ByBus_Winter_2012

Στο φως το ανάκτορο των Αρχανών.
Ευρισκόμενος ήδη στην Κρήτη, οι Αρχάνες δεν άργησαν να
κεντρίσουν το ενδιαφέρον του παγκοσμίου φήμης αρχαιολόγου.
Νωρίτερα, στις αρχές του 20ου αιώνα, η περιοχή αυτή είχε γίνει
ήδη σημείο αναφοράς στα αρχαιολογικά “πηγαδάκια” , όταν ο
Σερ Άρθουρ Τζον Έβανς -ο οποίος ήταν κιόλας γνωστός για τις
ανασκαφές του στην Κνωσό και την ανακάλυψη του μινωικού
πολιτισμού- διέκρινε για πρώτη φορά τον ανακτορικό χαρακτήρα
των ερειπίων. Παράλληλα, η μερική ανακάλυψη ενός ακόμα
κτίσματος (Δεξαμενή) οδήγησαν τον Έβανς να διατυπώσει την
θεωρία της ύπαρξης στις Αρχάνες ενός θερινού ανακτόρου
των βασιλέων της Κνωσού. Η θεωρία του Έβανς αποδείχθηκε
το 1964, όταν ο Γ. Σακελλαράκης μαζί με τη σύζυγό του
ανέλαβαν την ανασκαφή και έφεραν στο φως το αναζητούμενο
μινωικό ανάκτορο στην Τουρκογειτονιά των Αρχανών. Αρχικά,
σε ένα «βύθισμα» ανακάλυψαν ένα μικρό θαλαμωτό τάφο, που
ωστόσο δε διέθετε ευρήματα, αποτέλεσε όμως την αφετηρία
για την αναζήτηση του Μινωικού ανακτόρου στις Αρχάνες και
τα κατάφεραν. Στη συνέχεια, στη γύρω περιοχή, ανακάλυψαν το
αρχαίο νεκροταφείο στο Φουρνί και το ναό στα Ανεμόσπηλια.
Ανασκαφή στο Ιδαίον Άντρον.
Η ανασκαφική έρευνα του Γ.Σακελλαράκη στο χώρο του
Ιδαίου Άντρου, του ιερού σπηλαίου του Ψηλορείτη, ξεκίνησε
το 1982. Ήταν η 3η κατά σειρά και ονομάστηκε «ψηλότερη
ελληνική ανασκαφή», λόγω της δύσκολης ανεύρεσης των
αρχαιολογικών ευρημάτων και λόγω του υψόμετρου που
βρίσκονταν το σπήλαιο, που ξεπερνά τα 1500 μέτρα. Η πρώτη
ανασκαφή στο χώρο έγινε από τον νεαρό Ιταλό αρχαιολόγο
Federico Halbher, ενώ στο τέλος του 19ου αιώνα και η δεύτερη
ανασκαφή πραγματοποιήθηκε από τον Σπυρίδωνα Μαρινάτο.
Ο Γ.Σακελλαράκης ανακάλυψε στο Ιδαίον Άντρον μια σειρά
σημαντικών αρχαιολογικών ευρημάτων της Μινωικής Περιόδου,
τα οποία μάλλον είχε κρύψει παλαιότερα εκεί κάποιος κάτοικος
των Ανωγείων.
Ανακάλυψη της Ζωμίνθου.
Μία άλλη σπουδαία ανακάλυψη του Γ.Σακελλαράκη, η σπουδαιότερη
για τον ίδιο, είναι η Ζώμινθος. Πρόκειται για ένα
σημαντικό αρχαιολογικό χώρο, έναν ακμαίο μινωικό οικισμό,
που βρίσκεται στον ορεινό όγκο του Ψηλορείτη, λίγα χιλιόμετρα
μακριά από το Ιδαίον Άντρον. Κατά τη διάρκεια των ανασκαφικών
του έργων στο χώρο του σπηλαίου άκουσε από κάποιο ντόπιο
το τοπωνύμιο Ζώμινθο. Σκεπτόμενος ότι η κατάληξη –ινθος
δηλώνει ότι το όνομα Ζώμινθος είναι προελληνικό, κατάλαβε
αμέσως ότι μια ενδεχόμενη ανασκαφή του χώρου θα έφερνε
σημαντικές ανακαλύψεις. Έτσι, στις 31 Αυγούστου του 1982,
επισκέφτηκε την περιοχή, και το έμπειρο μάτι του μπόρεσε
να διαγνώσει ότι η Ζώμινθος ήταν ένας χώρος που δεν είχε
αγγιχθεί από τον άνθρωπο τα τελευταία 1500 χρόνια και
έκρυβε σπουδαίες πληροφορίες για το απώτερο μινωικό
παρελθόν. Οι πρώτες ανασκαφές στη Ζώμινθο αν και μικρής
κλίμακας έγιναν από το 1983 μέχρι το 1990 από τον ίδιο και τη
γυναίκα του καθώς και από μια πολυμελής ομάδα επιστημών
από διάφορες χώρες. Το 2004 η ανασκαφή ξεκίνησε ξανά και
συνεχίζεται αδιάκοπα μέχρι σήμερα. Το πόρισμα των πολυετών
ανασκαφών άφησε άφωνους όχι μόνο όσους δούλεψαν εκεί
αλλά και τον απλό κόσμο, που έμαθε τις ανακαλύψεις που
έγιναν σ’ έναν τόπο που για πολλά χρόνια ήταν καλά θαμμένος
ως απομεινάρι του μινωικού πολιτισμού. Έτσι, οι ανασκαφές
του Γ.Σακελλαράκη και της ομάδας του έφεραν στο φως ένα
νεοανακτορικό κτιριακό συγκρότημα-περίπου του 1600 π.Χ.-
με έντονα στοιχεία ανακτορικής αρχιτεκτονικής και μέγεθος
τεράστιο για την εποχή του. Επρόκειτο προφανώς για το
διοικητικό, οικονομικό και θρησκευτικό κέντρο της ευρύτερης
περιοχής, που καταστράφηκε μαζί με τον γύρω οικισμό περίπου
στα 1.400 π.Χ. από μεγάλο σεισμό και δεν ξανακατοικήθηκε
από τότε. Παράλληλα βρέθηκαν πολλά σημαντικά αντικείμενα
χρηστικά και τελετουργικά από πολύτιμα και σπάνια υλικά,
όπως η ορεία κρύσταλλος, που οι Μινωίτες πίστευαν ότι είχε
μαγικές ιδιότητες, ενώ επίσης βρέθηκε εργαστήρι με κλίβανο και
περισσότερα από 150 πήλινα αντικείμενα καθημερινής χρήσης.
Η ιδιαιτερότητα του ανακτόρου της Ζωμίνθου έγκειται στο
γεγονός ότι αποτελεί το μοναδικό μέχρι στιγμής ανασκαμμένο
ορεινό μινωικό οικισμό και μάλιστα τόσο ακμαίο.
Ο πρωτεργάτης της σπουδαίας αυτής αρχαιολογικής ανακάλυψης,
που έδωσε άπλετο φως στο να συλλέξουμε περισσότερες
πληροφορίες για τον ένδοξο Μινωικό Πολιτισμό και τα
απομεινάρια του, απεβίωσε στις 28 Οκτωβρίου του 2010. Ενώ
ως τελευταία επιθυμία είχε ζητήσει τα οστά του να ταφούν στην
κρητική Ζώμινθο την οποία και ανακάλυψε. Στις μέρες μας οι
έρευνες στον αρχαίο και μοναδικό αυτό τόπο συνεχίζονται με
επικεφαλή πλέον τη σύζυγο του, άξια συνεχιστή του θαυμαστού
και πολυετούς έργου του Γιάννη Σακελλαράκη.
ΠΗΓΗ: http://el.wikipedia.org
17