نقد و بررسی نمایش «حسن بدری برنده خوشبخت یک عدد مزدا۳» به نویسندگی و کارگردانی هامون قاپچی
تکاپو میان رویا و واقعیت به قلم مجید اصغری، منتقد گروه تئاتراگزیت ارزش‌گذاری منتقد: یک و نیم ستاره- قابل تأمل
تکاپو میان رویا و واقعیت
به قلم مجید اصغری، منتقد گروه تئاتراگزیت
ارزش‌گذاری منتقد: یک و نیم ستاره- قابل تأمل
- TAGS
- www.exittheatre.ir
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>نقد</strong> <strong>و</strong> <strong>بررسی</strong> بمنبممایش <strong>«حسن</strong> <strong>بدری</strong> <strong>برنده</strong> خ<strong>و</strong>شبخت <strong>یک</strong> <strong>عدد</strong> مزدا٣»<br />
<strong>به</strong> ن<strong>و</strong>یسندگی <strong>و</strong> کارگردابىنبىی هام<strong>و</strong>ن قابجپبجچی<br />
تکاپ<strong>و</strong> میان ر<strong>و</strong>یا <strong>و</strong> <strong>و</strong>اقعیت<br />
<strong>به</strong> قلم مجممججید اصغری، منتقد گر<strong>و</strong>ه تئاترا گزیت<br />
ارزش گذاری منتقد: <strong>یک</strong> <strong>و</strong> نیم ستاره‐ قابل تأمل
ا<strong>و</strong>لبنیبنن چبریبرزی که نظر مجممجخاطب را نسبت <strong>به</strong> اثر جلب می کند، عن<strong>و</strong>ان آن است که برای <strong>یک</strong> اثر<br />
بمنبممایشی ممممممکن است عجیب <strong>و</strong> نامتعارف تلقی ش<strong>و</strong>د. البته که عن<strong>و</strong>ان بسیار بدی است چرا که از<br />
نگاه آن چه م<strong>و</strong>ٔلف در اثر <strong>به</strong> <strong>نقد</strong>ش می پردازد <strong>و</strong>ام گرفته شده است. <strong>به</strong> تعببریبرر دیگر بمنبممایش<br />
<strong>«حسن</strong> <strong>بدری</strong>...» <strong>و</strong> جهان بیبىنبىی م<strong>و</strong>ٔلف آن، بمتبممبریبرز دادن <strong>و</strong> شفافیت بجببجخشیدن ببنیبنن زندگی <strong>و</strong>اقعی<br />
کارگران است با آن چه رسانه ها درباره آن می پردازند. دیال<strong>و</strong>گی که هم ا کن<strong>و</strong>ن برای عن<strong>و</strong>ان<br />
بمنبممایش انتخاب شده از جانب رسانه ی مسم<strong>و</strong>م تبلیغ می ش<strong>و</strong>د که م<strong>و</strong>ٔلف <strong>به</strong> آن نگاهی سخت<br />
انتقادی دارد. <strong>به</strong> همھهممبنیبنن دلیل عن<strong>و</strong>ان بمنبممایش باید از دل همھهممبنیبنن نگاه انتقادی انتخاب ش<strong>و</strong>د نه از<br />
م<strong>و</strong>ضع ضد آن. با این حال تبریبرزبیبىنبىی صاحب اثر در طراحی بر<strong>و</strong>ش<strong>و</strong>ر خ<strong>و</strong>دبمنبممابىیبىی می کند. طراحی<br />
بر<strong>و</strong>ش<strong>و</strong>ر از شناخت دقیق از جغرافیا <strong>و</strong> مجممجحلی که قصه بمنبممایش در آن جا ص<strong>و</strong>رت می گبریبررد، الهللهھام<br />
گرفته است. ک<strong>و</strong>چه مهران، خیابان جمججممه<strong>و</strong>ری، کارگاه ها <strong>و</strong> ت<strong>و</strong>لیدی های لباس مردانه <strong>و</strong> زنانه <strong>و</strong><br />
بر<strong>و</strong>ش<strong>و</strong>رهای بىببىی رنگ <strong>و</strong> لعابىببىی که در پیاده ر<strong>و</strong>های این فضا <strong>به</strong> دست آدم می دهند کاملا انطباق<br />
دارند با آن چه در <strong>و</strong>ر<strong>و</strong>دی سالن حافظ <strong>به</strong> دست می گبریبرر بمیبمم. انگار این بمتبممهید ما را <strong>به</strong> <strong>یک</strong>ی از این<br />
کارگاه ها هدایت می کند. این مقدمه را بر<strong>و</strong>ش<strong>و</strong>ر اثر <strong>به</strong> حیات رسانده <strong>و</strong> ادامه اش را طراحی<br />
صحنه درست <strong>و</strong> <strong>به</strong> جا بىپبىی می گبریبررد. طراحی صحنه <strong>به</strong> ظاهر ساده اما دقیق مجممجحسن خ<strong>و</strong>یبىنبىی <strong>و</strong> هام<strong>و</strong>ن<br />
قابجپبجچی از <strong>یک</strong> کارگاه ت<strong>و</strong>لیدی، نفس گبریبرر می ش<strong>و</strong>د <strong>و</strong> گ<strong>و</strong> بىیبىی بازسازی ای از <strong>یک</strong> جهنم بمتبممام عیار است<br />
که کارگران را در خ<strong>و</strong>د حبس کرده. کار دش<strong>و</strong>اری است که با طراحی خ<strong>و</strong>د، سالن حافظ با آن<br />
گل <strong>و</strong>گشادی را <strong>به</strong> چنبنیبنن تنگنابىیبىی بدل کبىنبىی که نفس کشیدن را برایت سخت <strong>و</strong> دش<strong>و</strong>ار کند. اپبریبرز<strong>و</strong>د<br />
ا<strong>و</strong>ل که حسن <strong>بدری</strong> را در <strong>و</strong>سط سالن زیر ن<strong>و</strong>ر م<strong>و</strong>ضعی نشان می دهد، <strong>به</strong> آتش جهنمی که<br />
طراحی صحنه <strong>به</strong> <strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د آ<strong>و</strong>رده می افزاید. اساسا حسن <strong>بدری</strong> را باید با ناخ<strong>و</strong>دآ گاهش معرفىففىی<br />
کرد چرا که تاثبریبررات عدم رضایت مندی ا<strong>و</strong> از شرایطی که در آن قرار گرفته، در این فضای<br />
ه<strong>و</strong>لنا ک قابل لمللممس <strong>و</strong> مشاهده است. حسن <strong>به</strong> ط<strong>و</strong>ر همھهممزمان در چند فضا <strong>و</strong> مکان مجممجختلف قرار<br />
دارد. ا<strong>و</strong>ل در تل<strong>و</strong>یزی<strong>و</strong>ن <strong>به</strong> عن<strong>و</strong>ان <strong>برنده</strong> مزدا٣، د<strong>و</strong>م در ر<strong>و</strong>ستا <strong>و</strong> زادگاهش، س<strong>و</strong>م فضابىیبىی که<br />
همھهمم<strong>و</strong>اره مایه ی آرامش <strong>و</strong> خ<strong>و</strong>شبخبىتبىی ا<strong>و</strong> ب<strong>و</strong>ده است. گرایش بیش از اندازه ا<strong>و</strong> <strong>به</strong> این ر<strong>و</strong>یای<br />
کاب<strong>و</strong>س <strong>و</strong>ار، همھهمم<strong>و</strong>اره ا<strong>و</strong> را <strong>به</strong> عن<strong>و</strong>ان <strong>برنده</strong> ماشبنیبنن (فضای ا<strong>و</strong>ل)، تبدیل شدن <strong>به</strong> ق<strong>و</strong>رباغه (فضای<br />
د<strong>و</strong>م) <strong>و</strong> سرخ<strong>و</strong>شی ناشی از <strong>و</strong>رزش (فضای س<strong>و</strong>م) قرار می دهد. سبریبرر فرآیند حسن <strong>بدری</strong> <strong>و</strong>
گذارش از این سه فضا در زمابىنبىی مجممجحد<strong>و</strong>د در اپبریبرز<strong>و</strong>د ا<strong>و</strong>ل، مسبریبرر شناخت ما از کارا کبرتبرر اصلی <strong>و</strong><br />
مسائل پبریبررام<strong>و</strong>ن آن را <strong>به</strong> خ<strong>و</strong> بىببىی <strong>و</strong> با فرمبىتبىی بمنبممایشی تشرتحیتحح کرده <strong>و</strong> بجتبجح<strong>و</strong>یلمان می دهد.<br />
<strong>و</strong>قبىتبىی ن<strong>و</strong>ر عم<strong>و</strong>می، کارگاه ت<strong>و</strong>لیدی را ر<strong>و</strong>شن می کند، بجتبججهبریبرزات کارگاهی اعم از چرخ های د<strong>و</strong>خت <strong>و</strong><br />
خیاطی، ماده های خام <strong>و</strong> پارچه ها، بسته های آماده بجتبجح<strong>و</strong>یل <strong>و</strong>... را در عمق صحنه <strong>و</strong> تل<strong>و</strong>یزی<strong>و</strong>ن<br />
فکسبىنبىی که بمنبمماینده رسانه است را در <strong>و</strong>سط صحنه بمنبممایان می سازد. کارگران از صبح تا شب ماببنیبنن<br />
فضای عمق (همھهممان فضای کارگاه که با ن<strong>و</strong>ر کاملا سرد طراحی شده که <strong>و</strong>اقعیت اصلی زندگی آن ها<br />
را نشان می دهد) <strong>و</strong> <strong>و</strong>سط صحنه، مقابل تل<strong>و</strong>یزی<strong>و</strong>ن (که تص<strong>و</strong>یری جعلی <strong>و</strong> در<strong>و</strong>غبنیبنن از <strong>و</strong>ضعیت<br />
ر<strong>و</strong>زمره مردم را <strong>به</strong> تص<strong>و</strong>یر می کشد) در رفت <strong>و</strong>آمد هستند. این رفت <strong>و</strong>آمدها مرز میان <strong>و</strong>اقعیت <strong>و</strong><br />
ر<strong>و</strong>یای کارگران را کم کم مجممجح<strong>و</strong> کرده <strong>و</strong> ضمبریبرری جعلی برای آن ها <strong>به</strong> <strong>و</strong>ج<strong>و</strong>د می آ<strong>و</strong>رد تا جابىیبىی که<br />
رفبنتبنن <strong>و</strong> حض<strong>و</strong>ر داشبنتبنن در است<strong>و</strong>دی<strong>و</strong>ی برنامه خند<strong>و</strong>انه برای <strong>یک</strong>ی از کارگران <strong>به</strong> <strong>یک</strong> آرز<strong>و</strong> بدل<br />
می ش<strong>و</strong>د. چنبنیبنن افرادی باید فضای <strong>و</strong>اقعی خ<strong>و</strong>د مانند کار در کارگاه را نبریبرز با ر<strong>و</strong>یا بپ<strong>و</strong>شانند.<br />
کشیدن تریا ک می ت<strong>و</strong>اند برطرف کننده این معضل برای آن ها باشد. در دنیای <strong>و</strong>اقعی آن ها از<br />
صاحب کار خ<strong>و</strong>د طلب دارند <strong>و</strong> <strong>یک</strong>ی <strong>به</strong> سک<strong>و</strong>ت رضایت داده <strong>و</strong> دیگری مدام حرص <strong>و</strong> ج<strong>و</strong>ش<br />
می خ<strong>و</strong>رد. حرص <strong>و</strong> ج<strong>و</strong>ش زدن، عاملی است که ر<strong>و</strong>یا <strong>و</strong> افی<strong>و</strong>ن ساختگی را برهم می زند.<br />
می بینید که بمنبممایشنامه <strong>و</strong> اثر چگ<strong>و</strong>نه قدم <strong>به</strong> قدم پیش رفته <strong>و</strong> در بىپبىی تدارک <strong>یک</strong> کشمکش جدی<br />
<strong>و</strong> مهیج است. این مساله <strong>به</strong> <strong>و</strong>ض<strong>و</strong>ح بیانگر زیست م<strong>و</strong>ٔلف <strong>و</strong> آشنابىیبىی دقیق ا<strong>و</strong> از این مجممجحیط <strong>و</strong> آدم های<br />
آن است. زیسبىتبىی که با این فضا آمیخته <strong>و</strong> رشد کرده است. اما متاسفانه بمنبممایشنامه <strong>و</strong> درام اثر در<br />
همھهممبنیبنن نقطه با <strong>یک</strong> ایست <strong>و</strong> سکته ناهمھهممگ<strong>و</strong>ن با خ<strong>و</strong>د م<strong>و</strong>اجه می ش<strong>و</strong>د. خلاقیت درامات<strong>یک</strong> اف<strong>و</strong>ل<br />
کرده <strong>و</strong> درجا می زند. ن<strong>و</strong>یسنده ماببنیبنن فضای میابىنبىی تا پایابىنبىی اثر چبریبرزی ندارد که <strong>به</strong> کار خ<strong>و</strong>د اضافه<br />
کند <strong>و</strong> ناچار است <strong>و</strong>ضعیت بمنبممایشی را در <strong>یک</strong> حالت فریز قرار داده تا از مجممجخاطب زمان بجببجخرد. بعضا<br />
این مشکل از عدم بجتبججر<strong>به</strong> <strong>و</strong> دانش در خلق کامل <strong>یک</strong> درام قرص <strong>و</strong> مجممجحکم ناشی می ش<strong>و</strong>د <strong>و</strong> گاه<br />
<strong>به</strong> دلیل ملاحظات ممممممبریبرزی جهت <strong>به</strong> اجرا درآمدن اثر. قسمت پایابىنبىی اثر کمی فضا از آن حالت<br />
ایستابىیبىی خ<strong>و</strong>د جدا شده <strong>و</strong> در <strong>به</strong>ن<strong>به</strong>هایت حسن <strong>بدری</strong> نقشه خ<strong>و</strong>د مببىنبىی بر دزدی از کارگاه <strong>به</strong> ازای<br />
طلبىببىی که از صاحب کارش دارد را عملی می کند. مبریبرزانسن دستگبریبرری <strong>و</strong> بازج<strong>و</strong> بىیبىی از حسن بسیار<br />
خلاقانه جل<strong>و</strong>ه می کند چرا که کارگردان دقیقا ا<strong>و</strong> را در مبریبرزانسبىنبىی قرار می دهد که در ابتدای
بمنبممایش در جایگاه <strong>برنده</strong> <strong>یک</strong> دستگاه مزدا٣ گذاشته ب<strong>و</strong>د. همھهممان مجممججری با همھهممان لحللححن ل<strong>و</strong>س <strong>و</strong><br />
فریبنده خ<strong>و</strong>د <strong>به</strong> بازج<strong>و</strong> بىیبىی از حسن می پردازد اما د<strong>و</strong>باره <strong>و</strong> در همھهممان شرایط نبریبرز فضای <strong>و</strong>اقعی با<br />
ر<strong>و</strong>یابىیبىی در هم تنیده شده <strong>و</strong> لحللححن بازج<strong>و</strong> <strong>به</strong> مجممججری تل<strong>و</strong>یزی<strong>و</strong>ن <strong>و</strong> باز از مجممججری <strong>به</strong> بازج<strong>و</strong> تغیبریبرر می کند<br />
<strong>و</strong> ما صدای م<strong>و</strong>ز<strong>یک</strong> شاد <strong>و</strong> تش<strong>و</strong>یق بمتبمماشا گران حاضر در است<strong>و</strong>دی<strong>و</strong> را می شن<strong>و</strong> بمیبمم. در <strong>به</strong>ن<strong>به</strong>هایت، تبدیل<br />
شدن <strong>به</strong> بجببجخشی از کمال <strong>و</strong> خ<strong>و</strong>شبخبىتبىی ذهبىنبىی حسن (طبیعت آرام ر<strong>و</strong>ستا در کنار ننه حاجی) ا<strong>و</strong> را<br />
<strong>به</strong> سرمبرنبرزلگاه خ<strong>و</strong>د می رساند. زیسبىتبىی همھهممچ<strong>و</strong>ن <strong>یک</strong> ق<strong>و</strong>رباغه که تا ابد قرار است میان برگ ها <strong>و</strong> آب<br />
زلال دشتستان جَست بزند <strong>و</strong> از چبریبرزی که هست لذت ببرببررد. اما این <strong>یک</strong> <strong>و</strong>اقعیت است یا <strong>یک</strong><br />
ر<strong>و</strong>یا؟ آیا سرن<strong>و</strong>شت کارگران امر<strong>و</strong>زی ما <strong>به</strong> بجتبجحقق ر<strong>و</strong>یای شان گره می خ<strong>و</strong>رد؟ آیا نتیجه<br />
سرن<strong>و</strong>شت شان در دست خ<strong>و</strong>دشان است یا جبرببرر زمانه؟ چگ<strong>و</strong>نه <strong>و</strong> با چه بمتبممهیدی می ت<strong>و</strong>انند از<br />
جهنمی که برای خ<strong>و</strong>د <strong>و</strong> خان<strong>و</strong>اده هایشان ساخته شده رهابىیبىی یابند؟<br />
٢۵ مرداد ١٣٩٨
حسن <strong>بدری</strong> <strong>برنده</strong> خ<strong>و</strong>شبخت <strong>یک</strong><br />
<strong>عدد</strong> مزدا٣<br />
تالار حافظ<br />
تبریبرر تا ٣٠ مرداد ٢٧<br />
زمان: ٢١:٠٠<br />
مدت: ساعت ١<br />
<strong>به</strong>ب<strong>به</strong>ها: ٠٠٠,٣۵ ت<strong>و</strong>مان<br />
ن<strong>و</strong>یسنده <strong>و</strong> کارگردان: هام<strong>و</strong>ن قابجپبجچی<br />
بازیگران: مجممجحسن خ<strong>و</strong>یبىنبىی ها، ماهان<br />
خ<strong>و</strong>رشیدی، آبتبنیبنن یاری<br />
م<strong>و</strong>سیقی: <strong>و</strong>حید صالحللححی<br />
طراح <strong>و</strong> ترکیب صدا: مرال حسبنیبنن زاده<br />
طراح صحنه: هام<strong>و</strong>ن قابجپبجچی، مجممجحسن<br />
خ<strong>و</strong>ییبىنبىی ها<br />
<strong>و</strong>یدی<strong>و</strong>: میثاق بجببجحرالعل<strong>و</strong>میان<br />
ت<strong>و</strong>لید: آرش نبریبررانداز<br />
طراحی گراف<strong>یک</strong>: است<strong>و</strong>دی<strong>و</strong> کارگاه، مر بمیبمم شریفی<br />
تبریبرزر: مجممجحم<strong>و</strong>د فد<strong>و</strong>ی<br />
عکاس: عمید فرحی، مهرداد متجلی<br />
ساخت تبریبرزر: میثاق بجببجحرالعل<strong>و</strong>میان، مهرداد متجلی
Change language