Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Α ́. ΑΡχΑΙΑ ΕΛΛΗνΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ<br />
35<br />
Τὸ τετράχορδο<br />
Ἡ κλίμακα αὐτὴ θεμελιώθηκε στὴ «διὰ τεσσάρων» ἁρμονία καὶ εἶναι<br />
ἡ <strong>π</strong>ρώτη κλίμακα <strong>π</strong>οὺ χρησιμο<strong>π</strong>οίησαν οἱ ἄνθρω<strong>π</strong>οι. Ἡ ὀνομασία «τετράχορδο»<br />
ὀφείλεται στὰ ἔγχορδα ἀρχαιοελληνικὰ ὄργανα, στὴ λύρα, τὴ<br />
φόρμιγγα καὶ τὴν κιθάρα, <strong>π</strong>οὺ ἦταν ἀρχικὰ τετράχορδα. Κάθε χορδὴ<br />
ἀντιστοιχοῦσε σὲ ἕνα φθόγγο τῆς διὰ τεσσάρων καὶ ἔτσι ἡ κλίμακα αὐτὴ<br />
ἐ<strong>π</strong>ικράτησε νὰ ὀνομάζεται τετράχορδο. Ἡ κλίμακα αὐτὴ εἶναι ἀ<strong>π</strong>ὸ τὶς <strong>π</strong>ιὸ<br />
σημαντικὲς στὴν ἀρχαία μουσική. Στὴν <strong>π</strong>ραγματικότητα ὅλες οἱ κλίμακες<br />
<strong>π</strong>ροέρχονται ἀ<strong>π</strong>’ αὐτήν, καθὼς καὶ ὅλες οἱ ἀλλαγὲς <strong>π</strong>οὺ συντελοῦνται στὰ<br />
διαστήματα <strong>π</strong>ραγματο<strong>π</strong>οιοῦνται στὰ ὅριά της. Τὸ μέγεθος τῆς κλίμακας<br />
αὐτῆς εἶναι ὅσο καὶ τῆς διὰ τεσσάρων, δηλαδὴ 30 μουσικὰ κόμματα, ἐνῶ<br />
ἡ ἐσωτερικὴ διαίρεση ἐξαρτᾶται ἀ<strong>π</strong>ὸ τὸ εἶδος τῶν διαστημάτων <strong>π</strong>οὺ χρησιμο<strong>π</strong>οιεῖ.<br />
Τὸ <strong>π</strong>εντάχορδο<br />
Εἶναι ἡ δεύτερη κατὰ σειρὰ κλίμακα. Θεμελιώθηκε στὴ «διὰ <strong>π</strong>έντε»<br />
ἁρμονία καὶ τὸ μέγεθός της εἶναι ἴσο μ’ αὐτήν, δηλαδὴ 42 μουσικὰ κόμματα.<br />
Ἡ διαφορὰ τοῦ τετραχόρδου ἀ<strong>π</strong>ὸ τὸ <strong>π</strong>εντάχορδο εἶναι 12 μουσικὰ<br />
κόμματα, ἕνα ἁρμονικὸ μέγεθος <strong>π</strong>οὺ μέτρησε ὁ <strong>π</strong>υθαγόρας καὶ <strong>π</strong>ῆρε τὸ<br />
ὄνομα Μείζων Τόνος (Μ.Τ.). Ὁ Μ.Τ. εἶναι ἕνα ἀ<strong>π</strong>ὸ τὰ θεμελιώδη διαστήματα<br />
καὶ <strong>π</strong>αίζει σ<strong>π</strong>ουδαῖο ρόλο στὴ δημιουργία τῶν διαφόρων κλιμάκων,<br />
ὅ<strong>π</strong>ως θὰ δοῦμε <strong>π</strong>ιὸ κάτω.<br />
Τὸ ὀκτάχορδο<br />
Εἶναι ἡ τρίτη κατὰ σειρὰ κλίμακα <strong>π</strong>οὺ θεμελιώθηκε στὴ «διὰ ὀχτὼ»<br />
ἁρμονία καὶ ἡ ὁ<strong>π</strong>οία εἶναι στὴν <strong>π</strong>ραγματικότητα τὸ ἄθροισμα τῶν δύο<br />
<strong>π</strong>ρώτων, τῆς διὰ τεσσάρων καὶ τῆς διὰ <strong>π</strong>έντε, γι’ αὐτὸ καὶ τὸ μέγεθός της<br />
εἶναι 72 μουσικὰ κόμματα (30+42=72). Τὸ ὀκτάχορδο ἀ<strong>π</strong>ετέλεσε τὴν<br />
ὁλοκληρωμένη κλίμακα <strong>π</strong>άνω στὴν ὁ<strong>π</strong>οία στηρίχθηκε τελικὰ τὸ ἀρχαῖο<br />
τρο<strong>π</strong>ικὸ σύστημα, ἀλλὰ καὶ τὰ σημερινὰ τρο<strong>π</strong>ικὰ καὶ ἄλλα συστήματα γιὰ<br />
τὰ ὁ<strong>π</strong>οῖα θὰ γίνει λόγος <strong>π</strong>αρακάτω.