Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Vol : 1 : # aMk 122 29/03/2022
XUpI : mfieafvqI vWloN pfrtI dIaF sfrIaF iekfeIaF Bµg
ikhf, rfÈtrpqI ahudy dI pyÈkÈ kdy vI svIkfr nhIN krFgI
lKnAU. bhujn smfj pfrtI (bspf)
dI pRDfn mfieafvqI ny s¨bf pRDfn
aqy iËlHf pRDfn dy ahuidaF ƒ CWz ky
pfrtI dIaF sfrIaF iekfeIaF Bµg
kr idWqIaF hn» pfrtI dI cox hfr
’qy crcf krn leI ieWQy bulfeI geI
mIitµg ’c mfieafvqI ny kfrvfeI df
aYlfn kIqf» bspf ny vI guWz¨ jmflI
ƒ afjmgVH iËmnI cox leI afpxf
AumIdvfr aYlfinaf hY» smfjvfdI
pfrtI dy muKI aiKlyÈ Xfdv dy
krhfl ivDfn sBf sIt qoN ijWqx vfly
afjmgVH sµsdI hlky qoN asqIÌf dyx
qoN bfad ieh sIt KflI hY» Èfh
aflm AurP guWz¨ jmflI hfl hI ivWc
eyafeIaYmafeIaYm CWz ky bspf ivWc
vfps afey sn» rfj ivDfn sBf coxF
’c bspf ƒ 10 PIsdI vot df nuksfn
hoieaf hY» ies dy nfl hI bspf
pRDfn mfieafvqI ny doÈ lfieaf ik
Bfjpf aqy afraYsaYs ny AunHF dy
smrQkF ƒ guµmrfh krn leI ieh
J¨Tf pRcfr kIqf sI ik jykr AuWqr
pRdyÈ ivDfn sBf ’c Bfjpf ƒ ijWqx
idWqf qF BYx jI ƒ rfÈtrpqI
bxfieaf jfvygf»
AuWqr pRdyÈ dI sfbkf muWK mµqrI
mfieafvqI ny ieh vI spWst kr
idWqf ik Auh iksy vI pfrtI vWloN
aijhI pyÈkÈ ƒ kdy vI svIkfr nhIN
krygI» BYx mfieafvqI ieWQy pihlI
vfr afXoijq afhudydfrF, muuWK
kfrkunF qy sfbkf AumIdvfrF dI
smIiKaf bYTk ƒ sµboDn kr rhy
sn» ies dOrfn AunHF ikhf ik BfrqI
jnqf pfrtI (Bfjpf) ny ienHF coxF ’c
bspf ƒ kmËor krn leI socIsmJI
sfiËÈ qihq kµm kIqf»
mfieafvqI ny AuWqr pRdys ivDfn sBf
coxF ’c hfr df kfrn dWsdy hoey ikhf,
itkYq ƒ jfn qoN
mfrn dI DmkI
mujæWPærngr. iksfn afg¨
rfkyÈ itkYq ƒ aWj ieWk
axpCfqy ivakqI ny Pon ’qy
jfn qoN mfrn dI DmkI
idWqI» mujæWPærngr dy
aYWsaYWspI aiBÈyk Xfdv ny
ikhf ik pulIs ny bIkyX¨ vWloN
imlI iÈkfieq dy aDfr ’qy
jFc afrµB idWqI hY» pulIs
ny BfrqI iksfn X¨nIan dy
afg¨ dy zrfeIvr prjvl
iqafgI dI iÈkfieq ’qy
mfmlf drj kIqf hY» iesy
dOrfn sInIar sb
ieµspYktr rfkyÈ Èrmf dI
agvfeI ivc iek pulIs tIm
aWj itkYq dy Gr geI qy
AunHF nfl gWlbfq kIqI»
‘‘Bfjpf ny afpxy sµgTn rfstrI
svYm syvk sµG (afraYsaYs) rfhIN
sfzy lokF ’c glq pRcfr krvfieaf
ik X¨pI ’c bspf dI srkfr nf bxn
’qy asIN quhfzI BYx jI ƒ dyÈ df
rfÈtrpqI bxvf dyvFgy, ies leI
quhfƒ Bfjpf ƒ sWqf ’c afAux dyxf
bspf hYzkuafrtr qoN jfrI ibafn
anusfr AunHF ikhf ik AunHF leI
rfÈtrpqI bxnf qF bhuq d¨r dI gWl
hY, Auh suPny ’c vI nhIN soc skdI»
bspf muKI ny ikhf ik ienHF ƒ ieh vI
pqf hY ik bhuq pihlF hI kFÈI rfm
ny AunHF dI ieh pyÈkÈ Tukrf idWqI sI
qy mYN qF AunHF dy pdicµnHF ’qy cWlx
vflI AunHF dI mËb¨q iÈÈ hF» AunHF
ikhf ik jdoN kFsI rfm ny ieh ahudf
svIkfr nhIN kIqf qF Auh ieh ahudf
ikvyN svIkfr kr skdI hY» AunHF ny
dfavf kIqf ik Auh afpxI pfrtI qy
aµdoln dy ihWq ’c kdy vI Bfjpf jF
iksy hor pfrtI vWloN rfÈtrpqI
ahudf svIkfr nhIN kr skdI» AunHF
ikhf ik ‘‘hux myrI i˵dgI hI sµGrÈ
hY aqy sµGrÈ hI myrI i˵dgI hY Bfv
hux myrI i˵dgI df hr pl p¨ry dyÈ
’c afpxI pfrtI ƒ hr pWDr ’qy
mËb¨q bxfAux ’c hI lWgygf» bspf
pRDfn ny sB qoN pWCVIaF sRyxIaF,
musilm aqy hor Dfrimk
GWtigxqIaF aqy AuWc jfqIaF dy
grIb qy duKI lokF ƒ vI joVn ’qy Ëor
idWqf» iËkrXog hY ik AuWqr pRdyÈ
ivDfn sBf coxF dy sWq gyVF leI votF
dI igxqI 10 mfrc ƒ hoeI sI aqy
s¨by dIaF 403 sItF ’coN bspf ny
isrP iek sIt ijWqI sI» 2017 dIaF
coxF ’c bspf isrP 19 sItF hI ijWq
skI sI, pr ies vfr jdoN coxF
afeIaF qF pfrtI dy iËafdfqr
ivDfiek smfjvfdI pfrtI aqy BfrqI
jnqf pfrtI ’c Èfml ho gey» 2007
’c mfieafvqI dI agvfeI ’c AuWqr
pRdyÈ ivc bhumq vflI srkfr
bxfAux vflI bspf dy ies vfr cox
nqIjy bhuq inrfsfjnk rhy hn»
sIafrpIaYWP qy hor blF ƒ CyqI
imlygI sflfnf 100 idn dI CuWtI
nvIN idWlI. gRih mµqrI
aimq Èfh vWloN kyNdrI
hiQafrbµd pulIs blF leI
rWKI geI 100 idn dI CuWtI
dI qjvIjæ jldI hI lfg¨
kr idWqI jfvygI»
aiDkfrIaF ny ikhf ik
ivafpk nIqI bxfeI jf rhI
hY» gRih mµqrfly ny ies bfry
keI mIitµgF kIqIaF hn»
ies mhIny kIqI geI mIitµg
ivc nIqI ƒ lfg¨ krn ivc
ho rhI dyrI ƒ Kæqm krn
bfry crcf kIqI geI»
aiDkfrIaF ny AunHF kfrnF
bfry ivcfr kIqf ijnHF krky
hfly qWk ieh nIqI lfg¨ nhIN
kIqI jf skI» ies nIqI df
mµqv kµm nfl juVy qxfa ƒ
GtfAuxf hY qy aijhf mfhOl
iqafr krnf hY ijs ivc
ienHF blF dy ds lWK jvfn
KæuÈ rih skx» jiækrXog hY
ik kyNdrI pulIs blF dy
jvfnF ƒ byhWd cuxOqI
BrIaF siQqIaF aqy d¨rdrfj
dy ielfikaF ivc
izAUtI dyxI pYNdI hY» iek
sInIar aiDkfrI ny dWisaf
ik ies nIqI bfry gRih
mµqrflf agly mhIny qWk
PæYslf lY leygf» AunHF ikhf
ik mhfmfrI PYlx kfrn
nIqI lfg¨ krn ivc dyrI
hoeI hY» sIafrpIaYP dy
zIjI kuldIp isµG ny
dWisaf ik irjærv pulIs
bl pihlF jvfnF ƒ sfl
ivc 60-65 idn qWk CuWtI
dy irhf sI, pr jy afm
CuWtIaF 15 idn qoN vDf ky
28-30 kIqIaF jFdIaF hn
qF jvfnF ƒ 100 idn dI
CuWtI iml jfvygI»
2 29/03/2022 KbrF
www.samajweekly.com
asIN ibnF dyr sæFqI cfhuµdy hF : jæYlYNskI
lvIv, X¨kryn. X¨kryn qy
r¨s drimafn gWlbfq dy
ieWk hor gyV dI sµBfvnf dy
mWdynjær rfsætrpqI
volodImIr jYælYNskI ny ieh
gWl jæor dy ky afKI hY ik
sæFqI bhfl krn leI
X¨kryn r¨s ƒ sikAUirtI
dI gfrµtI idµdf hY»AunHF
ieh vI afiKaf ik r¨sI
afg¨ nfl afhmo sfhmxI
gWlbfq hI ies jµg ƒ
Kæqm kr skdI hY»
afjæfdfnf r¨sI mIzIaf
Samaj
Weekly
smfj vIklI
Editor-in-chief
Devinder Chander
+44 7878 456 484
Editor
Manohar Birdi
+44 7411 251 804
Managing Editor
Rajveer Samra
+44 7412 970 999
Editorial Office
Samaj Weekly
Samaj Media Enterprise Ltd
46 Summer Road
Erdington,Birmingham UK
B23 6UR
+44 7878 456 484
+44 121 565 4810
info@samajweekly.com
samajweekly@gmail.com
hr p®kfr dy vpfrk aqy klfsIPfeIz
ieÈiqhfr dyx leI sµprk kro»
afAUtlYWts nfl ieWk
ieµtrivAU ivWc jæYlYNskI ny
ieh gWl jæor dy ky afKI ik
X¨kryn dI qrjIh afpxI
KudmuKæiqafrI ƒ brkrfr
rWKxf hY»ies vfrI
jæYlYNskI ny p¨ry vjændfr
qrIky nfl afpxf pWK
rWiKaf»ijækrXog hY ik
r¨s ny bhuq pihlF ieh mµg
kIqI sI ik X¨kryn pWCmI
nfto gWTjoV ivWc sæm¨lIaq
krn dI afs CWz dyvy
ikAuæNik mfsko ƒ ieh sWB
ivDfiek dy puWqr sxy pµjF AuWqy smUihk blfqkfr df kys
jYpur. rfjsQfn dy dOsf iËlyH
ivWc kFgrs dy ivDfiek dy
puWqr smyq pµj jixaF iKlfP
15 sflf nfbflg lVkI nfl
sm¨ihk blfqkfr df kys drj
hoieaf hY» ieWk sfl purfxf
ieh kys mµzfvr Qfxy ivWc
drj hoieaf hY» puls irport
anusfr nfbflg 10vIN ivWc
pVHdI hY» Pysbuk AuWqy Aus dI
pCfx alvr dy Q¨mVf vfsI
ivvyk Èrmf nfl hoeI sI» 25
PrvrI 2021 ƒ ivvyk,
kFgrs ivDfiek jOhrI lfl
mIxf dy puWqr dIpk, Aus dy
sfQI nyqrfm aqy do hor
nOjvfnF ny nÈy dI golI Kuaf ky
pIVqf nfl ieWk hotl ivWc
sm¨ihk blfqkfr kIqf sI»
ivvyk qy dIpk ny pIVqf df
aÈlIl vIzIE bxf ilaf sI»
ivvyk ny vIzIE jnqk krn dy
DmkI dy ky keI vfr nfbflg
nfl blfqkfr kIqf» bIqy sfl
meI ivWc pYisaF dI mµg kIqI
pyÈfvr. pfiksqfnI pµjfb dy
pWqokI Èihr ivWc ivafh
smfgm dOrfn hoey JgVy ivWc
ieWk pfpV vfly ƒ mihmfnF ny
byrihmI nfl kuWt-kuWt ky mfr
idWqf» ies qoN bfad mihmfn
ibnF iksy icµqf dy lfÈ dy nyVy
jÈn aqy dfavq krdy rhy»
ies Gtnf dI Èrmnfk vIzIE
soÈl mIzIaf AuWqy vfierl hox
ipWCoN lokF ivWc ros PYl igaf
hY» irport muqfbk vfierl
hoeI ieWk vIzIE ivWc idWsdf hY
ik kql mgroN lfÈ PrÈ Auqy
peI rhI aqy ivafh ivWc afey
qF nbfflg ny bdnfmI dy zr
hyT GroN mF dy gihxy qy 15 lWK
rupey ivvyk ƒ dy idWqy»EDr
kFgrs ivDfiek jOhrI lfl
mIxf ny ikhf ik myry puWqr ƒ
J¨Ty mfmly ivWc Psfieaf jf
irhf hY»
pfik ivWc ivafh dOrfn pfpV vYNzr df
kql, mihmfn lfÈ dy kol dfavq KFdy rhy
mihmfn iksy icµqf dy ibnF
kbfb aqy ibirafnI df afnµd
lYNdy rhy» imRqk dI pCfx
aÈrP AurP sulqfn vjoN hoeI
hY» puls ny kql dy ies bfry
mYirj hfl dy mYnyjr smyq 12
lokF ƒ igRPqfr kIqf hY» pµjfb
PorYNisk sfieµs eyjµsI (pI aYP
aYs ey) dI tIm ny sb¨q iekWTy
kr ley hn»iËlHf puls
aPsr ny dWisaf ik AunHF ny sI
sI tI vI kYmry aqy vIzIE sxy
hor sb¨q iekWTy kIqy hn, ijnHF
dI mWdd nfl sfry pihl¨aF dI
jFc kIqI jf rhI hY»
DmkI vFg lWg irhf sI»
ies AuWqy jæYlYNskI ny
afiKaf ik inrpWK rihx qy
nfto jF iksy vI qrHF dy
imltrI gWTjoV df ihWsf nf
bxn sbµDI PYslf r¨sI POjF
dy X¨kryn ivWcoN bfhr
inklx qoN bfad X¨krynI
votrF dI rfiesæumfrI leI
pysæ kIqf jfvygf» jæYlYNskI
ny ieh vI afiKaf ik ies
leI puiqn ƒ vI afp AunHF
nfl mulfkfq leI afAuxf
hovygf» dysæ dy nF sµboDn
pWqrkfrF dI loV
ivWc jfrI kIqy vIzIE ivWc
jæYlYNskI ny afiKaf ik ies
hPqy qurkI ivWc hox vflI
gWlbfq ivWc X¨kryn ibnF
iksy dyr dy sæFqI cfhuµdf
hY» ieh gWlbfq iesqfnbul
ivWc ho skdI hY»
qurkI mIzIaf dIaF
irportF anusfr dovF tImF
dy somvfr dupihr ƒ ieWQy
phuµcx dI sµBfvnf hY qy
ies sbµDI gWlbfq
mµglvfr ƒ sæur¨ hox dI
sµBfvnf hY»
26 jUn ƒ sfry ipµzF ivWc gRfm sBf df iejlfs: pyNzU ivkfs mµqrI
kuldIp DflIvfl vWloN aiDkfrIaF ƒ puKqf pRbµD krn dy inrdysæ
cµzIgVH. pµjfb dy pyNz¨ ivkfs aqy pµcfieq
mµqrI kuldIp isµG DflIvfl ny aWj ieWQy
ivBfg dy aiDkfrIaF nfl plyTI mIitµg dOrfn
iBRsætfcfr ivruWD jæIro sihxÈIlqf apxfAux
df spWsæt sµdysæ idWqf» DflIvfl ny ikhf ik
gRfm sBf pyNz¨ ivkfs df sB qoN mjæb¨q QµmH hY,
ijs ƒ mjæb¨q kIqf jfxf cfhIdf hY aqy AuhnF
aiDkfrIaF ƒ hdfieq kIqI ik Auh 26 j¨n,
2022 ƒ s¨by dy sm¨h ipµzF ivWc gRfm sBf
iejlfs bulfAux» pyNz¨ ivkfs mµqrI ny ikhf ik
gRfm sBf iejlfs ivWc lokF dI vWD qoN vWD
sæm¨lIaq ƒ XkInI bxfieaf jfvy» AunHF ikhf
ik ipµzF ivWc vWK-vWK pRcfr mfiDamF rfhIN
gRfm sBfvF dI mhWqqf bfry jfgr¨kqf muihµm
clfeI jfvy» AunHF aWgy ikhf ik gRfm sBf sbµDI
ipµzF ivWc shI Zµg nfl postr lgfey jfx aqy
gRfm sBf dy ies iejlfs leI smyN isr sfry
pRbµD XkInI bxfey jfx» kuldIp isµG
DflIvfl ny ikhf ik ipµzF dy sfry ivkfs kfrj
qknIkI sæfKfvF qoN shI ivAuNqbµdI aqy r¨pryKf
nfl nypry cfVHy jfx» AunHF nfl hI ikhf ik
ivkfs kfrjF dI GWto-GWt imafd 25 sfl hoxI
cfhIdI hY aqy ivkfs kfrjF leI isrPæ imafrI
smWgrI hI vrqI jfvy» s[ DflIvfl ny ikhf ik
jykr ipµzF dy ivkfs kfrjF df anumfn aqy
ivAuNqbµdI shI nf hoeI qF qknIkI sæfKfvF dy
aiDkfrI vI ijæµmyvfr hoxgy» pyNz¨ ivkfs mµqrI
ny ikhf ik muWK mµqrI Bgvµq mfn dI agvfeI
vflI 'afp' srkfr df muWK eyjµzf pµjfb ƒ
iBRsætfcfr mukq bxfAuxf aqy lokF ƒ inrivGn
syvfvF pRdfn krnf hY» AunHF aiDkfrIaF ƒ
cyqfvnI idWqI ik Auh iksy vI qrHF dI kuqfhI nf
krn aqy iksy vI srpµc qoN kimsæn nf lYx»
DflIvfl ny ikhf ik jykr ipµzF dy ivkfs kfrjF
leI vrqIaF jFdIaF ieµtrlfikµg tfeIlF,
ieWtF, sIimµt afid smWgrI ivWc iksy aiDkfrI
df isWDf jF aisWDf ihWsf pfieaf igaf qF Aus
aiDkfrI ƒ bKsiæaf nhIN jfvygf» kuldIp isµG
DflIvfl ny sm¨h jiælHf pRIsæd aqy blfk sµmqI
dy cyarmYnF aqy mYNbrF ƒ jiæilHaF aqy blfkF
ivWc ivkfs kfrjF sbµDI AuhnF dIaF mIitµgF
ivWc sæm¨lIaq krn df sWdf idWqf» AunHF
aiDkfrIaF ƒ ieh vI hdfieq kIqI ik ivkfs
kfrj ibnF iksy isafsI dbfa jF BydBfv qoN
nypry cfVHy jfx»
ieµglYNz dy hr ielfky ’c pWqrkfrF dI loV hY, pWqrkfrqf df ÈOk rWKx
vfly afpxI C.V. email: samajweekly@gmail.com AuWqy Byj skdy hn»
Editor-in-chief : Devinder Chander
Mob: 07878 456 484
not : pWqrkfrqf df qjurbf rWKx
vfly ƒ pihl idqI jfvygI»
www.samajweekly.com
KLbrF
ÈRomxI kmytI dIaF arbF dIaF jfiedfdF AuWqy bfdl akflI dl ny nfjfieË kbËy krvfey
aYs ey aYs ngr. ÈRomxI gurduafrf
pRbµDk kmytI ivWc iBRÈtfcfr dI jFc
krvfeI jfvy qF ieh pµjfb srkfr ivcly
iBRÈtfcfr qoN 19 nhIN, ieWkI sfbq hovygf»
ieh doÈ iksy hor ny nhIN,zyZ
drjnÈRomxI kmytImYNbrF ny mohflI ivKy
kIqI pRYWs kfnPrµs ivWc lfey hn» ÈRomxI
kmytI mYNbr mfstr imWT¨ isµG kfhnyky,
gurpRIq isµG rµDfvy vfly, mlkIq isµG
cµgfl, hrdyv isµG roglf, jYpfl isµG
mµzIaF, rfmpfl isµG bihxIvfl, inrmYl
isµG jOhlFklF, bfbf gurmIq isµG iqrloky
vfly, mihµdr isµG husYnpur qy
hrpRIq isµG grcf afid ny ikhf ik
bfdl prvfr dI mflkI vfly pI tI sI
cYnl AuWqy sRI drbfr sfihb qoN huµdy
pRsfrn aqy gurbfxI kIrqn df
eykfiDkfr kfiem krfieaf, sRI gur¨ gRµQ
sfihb dy pfvn sr¨pF dI byadbI aqy
CpfeI dy Gply qy ÈRomxI kmytI dy brfbr
ieWk hor nvF trWst bxfAux dIaF
mµdBfgIaF aqy nf sihxXog GtnfvF
hn, ijnHF ivWc isWK kOm ƒ ajy iensfP
nhIN imilaf» AunHF ikhf ik kmytI hyTly
gurduafrf sfihbfn df pRbµD, ividak
adfry aqy ipRµitµg pRYsF afid adfry
kroVF rupey dy Gfty ivWc cWldy hn»
mfstr kfhnyky ny ikhf ik cfl¨ mflI
sfl 2022-23 df 29 kroV sWqr lWK dy
Gfty df bjt qIh mfrc ƒ
aµimRqsr ivKy pyÈ hox vflf hY»
AunHF doÈ lfieaf ik ieh bjt
ÈRomxI gurduafrf aYkt 1925 aqy
pRbµD skIm aYkt muqfbk iqafr
nhIN kIqf igaf»AunHF ikhf ik bjt
anumfn ivWc mfJy Kyqr ivWc 2991
kroV dI ËmIn qoN asl afmdn
cfr kroV 89 lWK pµjfh hËfr dWsI
geI hY, jo bhuq GWt hY» gurduafrf
bfbf buWZf jI ipµz qyjfklF dI
1015 eykV ËmIn, gurduafrf bfbf
buWZf jI rfmdfspurf dI 1300 eykV
ËmIn qy gurduafrf sfihb zyrf
bfbf nfnk dI 676 eykV ËmIn hY» AunHF
dWisaf ik ienHF ËmInF df aOsq Tykf 15-
16 hËfr pRqI eykV dy lgBg imldf hY,
pr ÈRomxI kmytI dIaF ËmInF df mflvf
Kyqr ivWc Tykf 60-65 hËfr pRqI eykV
cWldf hY, kfgjæF ivWc GWt idKfieaf
jFdf hY»
29/03/2022
afDfr kfrz Gr BuWlI ividafrQx ƒ tYWst nhIN dyx idWqf
jlµDr. irËrv bYNk afP
ieµzIaf df irkr¨tmYNt tYWst
dyx leI GroN geI
ividafrQx cyqnf bydI
afpxf afDfr kfrz GrBuWl
geI aqy Aus ƒ pRIiKaf
kyNdr ivWc dfKl nhIN hox
idWqf igaf aqy Auh tYWst
dyx qoN vFJI rih geI»
vrnx Xog hY ik irËrv bYNk
afP ieµzIaf dI irkr¨tmYNt
leI sYPrn mfl jI tI roz
AuWqytYWst ilaf igaf, ijs
leI AumIdvfrF ƒ pihlF qoN
aYzimt kfrz jfrI kIqy gey
aqy AunHF ƒ dfKly leI
aslI afDfr kfrz nfl
ilafAux ƒ ikhf igaf sI»
ibnF afDfr kfrz iksy ƒ
dfKl nf hox dyx dI gWl vI
khI geI sI»ividafrQx ny
dWisaf ik Auh p¨ry tfeIm
AuWqy sfZy iqµn vjy tYWst
kyNdr dy bfhr phuµc geI,
pr Aus qoN afDfr kfrz dI
hfrz kfpI mµgI geI» Aus
ny dWisaf ik Auh CyqI ivWc
afDfr kfrz Gr BuWl afeI
Bgvµq mfn muWK mµqrI drbfrf isµG vFg pµjfb dy hWkF leI nhIN lVH skygf: kyNdrI isµG sBf
3
XUQ kFgrs nyqf vWloN ÈoarUm
mflk Auqy kfqlfnf hmlf
jlµDr. eyQoN dy ieWk X¨Q
kFgrs nyqf ny ivnY ngr dy
zrYsgur¨ Èoar¨m dy mflk AuWqy
kfqlfnf hmlf kIqf hY»
Èoar¨m mflk nfl mfrkuWt
krn dI vIzIE soÈl mIzIaf
AuWqy vfierl ho rhI hY» ies
kys bfry puls ny iÈkfieq
drj kr ky jFc Èur¨ kr idWqI
hY» pqf lWgf hY ik dosæI
kFgrsI afg¨ asl ivWc jWj
pRfprtI zIlr dy mflk sRIkµT
jWj df puWqr hY» ivnYngr dy
vsnIk blijµdr isµG ny
dWisaf ikivnY ngr ivWc AunHF
df zrYsgur¨ nFa nfl Èoar¨m
hY, ijWQy Auh lVikaF dy kWpVy
izËfeIn krdy hn» AunHF kol
sRIkµT jWj dy puWqr hYrI ny kuJ
idn pihlF kuVqy pjfmy isAux
df afrzr idWqf sI, pr holI
sI, pr Aus kol sfPt kfpI
mobfeIl ivWc mOj¨d hY qF Aus
ny sfPt kfpI AunHF ƒ
idKfeI, pr aYNtrI gyt AuWqy
sikEirtI gfrz nhIN mµny qy
AunHF afDfr kfrz asl
ilafAux leI ikhf»iPr
cyqnf dy ipqf afDfr kfrz
dI aslI kfpI kZvfAux
leI kYPy AuWqy vI gey, pr
kfpI nf inklx AuWqy GroN
ErIjnl kfpI lY ky AuQy
phuµcy, pr qd qk pRIiKaf
kyNdr df gyt bµd kr idWqf
kr ky ies ƒ smF lWg igaf»
kWlH jd hYrI df kuVqy pjfmy
lY jfx bfry Pon afieaf qF
AunHF ny kuJ idn bfad lY jfx
df ikhf» ies ipWCoN hYrI ny
AunHF nfl Pon AuWqy gflI-gloc
kIqI»iPrhYrI dukfn AuWqy
afieaf aqy Aus nfl mfrkuWt
Èur¨ kr idWqI, ijs dy bfad
isvl hspqfl jf ky mYzIkl
irport lY ky Qfxy idWqI hY»
igaf sI aqy ividafrQx ƒ
pRIiKaf kyNdr ivWc aYNtrI
nhIN idWqI geI aqy Aus df
ieWk sfl Krfb ho igaf»ies
bfry aYNtrI gyt AuWqy iqRlocn
isµG df kihxf hY ik lVkI
ƒ AunHF ny afpxf Kud Pon
idWqf qy smyN AuWqy afDfr
kfrz lY ky afAux leI ipqf
nfl gWl vI krfeI, pr jd
qk Aus dy ipqf afey,
pRIiKaf Èur¨ ho cuWkI sI, ies
leI mYnyjmYNt mYNbrF ny gyt
bµd kr ley sn»
cµzIgVH. Bgvµq mfn sfbkf
muWK mµqrI drbfrf isµG
sfbq hovygf ikAuNik cµzIgVH
ivWcoN pµjfb dy srivs r¨l
aqy rYg¨lyÈn ƒ Kqm krky,
kyNdr dy lfg¨ krn ivruWD
idWqy ibafn isrP afm
afdmI srkfr dI Kfnf
p¨rqI hI lgdI hY»
drbfrf isµG ny ieµdrF gFDI
dy DmkfAux AuWqy aqy afpxI
kursI ƒ bcfAux leI
dirafvF dy pfxIaF dI glq
vµz ivruWD pµjfb vWloN
suprIm kort ivWc drË kys
vfps lY ilaf sI» pµjfb
ivWc rfj krdI afm afdmI
pfrtI dy muWKI arivµd
kyjrIvfl ny ipCly keI
sflF qoN Bfjpf dI modI
srkfr nfl smJOqf kr
ilaf hY» ijs krky,
kyjrIvfl ny kyNdr dI Bfjpf
srkfr vWloN jµm¨ kÈmIr
ivWc Kqm kIqy 370 Dfrf dy
hWk ivWc inqiraF, nfgirk
soD kfƒn, jy[aYn[X¨ dy
JgVy aqy PrvrI 2020 dy
jfx-buJky KVHy kIqy ihµd¨muslmfn
ihµsk PsfdF afid
idWlI ivclIaF GtnfvF qoN
pfsf vWtI rWiKaf» jy
kyjrIvfl Bfjpf dI
kyNdrIvfdI pfilsI aqy
ihµd¨qv dy ivroD ivWc
Bugqx qoN kµnI kqrf irhf hY
qF Bgvµq mfn dI srkfr
kyNdrI gRih mµqrI aimq Èfh
vWloN cµzIgVH ivWc kIqy
aYlfn df amlI r¨p ivWc
ikvyN ivroD krygf? kFgrs
dI pµjfb dI hfr aqy afm
afdmI dI ijWq Bfjpf dI
“kFgrs mukq Bfrq” dI
pfilsI anuk¨l hI vrqfrf
hY aqy donoN pfrtIaF dy
afpsI qfl-myl dI isafsq
krn dI sµBfvnfvF ƒ rWd
nhIN kIqf jf skdf»
cµzIgVH ajy vI pµjfb aqy
hirafxf df afpsI ivvfd
df Kyqr hY» rfjIv logoNvfl
dy 1985 smJOqy anusfr
cµzIgVH pµjfb ƒ dy hI idWqf
sI» ies krky, cµzIgVH dy
ivvfd Kqm hox qWk hI
kyNdrI ÈfÈq Kyqr (X¨[tI) hY
aqy kyNdr ƒ ies Kyqr ivWc
afpxy r¨l rYg¨lyÈn lfg¨
krn dy koeI aiDkfr nhIN
sgoN aijhf krnf Bfjpf vWloN
PYzrilËm ƒ Kqm krky dyÈ
ƒ “ihµd¨ nyÈn” bxfAux dI
pRikiraf hY» ies sFJy
ibafn ivWc pRoPYsr Èfm
isµG (pRDfn), pWqrkfr
jspfl isµG isWD¨, ieµj[
gurpfl isµG isWD¨, suirµdr
isµG ikÈnpurf, gurpRIq
isµG pRqIinD globl isWK
kOsl, rfjivµdr isµG rfhI,
gurbcn isµG (sµpfdk dyÈ
pµjfb), ieµj[ suirµdr isµG
aqy nvqyË isµG afid
Èfiml hoey»
4 29/03/2022 KbrF
www.samajweekly.com
pfiksqfnI isWK qy ihµdUaF ny ikhf- iemrfn srkfr ny GWt igxqIaF dy hryk Drm ƒ bxdf pUrf mfx snmfn idWqf
aµimRqsr. guaFZI dyÈ
pfiksqfn dI srkfr ipCly
idnF qoN isafsI cWkrivAU c
GumI hoeI njær af rhI hY qy
AuQoN dy pRDfn mµqrI dI kursI
KuWsx dIaF crcfvF p¨rI
dunIaF ivWc lgfqfr cWl
rhIaF hn» ies bfry
pfiksqfnI ivWc vWsdy vWK
vWK DrmF dy lokF dI pfiksqfn
srkfr leI kI afvfjæ
hY» Aus bfry pfiksqfnI isWK
afg¨aF qy ihµd¨aF nfl kIqI
geI gWlbfq kuJ pfiksqfn
musilm lIg nvfË ÈrIP dy
aYWnpIey srdfr rmyÈ isµG
aroVf ny dWisaf ik pfiksqfn
‘c iemrfn srkfr dI
kursI ijWQy Kusx leI iqafr
hY, AuQy pfiksqfnI lok jF
pfiksqfn ivc vsdy ihµd¨
isWK ieh mihs¨s kr rhy hn
ik pfiksqfn dI BlfeI leI
kµm krn vfly iksy vI pfrtI
dy pRDfnmµqrI ƒ p¨rf mOkf
dyxf cfhIdf hY» gWlbfq
kridaF pIplË pfrtI afÌ
pfiksqfn dy aYmaYney sRI
rmyÈ lfl s¨bf isµD ny
dWisaf ik AunHF dI pfrtI
pIplË pfrtI afÌ pfiksqfn
dy muKI sRI ËrdfrI dI
agvfeI ivc aWj pfiksqfn
dy pRDfn mµqrI iemrfn Kæfn
ƒ aWj ieh idn vyKxf pY
irhf hY ijs krky ËrdfrI
srkfr pfiksqfn ivc vWzf
bhumq lY ky pIplË pfrtI
afÌ pfiksqfn dI srkfr
bxn jf rhI hY» lihµdy
pµjfb pfiksqfn qoN mOj¨df
mµqrI srdfr mihµdrpfl
isµG ny iemrfn srkfr dy
sfbkf muWK cox kimÈnr kurYÈI boly: kÈmIrI pµzqF
AuWqy muslmfnF ny nhIN, aWqvfdIaF ny Ëulm kIqy
Bopfl. sfbkf muWK cox
kimÈnr aYs vfeI kurYÈI ny
ikhf ik kÈmIr ivWc pµzqF
nfl jo kuJ hoieaf hY, Aus leI
muslmfnF ƒ doÈ dyxf TIk
nhIN» AunHF ikhf ik kÈmIrI
pµzqF AuWqy Ëulm muslmfnF ny
nhIN, aWqvfdIaF ny kIqf
sI»ieWk pRogrfm ivWc Èfml
hox Bopfl afey kurYÈI ny ieh
vI ikhf ik lv jyhfd koeI
muWdf nhIN hY, ieh jfx buWJ ky
bxfieaf igaf hY»kurYÈI ny
iPlm ‘id kÈmIr PfeIls' dy
ivvfd AuWqy isWDy qOr AuWqy kuJ
kihx qoN ienkfr kridaF
ikhf ik Auh iksy ivvfd ivWc
nhIN pYxf cfhuµdy, nf AunHF ny
iPlm vyKI hY, pr ieµnf Ër¨r
hY ik muslmfnF ƒ glq Zµg
nfl pyÈ krn dI koiÈÈ ho rhI
hY» kÈmIr ivWc aWqvfd dI
gµBIr smWisaf hY»lv jyhfd
kµm igxfAuNidaF dWisaf ik jo
kµm pRDfnmµqrI iemrfn Kfn
ny GWt igxqIaF vfsqy kIqy
hn Auh pfiksqfn dI afËfdI
qoN bfad kdy vI nhIN hoey»
AunHF ikhf ik aWj pfiksqfn
ivWc isWK ihµd¨ iesfeI jYnI
hr Drm dy lokF ƒ mfx
snmfn idµidaF AunHF dy
Dfrimk asQfnF qy kroVF
nhIN imlIan zflrF ivWc
ivkfs dy kµm krvfey jf rhy
hn mµqrI mihµdrpfl isµG ny
dWisaf ik iemrfn srkfr dI
sB qoN vWzI pRfpqI ieh hox
jf rhI hY ik Bfrq qoN pfiksqfn
afAux vfly isWK
Xfqr¨aF dy pRotokol anusfr
cfr jQy afAuNdy rhy hn mgr
hux pfiksqfn srkfr Bfrq
srkfr dI sihmqI lY ky AunHF
cfr jiQaF ƒ vDf ky pRotokol
anusfr sWq jQy Bfrq qoN
isWKF dy pfiksqfn afAux dI
iejfËq idWqI jf rhI hY»
pfiksqfn isWK gurduafrf
pRbµDk kmytI dy sfbkf pRDfn
srdfr ibÈn isµG ny dWisaf
ik BfvyN Auh musilm lIg
pfrtI nfl sbµD rWKdy hn
mgr jo iemrfn srkfr ny
srdfr nvjoq isWD¨ nfl iml
ky Bfrq pfiksqfn dyÈF leI
amn ÈFqI df krqfrpur
lFGf KoilHaf hY» Aus leI
dunIaf Br dy isWKF ivc byhWd
KuÈI pfeI jf rhI» AunHF ikhf
ik sRI krqfrpur sfihb lFGf
ijWQy drÈn dIdfiraF leI
isWKF leI KuWilHaf hY AuWQy hI
1947 dI vµz qoN bfad dovF
dyÈF dy ivCVy pirvfr ies
lFGy df lfB lYNdy hoeyieWk
d¨sry ƒ iml rhy hn» AunHF
ieh vI ikhf ik pfiksqfn
dyÈ aµdr aWj isWK ihµd¨
pfrsI jYnI iesfeI afid hor
DrmF dy GWt igxqIaF ƒ
pRDfnmµqrI iemrfn Kfn dI
srkfr vWloN p¨rf brfbr df
hWk hk¨k idWqf jf irhf hY»
pµjfb ivWcoN irvfieqI pfrtIaF dI rfj sBf dI mYNbrI KuWsI
cµzIgVH. pµjfb dIaF iqµn
irvfieqI pfrtIaF
kFgrs, ÈRomxI akflI dl
aqy Bfjpf ƒ ipCly idnIN
hoeIaF ivDfn sBf coxF
dOrfn imlI krfrI hfr dy
isWty vjoN iqµnF pfrtIaF dy
hWQoN pµjfb qoN rfj sBf dI
numfieµdgI KuWs geI hY»
rfj sBf dIaF pµjF sItF
AuWqy do idn pihlF hI afm
afdmI pfrtI dy pµj
afg¨aF ƒ ibnF mukfblf
jyq¨ krfr dy idWqf igaf
hY» vrnx Xog hY ik
dy vDdy kysF bfry kurYÈI ny
ikhf ik ipafr isrP ipafr
hY, ies ivWc jyhfd leI koeI
jgHf nhIN, ipafr iksy do lokF
ivWc ikqy aqy kdy vI ho skdf
hY» ies ivWc Drm dI crcf
vfD¨ hY» kurYÈI ny ihjfb dy
ivvfd bfry ikhf ik kflj
pµjfb ivWc rfÈtrpqI
rfj dy Kfqmy mgroN sfl
1992, 1997, 2002,
2007 qy 2012 ivWc
hoeIaF ivDfn sBf coxF
ivWc kFgrs, akflI dl
aqy Bfjpf vWloN pµjfb qoN
mYNbr rfj sBf ivWc Byjy
gey sn» sfl 2017 dIaF
coxF vyly 20 sItF vflI
afm afdmI pfrtI ƒ ieWk
mYNbr pµjfb qoN rfj sBf
ivWc Byjx df sbWb bx
skdf sI, pr 2016 ivWc
rfj sBf mYNbrF dI cox ho
ivWc X¨nIPfrm huµdI hI nhIN,
iPr ihjfb ƒ bYn krn dI kI
loV hY» X¨nIPfrm sk¨lF ivWc
huµdI hY» sk¨lF ivWc isWKF dI
pWgVI AuWqy koeI rok nhIN, ihµd¨
aOrqF ƒ sµD¨r lfAux dI KuWlH
hY qF ihjfb bfry ivvfd gYr-
Ër¨rI hY»
ieµtrnYÈnl mYirj Prfz mfmly
ivWc pqI-pqnI AuWqy kys
jlµDr. amrIkn vIËf pfsport
holzr nOjvfn dI Gr
bYTy pihlF ipµz dI lVkI nfl
pypr mYirj krvfAux aqy iPr
PrËI mYirj srtIiPkyt bxvf
ky ipµz dI lVkI ƒ kYnyzf df
vIËf idvf ky ieµtrnYÈnl
mYirj Prfz krn dy kys ivWc
puls ny rvI jYn qy kfmfkÈI
jYn dy iKlfP mfmlf drj kr
ilaf hY, jd ik dovyN Prfr
hn»joVy ny igRPqfrI qoN bcx
leI sYÈn kort ivWc agfAUN
Ëmfnq leI arËI idWqI sI,
pr adflq ny Ëmfnq qoN
ienkfr kr idWqf hY» jlµDr
hfeIts dy vsnIk aµkuÈ
cOhfn df pfsport 13 agsq
2024 qk hY» Aus ny afpxf
pfsport vIËf lvfAux leI
ienkm tYks klonI jlµDr dy
vsnIk pqI-pqnI ƒ idWqf qF
Aus joVy ny sfZy iqµn lWK rupey
cuWkI hox kfrn pµj sflF
dOrfn pµjfb ivWc rfj sBf
dI cox nhIN sI hoeI,
ikAuNik 2016 ivWc cuxy
mYNbrF df Cy sflf kfrjkfl
2022 ivWc Kqm hoxf
sI» pµjfb dIaF qfjæf
ivDfn sBf coxF huµidaF
sfr rfj sBf dIaF coxF
af geIaF qy pµjy sItF 92
lY ky vIËf lgvfieaf sI»
doÈI aOrq df dfavf sI ik
Aus dI shylI kYnyzIan aµbYNsI
ivWc vIËf aPsr aqy vIËf
imlxf pWkf hovygf» aµkuÈ
2018 ivWc kYnyzf vIËf lY ky
vYnk¨vr eyarport AuWqy 13
apRYl 2019 ƒ puWjf qF svfljvfb
ipCoN Aus ƒ izport kr
idWqf igaf» Auh Bfrq
afieaf qF Aus ny afpxy vkIl
rfhIN aµbYNsI qoN sbµDq
dsqfvyË hfsl kIqy qF pqf
ivDfiekF vflI afm
afdmI pfrtI dI JolI pY
geIaF» ies rfj qoN do
hor rfj sBf mYNbrF
aµibkf sonI qy nryÈ
gujrfl ny iesy sfl
julfeI mhIny syvfmukq
hoxf hY aqy ieh do sItF
vI afm afdmI pfrtI ny
ijWqxIaF hn» ies nfl
afm afdmI pfrtI dy
pµjfb qoN sWq mYNbr aqy
idWlI qoN iqµn mYNbr hox
nfl rfj sBf ivWc pfrtI
dy mYNbrF dI igxqI 10 ho
lWgf ik sµgr¨r dy nyVly ipµz
dI ieWk lVkI suKpRIq kOr
bIqy smyN ivWc kYnyzf vIËf lY ky
geI sI» Aus lVkI anusfr
Aus ny Aukq vIËy leI 25 lWK
rupey idWqy sn» aµkuÈ cOhfn
anusfr Aus ny kYnyzf dfKl
huµdy smyN Kud ƒ anmYirz
dWisaf, ies leI puls ny Aus
ƒ pihlF afeI suKpRIq dy
aYPIzyivt aqy mYirj irkfrz
dy afDfr AuWqy J¨T bolx df
doÈI mµn ky izport kr idWqf»
jfvygI»pµjfb dI sWqf AuWqy
kFgrs aqy akflI vfrovfrI
kfbË huµdy rhy, pr
ivDfn sBf sItF dy pWKoN
AuWqy dovF pfrtIaF aqy
Bfjpf ƒ vI eyQoN rfj sBf
leI mYNbr Byjx df mOkf
iml jFdf sI» ies mfmly
ivWc akflI dl ƒ vWD sWt
vWjI hY» ies dy lok sBf
ivWc vI do mYNbr hn»
kFgrs aqy Bfjpf dy qF
hor rfjF dy rfj sBf mYNbr
vI hn, pr akflI dl df
numfieµdf koeI nhIN irhf»
KbrF
29/03/2022 5
kyNdr vWloN cµzIgVH ƒ sQfeI XU tI bxfAux dy XqnF nuµ rokx leI muWK mµqrI srb pfrtI mIitµg sWdx : akflI dl
www.samajweekly.com
cµzIgVH . ÈRomxI akflI dl
ny aWj muWK mµqrI sRI Bgvµq
mfn ƒ apIl kIqI ik Auh
kyNdr srkfr vWloN pµjfb
punrgTn aYkt dI AulµGxf
kridaF cµzIgVH ƒ sQfeI qOr
’qy kyNdr Èfsq pRdyÈ bxfAux
dy XqnF ƒ iekjuWt ho ky nkyl
pfAux leI qurµq srb pfrtI
mIitµg sWdx»kyNdrI gRih
mµqrI aimq Èfh vWloN cµzIgVH
dy mulfËmF leI kyNdrI isvl
syvfvF inXm lfg¨ krn dy
aYlfn ’qy sÉq pRqIkrm
idµidaF akflI dl ny ikhf ik
ieh hux afm afdmI pfrtI
srkfr dI i˵myvfrI bxdI hY
ik Auh kyNdr nuµ ieh
smJfAuxf XkInI bxfvy ik
cµzIgVH ƒ isrP afrËI pRbµD
vjoN kyNdr Èfsq pRdyÈ
bxfieaf igaf sI» AuhnF
ikhf ik asIN cµzIgVH dy
mulfËmF dy iKlfP nhIN hF
ijhnF dy ihWqF dI rfKI pµjfb
hux sWq vfr pfiksqfn gurDfmF dy drÈnF leI jf skxgy BfrqI isWK
aµimRqsr. CyqI hI sfl ‘c
cfr dI QF sWq vfr vWK-vWK
idhfVy mnfAux leI isWKF dy
jWQy pfiksqfn jf skxgy»
iemrfn srkfr ny ies sbµDI
ÌYslf lY ilaf hY» Aukq
jfxkfrI idµidaF lihµdy pµjfb
qoN mOj¨df mµqrI mihµdrpfl
isµG ny idWqI» AuDr BfvyN ik
pfiksqfn dI iemrfn Éfn
srkfr ivruWD byBrosgI df
mqf pyÈ ho igaf hY qy ies
srkfr ‘qy sµkt dy bWdl Cfey
hoey hn pr pfiksqfn ‘c
rihµdy isWK qy ihµd¨ BfeIcfry dy
bhuqy lokF df ivcfr hY ik
iemrfn Éfn ƒ bqOr pRDfn
mµqrI kfrjkfl p¨rf krn
dyxf cfhIdf hY» mµqrI mihµdrpfl
isµG ny iemrfn
srkfr vI krdI af rhI hY,
pr asIN mulfËmF nuµ isvl
smfj dy nfl iBVfAux aqy
cµzIgVH ’qy pµjfb dy hWk Kohx
dy XqnF dy iKlfP
hF»sInIar afg¨aF pRo[ pRym
isµG cµd¨mfjrf, srdfr
crnjIq isµG atvfl,
srdfr mhyÈieµdr isµG
gryvfl, srdfr gulËfr isµG
rxIky, zf[ dljIq isµG cImf
qy srdfr hIrf isµG gfbVIaf
ny muWK mµqrI ƒ ikhf ik Auh
s¨by pRqI bxdI i˵myvfrI
inBfAux» AuhnF ikhf ik muWK
mµqrI ny BfKVf ibafs
mYnyjmYNt borz XfnI bI bI
aYm bI ivc pµjfb dI
ihWsydfrI GtfAux df mfmlf
hfl hI ivc pRDfn mµqrI nfl
hoeI afpxI mIitµg ivc nhIN
cuWikaf sI» AuhnF ikhf ik
jykr muWK mµqrI ny ies mfmly
’qy ros drj krvfieaf huµdf
qF iPr kyNdr srkfr cµzIgVH
srkfr dy kµm igxfAuNidaF
ikhf ik jo kµm iemrfn Éfn ny
GWt igxqIaF Éfs kr isWKF
vfsqy kIqy hn Auh afËfdI qoN
bfad aWj qk iksy vI
srkfr ny nhIN kIqy» AunHF
ikhf ik aWj pfik ‘c isWK,
ihµd¨, iesfeI qy jYnI afid hr
Drm dy lokF ƒ mfx snmfn
idµidaF AunHF dy Dfrimk
asQfnF ‘qy kroVF nhIN
imlIan zflrF ‘c ivkfs dy
kµm krvfey jf rhy hn» AunHF
ikhf ik iemrfn srkfr dI
sB qoN vWzI pRrfpqI ieh hox
jf rhI hY ik Bfrq qoN pfiksqfn
afAux vfly isWK
Xfqr¨aF dy pRrotokfl anusfr
pihlF cfr jWQy afAuNdy rhy
hn pr hux pfik srkfr vWloN
dy mulfËmF leI kyNdrI inXm
lfg¨ krn dy aYlfn qoN tl
jFdI» iehnF afg¨aF ny ikhf
ik hor vI vWzI gWl ieh hY ik
sRI Bgvµq mfn ny afm afdmI
pfrtI dy muKI arivµd
kyjrIvfl dIaF iJVkF qoN
zridaF ieh mfmlf nhIN
cuWikaf ikAuNik hirafxf dy
muµK mµqrI pihlF hI pµjfb df
dirafeI pfxI hirafxf nuµ
dyx dI mµg kr cuWky hn»
AuhnF ikhf ik muWK mµqrI ny
Bfrq dI sihmqI lY ky sWq
vfr Bfrq qoN isWKF dy jWQy
pfik afAux dI iejfËq idWqI
jf rhI hY» pfiksqfn musilm
lIg nvfË ÈrIP dy aYWnpIey
rmyÈ isµG aroVf ny ikhf ik
pfiksqfn ‘c BfvyN iemrfn dI
kursI ijWQy Kusx jf rhI hY
pr pfiksqfn ‘c vsdy ihµd¨isWK
ieh mihs¨s kr rhy hn
ik dyÈ dI BlfeI leI kµm
krn vfly iksy vI pfrtI dy
pRDfn mµqrI ƒ p¨rf mOkf dyxf
cfhIdf hY» pIplË pfrtI
afP pfiksqfn dy aYWmaYWney
rmyÈ lfl s¨bf isµD ny ikhf
ik iemrfn Éfn ny dyÈ leI
kuJ nhIN kIqf ies leI ik
qF sRI mnohr lfl KWtr dy
ibafn ’qy vI cuWpI vWtI rWKI
qy iehnF sfry mfmilaF ’qy
srb pfrtI mIitµg ivc
crcf hoxI cfhIdI hY»pRo[
pRym isµG cµd¨mfjrf ny ikhf
ik cµzIgVH dy mulfËmF leI
kyNdrI isvl syvfvF inXm
lfg¨ krn df PYslf nf
isrP pµjfb pungrTn
aYkt dI AulµGxf hY blik
ieh rfjIv gFDI aqy sµq
hrcµd isµG lONgovfl drimafn
hoey smJOqy aqy ies
mgroN dy sfry kimÈnF dI
AulµGxf hY ijhnF sB ny
ikhf sI ik pµjfb df
cµzIgVH pRÈfsn ivc vWzf
ihWsf bxdf hY qy kyNdr
Èfsq pRdyÈ df ruqbf isrP
asQfeI pRbµD cµzIgVH
pµjfb nuµ dyx qWk leI kIqf
igaf hY»pRo[ cµd¨mfjrf ny
Ëor dy ky ikhf ik pµjfb
punrgTn aYkt muqfbk
pµjfb aqy hirafxf df 60
anupfq 40 df ihWsf rWKx
dI QF kyNdr Èfsq pRdys dy
mulfËmF df vWKrf kyzr
bxfAux df PYslf pµjfb nfl
slfh mÈvry qoN bgYr ilaf
igaf» AuhnF ikhf ik
iehnF sfry PYsilaF dI
qurµq smIiKaf hoxI cfhIdI
hY» AuhnF aYlfn kIqf ik
CyqI akflI dl df vPd
rfÈtrpqI nfl mulfkfq
krygf aqy rfÈtrpqI ƒ
sfry mfmly qoN jfx¨ krvfky
ieh PYsly vfps ley jfx dI
mµg krygf» AuhnF ikhf ik
asIN itWk ky nhIN bYTFgy,
jykr PYsly muV nfl ivcfry
gey qF asIN agly sµGrÈ dI
r¨p ryKf qYa krFgy» pRo[
cµd¨mfjrf ny kyNdr srkfr nuµ
vI apIl kIqI ik Auh ies
hWd qWk s¨by dy mfmilaF ivc
dKl nf dyvy aqy apIl kIqI
ik Auh sµivDfn ivc aµikq
anusfr sµGvfd dy isDFqF df
snmfn kry» AuhnF ieh vI
spÈt kIqf ik akflI dl
hmyÈf sµGvfd dy hWk ivc
irhf hY qy ieh iksy vI kImq
’qy s¨by dy ihWqF dI rfKI
krygf» ies mOky sµboDn
kridaF zf[ dljIq isµG
cImf ny dWisaf ik ikvyN
cµzIgVH dy mulfËmF leI
kyNdrI inXm lfg¨ hox nfl
pµjfbI mF bolI iblkul hI
ivsfr idWqI jfvygI»
qfnfÈfhI nfl lgfqfr pµjfb ivroDI PYsly Qopx qoN bfË afvy kyNdr srkfr- hrpfl isµG cImf
cµzIgV. pµjfb dy ivWq qy
Xojnf mµqrI hrpfl isµG
cImf ny ikhf ik BfrqI jnqf
pfrtI (Bfjpf) dI kyNdr
srkfr qfnfÈfhI rveIaf
apxf ky lgfqfr pµjfb
ivroDI ÌYsly Qop rhI hY, jykr
modI srkfr ny pµjfb iKlfÌ
bdlfKorI dI Bfvnf nf CWzI
qF afm afdmI pfrtI (afp)
aqy pµjfb srkfr sVk qoN lY
ky sµsd qWk sµGrÈ krygI»
AunF ikhf ik cµzIgV pRÈfsn,
pµjfb X¨nIvristI aqy BfKVf
ibafs pRbµDk kmytI
(bIbIaYmbI) ivWcoN pµjfb dI
ihWsydfrI Kqm krn dy kyNdr
srkfr dy mns¨ibaF ƒ pµjfb
dy lok kdy vI kfmXfb nhIN
hox dyxgy» ieh pRgtfvf
hrpfl isµG cImf somvfr ƒ
pfrtI muWK dÌqr ‘c
pWqrkfrF ƒ sµboDn kridaF
kIqf aqy ies smyN ‘afp’ dy
s¨bf jnrl skWqr hrcµd
isµG brst vI mO˨d sn»
hrpfl isµG cImf ny doÈ
lfieaf, ”kyNdr ‘c kFgrs
aqy Bfjpf dI afgvfeI
vflIaF irvfieqI sWqfDfrI
iDrF ny pµjfb, pµjfbIaF aqy
pµjfbIaq nfl hmyÈF mqryeI
mF vflf sl¨k kIqf hY ikAuNik
pµjfb dy kFgrsIaF, bfdlF
aqy Bfjpf vfilaF ny hmyÈF
kyNdr dy ÌYsilaF aWgy gozy
tyky hn» hux jdoN qoN pµjfb
ivWc muWK mµqrI srdfr
Bgvµq mfn dI agvfeI ivWc
afm afdmI pfrtI dI srfkr
bxI hY, AdoN qoN kyNdr dI nirµdr
modI srkfr ny pµjfb dy
hWkF ‘qy hmly qyË kr idWqy
hn» modI srkfr lµmy smyN qoN
pµjfb X¨nIvristI,
bIbIaYmbI aqy cµzIgV
pRÈfsn ivcoN pµjfb dI
ihWsydfrI Éqm krn dy ÌYsly
lfg¨ krdI af rhI hY aqy hux
kyNdrI gRih mµqrI aimq Èfh
vWloN cµzIgV pRÈfsn ‘c pµjfb
dy srivs r¨lË htf ky kyNdrI
srivs r¨lË lfg¨ krn df
ÌYslf DWkyÈfhI aqy qfnfÈfhI
vflf hY, jo pµjfb dI afm
afdmI pfrtI dI srkfr
iÉlfÌ ieWk vWzI sfijÈ ƒ pyÈ
krdf hY»” cImf ny ikhf ik
cµzIgV pRÈfsn ivWcoN pµjfb dy
srivs r¨lË htfAux bfry
modI srkfr ny nf qF pµjfb
srkfr nfl gWlbfq kIqI hY
aqy nf hI mulfËmF vWloN
aijhI koeI mµg kIqI geI hY,
pr modI srkfr pµjfb dI
‘afp’ srkfr ƒ asiQr krn
leI ieWk vWzI sfijÈ qihq
pµjfb ivroDI ÌYsly lfg¨ kr
rhI hY, ikAuNik Bfjpf ƒ
pµjfb qoN bfad hux gujrfq
aqy d¨jy rfjF ‘c ‘afp’ qoN
Éqrf ho igaf hY» modI
srkfr ieWk sfijÈ dy qihq
pµjfb punrgTn aYkt 1966
dy smJOiqaF aqy ÌYsilaF ƒ
Kqm kr rhI hY»
dyÈ ‘c ËrdfrI dI agvfeI
‘c pIplË pfrtI afP pfiksqfn
dI srkfr bxygI»
pfiksqfn isWK gurduafrf
pRbµDk kmytI dy sfbkf pRDfn
ibÈn isµG ny dWisaf ik BfvyN
Auh musilm lIg pfrtI nfl
sbµD rWKdy hn pr jo iemrfn
Éfn srkfr ny nvjoq
isWD¨ nfl iml ky krqfrpur
lFGf KoilHaf hY Aus leI
dunIaf Br dy isWK AunHF dI
pRȵsf krdy hn» 1947 dI
vµz qoN bfad dovF dyÈF dy
ivCVy pirvfr vI ies lFGy
df lfB lYNdy hoey iek d¨sry ƒ
iml rhy hn» AunHF ikhf ik
pfik ‘c hr Drm dy lokF ƒ
brfbr df siqkfr idWqf jf
irhf hY» pfiksqfn dI iemrfn
srkfr ƒ afpxf kfrjkfl
p¨rf krn dyxf cfhIdf
hY» dWsxXog hY ik pihlF
ivsfKI, gur¨ nfnk dyv jI dy
pRkfÈ purb, gur¨ arjn dyv
jI dy ÈhIdI purb qy mhfrfjf
rxjIq isµG dI brsI
mOky hI isWK ÈrDfl¨aF dy jWQy
pfik jFdy sn pr hux sRI gur¨
rfmdfs jI dy puÙkfÈ purb
mOky 9 akq¨br ƒ c¨nf mµzI
lfhOr ivKy gurpurb mnfAux
leI, gur¨ nfnk dyv jI df
joqI joq idvs (29 sqµbr)
ƒ gurduafrf krqfrpur
sfihb ivKy mnfAux leI qy
sfkf nnkfxf sfihb 21
PrvrI ƒ mnfAux leI vI
isWK ÈrDfl¨aF dy jWQy pfiksqfn
jf skxgy»
6 29/03/2022 KbrF
www.samajweekly.com
gurU hrikRÈn pbilk skUl ivKy
aiDafpk dl vWloN pI aYWP aYm aYs portl df ivroD
nvyN ivWidak sYÈn df afgfË
pI aYWP aYWm aYWs portl ƒ aiDafpk vrg qy Qop ky AunHF ƒ AulJfieaf jf irhf -aiDafpk afgU
kp¨rQlf (kOVf)- aiDafpk dl pµjfb
dI iekfeI iËlHf kp¨rQlf dI mIitµg
suKidafl isµG Jµz pRDfn mnijµdr isµG
Dµj¨ ,jrnl skWqr lYkcrfr rjyÈ jOlI,
Bjn isµG mfn qy rmyÈ kumfr BytF s¨bfeI
afg¨aF dI pRDfngI hyT hoeI» mIitµg
ivc afg¨aF ny isWiKaf mµqrI pµjfb
gurmIq isµG mIq hyar koloN mµg kIqI ik
ivBfg vWloN pI aYWP aYWm aYWs portl ƒ
aiDafpk vrg qy Qop ky AunHF ƒ
AulJfieaf jf irhf» ies rfhIN sk¨l
pWDr qy PµzF ƒ afsfn krn dI pRikiraf
kfPæI guµJldfr hY » ies ƒ isrÌ mfhr
akfAUNtYNt jF klrk hI kr skdf hY»
ikAuNik ies portl qy kµm krn ƒ kfPæI
smF lWgdf hY» ies nfl sk¨l ivc
bWicaF dI pVHfeI df bhuq burI
qrHF nuksfn ho skdf hY »
ies leI afg¨aF ny isWiKaf
mµqrI mIq hyar koloN mµg
kIqI ik pI aYP aYm aYs
portl ƒ Kæqm krky pihlF
vFg hI isstm ƒ clfieaf
jfvy» ies mOky hrdyv isµG
Kfnovfl, gurmIq isµG Kflsf, aÈvnI
Èrmf ,rfjIv sihgl, kmljIq isµG
jI zI goienkf ieµtrnYÈnl skUl ivWc
gRYjUeyÈn sYrfmnI smfroh afXoijq
kp¨rQlf (kOVf)jI zI
goienkf ieµtrnYÈnl sk¨l
kp¨rQlf ivWc d¨srI qy pµjvIN
klfs dy ividafrQI leI
gRYj¨eyÈn sYrfmnI smfroh
krvfieaf igaf» ies df muWK
AudyÈ ividafrQIaF ƒ BivWK
ivWc aglIaF klfsF leI hor
imhnq krn df AuqÈfh
Brnf irhf» smfroh
ivWc pRbµDk
kmytI dy
c y a r m Y n
suKdyv isµG
nfnkpur muWK
mihmfn, rijµdr
isµG Dµj¨ qy
smfj vIklI
inAUj
KbrF sL yar kro jI
blivµdr isµG
ivsæysæ mihmfn vjoN sæfml hoey
» smfroh ivc ividafrQIaF
duafrf mfzilµg igWDf qy
smfj vIklI
inAUj
KbrF sL yar kro jI
b¨lpurI, amn s¨d , joigµdr isµG,
mnjIq isµG qoNgfvflf, rxjIq
isµG moTFvflf, surjIq isµG,
sqIÈ itWbf, amrIk isµG
rµDfvf, ivjy kumfr BvfnIpur
, jgjIq isµG imrjæfpur, tonI
kOVf, srbjIq isµG aOjlf
,ryÈm isµG rfmpurI, kulbIr
isµG kflI ,zf arivµdr isµG BrOQ,
vsndIp isµG jWj, mndIp isµG, suKvIr
isµG, mnjIq isµG iQµd suirµdr kumfr,
BµgVf dI pyÈkfrI kIqI geI»
vWK vWK KyqrF ivc vDIaf
rihx vfly ividafrQIaF ƒ
ivÈyÈ akYzimsIan rYg¨lr
ienovyitv purskfrF nfl
snmfinq kIqf igaf» nOvIN
jmfq ivc aqy sWqvIN jmfq
ivWc sB qoN vWD aµk pRfpq
krn vflIaF ividafrQxF
kRmvfr nvdIp kOr aqy
mnvIr kOr ƒ vI ivsæysæ
qOr qy snmfinq kIqf
igaf » sk¨l
cyarmYn jnrl
skWqr primµdr kOr
aqy ipRµsIpl sRImqI
kµvljIq kOr ny
ividafrQIaF ƒ izgrIaF
pRdfn kIqIaF qy AunHF dy
AuWjvl BivWK leI AunHF ƒ
ÈuWBkfmnfvF idWqIaF »
jiqµdr ÈYlI, minµdr isµG, mnoj kumfr
prfÈr , suKijµdr isµG Zolx, ieµdrjIq
isµG , ivkfs BµbI ,ibWt¨ isµG, gurpRIq
isµG sYdpur, suKpfl isµG, amndIp isµG
vlHnI, aimq kumfr, nirµdr BµzfrI,
ibkrmjIq isµG, mµnx isµG nFgl¨,
jsivµdr isµG igWl, mhFvIr, pfrs DIr,
rjyÈ itWbf, minµdr isµG r¨bl ,sµdIp
isµG ,jsivµdr isµG soZI, jiqµdr isµG
sµD¨, prmjIq isµG, pvn mµz ieµdrpur,
ivkfs Dvn afid hn »
kuldIp isµG vYd df pYnÈn bµd krn vflf
ibafn inµdfjnk : rijµdr sµDU iPlOr
jlµDr awprf (smfj
vIklI) awj awprf ivKy
gwlbfq kridaF afm
afdmI pfrtI iPlOr dy
sInIar afg¨ rijµdr sµD¨
ny ikhf ik kuldIp isµG
vYd duafrf pMjfb dy muwK
mµqrI Bgvµq mfn duafrf
pYnÈn bµd krn ’qy ieh
kihxf ik asIN bwcy ikwdF
pflFgy jF ivDfiekF df
Krcf nhIN cwlygy, ieh
ibafn bhuq hI inµdfjnk
hY, ijs dI Auh krVy ÈbdF
’c inKyDI krdy hn» s®I
rijµdr sµD¨ ny ikhf ik
kuldIp isµG vYd duafrf
ielYkÈn kimÈn ƒ coxF
smyN idwqy hlÌnfmy df
iËkr kridaF
ikhf ik vYd jI
dI slfnf
afmdn 60
lwK rupey ky
AunF dI rm
pqnI dI afmdn
lgBg 10 lwK rupey
smfj vIklI
inAUj
KbrF sL yar kro jI
hY» jykr ieµnI afmdn hox
dy bfvj¨d vI quhfzy GrF dy
Krcy nhIN cwldy qF afm
afdmI jo aWT jF ds hËfr
gwlbfq krdy hoey afp dy
sInIar afgU rijµdr sµDU
rupey p®qI mhInf kmfAudf
hY, Ausdy kI hflfq hoxgy»
AunF awgy ikhf ik pMjfb dy
muwK mµqrI Bgvµq mfn jI
duafrf pYnÈn bµd
krnf iewk
ÈlfGfXog PYslf
hY, ijs dI p¨ry
pMjfb ’c crcf
hY» hr afm
afdmI ies PYsly
qoN KuÈ hY, jdik
rfjnIiqk lIzr jo ies df
lfB lY rhy sn, AunF ’c
ies PYsly p®qI inrfÈf
pfeI jf rhI hY»
kp¨rQlf ( kOVf ) ryl koc
PYktrI sfhmxy siQq sRI gur¨
hrikRÈn pbilk sk¨l
ivKy nvyN ivWidak
sYÈn dy afrµB mOky
spYÈl asYNblI df
afXojn kIqf
igaf » ies dOrfn
sk¨l dy
ividafrQIaF vWloN
Èbd gfien rfhIN vfihgur¨
pfsoN srbWq dy Bly dI ardfs
kIqI geI » sk¨l dI pRbµDk
kmytI dy pRDfn bIbI gurpRIq
kOr mYNbr ÈRomxI kmytI, ieµj[
svrn isµG pRDfn gur¨ nfnk
Kflsf kflj, zfierYktr sk¨¨¨l
ieµj[ hrinafmq kOr,
aYziminstRytr ieµj[ inmrqf
kOr aqy ipRµsIpl
pRbdIp kOr moNgf
vWloN ividafrQIaF
dy sunihry BivWK dI
kfmnf kIqI geI qy
srbWq dy Bly leI
ardfs kIqI geI »
ies mOky mYzm nirµdr
pWqV, aÈok kumfr, ryƒ bflf,
jsivµdr isµG, hrijµdr isµG,
rxjIq isµG, livqf, kulivµdr
kOr, rxDIr isµG afid stfP
mYNbr hfËr sn »
pWqrkfr lKvIr isµG lWKI ƒ
sdmf,ipqf df dyhFq
kp¨rQlf ( kOVf ) pfvrkOm
dy rItfierz sb zvIËn
suprzYNt muKiqafr isµG iKµzf,
amrjIq isµG iKµzf , suirµdr
isµG qy pWqrkfr lKvIr isµG
lWKI ƒ Aus smyN sdmf puWjf jdoN
AunHF dy ipqf hrnfm isµG df
bIqI rfq acfnk dyhFq ho
igaf» AunHF df aµiqm
sµskfr aWj AunHF dy
ipµz vftFvflI klF
ivKy rsmo irvfj
anusfr kr idWqf
igaf» ies mOky
vWzI igxqI ivWc
Dfrimk, rfjnIqk qy
smfj syvI sµsQfvF dy
numfieµidaF ny iÈrkq kIqI qy
pirvfr nfl duWK vµzfieaF»
AunHF dy vWzy lVky muKiqafr
smfj vIklI
inAUj
KbrF sL yar kro jI
smfj vIklI
inAUj
KbrF sL yar kro jI
isµG ny AunHF dI icqf ƒ agnI
Byt kIqf» AunHF dI aµiqm Xfqrf
ivWc mfrkIt kmytI dy sfbkf
cyarmYn krmbIr isµG kybI
aqy bldyv isµG prmjIqpur,
afzæHqI inrml isµG,afzæHqI rfm
isµG ,ieµjI gurnfm isµG
bfjvf,ieµjI gursærn isµG,
mnjIq isµG mfn pRDfn
jrnilst aYsosIeyÈn
pµjfb, aYszIE
gurdIp isµG,
muKqfr isµG cµdI,
bcn isµG muWqI,
guridafl isµG
pRDfn , suKivµdr isµG
sfbf afid smyq vWzI igxqI
ivWc ielfkf invfsI qy pWqrkfr
BfeIcfry vWloN pirvfr nfl duWK
sFJf kIqf»
www.samajweekly.com
‘mYN asqIPæf nhIN dyvFgf, 5 sfl df
kfrjkfl pUrf krFgf’ : iemrfn Kfn
ieslfmfbfd. pfiksqfn
ivWc ipWCly kuJ idnF qoN
pRDfnmµqrI iemrfn Kfn dI
srkfr ƒ lY ky isafsI
hlikaF ivWc kfPI AuQlpuWQl
mWcI hoeI hY» aopojIsæn
vWloN AunHF dy sµsd mYNbrF ƒ
qoVn dIaF Brp¨r kosiæsæF
kIqIaF jf rhIaF hn» iesy
sbµD ivWc iemrfn Kfn ny
ieslfmfbfd ivWc afpxy
smWrQkF dI ieWk ivsæfl rYlI
ƒ sµboDn krdy hoey ikhf ik
Auh asqIPæf nhIN dyxgy aqy
afpxI srkfr dy pµj sfl dy
kfrjkfl ƒ p¨rf krngy»
AunHF ny ikhf ik Auh dysæ dy
ivkfs dy leI isafsq ivWc
afey sn aqy sWB vyKxgy ik
ieiqhfs ivWc iksy vI srkfr
ny pihlF eynI grIbI GWt nhIN
kyNdrI tryz X¨unIanF dI dyÈivafpI
hVqfl nfl bYNk syvfvF pRBfivq
nvIN idWlI. ikrq
kfƒnF ivWc bdlfa aqy
kyNdr dy inWjIkrn dy
PYsly dy ivroD ivWc aWj
qoN tryz X¨nIanF dI do
roËf dyÈ ivafpI hVqfl
(Bfrq bµd) Èur¨ ho geI
hY» ies dOrfn bYNkF aqy
keI AudXoigk KyqrF
ivWc ies df asr dyKx
ƒ imilaf» hVqfl
kfrn bYNk mulfËmF df
ieWk vrg kµm qy nhIN
puWjf, hflFik pRfeIvyt
sYktr dy bYNk afm vFg
KuWlHy rhy» hVqfl krky
keI srkfrI bYNkF ivWc
lYx dyx pRBfivq
hoieaf» cYWkF dI
klIarYNs ruk geI»
afl ieµzIaf bYNk
ieµplfeIË dy jnrl
skWqr sI[ aYWc[
vYNktfcflm ny ikhf ik
p¨rbI Bfrq ivWc hVqfl
kIqI hovygI ijµnI ik asF
kIqI hY» jiækrXog hY ik
iemrfn Kfn dI srkfr dy
iKlfPæ aopojIsæn vWloN
aivsævfsæ df pRsqfv ilaFdf
igaf hY, ijs qy somvfr ƒ
voitµg krvfAuxI qYa kIqI
geI hY» ies leI pRDfnmµqrI
iemrfn Kfn dI kursI qy sµkt
dy bWdl mµzrf rhy hn» ies
df kfPI asr nËr
afieaf ijWQy srkfrI
bYNkF dIaF keI ÈfKfvF
bµd rhIaF» pWCmI
bµgfl aqy kyrl ivWc
sB qoN vWD asr dyKx ƒ
iml irhf hY» bµgfl
dIaF vWK-vWK tryz
X¨nIanF vWloN kIqI geI
ies hVqfl dy mWdynËr
KWby pWKI mYNbrF ny
kolkfqf dy jfdvpur
rylvy styÈn qy vWzI
igxqI ivWc iekWTy ho ky
rylvy trYk jfm kr
idWqf» tryz X¨nIanF dI
dyÈ ivafpI hVqfl df
asr kyrl dIaF sVkF
qy dyKx ƒ imilaf hY»
X¨nIanF dy vrkrF ny
s¨by ivWc bµd ƒ sÌl
bxfAux leI dukfnF vI
bµd rWKIaF aqy s¨by
dIaF sVkF vI suµnsfn
idKfeI idWqIaF»
dy bfvj¨d AunHF dI rYlI ivWc
hjæfrF dI sµiKaf ivc lokF ny
isærkq kIqI» AunHF dy
njædIkI sfQI aqy aYmaYney
bugqI ny srkfr qoN asqIPæf
dy ky ivroDI iDr df pWlf PV
ilaf hY» bugqI ny iblfvl
BuWto dy nfl ieWk pRYs kfnPrµs
ƒ sµboDn krdy hoey asqIPæy
df aYlfn kIqf aqy
pRDfnmµqrI dy ivroDIaF df
sfQ dyx dI vI gWl kIqI»
ivroDI dlF vWloN ieh dfavf
kIqf jf irhf hY ik 342 sµsd
mYNbrF dI nYsænl asYNblI ivWc
AunHF dy kol jr¨rq anusfr
172 sµsd mYNbr hn» srkfr
dy 50 mµqrIaF dy lfpqf hox
sbµDI vI KæbrF cWl rhIaF
hn» kuJ sµsd mYNbrF dy vI
bfgI hox df Kdsæf hY»
KbrF
29/03/2022
PYsly idWlIEN hoxy hn krn vfilaF dI pµjfb nfl koeI hmdrdI nhIN : bfdl
lµbI . ivDfiek jnqf df cuixaf
hoieaf syvk huµdf hY ies ƒ pYnÈn
nhIN dyxI cfhIdI» ieh pRgtfvf
pWqrkfrF nfl gWlbfq kridaF
pµjfb dy sfbkf muWK mµqrI pRkfÈ
isµG bfdl ny ikhf ik ieh syvf hY
nOkrI nhIN hY jo nOkrI krdy hn
pYnÈn lYx df hWk isrP AunHF df hY»
mYN qF pµjfb srkfr ƒ ilKqI qOr 'qy
ikhf hY ik Auh pYnÈn nhIN lYxgy aqy
ieh pYsf lok BlfeI dy kµmF 'qy Krc
kIqf jfvy» kyNdr vWloN pµjfb srkfr
ƒ pRrI pyz ibjlI mItr lfAux dy
kIqy gey aYlfn 'qy bolidaF pRkfÈ
isµG bfdl ny ikhf ik pµjfb nfl
iksy df ipafr nhIN hY jo nvIaF
skImF af rhIaF hn Auh pµjfb dy
ihWq ivc nhIN hn ies nfl iksfnF
kYnyzf ivdyÈ mµqrflf lvpRIq qy byaµq kOr
kys ’c bfrIkI nfl krygf pVqfl
lmnIÈf gulftI vWloN ilKI icWTI df kYnyzf dy ivdyÈ mµqrfly ny idWqf jvfb
l ikhf: kYnyzf sImf eyjµsI mfmly dI pVqfl leI pUrI qrHF vcnbWD
cµzIgVH. lvpRIq aqy byaµq
kOr mfmly ’c Aus vyly nvF moV
af igaf, jdoN pµjfb rfj
mihlf kimÈn dI cyarprsn
mnIÈf gulftI vWloN kYnyzf dy
pRDfn mµqrI jsitn tr¨zo ƒ
ilKI icWTI df jvfb bIqy idn
af igaf» mnIÈf gulftI ny
dWisaf ik AunHF ƒ bIqy idnIN
kYnyzf dy ivdyÈ mµqrfly qoN
afeI icWTI ’c iliKaf igaf hY,
‘‘icWTI df jvfb dyx ’c dyr ho
geI, ies dy leI asIN muafÌI
cfhuµdy hF» hux sfzI kYnyzf
sImf eyjµsI ies mfmly dI
pVqfl krn leI p¨rI qrHF
vcnbWD hY» p¨rI koiÈÈ kIqI
jf rhI hY ik Bfrq qoN afAux
vfly bWicaF dI surWiKaf ƒ lY
ky iksy vI qrHF df DoKf svIkfr
nhIN krFgy» hux ieho ijhy lokF
ƒ bYn kIqf jfvygf» hux asIN
ies ƒ bhuq hI bfrIkI nfl
dyKFgy» sfzf mµqrfly ies ’qy
hux qyËI nfl kµm
krygf»dWsxXog hY ik brnflf
aqy grIb loVvµdF 'qy ibjlI dy
KricaF df vWzf Bfr pvygf» pµjfb
srkfr vWloN ley jf rhy PYsiÜaF bfry
7
iËlHy dy ksbf DnOlf dy koTy
goibµdpurf dy nOjvfn lvpRIq
isµG ny kYnyzf rihµdI pqnI
byaµq kOr dy DoKy kfrn ÉudkuÈI
kr leI sI, ijs qoN bfad
mnIÈf gulftI vWloN kYnyzf dy
pRDfn mµqrI ƒ ies mfmly
sbµDI icWTI ilKI geI sI»
s[ bfdl ny ikhf ik hOlI-hOlI aWgy
jf ky vyiKE ajy kI hovygf» vD rhI
mihµgfeI bfry bolidaF AunHF ikhf ik
pihlF kFgrs srkfr ny pµjfb ivc
kuJ nhIN kIqf aqy hux 'afp' ny vI
kuJ nhIN krnf sfry PYsly idWlIEN hoxy
hn krn vfilaF dI pµjfb nfl koeI
hmdrdI nhIN hY hux qF kyjrIvfl vI
pCqf irhf hY ik Aus ny Bgvµq mfn
df nFa muWK mµqrI leI ikAuN lY idWqf»
AunHF ikhf ik jykr koeI pfrtI pµjfb
df Blf kr skdI hY qF Auh ÈRomxI
akflI dl hI hY» ies qoN pihlF ipµz
mlko kI zWbvflI ivKy BrvyN iekWT ƒ
sµboDn kridaF s[ bfdl ny ikhf ik
kuJ glq aqy J¨TIaF aPvfhF PYlfa
ky kyjrIvfl pµjfb ivc srkfr
bxfAux 'c sPl ho igaf»
pihly 11 idnF ’c Bgvµq mfn ny isrP iek vfr srkfrI hYlIkfptr dI kIqI vrqoN
jlµDr. pµjfb dy muWK mµqrI Bgvµq
mfn ƒ srkfrI AuWzx Ktolf vDyry
psµd nhIN hY» muWK mµqrI bxn ipWCoN
pihly 11 idnF ’c Bgvµq mfn ny isrP
iek vfr srkfrI hYlIkfptr dI vrqoN
kIqI hY» AunHF muWK mµqrI bxn ipWCoN
cµzIgVH qoN sµgr¨r, mfnsf qy keI hor
QfvF df dOrf kIqf hY» Auh cµzIgVH
aqy sµgr¨r qoN idWlI vI gey» afm
afdmI pfrtI ny aYqvfr Bgvµq mfn
dI qulnf sfbkf muWK mµqrI crnjIq
isµG cµnI nfl kIqI» pfrtI ny afpxy
soÈl mIzIaf plytPfrm ’qy iliKaf
ik cµnI ny 72 idnF ’c 201 vfr
hYlIkfptr ’c sPr kIqf»
ies df Bfv ieh hY ik Auh
rojæfnf aOsq iqµn vfr
hYlIkfptr ’c sPr krdy
rhy» d¨jy pfsy Bgvµq mfn ny
ipCly 11 idnF ’c isrP iek
vfr hYlIkfptr dI vrqoN
kIqI» ies qrHF AunHF srkfrI
Kjæfny ’qy Bfr pfAux dI bjfey
sVkI rsqy sPr krn ƒ pihl
idWqI» srkfrI Kjæfny ’qy Kud
Bfr nf pf ky hornF mµqrIaF
aqy pfrtI dy ivDfiekF leI
AunHF iek imsfl pYdf kIqI hY»
8 29/03/2022 KbrF
www.samajweekly.com
kilafx isµG ƒ mrn Auprµq imilaf pdm ivBUsæx,
ivktr bYnrjI aqy dysæ dIaF 64 hor AuWGIaF sæKsIaqF df snmfn
nvIN idWlI. AuWqr pRdysæ dy sfbkf muWK
mµqrI kilafx isµG ƒ pdm ivB¨sæx nfl
invfijaf igaf» AunHF dy puWqr rfjvIr
isµG ny somvfr ƒ rfsætrpqI Bvn ivc
hoey isvl sjfvt smfroh ivc rfsætrpqI
rfm nfQ koivµd qoN ieh snmfn pRfpq
kIqf» klfsIkl gfiekf pRBf aqry ƒ vI
pdm ivB¨sæx nfl snmfinq kIqf igaf»
ies dy nfl hI rfsætrpqI ny dysæ df nF
rOsæn krn vflIaF 63 hor sæKsIaqF ƒ
pdm purskfrF nfl invfijaf» pdm
B¨sæx pRfpq krn vfilaF ivc adfkfr
ivktr bYnrjI, Bfrq bfieEtYk dI
ikRsænf m¨rqI aYlf aqy suicqrf ikRsænf
eIlf sæfml hn» pdm sæRI purskfr pRfpq
krn vfilaF ivc dysæ df pihlf
ivakqIgq Elµipk son qmgf jyq¨ nIrj
copVf vI sæfml hY» ies mOky Aup
rfsætrpqI aYm vYNkeIaf nfiez¨, pRDfn
mµqrI nirµdr modI, kyNdrI gRih mµqrI
aimq sæfh aqy Bfjpf pRDfn jypI nWzf vI
mOj¨d sn» pdm purskfr iqµn sæRyxIaF
ivc idWqy jFdy hn» pdm ivB¨sæx dysæ df
d¨jf sB qoN vWzf nfgirk snmfn hY» ies
qoN bfad pdm B¨sæx, pdm sæRI df sQfn
afAuNdf hY» dysæ df srvAuWc nfgirk
snmfn Bfrq rqn hY» ies sfl dy sæur¨
ivc 21 mfrc ƒ rfsætrpqI Bvn ivc
pihlf nfgirk sjfvt smfroh afXoijq
kIqf igaf sI, ijs ivc 54 sæKsIaqF ƒ
pdm purskfr pRdfn kIqy gey sn» ies
sfl srvAuWc nfgirk purskfr Bfrq
rqn df aYlfn nhIN kIqf igaf sI» ipClI
vfr sfl 2019 ivc sfbkf rfsætrpqI
pRxb muKrjI, smfj suDfrk nfnfjI
dysæmuK aqy msæh¨r gfiek B¨pyn hjæfirkf
ƒ Bfrq rqn nfl snmfinq kIqf igaf
sI»
ies sfl kuWl 128 sæKsIaqF ƒ pdm
purskfr idWqy jf rhy hn, ijnHF 'coN 34
aOrqF hn» ienHF ivc cfr ƒ pdm
ivB¨sæx, 17 ƒ pdm B¨sæx aqy 107 ƒ
pdm sæRI sæfml hn» bµgfl dy sfbkf muWK
mµqrI buWDdyv BWtfcfrjI ƒ vI pdm B¨sæx
idWqf igaf sI, pr AunHF ny ies ƒ lYx qoN
ienkfr kr idWqf sI»
aµimRqsr dy gurduafrf sfihb 'c vfhn corI dy muljæm ƒ zµizaF nfl kuWitaf
aµimRqsr. aµimRqsr dy
mihqf ielfky dy gurduafry
'c corI dy dosæI ƒ lokF ny
PV ky kuWitaf»sænIvfr sæfm
ƒ vfierl hoeI vIzIE 'c
gurduafrf sfihb dy do gRµQI
dosæIaF dI zµizaF nfl
kuWtmfr krdy njær af rhy
hn»1[04 sYikµz dI vIzIE
'c syvfdfrF ny luWtKoh Aus
ny dosæI 'qy 8 qoN vWD zµzy mfr
ky Aus ƒ byhosæ kr idWqf»
ies mfmly ivWc hYrfnI dI
gWl ieh hY ik puils ƒ ies
Gtnf dI koeI jfxkfrI nhIN
sI»jdoN mIzIaf krmIaF
vWloN aYs[pI[jgjIq dI
njær qoN jfxkfrI mµgI geI
qF AunHF ny mihqf Qfxf
ieµcfrj ƒ jFc leI gurduafrf
sfihb ivKy
Byijaf»iPlhfl Gtnf dI
pusætI kIqI hY pr puils ny
ajy qWk koeI kfrvfeI nhIN
kIqI hY» jfxkfrI anusfr
mihqf ielfky dy ieWk gurduafrf
sfihb dy bfhroN ieWk
nOjvfn bfeIk corI krn dI
kosiæsæ kr irhf sI qF gurduafry
dy syvfdfrF ny Aus ƒ
rµgy hWQIN PV ilaf aqy iPr
gurduafry dy ieWk kmry ivWc
lY gey aqy lfTIaF nfl
kuWtmfr krn qoN bfad corI
df dosæI rOlf pfAux 'qy byhosæ
ho igaf»
mmqf dy BqIjy aiBsæyk qy pqnI dI ptIsæn
'qy qurµq ivcfr krygI suprIm kort
nvIN idWlI . suprIm kort ny somvfr ƒ
pWCmI bµgfl dI muWK mµqrI mmqf bYnrjI dy
BqIjy aqy iqRxm¨l kFgrs dy sµsd mYNbr
aiBsæyk bYnrjI aqy AunHF dI pqnI rujIrf
bYnrjI ƒ qurµq s¨cIbWD krn dI ptIsæn 'qy
ivcfr krn leI sihmqI idWqI» cIPæ jsits
aYnvI rmnf dI agvfeI vfly bYNc dy sInIar
vkIl kipl isWbl aqy eyaYm isµGvI ny
bYnrjI joVy dI CyqI suxvfeI dI apIl ƒ
svIkfr kr ilaf hY» ptIsænkrqf ny
ienPorsmYNt zfierYktoryt (eI[zI[) vWloN Byjy
sµmn aqy idWlI hfeI kort vWloN ies 'qy rok
lgfAux dy PYsly ƒ suprIm kort 'c cuxOqI
idWqI hY» eIzI ny kiQq kolf qskrI nfl juVy
hspqfl `c koivz rogIaF leI
jFc nIqI bdlx dI ËrUrq
lµzn. ijnHF lokF ƒ
koivz-19 aqy Pl¨ dy
kfrn ieWko smyN ivWc
hspqfl BrqI
krfieaf igaf sI, AunHF
ivWc gµBIr ibmfrI aqy
mOq df Kqrf AunHF
rogIaF dI qulnf ivc
bhuq iËafdf hY, ijhVy
ipCly idnIN koivz jF
iksy hor vfiers dI
lpyt ivWc afey sn» d
lYNsyt jrnl ivWc CpI nvIN
Kojny sµkyq idWqf ik sfrssI
E vI-2 dy koienPYkÈn
vfly rogIaF, jo
koivz-19 df kfrn bxdy
hn aqy ienPl¨eyNjf
vfiers ƒ vYNtIlyÈn dI loV
cfr guxf vWD huµdI hY qy
mrn dI sµBfvnf 2[4 guxf
vWD huµdI hY» aYiznbrf
X¨nIvristI dy Kojkrqf
kynyQ bylI ny ikhf, ‘‘asIN
pqf lfieaf ik koivz aqy
Pl¨ vfiers df sµXojn
ivÈyÈ qOr Auqy Kqrnfk
hY» ieh mhWqvp¨rn hovygf
ikAuNik keI dyÈ smfjk
d¨rI aqy rokQfm dy AupfvF
dI vrqoN ƒ GWt rhy
hn»''bylI ny ikhf, ‘‘asIN
afs krdy hF ik Pl¨ dy
nflkoivz pRsfrq hovygf,
ijs dy kfrn sihienPYkÈn
dI sµBfvnf vD
jfeygI» ies leI sfƒ
hspqfl ivWc koivz
rogIaF leI jFc rxnIqI ƒ
mnI lFzirµg mfmly ivWc aiBsæyk aqy Aus dI
pqnI ƒ 29 mfrc ƒ pysæ hox leI sµmn jfrI
kIqf hY» ies qoN pihlF aiBsæyk idWlI 'c
kyNdrI eyjµsI sfhmxy pysæ hoey sn»
bdlxf cfhIdf hY qy
Pl¨ dy leI vWD
ivafpk jFc krnI
cfhIdI hY»''KojkfrF
df kihxf hY ik
nqIjy hspqfl ivWc
koivz rogIaF dy
iËafdf Pl¨ jFc dI
Ër¨rq dWsdy hn
aqy koivz aqy Pl¨
dovF iKlfP p¨rn
tIkfkrn df mhWqv vI
jæfhr krdy hn» Koj dy
dOrfn tIm ny Cy PrvrI
2020 aqy aWT dsµbr
2021 dOrfn X¨ ky ivWc
koivz kfrn hspqfl ivWc
BrqI 305,000 qoN vWD
rogIaF ƒ Èfml kIqf»
rYisprytRI vfierl sihienPYkÈn
dI jFc dy nqIjy
koivz dy 6965 rogIaF leI
drj kIqy gey sn» ienHF
ivWcoN GWt qoN GWt 227 ivWc
ienPl¨eyNjf vfiers sI»
suprIm kort ny kyNdr srkfr ƒ rfjoafxf dI ptIÈn Auqy PYslf CyqI krn ƒ ikhf
nvIN idWlI. suprIm kort
ny kyNdr srkfr ƒ hukm
idWqf hY ik Auh pµjfb dy
sfbkf muWK mµqrI byaµq
isµG dy kql dy dosæI
blvµq isµG rfjoafxf ƒ
muafPI dyxdf CyqI PYslf
kry qy ies AuWqy kIqI
kfrvfeI dI irport suprIm
kortƒ pysæ kry»
jsits X¨ X¨ lilq, jsits
aYs rivµdr BWt aqy
jsits pI aYs nrismhf dy
bYNc ny kyNdrI hom
sYktrIaqy zfierYktr sI
bI afeI ƒ inrdyÈ idWqf hY
ik jy kyNdr PYslf lYxqoN
nfkfm rihµdf hY qF Auh
suxvfeI dI aglI qrIk do
meI ƒ adflq ivWc hfËr
hox»bYNc ny hukm ivWc
ikhf, kyNdr ƒ aYkÈn tykn
irport aqy rfjoafxf dI
mOq dI sËf muafP krn dy
PYsly AuWqy irport qIh
apRYl qk jF Aus qoN
pihlF-pihlF suprIm
kortƒ pysæ krnI
pvygI»adflq vWloN jfrI
ipCly hukm df iËkr kr ky
bYNc ny ikhf ik
kyNdr srkfr aqy
sI bI afeI
aiDkfrIaF ƒ ies
bfry qurµq aiDaYn
krnf cfhIdf hY»
afpxy hukm ivWc
adflq ny ikhf ik
1995 ivWc pµjfb
dy muWK mµqrI byaµq
isµG dI hWiqaf dy
kys ivWc rfjoafxf
aqy sih-dosæIaF dy iKlfP
BfrqI kfƒn dy qihq kys
drj kIqf igaf sI» ies
dI suxvfeI ipWCoN hyTlI
adflq ny rfjoafxf aqy
sfQI dosæI jgqfr isµG
hvfrf ƒ mOq dI sËf suxfeI
sI» bYNc ny ikhf ik iDafn
dyx dI gWl hY ik ptIÈnr
rfjoafxf ny nf kdy mOq dI
sËf ƒ cuxOqI idWqI qy nf
ies PYsly iKlfP koeI
apIl kIqI» hfeI kort ny
hvfrf dI apIl AuWqy
suxvfeI ipWCoN hyTlI
adflq df PYslf kfiem
rWiKaf» bYNc ny ikhf ik
ies kys dOrfn kyNdrI gRih
mµqrfly ny 27 sqµbr 2019
ƒ pµjfb, gujrfq,
hirafxf, krnftk qy idWlI
dy cIP sYktrIaF ƒ iliKaf
ik gur¨ nfnk dyv jI dy
550vyN pRkfÈ purb mOky
kYdIaF ƒ ivÈyÈ irafieq
dy ky irhfeI kIqI jfvy»
kort ivWc dfKl kIqI
ptIÈnivWc ikhf igaf hY
ik aiDkfrIaF ny ies AuWqy
koeI kfrvfeI nhIN kIqI»
www.samajweekly.com
pWCmI bµgfl ivDfn sBf ’c tIaYWmsI qy
Bfjpf ivDfiek iBVy, pµj ivDfiek muaWql
kolkfqf. pWCmI bµgfl ivDfn
sBf df bjt sYsæn aWj iqRxm¨l
kFgrs aqy Bfjpf ivDfiekF
drimafn hoeI hWQopfeI qoN
bfad aximWQy smyN leI
mulqvI kr idWqf igaf»
bIrB¨m ihµsf mfmly ’qy hoeI
iqWKI JVp mgroN tIaYWmsI aqy
Bfjpf ivDfiekF ny ieWk d¨jy ’qy
muWikaF nfl hmlf kIqf» ies
qoN bfad spIkr ny ivroDI iDr
dy nyqf sæuByNd¨ aiDkfrI smyq
pµj Bfjpf ivDfiekF ƒ muaWql
kr idWqf» sdn dI kfrvfeI
svyry 11 vjy Èur¨ hox qoN POrI
mgroN Bfjpf ivDfiekF ny
hµgfmf krnf sæur¨ kr idWqf aqy
muWK mµqrI Bgvµq mfn df vWzf aYlfn:
Gr-Gr rfÈn phuµcfvygI ‘afp’ srkfr
cµzIgVH. pµjfb dy muWK mµqrI Bgvµq isµG mfn
ny s¨by ivWc izWp¨aF rfhIN imlx vfly rfÈn ƒ
Gr-Gr phuµcfAux df aYlfn kIqf hY» sRI mfn
ny ikhf ik hux lokF dy GrF ivWc sfP suQrf
aqy vDIaf rfÈn phuµcfieaf jfvygf» sRI mfn
ny vIzIE jfrI kridaF ikhf ik dunIaf
izjItl ho cuWkI hY aqy Pyr vI sfzy dyÈ ivWc
aËfdI dy 75 vrHy bIqx dy bfvj¨d grIb aqy
afm lokF ƒ afpxy ihWsy df rfÈn lYx leI
rfÈn izp¨aF ’qy lµmIaF kqfrF ivWc KVnf pYNdf
hY» rfÈx lYx leI inWq kmf ky KfAux vfilaF
ƒ idhfVI qWk CWzxI pYNdI hY» AunHF ikhf,
‘‘afp’ srkfr ny Gr qWk rfÈn phuµcfAux
leI ‘zor stYp zilvrI afP rfÈn skIm’ Èur¨
kIqI hY» ies skIm qihq aiDkfrI quhfƒ Pon
krky quhfzy Gr qWk rfÈn phuµcfAuxgy»’’
AunHF ikhf ik ‘zor stYp zilvrI afP rfÈn’
brqfnvI ivdysæ skWqr iljæ df Bfrq dOrf 31 ƒ
nvIN idWlI. brqfnIaf dI
ivdysæ skWqr aYiljæfbYQ trWs
X¨kryn ivWc cWl rhI jµg sbµDI
31 mfrc ƒ Bfrq df dOrf
krygI» ies dOry df aYlfn
kridaF ivdysæ mµqrfly ny aWj
ieWQy dWisaf ik trWs afpxy
BfrqI hmruqbf aYWs jYsæµkr
nfl afpsI ihWqF dy duvWly,
KyqrI aqy ivsæv muWidaF ’qy
slfh-msævrf krygI» ipCly
kuJ hPæiqaF dorfn keI pWCmI
dyÈF dy nyqfvF ny Bfrq df dOrf
kIqf hY, ijnHF ivWc afstrIaf
aqy grIs dy ivdyÈ mµqrI Èfml
hn» jYsæµkr nfl trWs dI
gWlbfq dOrfn X¨kryn dI AuBr
rhI siQqI ’qy ivafpk crcf
hox dI sµBfvnf hY»
spIkr dI kursI nyVy phuµc
gey» bIrB¨m ihµsf dy mfmly
ivc s¨by ivc ‘ivgVdy’ hflfq
’qy muWK mµqrI mmqf bYnrjI dy
ibafn dI mµg krn lWgy»
ipCly hPæqy ies ihµsf ivWc aWT
lokF ƒ ijAUNdf sfV idWqf igaf
sI» spIkr ibmn bYnrjI ny
sdn ivWc lgfqfr nfarybfjæI
kr rhy Bfjpf ivDfiekF ƒ sæFq
krn dI kosiæsæ kIqI, pr Auh
sæFq nhIN hoey aqy sWqfDfrI iDr
qy ivroDI iDr dy ivDfiekF
ivcfly ÈbdI jµg jfrI rhI, jo
bfad ivWc mfrkut ivWc bdl
geI» iPr aiDkfrI ny sdn
ivWcoN vfkafAUt kIqf aqy
dfavf kIqf ik tIaYWmsI
ivDfiekF ny Bfjpf ivDfiekF
’qy hmlf kIqf hY»
skIm ivWc izWp¨ qoN Kud kxk ilafAux dI Cot
vI idWqI jfvygI» hux sfry lokF ƒ idWlI dI
qrË ’qy pµjfb ivWc vI Gr bYTy-bYTy sfP aqy
vDIaf rfÈn muhWeIaf krvfieaf jfvygf»
KLbrF
29/03/2022
myry iÉlfÌ iek vI kys imilaf qF isafsq
qoN sµinafs lY lvFgf: ajY imsærf
nvIN idWlI: kyNdrI gRih rfj
mµqrI ajY kumfr imsærf ny
somvfr ƒ lok sBf
ivc ikhf ik jykr
AuhnF KiælfPæ iek vI
kys drj hY qF Auh
rfjnIqI qoN sµinafs
lY lYxgy» AuhnF ny
ieh gWl sdn ivc
aprfiDk pRikiraf
(pCfx) ibWl 2022 pyÈ kIqy
jfx dOrfn kFgrsI afg¨
aDIr rµjn cODrI vWloN kIqI
geI itWpxI dy jvfb ivc
khI» drasl jdoN ajy
imsærf sdn ivc
ibWl nfl sbµDq
nukqy pysæ kr
rhy sn qF aDIr
rµjn cODrI ny
kuJ itWpxIaF
kIqIaF » cODrI
df ieÈfrf ipCly
sfl AuWqr pRdysæ dy lKImpur
KyVI ivc vfprI ihµsk Gtnf
vWl sI ijs ivc 4 iksfnF dI
9
mOq hoeI sI» ies mfmly ivc
kyNdrI gRih rfj mµqrI ajY
imsærf df puWqr muljæm hY»
kFgrs afg¨ dI itWpxI df
jvfb idµdy hoey imsærf ny
ikhf, ''mYN aDIr rµjn cODrI
jI ƒ dWsxf cfhuµdf hF ik mYN
2019 'c nfmjædgI pWqr
dfKl kIqf sI» jykr myry 'qy
iek vI mfmlf hY, jykr mYN
iek imµt leI vI jylH igaf qF
mYN rfjnIqI qoN sµinafs lY
lvFgf»''
nvFÈihr ivWc nOjvfn dI golIaF mfr ky hWiqaf
ÈhId Bgq isµG ngr
(nvFÈihr) ieQy rfhoN-iPlOr
roz ’qy aWj svyry ipµz mlpur
dy pYtrol pµp AuWqy sPæfrI gWzI
’qy svfr cfr qoN pµj
axpCfiqaF ny nOjvfn dI
golIaF mfr ky hWiqaf kr
idWqI hY» nOjvfn dI pCfx
mWKx kµg vfsI ipµz kµg vjoN
dWsI geI hY» nOjvfn dI Aumr
35 qoN 38 sfl drimafn dWsI
jFdI hY» jfxkfrI anusfr
mWKx kµg GroN duWD coa ky
afpxy shury ipµz grcf jf
irhf sI» ies dOrfn Auh
rsqy ivWc ipµz mlpur dy
pYtrol pµp ’qy ruikaf qF AuQy
pihlF qoN sPæfrI gWzI ivWc
mOj¨d axpCfiqaF ny Aus AuWqy
aµnHyvfh golIaF clfeIaF»
pulIs muqfbk mOky ’qy zyZ
drjn dy krIb golIaF
cWlIaF hn» hmlfvrF ny imWQ
ky iek golI mWKx kµg dy m¨µh
’qy vI clfeI» nOjvfn dI mOky
’qy hI mOq ho geI» mWKx kµg
iKlfPæ vWK vWK QfixaF ivc
cfr qoN pµj kys drj dWsy jFdy
hn» pulIs ny kys drj krky
lfÈ post mfrtm leI
nvFÈihr dy isvl hspqfl
Byj idWqI hY»
zron ËrIey rWKI jfvygI drWÉqF dI gYr kfƒnI
ktfeI 'qy nËr, iÈkfieq leI tol PRI nµbr jfrI
cµzIgVH. pµjfb dy jµglfq mµqrI
lfl cµd ktfr¨cWk ny jµglfq mfPIaf
'qy siækµjf kWsx leI tol PrI nµbr
18001802323 jfrI kIqf hY» ies
qoN ielfvf p¨ry jµglI Kyqr 'qy njær
rWKx leI zron vI lFc kIqy gey
hn» kYbint mµqrI lfl cµd
ktfr¨cWk ny ies leI afm lokF qoN
sihXog dI apIl kIqI hY» AuhnF
ikhf hY ik mnuWKqf ƒ bcfAux leI
vWD qoN vWD jµglfq Kyqr df hoxf
jær¨rI hY aqy ies leI srkfr vWlo Auprfly kIqy
jf rhy hn» jµglF ivcoN drWKqF dI nfjfiejæ
ktfeI ƒ rok ky hI vfqfvrn ƒ sµquilq rWiKaf
jf skdf hY» kYbint mµqrI ny ikhf ik jµgl
mfPIaf dy nfl-nfl zron rfhIN aWg df vI pqf
lgfieaf jfvygf» AuhnF dWisaf ik drWKqF dI
gYr-kfƒnI ktfeI dy nfl-nfl jµglfq ivBfg
dIaF siækfieqF leI tol PrI nµbr
jfrI kIqf igaf hY» AuhnF ikhf ik
hux drWKæqF dI ktfeI leI mobfeIl
aYp ËrIey mn˨rI imlygI» AuhnF
ikhf ik iËafdfqr Coty iksfnF ƒ
ies dI loV pYNdI hY» ies dy leI
AuhnF ƒ srkfrI dÌqrF dy cWkr
nhIN kWtxy pYxgy» AuhnF ƒ
mobfeIl aYp ËrIey sh¨lq
imlygI» ies nfl pµjfb dy kµZI
Kyqr dy lokF ƒ vI Pfiedf hovygf»
jµglfq mµqrI ny ikhf ik zron rfhIN jµgl ivcoN
lWkV corI aqy aWg lWgx dIaF GtnfvF dy nflnfl
psæ¨aF dI ishq 'qy vI njær rWKI jfvygI»
jykr koeI jfnvr ibmfr hY jF pIVq hY qF Aus
df ielfj vI kIqf jfvygf» AuhnF ikhf ik sfzf
tIcf pµjfb ivc jµglfq Kyqr ƒ 7[50 PIsdI
qWk vDfAux df hY»
www.samajweekly.com
jgq qmfsæf
hY ivrfsq Drq sfzI, puriKaF dI bfr hY
sFB siækry afpxy q¨µ, kOm Kud srkfr hY
isrijaf hY pWQrF df, sæihr sfzI kbr 'qy
hn siævy blædy ajy qF, axK dI ieh hfr hY
jµg jæfrI rihxgy ieh, smJ nf q¨µ zr gey
josæ BFbV bx jlygf, klm vI hiQafr hY
rVkdf hI qfjæ sfzf,
cfl sækunI cWilE jy ,
bflI ryqgVH
+919465129168
smfj vIklI inAUj
ikAuN "bflI" ieh aWK ƒ
qygæ hoxI pfr hY
sohxI svyr
rµg-ibrµgI dunIaF[[[[
keI rfqIN pI-pI buWkdy ny,
keI KæflI boqlF cuWkdy ny»
keI nIvyN ho ky ijAuNdy qy,
keI AuWpr m¨µh krky QuWkdy ny»
keI rfqIN[[[[[
keI suWcf vI suWt jFdy ny,
keI j¨Tf m¨µh ivWc pFdy ny»
keI amIrI 'c aYsæ krdy qy, smfj vIklI
keI grIbI 'c hI mr jFdy ny» inAUj
keI Kf-Kf bhuqf PæuWlI jFdy, KbrF sL yar kro jI
keI kfinaF vFg suWkdy ny»
keI rfqIN[[[[[
ieWQy aOrq df snmfn ikqy,
luWt lYNdy lok iemfn ikqy»
koeI burky Guµz kWZfeI jfvy,
BrI sBf 'c huµdf apmfn ikqy»
keI særm nflæ hI mr jFdy,
qy keI mfiraf vI nf muWkdy ny»
keI rfqIN[[[[[
ieh dunIaF rµg-ibrµgI ey,
ikqy mµdI qy ikqy cµgI ey»
ikqy nPærq mfro-mfr hoeI,
ikqy DrqI ipafr 'c rµgI ey»
keI aµdroN rWb ƒ pf lYNdy 'mnjIq',
qy keI bfhroN aYvIN JuWkdy ny»
keI rfqIN pI-pI buWkdy ny,
keI KæflI boqlF cuWkdy ny»
mnjIq kOr DImfn,
sæyrpur luiDafxf»
sµ:9464633059
sihq
ies vfr pµjfb dy votrF ny rfjsI aqy smfijk
ienklfb df muWZ bµnH idWqf hY» donoN hI
rvfieqI pfrtIaF vloN lok muWidaF pRqI
sµvydnhIxqf, jumilaF qoN akyvyNpn aqy s¨by dy
kudrqI sfDnF ƒ mfPæIaf rfj rfhIN hVWpx dy
lflc df lokF ny gµBIr noits ilaf PærvrI
2017 qWk ds sfl dI akflI bIjypI gTjoV
srkfr aqy Pyr 2022 qWk kYptn dI
agvfeI vflI kFgrs srkfr ny imlky s¨by ƒ
iqµn lWK kroV df krjæfeI bxfieaf» ijsdf
ivafj Brnf hI cuxOqI bx igaf hY» pr
ivkfs dy nF qy pYsf isrP rfjsI nyqfvF aqy
AuhnF duafrf PYlfey mfPIaf duafrf hI
dlflbfjI rfhIN luWt ilaf igaf» jbrI
ihWsydfrI qoN qµg afeI s¨by dI snaq hOlI hOlI
krky guaFZI rfjF ivWc iKsk geI» afpxy
kimsæn dy anYiqk lflc ivWc solr ibjlI ƒ
pRPuWilq nf krky pRfeIvyt Qrml plFtF ƒ s¨by
dy Kæjæfny ƒ c¨sx vfly smJOqy kIqy gey» pµjfb
ivWc PærvrI mhIny qoN lYky nvµbr qWk coKI DuWp
vrgy muPæq kudrqI ibjlI sroq ƒ vrqx vWl
sfijsæI ipWT krI rWKxf afriQk anfVIpx df
vWzf sb¨q hY» kYptn aqy bfdlF df 75-25
vflf gWTjoV ijsdf BFzf nvjoq isµG isWD¨ ny
ieWk cuxfvI rYlI ivWc Bµinaf sI, kYptn
amirµdr isµG vWloN dbfky isWD¨ ƒ K¨µjy lf idWqf
igaf» lokF ny mIzIaf aqy sæosæl plytPæfrmF
qoN srkfr dIaF krq¨qF dyKIaF suxIaF»kronf
dOrfn lokF dy kfrobfrF dI prvfhkIqy bgYr
Tyky dyr rfq qWk Koly gey»
sk¨l, kflj,mfl stor, trFsport, mYirj
pYls,tryinµg akYzmIaF sB kfrobfrF ƒ,ibnf
ijælfvfr kronf dy kysF dI igxqI dy,
lokF ƒ dihsæq ivWc pfeI rWiKaf»
srkfrI PµzF ƒ zfktrI tIm dI
slfh dy bgYr aPsr sæfhI aqy
pRfeIvyt hspqflF nfl sFTgFT
krky bfhroN bfhr luWtx dI
kosiæsæ kIqI geI» coxF krfAux
leI sk¨l Koly pr jnvrI p¨rf
mhInf bµd rWKy aqy iPr 8 PærvrI
2022 qWk iksfn jQybµdI AugrfhF vWloN jI tI
roz jfm krky msF sk¨l Kulvfey» kYptn ƒ
lfhky kFgrs ny nvyN muWK mµqrI crnjIq isµG
cµnI rfhIN isWK aqy dilq ichry rfhIµ votF
BuinafAux df kµm vI kIqf»
sµq rivdfs jI dy jnm idvs ƒ mnfAux
dy bhfny 35% votF AuWqy njær rWKky votF 14
PærvrI dI bjfey 20 PærvrI 2022 dI qfrIk
vI kFgrs dI byVI pfr nf lf skI» kFgrsI
nyqfvF dI afpsI kftoklysæ Kæfs qOr qy isWD¨ dy
afpxI hI srkfr vWl qIr CWzxy bhuq Gfqk
sfibq hoey » muWK mµqrI nf bxn dy mlfl ƒ
nvjoq isWD¨ idl ivWcoN kWZ nf sikaf» rfxf
gurjIq isµG,iqRpq rijµdr bfjvf, pRqfp isµG
bfjvf aqy suKijµdr rµDfvf qF afpxy afpxy
hlky ivWc p¨rI qrF juWt gey pr cµnI aqy isWD¨
donoN hI iksy iKaflI KæumfrI ivWc hI rhy» jdoN
nvjoq isWD¨ afpxy hI hlky ivWc cuPyirAuN iGr
igaf qF vI votrF koloN d¨rI bxfAux leI smyN
isr mfPæI mµgI huµdI qF sæfied tfeItYink jhfjæ
df kYptn KuWd nf zuWbdf» pfTk ies qWQ ƒ
pWkf mµn lYx ik sunfmI lokF dy mn ivWc Aubfly
mfr rhI sI» JfV¨ mfrky purfixaF df
sPfieaf krnf AuhnF ny pWkf Dfr ilaf sI»
grIb afdmI df Pæqvf
smfj vIklI
inAUj
KbrF sL yar kro jI
ies vfrI ‘afp’ ƒ qIjy bdl vjoN prKx leI
bhuigxqI grIb jnqf ny sBqoN vWzf Xogdfn
pfieaf» ijhnF ƒ rvfieqI pfrtIaF buWklæ df
guV smJdIaF sn, jF ivkfAU smJdIaF sn
ik srpµcF rfhIN inWky vWzy kµmF leI grIb
BfeIcfrf dbfa hyT AuhnF dy hWk ivWc Bugq
jfeygf»
pr ies vfrI AuhnF ny vI kFgrs aqy
bfdl akflI dl dIaF lot¨ nIqIaF dy iKlfP
mnF ivWc hI morcf Kol rWiKaf sI» kRFqI dI
ies vfrI lok lihr KVI krn ivWc sæosæl
mIzIaf ijvyN X¨ itAUb dIaF
ivzIAu, Pys buWk, ieµstfgrfm,
vtsaYp afid df bVf vWzf
Xogdfn hY»hr Gr ivWc
aYNzrfiez Pæon qF isWiKaf ivBfg
ny hI kronf dOrfn phuµcf idWqy sn»
nyqfvF dy purfxy ibafnF dIaF
krq¨qF sæosæl mIzIaf JWt lokF
qWk phuµcf idµdf hY» suKbIr bfdl
, nvjoq isWD¨, hrismrq bfdl,
crnjIq cµnI, afid PæonF AuWqy
bdnfmI leI hI bhuq msæh¨r rhy» iehnF
nyqfvF dy keI ibafn qF mjæfk df sbWb vI
rhy» “votF leI not” vflI purfxI cuxfvI cfl
vI ies vfrI puWTI pY geI» suxn ivWc afieaf
ik nyqfvF ny ijWQy vI ijWq leI muWC df svfl
bxfky pYsf vµizaf, lokF ny pYsf aqy særfb
lYky vI vot isrP JfV¨ ƒ pfeI» kyjrIvfl df
ieh kihxf ik “jykr koeI nyqf pYsf dyx
afAuµdf hY qF jær¨r lAu, ieh pYsf quhfzf hI
lutky iehnF kol igaf hY”pr vot JfV¨ ƒ
pfAuxI»
ies skIm qihq lokF ny hF sB
ƒ ikhf pr mrjæI afpxI
kIqI» pr kuWJ ku apvfd vI
rhy ijvyN kp¨rQly jiælHy dIafµ
cfry hI sItF kFgrs dI JolI
ivWc peIaF» rfxf gurjIq
isµG, AuhnF df puWqr rfxf ieµdr
pRqfp isµG (ajæfd), suWKpfl isµG
Kihrf aqy blivµdr isµG DflIvfl cfry
jixaF ny ‘afp’ dy AumIdvfrF ƒ PsvyN mukfbly
ivWc hrfieaf» vWKry vrqfry dy kfrxF
dI GoK krnI qF bxdI hY» pr ieWk gWl pWkI
hY ik iehnF AumIdvfrF ny pbilk df sfQ
aqy ivsævfs inBfieaf sI»
pµjfb dI ikRsfnI , ijWQy 85 pRqIsæq iksfn
isrP cfr eykV qoN vI GWt jæmIn dy mflk
hox, jæmIn ƒ ikrfey dy trYktrF nfl vhfeI
krdy hox jF vWzy ijµmIdfrF ƒ Tyky AuWqy dyky
afp koeI hor shfiek Dµdf krdy hox, jF
ivdysæ gey puWq dI kmfeI nfl jiæµdgI bsær
krdy hox, AuhnF ny vI rfjnIqI ivWc jæor
ajæmfeI kr rhy iksfn nyqfvF ƒ p¨rI qrF
nkfr idWqf»
duafby ivWcoN qF DrinaF ivWc vI jiæafdf
lok nhIN gey sn» iksfn jQybµdIaF ny ijs
isafxp nfl modI srkfr ivruWD morcf
ijWiqaf sI, AuNnI hI rfjnIqk anjfxqf nfl
afpxf aks Kærfb kr bYTy» afp pfrtI
nfl sItF dI vµz df bKyVf ieµnf lµmf iKWc gey
aqy lok lihr ƒ gihrfeI nfl smJx qoN
mfr Kf gey» bIjypI dy keI ieljæfmF ƒ shI
sfbq kr gey ik morcy dy jrnYl KuWd
29/03/2022
10
afVqIey jF DnfZ iksfn hn» muWK mµqrI
qWk dy ahuWdy df supny lYNdy blbIr isµG
rfjyvfl ds hjæfr votF vI nf hfsl kr
sky» ies pWKoN joigµdr isµG AugrfhF df
stYNz shI sfbq hoieaf aqy AuhnF ny lok
mnF ivWc afpxf ivsævfs aqy ieWjæq hor vDf
leI hY» hux nvyN isiraF morcy ƒ TuWmxy dyxy
rfjyvfl aqy cV¨nI DiVaF leI bhuq vWzI
cuxOqI hY» kI hux iksfnF qoN suihrd mfPæI
mµgky sihXog mµgxgy jF Bgvµq mfn srkfr
dy lok pWKI PæYsilaF sfhmxy pqly pY jfxgy?
aKOqI dilq BfeIcfry ny vI
afpxI soc ivWc kmfl df
inKfr idKfieaf hY»
rvfieqI pfrtIafµ ƒ JkfnI
dy ky ieWk cyqµn rfjnIqk
iDr hox df sb¨q vI idWqf
hY» afm afdmI pfrtI leI
ieWk mOkf vI hY ik ies vrg
df mn ijWiqaf jfvy»
kyvl isµG rWqVf
sfzf mµnxf hY ik ipµzF
ivWcly srkfrI sk¨lF ƒ
imafrI isWiKaf leI iqafr kIqf jfvy BFvyN
kuWJ isafsI njærIey qoN apgryz kIqy sk¨lF
ƒ imlfky, (mrj krky) pr p¨rf stfP dy ky,
p¨rI ividafrQI igxqI aqy sInIar sYkµzrI
sk¨lF ivWc sfieµs, kfmrs dy ivsæy vI
clfky» ies nfl lYkcrfrF dI igxqI vI
p¨rI ho jfeygI aqy nvIN BrqI vI QoVHI krnI
pvygI» sWc qF ieh hY ik rYsænlfeIjysæn dy
nF qy pyNz¨ sk¨l burI qrF inafsry ho gey
hn» ies pfsy nvyN sæYsæn qoN hI gµBIrqf nfl
iDafn dyx dI loV hY» kflj aqy
X¨nIvristI isWiKaf ivWc vjæIPy dy Gply ny
lWKF ividafrQIafµ ƒ prysæfnI ivWc pfeI
rWiKaf sI»
kronf kfl ivWc sfijsæI qflfbµdI dy
nuksfn dI BrpfeI vI vWzf mslf hY» gur¨
goibµd isµG jI dy kQn “ ienhI kI ikrpf sy
sjy hm hYN” dy kQn anusfr smF mµg krdf
hY ik pµjfb dy bhuigxqI grIb lokF dy Pæqvy
ƒ isr Jukf ky , AuhnF duafrf idWqI sækqI ƒ
lok ihWqF leI vriqaF jfvy»
sÙ Bgq isµG aqy zf aµbyzkr dIaF qsvIrF
qoN jiæafdf AuhnF dI soc mµqrIaF dy pYnF ivcoN
inkly qF lok mihs¨s kr lYxgy ik bdlfa
sæur¨ ho igaf hY» Birsætfcfr aqy mfPIaf dovyN
g¨Vy imWqr hn» afm lokF ny qF sfriQk
qbdIlI jæmInI pWDr AuWqy dyKxI
hY»aYNtIkurpsæn hYlp lfeIn ny rµg
idKfAuxf sæur¨ kr idWqf hY» ieh kdm bhuq
lokF df mn ijWq skdf hY bsærqy ik ivjIlYNs
ivWc kurpsæn rihq aPsr hox» hux qWk qF
“vWZI lYNdy Ps gey, vWZI dyky CuWt gey” vflf
vrqfrf hI hfvI irhf hY» iemfndfr hoxf
srkfrI hlikaF ivWc gunfh huµdf sI»
srkfrI hspqflF ivWc vI ivafpk
suDfrF dI loV hY»srkfrI Kæjæfnf Brn dI
hIly vsIly krny pYxy hn»puils df aks
pbilk ihqYsæI bxnf bVf hI aOKf kµm hY»
Piælhfl s Bgvµq isµG mfn dI srkfr ƒ
lokF dI srkfr bxn leI sæuBkfmnf idµdy
hF» hr Kæbr qy njær hr votr ƒ vI rWKxI
peygI qF ik pµjfb dI iKskdI iksmq ƒ
moVf pY sky» rWb KæYr kry»
11 29/03/2022 sihq
www.samajweekly.com
kudrq
kudrq dIaF amfnqF df q¨µ kI muWl moVyNgf»
ikWQoN ikWQoN bµidaf q¨µ kudrq ƒ qoVyNgf »
iemfrqF df iKafl qYƒ vWZ vWZ Kf igaf»
afksIjn hvf ivcoN bVI q¨µ mukf igaf»
apxf nf kryN iKafl nf dunIaF dI pRvfh q¨µ»
vWZ ky drWKqF ƒ, sfP vfqfvrn vI Kf igaf»
hux qyry hWQoN jdoN sfrf kuWJ KuWs igaf»
nfly kudrq vflf rWb vI qyry nfloN ruWs igaf»
ilaf ky ibmfrI mcf idWqI qbfhI Ehny»
apxf vjæ¨d vI idKf idWqf sB ƒ Ehny»
eynI aOK kWt ky ,ajy vI nI hoieaf isafxf»
EhI gWlF qy muV afieaf, nf qyrf irhf itkfxf»
Drimµdr dfqy dI kudrq ƒ aYvyN nf brbfd kr»
ajy vI jfg jfh ,lgf pyV kudrq afbfd kr»
pµjfb ivWc nÈy bµd krn leI kuJ Xog suJfa
iqµn ku dhfikaF ivWc pµjfb bhuq burI qrHF niÈaF ivWc npIiVaf jf irhf
hY»Aus qoN pihlF aPIm BuWkI jF dfr¨ hI Kæfs nÈy sn ijnHF df srIr AuWqy bhuqf
mfVf pRBfv nhIN pYNdf sI»Pyr iek nÈf mfÌIaf df aijhf hVH cWilaf
qF anykF pRkfr dy kYmIkl nÈy pµjfb ivWc af gey»ies df muWK
kfrn ieh sI pµjfb ivWc Èrfb df ryt bhuq vDf idWqf igaf
guaFZI rfjF ivWc Èrfb bhuq ssqI hY,nÈf mfPIaf ny
afpxf Dµdf cfl¨ kr ilaf igaf»icWtf hor anyk qrHF dy
nÈy dy tIky bfËfr ivc ivkx lWgy»aijhf pµjfb ivWc
ikAuN hoieaf srkfr ny gµBIr r¨p ivWc nhIN soicaf dvfeI
dIaF dukfnF qy hI Cfpy mfrny cfl¨ kr idWqy»
niÈaF dy tIky jF golIaF qF Èfied lWBIaF nhIN pr nÈf
ieµspYktrF ny Auh Kfs dvfeIaF jo ky mrIËF leI bhuq jær¨rI
hn Auh ivkxIaF bµd kr idWqIaF»aWjkWlH nINd nf afAux dI bhuq gµBIr
ibmfrI hY ies dIaF golIaF vI bfËfr ivWc ivkxIaF bµd kr
idWqIaF»afXurvYidk dvfeIaF ivWc kuJ aÌIm jF hor nÈIly pdfrQF dI vrqoN
kIqI jFdI hY»Auh jær¨rI dvfeIaF vI bµd kr idWqIaF»iksy ƒ gµBIr r¨p ivc
tWtIaF lWg jfx qF Aus leI iek bhuq vDIaf golI lomoitl hY ijs nfl pyt
bhuq jldI TIk ho jFdf hY Auh golIaF vI pµjfb ivWc nhIN imldIaF»ieh hY
sfzy ishq ivBfg dy kfrnfmy ijnHF df nqIjf koeI bhuqf vDIaf nhIN inkilaf»
hux iqµn ku dhfikaF qoN hirafxf rfjsQfn qy cµzIgVH ivc Èrfb ssqI hY,nÈf
mfPIey vfly AuWQoN mfl ilaf ky vycdy rhy»ienHF ƒ htfAuxf iksny sI ikAuNik sfzI
nyqfigrI bhuq ies kµm leI Bfr¨ hY»
pµjfb ivWc Èrfb dy Tyky KuWlHdy hn Kæfs bµidaF ƒ
nyqf lok p¨rf jiælHf sµBfl idµdy hn»Auh afpxI mrËI
dy ryt nfl vycdy hn kOx rokygf»"kOx khy rfxI aWgf
ZWk" hux pµjfb ivWc nvIN srkfr ny kmFz sµBflI hY
bfhrly rfjF qoN nÈf afAux qy rok lgf idWqI hY»bhuq
cµgf Auprflf hY pr prdy dy ipWCy kI hY ieh srkfr
ƒ vI Èfied pqf nhIN»Èrfb mfÌIaf vfly Qok jF
smfj vIklI
inAUj
KbrF sL yar kro jI
rmyÈvr isµG
pitaflf
sµprk nµbr
9914880392
TyikaF qoN ssqy r¨p ivWc dfr¨ dIaF pytIaF KrId lYNdy hn»dysI dfr¨ dI Tyky
ivWc kImq ZfeI ku sO ruipaf hY,mfPIaf vfly zyZ sO dI vycdy hn»Blf dWso
ikhVf suDfr ho igaf»aprYl qoN hr sfl pµjfb ivWc Èrfb dI nvIN nIqI cfl¨
kIqI jFdI hY»pr ies vfr do ku mhIny pqf nhIN iks kfrn lyt kr idWqI geI
hY» mYN iqµn dhfikaF qoN mrcYNt nyvI ivWc nOkrI krdf hF muµbeI myrf sb afiPs
hY ijWQoN mYN hvfeI jhfË rfhIN jfxf huµdf hY»iqµn ku dhfky pihlF muµbeI ivc
bhuq GtIaf drjy dI Gr dI kWZI Èrfb ivkdI sI»jo bhuq ssqI sI,hr muhWly
ivWc ds bfrF GrF ivWc ivkdI sI»AunHF df qrIkf ieh sI ieWk rupey dI
pI lvo jF p¨rI boql ÉrId lvo»byhWd GtIaf dfr¨ krky lokF dI ishq
AuWqy bhuq asr pY irhf sI»coxF hoeIaF qF iek nvIN pfrtI ny kmFz
sµBflI nÈf bhuq BfrI sI pr bµbeI dy ivWc rokxf bhuq muÈkl
hY»smJdfr srkfr ny Tyky bµd krky dukfnF KolH idWqIaF,aqy qrIkf
Auh apxfieaf jo nklI dfr¨ vycx vfly vrqdy sn»
hux qk Auh qrIkf cfl¨ hY hr dukfn dy ivc jfE qhfƒ ijµny rupey
dI dfr¨ pIxI hY pI lvo»nfl Kfx pIx ƒ vI vDIaf idµdy hn»nklI dfr¨
kdoN dI pWqry vfc geI srkfr vWloN "dysI dfr¨ cydukfn" QF QF KuWlHIaF hoeIaF
hn qy lokF dI mµg p¨rI krdIaF hn,nÈyVIaF df kµm p¨rf ho jFdf hY nklI nÈy
lokIN bhuq GWt vrqdy hn»idWlI mYtro ivc vI shI r¨p ivc dukfnF qy Èrfb
imldI hY qy nÈyVI koeI Bfr¨ nhIN hn»
iek gWl mYN ieWQy bhuq jær¨rI krnI cfhuµdf hF ik Èrfb bµd kdy vI nhIN
kIqI jf skdI»ieWk vfr hirafxy c Èrfb bµd kr ky kI nqIjf inkilaf sI
sfrI dunIaF jfxdI hY»kI hux ibhfr ivc dfr¨ nhIN imldI,myry nfl jhfËF ivc
gujrfq dy dosq nOkrI krdy hn mYN aksr AunHF ƒ Gr imlx cilaf jfieaf
krdf hF»
gujrfq ivWc ijvyN svyry aKæbfr ivkdy hn Aus qrHF dfr¨ ivkdI hY»sWjxoN
imWqro bylIE ieh myry jiæµdgI dy dyKy hoey Kfs
qjrby hn jo quhfzy qy srkfr nfl sFJy kr
irhf hF» muWkdI gWl -pµjfb ivWcoN nklI nÈy
bµd krny cfhuµdy ho qy Èrfb mfPIaf rokxf
cfhuµdy ho»qF pµjfb ivWc dukfndfrI dfr¨ df
isstm cfl¨ krnf pvygf»pIx vfilaF ƒ
Érfb mfl nhIN imlygf qy dukfnF vfilaF ƒ
rujægfr imlygf»hor nÈy bµd kIqy jf skdy
hn jF AunHF nfl bhuq jldI mOq ho jFdI hY»Èrfb dunIaf ivWc sB qoN vWD
vrqI jf rhI hY pµjfb vfly pIx df ikAuN hWk nhIN rWKdy srkfr koeI Tos
qrIkf lWBy ijs nfl aYksfeIË qoN kmfeI vI vWD hovy qy jnqf ƒ pIx leI
dfr¨ vI aslI imly»
Drimµdr isµG muWlFpurI
mobf 987200461
ieÈk
J¨T Pænf aY kfiem hokf sWc df aY
qr jFdf Auh ijhVf J¨T qoN bcdf aY»
afsiæk ho ky kµjærI bxn qoN zrdy ho
iesæk qF pYrIN Guµgr¨ pf ky nWcdf aY»
BfvyN sFB ky rWKo ivc almfrI dy
tuWt jFdy ey ijhVf BFzf kWcdf aY»
Buµn suWtdf ey mYƒ vFg kbfbF dy
qyrf ihjær qy BFbV vFg¨µ mWcdf aY»
mYN ikAuN dyKF dolq gæYrF dI suKdIp
mfl prfieaf iksy iksy ƒ pcdf aY»
suKdIp kOr mFgt
Drm bnfm aOrq
sB DrmF dy moZI quhfƒ purÈ hI imlxgy ikAuNik lgBg sfry Drm,
mrd pRDfn smfj ivWcoN pYdf hoey aqy aOrq AuWqy Qop idWqy gey» mfnv
ieiqhfs dI sB qoN vWzI qRfsdI Aus smyN vfprI jdoN aOrq ny ies k¨V
J¨T ƒ sivkfr kr ilaf» asIN afm ijµdgI ivWc vI mhfpursæ,
bRihmigafnI vrgy Èbd suxdy hF, kI kdy iksy ny mhF-aOrq jF
bRihmigafnx Èbd suixaf hY? nhIN suixaf hovygf, ikAuNik luWt KfxI
jmfq ny ieh hWk isrPæ afpxy kol hI rWiKaf» clfk
mrd, ieWk aOrq leI Aus df pqI hI prmyÈr
qih krky, Kud bRhm dI Koj ivWc inWkl
ipaf» imlxf Blf kI sI? iml qF AuhI
skdf hY jo hovy, jo ikDry mOj¨d hI nhIN, Aus
dy imlx df svfl hI pYdf nhIN huµdf» jµgl
byly Btkx qoN bfad QWky hfry KojI ny, afpxy
jIvn ƒ afrfm dyx leI kuJ inXm GV ley,
ijs ivWc aOrq dy ihWsy isrPæ dfsIvfd afieaf, jo
smfj vIklI
inAUj
KbrF sL yar kro jI
aWgy cWl ky aOrq dy srIrk aqy mfnisk ÈoÈx df sB qoN vWzf kfrn
bixaf» isWDy isWDy ÈbdF ivWc Drm, aOrqF aqy grIbF leI gulfmI dIaF
byVIaF lY ky afieaf» ies Drm nfm dI K¨µKfr cWkI ivWc aOrq sdIaF
sdIaF qoN ipsdI rhI» iksy aKfAuqI Bgvfn ny af ky aOrq ƒ ies
dldl ivWcoN kWZx df Xqn nf kIqf» iPr mfnv ieiqhfs ivWc ieWk
aijhf smF afieaf jdoN ies DrqI 'qy mhfn buWkr tI vfisµgtn,
mfritn l¨Qr ikµg j¨nIar, abrfhm ilµkn, zf[ bI afr aµbyzkr aqy
nYlsn mµzylf vrgy sµgrfmI pYdf hoey» ijµnF dy mhfn XqnF sdkf
Èoisq vrgF ƒ mnuWK hox df drjf imilaf ijs ivWc ivÈv dIaF sfrIaF
aOrqF sæfiml hn» mfnv ieiqhfs ivWc Drm duafrf ijµnF ÈoÈx aOrq
df kIqf igaf hY, AunHF hor iksy jmfq df nhIN
hoieaf»ikµnI KusæI dI gWl hY ik aWj aOrqF pRDfn
mµqrI, rfÈtrpqI, zfktr, jWj, ivigafnI sB jgHf
ibrfjmfn ho rhIaF hn, jo ilµgI mqByd dy nÈt hox
dI sB qoN vWzI Audfhrx hY» myrf mµnxf hY ik ijvyN
ijvyN ivÈv Br dI aOrq ies Drm nfm dI byVI ƒ
qoVdI jfvygI, smuWcI mnuWKqf ivWc igafn df pRkfsæ
PYldf jfvygf[[[
amn jWKlF
idn pihlF vfly
pihlF Gr kWcy sI
aWj mihl vI pfey ny
pihlF sfieklF qy sI dunIaf
aWj idn jhfjæF vfly afey ny
pihlF ruWKI imWsI Kf krdy gujfry sI
aWj copVIaF ƒ vI nWKry ny
pihlF Pty purfxy lIVy sI
aWj tRYNz hI vWKry ny
pihlF mhIinaF qWk phuµcdI sI icWTI
aWj vHtsaYp qy gWlF krdy ny
pihlF idl ivc ipafr huµdf sI
aWj ivcoN ivWcI sVdy ny
pihlF mfq Bfsæf pµjfbI sI
aWj kWl dy inafny aµgryjæI pVdy ny
pihlF vfly Kyz nf dmn isaF muV aFAudy ny
aWj kWl dy inafny qF pb-jI KyzI jFdy ny
jfn nfloN vWD kImq Pon dI vWD geI hY
ieµtrnYWt ivc dunIaF qF vy bfhlI DWs geI hY
sosæl mIzIaf ny aWj df bcpn gfilaf hY
ikqy nf ikqy pµjfb ƒ nsiæaF ny Kf ilaf hY
iBRsætfcfr ny sfry hI isstm ƒ sfiVaf hY
gWl sWcI dWsF qf pYsy ny iemfndfrI ƒ mfiraf hY
dmn isµG biTµzf
smfj vIklI
inAUj
KbrF sL yar kro jI
12 29/03/2022 ivÈyÈ
www.samajweekly.com
awj dy Xuwg ivwc jdoN hr koeI afpxy
afp nMU swB qoN buwDImfn smJx dI ijwd
krdf hY qF mUrKF dy idn dy bhfny
mUrKF df cMgf lwgxf suBfivk hY.jykr
aijhf hY qF vI pUry sfl ivwc isrP
iek idn hI AuhnF nMU mUrKqF Bry kMm
krn dI afjfdI imldI hY.
ieh ies idn dI mhfnqf hY ik swB qoN
huisLafr mzHIr vI mUrK bxn ‘qy
nrfjL nhI hMudI,sgoN hwsdI hY.vYsy qF
mnuwKI siBaqf df ivkfs hjLfrF sflF
qwk jfrI rihx dy bfvjUd awj dy Xuwg
ivwc mUrKF dI vDdI igxqI kfiblyqrIPL
hY.BFvy jnmy mUrKF dI igxqI
Gwt pVHy ilKy lokF dI hY,pr afpxy
afp nMU swB qoN vwD buwDImfn ‘qy clfk
smJx vfly mUrKF dI igxqI vwD
hY.kuJ grIb lok qF iblkul hI isrP
iswdy-sfdy hn aqy iswdy-sfdy lokF nMU
hI awj mUrK bxfAux qy quly hoey hn.
vYsy qF awj dy Xuwg ivwc isafsq
aqy mMzI dy ruJfn dI lihr anusfr
Bfvnfqmk mUrKF dI igxqI eynI bylgfm
ho rhI hY ik AuhnF dy sfhmxy
sUJvfn lokF dI igxqI AUT dy mMUh ivwc
mUrK idvs dI mhfnqf
jIry vflI gwl hY.amr blvfs jIv
kuPr buwDImfnF nflo vwD atwl hn,AunHF
qoN koeI Kqrf nhI hY.
hflFik,ies Xuwg ivwc hr pfsy
imlfvt dy pRBfv kfrn buwDI
pRsLnfqmk aqy ivvfdgRsq ho geI
hY.kiQq ivdvfnF dI Brmfr
hY.jfxy-pCfxy vI bdnfm ho
rhy hn,pr cMgI gwl ieh
hY ik mUrKqf df suBfa
hux qwk ivgiVaf nhI
hY.awj vI mUrKqf dI
sLuDqf df pUrf Brosf hY.
jykr mUrKqf df koeI
mhwqv nf hMudf qF pihlI apRYl nMU
grYNz PUljL kfnPrMsF df aXojn krn
df ruJfn eynf jordfr nf hMudf.styj ‘qy
jfnvrF dy mKOty pf ky isMg mtkfAux
vfly,suwky Pty bFs nMU vI bMsrI dy
iKqfb nfl sjfieaf jFdf hY.sLfndfr
nMU mfVf,bdnfm nMU msLhUr,grIb nMU
amIr,Aus qoN bfad Auh bhuq hI
smfj vIklI
inAUj
KbrF sL yar kro jI
igwdV Biraf idKfeI idMdf hY.ijvyN
pqnI afpxy jIvn-sfQI nMU blfAudI hY
qF afpxy mMUho afKdI hY,‘Auey,qMU ikMnf
mUrK afdmI hY,iPr iek hMkfrI
svYmfx vflf pqI vI aijhf isMgfr
pRfpq krky bhuq KusL aqy qfhny
mfrdf hY. keI vfr bhuq
ijafdf clfkI vI mUrKqf
sfbq ho skdI hY.ies dI
iek Audfhrx mYN hF,ijs
leI bfad ivwc ivafh df
sQfn hI Gtnf vflI QF
sfbq hoieaf.
mYirjL hfl ivwc jdoN iek
lfVy ny lfVI dy sfhmxy ikhf sI,‘aMkl
dy mfmly ‘c sfzy lfVy df vfjf cfry
pfsy vwjdf hY.’ieh sux ky mY bhuq KusL
ho igaf,mYN afpxy isafxy CoilaF dy
drwKq ‘qy cVH igaf aqy muskrfAux
lwgf.pr myrI mUrKqf ny myrI cuqrfeI
dy sfry Brm nfsL kr idwqy.ivdfeI dy
smy qoN pihlf ies qrF df hoieaf sI
ik kuafrI sudrsLnf BrjfeI ny mYnMU
qfkId kIqI, ‘jIjfsLRI,sfzy nfl Gr dy
aMdr afE,AuQy sfzI kuwl dyvI nMU mwQf
tykxf hY,qF jo buZfpy qwk qusIN afpxI
rfxI dy mn df rfjf bxy rho?mYN bVI
sfvDfnI nfl aMdr clf igaf.PulF
nfl sjfeI iek vwzI sfrI tokrI
Aultf PLrsL ‘qy rwKI hoeI sI.
Aus Auqy iek
adBuq sMudr cuMnr
ipaf hoieaf sI,bhuq
Bfvuk ho ky,mY afpxI
pwg qy juwqI lf ky,mwQf
tykx dI mudrf ivwc
ibsqry vFg
ivCfieaf,afpxy mwQy nMU
Aus rwbI tokry nfl
vfr-vfr CUhx lwgf.
Aus smyN kO hoieaf ik
bulbul vrgI BrjfeI
ny kryt Aultf idwqf qF
mYN dyK ky dMg rih
igaf.AuQy sfzI nv-jnmI sLRImqI
dIaF cwplF kuldyvI dy nF ‘qy rwKIaF
geIaF.QoVHI dyr bfad jdoN iehnF dI
amrjIq cMdr
9417600014
nMUh ny illI dy PwulF vFg jLordfr
qfVHIaF vjfeIaF qF mYnMU AudoN hI smJ
igaf ik hux buwDImfn mY afpxI pqnI
dy sfhmxy Aumr Br mUrK syvk bxy
rihxf XkInI hY. hflFik,mUrK idvs
dy mOky ‘qy,dunIaf ivwc mUrKF dI mhfn
mOjUdgI aqy AuhnF dI mhfn mhfnqf
nMU nhI Buwlxf cfhIdf hY.jy dunIaf ivwc
hMJU nf hMudy qF dOlq kOx
mMgdf?AuhI mUrKF qoN
ibMnF,buwDImfn aqy
clfk vI afpxI
Auwqmqf ikvyN aqy iks
Auqy sfbq krngy?ijs
qrHF rogIaF leI anfr
jrUrI hY,Ausy qrHF mUrKf
df svfgq, pRsMLsf,
huisafrI nfl krnf
bhuq jrUrI
hY.aigafnI dy kfrn hI
sfzy mn ivwc buwDImfnF
pRqI vPLfdfrI aqy
pRiqsLTf vwDdI hY.ies leI ieh mUrK
idvs(iek apRYl)nMU vI mUrKf pRqI
DMnvfd vjLoN mnfieaf jfxf cfhIdf hY.
apolo pbilk skUl dyvIgV, pitaflf ivKy slfnf smfgm
apolo pbilk sk¨l dyvIgV, pitaflf ivKy imqI 26-03-2022 ƒ slfnf smfgm krvfieaf
igaf» ijs ivWc sfry hI bWicaF ny vWD cV ky ihWsf ilaf» bWicaF duafrf keI qrF dy rµgf-rµg
pRogrfm pyÈ kIqy gey» ies qoN ielfvf sk¨l ivWc tYlyNt hµt vI krvfieaf igaf» ijs ivWc vWKvWK
sk¨lF dy bWicaF ny isµigµg, zFisµg, zrfieµg, suµdr ilKfeI, mfzilµg afid pRoigqfvF ivWc Bfg
ilaf» sB BfgIdfr bWicaF ƒ srtIiPkyt dy ky AunHF dI hONslf aPjfeI kIqI geI aqy jyq¨
bWicaF ƒ ienfmF nfl snmfinq kIqf igaf» ies mOky qy muWK mihmfn dy qOr qy hlkf snOr qoN
mOj¨df aYm[aYWl[ey s: hrmIq isµG iZWloN pTfxmfjrf jI hfjær hoey» AunHF ny afpxI ijWq leI lokF
df Dµnvfd krdy hoey AunF dy iBRsætfcfrI aqy irÈvqKæorI Kqm krn df XkIn idvfieaf» ies dy
nfl hI AunF ny sk¨l dI qrIPæ krdy hoey bWicaF dI hONslf aPjfeI kIqI» ies mOky qy hfjær
sk¨l dy cyarmYn s: qribµdr isµG grovr, Aup cyarmYn sæRImqI jiqµdr kOr, zfierYktr
hrismrn isµG, zfierYktr ipRµsIpl sæRImqI romf jI aqy ipRµsIpl nIlmf idkiÈq ny bWicaF dI
hONslf aPjfeI krdy hoey AunF ƒ lgfqfr aWgy vWDdy rihx df sµdyÈ idWqf»
mnrUp kOr ny roÈn kIqf huiÈafrpur ijlHy df nfm
solo zFs mukfbly ivWc hfsl kIqf dUsrf sQfn
huiÈafrpur (rmyÈvr isµG) bIqy
ÈuWkrvfr ƒ lfielpur Kflsf kflj
jlµDr duafrf krvfey gey
siBafcfrk mukfbilaF ivWc
huiÈafrpur ieµstIicAUt afPæ
mYnyjmYNt aYNz tYknflojI dI hoxhfr
ividafrQx mnr¨p kOr ny solo zFs mukfbly ivWc
d¨srf sQfn pRfpq kIqf» ies bfry jfxkfrI idµidaF
jyq¨ ividafrQx ny dWisaf ik ienfm vµz smfroh dI
ivÈyÈ rsm pµjfb tYknIkl X¨nIvristI dy
zfierYktr zf[ eykENkfr isµG johl vWloN inBfeI
geI» ijkrXog hY ik mnr¨p afpxy sk¨lI jIvn qoN
hI ies qrHF dy mukfbilaF ivWcoN ienfm pRfpq krky
bfdsq¨r afpxy mfipaF, isiKaf adfiraF qy ijlHy
df nfm ruÈnf rhI hY» ies mOky kflj dy sm¨h
stfPæ, ipRµsIpl zf[ suryÈ kumfr, X¨[aYWs[ey[ qoN
rxbIr kOr bWl, suKdIp kOr hnI, suKmn, ismrn
qy rvn¨r ny Kæfs qOr 'qy mubfrkbfd idWqI»
bfl sfihq dI isrjxf df afDfr ivigafnk hoxf lfËmI: jgjIq isµG lWzf
apRYl mhIny qoN pVHIaF geIaF rcnfvF ’qy hovygI ivcfr-crcf
sµgr¨r ( rmyÈvr isµG)
mflvf ilKfrI sBf sµgr¨r
(rij:) vWloN afpxf mhInfvfr
sfihqk smfgm AuWGy bfl
ÊËlkfr jgjIq isµG lWzf
dI pRDfngI ivWc suqµqr Bvn
sµgr¨r ivKy hoieaf, ijs ivWc
AuWBrdy kvI myjr isµG
rfjgVH df bfl kfiedf
‘aWKrF df Gr’ lok arpx
kIqf igaf» AunHF nfl
pRDfngI mµzl ivWc dlbfr
isµG cWTy syKvF, suKivµdr
isµG loty aqy myjr isµG
rfjgVH Èfml hoey» afpxy
pRDfngI BfÈx ivWc bolidaF
jgjIq isµG lWzf ny ikhf ik
bWicaF dy bhupWKI ivkfs leI
bfl sfihq df afDfr ivigafnk
hoxf lfËmI hY» AunHF
ny ikhf ik bWicaF dI
ÈÉsIaq dI AusfrI ivWc bfl
sfihq dI B¨imkf aihm huµdI
hY» ivcfr crcf ivWc ihWsf
lYNidaF pRo[ nirµdr isµG ny
ikhf ik bfl kvI vfsqy
bWicaF dy hfx df hoxf byhWd
Ër¨rI aqy mhWqvp¨rn hY»
dlbfr isµG cWTy syKvF ny
ikhf ik bfl kvI ƒ bfl
mnoivigafn dI s¨Km s¨J hoxI
cfhIdI hY» suKivµdr isµG
loty ny ikhf ik jykr bfl
sfihq isWiKafdfiek hox dy
nfl-nfl rOck vI hovygf, qF
hI bWcy Aus ivWc idlcspI
lYxgy» ies mOky myjr isµG
rfjgVH df bfl kfiedf
‘aWKrF df Gr’ lok arpx
kIqf igaf» afpxy jIvn aqy
ilKx pRikiraf bfry XfdF
sFJIaF kridaF AunHF ny
afpxIaF kuWJ coxvIaF
rcnfvF suxfeIaF» pµjfbI
BfÈf aqy sfihq dI pRPuWlqf
leI pfey vzmuWly Xogdfn leI
AunHF ƒ sBf vWloN snmfinq vI
kIqf igaf» smfgm dy afrµB
ivWc ipCly idnIN akfl clfxf
kr gey sfihqkfrF aqy
klfkfrF dyv drd aqy
amrIk gfgf ƒ mOn rWK ky
ÈrDFjlI idWqI geI»
srbsµmqI nfl pfs kIqy gey
ieWk mqy ivWc ÌYslf kIqf
igaf ik apRYl mhIny qoN sBf
dIaF mhInfvfr iekWqrqfvF
kivqf sk¨l dy r¨p ivWc
kIqIaF jfxgIaF» rijstr
ivWc hfËrI lgfAux vfly
pihly vIh lyKkF qoN rcnf
suxI jfvygI aqy pVHI geI hr
rcnf AuWqy hfËr mYNbrF vWloN
ivcfr-crcf kIqI jfvygI»
lyt afAux vfly lyKk kyvl
ivcfr-crcf ivWc hI Èfml ho
skxgy» Auprµq ÈhId Bgq
isµG ƒ smripq hoey hoey kvI
drbfr ivWc amn jWKlF,
ggnpRIq sWpl, mIq skrOdI,
ibWkr isµG stYno, krndIp
isµG, pµQk kvI lfB isµG
JWmt, pµmI PWg¨vflIaf,
imlKf isµG snyhI, jsvIr
kOr bdrf, mWKx syK¨vfs,
Bolf isµG sµgrfmI, rijµdr
isµG rfjn, suKivµdr isµG
loty, rfjivµdr kOr, hrkIrq
kOr, jIq hrjIq, DrmI quµgF,
pyNtr suKdyv D¨rI, gurmIq
isµG sohI, suKivµdr isµG
PuWl, nµd lfl gFDI, suKdyv
Èrmf, prmjIq isµG drdI,
gurpRIq isµG shoqf,
mihµdrjIq isµG, ikRÈn
gopfl, Buipµdr nfgpfl,
prmjIq kOr aqy srbjIq
sµgr¨rvI ny ihWsf ilaf»
krm isµG ËÉmI ny sfry afey
sfihqkfrF df Dµnvfd kIqf
aqy mµc sµcfln dI B¨imkf
rijµdr isµG rfjn ny bVy
ɨbs¨rq Zµg nfl inBfeI»