fb> w>fvD>foh.fwz.ftylR<br />

wuwD>fCD [H.f'l.fv> xHvk>f b><br />

oh.fwz.fw>ftd.fw>fqd;'D;w>ftD.f<br />

w>ftDoh.fwz.ft*D>frRp>R t0J<br />

oh.f'D;ok;y-wDmfe‹>f0JvD>fusJoh.f w<br />

z.ft*h>f tlvhxd.fwJu'D;0Je‹.f<br />

vDR$<br />

uwD>ftHRuD>fq.fo>bh.fv><br />

o*>>fb.f'D;xHvk>fb>'d.f'd.frk>f<br />

rk>ftHR z.ft.fuD>fq.ftylR w>ftd;<br />

xD.fCmf w>ftd.fu'ktvD>f (7)<br />

wDR/ &RrwHuD>fq.f w>fvD>f(5)<br />

wDR'D; vl>fysJ>fuD>fq.f w>fvD>f(7)<br />

wDRe‹.fvDR$ 'D;uwD>ftHR uD>fq.f<br />

o>bh.fv>mfymfzSd.f[H.f'l.fv> o*>>f<br />

b.fxHvk>fb>wz.ftd.f0Jwuxd<br />

bsJ.f'D;ySReD.f*H>fcJv>mf 5000 C.f<br />

C.f t*h>foh.fngb.fv>ySRb.frl<br />

b.f'gwz.ftd.fe‹.fvDR$<br />

wIupDO<br />

weDo&HO uDIcD'dOtyl: wI'Do'UohOySIwIwdPusJ:<br />

vDIu0D:zd tdO'D;wIbO,dO<br />

vg,lvH 16 oD/ <strong>2018</strong>eH.f?<br />

weDo&H.fuD>fcD'd.ftylR uD>f<br />

y'd.f'D; (Global Environment<br />

Facility-GEF)tHR w>fwdmfusJRtd.f<br />

v>urR0J w>f'Do'>oh.fyS>ftzDcd.f<br />

w>fzsdzsdzsgzsgwtd.ftCd vD>fu0DR<br />

urs>>foh.fwz.ftd.f'D; w>fb.f,d.f<br />

b.fbSDt*h>fe‹.f vD>fu0DRzd wz.fymf<br />

zsgxD.f0JzJ vg,lRvH 16 oDteHR<br />

zJw>frR0Jw>f&SJvJ w>fupD.ftrl;t<br />

w>f&J.fw>fusJRtylR e‹.fvDR$<br />

(awmifwef;a'orS oEWm<br />

ausmufwef;qDokd h) w>fwdmfusJR<br />

tHR v>w>furRzsgxD.ftDRzJ bsH;'D;<br />

uD;oDuD>f&h.ftylR tHR w>furR<br />

zsgxD.frd>fvHRrd>fyS>ft*D>f w>fwJ o<br />

ud;[H;e‹>f w>ftq>v> vD>fu0DR<br />

urs>>foh.fwz.f wtd.f0JeDwrHRb.f<br />

tzDcd.f vD>fu0DR urs>>foh.fwz.f<br />

td.f'D;w>fb.f,d.ft*h>f ([hvJ.f)<br />

vD>fu0DRzd pDRrh,hR pH;0J'ftHRe‹.f<br />

vDR$<br />

“b.fC;w>f*h>ft0JtHR wwJ<br />

b.fySRw>feDwrHR'H;b.f$ rh>fw>f Ch<br />

e‹>ftDRv>urR0Joh.ftcgzJvJ.f$<br />

up;xD.frR0J w>fwdmfusJRt cgzJ<br />

vJ.f$ w>f*H>fql.fw>f*H>fp>f/ w>ft*hR<br />

w*hRw>foh.fwz.ftHR td.f'fvJ.fe‹.f<br />

wwJw>feDwrHR'H;b.f$ v>w>f<br />

tHRtzDcd.f b.f,d.fv>vD>fu0DRu<br />

rs>>foh.fwz.f ub.fok;vD>f ok;<br />

usJe‹.fvDR” t*h>f pH;b.f0J ch.ftJ.f<br />

pH.fe‹.fvDR$<br />

weDo&H.fuD>fcD'd.f w>fwdmf<br />

usJRv>w>fu'Do'>[D.fcd.f vD>f<br />

tHRb.fw>f[h.fvDRrRp>R tDRv><br />

(Global Environment Facility-<br />

GEF) v>trJ&uR ph'Dv.f(21)<br />

uuGJ>f 'D; b.fw>f&J.fusJRrRtDRv><br />

[D.fcd.fbDrk>f w>f*kRxD.fyoDxD.f<br />

w>f&J.fw>fusJR (UNDP)/ uD>fcDoh.f<br />

yS>f0JRusdR/ bk.fzD.frRn.f0JRusdR/ w<br />

eDo&H.fy'd.f0JR usdR/ (Fauna and<br />

Flora International-FFI) 'D;<br />

(Smithsonian Institution) oh.fw<br />

z.fe‹.fvDR$<br />

weDo&H.fw>fu[ku,mf<br />

ymfzSd.fu±l>f(CAT)(Southern<br />

Youth) ySReJ.fw>f pDRpJiGh.fpH;0J<br />

“vD>fu0DRzdzJtHRwz.f t0Jtd.f<br />

ymfp>R0J'D; oh.fyS>fv>eD>fup>fy>vH<br />

e‹.fvDR$ w>fwdmfusJRtHRw>frh>f[JrR<br />

tDRe‹.f w>fub.fymfyeD.f0JvD>fu0DR<br />

urs>>fwz.ftw>f&J.fw>fusJRe‹.f<br />

vDR$ tcJtHRe‹.f w>f[h.f'k;oh.fng<br />

qd'D; [H;e‹>fw>ftq> v>vD>f<br />

u0DRurs>>f(FPIC)wz.fwtd.fb.f<br />

tzDcd.f rh>f0Jw>fwymfuJ/ rRcDy<br />

wmf0JvD>fu0DR urs>>foh.fwz.f<br />

tcGJ;t,mfvDR”t*h>f pH;b.f0J<br />

ch.ftJ;pH.fe‹.fvDR$<br />

rhrh>fv> (UNDP) tHRwcDpH;0J<br />

v>w>fuGJ;ymfvDR0Jw>fwdmfusJRtHR<br />

tzDcd.f 'd;oe‹RxD.fo;v> w>fvD>f<br />

w>fusJoh.fwz.ftHR w>f&J.fw>fusJR<br />

utd.fv>w>f'k;oh.fng'D; [H;e‹>f<br />

w>ftq>wz.f/ w>fwJoud; w>f<br />

&J.fw>fusJRwz.fe‹.fvDR$ 'D;uwD>f<br />

tHRw>fuGJ;vDRymf w>fwdmfusJRtHR<br />

tylR t0Joh.f vJRxH.fvdmfto;'D;<br />

'lo0D(19)zs>.f 'D;(ch.ftJ.f,l.f)<br />

unD'Duvkmfp>zSd.fu&>(3) bsDvH<br />

t*h>f (UNDP)wJ0Je‹.fvDR$<br />

weDo&H.fuD>fcD'd.f oh.fyS>f0JR<br />

usdRcd.f tluFD.fph.f,.fpH;0Jv> “w>f<br />

tHRrh>f0J xHuD>ft*D>f'Dwuvkmft<br />

*D>fw>ft*hRtCd w>frR0Jw>f'Do<br />

'>cd.fC>Re‹q>.fe‹.fvDR$ wrh>f0J<br />

w>fynd.fv>urRb.f'd/ rRvDRr>f'D;<br />

r> vD>fu0DRurs>>fwz.f ok;vD>f<br />

ok;usJb.f$ y0J'.fwcD 'f0JRusdR<br />

w>frRtusdRtusJtod; yuqJ;<br />

rRtDRcJv>mfe‹.fvDR$ yuvDRv><br />

vD>fu0DRoh.fwz.ftylR yuwJyF;<br />

t0Joh.f w>frRw>fynd.f0HRoh.fw<br />

z.f0HR yuvJRwqDb.fwqD” t<br />

*h>f pH;0J e‹.fvDR$<br />

v>tylRuGHmf2002eH.ftylR<br />

weDo&H.fuD>fcD'd.f y'd.fwuyR<br />

rR0Jw>fwdmfusJRv> w>fu[H;e‹>f<br />

y>0J w>fvD>foh.fwz.ftzDcd.f w>f<br />

b.f*Hmf*lmf v>w>fc;vdmfo;uJxD.f<br />

0J'D; w>fwdmfusJRb.f ywkmfuGHmf0J<br />

t*h>fe‹.fvDR$ uwD>ftHR w>frkmfw>f<br />

ck.fw>fvJRusJtHR w>f[H;e‹>f0J w>f<br />

e>fy>>fw>ft>.fvDRqJ;vDRCmf w>f<br />

rRw>fwdmfusJRoh.fwz.ftHR'D;<br />

(INGO)u±l>foh.fwz.fv>w>furR<br />

zsgxD.f w>fwdmfusJRtHR trd>fvHR<br />

rd>fyS>f zJ <strong>2018</strong> eH.fwkR 2023 eH.f<br />

(v> 6eH.f ) tuwD>ftHRv> [D.f<br />

cd.fu0DR (1$452) [J;w>.ftvJ.f<br />

txDtHRe‹.fvDR$<br />

CdOoUzsUO[DOcdOuyHPp&Drl'gcdO bOwIud;orHord;<br />

vg,lRvH 24 oD/ <strong>2018</strong>eH.f<br />

pDRrF.ftlo.f<br />

uF;thqh.fuFHuD>fq.f/ 0h>fCd.f<br />

o>zs>.ftylR w>fwDcd.f&d.frJ &J.fusJR<br />

[D.fcd.fuyHmfp&D0JRusdRcd.ftHR uD>f<br />

&h.fw>fy> qS>&J.fusJR 0JRusdRwDcd.f&d.f<br />

rJ0J'D;ud;xH.f orHord;tDR b.fC;<br />

[D.fcd.fuyHmfvD>f w>f*h>fw&SJwvJ<br />

b.ft*h>f uF;thqh.fuFHuD>fq.fy><br />

jy;cd.f tluFD.fpdtl pH;b.f ch.ftJ;pH.f<br />

zJvg,lRvH 23 oD teHRe‹.fvDR$<br />

“vJRoHuG>fzJvg,lRvH tylR<br />

vDR$ td.f'.fxJ CdxHuG>fuhR'D;wD.f<br />

xD.fuwD>fvDR$ wD.fxD.fuwkRv><br />

uD>f&h.fywD>f/ uD>f&h.fywD>f0HR v><br />

uD>fpJ.fywD>f/ uD>fpJ.fywD>f0HRuvJR<br />

v>udwdmfcd.fus>>ftd.f'D; t0Joh.f<br />

uq>wJmf0JvDR$ rh>f0J0JRusdRw>fzH;<br />

w>frRtCdwJwohb.f”t*h>f uF;<br />

thqh.fuFHuD>fq.f y>_y;cd.f tluFD.f<br />

pdtlpH;0Je‹.fvDR$<br />

w>fud;orHord;0J [D.fcd.fu<br />

yHmfp&D0JRusdRcd.f'ftHR cDzsd0h>fCd.fo><br />

zs>.ftylR u0DR'h(4) &Gh.fo.fvDzF.f<br />

u&>>fuyR w>fvD>fu0DRtylR [H.f<br />

'l.f 20 C.fC.f v>ttd.fqd; wh>f<br />

0Jv>teH.f 30 vHwz.ftHR t0Jr><br />

ok;vD>fok;usJtCd uJxD.f0Jw>f<br />

wJtgvdmfo;tod; [D.fcd.fvD>fv><br />

ttd.f zJ[H.f'l.fzJe‹.ftuyRoh.f w<br />

z.f qgtD.fuHGmf0J tCdvDR t*h>fe‹.f<br />

uF;thqh.fuFHuD>fq.f/ uD>fpJ.fbsD.f<br />

'd.fc>.fp; tlwh.frFdtl pH;b.f ch.ftJ;<br />

pH.fe‹.fvDR$<br />

b.fxJGw>f*h>f0Je‹.ftzDcd.f w>f<br />

y>qS>pHmfySJR*h>f0D'D; p&DywD>f0JRusdR<br />

cd.f tlpD.fpD.fpH;0Jv> “urs>>foh.f<br />

wz.f cDwJ0J'.fv>[D.fcd.fobsh<br />

vDR$ rhrh>fv>yp&DtylRwcD ySRe‹>f<br />

y>w>ftup>ftd.fvH$ rh>fw>fvD>fv><br />

39 vDRCmfvDR$ t0Joh.fwJv> y<br />

rRwzd;oJp;b.fq.fv>w>fzDcd.f<br />

wcD CdxHuG>f0HR rh>fb.f'D;b.fwl>f<br />

0Jo>.f$ rhwrh>fb.f'D; b.fqJ;zD.f<br />

xD.frl'gvDR$ v>r>ok;[H.fvD>f/ eD<br />

[;xD.fe‹.f wrh>fw>feDwrHRb.f$ w<br />

rh>fw>feDwrHR b.f rHR'd.fo.f'd.f'ftHR<br />

vDRrJmf&S;r;”t*h>f t0JpH;0Je‹.f<br />

vDR$<br />

uwD>ftHRvD>fu0DRurs>>f v><br />

ttd.fwh>fzJe‹.f v>teH.f 30 oh.f<br />

wz.f w>fr>[;xD.fuGHmft0Joh.f'D;<br />

oDcgz; 'd.fv>ttd.fzJeh.fwcDpH;0J<br />

v>[D.fcd.fvD>f0Je‹.f cDzsd ok;pl;uHGmf<br />

[D.fcd.fvD>ftCd wb.fC;vdmfo;<br />

t0J oh.fv>Rb.ftod; urs>>fzJe‹.f<br />

wz.frh>f0JySRrRtD.frk>fqh.frk>f*DRtCd<br />

uok;vD>fusJt*D>f wnDb.ft*h>f<br />

egnd.fph.fv>ttd.fqd;0JzJe‹.ftHR<br />

pH;0Je‹.fvDR$<br />

uwD>ftHR0h>fCd.fo>zs>.f/ w>f<br />

wDcd.f&d.frJ &J.fusJR [D.fcd.fp&D0JR<br />

usdRcd.ftHR w>fud;xH.f vdmforH<br />

ord;Cmf0Jtq>wz.f w>fuvJR<br />

wywD>fb.fwywD>f 'ftrh>f uD>f&h.f<br />

0HRuD>fpJ.fywD>f'D; uwD>ftHRw>fw<br />

ymfvDR0Jw>fq>wJmfeDwrHR'H;b.f<br />

t*h>f oh.fngb.fySRb.frlb.f'gw<br />

z.fttd.fe‹.fvDR$<br />

bOwIp;xDOxk;xDO&:vD:tD:zJ 2013 eHO? vgpJ;yxhbUOvD:<br />

unDwIupDO? vgtDul;? <strong>2018</strong> eHO<br />

5


wIupDO<br />

cDwDI yS:vDItdOurSHzdwzO wItDOvD:wlP<br />

0gcJOr;uDIqOtyl: csdOr:[;*D: pHPysD thuUO 2000 bsJO<br />

vg,lRvH 20 oD/ <strong>2018</strong> eH.f<br />

e.fbGgcshR<br />

th,.f0wH.fuD>fcD'd.f/ 0gcJ.fr;<br />

uD>fq.f 'lo0D (7)u±l>ftylR csd.f<br />

xl(Golden Apple Snail)oh.fwz.f<br />

EkmfvDRrR[;*DRuGHmf0J pHmfvD>fwz.f<br />

'd.f'd.frk>frk>ft*h>f u;u;wJ; o0D<br />

u±l>fcd.f rgrF;0hpH;0Je‹.fvDR$<br />

p;xD.fv>2015eH.ftylR csd.f<br />

xloh.fwz.ftHR EkmfvDRtD.f[;*DR0J<br />

pHmfvD>fwz.fv> vhth.fwJo0D<br />

tylR'D; v>eH.f0JtHRtylR[J EkmfvDR<br />

tgxD.f0Jv> &Gh.fvD/ r,JcFD/ yD;wh/<br />

uFd.fuyFh/ uFd.fywH=uFd.fywD/ wJ;<br />

uvgo0Du±l>f(7)'l.ftylRt*h>f<br />

e‹.fvDR$<br />

“csd.frR[;*DRw>f'k wvd.fwJ<br />

v>Rb.f$ r[deH.ftylR uJxD.ftg<br />

v> ,h.fe.fuGhvDR$ tcJtHR'k pHmf<br />

vD>fv>o0D uyRy.fCkmfcJv>mfvDR$<br />

u±l>ft*RwcD thu>.f xJvJ.fw<br />

oh.fngb.f$ v>yu±l>f u;u;wJ;<br />

tylR o0D(4)zs>.ftylRr; pHmfvD>f<br />

thu>.f (2000)bsJ.fvH$ pHmfvD>fbk<br />

xl.fv>td.fzJe‹.foh.fwz.f csd.ftD.f<br />

v>mfvH$ rRw>fwoheDwrHRv>R<br />

b.f ”t*h>f u±l>fcd.frgrF;0hwJ0Je‹.f<br />

vDR$<br />

w>f*h>ft0JtHR wD.fxD.f0JvHmf<br />

v>uD>fq.fywD>f/ uD>fcD'd.ftywD>f<br />

'D; 0JRusdRb.frlb.f'gwz.f[J<br />

vDRCd xH0J0HR [Jys>f0Jn.fv>ttD.f<br />

csd.fwz.f b.fq.f w>fwvDRqDeD<br />

wrHRb.f'D;weH.f'D;weH.f[Je;xD.f<br />

t*h>f rgrF;0hqJ;wJ0Je‹.fvDR$<br />

csd.fxlwz.ftHRwcsK;w>fol.f<br />

vDR0JbkuwD>fySRrRpHmfzdwz.fvDR<br />

x>0J'.ftd.f0Jtod; v>w>fol.fw>f<br />

zs;0JR usdRwuyRph>fuD; 'fod;csd.f<br />

xlwz.fwtgxD.ft*D>f [h.fvDR<br />

0J'.f w>fohw>fb.fwz.ftrJmfng<br />

bk.fzD.frRn.f 0JRusdR ph>fuD;[Jys>f<br />

vDR0Jn.fv>tuvD>fbsJ.fwz.f<br />

'fod;utD.f0Jcsd.f'H.fwz.fb.fq.f<br />

csd.fw>frR[;*DRwz.ftd.f'H;e‹.f<br />

vDR$<br />

0gcJ.fr;uD>fq.fw>fol.fw>f<br />

zs;0JRusdRcd.f tlcFh;ud.feJ.f pH;0J<br />

v>“uys>fvDR xd.f'h.fwz.f$ 'D;<br />

w*R pHmfvD>fpkmfpkmfub.fu&>>f<br />

u;wH>fCmf xHEkmfvDR[;xD.ft<br />

vD>foh.fwz.f u'DCmf'D; eJ0HR u<br />

rR[;*DRuGHmfcsd.f wz.f$ w>fvD>fv><br />

-u>;c;uoH.fwz.f uvltDR$ u<br />

EkmfvDRx>csd.foh.fw z.fv> urs>>f<br />

*H>fbgrh>frRtDR'feh>fuvDRpSRvDRt<br />

*h>fe‹.fvDR$”t*h>f pH;0Je‹.fvDR$<br />

2016eH.f w>frReD.frRCgtylR<br />

u;u;wJ; o0Dt±l>ftylR csd.frR<br />

[;*DR0J pHmfvD>f thu>.f 860 bsJ.f/<br />

rhrh>fv> weH.fngtHRe‹.f cds.f wz.f<br />

rR[;*DR0J pHmfthu>.f 2000 bsJ.f<br />

tCd ySRxlpHmfzdwz.f b.f,d.f0J<br />

v> uo*>>fb.f0J qlrJmfngweH.f<br />

w>ftD.ft*D>fe‹.fvDR$<br />

vg,lRvH 9 oD/ <strong>2018</strong> eH.f<br />

eg0hRzFdp.f<br />

unDuD>fpJ.f/ vl>fysJ>fuD>fq.f<br />

cDwD>f (rFJRuFHil.f) ySRvD>ftd.furSHzd<br />

teD.f*H>f 5000 *RbsJ.ftHR p;xD.f<br />

zJvg,lRvH 6 oDteHRe‹.f o*>>f<br />

b.f'D;w>ftD.fvDRwlmf'D; [ko;<br />

w>ftD.fwz.f vd.fb.f0J*h>f*D>ftlt*h>f<br />

ySRb.frlb.f'gwz.fpH;0Je‹.fvDR$<br />

vD>ftd.furSHzdoh.fwz.ftHR<br />

weHRw>ftD.f*D>fe‹.f b.fzDtD.f0J<br />

[ko;x>.f 21 x>.f'D;ySR[JrRbl.f<br />

w>fzdwz.fwtd.f0JxDbdb.ftCd<br />

o*>>fb.f 'fod;cJtHRvDRt*h>fcDwD>f<br />

ySRvD>ftd.furSH'Ju0DR w>ftD.frl'g<br />

cd.f pDRxdpH;b.f ch.ftJ;pH.fe.fvDR$<br />

“ySRunDeD.f*H>ftg'D; wbsD<br />

wcD.fuJxD.fo;'ftHRvDR$ w>ftD.f<br />

rh>fv>mftuwD>ft0Joh.f ymftD.f<br />

Cmfw>ftD.frh>ftd.f b.ftD.fwpJ;<br />

wpJ;vDR$ od/ yJtk.foh.fwz.f'k<br />

td.f'H;e‹.fvDR$ wb.fud>f*DRb.f$<br />

t&h'd.fuw>>fe‹.f [ko;vDR$ cJtHR<br />

'k yChxD.fCmfv>uD>fy'd.fttd.f<br />

e‹.fvDR$ tcJtHRe.f [lb.fv>o0D<br />

t*R'D;oDcgzF.foh.fwz.f u[JrR<br />

bl.f[ko;”t*h>f pH;0Je‹.fvDR$<br />

uwD>ftHR 'fod; rRp>RcDwD>f<br />

ySRvD>ftd.furSH zdoh.fwz.fcsK;q><br />

csK;uwD>fue‹>ft*D>f z.ft.fuD>f&h.f<br />

(,oh.fyFJ.f)o0DtHR oDcgwz.f'D;<br />

vD>fu0DRzdoh.fwz.fymfzSd.fxD.fo;<br />

'D;vJRrRp>R0J [ko;x>.f 100bsJ.f<br />

zJvg,lRvH 6 oDteHRe‹.fvDR$<br />

v>e‹>ftrJmfngunDuD>fpJ.f<br />

y'd.fwuyRph>fuD; zJtylRuGHmf<br />

vg,lReh.f vJR[h.fvDRph>fuD;0J<br />

[ko;x>.fwuxdbsJ.f'D; uwD>f<br />

tHRtylR 'fod;bSg&SJ0Jw>ftd.fo;<br />

cJtHRue‹>ft*D>f vD>ftd.furSHzd ySR<br />

b.frlb.f'gwz.f ChxD.fCmf w>f<br />

rRp>Rv> vl>fysJ>fuD>fq.fteJ.f&GJ.f<br />

td.ft*h>f oh.fngb.fe‹.fvDR$<br />

zJtylRuGHmf2016 eH.f vl>fysJ>f<br />

uD>fq.f rJ>fo0D[D.fu0DRtylR y'd.f<br />

ok;ymfzSd.f'D;ok;cd;uD>fq>(BGF)tHR<br />

w>f'k;uJxD.f 'D; bl;';w>fbgw>f<br />

*kRxD.fyoDxD.f unDok;rk>f'd.f<br />

=DKBA (xk;z;o;) tCd ySR<br />

urs>>fv> tuxdwz.f b.fCh>f<br />

rSH[;zsd;0J'D;vJRtd.ft'kv> cDwD>f<br />

ylRt*h>fe‹.fvDR$ uwD>ftHR uhRu'g<br />

v>w>fvD>fwbl.f'H;b.f'D; ySReD.f<br />

*H>f 5000*RbsJ.f b.ftd.fu'k 'H;<br />

to;e‹.fvDR$<br />

vg,lRvH 24 oD/ <strong>2018</strong> eH.f<br />

pDR&Sg<br />

cDzsd rlcd.fplR up>fxHvDRtCd<br />

unDuD>fpJ.fvl>fysJ>fuD>fq.ftylR<br />

w>fb.fywkmfCmfuFdoh.fwz.fcJ<br />

v>mftd.f0J 49 zs>.ft*h>f vl>fysJ>fuD>f<br />

xH'dOtCd vlIysJItyl: uad (49)zsUObOywkPCP<br />

q.fw>ful.fb.ful.foh0JRusdRcd.f<br />

'D.frdyvJpdpH;b.f ch.ftJ;pH.fvDR$<br />

“zJweHRtHRrk>fbl.f'D;rk>f'J;t<br />

eHRxHxD.ftCd b.fp;xD.fywkmf0J<br />

uFdv>r[gweHRvHvDR$ uFdv>p;<br />

xD.fywkmf weHRtHRph>fuD;td.f0JvDR$<br />

uFdweDRwcDuFdcDwvDRbs>'fb.f<br />

q.f cDzsdv>[H.fwz.fvDRbs>t<br />

Cd'D;w>fvJRw>fuhR wnDb.ftCd<br />

b.fywkmfCmfuFdvDR$ xHrh>fuhRvDR<br />

u'guhR wcD w*RuFdw*RuFd u<br />

uhRtd;xD.fuhRto;vDR” t*h>f<br />

pH;0Je‹.fvDR$<br />

p;xD.fzJvg,lRvH 23 oDt<br />

eHRtHR b.fp;xD.fywkmfuFd wz.f'f<br />

trh>f t$x$u(wdRxDuFd) 3 zs>.f/<br />

wDRxDuFdt'h 7 zs>.f/ wDRc>.fo;<br />

uFd 2 zs>.f/ wDRc>.fo;t'h 3zs>.f/<br />

wDRzk.fwv>uFd 6 zs>.f/ wDRzk.fuFd<br />

27 zs>.f/ wDRzk.ft'h 1zs>.foh.fw<br />

z.ft*h>foh.fngb.fv>uD>fq.f w>f<br />

ul.fb.ful.foh0JRusdRttd.fe‹.f<br />

vDR$<br />

zJvg,lRvH 14 oDteHRe‹.f<br />

vl>fysJ>fusdxHxD.ftCd b.fywkmf<br />

Cmf0JuFd(7)zs>.f'D; p;xD.fuhRv><br />

vg,lRvH 21 oDteHRxHuhRvk>fb><br />

w>fcHbsD wbsDv>uD>fq.f 'Dwbh.f<br />

tywD>ftCd w>fvJRw>fuhRuDcJ0J<br />

tCd b.fymfywkmfCmf0JuFdoh.fw<br />

z.ftHRvDRt*h>fuD>fq.fy>jy;0JRusdR<br />

ySRb.frl b.f'gwz.fpH;0Je‹.fvDR$<br />

unDuD>fpJ.ftylRrlcd.fplRwy<br />

wkmftCd vl>fysJ>f/ z.ft.f'D; &RrwH<br />

uD>fq.f u0DR'hoh.fwz.ftylR xH<br />

vk>fb>0Jw>f'D;v>w>fvD>foh.fw<br />

z.fe‹.ftylR w>ftd;xD.fCmf0J ySRrR<br />

p>RySRb.fuD b.fcJv>xHvk>fb><br />

wz.ft*D>f 19 wDR'D;ySReD.f*H>fcJ<br />

v>mftd.f(5)uxdC.fC.ft*h>foh.f<br />

ng b.fv> uD>fpJ.fy'd.ftp&D t<br />

od;e‹.fvDR$<br />

ubsH;y:(8) ïxH'dOxDOtCd uDIpJOtyl: wIbOr:tgxD}wIydPxGJ<br />

tCd z.ft.fuD.fq.f b.ftd;xD.f0J<br />

'.fw>frRp>RtvD>f 11 cg/ vl>fysJ>f<br />

15 cg/ &RrwH 8 cg/ uD;w&H; 3<br />

cg/ z.fyl.f 2 cg 'D;uF;thqh.fuFH<br />

wcDb.f[;td.fqd0J v>tbl;<br />

twH>ft[H.f'D; ySRb.fuDb.fcJ<br />

[H.f'l.f td.f0J 2315 'l.f'D; ySRb.f<br />

uDb.fcJ ymfzSd.fcJv>mftd.f0J 11117<br />

*Rt*h>fe‹.f oh.fngb.fv> w>fwD<br />

cd.f&d.frJ &J.fusJR w>fww>mfweg*h>f0D<br />

0JRusdRe‹.fvDR$<br />

uD>fq.ftylR p;xD.fvg,lRvH<br />

wIuGJrkP<br />

23 oDe‹.f &RrwH/ vl>fysJ>f'D;z.ft.f<br />

uD>fq.f 3 bh.ftHR xH'd.ftCd<br />

w>fb.ftd;xD.f0Jw>frRp>RtvD>f<br />

19 cg'D; [H.f'l.f wuxdbsJ.f 'D;<br />

ySRb.fuDb.fcJtd.f'.fxJ ,J>fuxd<br />

bsJ.f b.fq.f v>cHoDtwD>fylR [J<br />

tgxD.f0J 2 p;e‹.fvDR$<br />

yuGJrkPbO yS:z;vHPzd ud;*:vU to;rhItdOuGJ;xDO wIupDO? wIuGJ;xD&D:'D; xgtu<br />

vkPuvkP rhI*h: qSUbOql unDwIupDO 0J:vDIcdOohO oh0JY bOC; ywI<br />

upDO? wIuGJ;ohOwzOtH: okrhItJO'd; [hOxDO wI[hOulO[hOz;'D; tJO'd;qSUxDO<br />

okwIuGJ;ohOwzOe>O qSUtD:ql kicnews@yahoo.com rhwrhI vUvDwJpd 087 198<br />

2417 tH: oh0Je>OvD:/ ywlIvdPrkP yS:z;vHPzd twIuGJ;wzO xDbdY<br />

ubsH;y:(8) ï'fod; unDvHPndOodO'dOuvJ;to;wrH:CD}wIydPxGJ<br />

0J w>fuG>fvdwcg/ 'Dyk>f0Jv>[JxD.f<br />

oh.fwz.fph>fuD; tJ.f'd;wJ,Jv><br />

u*kmfusJ;p>; rRp>Rw>fwcgtHR<br />

vDR$” t*h>fpH;0Je‹.fvDR$<br />

uwD>ftHR uD>fy'd.f*H>fcD.fxH;<br />

w>ful.fb.ful.fohuFdoh.fwz.ft<br />

ylR w>fod.fvd0J vHmfunD vHmfrd>f<br />

yS>f w'fod;b.f'D; w>fod.fvd0J t<br />

usdRtusJ vDRqDvdmfto;tCd<br />

'fod;uuJxD.f0J w>fod.fvd0J vHmf<br />

unDv>ywD>ftd.ft*D>f w>frR0J<br />

w>fxH.fvdmfwJoud;t*h>f ySR&J.f<br />

usJRw>fwz.f pH;b.fch.ftJ;pH.fe‹.f<br />

vDR$<br />

“weHRtHR w>fwJoud;0J<br />

unDpSDR vHmfnd.fod.f'd.ftq>oh.f<br />

wz.ftHR y0JunDuvkmf*h>f0DRud<br />

wdmfywl>fvdmf0JvDR$ 'D;yuwD.f<br />

xD.ftDRv>uD>fq>zSd.f tywD>fe‹.f<br />

vDR$” t*h>f 0h>fwul.fuD>fcD'd.f<br />

unDuvkmf*h>f0Dudwdmf eD>fygohRp.f<br />

rFd pH;0Je‹.fvDR$<br />

unDuvkmf *h>f0Dudwdmf pDR<br />

tD.frFh;cJ.fph>fuD; pH;0J rhrh>f unDzd<br />

v>ttd.fqd;v>wv>R uD>fpJ.f<br />

wz.feh.f w>fod.fvd0J unDzsdR (rd>f<br />

xH;)vHmfnd.fod.f'd.ftHR b.fw>f[H;<br />

e>hftDR v>unDuD>fpJ.f tvHmfnd.f<br />

od.f'd.f'D; w>fuod.fvd0J unDpSDR<br />

tHRph>fuD; w>fynd.fCmf0J v>w>f<br />

wJoud;bsD0JtHR w>ftq>wz.f<br />

tzDcd.fe‹.fvDR$<br />

v>w>fwJoud;0Je‹.ftylR u<br />

nDbs>xHc&H.fzdu±l>f unDvHmfvJ>f<br />

ySRul.fb.ful.fohwz.f/ unDrd>fxH;<br />

bs>xHc&Hmfzdt±l>f vHmfvJ>fySRb.f<br />

b.ful.fohwz.f/ unDuD>fpJ.f/<br />

wv>RuD>fpJ.f/ {&.f0wH.f/ yud/ 0h>f<br />

wul.f'D;weDw&H.fuD>fcD'd.f unD<br />

vHmfvJ>f'D; w>fqJ;w>fvR urH;wHmf<br />

c>.fp;wz.f/ bGJ/ *hRbg uvkmf'l.f<br />

zd c>.fp;cJv>mf t*R 60 bsJ.f<br />

[JxD.f0Je‹.fvDR$ ch.ftJ.f,l.f= unD<br />

'Duvkmfp>zSd.fu&> w>ful.fb.f<br />

ul.foh0JRusdR(KED)wuyR v><br />

w>f*h>fuyRuyRtCd [JxD.f0J<br />

wcsK;b.ft*h>f oh.fngb.fv><br />

ySR&J.fusJRw>fttd.f e‹.fvDR$<br />

6 unDwIupDO? vgtDul; <strong>2018</strong> eHO<br />

bOwIp;xDOxk;xDO&:vD:tD:zJ 2013 eHO? vgpJ;yxhbUOvD:


[D.fcd.fbDrk>fp>zSd.fu&>(UN)ymfyeD.f0Jvg,lR 20 oDteHRtHR<br />

v>=[D.fcd.f'Dzs>.fySRb.fuDb.fcJrk>feHRe‹.fvDR/rh>f'fod;w>fuoh.feD.fxD.f<br />

'D;w>fu'dol.f'do;b.f0JySR[D.fcd.fzdv>txH.fb.fo*>>f'D;w>f'k;w>f,R/<br />

w>foHw>fyS>f/w>fo.f0HRvDR'dwz.f/t0Joh.fb.fymfwh>fuGHmft[H.ftCD<br />

t'lo0D/tclt0h>fw>fvD>fw>fusJ'D;b.fuJxD.fuhR0JySRb.fuDb.fcJwz.f<br />

e‹.ftw>ftd.frl'D;rh>f'fod;w>f'k;w>f,RuvRr>fuGHmf0Jv>[D.fcd.fcs>tHR<br />

t*D>fe‹.fvDR$ zJ <strong>2018</strong> eH.fvg,lRtwD>fylR[D.fcd.fbDrk>fp>zSd.fu&>(UN)<br />

ymfzsgxD.f0J=wuD>fcgq>uwD>fcJtHR[D.fcd.f'Dzs>.fySRb.fuDb.fcJteD.f<br />

*H>ftd.f0J(68)uuGJ>fe‹.fvDR$<br />

v>tusge‹.fy.fCmf0J'D;yySRunDuvkmfunDzdb.fuDb.fcJwz.f<br />

ph>fuD;vDR/yySRuvkmfunDb.fuDb.fcJ'Ju0DRtd.fzJunDuD>f'D;uFD.fwJ.f<br />

uD>fq>v>ty.fCkmf'D;u&h.feH.f(bSJ)b.fuDb.fcJ'Ju0DRcJv>mftd.f0J(9)<br />

zs>.f'D;(UNHCR)pH;0J=wkRv> <strong>2018</strong> eH.fvgr;&SftwD>fylRe‹.funDySRb.f<br />

uDb.fcJteD.f*H>ftd.f0JwuvD>fC.fC.fe‹.fvDR/ t0Je‹.fwy.fCkmf'D;<br />

yxHvD>fuD>fylRySRvD>ftd.furSHtp&D'.fvJmf'fb.f?<br />

yySRuvkmfySunDzdv>teD.f*H>fySJRySJRtHRwcD.fb.frEkRtCdv>b.f<br />

uJxD.f0JySRb.fuDb.fcJ'ftHRe‹.fvJ.f/w>foHuG>fwxH.ftHRtw>fpH;q>vdR<br />

vdRrh>f0J=“y,DRy'd.fv>the>fpde‹>furDRy>b.fw>fwpdRb.fwpdR'D; wkR<br />

vDRv>(NLD)y'd.fcJtHRwzktHRtpdRe‹.ftJ.f'd;[H;Cmfus>Rb.fo;0J<br />

(y,DRuvkmf'd.fpdoEl)v>txHvD>fuD>fylR/'D;rhrh>fy,DRok;ySRzD.f w>f<br />

pku0JRu±l>fwcDzD.fus>RCmf0J(ok;rDRpd&dRoEl)[H;ql.fCmfxHuD>f t<br />

w>fpdw>furDR/qD.fwH>frRe>RxHzduD>fzd/rRoHrR0DyySRunDu vkmfCkmf'D;<br />

uvkmf'l.ft*Rtd.fv>uD>fy,DRylRwz.fqSK.frJmfuJRrJmftCd/ytd.fyqd;<br />

uhRv>y'lyo0DyvD>fyusJwbl.fv>Rb.f'D;yb.fpH.frSH[;zsd; qlwcD<br />

xHcDuD>ftylRyb.fuJxD.f0JySRb.fuDb.fcJ'D;ySRt*RweDRe‹.fb.fuJxD.f<br />

0JySRvD>ftd.furSHv>rHRcd.fod.fvmfe‹.fvDR$<br />

y,DRy'd.fv>te‹>fpde‹>furDRy>b.fw>fcJtHRwz.f'D; y,DRok;rDR<br />

pd&dRu±l>fv>t[He‹>fql.fCmfxHuD>fw>fpdw>furDRcHzktHRtb>.fp>Rt<br />

w>fb.f*Hmf*lmfrh>ftd.f'fvJ.f*hRb.fq.ft0Joh.fcHzkv>mf tw>fymfo;v><br />

uvkmf'l.ft*Rwz.ftzDcd.fe‹.frh>fw>fwrHRCDvDR/ t0Joh.fwtJ.f'd;[h.f<br />

vDRb.fo;0Juvkmf'l.ft*Rwz.fv>teD>fup>fuy>vDRb.fto;v><br />

w>fobshtylRb.ftCd/'fod;'D;uvkmf'l.fwz.ftw>frd.fe‹>fo;vDv><br />

uol.fxD.fb.fo;0JxHuD>fwbh.ftHRv>“zJ.f'&>.fuD>fp>zSd.foEl”<br />

tw>fwdmfusJRtHRokwuJxD.fvd.fxD.fw*hRt*D>fy,DRok;u&l>fwzktHR<br />

CkxD.fusJul.fw&H;xD'g0Jw>fv>w>fpkql.fcD.fwu;usJtbdtbd/<br />

'D;rhrh>fv>(NLD)y'd.fwcDwymfzsgxD.ftw>fol.fql.fo;*JRv>w>f*h>ftHR<br />

tzDcd.fzsdzsdzsgzsgeDwrHRb.f?<br />

yS:bOuDbOcJ 'D;<br />

xHvDIuDIyl:wI* hIuD<br />

twItdOo;<br />

wIuGJ;xD&D:<br />

wuD>fcgq>uwD>fcJtHRy,DRok;u±l>frRCmf0Jw>fe>fy>>f'D;y(KNU)<br />

cd.fe>f(weDR)'D;rd.fcd.fe>fwz.f'fod;w>f'k;w>f,RokwuJxD.fv>rk>fxD.f<br />

[D.fu0DRwyRw*hR/ 'D;zJrk>fxD.fw>fy>>fq>[D.fu0DR ylRw>f'k;w>f,R<br />

wtd.fb.fq>uwD>ftcgvJRxD.f'k;rRobSH;0JucFh.f/ yvD.f/ ,dR'd.f/ 0;<br />

'D;wtgefw>fy>>fq>tw>fvD>fw>fusJv>cdok;'D;v>uvHRok;ql.fql.f<br />

uvJmfeHReHReReR/ 'D;vJRrRoHrR0DrRw&Dwyg0JuDRvRrl.fpvh.f(bh.f<br />

u.fvH.f)v>tud;vDRto;v>&d.f[h.fuF.fwz.ftw>fvD>fw>fusJ'D;'GJ.f<br />

tlxD.fuGHmf0Jt'lo0D[H.fCD'D;eDxD.fql.fuGHmf&d.f[h.fuF.fvGH>fuvD>fbsJ.f<br />

qlbhuvg'J;&Sfe‹.fvDR$<br />

zJw>frR0J 21 ,RzSd.feH.fbsD.f'd.fw>ftd.fzSd.f(2)bsDwbsDcguvkmf'l.f<br />

cd.fe>fwz.fymfzsgxD.f“w>fu'k;td.fxD.fzJ.f'&>.fuD>fp>zSd.f”w>f*h>fe‹.f<br />

rhtD.fvJ.funDR xD.f0J“ vhR wuhRywwl>fvdmfb.f”rhrh>ftD.f qgpl;uFH.f<br />

'D;(NLD)y'd.fwz.fwcDu;b>wH>fCmftx;cd.fwuwdRymfzsgxD.f'.f<br />

vJmftw>fxH.fw>fymfo;eDwrHRb.feh.fvDR/w>ftHRrh>f'fod;y,DRtw>fu<br />

wdR'dpH;0J(wdwfqdwfaejcif;onf0efcHjcif;jzpfonf)tod;t0Joh.f<br />

w>fymfo;rh>f'.fw>fwrHRCDe‹.fvDR/ v>w>fuvJRymfzsgxD.fuvkmf'l.f<br />

wz.ftw>fxH.fw>fymfo;v> 21 ,RzSd.feH.fyh.fvd.fbsD.f'd.fw>ftd.fzSd.f(3)<br />

wHed(o0Dwg)<br />

bsDwbsDt*D>fy,DRok;u±l>f}wDrRwHmfwmf w>f'D;w[h.fw>fysJ v>u<br />

vkmf'l.f xH±l>fuD>foJ; cd.fe>fwz.fub.fud;zSd.fw>.fyD.fw>f'D; tySR<br />

uvkmfurs>>fwz.fb.f/cJtHRy,DRok;u&l>fxk;xD.feJ.fvDR0Jw>fuvk>fwJmf<br />

wJmfzsKzsKv>w>furR 21,RzSd.feH.fyh.fvd.f bsD.f'd.fw>ftd.fzSd.f(3)<br />

bsDwbsDzJvg,lRvH 11oDwkR 16 oDtcge‹.f“w>fu'k; td.fxD.fzJ.f'&>.f<br />

uD>fp>zSd.ftw>f*h>f”'D;“ok;*h>f0Dw>fbH.f w>fb>tw>f*h>f” e‹.fvh wuhR<br />

w>fwb.fuwdRtDRb.f/w>fub.fuwdR'.fw>f*h>fcd.fwDt*R v>t<br />

wb.fxGJvdmfo;vdRvdR'D;uvkmf'l.ftw>fChxD.fw>f*h>fwz.fb.fv>t<br />

rh>f0J=rk>fusdR0JRuGmfw>f*h>f/ySR*h>f0Dw>f*h>f/[D.fcd.fuyHmfw>f*h>f'D; w>fy>R<br />

Cmfu,mfcd.fC>Re‹q>.fw>f*h>fwz.f{dRw>fub.fuwdRtDRv>w>ftd.f<br />

zSd.fbsD0JtHRylRe‹.fvDR/ rhrh>f'fe‹.f'D; 21,RzSd.feH.fyh.fvd.fbsD.f'd.fw>ftd.f<br />

zSd.f(3)bsDwbsDtHRurh>f'.fw>fvJRxH.fvdmfwJoud;rR0HRw>frHRv>w>f*h>f<br />

t&hw'd.fb.fwz.f'D;tD.foud;tDoud;w>f0HR[JuhRwuvkmf{dReh.f<br />

vDR$<br />

y'd.fv>te‹>fpde‹>furDRy>w>frk>frqgweHRtHRwzke‹.fwhxD.f0Jok;cd.f<br />

tD.fqgt*DRpd;ysRv>wd>fbD'D;[;ol.fxD.fqDvDR0Jw>f*DRpd;ysRwz.fe‹.f<br />

v>clylRv>0H>fylRv>uvkmf'l.fuD>fpJ.fwz.ftylR/'D;uD>fpJ.fweDRe‹.fwb.f<br />

o;wl>fvdmf0Jb.f$}wD0Jb.fq.f}wDwe‹>fb.f$ vJRqDvDRql.f0Jok;cd.ftD.f<br />

qgtwd>fbDw>f*DRpd;ysR t*DRv> uvkmf'l.f uD>fpJ.ft*RtylRwkRte‹>fe‹.f<br />

vDR$ w>fuqDvDRuD>fcd.fpDRb;tluFHt*DRpd;ysRv>unDuD>fpJw>fy>>fq><br />

[D.fu0DRtylRwcDy,DRok;[JxD.f}wD0Jw>fwJmfwJmfvDR$ rd.f(wv>R)<br />

xHzduD>fzdwz.ftJ.f'd;ud;eh>f0JtwdRtrHv>wv>RtrHRe‹.fy,DRw[h.f<br />

tcGJ;vhwuhRb.f'D;pH;0Jw>fub.fud;'.fwdR0Je‹.ftrHRv>“ok;cd.f<br />

us>>ftD.f qgwdR”e‹.fvDR$ wv>RxHzduD>fzdv>ty.fCkmf'D;oDbk.foDcg<br />

ySReD>f*H>fv>tuxdwz.fymfzSdxd.fo;[;ud;o-oDymfzsgxd.ftw>fxD'g<br />

w>fu,k>fe‹>f wdRwbde‹.f trHRv>“ok;cd.fus>>ftD.fqgwdR”'D;w>fub.f<br />

ud;wdRe‹.ftrHRv>wv>RuD>ftw>fyeD.fwcgcgtrHRvDR?b.fq.f(NLD)y'd.f<br />

v>xHzduD>fzdCkx>xD.ftDRwzktHRwlwHmfCmfte>fu;b>CmftrJmf/<br />

wuG>fqdrd.feh>fw>fv>(wv>R)urs>>ftw>fb.fo;tw>fymfzsgtzDcd.f<br />

w>feDwrHRb.f'D;y,DRtc>.fp;wz.fq>wJmf0JClClv>bsD.f'd.fw>ftd.f<br />

zSd.ftylRv>w>fub.fud;'.fwdRtd.fv>rd.fuD>fpJ.fwbh.f tHRtylRtrHR<br />

v>“ok;cd.fus>>ftD.fqgwdR”e‹.fvDRxJ'.fw>fud;w>frHRw>fo.f w>f*h>fqH;<br />

qH;zd'ftHRwuvkmf'.fvJmfw>frh>fw[h.ftcGJ;w>frh>f[H;Cmfus>Ry,DRu<br />

vkmf'd.fpdoEltw>fymfo;ql.fql.fudRudR'ftHR'D;v>w>fuol.fxD.f<br />

zJ.f'&>.fuD>fq.zSd.ft*D>fe‹.fy'd.fwzktHRtw>fymfo;ql.fql.fudR udRv><br />

uvkmf'l.ft*RtzDcd.futd.f'fvJ.fe‹.fySRud;*R'J;qdrd.f0Jv>t*h>f<br />

uohnDu'.feh.fvDR?<br />

v>zJvg,lRtcD.fxH;wEGHtD.fqgpl;uFH.fvJRrR0Jw>fxH.fvdmfwJ<br />

oud;w>f'D;zF.fpdrdRuFdzdo;p>fwz.ftw>f&J.fw>fusJRzJrD.fvrFJ.fzF.fpd<br />

rdRuFdtcg/rd.f(wv>R)uFdzdrk.fc>.fp;w*RymfzsgxD.f0J=v>yuD>fwbh.f<br />

tHRtylRuvkmf'l.fwz.ftrHRrJmfnge‹.ftd.f'D;w>fymfyeD.ftw>fud;<br />

vDRqDe‹.fvDR/ y,DRuvkmftrHRrJmfnge‹.fw>fud;tDR(armif/OD;/a':)<br />

rhrh>frd.fuvkmftrHRrJnge‹.fw>fud;tDRv>(rd/rif;)vDRrHRrJmfng tw>f<br />

ud;e‹.frh>fw>f'k;eJ.fzsgxD.f0Jv>trh>fuvkmfrEkRvJ.ftw>fyeD.fe‹.fvDR/<br />

cJtHRv>xHzduD>fzd(rSwfyHkwif)tylRe‹.fySRuGJ;vDRe‹>fyrHRrJmfngv> (armif<br />

/r)tCdzsgv>ywrh>frd.f(wv>R)uvkmfb.fyuJxD.fuhRv>y,DR<br />

uvkmfe‹.fvDR/ tCdy tJ.f'd; v> (rSwfyHkwif)tylRe‹.f w>fub.fqDw<br />

vJuGJ;e‹>fuhRyrHRrJmfngv>(rd/rif;)v>w>fuoh.fng0Jyrh>frd.fuvkmf<br />

t*D>fe‹.fvDR/tD.fqgpl;uFH.fpH;q>uvdmfuvmfuhR wv>Rrk.fo;p>ftw>f<br />

oHuG>fwxH.ftHRzSHzSHzd'ftHR/“w>fv>ySRw*RtrHRrJmfngyxDxD.fud;tDR<br />

v>(armif/r/OD;/a':)e‹.frh>f'.fyymf'd.fy;uJtDRe‹.fvDR$ rh>fy0Jy,DRuvkmf<br />

tw>fqJ;w>fvRvDR”w>ftHRrh>fw>fpH;q>yvJmfuhRrd.fo;p>frk.fzdt<br />

w>foHuG>f'D;tD.fqgpl;uFH.ftw>fpH;q>tHRrh>fw>fymfzsgxD.ftcDynD<br />

v>“okrHRrJmfngub.frh>f0J(armif/r/OD;/a':)e‹.fvDR$<br />

v>yxHvD>fuD>fylR/y,DRy'd.fv>e‹>fpde‹>furDR'D;pH.fnD.fy>b.fw>f<br />

wz.f“uvkmf'd.fpdoElto;”rh>ftd.f'f'.fw>fv>tylR'ftHRo>ys>Rv>y<br />

xHvD>fuD>fylR/y,DRok;u±l>fySRzD.fw>fpku0JRv>pSDRwH>fzD.fus>RCmfxhuD>f<br />

w>fpdw>furDRwz.f“ok;rDRpd&dRoElto;”rh>ftd.f'f'.fw>fv>tylR'ftHR<br />

o>ys>R v>yxHvD>fuD>fylR/ uvkmf'l.f w>f y>>fq>cd.fe>fv>pH;vDRto;/<br />

ogtJ.fogySRuvkmf'D;tJ.f'd;ol.fxD.fb.fo;0J“zJ.f'&>.fuD>fp>zSd.foEl”<br />

'D;u'k;td.fxD.fb.fo;0J“eD>fup>fw>fpH.fnD.fy>vDRo;”wz.fe‹.ft0Joh.f<br />

rh>frR'.fw>fe>fy>>f/zD.fvdmftpkoH.fvdmftudmf'D;t'k.ft'gv>w>fu'k;vDR<br />

ySD>fuGHmftw>fy>>fq>u&>u&dwz.f'ftHRo>ys>R yxHvD>fuD>fylRtHRw>fo<br />

bH.f obk.f'D;w>f'k;w>f,Rtw>fww>Rwegwz.ftrJ>fuwGH>f vJmfz;<br />

xD'f'.fto;,RzSd.feH.fv>tqHwz.fcgqlngz;,Hmfz;xD'feh.fvDR/<br />

xHvD>fuD>fylRw>frkmfw>fck.frh>fwtd.f/ySRb.fuDb.fcJwz.fuuhRqlt'lo<br />

0Dtw>fvD>fw>fusJRuoht*D>furh>f'.fw>frHrD>ft.oDv>t0Joh.ft*D>f<br />

'fe‹.fvDR$<br />

wHed (o0Dwg)<br />

bOwIp;xDOxk;xDO&:vD:tD:zJ 2013 eHO? vgpJ;yxhbUOvD:<br />

unDwIupDO? vgtDul;? <strong>2018</strong> eHO<br />

7


xg 'D; wIupDO<br />

yunD cJvUPtdOCl<br />

ySRtJ.fph<br />

zHzkcd.fe>foHwh>fvH<br />

yrdyg'k.f'grRoH<br />

'Duvkmf*D>ferh>foH<br />

erh>feJ rRxl&RvH<br />

od.f'lurs>>f [h.fvDRo;<br />

wq>v>yuvDRz;<br />

w>fvDRz;uG>fzsgwCH<br />

uJuk>fwvDRqDv>oH<br />

yzDw>.f uwkRqdchs<br />

ymfzSd.fuwdRw>fobhs<br />

td.f&dzSd.fvdmfo;v>chs<br />

cJtHR'k.f'gwrHch<br />

woD0HRwvgwvg<br />

wvg0HRweH.fweH.f<br />

q>uwD>fw&H;tgbsDD<br />

w>frkmfck.fobhsvH.fvD<br />

ohtgxD.foh.fngtgxD.f<br />

yy>>fq>w>frEkR*D>f<br />

usJv>ur.f[;qSJ;eJ<br />

[H;xD.frl'gydmfxJGusJ<br />

cJv>mfunDwrHRCD<br />

'Duvkmftd.fwrHRCD<br />

uD>fylRuD>fcs> zD.fvdmfpk<br />

yunDcJv>mftd.fCl<br />

obhstwDtd.fzJvJ.f<br />

w>frkmfck.fwDtd.fzJvJ.f<br />

wobhswrkmfck.fCd<br />

yuG>fzsg0J'.fv>cd<br />

cHEGH=0;EGH=cHEGH,J>fEGH<br />

unDb.fuDb.fcJ'Ju0DR<br />

'DOtDOqgplOuaHO<br />

[J[hO*HI[hObg0J yS:bOuDbOcJ cDzsdxH'dOwzO<br />

'fod;unDvHPndOodO'dO uvJ:to;wrH:CDt*DI<br />

wIwUOyDOoud;<br />

vg,lRvH 27 oD/ <strong>2018</strong> eH.f<br />

pDRxdvh<br />

xHuD>f'Dbh.f y'd.fw>ful.f<br />

b.ful.foh 0JRusdR w>fy>qS>tzDvmf<br />

*H>fcD.fxH;wDRuFdwz.ftylR 'fod;<br />

unDpSDRusdmf tvHmfnd.f od.f'd.f<br />

uvJRto;wrHRCDt*D>f 0h>fwul.f<br />

uD>fcD'd.f unDvHmfvJ>f'D; w>fqJ;<br />

w>fvRurH;wHmf &J.fusJRrR0J unD<br />

vHmfnd.f od.f'd.f w>fxH.fvdmfw>.f<br />

yD.fwJoud;vdmf to;trl;wcg<br />

zJvg,lRvH 27 oD/ *DRcD 8 e.f&H.f<br />

zJ0h>fwul.f/ (tD;uFH.frFh.fwJ.f)usJ/<br />

eD.f*H>f 524 w>fol.fxD.ftylRe‹.f<br />

vDR$<br />

w>frR0J w>fxH.fvdmfwJoud;<br />

v>tp;xD.fzJ vg,lRvH 17 oD<br />

wkR 28 oDtwD>fylRtHRe‹.f ySRb.frl<br />

b.f'gv>t[JxD.f0Jw>f&J.f w>f<br />

usJRw>f'ftrh>f= 0h>fwul.fuD>fcD'd.f<br />

unDuvkmf*h>f0Dudwdmf eD>fygohRp.f<br />

rFd/ {&.f0wH.f uD>fcD'd.funD<br />

uvkmf*h>f0Dudwdmfcd.f *.frdrF;rF;ol.f/<br />

weDo&H.fuD>fcd'd.f unDuvkmf*h>f0D<br />

udwdmf pDRvlu;'D; rd.fuD>fpJ.f<br />

unDuvkmf*h>f0Dudwdmf pDRtD.frFh;<br />

cJ.foh.fwz.f vJRxD.fuwdRvDRw>f<br />

zJw>f&J.fw>fusJRylRe‹.fvDR$<br />

weDo&H.fuD>fcD'd.f unD<br />

uvkmf*h>f0Dudwdmf pDRvlu; pH;0J<br />

v>“ unDpSDRrh>f*hR/ unDzsdR (rd>f<br />

xH;)rh>f*hR rh>fymf0J w>ftq>wcg<br />

cg'D; v>uD>fpJ.ftywD>foemfuhR<br />

uxk;xD.f[h.f0J w>fymfyeD.fwcg<br />

cg rh>fe>hfv>cHoDtwD>fylRtHR e‹.frD.f/<br />

y0JemfuhR uymf*>>fymfus>RvDR$<br />

yuD>fy'd.femfuh ,emfv>uuJxD.f<br />

uGIqlvHPubsH;y: (6) <br />

vg,lRvH 27 oD/ <strong>2018</strong>eH.f<br />

e.fbGgchsR<br />

w>frkmfw>fck.fw>fwJ oud;<br />

v> w>fu&J.fusJRrRtDRzJ unDuD>f<br />

pJ.ftHR w>fb.fok;uGHmftDRb.fq.f<br />

zJvg,lRvH26 oDteHRtHR xHuD>fySR<br />

[h.ful.f[h.fz;w>f 'D.ftD.fqgpl.f<br />

uFH.ftHR [JvDR[h.f*H>f[h.fbg0J ySR<br />

b.fuDb.f cDzsdxHvk>fb>w>fwz.f<br />

t*D>f e‹.fvDR$<br />

wv>Ruvkmf'l.f*h>f0D udwdmf<br />

rhwh.f0hpH; 0Jv>“w>fwdmfymfv>w>f<br />

uwJoud; w>frkmfw>fck.f0HRr;<br />

unDuD>fpJ.ftylR xH'd.f xHvk>fb><br />

vg,lRvH26 oD/ <strong>2018</strong> eH.f<br />

p;tJ;ql<br />

unDuD>ffpJ.ftylR cDzsdv> rl<br />

cd.fplR z;'d.f'D; xHvk>fb>w>ftCd<br />

uD>fq.f 6 bh.ftylR xH'd.ftgxD.f<br />

0JtzDcd.f [H.fCDw>ftd.fw>f qd;vD>f<br />

'D;xHzduD>fzd v>b.fuDb.fcJ tg<br />

xD.f0J'D; b.frRtgxD.f0Jw>ftd.f<br />

u'ktvD>fvDRt*h>fe‹.f w>fwDcd.f&d.f<br />

rJ &J.fusJR w>fww>mfweg*h>f0D<br />

0JRusdR tySRb.frlb.f'g pH;0J'.fe‹.f<br />

vDR$<br />

w>fwz.f/ ySRo*>>fb.fv>xHvk>f<br />

b>w>f[J tgxD.f/ xHvk>fb>w>fv><br />

w>fvD>ftgwDRb.fq.f v>unD<br />

uD>fpJ.ftylRtge‹.fvDR$ v>w>fe‹.f<br />

tzDcd.f u[JCdxH0J/ rRp>R0J/<br />

uG>fxGJ0J” t*h>fe‹.fvDR$<br />

'D.ftD.fqgpl.fuFH.ftHR [J0Jv><br />

unDuD>fpJ.ftHRtylR v>w>ftd;xD.f<br />

Cmf0J b.fuDb.fcJw>fvD>fv> &Gh.f<br />

&h.frFD.fCdmf/ qJ.fuvd (Cyclone<br />

Shelter)ty.fCkmfuD>fpJ.f w>fvdmf<br />

uGJvD>fbsD.f tylRoh.fwz.f'D; vJR<br />

vDR[h.f*H>f[h.fbg0J0HR'D; [h.fvDRrR<br />

p>R0J w>fzdw>fvHR 'D;usd.fph w>frR<br />

xH'dOxDOtCd uDIpJOtyl:<br />

wIbOr:tgxDO wItdOu'ktvDI<br />

uD>fq.ftylR p;xD.fzJvg<br />

,lRvH 22 oD rlcd.fplRxDbd'D; Cd.f<br />

vdmfusd'D;olrSJusdxH[JtgxD.f<br />

tCd vl>fysJ>f/ &RrwH/ z.ft.f/ uD;<br />

w&H;/ uF;thqh.fuFH'D; z.fyl.f uD>f<br />

q.foh.fwz.ftylR xHp;xD.ftgxD.f<br />

0JwkR vg,lRvH 25 oDeHR [gcD<br />

tuwD>fe‹.fvDR$<br />

“w>fvD>fv>xH'd.fwz.f tg<br />

xD.f$ v>tcD.fxH; z.fyl.foh.fe‹.f xH<br />

wxD.fb.f$ yp;xD.fxD.f rRtgxD.f<br />

0J w>ftd.fu'ktvD>fv>r[gu>mf$<br />

p>Rwz.fe‹.fvDR$<br />

w>frkmfw>fck.f w>fwJoud;tHR<br />

Ckmf'D; xHuD>fySR[h.ful.f[h.fz;w>f<br />

'D.ftD.fqgpl.fuFH.f/ vD>fu0DR uvkmf<br />

'l.fo;p>fwz.f/ (Computer) ySRul.f<br />

b.ful.fohwz.f/ o;p>fv>*H>fcD.f<br />

xHw>fu&>u&dtylR uEkmfvDR<br />

wJoud;w>ft*D>f w>f&J.fusJR Cmf<br />

0J'D; cDzsdrlcd.fuvHRoD.f*DR w*hRb.f<br />

tCd b.fok;uGHmf0Jt*h>f y,DR<br />

uvkmf'l.f*h>f0Dudwdmf tlwh.f p;xd.f<br />

vJ.fxG‹pH;b.f0JzJ vg,lRvH 25 oD<br />

teHRe‹.fvDR$<br />

ySRv>b.fuDb.fcJ oh.fwz.f'k tcJ<br />

yrRp>Rt0Joh.f'frh>f [ko;/ cDeDCh<br />

(cD;qGJ) 'D;n.f'>oh.fwz.fe‹.fvDR$<br />

'D; weHRtHRxHuD>ftySR[h.ful.f[h.f<br />

z;w>ftw>f[JwbsDtHRe‹.f w>frR<br />

p>R0Jph'D; w>fzdw>fvHRoh.fwz.f<br />

w>f[h.fymfv>z.ft.fuD>fq.fe‹.f<br />

vDR$” t*h>f 0JRusdRtySRb.frl<br />

b.f'g pH;b.f0Jch.ftJ;pH.fe‹.fvDR?<br />

q>uwD>fcJtHR cDzsdv>xH'd.f<br />

uGIqlvHPubsH;y: (6) <br />

8 unDwIupDO? vgtDul; <strong>2018</strong> eHO<br />

bOwIp;xDOxk;xDO&:vD:tD:zJ 2013 eHO? vgpJ;yxhbUOvD:


Article<br />

2015 ckESpf? Mo*kwfv 12 &ufaeUonf autJef,l-u&if<br />

trsKd;om;tpnf;t½Hk; acgif;aqmif apmbOD;BuD; usqkH;onfh 65<br />

ESpfajrmufaeYjzpfNyD; ¤if;aeYrSm u&iftrsdK;om; tmZmenfaeY jzpf<br />

onf/ apmbOD;BuD;onf u&ifjynfe,f? aumhu&dwfNrdKUe,f? xdkY<br />

aumfudk;aus;&Gm v,fwJwpfckwGif pcef;csaepOf xDpGrf;&Gmom;<br />

armiftJqdkol\ owif;ay;rIaMumifh ebl; wyfpcef;rS tpdk;&wyfu<br />

owif;&&Sdum wdkufcdkufcH&NyD; usqkH;cJh&jcif; jzpfonf/<br />

ol rusqkH;rSD ]apmbOD;BuD;rl}[k ausmfMum;aecJhaom ¤if;\<br />

rlav;csufudk csrSwfcJhNyD; armfcsD;NrdKU&Sd aumfol;av toHvTifh |me<br />

wGif aMunmcJhonf/<br />

¤if;rlav;csufrSm -<br />

1/ vufeufcspum; tvsOf;rajym&<br />

2/ u&ifhvufeuf u&ifhvufxJwGif &Sd&rnf<br />

3/ u&ifhuHMur®m u&ifzefwD;rnf<br />

4/ u&ifjynfudk todtrSwfjyKjcif; NyD;jynfhpHkap&rnf<br />

apmbOD;BuD;onf {&m0wDwdkif;? ykodrfNrdKUe,f bJ*&uf&Gmü<br />

1903 ckESpf? atmufwdkbmv 7 &ufaeUwGif zcifjzpfol v,fydkif&Sif<br />

&GmolBuD; apmomjrwfESifh rdcif aemfat;EkwdkUrS zGm;jrifonfh<br />

arG;csif; 4 OD;teuf 'kwd,om;jzpfonf/ txufwef;ynmudk<br />

armfvNrdKifNrdKU rpfpwm 0uf'uf(pf)prGef txl;t*Fvdyf txuf<br />

wef;ausmif;wGif oif,lcJhNyD; txufwef;ynm atmifjrifNyD;aemuf<br />

t*FvefodkU oGm;NyD; Oya'ynmudk oif,lcJhonf/ ¤if;ESifhtwl<br />

nD0rf;uGJawmfol apmazomvnf; yg0ifcJhonf/ xdktcsdefwGif<br />

apmbOD;BuD;toufrSm 17 ESpfyif rjynfhao;acs/ t*FvefwGif<br />

Oya'ynmudk oif,lEkdif&ef t*Fvdyfpmwpfckwnf; wwf½kHESifh<br />

rjzpfao;bJ vufwifpmudkyg wwfajrmuf&ef vdktyfojzifh apmb<br />

OD;BuD;onf vufwifbmomudk ajcmufvtwGif; oif,lwwfajrmuf<br />

cJhonf/<br />

1922 ckESpf? atmufwdkbmvwGif uif;b&pf (Cambridge<br />

University) ESifh atmhcfpfzdkY'fwuúodkvf (Oxford) \ r*f'vif;<br />

aumvdyf (Magdalene College) wGif apmbOD;BuD; ausmif;0ifcGifh&cJhNyD;<br />

1928 ckESpfwGif Oya'ynmbGJUudk &&SdcJh onf/ t*FvefESifh NAdwdoQ<br />

tifyg,mwpfckvkH; txufw&m;½kH;rsm;wGif a&SUaevdkufEkdif&ef<br />

vef'efNrdKU rpf'Jwify,f (Midd le Temple)wGif Oya'ynm xyf<br />

oif,lNyD; 1929 ckESpfwGif t*FvefEkdifiH\ tqifhjrifhqkH; Oya'<br />

ynm&Sif (Barrrister At Law) jzpfvmcJhonf/<br />

u&iftrsKd;om;tmZmenfaeY<br />

olonf vef'efwGif ynmoifMum;aepOf vli,fobm0 ESvkH;<br />

om;tvdkukd vdkufcJhrdí vef'efol Renee Rose Kemp ESifh<br />

taMumif;ygcJhNyD; 1936 wGif vufxyfvdkufMu&m yxrom;<br />

rkdufu,foDtdk'dk (Michael Theodors) ESifh 'kwd,orD; oJvfrm&DZm<br />

(Thelma Resa) wdkY xGef;um;cJhonf/ 'kwd,orD;arG;NyD; jrefrm<br />

jynfodkY jyefvmum ykodrfNrdKU uefokH;qifht&yfwGif aexdkif&if;<br />

a&SUaetvkyfjzifh toufarG;0rf;ausmif; jyKcJhonf/ xdktcsdefwGif<br />

0wfvkHawmf& apmbOD;BuD;onf vlodenf;ao;onfhtcsdef jzpf<br />

onf/ &Srf;jynf? oDayge,frS apmfbGm;rsdK;EG,f apmuGrfbD vkyfBuH<br />

cH&onfh trIESifhywfoufí apmfbGm;BuD;\wl apmoD[tm;<br />

zrf;qD;í ½kH;wifw&m;pGJ&m apmbOD;BuD;u w&m;cH apmoD[bufrS<br />

trIvdkufay;&m uGif;vkH;uRwf vGwfajrmufoGm;cJh&mrS apmbOD;<br />

BuD;vnf; wpf[kefxkd; emrnfausmfMum;cJhonf/ apmbOD;BuD;onf<br />

zcif apmomjrwfr&Sdonfh aemufydkif;wGif 0wfvkHtvkyfjzifh<br />

toufarG;0rf;aMumif;jyK&if; tm;vyfonfhtcsdefrsm;wGif bJ*&uf<br />

&GmodkYjyefí zcifBuD;\ pD;yGm;a&;vkyfief;rsm;udkvnf; pDrHaqmif<br />

&Gufay;cJh&onf/<br />

*syefrsm; jrefrmjynfwGif;odkU 0ifvmcsdef wpfaeUwGif apmbOD;<br />

BuD;onf bJ*&uf&GmwGif zcif\ pD;yGm;a&;vkyfief;rsm;udk BuD;Muyf<br />

vkyfudkifNyD; rdom;pk&Sd&m ykodrfNrdKUodkY jyefvm&mwGif ZeD;onf<br />

Renee Rose Kemp ESifh om;orD;wdkUtm; rawGU&bJ ZeD;onfrS<br />

(rdwfaqGwpfOD;\ tultnDjzifh ppfab;'ku©onftjzpf &cdkifrS<br />

wpfqifh tdE´d,? xdkrSwpfqifh vef'efodkY jyefoGm;rnfjzpfaMumif;<br />

ppfBuD;NyD;rS jyefvnfqkHawGUrnf) [laom pmwdkuav;wpf&Gufom<br />

apmbOD;BuD;udk qD;BudKaecJhonf/ *syefacwfu t*FvefwGif<br />

Oya'ynmtwl oif,lcJhonfh nD0rf;uGJapmazomonf ¤if;\<br />

ZeD; paumhwvefol *sif;(Jean) ESifh om;i,f a'gufuvyfpf<br />

(Dauglas) wdkUrSmvnf; ajrmif;jrNrdKUwGif BIA wyf\ &uf&ufpufpuf<br />

owfjzwfjcif;udk cHcJh&onf/ apmazomonf t*Fvdyftpdk;&<br />

vufxufwGif 0efBuD;wpfOD; jzpfcJhonf/<br />

1947 ckESpf? {NyDv 20 &ufaeY autJef,l ta&;ay: nDvmcH<br />

wGif apmbOD;BuD;onf autJef,l OuúXtjzpf a&G;cs,fcHcJh&NyD;<br />

u&ifwkdif;&if;om;tusKd;ukd wpdkufrwfrwf aqmif&GufcJhonf/<br />

*syef0ifvmp jzpfyGm;cJhonfh u&if-Arm t"du½kPf;wGif 0efBuD;<br />

csKyfOD;Ek? ocifoef;xGef;wdkUESifh Nidrf;csrf;a&;aqmif&GufrI rsm;pGm<br />

yg0ifcJhonf/<br />

apmbOD;BuD;\ pGefYvTwfrI*kPf (7)yg;<br />

1/ EkdifiHESifh vlrsdK;twGuf ynmudkpGefYjcif;<br />

apmbOD;BuD;onf t*FvefESifh NAdwdoQtifyg,mwpfckvkH;<br />

txufw&m;½kH;rsm;wGif a&SUaevdkufEkdifonfh vef'efNrdKU rpf',f<br />

wify,f (Middle Temple)rS Oya'bGJU&&SdNyD; t*Fvef\tqifhjrifhqkH;<br />

Oya'ynm&Sif (Barrister At Law) &&SdcJhaomfvnf; t*FvefEkdifiHwGif<br />

0wfvkHtvkyfjzifh toufarG;0rf;ausmif; rjyKbJ trdEkdifiHudk jyef<br />

vmNyD; Oya'ynmjzifh toufarG;0rf;ausmif;jyK&if; trsKd;om;ta&;<br />

udk aqmif&GufcJhonf/<br />

2/ EkdifiHESifh vlrsdK;twGuf om;r,m;udk pGefUjcif;<br />

jrefrmEkdifiHtwGif;okdU *syefrsm; 0ifvmaomtcg ZeD;onfESifh<br />

om;wpfa,muf? orD;wpfa,muf ppfajy;b0jzifh t*FvefodkU jyef<br />

oGm;aomfvnf; vdkufroGm;bJ apmbOD;BuD;onf u&ifhEkdifiHa&;<br />

vdktyfcsuft& autJef,lxJ 0ifa&muf OD;aqmifcJhonf/ aemuf<br />

ydkif;wGif ZeD;onfESifh uGm&Sif;vkdufonf/<br />

3/ EkdifiHESifh vlrsdK;twGuf &mxl;udk pGefUjcif;<br />

ref;xdef0if;pdef<br />

1947 ckESpf? vlxk 700 ausmf wufa&mufcJhonfh armfvNrdKif<br />

uGefz&ifhwGif u&ifrsm;\ vdkvm;csuf rjynfhpkHygu tpdk;& tzGJU0if<br />

0efBuD;rsm; rdrd&mxl;rS EIwfxGuf&efESifh 1947 ck wdkif;jyKjynfjyK<br />

vTwfawmfa&G;aumufyGJudk oydwfarSmuf&ef qkH;jzwfcsuft& apmb<br />

OD;BuD;onf bk&ifcHtrIaqmiftzGJU0if 0efBuD;rS &mxl;udk pGefUvGwfí<br />

vlxkqkH;jzwfcsufudk emcHonfh taeESifh EIwfxGufcJhonf/<br />

4/ EkdifiHESifh vlrsdK;twGuf ypönf;Opömudk pGefUjcif;<br />

wdkif;jynfqlylcsdef rtlyifaiGwdkufudk azmuf&mwGif u&ifvli,f<br />

19 OD; yg0ifcJh&m ¤if;aiGrsm;onf jynfolwpf&yfvkH; ydkifqdkif<br />

aMumif;? u&if 19 OD;[k qdkaomfvnf; u&ifwpfrsKd;om;vkH;<br />

wpfbufpmrsufESmodkY <br />

14 u&ifowif;pOf? Mo*kwfv<strong>2018</strong><br />

2013 pufwifbmvrS pwifxkwfa0onf


Article<br />

u&iftrsKd;om;tmZmenfaeY jzpfay:vmyHk<br />

1950 ckESpf? Mo*kwfv 12 &ufaeYonf u&iftrsKd;om;tpnf;<br />

t½Hk;(autJef,l)OuúX apmbOD;BuD;? AdkvfcsKyfpdkif;au ESifh<br />

taygif;ygwdkY awmfvSefa&; wm0efxrf;aqmif&if; tmZmenfqefpGm<br />

usqHk;oGm;&onhfaeY jzpfonf/ apmbOD;BuD;udk {&m0wDwdkif;&Sd<br />

ykodrfNrdKUrS rdkif 40 cefYuGma0;aom ]bJ*,uf}&Gmü 1905 ckESpfu<br />

arG;zGm;cJhjzpfNyD; zcifrSm apmomjrwfBuD; jzpfonf/ olonf<br />

autJef,l OuúX jzpfvmNyD;aemuf rusqHk;rD trsKd;om;nDvmcHudk<br />

1950 ckESpf? Zlvdkifv 17 &ufrS 19 &ufaeYtxd u&ifjynfe,f?<br />

zmyGefNrdKUwGif OD;aqmifusif;ycJhonf/ xdknDvmcHü bOD;BuD;rl (4)<br />

csufudk w&m;0if a&;om;cJhNyD; ¤if;tcsdefu armfcsD;&Sd aumfol;av<br />

toHvTifhXmerS aMunmavonf/<br />

¤if;rl (4)csufrSm ...<br />

1/ vufeufcspum; tvsOf;rajym&<br />

2/ u&ifhvufeuf u&ifhvufxJwGif &Sd&rnf<br />

3/ u&ifhuHMur®m u&ifzefwD;rnf<br />

4/ u&ifjynfudk todtrSwfjyKjcif; NyD;jynfhpHkap&rnf<br />

rl(4)csufudk aMunmNyD;aemuf apmbOD;BuD;onf ta&;BuD;<br />

udpöjzifh aumhu&dwfbuf qif;oGm;cJhonf/ wm0efudk av;pm;jcif;?<br />

rdrdtrsdK;om;rsm;udk ,HkMunfjcif;rsm;aMumifh wyfpdyfwpdyfESifh<br />

rdk;onfxefpGm &GmoGef;um acsmif;a&BuD;onfh tcsdef c&D;qufcJh&m<br />

ebl;NrdKUe,f? xdkYaumfudk;&GmodkYa&mufaomf xD;pGrf;&Gmom; armiftJ<br />

onf aumif;pGm BudKqdkoa,mif ESifh owif;wduspGm,lí ebl;NrdKU<br />

&Sd &efolwyfudk oGm;a&mufowif;ay;ojzifh OuúX apmbOD;BuD;<br />

aeonfhwJrSm ntcsdef rdk;xJa&xJ 0dkif;xm;cHcJh&onf/ xdkYaemuf<br />

eHeufa0vDa0vif;tcsdefwGif twif;wdkufcdkufav&m OuúX<br />

apmbOD;BuD; wdkYrSm tiftm;enf;aomfvnf; tnHhrcHbJ jyefvSefckcH<br />

wdkufcdkuf&if; toufay;vªoGm;cJh&onf/<br />

&efoludk vufrajr§muf t½IH;ray;bJ &J&ifhjywfom;pGm tjyef<br />

tvSef ckcHwdkufcdkuf&if; *kPfajymifpGm usqHk;cJhaom Mo*kwfv 12<br />

&ufaeYudk u&ifhtrsKd;om; tmZmenfaeY[k owfrSwfvQuf ,aeY<br />

xdwdkif *kPfjyKcJhMuonf/<br />

wpfbufpmrsufESmrS<br />

emrnfysufp&mjzpfí autJef,lacgif;aqmifrsm; jyefqyf&efESifh<br />

rdrdudk,fwdkif OD;aqmifí bJ*&uf&GmwGif ydkifqdkifcJhonfh v,f{u<br />

1000 udk a&mif;csí qyfrnfjzpfaMumif; &efukefNrdKU tvkH&yf&Sd<br />

u&iftrsKd;om;uvyfwGif 0efBuD;csKyfOD;Ekudk zdwfMum;{nfhcHonfh<br />

xrif;pm;yGJü ajymMum;cJhonf/ trsKd;om;a&; *kPfodu©mudk rdrdydkif<br />

ypönf;jzifh pGefUvGwf tepfemcHEkdifcJhjcif;yif jzpfonf/<br />

5/ u&ifjynfolrsm;udk rsufpdzGifhay;cJhjcif;<br />

u&ifvlrsKd;rsm;tm; jynfaxmifpktwGif; tjcm;wdkif;&if;om;<br />

rsm;ESifh wef;wltcGifhta&; &&Sd&ef Oya'abmiftwGif; Nidrf;csrf;pGm<br />

wifjyawmif;qdkwwf&ef 1948 ckESpf? azazmf0g&Dv 10 &ufaeYwGif<br />

wpfjynfvkH; Nidrf;csrf;pGm atmufygtcsufrsm;udk 'Drdkua&pD abmif<br />

twGif; qE´azmfxkwfwwf&ef rsufpdzGifhay;cJhonf/<br />

¤if;qE´azmfxkwfcsufrsm;rSm<br />

(u) u&ifwpfusyf Armwpfusyf csufcsif;jy<br />

(c) u&ifjynf csufcsif;ay;<br />

(*) vlrsKd;a&; t"du½kPf; tvdkr&Sd<br />

(C) jynfwGif;ppftvdkr&Sd [líjzpfonf/<br />

vlrsdK;wrsdK;\ wef;wla&;ESifh udk,fydkifjyXmef;cGifh tMurf;zufrI<br />

udk rvdkvm;bJ awmif;qdkcJhjcif; jzpfonf/ vGwfvyfa&; awmif;qdk<br />

pOfu AdkvfcsKyfatmifqef;u wkdif;&if;om;rsm;tm; ]Armwpfusyf<br />

&&if rif;wdkUvnf; wpfusyf &ap&r,f/} ]t*FvdyfuRefu<br />

vGwfajrmufNyD;&if rif;wkdY ArmuRefrjzpfap&bl;}[k ajymcJhonf/<br />

trsKd;om;acgif;aqmifxJwGif u&ifjynfolrsm;udk pnf;½kH;EkdifpGrf;tm;<br />

tBuD;rm;qkH; yk*¾dKvfwpfOD;yif jzpfonf/<br />

(7) toufudk pGefUjcif;<br />

1950 ckESpf? Mo*kwfv 12 &uf eHeuf a0vDa0vif;tcsdef<br />

u&ifjynfe,f? aumhu&dwfNrdKUe,f xdkYaumfudk;&Gm v,fwJ wpfck<br />

twGif; pcef;csaepOf trsKd;om;opömazmuf xDpGrf;&Gmom; armiftJ<br />

qdkol\ owif;ay;rIaMumifh ebl;wGif wyfpcef;csxm;onfh tpdk;&<br />

wyfrS owif;&&Sdum 0kdif;0ef;wkdufcdkufvmonfudk vufeufcs<br />

tnHhrcHbJ ckcHwdkufckdufcJh&if; rdrd,kHMunfonfh trsKd;om; awmfvSef<br />

a&;twGuf toufpGefYcJhonf/<br />

ref;xdef0if;pdef<br />

(u&ifh tmZmenfaeYtaMumif;aqmif;yg;a[mif;udk<br />

jyefvnfazmfjyjcif; jzpfygonf/)<br />

(6) pnf;½kH;EdkifpGrf;tm; &Sdjcif;<br />

1948 ckESpf? azazmf0g&Dv 11 &ufaeY wpfjynfvkH;Nidrf;csrf;pGm<br />

qE´azmfxkwfyGJwGif vltiftm; 454100 yg0ifcJhonf/ u&if<br />

2013 pufwifbmvrS pwifxkwfa0onf u&ifowif;pOf? Mo*kwfv <strong>2018</strong><br />

15


News<br />

21 &mpk yifvkH usif;yaepOf<br />

KNU wyfr[m (5) wGif ypfcwfrIjzpfyGm;<br />

vufeufcs wyfzJGY0if acgif;aqmifonf aiGaMu;<br />

t½IyftaxG; &Sdxm;ol[k KNU/KNLA-PC ajym<br />

Zlvkdif 19 &uf? <strong>2018</strong> ckESpf<br />

wyfrawmfxH vufeufcscJh<br />

onfh u&ifNidrf;csrf;a&;aumifpD<br />

(KNU/KNLA-PC) tzGJY0if tiftm;<br />

23 OD;\ OD;aqmifol A[kdXmecsKyf<br />

rS Akdvfrª;apma'G;atmifonf aiG<br />

a&;aMu;a&; t½IyftaxG; &Sdxm;<br />

olwpfOD; jzpfonf[k KNU/KN<br />

LA-PC A[kdrS wGJzuftwGif;a&;rª;<br />

Akdvfrª;BuD;apmausmfnGefYu ajym<br />

onf/<br />

]'DxGufoGm;wJholawGu us<br />

aemfwkdYqDuawmh [kwfw,f/ 'g<br />

ayr,fh olajymwJh a'ozGHUNzdK;a&;<br />

Xmeqkdwmuawmh usaemfwkdYqD<br />

rSm r&Sdao;bl;/ OD;aqmifxGuf<br />

oGm;wJholuvnf; aiGa&;aMu;<br />

a&; t½Iyft&Sif; udpöav;awG &Sd<br />

w,f/ aiGa&;aMu;a&;eJY ywf<br />

oufNyD;awmh epfemwJh a'ocH<br />

awG&JU wkdifMum;rIawGaMumifh<br />

A[kdu qifhac:NyD;awmh tBudrf<br />

Budrf owday;ajymqkdNyD; tjypf<br />

ay;zkdYtxd &Sdw,f/ tJh'gaMumifh<br />

xGufoGm;w,fvkdY ,lqw,f}[k<br />

Akdvfrª;BuD;apmausmfnGefYu u<br />

&if owif;pOfokdY ,aeY ajym<br />

onf/<br />

KNU/KNLA-PC tzGJY? A[kd<br />

XmecsKyfrS Akdvfrª;apma'G;atmif<br />

OD;pD;onfh tiftm; 23 OD;onf<br />

,refaeY (Zlvkdif 18 &uf) eHeuf<br />

11 em&DcefYu u&ifjynfe,f?<br />

zm;tHNrdKUe,f&Sd awmifuav;<br />

e,fajrcHwyf&if;xH vufeufESifh<br />

Nidrf;csrf;a&; vJvS,fNyD; Oya'<br />

abmiftwGif; 0ifa&mufchJ<br />

aMumif; wyfrawmf umuG,fa&;<br />

OD;pD;csKyf½kH;u owif;xkwfjyefcJh<br />

jcif; jzpfonf/<br />

Akdvfrª;apma'G;atmifESifh tzJGY<br />

0ifrsm;onf omrefjynfolb0<br />

jzifh at;csrf;pGm aexkdifvkdjcif;?<br />

rdom;pkb0 wkd;wufa&;twGuf<br />

Oya'ESihftnD vGwfvyfpGm<br />

aqmif&Gufvkdjcif; wkdYaMumihf<br />

vufeuf?cJ,rf; qufpyfypönf;<br />

rsm;ESifhtwl Oya' abmiftwGif;<br />

0ifa&mufcJhjcif; jzpfonf[k wyf<br />

rawmfumuG,fa&; OD;pD;csKyf½kH;<br />

u owif;xkwfjyefxm;onf/<br />

KNU/KNLA-PC tzGJYonf<br />

2015 ckESpf? atmufwkdbmv 15<br />

&ufaeYwGif tpkd;&ESihf wpfEkdifiH<br />

vkH; ypfcwfwkdufckdufrI &yfpJa&;<br />

oabmwlpmcsKyf(NCA) vufrSwf<br />

xkd;xm;cJhonhf u&ifwkdif;&if;<br />

om; vufeufukdiftzGJY 3 zGJY<br />

teuf wpfzGJYjzpfonf/<br />

Zlvkdif 15&uf? <strong>2018</strong> ckESpf<br />

aejynfawmfwGif jynfaxmif<br />

pk Nidrf;csrf;a&; nDvmcH 21&mpk<br />

yifvkH wwd, tpnf;ta0;<br />

usif;yaepOftwGif; u&iftrsKd;<br />

om; tpnf;t½kH;\ zmyGef (rl<br />

aMwmf)c½kdif? wyfr[m(5)e,fajr<br />

wGif Zlvkdifv 12 &ufaeYu tpkd;<br />

& wyfrawmfESifh autJef,l tzJGY<br />

wkdYtMum; ypfcwfrIjzpfyGm;cJhonf<br />

[k od&onf/<br />

tqkdyg ypfcwfrIrSm autJef<br />

,l zmyGefc½kdif? vlaomNrdKUe,f?<br />

ac;yl (NyD;cJhonfh rwfvqef;<br />

ykdif;u vrf;azmufvkyfrIaMumifh<br />

ppfa&;wif;rmrI jzpfyGm;onfh<br />

ae&m) teD;wGif jzpfyGm;cJhjcif;<br />

jzpfNyD; wyfrawmfbufu wpfOD;<br />

aoqkH;cJhonf[k u&iftrsKd;om;<br />

vGwfajrmufa&; wyfrawmf<br />

KNLA wyfr[m (5) wyfr[mrª;<br />

Akdvfrª;csKyf apmrl[Ju ,ckvkd<br />

twnfjyK ajymqkdonf/<br />

]owfrSwfe,fajrudk ausmf<br />

vGefvmwJhtwGuf jzpfoGm;wm<br />

yg/ wpfa,mufaow,f/ reuf<br />

9 em&D rdepf 40 rSm tenf;i,f<br />

jzpfyGm;wmyg/ olwkdYyJ vkdwmyg/<br />

usaemfwkdY owfrSwfxm;wJh<br />

pnf;urf;udk csKd;azmufwJhtwGuf<br />

ypfwmaygh/ rcsKd;azmuf&if b,f<br />

ypfrvJ}[k u&ifowif;pOfokdY<br />

ajymqkdonf/<br />

KNU taejzifh tpkd;&ESifh t<br />

ypftcwf&yfpJNyD;aemufykdif; xd<br />

pyfe,fajrwkdif;wGif owfrSwf<br />

xm;aom e,fajr ukduf 100<br />

twGif;om oGm;vmvIyf&Sm;&ef<br />

owfrSwfxm;NyD;jzpfNyD; ,ck<br />

ypfcwfrIudk taMumif;jyKNyD; jy<br />

óem BuD;BuD;rm;rm; xyfrH<br />

jzpfyGm;vm&ef r&SdEkdifaMumif;<br />

Akdvfrª;csKyf apmrl[Ju quf<br />

ajymonf/<br />

¤if;ypfcwfrI jzpfyGm;cJhonfh<br />

ae&mwGif ,ckESpf rwfvqef;<br />

ykdif;u ac;ylESifh v,frlyavm<br />

Mum; um;vrf;a[mif;ukd jrefrmh<br />

wyfrawmfbufrS jyKjyifazmuf<br />

vkyfrIrsm; jyKvkyf&mwGif owf<br />

rSwfe,fajrudk usL;ausmfvm<br />

onf[kqkdum ypfcwfrIrsm; jzpf<br />

yGm;cJhjcif;aMumifh um;vrf; teD;<br />

tem;&Sd aus;&Gm 16 &GmrS a'ocH<br />

2300 ausmfrSm toufab;<br />

vGwf&mokdY xGufajy;wdrf;a&SmifcJh<br />

&mrSm ,cktcsdefxd jzpfonf/<br />

autJef,l- u&if trsKd;om;<br />

tpnf;t½kH;onf ,cif or®w<br />

OD;odef;pdefvufxuf 2015 ck<br />

ESpf? atmufwkdbm 15 &ufaeY<br />

wGif tjcm;aom vufeufukdif<br />

awmfvSefa&;tzJGYtpnf; 7 zJGYESifh<br />

twl wpfEkdifiHvkH; ypfcwf wkduf<br />

ckdufrI &yfpJa&; oabmpmcsKyf<br />

(tefpDat)udk vufrSwfa&;xkd;<br />

xm;aomtzJGY jzpfonf/<br />

aejynfawmfwGif Zlvkdifv<br />

11 &ufrS 16 &ufaeYtxd usif;<br />

yaeonfh jynfaxmifpk Nidrf;csrf;<br />

a&; nDvmcH 21&mpk yifvkH wwd<br />

, tpnf;ta0;wGif autJef,l<br />

ukd,fpm;vS,f 29 OD; wufa&muf<br />

vsuf &Sdonf/<br />

NrdKifBuD;il&Sd ppfab;a&Smifrsm; pm;eyf&du©m jywfvyfae<br />

Zlvdkif 9 &uf? <strong>2018</strong> ckESpf<br />

eef;a0NzdK;Zm<br />

u&ifjynfe,f? vdIif;bGJNrdKU<br />

e,f NrdKifBuD;ilwGif aexdkifonfh<br />

ppfab;a&Smif 5000 ausmfrSm<br />

Zlvdkifv 6 &ufaeYrSpwifNyD;<br />

&du©m jywfvyfrIESifh &ifqdkifae&<br />

onfhtwGuf t"du qefpm;eyf<br />

&du©mrsm;ta&;ay: vdktyfvsuf<br />

&SdaMumif; ppfajy;&Smifpcef;rS<br />

wm0ef&Sdolrsm;u ajymonf/<br />

tqdkyg ppfa&Smifpcef;wGif<br />

ppfajy;a&Smifrsm; aeYpOfpm;oHk;&ef<br />

wpf&ufvQif qeftdwfaygif; 21<br />

tdwf csufjyKwfae&NyD; qeftvª<br />

&Sifrsm; yHkrSefr&SdonfhtwGuf<br />

,ckvdk &du©mjywfawmufrIESifh<br />

BuHKawGY&jcif;jzpfonf[k NrdKif<br />

BuD;il ppfajy;a&Smifpcef;rS pm;eyf<br />

&du©mqkdif&m wm0ef&Sdol wpfOD;<br />

jzpfol apmxGef;u u&ifowif;<br />

pOfodkY ajymonf/<br />

]vlawGursm;awmh 'Dvdk<br />

wcgwav jywfawmufoGm;wm<br />

&Sdw,f/ jywfawmufwJhtcsdefrSm<br />

olwdkYrSm pkaqmif;xm;wmeJYyJ<br />

acRwmNyD; pm;&wmaygh/ qD?<br />

yJykyfawGuawmh &Sdao;w,f/<br />

odyfryl&bl;/ t"du qefyJ/<br />

tpdk;&qDrSmawmh awmif;xm;<br />

wkef;yJ/ tckawmh wpfjcm;&Gmu<br />

&Gmom;awGeJY olwdkY bkef;BuD;awG<br />

vmNyD; qefvmvªr,f Mum;w,f}<br />

[k ajymonf/<br />

vuf&Sd NrdKifBuD;il ppfab;<br />

a&Smifrsm; &ifqdkifae&onfh qef<br />

&du©mtcuftcJukd tcsdefrSD jznfh<br />

wif;Edkif&ef NyD;cJhonfh Zlvdkifv<br />

6 &ufaeYu zm;tHNrdKUe,f &aoh<br />

ysHaus;&Gm&Sd oHCmawmfESifh a'o<br />

cH &Gmom;rsm; pkaygif;um qef<br />

tdwfaygif; 100 ausmf BudKwif<br />

oGm;a&muf vª'gef;ay;xm;jcif;<br />

&Sdonf[k od&onf/<br />

xdkYtjyif u&ifjynfe,f<br />

tpdk;& taejzifhvnf; NyD;cJhonfh<br />

rwfvu qeftdwfaygif; wpf<br />

axmifausmf vª'gef;ay;rIrsm;<br />

&SdcJhonfhtjyif vuf&Sdtajctae<br />

tm; ajz&Sif;Edkif&ef pcef;wm0ef&Sd<br />

olrsm;u vSdIif;bGJNrdKUe,f taxG<br />

axG tkyfcsKyfa&;rª;rS wpfqifh<br />

awmif;cHxm;rI &Sdonf[kvnf;<br />

od&onf/<br />

NyD;cJhonfh 2016 ckESpfrS p<br />

wifum vIdif;bGJNrdKUe,f? r,fo<br />

a0g a'otwGif; wyfrawmfESifh<br />

u&ifjynfe,f e,fjcm;apmifhwyf<br />

(BGF) yl;aygif;wyfESifh cGJxGuf<br />

DKBA tzGJYwkdYMum; ypfcwfwdkuf<br />

cdkufrIrsm;aMumifh axmifESifh csD<br />

aom a'ocH&Gmom;rsm;rSm NrdKif<br />

BuD;il ppfa&Smifpcef;ü oGm;a&muf<br />

ckdvIHcJhMujcif; jzpfonf/ vuf&Sd<br />

tcsdefxd ae&yfa'o rjyef&Jao;<br />

bJ vlOD;a& 5 axmifausmf ¤if;<br />

ppfa&Smifpcef;ü cdkvIHae&qJ jzpf<br />

onf/<br />

16 u&ifowif;pOf? Mo*kwfv<strong>2018</strong><br />

2013 pufwifbmvrS pwifxkwfa0onf


jynfe,ftwGif; a&BuD;rIaMumifh<br />

a&ab;oihfpcef; wkd;csJUzGihfvSpfxm;&<br />

News & Poem<br />

Zlvkdif 26 &uf? <strong>2018</strong> ckESpf<br />

ptkdifql;<br />

u&ifjynfe,ftwGif; rkd;<br />

onf;xefpGm qufwkduf &GmoGef;<br />

rIaMumifh NrKdUe,f 6 cktwGif; a&<br />

BuD;rI t&SdefjrihfwufvQuf&SdaeNyD;<br />

aetdrfysufpD;rIeJY a&ab;oihf<br />

jynfolrsm; ykdrdk wkd;rsm;vmum<br />

u,fq,fa&; pcef;rsm; wkd;csJU<br />

zGifhvSpfxm;&aMumif; jynfe,f<br />

ab;tEÅ&m,fqdkif&m pDrHcefYcGJrI<br />

OD;pD;Xme wm0ef&Sdolu ajym<br />

onf/<br />

jynfe,ftwGif; Zlvkdif 22<br />

&ufaeYrSpwifum rkd;tquf<br />

rjywf &GmoGef;cJhNyD; oHvGifESihf<br />

aomif&if;jrpfa& jrihfwufvm<br />

rIaMumifh vIdif;bGJ? jr0wD? zm;tH?<br />

aumhu&dwf? Mumtif;qdyfBuD;ESihf<br />

zmyGef ponfh NrKdUe,fwkdYwGif<br />

Zlvkdif 25 &ufaeYnykdif;txd<br />

a&BuD;rI t&Sdefjrihfwufvmjcif;<br />

jzpfonf/<br />

]a&BuD;wJhae&mawGu rsm;<br />

vmw,f/ zmyGefwkdY bmwkdYqkd<br />

[kdaeYu rwufbl;/ raeYurS<br />

pcef;awG pzGifhxm;&wm/ a&<br />

ab;oifhjynfolawGukd tckavm<br />

avmq,f qefwkdY acgufqGJ<br />

ajcmufwkdY ig;aowåmwkdY axmuf<br />

yHh xm;w,f/ aemufNyD; 'DaeY<br />

EkdifiHawmf twkdifyifcHyk*¾Kdvf c&D;<br />

pOfrSm u,fq,fa&;axmufyHhaiG<br />

eJY ypönf;awGukd zm;tHNrKdUe,frSm<br />

ay;xm;wm &Sdw,f}[k Xme\<br />

wm0ef&SdolwpfOD;u u&ifo<br />

wif;pOfodkY ajymonf/<br />

vwfwavm a&BuD;rIaMumifh<br />

zm;tHNrKdUe,fwGif u,fq,fa&;<br />

pcef; 11 ck? vIdif;bGJNrKdUe,fwGif<br />

15 ck? jr0wD NrKdUe,fwGif 8 ck?<br />

aumhu&dwfwGif 3 ck? zmyGefwGif<br />

2 ckESihf Mumtif;qdyfBuD; NrKdUe,f<br />

wGif eD;pyf&maqGrsKd; aetdrfrsm;<br />

wGif ,m,Dajymif;a&TUaexkdif ae<br />

&NyD; tdrfaxmifpkaygif; 2315<br />

pkrS a&ab;oifhjynfol pkpk<br />

aygif; 11117 OD;cefY&Sdonf[k<br />

jynfe,f ab;tEÅ&m,f qdkif&m<br />

pDrHcefYcGJrI OD;pD;XmexHrS od&<br />

onf/<br />

jynfe,ftwGif; Zlvkdifv<br />

23 &ufaeYwGif jr0wD? vIdif;bGJESihf<br />

zm;tHponfh NrKdUe,f 3 ckwGif<br />

a&BuD;rIaMumifh u,fq,fa&;<br />

pcef; 19 ckzGifhvSpfcJhNyD; tdrf<br />

axmifpk wpfaxmifausmfrS vlOD;<br />

a& ig;axmifausmf a&ab;oifhcJh<br />

aomfvnf; ESpf&uftwGif; a&<br />

ab;a&Smifjynfol ESpfqcefY wdk;<br />

vmcJhonf/<br />

vuf&Sd a&ab;oihfjynfol<br />

rsm;ukd jynfe,ftpkd;&ESifh jynf<br />

axmifpktqifh ab;tEÅ&m,f<br />

pDrHcefYcGJa&; OD;pD;XmerS wm0ef&Sd<br />

olrsm;ESihf vlrI0efxrf;? u,f<br />

q,fa&;ESifh jyefvnf ae&mcs<br />

xm;a&; 0efBuD;XmerS wm0ef&Sdol<br />

rsm; yl;aygif;um vdktyfonfrsm;<br />

yHhydk;ay;vsuf&Sdonf[k Xme<br />

wm0ef&Sdolrsm;u ajymonf/<br />

jynfe,f rdk;vHkavvHk tm;u<br />

pm;½Hk a&ab;a&Smifpcef;odkY<br />

a&muf&Sdvmol a':cifrkd;EG,fu<br />

]usrwkdY zm;tH trSwf(1) &yf<br />

uGufrSm aewm/ 24 &ufaeYu<br />

'Dukd a&mufvmwm/ a&u 12<br />

ayavmuf jrihfvmw,f/ tck<br />

axmufyHhrIu wkduf½kdufvmay;<br />

wmawmh r&Sdygbl;/ xrif;[if;yJ<br />

csufauR;w,f/ usefwJh axmuf<br />

yHhrIawmh rawGY&ao;bl;}[k<br />

Zlvdkif 25 &ufaeYu u&if<br />

owif;pOfodkY ajymonf/<br />

Zlvkdifv 24 &ufaeY jrefrmpH<br />

awmfcsdef aeYvnf 2 em&D tcsdef<br />

wkdif;xGmcsuft& oHvGifjrpfa&<br />

onf zm;tHNrKdU\ pkd;&drfa&rSwf<br />

txuf 3 aycefYokdY ausmfvGefae<br />

NyD; ,aeY 26 &ufaeYtxd NrKdU\<br />

pkd;&drfa&rSwftxuf wnf&SdEkdif<br />

aMumif; zm;tHNrKdUe,ftwGif;&Sd<br />

jrpfurf;teD;ESihf ajredrfhykdif; ae<br />

xkdifolrsm;taejzifh txl;owdjyK<br />

aexkdif&ef rkd;av0oESihf ZvaA<br />

' nTefMum;rIOD;pD;XmerS tBuHjyK<br />

csuf xkwfjyefxm;onf/ u&if<br />

jynfe,ftwGif; ESpfpOf a&BuD;<br />

a&vQHrI jzpfyGm;cJhzl;aomfvnf;<br />

,cifESpfrsm;xuf ,ckESpfwGif<br />

ykdrkdqkd;&Gm;aeaMumif; a'ocHrsm;<br />

u ajymonf/<br />

tmZmenfaoG;yDyD<br />

apma,mifhomtJqef<br />

½kyftavmif;vnf; rawGY<br />

t½dk;awGawmif aqG;ukefavmufNyD<br />

'gayr,fh ...<br />

&dSao;onf/<br />

umv wpfckMum<br />

b0wpfck jcm;vdkY<br />

olwdkY½kyf olwdkY&nf<br />

rawGY&awmhNyD<br />

'gayr,fh ...<br />

&Sdao;onf/<br />

&moD tvDvD<br />

pepf wpfoDoDeJY<br />

wdrfyef;csDawG<br />

a0aewJh umvwpfavQmuf<br />

ajray: ajratmuf<br />

tdrfuav;awG aqmufvdkY<br />

ay:wpfvSnfh jrKyfwpfcsD<br />

'gayr,fh ...<br />

&Sdao;onf/<br />

jrpfqkH rkefwdkif;umvrSm<br />

rm,mawGrd<br />

tm[m&awG xdvdkY<br />

&ifvTmawG jcm;cJhzl;NyD<br />

'gayr,fh ...<br />

&Sdao;onf/<br />

pmrsufESm (9) ïjrefrmhNidrf;csrf;a&;ÛrS<br />

yg0ifonfh EkdifiHa&;aqG;aEG;rIukd<br />

usif;y&ef? aqG;aEG;rI vkyfief;pOf<br />

wpfavQmuf zGHYNzdK;a&;pDrHudef;ukd<br />

,m,D &yfpJ&ef? awGYqkHaqG;aEG;rI<br />

rsm; uefYowfydwfyifjcif; r&Sdap<br />

&efESihf NLD ygwDtaejzifh ¤if;<br />

wkdY\ a&G;aumufyGJ0if uwdu<br />

0wfrsm;ukd taumiftxnf azmf<br />

&ef ponfjzifh tpkd;&ESifh wyfr<br />

awmftm; tBuHKjyK ajymqkdxm;<br />

onf/<br />

xkdYtjyif EkdifiHwum tokdif;<br />

t0kdif;ukdvnf; wkdif;&if;om;<br />

vlxkrsm;ukd,fwkdif pDrHtkyfcsKyf<br />

onhf usef;rma&;? ynma&;? ajr<br />

,mESihf obm0 o,HZmw pDrH<br />

cefYcGJrIrsm;ESihf w&m;a&; ,EÅ&m;<br />

rsm;ukd todtrSwfjyK&ef? axmuf<br />

yHhrI jzwfawmufcH&onfh IDPs<br />

jynfolrsm;twGuf axmufyHhrI<br />

rsm;ukd EkdifiHwumpHEIef;twkdif;<br />

csufcsif; jyefvnfaxmufyHh ul<br />

nD&ef? Nidrf;csrf;a&;jzpfpOftay:<br />

ulnDaxmufyHhonfh aiGaMu;rsm;<br />

rSm ppfrSefonfh tajymif;tvJokdY<br />

OD;wnf&efESihf vTwfawmfwGif;<br />

ajr,m jyKjyifajymif;vJrI vkyfief;<br />

pOfrsm;twGuf yHhydk;ulnDonfh<br />

aiGaMu;? enf;ynmrsm;onf 'Drkd<br />

ua&pD zuf'&,fpepfukd OD;wnf<br />

&ef [lí tBuHjyKxm;onf/<br />

OD;odef;pdef tpkd;& vufxuf<br />

rS pwifcJhonhf jrefrmhNidrf;csrf;a&;<br />

jzpfpOfonf vuf&SdtrsKd;om;<br />

'Drkdua&pDtzJGYcsKyf (NLD) tpkd;&<br />

vufxuftxd wkdif;&if;om;<br />

vufeufukdif awmfvSefa&;tzJGY<br />

tpnf; 10 zGJYjzifh typf&yfpm<br />

csKyf(NCA)ukd vufrSwfa&;xkd;<br />

xm;NyD; jynfaxmifpkNidrfcsrf;a&;<br />

nDvmcHrS jynfaxmifpk oabm<br />

wlnDcsuf 37 csuftxd oabm<br />

wlnDcsuf &&Sdxm;um ,ckv<br />

11 &ufaeYü jynfaxmifpk Nidrf;<br />

csrf;a&;nDvmcH 21 &mpk yifvkH<br />

wwd,tBudrf tpnfta0;yGJ<br />

ukdvnf; usif;y&ef&Sdonf/<br />

u&ifNidrf;csrf;a&; taxmuf<br />

tuljyKuGef,uf-KPSN ukd<br />

u&if t&yfbuf tzGJUtpnf;<br />

aygif; 29 zGJYjzifh 2011 ckESpfü<br />

aygif;pyfzGJYpnf;xm;aom u&if<br />

t&yfbuf vlYtzGJUtpnf; uGef<br />

,ufjzpfNyD; y#dyu©'PfcH e,f<br />

ajrrsm;&Sd jynfolvlxkrsm;\<br />

tcGifhta&;rsm;ESifh a&&Snfwnf<br />

wHhonfh Nidrf;csrf;a&; ay:xGuf<br />

vm&eftwGuf &nf&G,fzGJYpnf;cJh<br />

jcif; jzpfonf/<br />

'Dtcsdef 'Dumv<br />

olwdkYudk atmufarhMu *kPfjyKMu<br />

olwdkY&JU 0dOmOfawGu<br />

pum;xyfrSmMum;ovdk ...<br />

]ighpum;udk rSwfrdMuao;&JUvm;}<br />

rIef0g;0g;eJY jyefEkd;Mum;<br />

ESpf&Snfvrsm;<br />

&ifbwfxJu urÁnf;xdk;xm;wJh<br />

rl 4 csuf&JU tESpfudk jyefzwfawmh<br />

]u&ifuHMur®m u&ifzefwD;&r,f} wJh/<br />

½kwfw&uf<br />

aoG;wpfpufudk ppfcsufwif<br />

&SifoefpD;r,fh tmZmenfaoG;eJYtnD<br />

eDygao;onf<br />

&Sdygao;onf<br />

tmZmenfaoG; yDyD<br />

trsKd;om;opömjzifh<br />

apma,mifhomtJqef<br />

Mo*kwf 12&ufaeY/ u&iftmZmenfaeYtm; *kPfjyKvsuf<br />

2013 pufwifbmvrS pwifxkwfa0onf u&ifowif;pOf? Mo*kwfv <strong>2018</strong><br />

17


No Taxation Without Representation igwdkYudk,fpm;vS,fawG<br />

r&SdwJhtwGuf tcGeftaumufay;p&m rvdk&,fvdkY acif;csuf jyXmef;csuf xnfhoGif;NyD; uefYowfxm;wmyg/<br />

tJ'D>cif;csufudk udk;um;NyD; oufqdkif&m Oya'awGrSm qufvuf<br />

tus,fcsJU uefYowf? tJ'D Oya'awGudkudkifNyD; trIawG wpfckNyD;<br />

wpfck pGJqdkawmhwmygyJ/<br />

vufawGYt& bmjzpfvmovJqdkawmh owif;rD'D,morm;<br />

awG udk,fwdkif vGwfvyfpGm xkwfazmfajymqdk&Jjcif; r&SdMuawmhygbl;/<br />

Self-censorship vdkYac:wJh udk,fhzmomudk ydwfyif? Ekwfqdwfxm;&wJh<br />

b0udk a&mufaeaMumif; awGYEdkifygw,f/ 'Drdkua&pDa&; wuf


Article<br />

yJcl;wdkif;? a&wm&SnfNrdKYe,feJY u&ifjynfe,f oHawmifNrdKYe,f<br />

tMum;u ajr,mtcsKdYeJY ywfoufwJh ydkifqdkifcGifhvufrSwfudk<br />

autJef,l- u&iftrsKd;om;tpnf;t½Hk;u xkwfay;xm;ygw,f/<br />

'gayr,fh 'Dvdkvkyfwm[m tjiif;yGm;p&m jyóem jzpfEkdifwmrdkY<br />

yJcl;wkdif;tpdk;&tzGJY e,fpyfa&;&meJY vHkNcHKa&;0efBuD;Xmeu vGefcJh<br />

wJhvu uefYuGufvdkufygw,f/ 'gudkMunfh&if wdkif;&if;om; vuf<br />

eufudkifawG ESpfaygif;rsm;pGm BuD;pdk;cJhwJha'orSm A[dktpdk;& jyXmef;<br />

wJhOya'udk rusifhoHk;wm xif&Sm;ygw,f/ A[dktpdk;& tmPmpuf<br />

rxda&mufwJha'orSm "avhxHk;pHOya'udk toHk;rsm;ygw,f/<br />

ESpfaygif;rsm;pGm jynfwGif;ppfjzpfcJhwmaMumifh jrefrmEdkifiHae&m<br />

tawmfrsm;rsm;udk wdkif;&if;om;vufeufudkifwyfzGJYawGu csKyfudkif<br />

xm;wmawGY&ygw,f/ tpdk;&wyfu zGJYpnf;xm;wJh jynfolYppf (odkY<br />

r[kwf) e,fjcm;apmifhwyf&JU csKyfudkifrIatmuf usa&mufaewJh e,f<br />

ajrvnf; &dSygw,f/ wdkif;&if;om;wyfzGJYawG&J Y vufatmufcHa'orSm<br />

"avhxHk;pHudk vdkufemwm&dSovdk csKyfudkifwJhwyfzGJY&J Y w&m;pD&ifrIudk<br />

emcH&wmrsKd;vnf; &dSygw,f/ 'gayr,fh wdkif;&if;om;wyfzGJYawG<br />

usifhoHk;aewJh w&m;pD&ifa&;udk a'ocHr[kwfwJh tjyifvlawG rod<br />

Muwm rsm;ygw,f/<br />

'gaMumifh wkdif;&if;om;wyfzGJYawG usifhoHk;wJh w&m;pD&ifa&;<br />

pepfudk od&dSEdkifzdkYtwGuf Asia Foundation u okawoD Brain<br />

McCartan eJY Kim Jolliffe (*sKd;vpfzf) udk wm0efay;ygw,f/ tpdk;&<br />

tmPmpuf ra&mufEdkifwJh aus;vufa'oawGrSm "avhxHk;pHudk<br />

tajccHwJh w&m;pD&ifa&;pepfudk usifhoHk;w,fvdkY qdkygw,f/ t*F<br />

vdyf udkvdkeDacwfrSm udk,fydkiftkyfcsKyfcGifh toifhtwifh&wJh jynfe,f<br />

awGrSm "avhxHk;pH Oya'vTrf;rkd;rIrsm;NyD; wdkuf½dkuftkyfcsKyfwJh<br />

jynfrrSmawmh udkvdkeDOya'udk usifhoHk;ygw,f/ 'gaMumifh jynfreJY<br />

a&maESmrIrsm;wJh u&ifeJY rGefjynfe,frSm udkvdkeDOya' vTrf;rdk;rI<br />

ydkrsm;wm awGY&yg w,f/ autJef,lacgif;aqmif apmbOD;BuD;[m<br />

t*FvefrSm Oya'ynm oifMum;cJholjzpfvdkY autJef,l w&m;pD&if<br />

a&;eJY &JwyfzGJY[m NAdwdoQ udkvdkeDOya'rSm tajccHygw,f/<br />

'gaMumifh autJef,le,fajrrSm w&m;pD&ifa&;eJY w&m;a&;udk<br />

tcdkiftrm wnfaqmufxm;ygw,f/ w&m;a&;Xme? w&m;pD&ifa&;<br />

XmeeJY &JtzGJYpojzifh autJef,lrSm XmeoHk;ck &dSygw,f/ w&m;a&;<br />

Xme[m Oya'jyXmef;rIeJY w&m;Oya' A[kokwjyefYyGm;rItwGuf<br />

wm0ef,l&ygw,f/ w&m;a&;Xme[m A[dkaumfrwDrSm yg0ifayr,fh<br />

c½dkifeJY NrdKUe,ftqifhrSm ryg0ifygbl;/ w&m;pD&ifa&;Xme[m<br />

oD;jcm; vGwfvyfwJhtzGJY jzpfygw,f/<br />

wdkif;&if;om;wyfzGJUeJY<br />

w&m;pD&ifa&;<br />

a'gufwmatmifcif<br />

w&m;½Hk;csKyfrSm w&m;olBuD;csKyf oHk;OD;&dSNyD; av;ESpfwBudrf<br />

usif;ywJh autJef,l uGef*&ufu a&G;aumufwifajr§mufolawG<br />

jzpfygw,f/ c½dkifeJY NrdKUe,fawGrSm w&m;olBuD; wOD;pDudk 2 ESpf<br />

wcg a&G;aumuf wifajr§mufygw,f/ w&m;olBuD;rSmom trI<br />

ppfaq;cGifh&dSayr,fh vufawGYrSmawmh KNLA wyfrSL;awGu trIudk<br />

pD&ifqHk;jzwfwmrsKd;awG &dSygw,f/ KNPF ac: u&ifwyfzGJYudk 1991<br />

rSm wnfaxmifNyD; autJef,le,fajr wnfNidrfa&;twGuf wm0ef<br />

,l&ygw,f/ autJef,l e,fajrjzpfwJh c½dkif 7 ckrSm u&if&JwyfzGJY0if<br />

600 ausmf ae&mcsxm;ygw,f/ c½dkif 4 ckrSm tusOf;axmif&dSNyD;<br />

NrdKUe,ftqifhrSm r&dSyg/ autJef,l w&m;pD&ifa&;udk vufeufudkif<br />

y#dyu©umveJY tqifajyatmif pDrHxm;yHk&ygw,f/<br />

rGefjynfopfygwDrSmvnf; 1995 typf&yfoabmwlcsuft&<br />

udk,fydkiftkyfcsKyfcGifh& e,fajrtcsKdU &dSaeygw,f/ 'DtxJrSm xdkif;eJY<br />

qufpyfaewJhtydkif;[m tBuD;qHk;jzpfNyD; autJef,leJY ydkifqdkifrI<br />

tjiif;yGm;wJh e,fajruvnf; &dSygw,f/ rGefjynfopfygwD w&m;<br />

pD&ifa&;[m tkyfcsKyfa&;vufatmufrSm &dSygw,f/ A[dkw&m;a&;<br />

aumfrwD? c½dkifaumfrwD? NrdK Ye,faumfrwD&dSNyD; udkvdkeDacwfOya'udk<br />

jyefvnfjyifqif usifhoHk;w,fvdkY qdkygw,f/<br />

&Srf;jynfe,feJY jrefrmjynfajrmufydkif;u vufeufudkiftzGJY csKyf<br />

udkif&ma'o[m ppfa&;t& zGJYpnf;xm;MuwmjzpfvdkY tkyfcsKyfa&;eJY<br />

w&m;pD&ifa&;rSm tajccHavmufom &dSygw,f/ vufeufudkifolu<br />

zrf;qD;NyD; aus;vuf"avhxHk;pH Oya't& pD&ifcsufcsygw,f/<br />

KNPP u&ifeDtrsKd;om; wkd;wufa&;ygwDuawmh 0g&ifhtzGJY0ifawG<br />

a&;qGJwJh Oya'pmtkyft& tjiif;yGm;rIeJY rIcif;tao;pm;awGudk<br />

ppfaq;ygw,f/ A[dk? c½dkif? NrdKUe,ftqifhqifhrSm w&m;a&; aumfr<br />

wDawG &dSygw,f/<br />

wkdif;&if;om;wyfzGJYwdkif;rSm oD;jcm;w&m;a&;pepfawG &dSMu<br />

ygw,f/ 'gaMumifhrdkY wkdufyGJumvrSm rwnfrNidrf jzpfayr,fh<br />

wdkufyGJr&dSwJhtcgrSm w&m;a&;pepfudk jyefvnfusifhoHk;EkdifMuyg<br />

w,f/ wdkif;&if;om; w&m;a&;pepf BuHhcdkifwJhae&ma'oawGrSm<br />

vlqdk;*dkPf;awG ajcukyf,lzdkY cufcJygw,f/ wcsKdUae&mawGrSm wdkif;<br />

&if;om;pepfudk tpdk;&pepfxufydkNyD; ESpfoufMuygw,f/ xdef;csKyf<br />

rI ½IyfaxG;wJhae&mawGrSmawmh a'ocHawG[m olwkdYeJY tudkufnDqHk;<br />

jzpfr,fh w&m;a&;pepfudk a&G;cs,fw,fvdkY qdkygw,f/ vufeufudkif<br />

tzGJY BuD;pdk;wJhe,fajrrSm w&m;pD&ifrIudk tvTJoHk;pm;vkyfwm &dSyg<br />

w,f/ wkdif;&if;om; w&m;pD&ifa&;rSm "avhxHk;pH? ,Ofaus;rI? vlrI<br />

pD;yGm;a&;eJY EkdifiHa&;t& uGJjym;jcm;em;Muwmudk jyKjyifa&;vkyf&mrSm<br />

owdxm;oifhaMumif; okawoD Brain McCartan eJY Kim Jolliffe<br />

(*sKd;vpfzf) wdkYu oHk;oyfwifjyxm;ygw,f/<br />

a'gufwmatmifcif<br />

# VOA tGefvdkif;owif;pmrsufESm\ 25 Zlvdkif? <strong>2018</strong> &ufpGJyg<br />

þaqmif;yg;udk cGifhjyKcsufawmif;cHí xyfqifh ul;,lazmfjyxm; ygonf/<br />

wpfbuf pmrsufESmrS<br />

vdkygw,f/<br />

u&ifjynfe,f? ucsifjynfe,feJY &Srf;jynfajrmufydkif;awGrSm<br />

wdkufyGJawGuae toufab;vGwfatmif xGufajy;wdrf;a&SmifMu&wJh<br />

wdkif;&if;om;vlrsdK; toD;oD;[m rvTJra&SmifomvdkY jynfwGif;ae&if;<br />

&yf&Gm pGefYcGmMuolrsm;tjzpf tdkif'DyDpcef;awGwnfNyD; cdkvIHaeMu&<br />

wmyg/ rMumao;cifuae jynfaxmifpk0efMuD; a'gufwm0if;jrwf<br />

at; qdkwJh yk*¾dKvfu tdkif'DyDpcef;awG wnf&SdcGifhrjyKawmhbl;&,fvdkY<br />

twdtvif; ajymoGm;cJhygw,f/ a'gufwm0if;jrwfat; onfvdk<br />

ajymcGifh&atmif jynfwGif;rSm rnfonfhwnfqJOya'urQ cGifhjyK<br />

rxm;yg/ ol[m jynfaxmifpk0efBuD;jzpfwJhtwGuf olY&JUajymqdk<br />

csuf[m tpdk;&&J hoabmxm;udk xif[yf&ma&mufw,f/ a':<br />

atmifqef;pkMunf acgif;aqmifwJh tpdk;&wpfzGJYvHk;rSm wm0ef<br />

&Sdygw,f/ bmaMumifhvJqdkawmh 2008 zGJYpnf;yHk&JU txufyg yk'fr<br />

353 udk twdtvif; csdK;azmufwmaMumifhygyJ/<br />

wdkif;&if;om;aygif;pHk jynfwGif;ae&if;&yf&Gm pGefYcGmMuolawG[m<br />

pdk;wxdwfxdwf aeaeMu&jyD/ 'DvdkjzpfatmifzefwD;wJh jrefrmppf<br />

acgif;aqmifawGeJY tpdk;&wm0ef&SdolawGtay: b,frSmoGm;a&muf<br />

wdkifwef;rvJ/ 2008 zGJYpnf;yHkt& w&m;pD&ifa&;,EÅ&m;udk jynf<br />

axmifpktqifhrSmjzpfap? jynfe,ftqifhrSmjzpfap vGwfvyf? buf<br />

rvdkuf? xufjrufwJh wdkif;jynftaqmufttHk jzpfatmif zGJYpnf;cGifh<br />

jyKrxm;bl;/ zdESdyfa&;,EÅ&m;rsdK;tjzpfom wnf&SdcGifhjyKxm;ygw,f/<br />

tJ'gtjyif vlxktay: jrefrmppfwyfu usL;vGefrIawGudk olwdkY&JU<br />

ppfbufqdkif&m w&m;½Hk;rSmyJ wifNyD; ppfaq;aewm jzpfygw,f/<br />

'gaMumifh Oya'pdk;rdk;a&; ysufokOf;jcif;ru ysufokOf;aewJh tae<br />

txm;udk wpfjynfvHk; BuHKawGYae&wmygyJ/ qdkawmh b,favmufyJ<br />

wdkif;&if;om;aygif;pHk vlxkawGtay: toufudkjzpfap? yk*¾dKvfqdkif&m<br />

vGwfvyfrIudkjzpfap? epfemqHk;&HI;rIawG &Sdaeayr,fhvnf; cg;pnf;cH<br />

Mu&½HkuvGJvdkY bmrQrwwfEdkifyg/<br />

vlawG&J h vlYtcGifhta&;eJY EdkifiHom;awG&JU tajccHtcGifhta&;<br />

awGudk jyefvnfwnfhrwf jyXmef;ay;vdkufwJh tar&duefjynfaxmifpk<br />

&JU zGJYpnf;yHktajccHOya' jyifqifcsuf (13)udk jynfwGif;ppf aemufcH<br />

ordkif;tusOf;eJY qufpyf wifjyygr,f/<br />

1861 rS 1865 ckESpftxd tar&duefEdkifiHrSm jynfwGif;ppfjzpf&wJh<br />

t"du taMumif;&if; oHk;ck&Sdygw,f/<br />

(1) jynfe,f\ tcGifhta&;ESifh zuf'&,f\ tcGifhtmPm<br />

tjiif;yGm;rI&SdcJhw,f/<br />

(2) ajrmufydkif;jynfe,frsm;ESifh awmifydkif;jynfe,frsm;tMum;<br />

pepfESpfck tm;NydKifrI &SdcJhw,f/ ajrmufydkif;jynfe,frsm;rSm pufrI<br />

wdk;wufw,f/ EdkifiHom;tcGifhta&; ydkrdkcHpm;&w,f/ aus;uRefpepf<br />

udk qefYusifw,f/ zuf'&,fudk ydkí vdkvm;cJhw,f/ awmifydkif;<br />

jynfe,frsm;uawmh pufrI rzGHYNzdK;bl;/ ajr,mudk tajcjyKwJh pD;yGm;<br />

a&;u t"dujzpfw,f/ 'gaMumifh aus;uRefrsm;udk t"duxm;<br />

vnfywf&w,f/<br />

(3) aus;uRefpepfudk qefYusifwJh tDA&m[ifvifuGef;udk 1860<br />

ckESpfrSm orwtjzpf a&G;cs,fwifajrSmufvdkufwm[m awmifydkif;<br />

jynfe,f 7 ckudk rausreyf jzpfapcJhw,f/ Confederate States of<br />

America xlaxmif&ef BudK;yrf;rI ay:aygufvmapw,f/<br />

ajrmufydkif;jynfe,frsm;bufu EdkifoGm;NyD; jynfwGif;ppf NyD;qHk;<br />

oGm;cJhw,f/ 1865 ckESpf 'DZifbmv 6 &ufaeYrSm tar&duef jynf<br />

axmifpk&JU zGJYpnf;yHktajccHOya' jyifqifcsuf (13)udk xnfhoGif;<br />

jyXmef;NyD; aus;uRefpepfudk zsufodrf;cJhygw,f/ tJ'DtcsdefupvdkY<br />

jynfaxmifpktwGif;rSm&SdwJh rnfonfhjynfe,f&JU zGJYpnf;yHk tajccH<br />

Oya'rSmrS vlawG&JU tajccHvGwfvyfcGifhudk xdyg;apwJhpepfudk<br />

jyXmef;usifhoHk;cGihf rjyKawmhygbl;/ tar&duefEdkifiH&JU jynfaxmifpk<br />

tqifhrSma&m jynfe,ftoD;oD;tqifhawGrSmyg vGwfvyf? buf<br />

rvdkuf? xufjrufwJh w&m;pD&ifa&;pepfudk wnfaxmifusifhoHk;wm<br />

aMumifh Oya'twnfjyKjcif; tm;aumif;w,f/ csdK;azmufrIawGudk<br />

ta&;,lEkdifcJhw,f/ Oya'pdk;rdk;a&;udk tmrcHcsuf &Sdapw,f/ onf<br />

vdk tajccHawGuae zuf'&,fjynfaxmifpkudk wnfaqmufaejcif;<br />

jzpfygw,f/<br />

tar&duefEdkifiH&JUom"uudk avhvm&if jynfaxmifpktwGif;rSm<br />

&SdwJh vlawG&JUtcGifhta&;? jynfe,fom;awG&JU tcGifhta&;awGudk<br />

umuG,fwJhae&mrSm jynfaxmifpk&JU zGJUpnf;yHktajccHOya'[m<br />

jynfe,frsm;&JU zGJUpnf;yHktajccHOya'xuf ydkNyD; ta&;ygaMumif;udk<br />

axmufjywmyg/ jynfaxmifpk zGJUpnf;yHkae&mrSm twif;tMuyf ,l<br />

xm;wJh 2008 ckESpf zGJYpnf;yHktajccHOya'atmufrSmawmh 'Dvdk tae<br />

txm;rsdK;udk r&EdkifaMumif; ,ckvuf&Sdjzpf&yfrsm;udk avhvm½HkeJY<br />

xif&Sm;vSpGm odEkdifygw,f/ 'gaMumifh jynfe,fzGJYpnf;yHk tajccH<br />

Oya'rsm;udk 2008 ckESpf zGJYpnf;yHktajccHOya'eJY qufpyfa&;qGJ<br />

oGm;r,fqdk&ifawmh zuf'&,fjynfaxmifpkeJY a0;½Hkomru ppftm<br />

Pm&Sifpepf oufqdk;&Snfa&;udk usm;uefay;? ppfrSefwJh Nidrf;csrf;a&;<br />

&EdkifbdkYqdkwm pdwful;,Oftdyfrufom jzpfygvdrhfr,f/<br />

onfvdkqdkvdkufwJhtwGuf jynfe,fzGJUpnf;yHka&;qGJa&; vkyfief;<br />

pOf[m vHk;0udk ta&;rygaMumif; ajymcsifwm r[kwfyg/ 2008<br />

zGJUpnf;yHkudk ordkif;rSm csefxm;cJhNyD; zuf'&,fjynfaxmifpk zGJYpnf;yHk<br />

tajccHOya' topfwpf&yf ay:aygufvma&;vkyfief;pOfeJY jynf<br />

e,f zGJYpnf;yHktajccHOya'rsm;udk qufpyfNyD; a&;qGJoGm;r,fqdk&if<br />

awmh 0&Zdefvufeufxuf ydkNyD; xufjrufwJh EdkifiHa&; vkyfief;pOf<br />

BuD;wpfck ay:vmEdkifrSm? ppfrSefwJh zuf'&,fjynfaxmifpk<br />

ay:xGef;vmEdkifrSm jzpfygw,f/<br />

OD;atmifxl; (vlYtcGifhta&;a&SUae)<br />

Oya'taxmuftuljyKuGef&uf wnfaxmifol<br />

2013 pufwifbmvrS pwifxkwfa0onf u&ifowif;pOf? Mo*kwfv <strong>2018</strong><br />

19


kk<br />

vrf;wpfvrf;udk ukd,fykdifqHk;jzwfcsufeJYyJjzpfjzpf? tajctae<br />

t&yJjzpfjzpf a&G;cs,favQmufvSrf;wJhae&mrSm obm0uspGm<br />

tJ'Dvrf;ay:rSm rvTJra&SmifEkdifyJ awGY&r,fh tqkd;taumif;rsdK;pHkudk<br />

avQmufvSrf;aeolawG &ifqkdifMu&rSm jzpfygw,f/<br />

'DuaeYumvrSm wpfrsdK;NyD;wpfrsdK; r½kd;&atmif tqufrjywf<br />

jzpfysufBuHKawGYae&wmawG[mvnf; a':atmifqef;pkMunf? 'DcsKyf<br />

ygwD? 'DcsKyfygwDtpkd;&wkdY ukd,fykdifa&G;cs,f avQmufvSrf;cJhwJh<br />

]2008 tajccHOya'} vrf;ray:u jzpf&yfawGyJ jzpfygw,f/<br />

'Dvrf;ay: qufvufavQmufvSrf;aeorQ 'Dvdk jzpfpOfjzpf&yfawGudk<br />

qufNyD; BuHKawGYNrJ BuHKawGYae&tHk;rSmyJ jzpfygw,f/<br />

a':atmifqef;pkMunf? 'DcsKyfygwD? 'DcsKyfygwDtpkd;&wkdYukd,fykdif<br />

a&G;cs,f avQmufvSrf;cJhMuwJh 'Dvrf;[m MumavMumav rdwfaqG<br />

awGeJY tpnf;ajy&wJhvrf;? vrf;cGJ&wJhvrf;? wkdif;&if;om; jynfol<br />

awGeJY wjznf;jznf; auGuGif; a0;uGmvm&apwJh vrf;? ppftkyfpkxH<br />

wpxufwp vnfpif;ay;&wJhvrf;vkd jzpfaeygw,f/<br />

'ghtjyif jzpf&yfwpfck? jzpfpOfwpfck ay:aygufjzpfyGm;vm<br />

wkdif;rSmvnf; jynfolawGxJrSm 'DcsKyfygwDtay: rsufpdzGihfNyD; a0zef<br />

tBuHjyKvdkolawGeJY rsufpdrSdwfNyD; wzufowf ckcHumuG,f zmax;<br />

vkdolawGqkdNyD; ESpfykdif;&SpfpdwfuGJapwJh vrf;vnf;jzpfygw,f/<br />

Mum;xJuae tjyeftvSef &efwkdufay;NyD; tjrwfxkwfzkdY ajracG;vkd<br />

acsmif;aeolawGu wyHkwyifcsnf;ygyJ/<br />

ykdqkd;aewJhtcsufu 'Drkdua&pD&JU&efol? ppfrSefaomzuf'&,f<br />

jynfaxmifpk wnfaqmufa&;&JU&efoljzpfwJh bHk&efol ppftkyfpkudk<br />

rsufjcnfjywf? a00g;apNyD; tcsif;csif; a0SYMu&wJh vrf;jzpfaewJh<br />

tcsufygyJ/<br />

,ckaemufqHk;ay:aygufvmwJh u,m;jynfe,f? vGdKifaumfNrdKUu<br />

AdkvfcsKyfatmifqef;½kyfwk udpöyJMunhfyg/<br />

'DcsKyfygwDtpdk;&ajymcGihf& OD;aZmfaX;u ]EkdifiHawmfor®w½Hk;?<br />

EkdifiHawmf twkdifyifcH½Hk;? jynfaxmifpktpkd;&tzGJY½Hk; 'D½Hk; awGuae<br />

NyD;awmh wkdif;a'oBuD;eJYjynfe,f 0efBuD;csKyfawGudk AdkvfcsKyfaMu;½kyf<br />

rjzpfraepkdufxl&r,fvdkY wkduf½kduf nTefMum;csuf xkwfxm;wm<br />

r&Sdbl;/ jynfaxmifpktpkd;&u nTefMum;xm;wmvnf; r&Sdbl;/<br />

ay:vpDvnf;r&Sdbl;} vkdY ajymMum;aeNyD; 'DcsKyfygwDajymcGihf& a'guf<br />

wm rsdK;nGefYuvnf; ]AdkvfcsKyfaMu;½kyf pdkufxlwm[m a'ocH<br />

jynfolawG&JUqE´omjzpfNyD; NLD ygwD&JUrl0g' r[kwfbl;}vdkY rD'D<br />

,mawGudk &Sif;vif;ajymMum;aeygw,f/<br />

'gqdk&if 'DudpörSm u,m;jynfe,ftpdk;&eJY 0efBuD;csKyfwkdYu<br />

vGdKifaumfNrdKU<br />

Article<br />

olwkdYoabmeJY olwkdYvkyfaqmifMuwmvm;/ 'Dvdkqkd&if wm0ef&SdrI<br />

2 ck&SdaMumif; ay:xGufvmygw,f/ yxrwpfcku 'DcsKyfygwD<br />

tpdk;&[m olYwkduf½kdufuGyfuJaewJh jynfe,ftpdk;&udk xda&mufwJh<br />

nTefMum;uGyfuJrI ysufuGufaew,fqkdwJh wm0ef&SdrI? 'kwd,wpfcku<br />

ygwDeJYjynfaxmifpk tpdk;&rSm ay:vpDr&SdwJh udpöudk jynfe,ftpkd;&<br />

u bmaMumihfvkyfaqmif&ovJqkdwJhudpö jzpfygw,f/<br />

NyD;awmh 'Dvkd½kyfwkudpö[m wdk;wdk;wdwfwdwf vkyfMuwJhudpö<br />

r[kwfygbl;/ 'gudk jynfaxmifpktpkd;&eJY ygwD A[kdXmecsKyfu<br />

BudKwif rodbl;qkdwm rjzpfEkdifygbl;/ 'gqkd&if'Dudpöudk wdwdusus<br />

pHkprf; ppfaq;azmfxkwfNyD; wm0ef&SdolawGudk wm0ef&SdwJhtwkdif;<br />

xdxdrdrd ta&;,laqmif&Gufay;zdkY vkdtyfygw,f/<br />

NyD;awmh 'DudpörsdK;[m tckrSvwfwavmay:vmwJh topf<br />

tqef;udpö r[kwfygbl;/ a&SUrSm rGefjynfe,frSm ]acsmif;qHk wHwm;<br />

udpö} jzpfcJhzl;NyD;om; r[kwfygvm;/ csif;jynfe,fbufrSmvnf;<br />

'Dvkd toHrsdK;Mum;ae&wmyg/<br />

'Dawmh apwemawG^ qE´awG? nTefMum;csuf &Sdwm^r&Sdwm?<br />

ay:vpD &Sdwm^ r&SdwmawG cPtomxm;NyD; vdGKifaumfrSm xm;<br />

r,hf aMu;½kyfudpöeJYywfoufNyD; vufawGYtusdK;oufa&mufrIawGudk<br />

MunhfMupkdY/<br />

pmjzefYrI? qE´jyrIuaewqihf ½kwf½kwfoJoJ NzdKcGJzrf;qD;cH&rI?<br />

aemufqufwGJtjzpf w&m;½Hk;rSm w&m;&ifqkdif&rIawGtxd tquf<br />

rjywf woDwwef;BuD; jzpfay:vmygw,f/ ]ArmvlrsdK;BuD;0g'}<br />

usihfoHk;w,fuae ]oD;jcm;vGwfvyfaom u&ifeDjynf}txd &yf<br />

wnfcsuf oabmxm;rsm;? a0zefcsufrsm; xkwfazmfjyvmMuyg<br />

w,f/<br />

u,m;jynfe,ftajcjyK w&m;0ifEkdifiHa&;ygwDrsm;jzpfwJh<br />

u,ef;trsdK;om;ygwD? u,m;jynfe,f 'Drkdu&ufwpfygwDwdkYu<br />

vnf; aMunmcsuf toD;oD;xkwfjyefvmwm awGY&ovkd? NCA<br />

pmcsKyfrSm yg0ifvufrSwfa&;xkd;zdkY tawmfudkeD;pyfaeNyDvdkY owif;<br />

ajy;aewJh u&ifeDtrsdK;om;wdk;wufa&;ygwD (KNPP) uvnf;<br />

aMunmcsufxkwfjyefvmwmudk zwf&ygw,f/<br />

'ghtjyif Zlvdkifv 5 &uf? aeYpGJeJY (OD;odef;pdefBuHhzGHYygwDtpkd;&<br />

jyefMum;a&;0efBuD;a[mif;) OD;&JxG#fuvnf; olY&JU FaceBook rSm<br />

½kyfwkudpöeJY ywfoufNyD; olYoabmxm;tjrifudk a&;om;azmfjyxm;<br />

ygw,f/ 0efcHcsufa&;xm;w,fvkdYajym&if trSefeJYykdrdkNyD; eD;pyf<br />

vdrfhr,fvdkY ,lqygw,f/<br />

]0efcHw,f} qkdwmu olYwkdYuawmh av;av;pm;pm; ½kd½dkaoao<br />

AdkvfcsKyfaMu;½kyfjzpf&yf<br />

uae bmawG jrifEdkifovJ<br />

armifausmfpGm<br />

]wyfrawmftpdk;&}vdkY ac:ayr,hf wkdif;&if;om; jynfolawGu ]e0<br />

w-etz}vkdY yGihfyGihfvif;vif;ac:wJh ]ppftpkd;&}u AdkvfcsKyf<br />

atmifqef;yHk&dyf arS;rSdefaysmufuG,fatmif tuGufcs vkyfcJhwmawGudk<br />

acsmvJa&mxkdif 0efcHcsufay;xm;wJhudpöudk qkdvdkwmyg/<br />

olwkdYppftpkd;&u tJ'Dvdk tuGufcsNyD; []AdkvfcsKyfatmifqef;<br />

yHk&dyf arS;rSdefaysmufuG,fatmif vkyfcJhwm[m ajymif;jyef tusdK;<br />

oufa&mufrIawGyJ &cJhw,f}vkdY 0efcHxm;wJh tcsufjzpfygw,f/<br />

]vlxku AdkvfcsKyfudk ydkNyD; tav;xm;vmw,f/ ydkcspfjrwfEkkd;<br />

vmw,f/ AdkvfcsKyfeJYqufpyfNyD; yk*¾dKvf? tzGJUtpnf;awGtay:<br />

oHa,mZOf &dSvmMuw,f}vdkY a&;xm;ygw,f/<br />

olYta&;tom;xJuaewqifh awGY&wmu AdkvfcsKyfatmifqef;<br />

t&Sdeft0gaMumihf orD;jzpfol a':atmifqef;pkMunfeJY 'DcsKyfygwD<br />

wdkYudk vlxku oHa,mZOf&SdvmMuw,fqkdwJh tcsufudkvnf;<br />

wqufxJ 0efcHxm;wmawGY&ygw,f/ 'Dtykdif;rSmawmh jynhfjynhf00<br />

oabm½dk;eJY 0efcHwmr[kwfbl;/ vlxku rJay;wm? vlxku<br />

a&G;cs,fwm[m AdkvfcsKyft&Sdeft0gudk toHk;csvkdYomjzpfw,fqkdwJh<br />

jyef0efa[mif;(Adkvf) OD;&JxG#f&JU odrfzsif;ao;EkyfwJhoabmxm;<br />

ay:vGifaew,f/<br />

olYa&;om;csufxJrSm a'ocHawGeJY &efwkdufay;wJh? rD;avmif&m<br />

avyihfxm;wJh toHk;tEIef;awG xHk;pHtwkdif;ygaewm tckvdk txif<br />

t&Sm;awGY&ygw,f/ rl&if;twdkif; aumufEkwfazmfjyvdkufyg<br />

w,f/<br />

]tckkawmh jynfe,fawGrSm AkdvfcsKyf½kkyfxk&dS&r,f? AdkvfcsKyf½kyfxk<br />

pd kufxla&; qef Yusifaewm jynfaxmifpk kpdwf"mwfud k zsufqD;wmyJvd Y ajym<br />

aewm? uef YuGufwJh a'ocHawGeJ YawGUqH kNyD; em;vnfrI&atmif aqG;aEG;&<br />

r,hftpm; ta&;,laewmawG jrifae&w,f}<br />

]tJ'Dvdk twif;tMuyfaqmif&GufrIawG[m jynfaxmifpkpdwf"mwf<br />

ay:aygufa&;tpm; Armrkef;wD;a&;? cGJxGufa&; pdwf"mwfawG ay:ayguf<br />

a&;udk tm;ay;ovdk jzpfroGm;Edkifbl;vm;/ tJ'Dvdk vkyfaqmifwJh tzGJU<br />

tpnf;? yk*¾dKvfawGtay: a'ocHawG tjrifaumif;yghrvm;} wJh/<br />

OD;&JxG#f&JU'Dvdkta&;tom;eJY ]vmr,fh Mum;jzwfa&G;aumufyGJrSm<br />

jynfaxmifpkBuHUcdkifa&;eJY zGHYNzdK;a&;ygwDu jynfe,fa'oawGrSm<br />

wdkif;&if;om;ygwDawGudk OD;pm;ay;wJhtaeeJY 0ifa&muf,SOfNydKifrSm<br />

r[kwfbJ? usefwJh vpfvyfrJqEé,fawGrSm 0ifa&muf ,SOfNydKifoGm;<br />

r,f}vdkY ajymaewJh BuHhzGHYygwDwm0ef&SdolawG&JU ajymMum;csufawG[m<br />

omrefwdkufqkdifrI r[kwfygbl;/<br />

wef;wla&;eJY ukd,fykdifjy|mef;cGihf r&SdwJh wkdif;jynfrSm? jynf<br />

axmifpkppfppf wcgrS r&SdcJhzl;wJh wkdif;jynfrSm jynfaxmifpkpdwf<br />

"mwf b,fvkd &SdEkdifyghrvJ/ tkyfpkd;oltqufquf yg;pyfuae<br />

ajymcJhMuwJh ]jynfaxmifpkpdwf"mwf} qkdwm vdrfnmrdIif;wkdufrIom<br />

jzpfygw,f/ 'gaMumihf zqyv tpkd;& tkyfpdk;pOfrSmyJjzpfjzpf? ppf<br />

tkyfpk tqufquf tkyfpdk;cJhwJh 1962 uae 2008 tajccH Oya'eJY<br />

tkyfpdk;aewJh 'DaeYumvtxd ppfrSefwJ h ]zuf'&,f jynfaxmifpk} qk dwm<br />

wcgrS r&Sdao;bl;/ 'Dtcsufudk rsufjcnfrjywfzkdYvdktyfygw,f/<br />

tjcm;wzufrSmvnf; ]trsdK;om;awmfvSefa&;}vdkYa


d<br />

Feature<br />

avnm&yf0ef;u<br />

pdk;&drfoH<br />

ptdkifql;<br />

]'DpDrHudef;wu,fjzpfvmNyDqkd&if usaemfwkdY aexkdifvkyfukdif<br />

pm;aomufzkdY? pkdufpm;ysKd;pm;zkdYtwGuf r&SdawmhrSmukd pdwfylrdw,f/<br />

ta&;BuD;qkH;u usaemfwkdY vkyfxm;cJhorQawGukd &,loGm;rSmukd<br />

tpkd;&drfqkH;yJ/ b,faeY 'Duae tarmif;xkwfcH&rvJrodbl;}vdkY<br />

qkdum [if;vIdif;a'ocH Xmaewkdif;&if;om; apmpkd;jru aeYpOfeJYtrQ<br />

aomu rsm;ae&ygw,f/<br />

apmpkd;jraexkdifaewJh [if;vIdif;aus;&Gmuav;[m weoFm&D<br />

wkdif;? Nrdwfc½kdif? bkwfjyif;NrKdUe,f? jynfBuD;r@dKifNrdKUe,fcGJ? jynf<br />

BuD;r@dKifNrKdUeJY reD;ra0;rSm&SdwJh avnmacsmif;uav; eHab;u<br />

awmifajc&Gm uav;wpf&GmjzpfNyD; tdrfajcaygif; 72 vkH;cefY&Sdum<br />

vlOD;a& 394 OD; aexkdifMuygw,f/<br />

tpkd;&ppfwyfeJY autJef,l- u&iftrsKd;om;tpnf;t½kH;<br />

tMum; jzpfyGm;wJh ppfa&;y#dyu©awGaMumifh awmxJawmifxJ ajy;<br />

vTm; wdrf;a&Smifae&if; a'orwlwJh a'ocHwkdif;&if;om;awG[m<br />

ppfa&;y#dyu© uif;vGwfEkdifwJh vuf&Sd [if;vIdif; awmifajcaus;&Gm<br />

uav;rSm 1998 avmufupvkdY jyefvnfpka0;aexkdifvmcJhMuwm<br />

tckqkd&if q,fpkESpf 2 ckavmuf &SdaecJhygNyD/<br />

avnmacsmif;uav;ukd trSDo[JjyK&if; acsmif;rSmqdk ig;zrf;<br />

awmifay:rSmqdk ,mvkyf&if; 0rf;pmpkaqmif;Muovkd O,smOfNcHxGuf<br />

uGrf;oD;yifawGeJY ukeful;zvS,fMuNyD; obm0tavsmuf awmif<br />

ay: awmxGuf opfOopfzkawG [if;oD;[if;&GufawGeJY pm;aomuf<br />

aexkdifvmcJhMuolawG jzpfygw,f/<br />

okdYaomf q,fpkESpfMum opfawmjrpfacsmif;awGtay: rSDckd&if;<br />

tyltyifr&Sd at;csrf;pGmaexkdif pm;aomuf aeEkdifvmcJhMuayr,fh<br />

tcktcgrSmawmh wkdif;a'oBuD;tpkd;&&JU xdef;odrf;a&; e,fajr pDrH<br />

udef; BuKd;yrf;vmrIxJrSm [if;vIdif;aus;&Gmvnf; yg0ifwmaMumifh<br />

apmpkd;jrtygt0if [if;vIdif;a'ocHawGrSm pkd;&drfrIawG? pdefac:rI<br />

awGeJY &ifqkdifaeMu&w,fvkdY qkdygw,f/<br />

weoFm&Dwkdif;a'oBuD;twGif;rSm tpkd;&eJY Global Environment<br />

Facility (GEF) wkdY ylaygif;NyD; NrdwfeJY aumhaomif;c½kdifwGif;u<br />

ajr{&d,m 1 'or 452 [ufwm(wkdif;a'o\ okH;ykHwpfykH)<br />

tus,ft0ef;&SdwJh ]awmifwef;a'orS oEÅmausmufwef;qDok Y} qkdwJh<br />

obm0 opfawm xdef;odrf;a&;e,fajr pDrHudef;ukd tck <strong>2018</strong><br />

ckESpfuae 2023 ckESpftwGif; 6 ESpfwm pDrHudef;eJY taumiftxnf<br />

azmfaqmif&GufzkdY pDrHcsuf a&;qGJNyD; BuKd;yrf;aeMuygw,f/<br />

GEF &JU t"duaxmufyHhrIeJYtwl tar&duefa':vm 21 oef;<br />

okH;pGJNyD; ukvor*¾zGHUNzdK;rI tpDtpOf UNDP uae OD;aqmifí wkdif;<br />

opfawmOD;pD;Xme? o,HZmwESifh obm0ywf0ef;usif xdef;odrf;<br />

a&;0efBuD;Xme? ig;vkyfief;OD;pD;Xme? pdkufysdK; arG;jrLa&;ESifh qnf<br />

ajrmif;0efBuD;Xme? weoFm&Dwdkif;a'oBuD; Fauna and Flora<br />

International(FFI), Smithsonian Institution pwJh INGO tzGJYawG<br />

yl;aygif;NyD; taumiftxnfazmf aqmif&GufoGm;r,fh pDrHudef;vnf;<br />

jzpfygw,f/<br />

]'DpDrHudef;u EkdifiHawmftwGuf wpfrsKd;om;vkH; aumif;zkdYtwGuf<br />

ukd obm0ywf0ef;usifukd ta&;wBuD; xdef;odrf;zkdYvkyfxm;wJh<br />

udpöjzpfw,f/ 'DweoFm&Dwkdif;xJrSm &Sm;yg;wJh ZD0rsKd;uGJawG opfyif<br />

awG rsKd;wkH;aysmufuG,fr,fh tEÅ&m,fu &Sdaew,f/ 'gukd Oya'<br />

aMumif;t& xdef;odrf;rI rjyKxm;bl;qkd&if aemufvmr,fh usaemf<br />

wkdY&JUrsKd;qufawGukd b,fvkdjyay;&rvJ/ 'gu b,fjynfolvlxk<br />

ukdrS 'ku©a&mufatmifvkyfzkdYwkdY olwkdY&JUae&if; a'oawGukd aysmuf<br />

ysufoGm;NyD; z,f&Sm;atmifvkyfzkdYqkdwJh &nf&G,fcsufwpfckrS ryg<br />

bl;/ tcku ueOD; vkyfaqmifzkdY pDpOfaewkef;yJ&Sdw,f/ bmrSawmif<br />

rvkyf&ao;bl;}vkdY Zlvkdifv 15 &ufaeYu wkdif;opfawmOD;pD;Xme<br />

nTefMum;a&;rª; OD;ausmfaZ,su ajymygw,f/<br />

xkdokdYajymqkdxm;ayr,fh pDrHudef;ukd taumiftxnfazmf<br />

aqmif&GufzkdY BudK;yrf;wJhae&mrSm yg0ifywfoufolawG[m pDrHudef;<br />

{&d,mrSmyg0ifaewJh a'ocH Xmaewkdif;&if;om;awGtay: BuKdwif<br />

today;NyD; oabmxm;&,lrIawG r&SdwmaMumifh a'ocHawGrSm<br />

olwkdY&JU rlvaexkdifpm;aomufrItay: wpfpkHwpf&m xdckdufvmrSm<br />

ukd pkd;&drfrIawG &SdaecJhwmyg/<br />

'Dvkd a'ocH Xmaewkdif;&if;om;awGukd vGwfvyfwJhh BuKdwif<br />

today; oabmxm;&,lrIawG r&Sdwm? pDrHudef;eJY ywfoufNyD;<br />

a'ocHt&yfzuf tzGJYtpnf;awGukd yGihfvif;jrifompGm csjyaqG;aEG;<br />

jcif; r&Sdwm[m Xmae wkdif;&if;om;awGtay: tcGihfta&;csKd;azmuf<br />

&m a&mufw,fvkdYvnf; a'ocHt&yfzuftzGJYtpnf;awGu owd<br />

ay; ajymqkdxm;ygw,f/<br />

weoFm&D xdef;odrf;a&;rdwfzuftzGJY (Conservation Alliance<br />

Tanawthari–CAT) &JU n§dEIdif;a&;rª; aemft,fxD;0g;u ]'DpDrHudef;eJY<br />

ywfoufNyD; usrwkdYukd &Sif;&Sif;vif;vif; csjyxm;wm r&Sdbl;/ pDrH<br />

udef;eJYywfoufwJh owif;tcsuftvufawGudk awmif;,lawmh<br />

vnf; jiif;qkdMuw,f/ aemufNyD; vGwfvyfwJh BuKdwiftoday;rIeJY<br />

vlxkoabmxm; &,ljcif;qkdwJh FPIC rawGY&bl;/ 'gu a'ocH<br />

Xmae wkdif;&if;om;awG&JU tcGihfta&;eJY GEF &JU vlxkvkHNcKHa&;rl0g'<br />

ukd csKd;azmufaewmjzpfw,f}vkdY Zlvkdifv 16 &ufaeYu xm;0,f<br />

NrdKU? u&ifESpfjcif; bk&m;ausmif;wpfckrSm jyKvkyfwJh owif;pm<br />

&Sif;vif;yGJrSm ajymqdkcJhygw,f/<br />

tJ'D owif;pm&Sif;vif;yGJrSmyJ pDrHudef;ukd a&;qGJtaumiftxnf<br />

azmfr,fh UNDP &JU pDrHudef; refae*sm OD;rif;aZmfuawmh pDrHudef;<br />

wnfae&m twnfjyKwJhtay: rlwnfNyD; oifhavsmfwJh vGwfvyfpGm<br />

BudKwiftoday; oabmxm;&,ljcif;eJY aqG;aEG;n§dEIdif; oabmxm;<br />

&,ljcif;ukd pDrHudef;vkyfief;awG trSefwu,ftaumifxnfazmf<br />

aqmif&Guf&if aocsmvkyfaqmifoGm;rSmjzpfaMumif;eJY vuf&Sd pDrH<br />

udef; a&;qGJwJhumvrSm aus;&Gmaygif; 19 &GmeJY xdef;odrf;a&; e,f<br />

ajrxJrSmygwJh KNU-u&iftrsKd;om;tpnf;t½kH;eJY 3 Budrfwkdif<br />

awGYNyD;oGm;NyDvkdY jyefvnf&Sif;vif; ajymqkdcJhygw,f/<br />

'Dvkdjyefvnf&Sif;vif;ajymqkdcJhayr,fh KNU A[kd? aumfol;av<br />

opfawmXme(KFD) uae Zlvkdifv 16 &ufaeYu pDrHudef;ukd t"du<br />

yHhykd;ay;wJh GEF tzGJY&JU y#dyu© ajz&Sif;a&; aumfr&SifemqDukd UNDP<br />

taumiftxnfazmf vkyfaqmifr,fh tJ'DpDrHudef;eJY ywfoufNyD;awmh<br />

olwkdY&JU oabmxm;eJY tBuHjyKcsufukd ay;ykdYcJhygw,f/<br />

ay;ykdYvkdufwJh oabmxm;eJY tBuHjyKcsufxJawGrSm KNU &JU<br />

opfawmXmetaeeJY Xmaewkdif;&if;om;tcGihfta&;? u&ifh½kd;&m<br />

,Ofaus;rIeJY EkdifiHwumpHEIef;tay: tajccHxm;wJh opfawm Oya'<br />

eJY rl0g'ukd twnfjyKxm;NyD;om;jzpfaMumif; b,ftzGJYtpnf;rqkd<br />

KNU e,fajrtwGif; xdef;odrf;a&;vkyfief;pOfawG taumiftxnf<br />

azmfr,fqkd&if KNU eJY yl;aygif;vkyfaqmif&rSmjzpfovkd ¤if;wkdY&JU<br />

rl0g'ukd vkdufem&rSm jzpfw,fvkdY qkdxm;ygw,f/<br />

'ghtjyif UNDP taeeJY 'DpDrHudef;eJYywfoufNyD; a'ocHvlxk?<br />

t&yfzuftzGJYtpnf;awGeJY yl;aygif;vkyfaqmifzkdY? ppfajy;a&Smif<br />

IDPs eYJ 'ku©onfawG jyefvmNyD;wJhwkdif 'DpDrHudef;ukd a&SUquf<br />

rvkyfaqmifao;zkdY? 'DpDrHudef;ukd taumiftxnfazmfr,fqkd&if<br />

KNU eJY wkdifyifaqG;aEG;n§dEIdif;zkdYeJY typf&yftajctaeom &Sdao;wJh<br />

EkdifiHa&; aqG;aEG;rI Mum;umvrSm KNU e,fajrtwGif;azmfaqmifr,fh<br />

tpkd;&&JU pDrHudef;awGukd wkduf½kduf('grSr[kwf) oG,f0kdufaomenf;eJY<br />

us,fus,fjyefYjyefY rulnDoifhaMumif;vnf; GEF ukd tBuKHjyKxm;<br />

ygw,f/<br />

KNU taeeJY ¤if;wkdY&JU xdef;csKyfe,fajrawGrSm ZD0rsKd;uGJ xdef;<br />

odrf;apmihfa&SmufrIqkdif&m vufawGYyl;aygif;aqmif&Gufjcif; em;<br />

vnfrI pmcRefvTm(MoU) ukd urÇmvkH;qkdif&mobm0 ywf0ef;usif<br />

&HykHaiGtzGJY (WWF) eJY NyD;cJhwJh 2016 ckESpf? Ekd0ifbm 8 &ufaeYu<br />

vufrSwfa&;xkd;xm;NyD; jzpfygw,f/<br />

vuf&SdrSmvnf; KNU eJY tpkd;&tMum; Nidrf;csrf;a&;wnfaqmufrI<br />

jzpfpOfrSm typf&yfMum;umv tajctaerSmom &Sdaeao;ovkd<br />

typf&yfxm;wJhwkdif ppfa&;wif;rmrItcsdKU jzpfyGm;aeqJjzpfNyD;<br />

wpfpkHwpf&m tmrcHcsufay;EkdifwJh oabmwlnDcsufukd &&Sdxm;jcif;<br />

r&Sdao;wmaMumihf a'ocHawGtaeeJY pDrHudef;eJY vdkufygjzpfay:EkdifwJh<br />

y#dyu© tusKd;qufawGtay:rSmvnf; pkd;&drfrIawG &SdaeMuyg<br />

w,f/<br />

]usaemfwkdYaewJYae&mu KNU &JUxdef;csKyfe,fajrxJrSmygovkd<br />

Mum;e,fajrvnf;jzpfw,f/ wu,fvkdY 'DpDrHudef;0ifvmwJhtcg<br />

KNU u vufrcHbl;qkd&if wkdufyGJawGjyefjzpfEkdifw,f/ tJh'gaMumifhrkdY<br />

usaemfwkdY Xmaewkdif;&if;om;awGu trsm;BuD;pkd;&drfaeygw,f/<br />

usaemfwkdY Xmaewkdif;&if;om;awGrSm t&ifuwnf;u yxrtBudrf<br />

'ku©onfjzpfzl;NyD;NyD 'DpDrHudef;aMumifh wkdufyGJjyefjzpfr,fqkd&if<br />

'kwd,tBudrf 'ku©onfawGtaeeJY jyefjzpfEkdifw,f/ usaemfwkdYrSm<br />

toufarG;0rf;ausmif;u O,smOfNcHawGyJ&Sdw,f/ usaemfwkdY xyfNyD;<br />

ajy;vTm; a&Smifajy;ae&tkH;r,fqkd&if usaemfwkdYbmrSvkyfvkdYr&awmh<br />

bl;} vkdY [if;vIdif;&Gmu apmarmifcspfu ajymygw,f/<br />

pDrHudef; {&d,mxJrSm u&iftjyif rGefuJ? ArmpwJh a'ocH<br />

wkdif;&if;om;awG &Sdaeovkd u&ifaus;&Gmaygif; 50 ausmfcefY yg0if<br />

Ekdifw,fvkdY cefYrSef;ajymqkdxm;ayrJh 'DpDrHudef; {&d,mxJrSm yg0if<br />

aewJhaus;&GmtcsKdUukd tpkd;&u aus;&GmtaeeJY todtrSwfjyKxm;<br />

wm r&Sdovkd tqkdyg a'ocHawG&JU awmif,mckwfxGif &Sif;vif;rIeJY<br />

O,smOfNcHawG csJUxGifpkdufysKd;rIawGaMumifh opfawmjyKef;wD;rIawG<br />

jzpfay:ae&w,fvkdY tpkd;&bufu ajymqkdrIawG &SdaecJhwmyg/<br />

'gayr,fh a'ocHXmae u&ifwkdif;&if;om;awGrSmvnf; olwkdY&JU<br />

rd½kd;zvm ,kHMunfrI "avhxkH;wrf;t& xdef;odrf; apmihfa&SmufvmcJhwJh<br />

opfawm? jrpfacsmif;? tif;tkdifawG&dSaeovkd vuf&SdrSmvnf; olwkdY<br />

ukd,fwkdif opfawmeJYjrpfacsmif;awGukd xdef;odrf;pDrHxm;rIawG&Sd<br />

aeaMumif;ukd xm;0,fNrdKUrSmjyKvkyfcJhwJh owif;pm &Sif;vif;yGJrSm<br />

½kyfykHjyuGufawGeJYtwl &Sif;vifajymqkdjycJhygw,f/<br />

]opfawmqkdwmu usaemfwkdY Xmaewkdif;&if;om;awG touf<br />

&Sif &yfwnfzkdY ta&;BuD;wJh toufaoG;aMumwpfckygyJ/ opfawm<br />

r&Sd&ifawmh usaemfwkdY touf&Sif&yfwnfzkdY rjzpfEkdifygbl;}vkdY apm<br />

pkd;jru ajymygw,f/<br />

vGefcJhwJh 2002 ckESpfavmufuwnf;u tpkd;&uae weoFm&D<br />

wkdif;a'oxJrSm tqkdjyK trsKd;om;O,smOf taeeJY xdef;odrf;a&;<br />

vkyfief;ukd pwifBuKd;yrf;aqmif&GufvmcJhayr,fh vufeufukdif<br />

y#dyu© tajctaeawGaMumifh taumiftxnfazmfrI tpDtpOf<br />

&yfpJxm;cJh&ygw,f/ tpkd;&eJY KNU tMum; typf&yfpJrI vufrSwf<br />

a&;xkd;NyD;wJh 2015 aemufykdif;rSmawmh tpkd;&taeeJY ¤if;wkdYukd,fwkdif<br />

r0ifa&mufEkdifwJh tajctaerSm INGO tzGYJtpnf;awGeJY em;vnfrI<br />

pmcRefvTm vufrSwfawGa&;xkd;NyD; pDrHudef;ukd qufNyD; taumif<br />

txnfazmfzkdY ykHpHtrsKd;rsKd;eJY BudK;yrf;vmcJhygw,f/<br />

tvm;wl ,cifu tpkd;&taeeJY ucsifjynfe,fu cg&mbdk&mZD<br />

awmifwef;a'oeJY oQrf;(&Srf;) jynfe,fu tif;av;uefvkd jrefrm<br />

EkdifiH&JU txifu& a'oawGukd xdef;odrf;a&; pDrHudef;taeeJY INGO<br />

tzGUJtpnf;awG&JU tultnD&,lNyD; taumiftxnfazmf aqmif<br />

&GufcJhpOfu xdckdufepfemrIawGeJY ywfoufNyD; a0zefrIawG &SdcJh<br />

wmaMumifh 'Dtay:rSm a'ocH t&yfzuftzGJYtpnf;awGu pkd;&drfrI<br />

awGvnf; jr§ifhwufvsuf &Sdaeygw,f/<br />

awmifwef;a'orS oEÅmausmufwef;rsm;qDokdY qkdwJh xdef;odrf;<br />

a&; pDrHudef;ukd 6 ESpfwmumv pDrHudef; taeeJY taumiftxnfazmf<br />

aqmif&GufzkdY pDrHcsufawG a&;qGJxm;NyD;jzpfovkd vkdtyfwJh owif;<br />

tcsuftvufawGukdvnf; pkaqmif;xm;rIawG jyKxm;wmaMumifh<br />

¤if;pDrHudef;rSm qufvuftaumiftxnfazmf&ef tvm;tvm&Sdae<br />

ygw,f/<br />

'DpDrHudef;tay: pkd;&drfrIjrifhwufaewJh a'ocHXmae wkdif;&if;<br />

om;awGxJu apmpkd;jruawmh ]&Gmwpf&Gm ysufpD;oGm;wmeJU 'D&GmrSm<br />

&SdwJh "avhxkH;wrf;awG ,Ofaus;rIawGvnf; tukefvkH;vkdufyg<br />

ysufpD;oGm;wmyJ/ aemufxyf ajymif;& a&TU& ajy;&vTm;&r,fh tajc<br />

taersKd;udkawmh usaemfwkdYawG xyfrvkdvm;awmhbl;/ usaemfwkdYu<br />

ynmvnf; rwwfygbl;/ 'Dawm'DawmifxJrSmyJ pkdufysKd;pm;aomuf<br />

NyD; &Sifoef &yfwnfaeMu&wm/ 'gukdrS vkyfykdifcGihf r&SdEkdifawmhbl;<br />

qkd&if tpkd;&taeeJY usaemfwkdYtwGuf bmtmrcHcsufawG ay;Ekdif<br />

rvJqkdwmyJ ar;csifygw,f}vkdY ajymqkdvkdufygw,f/<br />

ptdkifql;<br />

2013 pufwifbmvrS pwifxkwfa0onf u&ifowif;pOf? Mo*kwfv <strong>2018</strong><br />

21


News<br />

u&ifpmoif½dk;nTef;wrf; wpfEkdifiHvHk; wajy;nD<br />

ay:xGufvma&; pwif aqG;aEG;<br />

jynfe,fwGif;&Sd tajccHynmausmif; (37) ausmif;wGif<br />

½dk;&m*syfckwfynm xnfhoGif;oifMum;rnf<br />

Zlvdkif 10 &uf? <strong>2018</strong> ckESpf<br />

eefYbGm;cvdef<br />

u&ifjynfe,f? NrdKUe,f 7<br />

NrdKUe,ftwGif;&Sd tajccHynm<br />

ausmif; 37 ausmif;wGif tdrf<br />

wGif;rI oufarG; vkyfief;ynm<br />

jzpfaom ½dk;&m*syfckwfynmudk<br />

ausmif;csdeftwGif; xnfhoGif;<br />

oifMum;ay;oGm;rnf jzpfaMumif;<br />

jynfe,f ynma&;rª;½Hk; wm0ef&Sd<br />

olrsm;xHrS od&onf/<br />

xdkodkY oifMum;ay;Edkif&ef t<br />

wGuf jynfe,f tpdk;&tzGJU\ OD;<br />

aqmifvrf;nTefrIjzifh ynma&;<br />

0efBuD;XmerS zm;tHNrdKU &ufuef;<br />

ESifh toufarG;ynm oifwef;<br />

ausmif;ESifh trsdK;orD; tdrfwGif;rI<br />

oufarG;vkyfief; ynm oifwef;<br />

ausmif;rS oifwef;qif; 37 OD;<br />

udk {NyDvESifh ZGefvrsm;wGif<br />

ausmif;csdeftwGif; *syfckwfynm<br />

oifMum;ay;&eftwGuf a&G;cs,f<br />

cefYtyfxm;NyD;vnf; jzpfonf/<br />

jynfe,f ynma&;rª;&Hk; 'kwd<br />

, nTefMum;a&;rª; OD;armifxGef;<br />

u ]udk,fha'o&JU *syfckwfynmudk<br />

vnf; wwfoGm;r,f/ toufarG;<br />

0rf;ausmif; ynmwpfck wwf<br />

xm;r,fqdk&if ausmif;xGufoGm;<br />

&ifvnf; udk,fhbmomudk,f<br />

vkyfudkifpm;aomuf Edkifr,faygh/<br />

tJhvdk &nf&G,fcsufeJY vkyfwmaygh<br />

aemf}[k ajymonf/<br />

,ck ynmoifESpftwGif;<br />

tajccHynm tv,fwef;ausmif;<br />

ESifh txufwef;ausmif;rsm;wGif<br />

*syfckwfynmudk ausmif;wGif; zGHU<br />

NzdK;a&;tcsdefrsm;wGif oifMum;<br />

ay;oGm;&ef&Sdaomfvnf; oif<br />

axmufulypönf;rsm; vdktyfae<br />

ao;onfhtwGuf *syfckwfpif t<br />

ygt0if csnfrsm;udkvnf; ouf<br />

qdkif&mrsm;xH wifjyawmif;cH<br />

oGm;rnf jzpfaMumif;vnf; OD;<br />

armifxGef;u qufajymonf/<br />

½dk;&m*syfckwfynm oifMum;<br />

&mwGif oDtdk&Dydkif;tygt0if pm<br />

awGU 30 &mcdkifEIef;ESifh vufawGY<br />

70 &mcdkifEIef; oifMum;ay;rnf<br />

jzpfNyD; *syfckwf oifMum;rnf qdk<br />

vQif csnf? 0g;vHk;? opfom;<br />

acsmif;? 'DZdkif;pmtkyfrsm; ponfh<br />

oifaxmuful ypönf;rsm;udk vdk<br />

tyfrnf jzpfonf[kvnf; od&<br />

onf/<br />

zm;tHNrdKU &ufuef;ESifh t<br />

oufarG;0rf;ausmif;ynm oif<br />

wef;ausmif;rS ausmif;tkyfq&mr<br />

BuD; a':{u&Datmifatmifu<br />

]*syfckwfqdkwmuvnf; ½dk;&m<br />

wpfckyJ/ u&if½dk;&m *syfckwfwdkY?<br />

ucsif½dk;&m *syfckwfwdkY? &cdkif½dk;&m<br />

*syfckwfwdkY &Sdw,fav/ *syfckwf<br />

ynmudk ausmif;awGrSm oifay;<br />

vdkufNyD;awmh udk,hf&JU ½dk;&mtarG<br />

tESpfudk wdkif;&if;om;awGu r<br />

aysmufrysufatmif xdef;odrf;vdkY<br />

&atmifvdkY/ ausmif;rSmqdkawmh<br />

rjzpfrae oif&awmh ½dk;&mudk<br />

vnf; xdef;odrf;NyD;om; jzpfoGm;<br />

r,f/ rxdef;odrf;&if aysmufuG,f<br />

oGm;rSmyJav}[k ajymonf/<br />

xdkYtwl wdkif;&if;om; pmay<br />

udk oifMum;ouJhodkY *syfckwf<br />

ynm oifMum;ay;jcif;jzifh i,f<br />

pOfuwnf;u *syfckwftajccH<br />

ynmudk wwfajrmufoGm;rnf<br />

jzpfonfhtjyif rdrdwdkY\ ½kd;&m<br />

wpfckjzpfaMumif; em;vnf o<br />

abmaygufvmNyD; ½kd;&m tarG<br />

tESpfrsm;udk raysmufuG,fatmif<br />

xdef;odrf;oGm;Edkifrnf jzpf<br />

aMumif;vnf; ¤if;u qufajym<br />

onf/<br />

u&ifjynfe,f twGif;&Sd<br />

tajccHynm ausmif;rsm;wGif<br />

ausmif;csdeftwGif; ½dk;&m*syfckwf<br />

ynm oifMum;ay;rIrsm;udk ,ck<br />

pmoifESpfwGif yxrqHk;tBudrf<br />

pwifum xnfhoGif;oifMum;<br />

ay;jcif;vnf; jzpfonf/<br />

,ckeSpf u&ifjynfe,fwGif u&ifpm oifMum;ol<br />

(7) aomif;ausmf&Sdae<br />

Zlvdkif 27 &uf? <strong>2018</strong> ckESpf<br />

apmxGef;vif;<br />

wpfEdkifiHvHk;&Sd tpdk;& ynm<br />

a&;0efBuD;XmeatmufrS tajccH<br />

ynmausmif;rsm;wGif paum<br />

u&ifpm oifMum;&mü oif½dk;<br />

nTef;wrf; wajy;nD ay:xGufvm<br />

a&; &nf&G,fí &efukefwkdif;a'o<br />

BuD; u&ifpmayESifh ,Ofaus;rI<br />

aumfrwDu csdwfquf pDpOfaom<br />

u&ifpmayoif½dk; tvkyf½Hk aqG;<br />

aEG;yGJudk Zlvdkif 27 &ufaeY? eH<br />

euf 8 em&DwGif &efukefNrdKU?<br />

atmufMunfhjrifwkdifvrf;? t<br />

rSwf(524) tay:qHk;xyfü pwif<br />

usif;yvQuf &Sdonf/<br />

Zlvkdif 27 &ufrS 28 &ufaeY<br />

txd ESpf&ufMum jyKvkyfoGm;rnfh<br />

tqdkyg tvkyf½HkaqG;aEG;yGJ zGifhyGJ<br />

tcrf;tem;odkY &efukefwkdif;a'<br />

oBuD; u&ifwkdif;&if;om;a&;&m<br />

0efBuD; aemfyef;oOÆmrsdK;? {&m0<br />

wD wkdif;a'oBuD; u&ifwkdif;&if;<br />

om;a&;&m0efBuD; *ghrdk;jrwfjrwf<br />

ol? weoFm&Dwkdif;a'oBuD;<br />

u&ifwkdif;&if;om;a&;&m 0efBuD;<br />

apmvkumESifh rGefjynfe,f u&if<br />

wkdif;&if;om;a&;&m0efBuD; apm<br />

atmifjrifhcdkifwkdY wufa&mufum<br />

trSmpum; ajymMum;cJhMu<br />

onf/<br />

weoFm&D wdkif;a'oBuD;\<br />

u&ifwkdif;&if;om;a&;&m 0efBuD;<br />

apmvkumu ]ydk;u&ifjzpfjzpf?<br />

paumu&ifjzpfjzpf twnfjyK<br />

Zlvdkif 10 &uf? <strong>2018</strong> ckESpf<br />

apm&Sm;<br />

,ckESpf <strong>2018</strong> -2019 ynm<br />

oifESpf\ ZGefv pm&if;t&<br />

u&ifjynfe,f&Sd tpdk;&\ tajc<br />

cHynm pmoifausmif;rsm;wGif<br />

u&ifpmoifMum;onfh ausmif;<br />

om;OD;a&rSm 72159 OD;&SdaMumif;<br />

jynfe,f ynma&;rª;½kH;\ pm&if;<br />

t& od&onf/<br />

,refESpf 2017-<strong>2018</strong> ynm<br />

oifESpf\ azazmf0g&D vcsKyf<br />

pm&if;t& u&ifpm oifMum;<br />

onfh ausmif;ol ausmif;om;<br />

aygif; 72855 OD;&SdcJhNyD; 2016-<br />

2017 ynmoifESpf\ Ekd0ifbmv<br />

vcsKyf pm&if;t& 63235 OD; &SdcJh<br />

EkdifNyDqdk&if jynfaxmifpktqifh<br />

uvnf; xkwfay;EdkifNyD; wpfck<br />

wnf; twnfjyKEkdifatmif 'DESpf<br />

&ufrSm pmay,Ofaus;rIuae<br />

vkyfay;Ekdifr,fqkd&ifaygh/ us<br />

aemfwkdYvnf; twnfjyKEkdifw,f/<br />

usaemfwkdYtpdk;&rSmvnf; jy,k*f<br />

wpfck usef&pfcJhr,fvkdY usaemfh<br />

taeeJY ,HkMunfw,f/


News<br />

u&ifpmoif½dk; jzpfajrmufa&;aumfrwDESifh<br />

jyKpka&;qGJa&;tzJGY pwifzGJYpnf;<br />

Zlvdkif 24 &uf? <strong>2018</strong> ckESpf<br />

apmjrwfOD;om<br />

Mumtif;qdyfBuD;NrdKUe,f bk<br />

&m;oHk;qlNrdKU? v,f,majr pDrH<br />

cefYcGJa&;ESifh pm&if;tif;OD;pD;Xme<br />

OD;pD;rª;udk ajruGufudpö t½Iyf<br />

t&Sif;rsm;ESifh ywfoufí c½dkif<br />

taxGaxG tkyfcsKyfa&;OD;pD;Xme<br />

u OD;aqmifum XmetwGif; ppf<br />

aq;rIrsm; jyKvkyfxm;onf[k<br />

Mumtif;qdyfBuD;NrdKUe,f tkyfcsKyf<br />

a&;rª; OD;ausmfpdk;OD;u Zlvkdif 23<br />

&ufaeYwGif u&ifowif;pOfodkkY<br />

ajymonf/<br />

]ZlvdkifvxJrSmyJ oGm;ppfaq;<br />

w,f/ pdppfNyD; wifjyxm;wJh<br />

tcsdefyJ&Sdao;w,f/ wifjyawmh<br />

c½dkifa&mufr,f? c½dkifuae jynf<br />

e,fudk a&mufr,f? jynfe,fuae<br />

0efBuD;csKyfqDwifjyNyD; olwdkY qkH;<br />

jzwfrSmayghAsm/ ½Hk; vkyfief;udpö<br />

jzpfwJhtwGuf ajymvdkYr&bl;} [k<br />

Mumtif;qdyfBuD;NrdKUe,f tkyfcsKyf<br />

a&;rª; OD;ausmfpdk;OD;u ajym<br />

onf/<br />

,ckvdk ajrpm&if;OD;pD;rª;udk<br />

ppfaq;&jcif;rSm bk&m;okH;qlNrdKU<br />

trSwf(4) &yfuGuf a&Tomavsmif;<br />

47 yg; pkHnDtpnf;ta0;wGif<br />

trsdK;bmom omoem apmifh<br />

a&Smufa&;tzGJY-rborS ajymif;<br />

vJ zGJUpnf;xm;onfh Ak'¨"r® y&<br />

[dw azmifa';&Sif;onf w&m;r<br />

0if zGJUpnf;xm;onfhtzGJY jzpf<br />

aMumif; ¤if;tzGJYtrnf ESifh qdkif;<br />

bkwfrsm;udk 45 &uftwGif;<br />

zsufodrf;&ef qkH;jzwfcJhMu<br />

aMumif; od&onf/<br />

OD;u0d"Zu ]rboBuD;udk<br />

bk&m;oHk;ql ajrpm&if;OD;pD;rSL;<br />

ajruGufudpö ppfaq;cHxm;&<br />

bk&m; 0ef;usif &[EÅm ½kyfyGm;<br />

awmf wnf&Sd&mae&m teD;wpf<br />

0dkuf ,cifomoemhajray:wGif<br />

tdrfajc 20 cefY ESpf 30 eD;yg;<br />

aexkdifolrsm;udk z,f&Sm;cdkif;&mrS<br />

tjiif;yGm;rI jzpfyGm;cJhovdk ae<br />

tdrfteD;&Sd ajruGufrsm;udk t<br />

uGufazmf a&mif;cscJhonfhtwGuf<br />

jzpfonf[k Mumtif;qdyfBuD;<br />

NrdKUe,f? rJqE´e,ftrSwf(1)?<br />

jynfe,f vTwfawmfudk,fpm;<br />

vS,f OD;wifrsdK;OD;u u&ifo<br />

wif;pOfodkY ajymonf/<br />

tqdkyg jzpfpOftay: v,f<br />

,majr pDrHcefYcGJa&;ESifh pm&if;<br />

tif; OD;pD;Xme? OD;pD;rª; OD;aZmf<br />

aZmfu ]a'ocHawGuawmh ajr<br />

vGwfqdkNyD; ajymw,fayghaemf/<br />

usaemfwdkYrSm pm&if;Z,m;t&<br />

awmh rlvydkif&SifawG &Sdxm;yg<br />

w,f/ (39) vnf; usxm;yg<br />

w,f/ olwdkYajymovdk rw&m;<br />

vkyfxm;w,f? vkyfxkH;vkyfenf;<br />

tvGJokH;pm; vkyfw,fqdkwm t<br />

xufu ppfaq;qkH;jzwfNyD; ay:<br />

&if cH&rSmaygh/ [kwfw,fqdkawmh<br />

vnf; qufwm0ef xrf;aqmif<br />

w,faygh/ tdrfawG a&TUwm jyK<br />

ausmzHk; ïqdkif;bkwf rjzKwfbJ trsdK; bmom omoemÛrS<br />

tukefzsuf&r,fqdkwkef;u rcH<br />

EdkifvdkY pdwfvdkufrmefyg jyefajym<br />

rdygw,f/ awmif;yefygw,f/<br />

0efcsygw,f/ uefawmhygw,f/<br />

oD;cHí cGifhvTwfawmfrlMuygvdkY<br />

'DaeYvnf; awmif;yefcJhw,f/<br />

tckwpfcg zsufodrf;&r,f qdk<br />

wmuawmh udk,fcsif;rpm&m<br />

a&mufygw,f}[k Zlvdkif 23 &uf<br />

aeY jynfe,f rbo txl;tpnf;<br />

ta0;wGif wufa&mufvmMu<br />

wm armif;xkwfwm bmrSr&Sdbl;/<br />

r[kwfyJeJY [dkav;wpfausmf<br />

ajymcH&awmh &Sufw,f}[k Zlvdkif<br />

22 &ufaeYwGif u&ifowif;pOf<br />

okdY ajymonf/<br />

vuf&Sd tqdkygae&mwGif ESpf<br />

30 aexkdifcJholrsm;udk NrdKUe,f<br />

ajrpm&if; OD;pD;rª; jzpfolu ESif<br />

xkwfjcif;rsm; &SdNyD; q&mawmfu<br />

vnf; pGefYvTwfajr jzpfonfht<br />

wGuf oufqdkifjcif; r&Sdawmh<br />

aMumif; rdefYMum;xm;ovdk vuf<br />

vkyfvufpm;rsm;jzpfonfh t<br />

wGuf ajymif;a&TUay;a&; tqif<br />

rajyaMumif; vuf&Sd aexkdifaeol<br />

eef;nGefYpdefu u&ifowif;pOf<br />

odkY ajymonf/<br />

,ckvdk bk&m;oHk;qlNrdKU? ajr<br />

pm&if;OD;pD;rª;udk XmewGif; pHkprf;<br />

ppfaq;rIjyKvkyfNyD; awGY&Sdcsufrsm;<br />

ESifh ywfoufí c½dkiftqifhrS<br />

jynfe,ftqifh wm0ef&Sdolrsm;xH<br />

wifjyxm;NyD; wpHkw&m qHk;jzwf<br />

csufcs ta&;,lrI jyKvkyfxm;jcif;<br />

r&Sdao;aMumif; wm0ef&Sdolrsm;<br />

xHrS od&onf/<br />

onfh oHCmawmfrsm;ESifh 'g,d<br />

umtcsKdUudk >rufMum;cJhonf/<br />

u&ifjynfe,f rbo txl;<br />

tpnf;ta0;wGif rbotzGJY<br />

A[dk\ 'kOuúX OD;u0d"Z? zm;tH?<br />

zmyGef? jr0wD? Mumtif;qdyfBuD;<br />

NrdKUe,frsm;rS oHCmawmfESifh vl<br />

yk*¾dKvf 100 eD;yg; wufa&mufcJh<br />

MuNyD; 2017 ckESpf arv 23 &uf<br />

aeYuvnf; rbotzGJY qdkif;<br />

bkwfrsm; zsufodrf;&ef nTefMum;<br />

rI &SdcJhonf/<br />

Zlvdkif 30 &uf? <strong>2018</strong> ckESpf<br />

apmxGef;vif;<br />

jynfe,fESifh wkdif;a'oBuD;<br />

5 ck&Sd u&ifpmayESifh ,Ofaus;rI<br />

aumfrwDrsm;rS udk,fpm;vS,f<br />

rsm;? e,fy,fpHk u&if pmay<br />

uRrf;usif ynm&Sifrsm;yg0ifonfh<br />

u&ifpmoif½dk; jzpfajrmufa&;<br />

aumfrwDESifh jyKpka&;qGJa&; tzJGY<br />

udk Zlvdkif 28 &ufaeYwGif zJGYpnf;<br />

vdkufonf[k &efukefwkdif; a'o<br />

BuD; u&ifpmayESifh ,Ofaus;rI<br />

aumfrwD twGif;a&;rª; ref;oef;<br />

0if;OD;u ajymonf/<br />

tqdkygaumfrwDESifh tzJGYudk<br />

&efukefNrdKU? atmufMunfhjrifwkdif<br />

vrf;? trSwf 524 ü Zlvkdif 27<br />

rS 28 &ufaeYxd ESpf&ufwm<br />

jyKvkyfonfh u&ifpmayoif½dk;<br />

tvkyf½HkaqG;aEG;yGJ tNyD;wGif zJGY<br />

pnf;wm0efay;vkdufjcif; jzpf<br />

onf/<br />

]u&ifpmayoif½dk; tvkyf½Hk<br />

aqG;aEG;yGJtNyD;rSm u&ifpmay<br />

oif½dk;jzpfajrmufa&; aumfrwDeJY<br />

paumu&if pmayoif½dk; jyKpk<br />

a&;qGJa&;tzJGYudk zJGYpnf;vkduf<br />

w,f/ a&;qGJa&;vkyfief;u Mo<br />

*kwfv upNyD; aqmif&Guf oGm;<br />

r,f/ tJh'gNyD;&if jyXmef; pmtkyf<br />

&r,faygh? 'gudk wdkif;a'oBuD;eJY<br />

jynfe,f 5 cku u&ifa&;&m<br />

0efBuD;awG aemuf u&if pm^<br />

,Of wm0ef&SdolawG? u&ifjynf<br />

e,f 0efBuD;csKyfeJY pmayeJY ,Of<br />

aus;rIaumfrwDu oabmwl&if<br />

jyXmef;pmtkyftjzpf ynma&;<br />

0efBuD;Xmeu yHkESdyfoGm;zkdY&Sdw,f}<br />

[k aumfrwD twGif;a&;rª;vnf;<br />

jzpfol ref;oef;0if;OD;u ajym<br />

onf/<br />

u&ifpmayoif½dk; jzpfajrmuf<br />

a&;aumfrwDwGif OuúX tjzpf<br />

,cifu&ifa&;&m0efBuD; apm<br />

*sLyvDpHvS? 'kOuúXrsm;tjzpf<br />

wkdif;a'oBuD;ESifh jynfe,f 5 ck<br />

rS u&ifpmayESifh ,Ofaus;rI<br />

aumfrwD wm0ef&Sdolrsm;? t<br />

wGif;a&;rª;tjzpf ref;oef;0if;<br />

OD;wkdY yg0ifzJGYpnf;xm;onf/<br />

tvm;wl paumu&ifoif½dk;<br />

jyKpka&;qGJa&;tzJGYwGif tzJGU<br />

acgif;aqmiftjzpf apmvif;c,f<br />

(ykodrf ynma&;aumvdyfausmif;<br />

tkyfBuD;-Nidrf;)? a'gufwm apm<br />

Munfpdk; yJcl;wuúodkvf tNidrf;<br />

pm; ygaru©csKyfESifh u&ifpmay<br />

ynm&Sifrsm;tygt0if tzJGY0if<br />

10 OD;jzifh zJGYpnf;xm;onf/<br />

vuf&Sd tajccHynmausmif;<br />

rsm;wGif ydk;ESifh paumu&ifpm<br />

oifMum;aeaomfvnf; ae&ma'<br />

otvkduf oif½dk; toHk;jyKrI uGJ<br />

jym;rI&dSum ynma&;0efBuD;Xme<br />

u u&ifpm oifMum;aeonfh<br />

u&ifjynfe,f? rGefjynfe,f?<br />

{&m0wDwkdif;? &efukef? yJcl;ESifh<br />

weoFm&Dwkdif; a'oBuD; a&;&m<br />

0efBuD;rsm;? u&ifpmayESifh ,Of<br />

aus;rI aumfrwD wm0ef&Sdol<br />

rsm;u wajy;nDaxmufcHonfh<br />

oif½dk; ay:xGufvmrSom yHkESdyf<br />

jzefYa0a&; qufvkyfaqmifrnf<br />

jzpfonfhtwGuf ,ckvdk u&ifpm<br />

oifMum;a&; pepfusap&efESifh<br />

wajy;nD oif½dk; ay:xGufvma&;<br />

twGuf vkyfaqmifaejcif; jzpf<br />

onf/<br />

awmifNydKrIaMumifh Mumtif;qdyfBuD;-<br />

bk&m;okH;qlvrf;rBuD; oGm;vma&;jywfawmuf<br />

Zlvdkif 29 &uf? <strong>2018</strong> ckESpf<br />

apmjrwfOD;om<br />

u&ifjynfe,f? Mumtif;qdyf<br />

BuD;- bk&m;okH;ql vrf;rBuD;<br />

,uúvm;aus;&GmteD;ü ,aeY<br />

Zlvdkif 29 &ufaeY awmifNydKrI<br />

aMumifh oGm;vma&; jywfawmuf<br />

oGm;aMumif; od&onf/<br />

]n 12 em&Dausmf ,uúvm;<br />

aus;&Gm a':wifat; xrif;qdkif<br />

tem;rSm awmifNydKw,f/ a&<br />

ab;oifhjynfolawGudk axmufyHh<br />

zdkYvmwJh bk&m;okH;ql vlrIu,f<br />

q,fa&;tzGJUawG vrf;ydwfqdkY<br />

aevdkY oGm;ulay;&w,f/ tck<br />

vkH;0 oGm;vdkY r&awmhbl;}[k<br />

Mumtif;qdyfBuD;NrdKUcH Edkifvif;<br />

atmifu u&ifowif;pOfokdY<br />

ajymonf/<br />

Mumtif;qdBuD; NrdKUe,f tif<br />

*sifeD,m OD;pD;rSL; OD;odef;aZmfaX;<br />

u ]a&BuD;aevdkY pufawG ydkYvdkY<br />

r&bl;/ &GmrSm xGefpufawG vdkuf<br />

Xm;aew,f/ NyD;atmifvkyfr,f/<br />

avmavmq,f xGefpufr&ao;<br />

vdkY vleJYyJ z,faew,f}[k u&if<br />

owif;pOfokdY ajymonf/<br />

tqdkyg awmifNydKrIaMumifh<br />

vrf;ydwfqdkYrItay: oufqdkif&m<br />

ESifha'ocHrsm; &Sif;vif;a&;<br />

wwfE dkifoavmuf vkyfaqmifae<br />

onf[k a'ocHrsm;u ajym<br />

onf/<br />

ausmzHk; ïzm;tHNrdKU a&ab;oifhjynfolrsm;ÛrS<br />

bk&m;wGif zGifhvSpfxm;onfh a&<br />

ab;u,fq,fa&;pcef;? qdkifu<br />

vkef; (Cyclone Shelter) tygt<br />

0if jynfe,f rdk;vHkavvHk tm;u<br />

pm;cef;r ponfh ae&mrsm;wGif<br />

zGifhvSpfxm;onfh a&ab; u,f<br />

q,fa&;pcef;rsm;odkY oGm;a&muf<br />

um a&ab;oifhjynfolrsm;tm;<br />

tm;ay;pum; ajymMum;cJhNyD;<br />

axmufyHhypönf;rsm;ESifh axmufyHh<br />

aiGrsm; ay;tyfcJhonf/<br />

zm;tHNrdKUwGif usif;yjyKvkyf<br />

&ef pDpOfxm;onfh Nidrf;csrf;a&;<br />

pum;0dkif;rSm 8 BudrfajrmufjzpfNyD;<br />

2017 ckESpfrSpí oQrf;jynfe,f<br />

yifvHk? aejynfawmf? rEÅav;wdkif;<br />

0rf;wGif;NrdKUe,f? ajrwdkifuef<br />

aus;&Gm? u,m;jynfe,f vGdKif<br />

aumfNrdKU? {&m0wDwdkif; ajrmif;jr<br />

NrdKUe,fESifh 7 Budrfajrmufukd<br />

,ckESpf ZGefv 14 &ufaeYu rGef<br />

jynfe,f? armfvNrdKifNrdKUwGif<br />

usif;ycJhNyD; jzpfonf/<br />

EdkifiHawmf twdkifyifcHyk*¾dKvf<br />

taejzifh 2014 ckESpf? Zefe0g<br />

&DvwGifwpfBudrf vma&mufcJhNyD;<br />

NLD tpdk;& wufvmNyD;aemuf<br />

ydkif; u&ifjynfe,fodkY yxrqHk;<br />

tBudrf xyfrHa&muf&Sdvmjcif;<br />

jzpfonf/<br />

2013 pufwifbmvrS pwifxkwfa0onf u&ifowif;pOf? Mo*kwfv <strong>2018</strong><br />

23


zm;tHNrdKU a&ab;oifhjynfolrsm;tm;<br />

EdkifiHawmftwdkifyifcHyk*¾dKvf oGm;a&mufMunfh½Itm;ay;<br />

Zlvdkif 27 &uf? <strong>2018</strong> ckESpf<br />

eefYbGm;cvdef<br />

u&ifjynfe,fwGif usif;y<br />

rnfh 8 Budrfajrmuf Nidrf;csrf;a&;<br />

pum;0dkif;ukd &uftuefYtowf<br />

r&Sd a&TUqdkif;vdkufaomfvnf; ,<br />

aeY Zlvdkifv 26 &ufaeYwGif zm;<br />

tHNrdKU a&ab;oihfjynfolrsm;udkrl<br />

EdkifiHawmftwdkifyifcHyk*¾dKvf a':<br />

atmifqef;pkMunfu oGm;a&muf<br />

Munfh½Itm;ay;cJhonf/<br />

tqdkyg Nidrf;csrf;a&; pum;<br />

0dkif;udk EdkifiHawmf twkdifyifcH<br />

yk*¾dKvf a':atmifqef;pkMunf<br />

tygt0if a'ocHwdkif;&if;om;<br />

vli,frsm;? uGefysLwm ynm&Sif<br />

ESifh t&yfzuf tzGJYtpnf;rS vl<br />

i,frsm; 0ifa&mufaqG;aEG;&ef<br />

pDpOfxm;jcif;jzpfNyD; &moDOwk<br />

qdk;&Gm;rIaMumifh &ufa&TUqdkif;<br />

vdkufonf[k Armwdkif;&if;om;<br />

a&;&m0efBuD; OD;awZxG#fvIdif<br />

axG;u Zlvdkifv 25 &ufaeY<br />

wGif ajymMum;cJhonf/<br />

,if;odkY Nidrf;csrf;a&;pum;<br />

0dkif; usif;yjyKvkyfrnfhtpm; a&<br />

ab;oifhjynfolrsm;tm; oGm;<br />

a&mufMunfh½I tm;ay;onfht<br />

ay: rGefwdkif;&if;om;a&;&m 0ef<br />

BuD; rif;wif0if;u ]Nidrf;csrf;a&;<br />

pum;0dkif; vkyfawmhr,fvdkY &nf<br />

&G,fxm;NyD;umrS u&if jynfe,f<br />

rSm a&BuD;epfjr§KyfrIawG? a&ab;<br />

oifhawGu awmfawmfrsm;vm<br />

w,f/ awmfawmfrsm;rsm;rSm a&<br />

BuD;ayr,fh u&ifjynfe,fu ydk<br />

rsm;w,f/ tJh'gtay:rSm vmNyD;<br />

awmh pdppfr,f/ ulnDr,f/<br />

Munfh½Ir,f/ tJhbufudk vkyfMu<br />

&atmif/ Nidrf;csrf;a&; pum;<br />

0dkif;udk avmavmq,f rvkyfbJ<br />

ae&atmif qdkNyD;awmh qHk;jzwf<br />

vkdufMuw,f}[k ajymonf/<br />

u&ifjynfe,fodkY a&muf&Sd<br />

vmonfh a':atmifqef;pkMunf<br />

taejzifh zm;tHNrdKU a&T&ifarQmf<br />

pmrsufESm (20) odkY <br />

News<br />

qdkif;bkwfrjzKwfbJ trsdK; bmom omoe m<br />

apmihfa&Smufa&;vkyfief; qufvkyfrnf[k<br />

jynfe,frbotzGJY qkH;jzwf<br />

Zlvdkif 24 &uf? <strong>2018</strong> ckESpf<br />

u&ifjynfe,f trsdK; bmom<br />

omoem apmifha&Smufa&;tzGJYrS<br />

rboqdkif;bkwfESifh omoem<br />

apmifha&Smufa&;vkyfief; quf<br />

vuf vkyfaqmifoGm;rnf[k Zl<br />

vdkif 23 &ufaeY zm;tHNrdKU rJ<br />

abmifausmif;wdkufwGif jyKvkyf<br />

onfh rbotzGJY txl;tpnf;<br />

ta0;wGif qkH;jzwfvdkufonf/<br />

jynfe,f rbotzGJY OuúX<br />

OD;u0d"Zu EdkifiHawmfoHCmh<br />

r[mem,utzGJYtaejzihf trsKd;<br />

bmom omoem zGHYNzdK;wdk;wuf<br />

ap&ef OD;aqmifrvkyfonhf t<br />

wGuf vkyfaqmif&jcif; jzpf<br />

aMumif; ,ckvdk rdefYMum;cJh<br />

onf/<br />

]olwdkYu w&m;r0if zsuf<br />

odrf;&r,fqdkawmh zsufodrf;wm<br />

udkawmh vkH;0 vmrajymeJY/ vkH;0<br />

vnf; rzsufbl;/ qdkif;bkwfukd<br />

vnf; jzKwfay;&r,fqdkawmh<br />

qdkif;bkwfvnf; vkH;0 rjzKwfbl;/<br />

at;at;aq;aq; aecsifw,f/<br />

'gawGudk bmrSajymp&m rvdkyg<br />

bl;/ wdkif;jynfudkvnf; 'ku©ay;<br />

wm r[kwfbl;/ r[eudk 'ku©<br />

ay;wmvnf; r[kwfbl;/ udk,fh<br />

trsdK; udk,fhbmom omoemudk<br />

umuG,fzdkY qdkif;bkwf}[k rdefY<br />

Mum;cJhonf/<br />

Zlvdkifv 20 &ufaeYu &ef<br />

ukefNrdKU urÇmat;ukef;ajr&Sd om<br />

oemh&dyfomae&mwGif usif;y<br />

onfh owårtBudrfajrmuf EdkifiH<br />

awmf oHCmh r[mem,utzGJY\<br />

pmrsufESm (20) odkY <br />

24 u&ifowif;pOf? Mo*kwfv<strong>2018</strong><br />

2013 pufwifbmvrS pwifxkwfa0onf

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!