You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
6 <strong>10</strong> <strong>тамыз</strong>, сенбі, <strong>2019</strong> <strong>жыл</strong><br />
САРЫАРҚА САМАЛЫ<br />
ЕРТЕГІЛЕР ЕЛІНДЕ<br />
Бұған қасқыр қуанып, оған еріп<br />
кетеді. Түлкі оны көп мал қамалған<br />
қоршауға алып келеді. Қоршау түнге<br />
қарай мықтап жабылады екен. Түлкі<br />
мен қасқыр қоршауды айналып жүріп,<br />
ақыры бір жерден саңылау тауып,<br />
ішке кіреді. Олар малды өлтіріп, етін<br />
алаңсыз жейді. Етке әбден тойып,<br />
қарны тырсылдап үлкейіп кеткен түлкі<br />
саңылаудан әзер дегенде сыртқа<br />
шығады. Ал қарны тойса да, көзі<br />
тоймаған қасқыр қоршаудың ішінде<br />
қалады. Бір кезде іште қалудың<br />
қауіпті екенін түсінген қасқыр<br />
сыртқа шығуға қанша тырысса да,<br />
ісініп кеткен қарнымен саңылаудан<br />
шыға алмай, көп әуре болады.<br />
Сөйтіп жүргенде, таң атып, ішке<br />
кірген қожайын қасқырды көрісімен,<br />
қолындағы сойылмен оны аямай ұра<br />
кетеді. Қасқыр әрең дегенде қашып<br />
шығады да, түлкіні іздейді.<br />
Ал түлкі болса қасқырды алыстан<br />
көріп салып, жерге жата қалып,<br />
аяқтарымен денесін сипалап:<br />
– Ой, менің апайым! Адамдар<br />
мені өлтіре жаздады! Бүкіл денем<br />
қатты ауырып әкетіп барады! Жүре<br />
алмаймын. Үйіме жетуіме көмектес,<br />
– дейді <strong>жыл</strong>амсырап.<br />
Түлкінің сөзіне сенген қасқыр оны<br />
Түлкі мен қасқыр<br />
(Африка халықтарының ертегісі)<br />
Бірде түлкі қорқау қасқырға жолығып қалып, оған:<br />
– Менімен бірге жүр. Мен саған тойып ет жейтін жерді<br />
көрсетемін, – дейді.<br />
арқасына салып алып, жүріп кетеді.<br />
Біраз жүрген соң, түлкінің қулығын<br />
сезіп қойып, оны жерге лақтырып<br />
жібереді де, артынан қуа жөнеледі.<br />
Алды-артына қарамай қашқан түлкі бір<br />
үңгірге кіріп кетеді. Қасқыр артынан<br />
кіргенде, алдыңғы екі аяғымен төбені<br />
ұстап тұрған түлкіні көреді де, оны<br />
бас салғанда, түлкі:<br />
– Ой, апатайым, маған тиіспе! Төбе<br />
түсіп кетіп, екеуімізді басып қалады!<br />
Мен төбені тіреп ұстап тұрмын! Кел,<br />
төбені ұстап тұр. Мен тіреу тауып<br />
әкелейін, – дейді шыр-пыр етіп.<br />
Қасқыр төбені ұстап біраз тұрғаннан<br />
кейін, осында тұратын бірнеше маймыл<br />
келеді. Олар қасқырды көріп, таң<br />
қалып:<br />
– Сен мұнда не істеп тұрсың?<br />
– деп сұрайды.<br />
– Төбені ұстап тұрмын! Түлкі<br />
төбе түсіп кетіп, астында қаласың<br />
деген. Ол тіреу алып келуге кетті.<br />
– Қоя бер! Төбе мықты тұр,<br />
құламайды, – деп күледі маймылдар.<br />
Алданып қалған қасқыр түлкіге<br />
бұрынғыдан да қатты ыза болып, оны<br />
қайта іздеп шығады. Біраз жүрген<br />
соң, бір апанның аузында бірдеңе<br />
деп міңгірлеп отырған түлкіні көреді.<br />
Ал апанның ішінде араның ұясы бар<br />
еді, бірақ оны қасқыр білмейді.<br />
– Оһ, залым, қолға түстің бе?!<br />
Сенің өлген жерің осы болады! –<br />
деп қасқыр түлкіге тұра ұмтылады.<br />
– Иә, мен расында ақымақпын!<br />
– дейді түлкі мүләйімсіп.<br />
– Маған деген ренішің орынды. Не<br />
істесең де көнемін. Бірақ бүгін үлкен<br />
мереке. Әне, тыңдашы, балалар ән<br />
салып жатыр, мен де оларға қосылып<br />
әндетіп отырмын. Міне, менің қолымдағы<br />
кітапты көріп тұрсың ғой. Мен осы<br />
кітапқа қарап сыйынып тұрмын.<br />
– Иә, естіп тұрмын. Расында<br />
ән салып жатыр екен.<br />
– Міне, сондықтан да мені бүгін<br />
өлтірме! Ертеңге дейін күт! Одан<br />
да кітап алып, бізбен бірге сыйын!<br />
– Ал, кітапты қайдан аламын? –<br />
деп сұрайды қасқыр.<br />
– Ана апанның ішінде кітап көп,<br />
кез келгенін ал, – дейді түлкі.<br />
Қасқыр кітап алмақшы болып<br />
апанға түскенде, ондағы аралар<br />
гуілдеп оған лап қойып, тұмсығын<br />
жабыла шағады. Ал түлкі бұл кезде<br />
қарасын көрсетпей, тайып тұрады.<br />
Орыс тілінен аударған -<br />
Серік САТЫБАЛДИН, еңбек<br />
ардагері,<br />
Павлодар қаласы.<br />
СӨЗ МӘЙЕГІ<br />
Денсаулық туралы<br />
мақал-мәтелдер<br />
Жарлының байлығы —<br />
Денінің саулығы.<br />
* * *<br />
Денсаулық — зор байлық.<br />
* * *<br />
Күлегештің көңілі азбас,<br />
Күтіншектің өзі азбас.<br />
* * *<br />
Бас ауырса, жан қорқады.<br />
* * *<br />
Екі ауру бір келсе, ажалыңның жеткені.<br />
* * *<br />
Тазалық - саулық негізі,<br />
Саулық - байлық негізі.<br />
* * *<br />
Азған денеге ауру үйір.<br />
* * *<br />
Аурудың жақсысы жоқ,<br />
Дәрінің тәттісі жоқ.<br />
* * *<br />
Демі бардың емі бар.<br />
* * *<br />
Ауру кісі күлкі сүймес,<br />
Ауыр жүкті <strong>жыл</strong>қы сүймес.<br />
* * *<br />
Елемеген ауру жаман,<br />
Ескермеген дау жаман.<br />
Жинаған – Ақерке НҰРТАЙ,<br />
2 - с ы н ы п о қ у ш ы с ы , А қ с у қ а л а с ы .<br />
qoı<br />
Өтірік өлең<br />
Мініп алып шыбынға,<br />
Ұшып бардым ғарышқа.<br />
Сельфи жасап аспанда,<br />
Мақтандым бар халыққа.<br />
Диас БАЙБОЛАТ,<br />
4-сынып оқушысы,<br />
Павлодар қаласы.<br />
САНАҢА ТОҚЫП АЛ!<br />
Латын әліпбиін<br />
жаттайық!<br />
Құрметті достар! «Айналайын»<br />
қосымшасының өткен нөмірінде латын<br />
әліпбиінің жазылуы мен дыбысталу<br />
үлгісін берген болатынбыз. Ал бұл жолы<br />
назарларыңа латын әріптерін ұсынып<br />
отырмыз. Мұқият қарап, жаттап<br />
алыңдар! Себебі, көп кешікпей еліміз<br />
латын әліпбиіне көшетін болады.<br />
Мал жуасы -<br />
Аң жуасы<br />
qoıan<br />
қарызын<br />
терісімен<br />
өтейді.<br />
qasqyr<br />
Кім тапқыр?<br />
Балалар, мына мақалмәтелдерден<br />
кейбір сөздер түсіп<br />
қалыпты. Сендер оларды тауып, тор<br />
көздерінің ішіне латын әріптерімен<br />
жазып шығыңдар.<br />
teńge<br />
...тиыннан өсер,<br />
...құлыннан өсер.<br />
Дайын асқа-тік...<br />
jylqy<br />
qasyq
Change language