ضرورت نقد

More documents

Recommendations

Info

چالش دوطرفه ببنیبنن کسی که موضوع گفت وگو را پیش می کشد و آن که این مباحث مساله اش هست و با وی ‏همھهممراه شده یا با نقطه نگاهش ‏مجممجخالفت می کند.‏ این نکته ای بود که دقیقا در پلاتو چاپلبنیبنن درباره مبحث ‏«ضرورت نقد»‏ روی داد و به نظر حقبریبرر سازوکار ما برای نقد و نوع نگاهمھهممان به این مقوله در گروه تئاتر ا گزیت را شفاف تر کرد.‏ تعریف نقد یا تعریف فاصله مان با آن؟ من به هیچ عنوان ‏بمنبممی خواستم وقت این جلسه را به تعریف ما از نقد یا نقد چیست و منتقد کیست یا چه چبریبرزی نقد است و چه چبریبرزی نقد نیست تلف کنم.‏ ‏همھهممه مساله من این بود که وقبىتبىی ما ابزاری به نام نقد در اختیار دار ‏بمیبمم،‏ چگونه می توانیم از آن استفاده کرده و در این مسبریبرر بسبرتبرری برای کند شدن تیغ سانسور و استحکام پایه های آزادی بیان بساز ‏بمیبمم.‏ اما من فکر می کنم که منتقدان در عرصه فرهنگ تا حد زیادی می توانند روی فرهنگ ‏همھهممگابىنبىی درباره نقد و مساله آن تاثبریبررگذار باشند.‏ این که ما چگونه می توانیم تکلیف مان را با نقد روشن کرده و از آن به عنوان ابزار سرکوب یا سانسور و یا تقدس سازی استفاده نکنیم.‏ دقیقا در ‏همھهممبنیبنن جای ‏بجببجحث بود که از سوی چند نفر با این دیدگاه بنده ‏مجممجخالفت شد و دوستان به شرح دلایل شان به موضع حقبریبرر پرداختند.‏ نظر یکی از حضار این بود که منتقد به هیچ وجه نباید خود را در این وادی بیاندازد و نقش معلم را برای مردم بازی کند.‏ اساسا این مقوله هیچ ارتباطی به کار منتقد ندارد چرا که منتقد صرفا با کارش است که معنا پیدا کرده و ‏ممممممکن است که جرسان ساز شود.‏ بعد از این که کارش گرفت و تا حدی تاثبریبررش را گذاشت،‏ خودش دیگر مساله نیست بلکه نقدش است که کار را جلو برده و سیستم های فرهنگی،‏ آموزشی،‏ اجتماعی و سیاسی را به چالش می کشد.‏ یکی دیگر از دوستان با تایید این نقد اضافه می کند که ‏ممممممکن است این چرخه فرآیندی معکوس پیدا کرده و به تقدس سازی منتقد در عرصه فرهنگ بدل شود که این نبریبرز خود معضلی دیگر است.‏ نقد نباید ‏بهببههانه ای شود برای خودبزرگ بیبىنبىی منتقد.‏ در این تئاتر پوسیده که بیش از نودوشش درصد مردم با آن ارتباطی ندارند،‏ نقد تئاتر چه اهمھهممیبىتبىی می تواند برای این اجتماع داشته باشد؟ اما منتقد با زیرکی می تواند ریشه های هر اجرا را شناسابىیبىی کرده
و پیوندهای اجتماعی آن را برای مردم بازگو کند.‏ این جاست که نقد می تواند مفید و موثر واقع شود.‏ بنده ‏مجممجخالفبىتبىی با نظر دوستان نداشته و آن ها را تایید می کنم اما معتقدم ‏همھهممیشه هم ‏بمنبممی توان تا این اندازه به فضای فرهنگی بدببنیبنن بود.‏ در دل ‏همھهممبنیبنن فضاست که گروه هابىیبىی چون ا گزیت قد علم کرده و مقابل سیستم و جریان اصلی تئاتر امروز ما می ایستد.‏ در ‏همھهممبنیبنن فضاست که نقد ا گزیت شکل می گبریبررد و بیش از دو سال است که به طور مستمر و پیوسته به کارش ادامه داده و جسته وگربجیبجخته تاثبریبررات خود را روی کار کارگردانان گذاشته است.‏ صرفا ‏همھهممه تقصبریبررات گردن هبرنبررمند نیست که چرا فقط چهار درصد این اجتماع به ‏بمتبمماشای تئاتر می روند و از آن ‏بهببههره می گبریبررند.‏ در طی شصت سال گذشته این تئاتر به اشکال ‏مجممجختلف مورد هجوم گروه های فشار و سرکوب قرار گرفته است.‏ افراد زیادی زندابىنبىی و حبىتبىی کشته شده اند.‏ تعداد زیادی از این هبرنبررمندان برای ‏همھهممیشه از کار بیکار شده اند و دیگر هیچ گاه رنگ صحنه و ‏مجممجخاطب را ندیده اند.‏ این ها روضه خوابىنبىی برای هبرنبررمندان نیست اما ‏همھهممه تقصبریبررات را گردن هبرنبررمند انداخبنتبنن نبریبرز کمی ‏بىببىی انصافىففىی ست.‏ اما وجه تقدس سازی منتقد نبریبرز به اندازه اسطوره سازی از هبرنبررمندان خطرنا ک است.‏ منتقد نبریبرز می تواند تبدیل به بلندگوی حکومبىتبىی شود که به راه های ‏مجممجختلف دست به ‏بجتبجحریف و تثبیت هبرنبرر به شکل مورد نظر خود زده است.‏ قبول دارم که جایگاه هبرنبررمند و منتقد در این بازی از پیش باخته تفاوبىتبىی نکرده و هر دو پیاده نظام ساختاری هستند که از ریشه با آزادی بیان به معنای واقعی کلمه مشکل دارد و آن را مانع رسیدن به اهداف خود می داند.‏ پس برای شکسبنتبنن و رو کردن دست های پنهان این هژموبىنبىی ست که وجود سنگری به نام نقد اهمھهممیت پیدا می کند نه صرفا خود منتقد.‏ تئاتر امروز ما در شرایط فعلی کمبرتبررین تاثبریبرر را روی اجتماع می گذارد و شاید وارد شدن در این عرصه به عنوان منتقد خود به یک عمل ‏بىببىی تاثبریبرر و شاید به بازی از پیش باخته تعببریبرر شود.‏ اما کار منتقد این جا اهمھهممیت پیدا می کند که به واسطه تئاتر بتواند ‏بهببههانه ای پیدا کند برای بررسی مسائلی مهم تر که سرکوب فضای تئاتر نبریبرز می تواند زیرمجممججموعه آن قرار بگبریبررد.‏ شاید نقد به تنهابىیبىی نتواند قفل میان توده مردم و تئاتر را بشکند اما به صورت مفرد می تواند در این مسبریبرر گام بردارد و منتظر حضور اشخاص دیگر ‏بمنبمماند.‏ تا زمابىنبىی که ‏ممممممبریبرزی و
Page 1: ‏«ضرورت نقد»‏ ‏مج
Page 5: بیان واقعی است که ش

ضرورت نقد

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?