BYBUS_Spring_2019

1

Και ενώ βρισκόμαστε σε απόσταση αναπνοής 

από την έναρξη της τουριστικής σεζόν για 

το νησί μας και καθώς οι προετοιμασίες για τους 

επιχειρηματίες του τουρισμού βρίσκονται σε πυρετώδεις 

ρυθμούς, συνεχίζουμε και εμείς σε κλίμα 

αισιοδοξίας για όλους εσάς "το δικό μας ταξίδι" παραμένοντας 

πιστοί στο ραντεβού μας. 

Κάθε νέα αρχή είναι και μια καινούρια πρόκληση 

και κάθε επιλογή που κάνουμε με θετική σκέψη 

μας φέρνει πιο κοντά στον επιθυμητό αποτέλεσμα. 

Τίποτα δεν είναι εύκολο αν δεν προσπαθήσουμε 

γι’ αυτό, όταν όμως το κάνουμε με πάθος το ταξίδι 

είναι αυτό που τελικά γεμίζει την ψυχή μας, αδιαφορώντας 

για τον προορισμό. 

Η ζωή είναι μια και μοναδική και πρέπει να την ζεις 

στο μέγιστο με ένταση και πάθος. Να χαμογελάμε... 

να είμαστε ευγνώμονες για όσα ζούμε... για τον 

τόπο μας… τους ανθρώπους μας… για όλες εκείνες 

τις απλές στιγμές!! Με υγεία αισιοδοξία χαρά και 

ελπίδα να προχωράμε μπροστά και να μην μένουμε 

στάσιμοι. Ότι ακολουθεί το δημιουργούμε εμείς 

οι ίδιοι... αρκεί να είμαστε δεκτικοί και θετικοί στο 

καινούριο, αυτό που πολλές φορές μας εκπλήσσει 

και μας πάει παραπέρα γνωρίζοντας τον ίδιο μας 

τον εαυτό. 

Να ζούμε έντονα τη στιγμή, να νοιώθουμε ευλογημένοι 

για όσα μας συμβαίνουν, να αγαπάμε και να αλλάζουμε 

πορεία οδεύοντας προς μια καλύτερη προοπτική 

του εαυτού μας. 

Να προσφέρουμε απλόχερα ότι νοιώθουμε ότι έχουμε 

μέσα μας. Αγάπη… τρυφερότητα… ενέργεια. Όλα 

αυτά επιστρέφουν, όλα αυτά σε γεμίζουν, σε κάνουν 

άνθρωπο με αξίες με δημιουργικότητα και μέλλον. Η 

ζωή μας, η υγειά μας, η αγάπη, οι άνθρωποι μας είναι 

η περιουσία μας, ας κάνουμε προσπάθεια για το καλύτερο 

και ο τελικός αποδέκτης πάλι εμείς θα είμαστε. 

Μην ξεχνάτε το τιμόνι της ζωής μας είναι στο χέρι μας 

εμείς αποφασίζουμε για τη διαδρομή, το ταξίδι και 

τους συνοδοιπόρους μας. 

Η ευτυχία μας εξαρτάται από απλές ουσιαστικές στιγμές 

και είναι το σημαντικότερο κομμάτι που συμπληρώνει 

την ύπαρξη μας. 

Σας ευχαριστώ για άλλη μια φορά για την εμπιστοσύνη 

που δείχνετε στην ομάδα μου και κατ’ επέκταση 

στην ΚΤΕΛ Ηρακλείου Λασιθίου Α.Ε επιλέγοντας μας 

για τις μεταφορές σας και το προσωπικό σας ταξίδι 

μέσα από το περιοδικό μας. 

Με εκτίμηση, 

Σταματάκη Δήμητρα 

4

ΕΙΔΗ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΠΛΑΚΑΚΙΑ ΚΟΥΖΙΝΑ ΕΠΙΠΛΟ ΦΩΤΙΣΜΟΣ ΘΕΡΜΑΝΣΗ 

ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ: 2ο ΧΛΜ. ΗΡΑΚΛΕΊΟΥ - ΜΟΙΡΏΝ, ΗΡΆΚΛΕΙΟ ΚΡΉΤΗΣ | ΤΗΛ: 2810317814 

E-MAIL: INFO@LEMONAKISHOME.GR | SITE: WWW.LEMONAKISHOME.GR 

ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑ: Λ.ΒΟΥΛΙΑΓΜΈΝΗΣ 70 ΒΟΎΛΑ, ΑΘΉΝΑ | ΤΗΛ: 210 8956310 - FAX: 210 8956074

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 

14. 

20. 

26. 

28. 

34. 

42. 

48. 

50. 

66. 

70. 

72. 

ΙΕΡΟΥΣΑΛΉΜ, 

Η ΙΕΡΌΤΕΡΗ ΠΌΛΗ ΤΟΥ ΚΌΣΜΟΥ 

ΚΡΗΤΗ, 

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ & ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ 

ΡΕΘΥΜΝΟ, 

ΕΝΑΣ ΤΟΠΟΣ ΠΟΥ ΕΡΩΤΕΥΕΣΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΜΑΤΙΑ 

Η ΑΡΧΑΊΑ ΕΛΛΆΔΑ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΆ ΝΗΣΙΆ 

ΣΗΤΕΙΑ, 

ΤΟ ΑΛΛΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ 

ΜΠΟΔΟΣΑΚΕΙΟ 

ΕΝΑ ΣΧΟΛΕΙΟ, ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ 

ΚΑΘΑΡΟ ΝΕΡΟ. 

ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΚΑΙ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ 

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΙΑΠΑΚΗΣ 

ΜΥΘΟΙ & ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΑΣΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ 

ALOE VERA. 

ΠΟΣΟ ΧΡΗΣΙΜΗ ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΜΑΣ 

ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ 

ΜΕ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ 

Η ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΣΤΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ 

ΤΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ 

6

ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΓΙΑ ΤΗΝ FREE PRESS | SPRING 2019 

Περιοδική έκδοση για την ΚΤΕΛ 

Ηρακλείου - Λασιθίου ΑΕ 

ΕΚΔΟΣΗ DS PARTNERS 

ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ 

Στέφανος Κοκολογιάννης 

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 

Δήμητρα Σταματάκη 

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ 

Πάτερς Χριστίνα 

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ - ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ 

Γιάννα Σταματάκη 

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟ 

Όλγα Χριστοφοράκη 

ΓΕΝΙΚΗ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΑΘΗΝΑΣ 

Άντζυ Νομικού 

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΣ ΚΤΕΛ 

Βάσω Καλιτσουνάκη 

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΣ C.TR.S. 

Γιούλη Μεσσαριτάκη 

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ 

Γιάννα Σταματάκη 

ΕΙΔΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ 

ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΑΘΗΝΑ 

Γιώργος Κουτσάκης 

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ - ΡΕΠΟΡΤΑΖ 

Μαρία Γιαμπουλάκη 

Εύα Καμπουράκη 

ΝΟΜΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ 

Λάμπης Δαμιανάκης 

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ 

bybusmag@ktelherlas.gr 

bybusmag@hotmail.com 

6981051520 - 6947810361 

Οι απόψεις των συντακτών των δημοσιευμάτων δεν αποτελούν αναγκαία 

απόψεις του εκδότη και ιδιοκτήτη του περιοδικού. Απαγορεύεται η 

αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή όλου ή μέρους του περιοδικού χωρίς 

την έγγραφη άδεια του εκδότη. 

Το περιοδικό μας κυκλοφορεί κάθε 3 μήνες, διανέμεται δωρεάν σε 80.000 

αντίτυπα μέσω των λεωφορείων στη θέση κάθε επιβάτη, καλύπτοντας 

όλους τους προορισμούς μας. Επιπροσθέτως διατίθεται σε ειδικά 

stands σε όλα τα πρακτορεία μας, σε δημόσιες υπηρεσίες (Περιφέρεια 

Κρήτης, Δήμος Ηρακλείου) καθώς και στα εκδοτήρια της ΚΤΕΛ Α.Ε. 

Το περιοδικό μας προβάλλεται και ηλεκτρονικά μέσω του site της ΚΤΕΛ 

Ηρακλείου – Λασιθίου Α.Ε. www.ktelherlas.gr. 

7

Συνοδοιπόροι στα ταξίδια σας... 

Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΑΣ 

Η ΚΤΕΛ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ-ΛΑΣΙΘΙΟΥ Α.Ε. είναι ο μεγαλύτερος 

μεταφορικός οργανισμός της Κρήτης και από τους μεγαλύτερους 

της Ελλάδας. 

Με 200 σύγχρονα λεωφορεία όλων των μεγεθών πραγματοποιεί 

καθημερινά εκατοντάδες δρομολόγια συνδέοντας τις μεγαλύτερες 

πόλεις του νησιού µε όλους τους οικισμούς του αλλά και 

την ηπειρωτική Ελλάδα μέσα σε ένα πλαίσιο συνδυασμένων 

μεταφορών. 

Στόχος µας είναι η ασφαλής και γρήγορη μεταφορά προσώπων 

και δεμάτων σε όσο το δυνατόν περισσότερους προορισμούς στην 

Κρήτη, στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό. 

Με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον καθημερινά 700 εργαζόμενοι 

και συνεργάτες προσπαθούμε για την παροχή των βέλτιστων 

υπηρεσιών συντελώντας στην ανάπτυξη του νησιού, αλλά και της 

χώρας γενικότερα. 

Με κεντρικό µας σύνθημα το Συνοδοιπόροι στα ταξίδια σας, 

νιώθουμε καθημερινά συνοδοιπόροι σε κάθε μετακίνηση σας 

μετατρέποντας κάθε δρομολόγιο σε ΤΑΞΙΔΙ πολυτέλειας, άνεσης 

και σιγουριάς. 

ΘΥΓΑΤΡΙΚΕΣ ΕΤΑΡΕΙΣ ΤΗΣ ΚΤΕΛ 

■ ΚΑΣΤΡΙΝΈΣ ΠΕΡΙΗΓΉΣΕΙΣ Ι.Κ.Ε. 

Εταιρεία που δραστηριοποιείται στην εκμετάλευση 

ανοικτών λεωφορείων περιήγησης πόλεων. 

■ C.TR.S. 

Εταιρεία τουρισμού.Πραγματοποιεί τακτικά διεθνή 

δρομολόγια από και προς Τίραννα και Σόφια. 

■ ΚΡΗΤΙΚΉ ΦΙΛΟΞΕΝΊΑ 

Εταιρεία τουρισμού. 

■ ΑΘΗΝΆ 

Εταιρεία διαχείρισης ακινήτων. 

8

ΠΑΡΟΧΕΣ ΚΤΕΛ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ - ΛΑΣΙΘΙΟΥ 

■ ΔΡΟΜΟΛΟΓΙΑ 

Πραγματοποιούμε καθημερινά δρομολόγια προς κάθε 

κατεύθυνση του νησιού µας αλλά και ολόκληρης της χώρας 

προκειμένου να καλύψουμε τις ανάγκες του επιβατικού µας 

κοινού. 

■ ΔΈΜΑΤΑ 

Αναλαμβάνουμε την αποστολή δεμάτων σε όλη την Κρήτη καθώς 

και σε όλη την Ελλάδα. Συνδιασμένες μεταφορές - Δρομολόγια 

με ανταποκρίσεις σε όλη την Ελλάδα με την ΚΤΕΛ Ηρακλείου 

Λασιθίου. 

■ 24ΩΡΗ ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΉ ΕΝΗΜΈΡΩΣΗ 

24ωρη τηλεφωνική ενημέρωση, μέσω της γραμμής 2810 245020, 

για όλα τα προγραμματισμένα δρομολόγια από το κεντρικό 

σταθμό Ηρακλείου στο λιμάνι μέσα από το αυτοματοποιημένο 

τηλεφωνικό σύστημα μας, που αναπτύχθηκε για άμεση 

εξυπηρέτησή. 

■ ΣΧΟΛΙΚΆ ΔΡΟΜΟΛΌΓΙΑ 

Η Κ.Τ.Ε.Λ. Ηρακλείου - Λασιθίου Α.Ε. μεταφέρει δεκαετίες 

τώρα τους μαθητές των νομών Ηρακλείου & Λασιθίου, 

αναλαμβάνοντας το έργο αυτό, έπειτα από διαγωνισμό στον 

οποίο συμμετείχαν δεκάδες μεταφορικές επιχειρήσεις. 

■ ΥΠΗΡΕΣΊΕΣ ΣΕ Α.ΜΕ.Α. 

Επιδίωξη της εταιρείας είναι να κάνει το ταξίδι όλων των 

επιβατών, μια ασφαλή, ευχάριστη και άνετη εμπειρία. Οι οδηγοί 

μας, οι εισπράκτορες, οι ελεγκτές, οι εκδότες εισιτηρίων και οι 

αποθηκάριοι είναι στη διάθεση των επιβατών με ειδικές ανάγκες, 

για την όσο το δυνατόν καλύτερη εξυπηρέτησή τους. 

■ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΑΝΗΛΊΚΩΝ 

Ανήλικα παιδιά άνω των 12 ετών, μπορούν να ταξιδεύουν με την 

εταιρεία μας, με επίβλεψη του οδηγού, εφόσον έχει προηγηθεί 

τηλεφωνική συννενόηση με τους έχοντες τη γονική μέριμνα 

ή κηδεμονία, έχουν δοθεί τηλέφωνα συννενόησης και τους 

αναμένουν κατά την αποβίβασή τους, άτομα που υποδεικνύουν 

οι γονείς ή κηδεμόνες τους. 

■ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΤΟΙΚΙΔΙΩΝ 

Δυνατότητα μεταφοράς μικρόσωμων κατοικίδιων πάντα 

με συνοδεία σε συγκεκριμένα δρομολόγια, που εκτελούν 

τα λεωφορεία μας. Κάθε λεωφορείο των συγκεκριμένων 

δρομολογίων μπορεί να μεταφέρει μέχρι δυο ζώα συνοδείας. 

■ E-TICKET 

Δυνατότητα απόκτησεις εισητηρίου μέσω της ηλεκτρονικής μας 

πλατφόρμας στο site www.ktelherlas.gr. 

ΓΙΑ ΕΝΑ ΑΝΕΤΟ & ΕΥΧΑΡΙΣΤΟ ΤΑΞΙΔΙ! 

■ BY BUS MAG 

Το περιοδικό "BYBUS" διανέμεται δωρεάν και βρίσκεται σε 

όλους τους σταθμούς και μέσα στα λεωφορεία. Με την ποικίλη 

θεματολογία του συντροφεύει τους ταξιδιώτες μας μέχρι να 

φτάσουν στον προορισμό τους. 

■ FREE WIFI 

Ακολουθώντας πάντα τις νέες τεχνολογίες και κάνοντας ό,τι είναι 

δυνατό για ένα άνετο και ευχάριστο ταξίδι, έχουμε εξοπλίσει όλα 

τα οχήματα μας με Free Wi-Fi για εύκολη και γρήγορη πρόσβαση 

στο διαδίκτυο. 

ΣΤΑΘΜΟΙ: 

■ ΗΡΑΚΛΕΙΟ | Εφέσσου & Λ.Ικάρου | 2810 246530 

■ ΗΡΑΚΛΕΙΟ | Χανίωπορτα | 2810 255965 

■ ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΣ | Επιμενίδου 59 | 28410 22234 

■ ΣΗΤΕΙΑ | Επαρχ. Οδ. Σητείας - Παλαιόκαστρου - Βάι 1 | 28430 22272 

■ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑ | Λασθένους 28 | 28420 28237 

■ ΝΕΑΠΟΛΗ | Πλατεία Ελ. Βενιζέλου 1 | 28410 32224 

■ ΑΡΚΑΛΟΧΩΡΙ | Αγίου Κωνσταντίνου 2 | 28910 22777 

■ ΚΑΣΤΕΛΙ | Πλατεία Καστελίου | 28910 32217 

ΔΙΑΠΙΣΤΕΥΣΕΙΣ: 

■ ΔΙΕΘΝΈΣ ΠΡΌΤΥΠΟ 

ΠΟΙΌΤΗΤΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΏΝ. 

■ ΧΡΥΣΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΓΙΑ ΤΟ SITE . 

■ ΧΡΥΣΑ ΒΡΑΒΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ 

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ "BYBUS" 

DESIGN | PRODUCT PLACEMENT | COVER 

GRAND MAGAZINE AWARD 

www.ktelherlas.gr 

info@ktelherlas.gr 

9

Επιτέλους έφτασε η άνοιξη που όλοι αδημονούσαμε να έρθει, 

μετά από ένα βαρύ αλλά αδιαμφισβήτητα ωφέλιμο χειμώνα. 

Άνοιξη ευχόμαστε να έχετε καθημερινά και στις καρδιές σας 

και να αφήνετε να "ευδοκιμεί" μέσα σας η χαρά, η αγάπη και 

η αισιοδοξία. Ταυτόχρονα ευελπιστούμε χαρά να νιώθετε 

όποτε ταξιδεύετε με τα υπερσύγχρονα οχήματά μας και είθε 

μόνο λόγοι χαράς να είναι η αιτία που μας επιλέγετε για τις 

μετακινήσεις σας. 

Εμείς με τη σειρά μας νιώθουμε την ανάγκη και την υποχρέωση 

να σας εκφράσουμε πόση χαρά και ευλογία νιώθουμε όποτε 

εξυπηρετούμε έναν έναν από εσάς τους πιστούς φίλους της 

ΚΤΕΛ Ηρακλείου - Λασιθίου Α.Ε.. Η υποχρέωση να γινόμαστε 

όλο και καλύτεροι δε σβήνει ποτέ από μέσα μας και όλοι 

εσείς είστε το κίνητρό μας για να μοιράζουμε καθημερινά τα 

χαμόγελά μας και την καλύτερη διάθεσή μας στη σωστή σας 

εξυπηρέτηση. Όπως γνωρίζετε όλοι εσείς που μας επιλέγετε 

για τις μετακινήσεις σας, είμαστε πάντα έτοιμοι να κάνουμε 

το καλύτερο δυνατό προκειμένου να σας μεταφέρουμε στους 

προορισμούς σας πάντα στην ώρα σας, με άνεση και ασφάλεια 

κυρίως. Ειδικότερα αυτές τις μέρες που πλησιάζουν, είμαστε 

όλοι επί ποδός, πρόθυμοι και καθόλα έτοιμοι να μεταφέρουμε 

όλους εσάς στον προορισμό της επιλογής σας. 

Τελειώνοντας λοιπόν, ευχόμαστε σε όλον τον κόσμο Καλή 

Ανάσταση και καλή ανάταση ψυχής. Αυτές οι άγιες μέρες είθε 

να γεμίσουν τις καρδιές και τα σπίτια σας με όλα όσα επιθυμεί 

ο καθένας από εσάς ξεχωριστά. Να περάσετε όλοι όμορφα και 

αγαπημένα με οικογένεια και φίλους και πάντα με προσοχή 

στο δρόμο και στις μετακινήσεις σας! 

Πρόεδρος: Χαχλιούτης Εμμανουήλ 

Αντιπρόεδρος: Καρπαθιωτάκης Νικόλαος 

Διεύθυνση: Χαλεπάκης Γεώργιος 

Μέλη Δ.Σ.: 

Ανατολιωτάκης Παναυιώτης 

Καμπιτάκης Εμμανουήλ 

Καρύδης Κωνσταντίνος 

Κοκολογιάννης Στέφανος 

Σαριδάκης Αντώνης 

10

Σταύρος 

Αρναουτάκης 

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΆΡΧΗΣ ΚΡΉΤΗΣ 

Λίγο πριν τη λήξη μιας, ακόμα, θετικής τουριστικής 

χρονιάς η Περιφέρεια Κρήτης συνεχίζει 

τις προσπάθειες για τη στήριξη του δυναμικού 

κλάδου της τοπικής οικονομίας, του τουρισμού. 

Αποδεικνύουμε, έτσι, στην πράξη πως όταν συνενώνουμε 

δυνάμεις, όταν αναπτύσσουμε συνεργασίες, 

τα αποτελέσματα είναι πέρα για πέρα 

ενθαρρυντικά. 

Και είναι ενθαρρυντικά καθώς τα τελευταία 

χρόνια ο τουρισμός στην Κρήτη σημειώνει μια 

συνεχώς αυξητική τάση, τόσο ως προς τον 

αριθμό των αφίξεων όσο και ως προς τα έσοδα 

αλλά και τους επιμέρους δείκτες. 

Η Κρήτη έχει, πλέον, βρει έναν ισχυρό βηματισμό 

μέσα στο διεθνές περιβάλλον, παρά τις διαδοχικές 

συγκυρίες και εξελίξεις στην ευρύτερη 

περιοχή, και τον διαρκώς αυξανόμενο ανταγωνισμό. 

Το 2018 ήταν μία ακόμη χρονιά υψηλών 

επιδόσεων σε συνέχεια των αποτελεσμάτων ρεκόρ 

του 2017. Η εξέλιξη αυτή δεν ήρθε τυχαία, 

αλλά με συγκροτημένο σχέδιο και με πολιτικές, 

επιχειρησιακές και επικοινωνιακές πρωτοβουλίες 

που αναλάβαμε σε συνεργασία με τα αρμόδια 

Υπουργεία, τους επιχειρηματίες του κλάδου 

προκειμένου άμεσα, να αξιοποιήσουμε τις ευκαιρίες 

και να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις. 

Συνεχίζουμε να εφαρμόζουμε μια περιφερειακή 

τουριστική πολιτική, παράλληλα με την εθνική, 

με τα πρώτα θετικά αποτελέσματα στην επιμήκυνση 

της τουριστικής περιόδου, την ανάδειξη 

και προβολή νέων θεματικών μορφών το άνοιγμα 

νέων δυναμικών αγορών του εξωτερικού και 

την προσέλκυση επενδύσεων με επίκεντρο την 

υψηλή ποιότητα. 

Χτίζοντας σε ό,τι έχουμε πετύχει μέχρι σήμερα, 

συνεχίζουμε ακόμη πιο δυναμικά το 2019 για να 

ενδυναμώσουμε τη διεθνή ταυτότητα και εικόνα 

του νησιού μας ως μοναδικό, παγκόσμιο ελκυστικό 

προορισμό που προσφέρει αυθεντικές ταξιδιωτικές 

εμπειρίες 365 μέρες το χρόνο στην ευρύτερη 

περιοχή της Μεσογείου. 

Ανταποκρινόμενοι στις παγκόσμιες τάσεις, επιχειρούμε 

μέσα από τη χρήση των σύγχρονων 

μέσων και εργαλείων που διαθέτει η τεχνολογία, 

να προβάλλουμε και να προωθήσουμε με τον πιο 

σύγχρονο και πλέον αποτελεσματικό τρόπο την 

Κρήτη στις αγορές- στόχους. 

Ταυτόχρονα, εισαγάγουμε και αξιοποιούμε όλες 

τις σύγχρονες μεθόδους που εντάσσονται σε ένα 

δυναμικό πεδίο ανάπτυξης στον τομέα του τουρισμού, 

προκειμένου να καταστήσουμε ακόμη πιο 

φιλικό το επιχειρηματικό και επενδυτικό πλαίσιο. 

Θέλουμε να δημιουργήσουμε τις συνθήκες 

εκείνες, ώστε οι επιχειρήσεις να αποκτήσουν τα 

απαραίτητα εφόδια και εργαλεία και να εξασφαλίσουν 

ότι θα είναι ισχυρά ανταγωνιστικές, καλύπτοντας 

πλήρως τις συνεχώς αυξανόμενες απαιτήσεις 

των επισκεπτών. 

Για την Περιφέρεια Κρήτης, ο τουρισμός δεν είναι 

υπόθεση που αφορά μόνο τους επαγγελματίες 

και τους εργαζομένους στον κλάδο. Είναι ένας 

καθοριστικός παράγοντας για τις αναπτυξιακές 

προοπτικές της Κρήτης. Στο πλαίσιο αυτό απευθυνόμαστε 

σε όλες τις παραγωγικές δυνάμεις του 

νησιού, προκειμένου να δομήσουμε μια περιφερειακή 

συμμαχία ανταποκρινόμενοι στις προκλήσεις 

των επόμενων χρόνων. Είμαστε βέβαιοι ότι 

θα τα καταφέρουμε. 

12

Ιερουσαλήμ,η ιερότερη πόλη 

του κόσμου 

Της Γιάννας Σταματάκη 

Βηθλεέμ, Ναζαρέτ, Ιορδάνης Πόταμος, Γεσθημανή, Ιερουσαλήμ,… 

με δύο λέξεις Άγιοι Τόποι… Αγία Γη… Μέρη 

που έλαβαν χώρα τα κορυφαία ιστορικά και θρησκευτικά 

γεγονότα της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης. Στις 

περιοχές αυτές, που για αιώνες αποτελούν ένα θρησκευτικό 

θησαυρό με έντονη διέλευση πιστών από όλο 

τον κόσμο, υπάρχουν δεκάδες μοναστήρια, εκκλησίες 

και παρεκκλήσια, που είναι αφιερωμένα στη ζωή και τα 

πάθη του Χριστού και μαρτυρούν τα μέρη που γεννήθηκε, 

μεγάλωσε, δίδαξε, προδόθηκε, σταυρώθηκε και 

αναστήθηκε ο Κύριος μας. Είναι οι περιοχές που τοποθετείται 

η αρχή και το τέλος της επίγειας ζωής του 

Κυρίου, τα μέρη που γη και ουρανός, θεός και άνθρωπος, 

ενώθηκαν με μοναδικό σκοπό τη σωτηρία μας και 

ο τόπος που θα επιστρέψει κατά τη Δευτέρα Παρουσία 

Του. Βηθανία, Θαβώρ, Κανά, όρος Ελαιών, λόφος της 

Σιών και τόσες άλλες πόλεις και τοποθεσίες που στο 

άκουσμά τους ο χρόνος σταματά, το μυαλό αναλογίζεται, 

το σώμα ανατριχιάζει και η ψυχή παγώνει μέχρι που 

τελικά αγαλλιάζει στη σκέψη της Αναστάσεως. Λόγω 

των ημερών θα επικεντρωθούμε στην πόλη της Ιερουσαλήμ 

και στους σημαντικότερους προσκυνηματικούς 

χώρους της. Ευχόμαστε η περιήγηση αυτή να σας μεταφέρει 

στο χρόνο και τα μέρη του Θείου Δράματος. 

Ακολουθώντας το Θείο Πάθος 

Ιερουσαλήμ, Ιεροσόλυμα, πόλη της ειρήνης, πόλη του Θεού. 

Πρόκειται για την πόλη όπου έζησε την τελευταία εβδομάδα 

της ζωής του ο Χριστός και που διαδραματίστηκαν οι πιο σημαντικές 

στιγμές της λυτρωτικής Του παρουσίας. 

Η Ιερουσαλήμ αποτελεί κέντρο και σημείο αναφοράς και των 

τριών μονοθεϊστικών θρησκειών του πλανήτη: για τον Χριστιανισμό 

με κέντρο το Ναό της Αναστάσεως, για τον Ιουδαϊσμό με 

κέντρο το Τείχος των Δακρύων και για τον Μουσουλμανισμό με 

τα τεμένη του Ομάρ και του ελ-Άκσα. 

Σήμερα η πόλη χωρίζεται σε παλαιά και νέα. Το νέο της τμήμα 

εξελίσσεται σαν μια σύγχρονη πόλη, ενώ το παλαιό θυμίζει 

κλασική ανατολίτικη πολιτεία με πλακόστρωτους δρόμους 

και σοκάκια, παλαιά κτίρια και σπίτια και μεγάλα σκεπαστά 

ανατολίτικα παζάρια. Η παλαιά πόλη καταλαμβάνει έκταση 

ενός τετραγωνικού χιλιομέτρου, είναι χωρισμένη σε 4 συνοικίες 

τη Χριστιανική, την Αρμενική, την Εβραϊκή και την Μουσουλμανική, 

γεγονός που φανερώνει τον πολυπολιτισμικό 

και πολυθρησκευτικό χαρακτήρα της και περιβάλλεται από 

τείχη που στη σημερινή τους μορφή οικοδομήθηκαν από τον 

Σουλεϊμάν τον Μεγαλοπρεπή το 1542. 

14

Η παλαιά με τη νέα πόλη επικοινωνούν μέσω 

των 8 πύλεων των τειχών, η σημαντικότερη 

εκ των οποίων είναι η «χρυσή» από την 

οποία, σύμφωνα με την παράδοση, πέρασε ο 

Ιησούς, καθισμένος σε ένα γαϊδουράκι κατά 

την είσοδο του στην Ιερουσαλήμ μια εβδομάδα 

πριν τη σταύρωσή του και εορτάζεται 

κάθε χρόνο κατά την Κυριακή των Βαΐων. 

Σήμερα η Χρυσή πύλη είναι χτισμένη και σύμφωνα 

με την παράδοση θα ανοίξει ξανά κατά 

τη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου. 

Σε ανάμνηση της θριαμβικής εισόδου του 

Ιησού στα Ιεροσόλυμα τελείται κάθε χρόνο 

τέτοια μέρα Θεία Λειτουργία στο Ναό της 

Αναστάσεως και λιτανεία γύρω από αυτόν, 

όπως και σε κάθε εκκλησία. Το απόγευμα της 

προηγούμενης μέρας, δηλαδή το Σάββατο, 

πραγματοποιείται πομπή που αναπαριστά 

την πορεία του Ιησού και ξεκινάει από τη 

Βηθφαγή, κατέρχεται το όρος των Ελαιών 

και καταλήγει μέσω της Πύλης των Λεόντων 

στην Ιερουσαλήμ και συγκεκριμένα στη μονή 

του Πραιτωρίου. 

Το Πραιτώριο ήταν η επίσημη κατοικία και ο 

τόπος που ασκούσε την εξουσία του ο Ρωμαίος 

Διοικητής, που τη συγκεκριμένη περίοδο 

δεν ήταν άλλος από τον Πόντιο Πιλάτο. Στο 

χώρο του Πραιτωρίου έγινε η πιο άδικη δίκη 

όλων των εποχών με τελική απόφαση την 

καταδίκη του Ιησού σε σταυρικό θάνατο. Σε 

εκείνο λοιπόν τον χώρο δικάστηκε, φυλακίστηκε, 

χλευάστηκε και βασανίστηκε ο Κύριος 

μας και από εκεί ξεκίνησε τη μαρτυρική πορεία 

για το Γολγοθά. 

Σήμερα τα ερείπια του αρχαίου Πραιτωρίου βρίσκονται διασκορπισμένα 

σε τρία διαφορετικά μοναστήρια. Από την ορθόδοξη Μονή 

του Πραιτωρίου ξεκινάει κάθε Μεγάλη Παρασκευή μια πομπή. Ιερείς, 

μοναχοί και χιλιάδες πιστοί ακολουθούν τον Αρχιερέα του Πατριαρχείου, 

που κουβαλώντας στου ώμους του τον Τίμιο Σταυρό αναπαριστά 

τη σταυρική πορεία του Χριστού με κατεύθυνση το Γολγοθά στο 

Ναό της Αναστάσεως, μέσω της οδού του Μαρτυρίου. 

Η οδός του Μαρτυρίου, Via Dolorosa, έχει έκταση ενός χιλιομέτρου 

και περιλαμβάνει 14 στάσεις, οι οποίες συνδέονται με τα τραγικά 

γεγονότα που βίωσε ο Χριστός κατά την άνοδό του στο Γολγοθά. 

Η οδός αυτή αποτελεί μια υποτιθέμενη διαδρομή και όχι την πραγματική 

πορεία του Χριστού και αυτό διότι λόγω των καταστροφών 

που έχει υποστεί η Ιερουσαλήμ ανα τους αιώνες έχει χαθεί η διαδρομή 

που ακολούθησε ο Κύριος. Από την οδό του Μαρτυρίου οδηγούμαστε 

στο Ναό της Αναστάσεως. 

15

Ο Ναός του Παναγίου Τάφου, όπως επίσης ονομάζεται, 

βρίσκεται στο κέντρο της παλαιάς πόλης, στο τμήμα της χριστιανικής 

συνοικίας. Τα θεμέλια του πρώτου αυτού ναού της 

Χριστιανοσύνης τέθηκαν από την Αγία Ελένη κατά τον 4ο αιώνα, 

όμως η σημερινή του μορφή οφείλεται στην οικοδόμησή 

του το 1810. 

Ο Ναός της Αναστάσεως στο εσωτερικό του περιλαμβάνει δεκάδες 

ιερούς προσκυνηματικούς χώρους, εκκλησίες και παρεκκλήσια 

που μαρτυρούν τα Πάθη του Ιησού τα σημαντικότερα 

εκ των οποίων είναι: 

Η Αγία Αποκαθήλωση , το σημείο που τοποθέτησαν το νεκρό 

σώμα του Κυρίου, έπειτα από την αποκαθήλωσή του από 

τον σταυρό, προκειμένου να τον ετοιμάσου για την ταφή. 

Ο ιερός βράχος του Γολγοθά, ο οποίος έχει διαμορφωθεί σε 

παρεκκλήσι στο χώρο του οποίου κάτω από την Αγία Τράπεζα 

υποδεικνύεται το σημείο που κάρφωσαν το σταυρό του Χριστού, 

ενώ δεξιά και αριστερά διαφαίνεται ο βράχος. 

Ακριβώς κάτω από το παρεκκλήσι αυτό βρίσκεται το παρεκκλήσι 

του Αδάμ που σύμφωνα με την παράδοση ο Νώε έθαψε 

τα οστά και το κρανίο του Αδάμ και για αυτό το μέρος ονομάστηκε 

Γολγοθάς, δηλαδή κρανίου τόπος. Με αυτό τον τρόπο 

λέγεται ότι το αίμα του σταυρωμένου Κυρίου ξέπλυνε το κρανίο 

του Αδάμ καθαρίζοντας τον από το προπατορικό αμάρτημα. 

Λίγο πιο κάτω υποδεικνύεται το μέρος όπου η Αγία Ελένη, 

έπειτα από διεξοδικές ανασκαφές, ανακάλυψε το 

σταυρό του Ιησού, τα καρφιά καθώς επίσης και τους 

σταυρού των άλλων δυο ληστών. 

Τέλος, ο κορυφαίος προσκυνηματικός χώρος του ναού 

αλλά και των Αγίων Τόπων, εκεί που το δέος, η ταπείνωση 

και η συγκίνηση συναντώνται σε όλο τους το μεγαλείο, 

είναι ο Πανάγιος Τάφος, είναι ο χώρο που τάφηκε 

και αναστήθηκε ο λυτρωτής μας. Πρόκειται για ένα 

μαρμάρινο κουβούκλιο κατασκευασμένο από το 1810 

χωρισμένο σε 2 μέρη. Στον προθάλαμο υπάρχει το μόνο 

σωζόμενο τμήμα της πέτρας που σκέπαζε τη θύρα του 

τάφου, ενώ στο 2ο τμήμα βρίσκεται ο τάφος του Ιησού 

και κατ’ επέκταση ο χώρος της Αναστάσεως Του. 

Στο χώρο αυτό κάθε Μεγάλο Σάββατο μεσημέρι πραγματοποιείται 

το θαύμα της αφής του Αγίου Φωτός και 

από εκεί μεταφέρεται σε όλες τις χριστιανικές εκκλησίες, 

διαδίδοντας για ακόμα μια φορά «Χριστός Ανέστη εκ νεκρών, 

θανάτω θάνατον πατήσας και τοις εν τοις μνήμασιν, 

ζωήν χαρισάμενος». 

Καλό Πάσχα και Καλή Ανάσταση 

σε όλο τον κόσμο!! 

16

εκδρομεσ c.tr.s 

για ολα 

τα γουστα 

σιφνοσ - σεριφοσ 

Εκδρομή του Αγίου 

Πνεύματος 

14 Ιουνίου 

Από 

195€ 

ταξιδια στο εξωτερικο 

με απευθειασ πτησεισ απο ηρακλειο 

ΠΟΛΩΝΙΑ 

Από 

810€ 

8 ΗΜΕΡΕΣ 

ΚΡΑΚΟΒΙΑ ≈ ΑΟΥΣΒΙΤΣ ≈ ΒΡΟΤΣΛΑΒ 

≈ ΤΣΕΣΤΟΧΟΒΑ ≈ ΒΑΡΣΟΒΙΑ ≈ ΛΙΟΥΜΠΛΙΝ 

Αναχώρηση: 2 Ιουνίου 

παρισι 

Από 

499€ 


ΒΕΡΣΑΛΛΙΕΣ ≈ ΛΟΥΒΡΟ ≈ DISNEYLAND 

Αναχωρήσεις: 8/4 , 20/4 , 22/4, 

25/4, 26/4, 27/4, 30/4, 2/5 

λονδινο 

Από 

529€ 

4 & 5 ΗΜΕΡΕΣ 

Αναχώρηση: 19/4, 26/4, 02/5 

18

ισπανια 

Από 

740€ 


≈ ΒΑΡΚΕΛΩΝΗ ≈ COSTA BRAVA ≈ ΒΑΛΕΝΘΙΑ 

≈ ΜΑΔΡΙΤΗ ≈ ΤΟΛΕΔΟ ≈ ΣΑΡΑΓΟΣΑ ≈ ΦΙΝΓΚΕΡΕΣ 

≈ ΓΙΡΟΝΑ 


γαλλια 

Από 

790€ 


≈ ΒΑΡΚΕΛΩΝΗ ≈ ΚΑΡΚΑΣΟΝ ≈ ΤΟΥΛΟΥΖΗ ≈ ALBI 

≈ ΜΠΟΡΝΤΩ ≈ ΛΙΜΟΖ ≈ ΛΥΩΝ ≈ ΑΒΙΝΙΟΝ 

≈ ΕΞ ΕΝ ΠΡΟΒΑΝΣ ≈ ΜΑΣΣΑΛΙΑ ≈ ΑΡΛ 


ταξιδιωτικεσ εκδρομεσ για 

την περιοδο του πασχα 

πασχα στη ναξο 

πασχα στη λευκαδα 


≈ ΣΚΟΡΠΙΟΣ ≈ ΙΘΑΚΗ ≈ ΚΕΦΑΛΛΟΝΙΑ 

≈ ΝΙΚΟΠΟΛΗ ≈ ΠΡΕΒΕΖΑ 

Αναχώρηση: 26 Απριλίου 

πασχα στην παρο 

Από 

315€ 





Από 

280€ 

Από 

111€ 

πασχα στην κερκυρα 


≈ ΠΟΛΗ ≈ ΑΧΙΛΛΕΙΟΝ ≈ ΚΑΝΟΝΙ ≈ ΠΑΛΑΙΟΚA- 

ΣΤΡΙΤΣΑ ≈ ΚΑΣΣΙΟΠΗ 


πασχα στηn κυπρο 

Από 

169€ 

Από 

345€ 


≈ ΛΑΡΝΑΚΑ ≈ ΛΕΜΕΣΟΣ ≈ ΛΕΥΚΩΣΙΑ ≈ ΟΡΟΣ 

ΤΡΟΟΔΟΣ ≈ ΜΟΝΗ ΚΥΚΚΟΥ ≈ ΠΑΦΟΣ 


Κεντρικό : Λεωφόρος Ικάρου 9, 712 01 ΗράκλειοΤ: 2810 300374 F: 2810300274 

Υποκ/μα : Περιοχή Λαγκός (νέου ΚΤΕΛ), 72100 'Αγιος Νικόλαος | Τ/ F: 28410 90581 

e-mail : sales@ctrs.gr | web site: www.ctrs.gr 

19

Κρήτη 

Δραστηριότητες & Περιπέτεια 

Η Κρήτη αποτελεί τον παράδεισο των φυσιολατρών και όλων εκείνων που αναζητούν 

το συνδυασμό περιπέτειας και διασκέδασης στις διακοπές τους. Το νησί προσφέρει ποικίλες 

δραστηριότητες και ευκαιρίες για εξορμήσεις στη φύση και υπόσχεται μοναδικές 

και αξέχαστες εμπειρίες σε όσους αποφασίσουν να το ανακαλύψουν. 

Γεμάτη συγκλονιστικά τοπία και συνεχείς εναλλαγές του φυσικού μοτίβου, η ανακάλυψη 

της Κρήτης των τεσσάρων εποχών ποτέ δεν γίνεται βαρετή. Η πρώτη επίσκεψη 

στην Κρήτη συνήθως συνοδεύεται κι από άλλη, καθώς ο επισκέπτης μαγεύεται από τις 

ομορφιές του νησιού. 

Οι επισκέπτες μπορούν να επιλέξουν ανάμεσα σε πολλές δραστηριότητες, ανάλογα με 

τα ενδιαφέροντά τους. Ειδικά για τους φυσιολάτρες, αυτός ο τόπος είναι ένας πραγματικός 

παράδεισος! 

Πεζοπορία σε φαράγγια, canyoning, αναρρίχηση, καταδύσεις, ιππασία, περπάτημα στο 

χιόνι και ανάβαση βουνών, αλεξίπτωτο, ιστιοσανίδα, kite surf και πάρα πολλά άλλα 

κρατούν και τον πλέον απαιτητικό σε εγρήγορση. Κι όλα αυτά συνδυασμένα με τις εξαιρετικές 

τουριστικές υποδομές, από τις μικρές οικογενειακές ξενοδοχειακές μονάδες, τα 

αγροτουριστικά καταλύματα έως και τα πολυτελή all inclusive ξενοδοχεία. 

Πεζοπορία και Ορειβασία 

Ο καλύτερος τρόπος για να εξερευνήσει κάποιος την Κρήτη 

είναι να περπατήσει πέρα από τα σημεία που φτάνει το αυτοκίνητο, 

να ακολουθήσει πανάρχαια καλντερίμια από την 

εποχή του Μίνωα, να μυρίσει τα βότανα στα πολυάριθμα 

φαράγγια, να ανέβει στις γυμνές κορυφές των ψηλότερων 

βουνών για να αγναντέψει το βαθύ μπλε του Κρητικού και 

του Λιβυκού Πελάγους. 

Το διάσημο Ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4 καλύπτει ένα μεγάλο 

δίκτυο διαδρομών με τεράστια πολιτιστική, φυσιολατρική 

και ιστορική αξία. Διασχίζει την Κρήτη από τη δύση ως την 

ανατολή, δίνοντας στον πεζοπόρο τη δυνατότητα να γνωρίσει 

ένα ευρύ φάσμα τοπίων με πολύ μεγάλη ποικιλομορφία. 

Εκτός όμως από το Ε4, υπάρχει πληθώρα επιλογών, εξίσου 

σπουδαίων χαρτογραφημένων διαδρομών. 

Εκτός από τα πολλά ταξιδιωτικά γραφεία που προσφέρουν 

πακέτα πεζοπορίας, στο νησί τα τελευταία χρόνια δραστηριοποιούνται 

πολλοί πεζοπορικοί και ορειβατικοί σύλλογοι 

με αυξανόμενο αριθμό μελών. Πολύ συχνά μάλιστα διοργανώνονται 

σπουδαίοι ορεινοί αγώνες δρόμου, με τους γνωστότερους 

να είναι το Psiloritis Race και ο Μαραθώνιος της 

Σαμαριάς. 

20

ΣΤΑ ΕΓΚΑΤΑ ΤΗΣ ΓΗΣ 

Η ύπαρξη πολυάριθμων φαραγγιών, ιδιαίτερων γεωλογικών 

σχηματισμών και σπηλαίων είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την 

τραχιά μορφολογία της Κρήτης. 

Η Κρήτη διαθέτει περισσότερα από 4.500 χαρτογραφημένα 

σπήλαια – σπηλαιοβάραθρα, στη διάθεση, κάθε έμπειρου σπηλαιολόγου, 

ώστε να απολαύσει τον πλούσιο διάκοσμό τους 

και τη μοναδική πανίδα τους. 

Η γεωλογική ιδιαιτερότητα της Κρήτης αποτελεί το αγαπημένο 

αντικείμενο πολλών διεθνών σπηλαιολογικών ομάδων που 

οργανώνουν αποστολές για την ανακάλυψη ανεξερεύνητων 

σπηλαίων ή την επίσκεψη τους στα βαθιά σπηλαιοβάραθρα 

(ο Γουργούθακας, το μεγαλύτερο στην Ελλάδα, με βάθος 

-1.208μ., το LEON, το 2ο μεγαλύτερο της χώρας, με βάθος 

-1.110μ.και μήκος 2.850μ. και άλλα). Τα Λευκά Όρη και τα Γεωπάρκα 

της Σητείας και του Ψηλορείτη είναι τα σημαντικότερα 

πεδία για εξερεύνηση σπηλαίων. 

Στο νησί λειτουργούν πολλά σπηλαιολογικά σωματεία, που 

προσφέρουν τεράστιο ερευνητικό και εκπαιδευτικό έργο, τα 

οποία στο σύνολό τους αποτελούν την πιο δραστήρια σπηλαιολογική 

κοινότητα στην Ελλάδα. 

Canyoning και αναρρίχηση 

Στην έντονα ανάγλυφη Κρήτη, κατά την πορεία τους, τα ποτάμια 

δημιουργούν εκατοντάδες άγρια και απροσπέλαστα φαράγγια, με 

πολλές απόκρημνες καταβάσεις και εντυπωσιακούς καταρράκτες. 

Τα τελευταία χρόνια, ένα νέο άθλημα έχει αποκτήσει πολλούς φίλους 

στην Κρήτη. Το canyoning, δηλαδή η διάσχιση φαραγγιού 

με ειδικό τεχνικό εξοπλισμό, προσφέρεται κυρίως από τα σπηλαιολογικά 

σωματεία και κάποιες εξειδικευμένες πιστοποιημένες 

επιχειρήσεις με θεαματική αποδοχή. 

Τα πιο γνωστά τεχνικά φαράγγια της Κρήτης μεγάλης τεχνικής 

δυσκολίας είναι το επιβλητικό σχίσμα του Χα και το φαράγγι της 

Άρβης, που στην πορεία μετατρέπεται σε υπόγειο ποτάμι. Στην 

περιοχή του Τσούτσουρα και του Κερατόκαμπου υπάρχουν πολλά 

φαράγγια, που έχουν ασφαλιστεί και χρησιμοποιούνται συχνά 

για τις σχολές μύησης των νέων μελών στο άθλημα. 

Εκτός από την κατάβαση των φαραγγιών, πολλές οργανώσεις 

και πιστοποιημένοι εκπαιδευτές ασχολούνται με το άθλημα της 

αναρρίχησης. Κάθε σαββατοκύριακο δεκάδες αθλητές συνδυάζουν 

την εξόρμηση στη φύση με το αγαπημένο τους άθλημα στα 

αναρριχητικά πεδία του Αγιοφάραγγου, στο Βουλισμένο Αλώνι, 

του Θερίσου, του Καλαθά, του Σταυρού, του Πλακιά, των Μαλίων, 

της Κρύας Βρύσης, του Λατζιμά, του Κόφινα, του Αγίου Νικολάου 

και άλλων. 

Tip 

Στο φαράγγι της Αράδαινας 

υπάρχει η δεύτερη υψηλότερη 

γέφυρα της Ευρώπης και 

πρώτη της Ελλάδος με ύψος 

138μ., στην οποία πραγματοποιούνται 

άλματα bungee 

jumping! 

21

ΑΔΡΕΝΑΛΊΝΗ ΣΤΑ ΎΨΗ 

Στο νησί του Ίκαρου και του Δαίδαλου, υπάρχουν, εδώ 

και πολλά χρόνια, εταιρείες και σύλλογοι που διοργανώνουν 

αγώνες ή προσφέρουν μαθήματα και εξοπλισμό 

για τους τολμηρούς γητευτές του ανέμου. 

Η Κρήτη, λόγω των απότομων πλαγιών της, προσφέρεται 

για όλες τις πτυχές των αθλημάτων βουνού που 

σχετίζονται με τον άνεμο, όπως το αλεξίπτωτο πλαγιάς 

ή το paramotor. 

Στα αεροδρόμια των μεγάλων πόλεων λειτουργούν πιστοποιημένες 

αερολέσχες και αεραθλητικά σωματεία, 

που προσφέρουν μαθήματα και ενοικιάζουν μικρά αεροσκάφη. 

Παράλληλα, υπάρχουν πολλά σωματεία με 

πίστες αερομοντελισμού, στις οποίες διοργανώνονται 

συχνά συναρπαστικές επιδείξεις. 

Για όσους θέλουν να νιώσουν τα επίπεδα της αδρεναλίνης 

τους να χτυπούν κόκκινο, υπάρχουν διάφορες 

σχολές ελεύθερης πτώσης (skydiving), που λειτουργούν 

στα αεροδρόμια του νησιού, όπως στο Τυμπάκι, 

με έμπειρους εκπαιδευτές. 

ΚΑΤΑΚΤΏΝΤΑΣ ΤΙΣ ΛΕΥΚΈΣ ΚΟΡΥΦΈΣ 

Εκτός από τους Κρητικούς, ελάχιστοι επισκέπτες του νησιού 

γνωρίζουν και φαντάζονται ότι οι χιονισμένες κορυφές 

των Κρητικών βουνών, το χειμώνα, προσφέρονται για 

αθλήματα χιονιού. 

Όλοι οι ορειβατικοί σύλλογοι του νησιού διοργανώνουν 

πορείες και εκπαιδευτικές δράσεις, σχετικά με την ορειβασία 

στο χιόνι, κυρίως στα Λευκά Όρη και τον Ψηλορείτη. Η 

διάσχιση των βουνών, συχνά συνδυάζεται με διαμονή σε 

κάποιο από τα πολλά ορειβατικά καταφύγια του νησιού. 

Το ορειβατικό σκι, το συναρπαστικό χειμερινό άθλημα, που 

συνδυάζει τη μετακίνηση σε επιφάνειες καλυμμένες από 

χιόνι με τη χρήση χιονοπέδιλων, αποκτάει όλο και περισσότερους 

οπαδούς στο νησί. Δεν είναι λίγοι κι αυτοί που ανεβαίνουν 

τις ασπρισμένες βουνοκορφές για να τις κατέβουν 

με χιονοπέδιλα ή snowboard. 

Το snowkite αποτελεί ένα σχετικά νέο χειμερινό σπορ, που 

έχει διαδοθεί με γρήγορους ρυθμούς σε όλο τον κόσμο. 

Ο συνδυασμός αετού snowkite, παρόμοιου με αυτού του 

kitesurf, με χιονοπέδιλα δημιουργεί ένα από τα πιο συναρπαστικά 

αθλήματα με την Κρήτη να είναι ιδανικός προορισμός. 

Διάφοροι πρωταθλητές του αθλήματος έχουν 

κάνει snowkite στις κορυφές με φόντο τη βαθιά θάλασσα 

και έχουν ενθουσιαστεί με τις δυνατότητες διάδοσης του 

αθλήματος στο νησί. 

22

ΔΡΑΣΤΗΡΙΌΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΦΎΣΗ 

Στην Κρήτη, ο επισκέπτης έχει μια πολύ μεγάλη ποικιλία από επιλογές, 

έτσι ώστε να αποκτήσει συναρπαστικές εμπειρίες που θα 

τον ακολουθούν μια ζωή. Πολλές από αυτές έχουν φυσιολατρικό 

προσανατολισμό. 

Η ιππασία είναι μια από τις πιο διαδεδομένες δραστηριότητες, 

καθώς το νησί έχει μεγάλη παράδοση στη χρήση αλόγων στην 

καθημερινή ζωή. Ακόμη και σήμερα πολλοί κρητικοί εκτρέφουν 

στα σπίτια τους τα περήφανα κρητικά Γεωργαλίδικα άλογα, μια 

ράτσα απόλυτα προσαρμοσμένη στα τραχιά εδάφη της Κρήτης 

και συμμετέχουν σε αγώνες και επιδείξεις. Στο νησί λειτουργούν 

πολλοί ιππικοί όμιλοι και σωματεία, ενώ πολλές επιχειρήσεις 

προσφέρουν μαθήματα ή εκδρομές με άλογα. 

Οι υδροβιότοποι της Κρήτης, αποτελούν «νησίδες» για μεγάλο 

αριθμό υγροτοπικών ειδών φυτών και ζώων και θεωρούνται 

εξαιρετικής σημασίας για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας 

του νησιού. Το φθινόπωρο και κυρίως την άνοιξη οι επισκέπτες 

μπορούν να παρατηρήσουν τα αποδημητικά πουλιά στα 

πολυάριθμα παρατηρητήρια που έχουν τοποθετηθεί στις περιοχές 

των υγροτόπων. Στα ορεινά του νησιού που παρουσιάζεται 

συγκέντρωση αρπακτικών πτηνών, έχουν δημιουργηθεί πύργοι 

παρακολούθησης. 

Αγροτουριστικές μονάδες και εξειδικευμένα τουριστικά γραφεία 

προσφέρουν σεμινάρια συλλογής βοτάνων, σαλιγκαριών, μανιταριών 

και τρούφας στην ύπαιθρο. Παράλληλα οργανώνονται 

εκδρομές που σκοπό έχουν να φέρουν τους επισκέπτες κοντά 

στις παραδοσιακές αγροτικές ασχολίες, όπως η καλλιέργεια της 

ελιάς, του αμπελιού, η παραγωγή μελιού και άλλες. 

OFF-ROAD ΕΞΕΡΕΎΝΗΣΗ 

Το τραχύ έδαφος της Κρήτης αποτελεί παράδεισο για όσους 

λατρεύουν τις off-road διαδρομές. Η οδήγηση σε φιδίσιους 

χωματόδρομους, στην κόψη απόκρημνων πλαγιών με απέραντη 

θέα στη θάλασσα, αποτελεί μοναδική εμπειρία, ένα 

μοναδικό τρόπο γνωριμίας με το άγριο φυσικό τοπίο. 

Στο νησί υπάρχει ένας αυξανόμενος αριθμός επιχειρήσεων, 

που προσφέρει εξορμήσεις με τετρακίνητα «θηρία» στα πιο 

απίθανα μέρη του νησιού. Η διάσχιση των βουνών με μηχανές 

επίσης είναι ένα πολύ αγαπημένο χόμπι των τοπικών 

συλλόγων μοτοσικλετιστών που επιδιώκουν να κατακτήσουν 

όλα τα δύσβατα σημεία του νησιού. 

Η ποδηλασία, είτε off-road είτε σε ασφάλτινες διαδρομές, 

αποτελεί επίσης ένα υπέροχο τρόπο εξερεύνησης του νησιού. 

Πολλές εταιρείες δραστηριοποιούνται στο συγκεκριμένο 

χώρο, ενώ υπάρχουν και δεκάδες σύλλογοι ποδηλατιστών. 

Ο Ποδηλατικός Γύρος της Κρήτης αποτελεί μια από τις 

διασημότερες διοργανώσεις ποδηλατικών αγώνων στο νησί 

και προσελκύει πολλούς επισκέπτες από όλο τον πλανήτη. 

23

ΟΙ ΜΙΝΩΙΤΕΣ, ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΧΟΡΕΥΤΕΣ: 

Ο ΚΥΚΛΙΚΟΣ ΧΟΡΟΣ 

Της Mαριλίνας Πάτερς 

Ξεναγός - Μεταπτυχιακές σπουδές στην 

Προελληνική Θρησκεία και Τέχνες - Μυθολογία 

www.elissos.com 

Αποδεικτικά στοιχεία για κύκλιους χορούς στο Αιγαίο προέρχονται 

από μια πληθώρα τοποθεσιών. Το πρώτο παράδειγμα προέρχεται 

από την Κρήτη κατά την πρώιμη εποχή του Χαλκού. Οι χοροί αυτοί 

λάμβαναν χώρα στα Πρωτομινωικά νεκροταφεία της νότιας κεντρικής 

Κρήτης, ιδιαίτερα της περιοχή της πεδιάδας της Μεσσαράς. 

Ζωόμορφα και ανθρωπόμορφα ειδώλια έχουν βρεθεί μέσα και 

γύρω από θολωτούς τάφους και ένα συγκεκριμένο ειδώλιο από 

την περιοχή του Καμηλαρίου απεικονίζει τέσσερις φιγούρες που 

κρατούν η μια την άλλη από τους βραχίονες και ώμους και περιβάλλονται 

από ένα χαμηλό τοίχο διακοσμημένο με ιερά κέρατα. Οι 

περισσότεροι αρχαιολόγοι συμφωνούν ότι αυτή η ομάδα αντιπροσωπεύει 

ανθρώπους να χορεύουν κυκλικό χορό. 

Η κατασκευή μικρών αυλών, πλακόστρωτων ή όχι, αναπτύσσεται 

αρχικά στους θολωτούς τάφους της Πρωτομινωικής περιόδου, 

όπως στον Πλάτανο και στην Αγία Κυριακή και συνεχίζεται στη 

Μέση Μινωική περίοδο, όπως στους τάφους του Απεσωκαρίου. 

Παρόμοια κλειστές, αλλά μη ασφαλτοστρωμένες αυλές βρίσκονται 

και στο Καμηλάρι και στη Μονή Οδηγήτριας. Έτσι, κατά την Πρωτομινωική 

περίοδο, αρχίζουμε να βλέπουμε αρχιτεκτονικούς χώρους 

που θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν την εκτέλεση κυκλικών 

χορών, η ύπαρξη των οποίων επιβεβαιώνεται και μέσω μορφικών 

αναπαραστάσεων. 

Κατά την μετανακτορική περίοδο, περίπου 1.500 χρόνια αργότερα, 

η αναπαράσταση του τελετουργικού χορού γίνεται πιο συγκεκριμένη. 

Αυτή είναι η περίοδος, που το νησί της Κρήτης πιστεύεται ότι 

έχει καταληφθεί από τους Μυκηναίους της ηπειρωτικής Ελλάδας, 

οι οποίοι εγκαθίστανται στην Κνωσό. Κατά τη διάρκεια αυτής της 

περιόδου, τόσο αρχιτεκτονικά και εικονογραφικά στοιχεία και πάλι 

μαρτυρούν την ύπαρξη του κύκλιου τελετουργικου χορού. 

Κατά την Υστερομινωική περίοδο (γύρω στα 1400-1350 π.Χ.), 

κατασκευάζονται αρχιτεκτονικοί χώροι, οι οποίοι συνδέθηκαν 

με την εκτέλεση Μινωικού χορού από τον καθηγητή Peter 

Warren στις ανασκαφές του το 1982. 

Τέτοιοι χώροι βρίσκονται δυτικά του “Ανεξερεύνητου Μεγάρου” 

και του “Μικρού Παλατιού” της Κνωσού και περίπου 350 

μέτρα βορειοδυτικά του ίδιου του ανακτόρου της Κνωσού. 

Απόδειξη για αυτό αποτελούν τρεις κυκλικές πλατφόρμες που 

βρίσκονται στο έδαφος σε αστέγαστο χώρο. Η πιθανότητα ότι 

αυτές οι πλατφόρμες χρησιμοποιήθηκαν ως πίστες χορού προτάθηκε 

από τον ανασκαφέα, με βάση διάφορα κριτήρια. 

Μια σειρά από σφραγίδες που βρέθηκαν σε μικρή απόσταση 

από το "Μεγάλο Κυκλικό Κτίριο” απεικονίζουν γυναίκες να χορεύουν 

ή να τελούν ιερές τελετουργίες. Χαραγμένα ιερά σύμβολα 

βρέθηκαν επίσης σε πλάκες στο "Μικρο Κυκλικό Κτίριο" 

και στο "Μεγάλο Κυκλικό Κτίριο". Ο ανασκαφέας υποθέτει ότι 

τα σύμβολα αυτά είχαν χαραχτεί για να υποδηλώσουν τις ευθείες 

και ζιγκ-ζαγκ κινήσεις του χορού. 

Κατά τη διάρκεια αυτής της ίδιας περιόδου στην Κρήτη, εικονογραφικά 

στοιχεία για τους (Μινωικούς) κυκλικούς χορούς 

προέρχονται από την περιοχή του Παλαίκαστρου στα ανατολικά 

του νησιού. Ένα πήλινο μοντέλο παρουσιάζει τρεις μικρές 

γυναικείες φιγούρες από τερακότα με μακριά φορέματα να χορεύουν 

σε έναν κύκλο γύρω από ένα μουσικό που παίζει φόρμιγγα 

ή λύρα, έχοντας τα χέρια τους η μια στον ώμο της άλλης. 

Η συνέχεια των αρχαίων Μινωικών κυκλικών χορών στην 

Κρήτη είναι σαφής στους παραδοσιακούς χορούς του νησιού, 

οι οποίοι διατηρούν έτσι τις στάσεις, τις κινήσεις και τις 

πρακτικές 5.000 ετών. 

24

25

ένας τόπος που ερωτεύεσαι 

με την πρώτη ματιά 

www.rethymno.gr 

www.rethymno.guide 

Στην καρδιά της Κρήτης, η πόλη του Ρεθύμνου, είναι γεμάτη με 

χρώματα και αρώματα που μένουν αξέχαστα σε κάθε επισκέπτη. 

Σταυροδρόμι πολιτισμών, εξαιρετικό φυσικό περιβάλλον, ιδιαίτερη 

αρχιτεκτονική, μοναδική φιλοξενία και ατέλειωτες επιλογές 

διασκέδασης, είναι τα στοιχεία που συνθέτουν την ταυτότητα του 

Ρεθύμνου. 

Ένας από τους πιο καλοδιατηρημένους αναγεννησιακούς οικισμούς 

της Ευρώπης, με τα τείχη του Κάστρου να δεσπόζουν πάνω 

από τη μαγευτική Παλιά Πόλη, το Ρέθυμνο, καταφέρνει να συνδυάσει 

τον βενετσιάνικο ρομαντισμό με τις ανάγκες του σύγχρονου 

επισκέπτη. Αξιοθέατα και μουσεία, αρχαιολογικοί χώροι και σημαντικά 

πολιτιστικά δρώμενα, προσφέρουν ένα γοητευτικό ταξίδι 

στη μακραίωνη ιστορία της πόλης. Στο ιστορικό κέντρο του Ρεθύμνου 

μπορεί κανείς να θαυμάσει την αναγεννησιακή αρχιτεκτονική 

της παλιάς πόλης και τα πολύ καλά διατηρημένα βενετσιάνικα 

κτήρια. Επισκεφθείτε το Αρχαιολογικό Μουσείο και το Ενετικό Λιμάνι 

με τον εμβληματικό Φάρο του, τη γραφική Λότζια, την κρήνη 

Ριμόντι, το εντυπωσιακό τζαμί Νερατζέ (το σημερινό Ωδείο), το 

Παλαιοντολογικό και το Λαογραφικό Μουσείο και, ασφαλώς, τη 

Φορτέτζα, ένα μνημείο σήμα κατατεθέν της πόλης και ισχυρό πόλο 

έλξης όλων των επισκεπτών. Το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης 

αποτελεί έναν σύγχρονο μουσειακό χώρο υψηλών προδιαγραφών, 

ο οποίος περιλαμβάνει μια μόνιμη συλλογή περίπου 680 

έργων. Πρόκειται για αντιπροσωπευτικά έργα της δουλειάς του 

Ρεθύμνιου καλλιτέχνη Λευτέρη Κανακάκι και έργα σύγχρονων Ελλήνων 

καλλιτεχνών, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα της σύγχρονης 

ελληνικής εικαστικής πραγματικότητας από το 1950 ως σήμερα. 

Μέχρι τις 16 Ιουνίου το μουσείο φιλοξενεί την αναδρομική έκθεση 

του Βαλέριου Καλούτση «Μεταμορφώσεις ενός τοπίου», που 

καταπιάνεται με το ζήτημα της καταστροφής του περιβάλλοντος. 

Κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών στο μουσείο θα υπάρχουν 

διεθνείς εκθέσεις καλλιτεχνών με υλικό το χαρτί και πολλές 

άλλες ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις (www.cca.gr) 

Το Ρέθυμνο διαθέτει παραλίες με κρυστάλλινα νερά, γεγονός 

που το καθιστά ιδανικό θέρετρο για καλοκαιρινές διακοπές. Οι 

περισσότερες από τις παραλίες έχουν βραβευτεί με τη "γαλάζια 

σημαία", η οποία αποτελεί εγγύηση της υψηλής ποιότητας των 

παραλιών. Η βραβευμένη με 10 γαλάζιες σημαίες παραλία του 

Ρεθύμνου, ξεκινά από το ιστορικό κέντρο και έχει μήκος 12χλμ. 

Στη βόρεια ακτή θα βρείτε κυρίως αμμώδεις και οργανωμένες 

παραλίες που προσφέρουν καταλύματα, όπως για παράδειγμα 

η Επισκοπή, ο Αδελιανός Κάμπος, το Πάνορμο και το Μπαλί. Στη 

νότια ακτή θα συναντήσετε ποικιλία μικρών κυρίως παραλιών, 

όπως η Αγία Γαλήνη και ο Πλακιάς, οι οποίες όμως είναι οργανωμένες 

και παρουσιάζουν ταχεία ανάπτυξη σε σχέση με τον τουρισμό, 

ενώ ένας μεγάλος αριθμός μικρών και απομακρυσμένων 

κολπίσκων υπόσχονται ακόμη και στον πιο απαιτητικό επισκέπτη 

μια ξεχωριστή εμπειρία. Μερικές από τις πιο γραφικές παραλίες 

του Λιβυκού πελάγους είναι ο Κόρακας, η Σούδα, το Δαμνόνι, το 

Αμμούδι, η λιμνοθάλασσα της Πρέβελης, η Τριόπετρα, ο Άγιος 

Παύλος και οι παραλίες της Κεραμιανής Γυαλιάς. 

26

Η παραλία του Ρεθύμνου φιλοξενεί κάθε χρόνο, περίπου 180 φωλιές 

της θαλάσσιας χελώνας Caretta Caretta. Ο ΑΡΧΕΛΩΝ είναι 

ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που προστατεύει τις ελληνικές 

παραλίες στις οποίες βρίσκει καταφύγιο η θαλάσσια χελώνα 

Caretta Caretta. Κατά τη διάρκεια της περιόδου φωλεοποίησης 

(από τον Μάιο έως τον Αύγουστο) οι φωλιές προστατεύονται κατά 

τη διάρκεια της νύχτας. Μπορείτε να συμμετάσχετε στην απελευθέρωση 

μιας θαλάσσιας χελώνας ή να ζήσετε την επώαση των αυγών 

της και να δείτε τα μωρά χελωνάκια στο πρώτο τους ταξίδι προς 

τον ωκεανό. 

Τα πεντακάθαρα νερά, οι άρτιες ξενοδοχειακές υποδομές που σέβονται 

το φυσικό περιβάλλον αλλά και η εκτενής προσβασιμότητα 

του αστικού κέντρου, έχουν αναγνωριστεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο 

και έχουν αναδείξει τον Δήμο Ρεθύμνης ως πρότυπο βιώσιμου 

σχεδιασμού. Στο πλαίσιο των Greek Travel Awards όπου Σουηδοί, 

Νορβηγοί και Δανοί επισκέπτες ψήφισαν και επιβράβευσαν τους 

αγαπημένους τους προορισμούς και καταλύματα ανά την Ελλάδα, 

το Ρέθυμνο κέρδισε δύο χάλκινα βραβεία ως καλύτερος προορισμός 

πόλης και οικογένειας και ένα χρυσό βραβείο ως καλύτερος 

προορισμός πολιτισμού για το έτος 2019. 

Το Ρέθυμνο είναι μια προσιτή πόλη που προσφέρει υποδομές φιλικές 

προς άτομα με ειδικές ανάγκες. Στόχος είναι η βελτίωση της 

ποιότητας ζωής για όλους, είτε αυτοί είναι μόνιμοι κάτοικοι της 

πόλης είτε επισκέπτες και ταυτόχρονα η αποφυγή διαχωρισμών ή 

αποκλεισμών. Το Ρέθυμνο παρέχει ένα ευρύ φάσμα προσβάσιμων 

εγκαταστάσεων αναψυχής όχι μόνο για ηλικιωμένους αλλά και για 

άτομα με αναπηρία. 

Η ενδοχώρα του Ρεθύμνου αποκαλύπτει έναν σχεδόν ακατέργαστο 

πλούτο: επιβλητικά φαράγγια, πανέμορφα σπήλαια, σπάνια είδη 

πανίδας και χλωρίδας, αυθεντικά ορεινά χωριά, μοναδικές περιπατητικές 

και ποδηλατικές διαδρομές. Τα απομακρυσμένα μοναστήρια 

στις ορεινές κορυφές αποτελούν μια πραγματική πρόκληση για 

όσους αγαπούν την περιπέτεια. Επισκεφθείτε τη Μονή Αρκαδίου, 

ένα μοναστήρι με σημαντική ιστορική κληρονομιά στενά συνδεδεμένη 

με την ιδέα της Επανάστασης και της Ελευθερίας. 

Ο Δήμος Ρεθύμνου κάθε χρόνο πραγματοποιεί ένα από τα 

παλαιότερα πολιτιστικά του δρώμενα, το «Φεστιβάλ Κρητικής 

Διατροφής». Το Φεστιβάλ είναι σαφώς προσανατολισμένο 

στην προώθηση των βραβευμένων κρητικών προϊόντων, 

και κυρίως του τοπικού κρασιού. Η Κρητική Διατροφή 

χαρακτηρίζεται ως η πλέον υγιεινή, εφόσον βασίζεται στα 

φρέσκα φρούτα, τα λαχανικά και τα όσπρια, καθώς και τα 

φρέσκα ψάρια, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και το εκλεκτής 

ποιότητας ελαιόλαδο. Το Φεστιβάλ, το οποίο διοργανώνεται 

κάθε Ιούλιο, προσφέρει μια εβδομάδα γεμάτη γεύσεις, 

χρώματα και μουσική και παρουσιάζει υψηλής ποιότητας 

κρητικά προϊόντα. Κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων προσφέρονται: 

• Έκθεση Κρητικών Προϊόντων. 

• Σεμινάρια τροφίμων και οίνου όπου οι επισκέπτες μπορούν 

να ενημερωθούν από ειδικούς για τις μεθόδους παραγωγής, 

τα χαρακτηριστικά τους, τα υψηλά πρότυπα ποιότητας 

και τα οφέλη για την υγεία τους. 

• Ειδικά μενού που προσφέρονται από εστιατόρια και ξενοδοχεία 

με πρώτες ύλες ντόπια προϊόντα. 

• Πληθώρα πολιτιστικών εκδηλώσεων με τη συμμετοχή 

γνωστών ντόπιων καλλιτεχνών καθώς και καλλιτεχνών από 

την υπόλοιπη Ελλάδα. 

Ο συγκεκριμένος θεσμός, με τη δυναμική και το εύρος των 

δράσεών του, αλλά και με απόλυτο σεβασμό στη διατήρηση 

της παράδοσης και στην ανάδειξη της ταυτότητας του Ρεθύμνου, 

εξακολουθεί να αποτελεί την καλύτερη ευκαιρία για 

να μπορεί η περιοχή μας να επιχειρεί, να ανταγωνίζεται, να 

αναπτύσσεται και να εξελίσσεται. 

Το Ρέθυμνο ευλογήθηκε από θεό και ανθρώπους και είναι 

μοναδικό! Μια μικρή γωνιά της Γης, αγκαλιασμένη από επιβλητικά 

βουνά και την απεραντοσύνη της θάλασσας, ζωγραφισμένη 

με αναγεννησιακά χρώματα και με ανθρώπους που 

τιμούν τη φιλοξενία ως γνήσιοι απόγονοι του Ξένιου Διός. 

Ένας τόπος που ερωτεύεσαι με την πρώτη ματιά... 

Στα 12 χλμ. Βορειοανατολικά του Ρεθύμνου υπάρχει ένας τόπος 

μοναδικής φυσικής ομορφιάς και αρχαιολογικής σημασίας, η Αρχαία 

Ελεύθερνα. Ο αρχαιολογικός χώρος βρίσκεται στην οδοντωτή 

κορυφογραμμή του βουνού Ψηλορείτη, σε ύψος 380 μ. 

Οι αρχαιολόγοι έχουν φέρει στο φως ευρήματα μεγάλης σημασίας, 

τα οποία αντιστοιχούν σε τμήμα ενός οικισμού αρκετών εποχών 

που περιλαμβάνει προϊστορικές, ελληνιστικές, ρωμαϊκές και βυζαντινές 

περιόδους, ενώ στη δυτική πλευρά του λόφου, οι επισκέπτες 

έχουν την ευκαιρία να δουν μια νεκρόπολη της γεωμετρικής και αρχαϊκής 

εποχής. Η έκθεση στο νέο μουσείο περιλαμβάνει μοναδικά 

ευρήματα, και ταυτόχρονα υποστηρίζεται από τον νεώτερο τεχνολογικό 

εξοπλισμό. Στην είσοδο του μουσείου υπάρχουν εγκατεστημένες 

οθόνες αφής, με πληροφορίες για τους επισκέπτες. 

Σταθερός προσανατολισμός της πόλης του Ρεθύμνου είναι η σύνδεση 

της Ιστορίας, της Παράδοσης και του Πολιτισμού με τη σύγχρονη 

πραγματικότητα και ανάγκες. Γι’ αυτό και όλοι οι πολιτισμικοί 

θεσμοί που έχουν παγιωθεί στο Ρέθυμνο αλλά και οι μεμονωμένες 

εκδηλώσεις, αποτελούν ουσιαστικά σημεία αναφοράς του Χθες στο 

Σήμερα, γέφυρες επικοινωνίας της πόλης μας με άλλους λαούς της 

Ευρώπης, στοιχεία της πολιτιστικής ταυτότητας του τόπου μας. 

27

Η ΑΡΧΑΊΑ ΕΛΛΆΔΑ 

ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΆ ΝΗΣΙΆ 

Της Γιάννας Σταματάκη 

Η Ελλάδα φημίζεται για τα πανέμορφα νησιά της με τις ονειρεμένες 

παραλίες, τα γραφικά χωριουδάκια, τα μοναδικά 

τοπία και τους φιλόξενους νησιώτες. Πέρα όμως από όλα 

αυτά τα ελληνικά νησιά διαθέτουν ιστορία και μνημεία του 

παρελθόντος που μεταφέρουν τον επισκέπτη πίσω σε αυτό. 

Τα μνημεία αυτά παρουσιάζουν ιστορικό και αρχαιολογικό 

ενδιαφέρον από όλες τις ιστορικές περιόδους της Ελλάδας, 

όμως στη συγκεκριμένη περίπτωση θα εστιάσουμε σε κάποια 

που αποπνέουν Αρχαία Ελλάδα. 

ΚΡΗΤΗ 

Η Κρήτη διαθέτει ένα πλούσιο αριθμό ιστορικών και 

αρχαιολογικών μνημείων, όπως τα μινωικά ανάκτορα, 

τα ενετικά φρούρια, τα αρχαία ιερά σπήλαια και 

τις αρχαίες πόλεις. Ανάμεσά τους ξεχωριστή θέση 

κατέχει το ανάκτορο της Κνωσού, το κέντρο του 

Μινωικού Πολιτισμού. Το μεγαλοπρεπές ανάκτορο 

ήταν η έδρα του βασιλιά Μίνωα και οι συνταρακτικοί 

μύθοι της Λαβυρίνθου με το Μινώταυρο και του Δαίδαλου 

με τον Ίκαρο συνδέονται με αυτό. 

28

ΝΑΞΟΣ 

Η Νάξος αποτελεί το μεγαλύτερο νησί των Κυκλάδωνκαι 

διαθέτει πολλά μνημεία αρχαιολογικού ενδιαφέροντος 

όπως ο Ναός της Δήμητρας, οι πύργοι 

Μπαζαίου και Χειμάρρου, οι κούροι του Απόλλωνα 

και Μέλανες καθώς επίσης σπουδαία ιερά και κάστρα. 

Αυτό που εντυπωσιάζει και θεωρείται σήμα 

κατατεθέν του νησιού είναι η Πορτάρα. Πρόκειται 

για μια γιγάντια μεγαλοπρεπή μαρμάρινη πύλη που 

άνηκε στο Ναό του Απόλλωνα, ο οποίος ξεκίνησε να 

χτίζεται κατά τον 6οπ.Χ. αιώνα από τον τύραννο Λύγδαμι 

και δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. 

ΣΑΜΟΣ 

Η Σάμος του Πυθαγόρα, του Επίκουρου και Αρίσταρχου 

βρίσκεται ανατολικά του Αιγαίου Πελάγους και 

διαθέτει ένα πλούσιο αριθμό σημαντικών αρχαιοελληνικών 

μνημείων. Ο Ναός της Ιμβρασίας Ήρας 

βρίσκεται στο χώρο που σύμφωνα με τη μυθολογία 

γεννήθηκε η θεά και ονομάζεται ¨Ηραίο¨, η Ιερά 

Οδός, που ένωνε την αρχαία πόλη με το Ηραίο και το 

Πυθαγόρειο, τα ρωμαϊκά λουτρά και το Ευπαλίνειο 

Όρυγμα είναι κάποια από αυτά. 

ΡΟΔΟΣ 

Μιλώντας κανείς για τη Ρόδο, το μεγαλύτερο νησί 

των Δωδεκανήσων, ένα πλήθος εικόνων από αρχαιολογικούς 

χώρους και αξιοθέατα πλημμυρίζουν 

το μυαλό. Σίγουρα η Μεσαιωνική πόλη και το 

κάστρο των ιπποτών είναι κάποια από αυτά, αλλά 

εκείνα που αποπνέουν άρωμα Αρχαίας Ελλάδας 

είναι η Ακρόπολη της Λίνδου με τη νεκρόπολή της 

και οι αρχαίες πόλεις-κράτη Κάμειρος, Βρούλιας, 

Κρητηνία και Ιαλυσού. 

29

ΚΩΣ 

Το τρίτο σε μέγεθος νησί του Αιγαίου Πελάγους 

παρουσιάζει αφθονία αρχαίων μνημείων 

και αποτελεί τη γενέτειρα του πατέρα 

της Ιατρικής, Ιπποκράτη. Στο νησί σώζονται 

τα ερείπια της αρχαίας πόλης του 3ου αιώνα 

π.Χ. με την Αρχαία Αγορά, τη Μεγάλη Στοά, 

τα ιερά του Διονύσου, της Αφροδίτης και του 

Ηρακλή, το Ωδείο και πολλά άλλα. Επίσης το 

Ασκληπιείο της Κω κλέβει την παράσταση και 

αποτελούσε μεγαλύτερο θεραπευτήριο της 

Αρχαίας Ελλάδας. Στο νησί επίσης υπάρχουν 

ερείπια και από τη στοά που στέγαζε την Ιατρική 

Σχολή του ο Ιπποκράτης. 

ΔΗΛΟΣ 

Το νησί της Δήλου βρίσκεται στο κέντρο των Κυκλάδων και καλύπτεται 

από πλήθος αρχαιοτήτων, όπως η Αγορά των Κομπεταλιστών, 

η οικία του Διονύσου, η στοά του Φιλίππου, ο Ναός των 

Δηλίων και πολλά άλλα. Το πιο φωτογραφημένο όμως αξιοθέατο 

του νησιού αποτελεί το Άνδηρο των Λεόντων. Τα 16 μαρμάρινα 

λιοντάρια του 7ου π.Χ. αιώνα που αποτελούσαν φύλακες της ιερής 

λίμνης. Σήμερα δυστυχώς σώζονται μόνο 4 από αυτά. 

ΑΙΓΙΝΑ 

Το νησί της Αίγινας βρίσκεται στο κέντρο του Σαρωνικού 

Κόλπου. Όπως και τα υπόλοιπα ελληνικά νησιά 

έτσι και η Αίγινα κατέχει τα δικά της μνημεία που 

θυμίζουν το μεγαλείο της Αρχαίας Ελλάδας. Ο Ναός 

της Αφαίας αποτελεί το γνωστότερο μνημείο, χτίστηκε 

για πρώτη φορά κατά τα έτη 570-560 π.Χ. και για 

δεύτερη περίπου το 500 π.Χ. και βρίσκεται βορειοανατολικά 

του νησιού. Ο συγκεκριμένος ναός μαζί με 

το Ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο και την Ακρόπολη 

σχηματίζουν ένα ισοσκελές τρίγωνο, το ιερό τρίγωνο 

της αρχαιότητας. 

30

find us on: 

Karnagio 

Next to the lake "Voulismeni", in 

the most beautiful point of Agios 

Nikolaos for 11 years and more, 

Karnagio is the meeting point of 

a high quality and creative cuisine, 

in a warm and idyllic environment 

that enchants even the more 

demanding visitors. 

1K.Palaiologou Str | Lasithi | 2841 025968

Από 

169€

Η καρδιά και η ψυχή μας 

είναι η Κρήτη. 

Ακόμα και για μας, που την ξέρουμε καλά, είναι μια συνεχής έκπληξη. 

Τόση ομορφιά δεν συνηθίζεται. 

Μεγαλόπρεπη και αιώνια, εντυπωσιάζει με τις εναλλαγές της και την 

μοναδικότητά της. Χωριά, πολιτείες, λόφοι, βουνά, χαράκια, και πάντα 

πρωταγωνίστρια η θάλασσα, με τις απίστευτες αποχρώσεις του μπλε, 

τις απόκρημνες ακτές και τις ξανθές εξωτικές παραλίες. 

Μια κρουαζιέρα εδώ είναι μια εμπειρία. Μέσα από το γαλάζιο δρόμο 

της αλμύρας το νησί αποκαλύπτει κρυμμένες πλευρές του. Ο νους 

γεμίζει από εικόνες και μυρωδιές, η ομορφιά ξεχειλίζει , η ψυχή 

αδειάζει από τα περιττά. 

Η Κρήτη μας εμπνέει και είναι τιμή μας να σας ταξιδεύουμε και να 

μοιραζόμαστε μαζί σας το μεγαλείο της. 

ΗΜΕΡΗΣΙΕΣ ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΕΣ 

ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ 

ΔΥΤΙΚΗ ΚΡΗΤΗ 

≈ ΑΠΌ ΚΊΣΑΜΟ ΣΤΗΝ ΓΡΑΜΒΟΎΣΑ 

ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΜΠΆΛΟ 

≈ ΚΡΟΥΑΖΙΈΡΕΣ ΣΤΟΝ ΚΌΛΠΟ 

ΤΗΣ ΣΟΎΔΑΣ 

ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΚΡΗΤΗ 

≈ ΑΠΌ ΙΕΡΆΠΕΤΡΑ ΣΤΗ ΧΡΥΣΉ 

≈ ΑΠΌ ΜΑΚΡΎ ΓΙΑΛΌ ΣΤΟ 

ΚΟΥΦΟΝΉΣΙ 

40

41

ΜΠΟΔΟΣΑΚΕΙΟ 

Ένα σχολείο, μία ιστορία! 

Της Μαρίας Γιαμπουλάκη 

Το 2ο Δημοτικό Σχολείο Ηρακλείου ή καλύτερα το γνωστό σε 

όλους μας «Μποδοσάκειο» στεγάζεται σε ένα κτίριο της δεκαετίας 

του 1920, το οποίο κτίστηκε με δωρεά του Μικρασιάτη επιχειρηματία 

Μποδοσάκη προς τον δήμο Ηρακλείου. 

Το "By Bus" συνάντησε τη Διευθύντρια του Σχολείου κα Φαίη 

Κτιστάκη και στο παρόν τεύχος επιχειρούμε να αναδείξουμε την 

ιστορία αλλά και τη πολυσήμαντη δράση του 2ου Δημοτικού Σχολείου 

Ηρακλείου. Η κα Φαίη Κτιστάκη ήταν δασκάλα για πολλά 

χρόνια στο συγκεκριμένο σχολείο με οργανική θέση και από το 

2008 ανέλαβε τη Διεύθυνση, θέση που διατηρεί μέχρι σήμερα. 

Το κτίριο 

Η ίδρυση του σχολείου τοποθετείται στα 1927 κι από τότε λειτουργεί 

κανονικά ως σήμερα εκτός ενός μικρού διαστήματος της κατοχής. Το 

κτίριο έχει χαρακτηριστεί από την αρχαιολογική υπηρεσία ως διατηρητέο 

μνημείο . Το Μποδοσάκειο ως κτίριο αποτελεί ένα κόσμημα της 

παραλιακής διατηρώντας το ύφος και το χρώμα της παράδοσης. Χτισμένο 

από πέτρα με ψηλό ταβάνι και μεγάλα παράθυρα όπου ο ήλιος 

φωτίζει ως μέσα τις αίθουσες κι ο αέρας της θάλασσας φέρνει μια 

δροσιά ιδίως τους καλοκαιρινούς μήνες. Οι μαθητές δείχνουν άνετοι 

μέσα στους χώρους, χωρίς να είναι στριμωγμένοι. 

42

Το οικογενειακό σχολείο 

Το σχολείο δεν παρουσιάζει φαινόμενα σχολικής βίας 

ή εκφοβισμού γιατί είναι πολυπολιτισμικό κι ο καθένας 

σέβεται απολύτως την ιστορία και κουλτούρα του άλλου. 

«Ο αριθμός των μαθητών στα τμήματα συνήθως 

δεν ξεπερνάει τους 16 κι αυτό συνδυαστικά αποτελεί 

πρόκληση στις εγγραφές. Είναι ένα οικογενειακό σχολείο 

που όλοι γνωρίζονται μεταξύ τους και τα παιδιά λειτουργούν 

σαν μελίσσι. Δε λείπουν βέβαια και κακές στιγμές 

καβγάδων που λύνονται όμως εν τη γένεσή τους. Το 

Μποδοσάκειο είναι ένα σχολείο που σε κερδίζει αμέσως 

είτε απ' έξω περάσεις, πόσο μάλλον να φοιτήσεις! Το γεγονός 

ότι το σχολείο γαλούχησε μαθητές που διέπρεψαν 

σε φιλοσοφικές σχολές, επιστήμες και σε άλλα επαγγέλματα 

είναι ένας επιπλέον λόγος να αισθανόμαστε 

όλοι μας περήφανοι», αναφέρει η κα Κτιστάκη. 

Οι επισκέψεις των παλιών μαθητών 

«Χαίρομαι πολύ όταν κάποιος μαθητής από τα παλιά 

περάσει και μου πει «Αυτό ήταν το σχολείο μου, μπορώ 

να το δω;» Συνήθως βγαίνει με βουρκωμένα μάτια και 

αναμνήσεις στο βλέμμα. Νοσταλγούν το πράσινο, ξύλινο 

θρανίο τους, τη μπλε φόρμα της γυμναστικής, τη 

καμπάνα που χτυπούσε κι ακόμα υπάρχει στο γραφείο. 

Κάποιοι δάσκαλοι θυμούνται να παραμένει πάντα η εικόνα 

του Χριστού και η εικόνα του Μποδοσάκη απείραχτα 

στον τοίχο, εκεί πάνω από τα γραφεία», λέει με 

νοσταλγία η Διευθύντρια του 2ου Δημοτικού Σχολείου 

Ηρακλείου. 

Οι δράσεις των μαθητών και των 

δασκάλων 

Το σχολείο μέσα από τις δράσεις του καταφέρνει να 

προβάλει την παράδοση, τα ήθη και τα έθιμα και κυρίως 

να ενθαρρύνει τους μικρούς μαθητές να γνωρίσουν 

την ιστορία του τόπου τους. Ρωτήσαμε την κα Κτιστάκη 

για τις δράσεις που γίνονται κατά την διάρκεια της 

χρονιάς και πραγματικά διαπιστώνουμε ότι πρόκειται 

για ένα σχολείο αεικίνητο, ένα σχολείο που προσπαθεί 

να δίνει ολοένα και περισσότερα ερεθίσματα στους 

μαθητές αλλά κυρίως να τους εφοδιάσει όχι μόνο με 

γνώσεις στο πλαίσιο του αναλυτικού προγράμματος 

σπουδών αλλά με βιωματική μάθηση και ανακάλυψη, 

με εξερεύνηση και απόκτηση εμπειριών από διάφορα 

θεματικά πεδία. 

«Κατά τη διάρκεια της Σχολικής χρονιάς το Σχολείο 

αναπτύσσει πολλές δράσεις που σκοπό έχουν να δημιουργήσουν 

μαθητές με γνώσεις και να αναπτύξουν τις 

ιδιαιτερότητές τους και τις κλίσεις τους οδηγώντας σε 

μια πολύπλευρη εξέλιξη. 

Οι δράσεις αφορούν στην πρόληψη της Σχολικής Βίας, 

την ασφάλεια των μαθητών, τις πρώτες βοήθειες, τη 

μόλυνση του περιβάλλοντος, τη γειτνίαση με τα όμορα 

σχολεία 6ο και 44ο και 1ο και ανταλλαγή επισκέψεων 

με στόχο την αλληλόδραση. Οι μαθητές του 2ου Δημοτικού 

Σχολείου συμμετέχουν στις Δράσεις του Δήμου 

όπως το κυνήγι Κρυμμένου Θησαυρού, τη συμμετοχή 

και αδελφοποίηση με την ομάδα μπάσκετ της Τσεχίας 

στα πλαίσια του παγκόσμιου πρωταθλήματος μπάσκετ 

που θα λάβει χώρα στο Ηράκλειο από 12-19 Απρίλιου. 

Μια σημαντική δράση που έγινε στο Σχολείο μας για πρώτη 

φορά ήταν η αιμοδοσία, όπου μια τάξη μετατράπηκε σε αιμοδοτικό 

κέντρο. Κι εδώ θα ήθελα να ευχαριστήσουμε τη μονάδα 

εθελοντών Αιμοδοσίας του Παγνή καθώς και τον δραστήριο 

Σύλλογο γονέων του σχολείου. 

Η τοπική ιστορία αποτελεί για μας πρωταρχικό μέλημα και 

γι’ αυτό τη διδάσκουμε. Τηρούμε και σεβόμαστε τα ήθη και 

τα έθιμα και ευκαιριακά διοργανώνουμε μικρές ή μεγαλύτερες 

εκδηλώσεις. Θεωρούμε ότι η παράδοση πρέπει να μένει 

ζωντανή στο πέρασμα του χρόνου και φροντίζουμε να τη μεταδίδουμε 

στους μαθητές μας. Τη σημερινή εποχή δυστυχώς 

τα παιδιά τείνουν να γίνουν απλοί θεατές της ζωής μακριά 

από τη φύση, εξαιτίας των ηλεκτρονικών ερεθισμάτων. Η βιωματική 

μάθηση και συμμετοχικότητα αποτελούν βασικούς 

παράγοντες για να λειτουργεί το σχολείο σαν ζωντανός οργανισμός. 

Συνεργαζόμαστε με πολλούς φορείς για να δημιουργήσουμε 

ένα ανοιχτό προς την κοινωνία σχολείο». 

Δράσεις|Εκπαιδευτικά Προγράμματα 

≈ Παραγωγή βίντεο για τον Καζαντζάκη «Ταξιδεύοντας» 

≈ Χριστουγεννιάτικο παζάρι αγάπης για τις αδύναμες οικο 

γένειες του σχολείου μας 

≈ Συγκέντρωση τροφίμων-ρούχων 

≈ Δημιουργία Χριστουγεννιάτικου Χωριού με διάφορα 

μαγαζάκια μέσα στο σχολείο, όπως καφενείο, ζαχαρο 

πλαστείο, με χειροποίητα εδέσματα από γονείς και δασκάλους 

≈ Πάτημα σταφυλιών μέσα στο σχολείο 

≈ Ράβδισμα ελιών (από κλαδιά δικά μας που έχουμε φέρει) 

≈ Τσάκισμα ελιών και συλλογή σε βάζο 

≈ Αποκριά η Μακαρονού 

≈ Περπερούνα, έθιμο βροχής 

≈ Χελιδονίσματα (σε συνεργασία με 6ο και 4ο δημοτικό) 

≈ Σαρακοστή ζύμωμα 

≈ Βάψιμο αυγών με μαργαρίτες 

≈ Στόλισμα σταυρού για τα κάλαντα του Λαζάρου 

≈ Κατασκευές 

Για το τέλος ζητήσαμε από την κα Κτιστάκη να μοιραστεί μαζί 

μας το μήνυμα που η ίδια προσπαθεί να περάσει στους νέους 

δασκάλους και δασκάλες που διορίζονται στο Μποδοσάκειο. 

«Στους νέους συναδέλφους που έρχονται φροντίζω να είμαι 

κοντά στις ανησυχίες τους και να τους συμβουλεύω ήρεμα 

και ευγενικά. Θυμάμαι με νοσταλγία εκείνα τα χρόνια τα δικά 

μου που διορίστηκα ως αναπληρώτρια στο Καλού, ένα χωριό 

κοντά στο Κυπαρίσι και την καλοσύνη των κατοίκων που 

ερχόταν με το πεσκέσι να με φιλέψουν. Τους λέω ότι είναι 

αξιέπαινοι που σπούδασαν και τώρα βρίσκονται στο χώρο της 

σχολικής βουής», αναφέρει η κα Κτιστάκη αναπολώντας τις 

δικές της πρώτες ημέρες ως δασκάλα και απαντώντας στην 

ερώτησή μας. 

«Αγαπώ το σχολείο μου όπως και οι συνάδελφοί μου που είμαστε 

μαζί πολλά χρόνια. Κανείς δε θέλει να φύγει και να πάει 

σε άλλο σχολείο. Εύχομαι να είμαστε υγιείς όλοι μας και να 

συνεχίσουμε το όμορφο έργο μας στο Σχολείο μας μέχρι να 

λήξει η θητεία μας» σημειώνει χαρακτηριστικά η κα Κτιστάκη 

και η συγκίνηση είναι έκδηλη στο πρόσωπό της. 

43

Πλατανιάς - Αρκάδι - Πίκρη 

Μια σχετικά εύκολη διαδρομή 17 χιλιομέτρων, φυσιολατρικού 

και πολιτιστικού ενδιαφέροντος. Έχοντας ως αφετηρία 

την παραλία του Πλατανιά και περνώντας μέσα από τα χωριά 

Τσεσμές, Αδελε (με τον κεντρικό οικισμό του που χρονολογείται 

από την εποχή των Βενετών), Πηγή, Λούτρα (με τα 

πέτρινα σπίτια), Κυριάννα (με διάφορες παλιές και σύγχρονες 

εκκλησίες), Αμνάτο (με τις Ενετικές επαύλεις), φτάνεις 

στην ιστορική Ιερά μονή Αρκαδίου όπου η αυτοθυσία των 

ανθρώπων που έμεναν και έχασαν την ζωή τους εκεί επηρέασε 

και προσέλκυσε την προσοχή του υπόλοιπου κόσμου. 

Μετά από δύο ώρες πεζοπορία μέσα στο φαράγγι του Αρκαδίου 

με την απαράμιλλη φυσική ομορφιά του, βρίσκεσαι 

στο χωριό Πίκρη, έναν παραδοσιακό οικισμό που αξίζει να 

επισκεφτεί κανείς. 

Αδελε - Μαρουλάς - Αγία Παρασκευή - 

Πλατανιάς 

Μια πολιτιστική και φυσική διαδρομή περίπου 20 χιλιομέτρων 

η οποία μπορεί να διανυθεί με τα πόδια σε 4 ώρες. 

Ξεκινά από το Αδελε, το χωριό του Κωστή Γιαμπουδάκη, 

προς τον Άγιο Δημήτριο με την όμορφη Βυζαντινή εκκλησία 

με το ίδιο όνομα και ανεβαίνει προς την Αγία Τριάδα. Συνεχίζει 

στο χωριό της Αγίας Παρασκευής όπου βρίσκεται και η 

ομώνυμη εκκλησία. 

Η διαδρομή συνεχίζει ανηφορικά στον Μαρουλά με ενετικές 

κατοικίες και πύργους. Από εκεί ο δρόμος κατεβαίνει προς 

τον Πλατανιά, ένα τουριστικό θέρετρο διάσημο για την παραλία 

του, η οποία φιλοξενεί κάθε χρόνο φωλιές της θαλάσσιας 

χελώνας καρέτα – καρέτα, προσφέροντας εκπληκτική 

θέα στην πόλη του Ρεθύμνου. 

Φαράγγι των Μύλων 

Πρόκειται για ένα καταπράσινο φαράγγι, το οποίο βρίσκεται 

5 χιλιόμετρα βορειοανατολικά του Ρεθύμνου. Παρά το μικρό 

του μήκος, το φαράγγι προσφέρει καταφύγιο σε έναν σημαντικό 

αριθμό σπάνιων ειδών της κρητικής χλωρίδας που το 

καθιστά έναν πραγματικό βοτανικό κήπο. Η είσοδος σε αυτό 

βρίσκεται νότια του χωριού Χρωμοναστήρι και η έξοδός του 

κοντά στο γραφικό χωριό Ξηρό Χωριό. 

Μια γρήγορη επίσκεψη στο εγκαταλελειμμένο χωριό 

των Μύλων μέσω μιας παλιάς πλακόστρωτης διαδρομής 

οδηγεί στο μέσο περίπου του φαραγγιού. Κοντά σε 

αυτήν την περιοχή υπάρχουν κάποια μέρη που αξίζει να 

επισκεφτεί κανείς όπως η Μονή Χαλεβή, το Στρατιωτικό 

μουσείο το οποίο φιλοξενείται στην ανακαινισμένη βίλλα 

Claudio, ένα εντυπωσιακό αρχοντικό Ενετικής αρχιτεκτονικής 

που χρονολογείται από τον 17ο αιώνα, το Χρωμοναστήρι 

και η μονή της Αγίας Ειρήνης. 

Αργυρούπολη 

Η Αργυρούπολη είναι ένα όμορφο χωριό χτισμένο στα 

ερείπια της αρχαίας Λάππας. Η περιοχή φημίζεται για 

τις πηγές της Αγίας Δύναμης. Οι τοπικές ταβέρνες σερβίρουν 

στους επισκέπτες πιάτα της κρητικής παραδοσιακής 

κουζίνας, μεταξύ των οποίων το περίφημο ψητό 

αρνί. Η διαδρομή μπορεί να ολοκληρωθεί με μία επίσκεψη 

στην σπηλιά από την οποία ρέει το ποτάμι Μουσελάς 

στο παρεκκλήσι του Αγίου Ιωάννη. Κοντά στην Αργυρούπολη 

και πηγαίνοντας προς το χωριό κάτω Πόρος 

υπάρχει ένα σκιερό μέρος γνωστό ως «Πέντε παρθένες» 

με μία βυζαντινή εκκλησία με το ίδιο όνομα. Το κέντρο 

της περιοχής είναι το μεγάλο χωριό της Επισκοπής και 

3 km βόρεια εκτείνεται μια τεράστια αμμουδιά. Νότια 

υπάρχει το ορεινό χωριό Μυριοκέφαλα, γνωστό για τη 

Βυζαντινή εκκλησία της Παναγίας. 

Αρμένοι 

Ο οικισμός των Αρμένων βρίσκεται 10 χιλιόμετρα νότια 

της πόλης του Ρεθύμνου. Οι πρώτοι κάτοικοι ήταν οι 

Μινωϊτες κοντά στον οικισμό του Καστέλλου. H ύπαρξη 

νερού και το μεγάλο σε έκταση δάσος βελανιδιών βοηθά 

στην ανάπτυξη ενός πολυπληθούς οικισμού. 

Η ΥΜ Νεκρόπολη βρίσκεται 3 χιλιόμετρα βόρεια των Αρμένων 

και πλησίον του οικισμού Σωματά. Στον Κάστελλο 

υπάρχει το μουσείο της Βελανιδιάς και στο Σωματά το 

Λαογραφικό Μουσείο. 

Yπάρχουν πολλά κτίρια-θησαυροί της Βενετικής και 

Οθωμανικής περιόδου όπως κατοικίες, ελαιοτριβεία και 

εκκλησίες. 

44

45

46

47

ΚΑΘΑΡΌ ΝΕΡΌ 

Δικαίωμα και ευθύνη των πολιτών 

Της Πόπης Μπαξεβάνη 

Υπεύθυνη Επικοινωνίας/Ενημέρωσης 

LIFE Natura Themis 

Ο ενεργός πολίτης αναγνωρίζεται από την ενεργή συμμετοχή 

του στις κοινωνικές διεργασίες / στο κοινωνικό γίγνεσθαι 

καθώς και από τον κοινωνικό έλεγχο που ασκεί για να 

εξασφαλίσει την τήρηση των κανόνων και των αξιών της 

κοινωνίας. Προϋπόθεση για την άσκηση κοινωνικού ελέγχου 

αποτελεί η γνώση του συνόλου των δικαιωμάτων αλλά 

και των υποχρεώσεων που έχει ο πολίτης. Για ένα συνταγματικά 

κατοχυρωμένο αγαθό όπως το περιβάλλον (άρθρο 

24 του Συντάγματος), το οποίο είναι ζωτικό και από 

τη διατήρηση του εξαρτάται η επιβίωση και η ανάπτυξη της 

ανθρωπότητας, η ύπαρξη ενεργών πολιτών είναι απαραίτητη. 

Η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος είναι υπόθεση 

όλων μας – του νομοθέτη, των αρμόδιων Αρχών και του 

πολίτη. Είναι η προστασία ενός δικαιώματος προσωπικού, 

συλλογικού και διαρκούς, που όμως προϋποθέτει και την 

αντίστοιχη δική μας ατομική ευθύνη. Η προστασία του φυσικού 

περιβάλλοντος είναι πάνω από όλα τρόπος ζωής. 

Έννοιες όπως η κλιματική αλλαγή, η ερημοποίηση (το έδαφος 

γίνεται ξηρότερο και χάνεται η βιοποικιλότητα) και η 

υποβάθμιση των υδατικών πόρων, αποτελούν την πραγματικότητα 

που πλέον βιώνουμε, η οποία ολοένα και επιδεινώνεται. 

Ιδιαίτερα για την Κρήτη, η προστασία των υδατικών 

πόρων είναι κρίσιμη για την κοινωνική και οικονομική 

ευημερία των κατοίκων. Μεγάλη ανισοκατανομή στις βροχοπτώσεις 

από δυτικά προς ανατολικά αλλά και από βορά 

προς νότο, ελάχιστα επιφανειακά ύδατα (λίμνες, ποτάμια, 

έλη), έντονο ανάγλυφο και μεγάλες απορροές υδάτων στη 

θάλασσα, υπόγειες υδροφορίες διάσπαρτες δυσανάλογα 

στην επικράτειά του νησιού είναι μερικά από τα φυσικά χαρακτηριστικά 

των υδατικών πόρων του νησιού. 

Τις δυσαρμονίες στη διαθεσιμότητα και ποιότητα των νερών 

επιδεινώνουν η εκτεταμένη απόληψη υπόγειων υδάτων για 

αρδευτικές και υδρευτικές ανάγκες, οι δυσανάλογες απαιτήσεις 

σε νερό την καλοκαιρινή περίοδο λόγω του αυξανόμενου 

τουριστικού ρεύματος και της επέκτασης των αρδευόμενων 

καλλιεργειών, η σφράγιση των εδαφών από την 

εκτεταμένη και άναρχη δόμηση και τις μεγάλες κατασκευές 

υποδομής και οι αλόγιστες εισροές λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων 

στον πρωτογενή τομέα. 

Τα προβλήματα αυτά οφείλονται κυρίως στην έλλειψη προγραμματισμού 

και ορθής διαχείρισης από πλευράς φορέων 

και υπηρεσιών, στην ανεπάρκεια και τις ισχυρές αντιθέσεις 

των χωροταξικών σχεδίων (τοπικών και εθνικών) και στις 

πιέσεις των τοπικών κοινωνιών για ανάπτυξη και υποδομές 

που δεν είναι πάντα απαραίτητες και επωφελείς για την κοινωνική 

και οικονομική πρόοδο του τόπου. 

Πέραν των διοικητικών και κρατικών ευθυνών, οι καθημερινές 

δραστηριότητες των πολιτών συμβάλλουν αρνητικά 

στην περιβαλλοντική υποβάθμιση των υδάτων στην 

Κρήτη, όπως αποδεικνύεται τόσο από μελέτες όσο και 

από μια απλή παρατήρηση των περιαστικών περιοχών και 

της κρητικής υπαίθρου. Στα ίδια συμπεράσματα καταλήγει 

και το έργο LIFE Natura Themis* τόσο μέσω της έρευνας 

που διεξάγεται από τα Παρατηρητήρια Περιβαλλοντικού 

Δικαίου Ανατολικής και Δυτικής Κρήτης, όσο και από τη 

χρήση της εφαρμογής για έξυπνες συσκευές (Application 

LIFE Natura Themis) που ανέπτυξε η Ελληνική Εταιρεία 

Προστασίας της Φύσης και βρίσκεται σε λειτουργία από 

τον Αύγουστο του 2017. Το μεγαλύτερο ποσοστό των 

ανώνυμων καταγγελιών που δέχονται οι διαχειριστές της 

εφαρμογής, αφορούν στην ανεξέλεγκτη απόρριψη απορριμμάτων-αποβλήτων 

σε πρανή ή/και κοίτες ρεμάτων. 

Οι περισσότερες περιπτώσεις που καταγράφηκαν στο 

πλαίσιο του έργου LIFE Natura Themis, αφορούν σε μπάζα 

αναμεμειγμένα με απορρίμματα τα οποία είναι οικιακά 

(παλιές ηλεκτρικές συσκευές, απόβλητα από ανακαινίσεις 

κτιρίων, παλιά έπιπλα και αντικείμενα, υφάσματα, παιχνίδια 

και οτιδήποτε περισσεύει σε ένα νοικοκυριό). Όλα 

αυτά θα έπρεπε να κατευθύνονται στους αντίστοιχους 

κάδους απορριμμάτων και στους εξουσιοδοτημένους χώρους 

απόθεσης αποβλήτων. 

48

Εκτός από τα στερεά απορρίμματα, αποβάλλονται ανεξέλεγκτα 

και οικιακά υγρά απόβλητα και λύματα από κατοικίες 

που έχουν συνδέσει το αποχετευτικό τους σύστημα με το 

κοντινότερο ρυάκι ή ρέμα, με ότι αυτό συνεπάγεται τόσο 

για το περιβάλλον όσο και για τη δημόσια υγεία! 

Οι φωτογραφίες είναι ενδεικτικές και αποτυπώνουν την κατάσταση 

σχεδόν σε όλο το νησί. 

Το νερό διαμορφώνει και καθορίζει τη ζωή όλων των 

οργανισμών στον πλανήτη. Είναι ένα δημόσιο αγαθό ζωτικής 

σημασίας για την επιβίωσή μας. Η προστασία και η 

διατήρηση της καλής ποιοτικής και ποσοτικής κατάστασης 

των υδάτινων σωμάτων όπως ρέματα, ρυάκια, υγρότοποι, 

υδροφορείς κ.λπ. είναι δικαίωμα και ευθύνη τόσο της πολιτείας 

όσο και του καθενός από εμάς. 

Επιτακτική είναι και η ανάγκη αλλαγής της νοοτροπίας 

των κατοίκων του νησιού όσον αφορά στη διαχείριση των 

οικιακών απορριμμάτων και τον σεβασμό του δημόσιου 

χώρου, τόσο για λόγους ηθικής τάξης όσο και για κοινωνικούς, 

οικονομικούς και λόγους δημόσιας υγείας. 

Ας επιλέξουμε λοιπόν το καλύτερο για τις κοινωνίες μας 

και για τις μέλλουσες γενιές, που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν 

τις επιπτώσεις των άστοχων και επιπόλαιων μέχρι 

σήμερα ενεργειών μας. 

Η προστασία των υδάτων πλαισιώνεται από ένα σύνολο νομικών 

διατάξεων βασισμένο κατά κύριο λόγο στην Οδηγία πλαίσιο 

για τα ύδατα 2000/60/ΕΚ, η οποία έχει ενσωματωθεί στο 

εθνικό δίκαιο με τον Ν. 3199/2003 και το Προεδρικό Διάταγμα 

(Π.Δ.) υπ’ αρίθμ. 51/2007 (ΦΕΚ 54/Α/2007). Σκοπός της 

Οδηγίας, και κατ’ επέκταση του σχετικού νόμου και του Π.Δ. 

(άρθρο 1), είναι η ολοκληρωμένη προστασία και ορθολογική 

διαχείριση των εσωτερικών επιφανειακών, των μεταβατικών, 

των παράκτιων και υπόγειων υδάτων, η οποία συνίσταται: 

α) Στην αποτροπή της περαιτέρω επιδείνωσης, και στην 

προστασία και βελτίωση της κατάστασης των υδάτινων οικοσυστημάτων, 

καθώς και των αμέσως εξαρτώμενων από 

αυτά χερσαίων οικοσυστημάτων και υγροτόπων, σε ό,τι 

αφορά τις ανάγκες τους σε νερό. 

β) Στην προώθηση της βιώσιμης χρήσης του νερού, βάσει μακροπρόθεσμης 

προστασίας των διαθέσιμων υδατικών πόρων. 

γ) Στην ενίσχυση της προστασίας και τη βελτίωση του υδάτινου 

περιβάλλοντος, μεταξύ άλλων με ειδικά μέτρα για την 

προοδευτική μείωση και αν είναι δυνατόν την εξάλειψη των 

απορρίψεων, εκπομπών και διαρροών επικίνδυνων ουσιών. 

δ) Στη διασφάλιση της προοδευτικής μείωσης της ρύπανσης 

των υπόγειων υδάτων και στην αποτροπή της περαιτέρω 

μόλυνσής τους. 

ε) Στον μετριασμό των επιπτώσεων από πλημμύρες και ξηρασίες. 

Με αυτό τον τρόπο συμβάλλει στην εξασφάλιση 

επαρκούς παροχής επιφανειακού και υπόγειου νερού καλής 

ποιότητας που απαιτείται για τη βιώσιμη, ισόρροπη και δίκαιη 

χρήση ύδατος και στη σημαντική μείωση της ρύπανσης των 

υπογείων υδάτων. 

στ) Στην προστασία των εσωτερικών και θαλάσσιων υδάτων 

και στην επίτευξη των στόχων των σχετικών διεθνών 

συμφωνιών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων, που αποσκοπούν 

στην πρόληψη και την εξάλειψη της ρύπανσης του 

θαλασσίου περιβάλλοντος. 

Σύμφωνα με τον προαναφερόμενο νόμο Ν. 3199/2003 αρ. 

14: «Η διαχείριση των αποβλήτων πραγματοποιείται χωρίς να 

τίθεται σε κίνδυνο η ανθρώπινη υγεία και χωρίς να βλάπτεται 

το περιβάλλον, και ιδίως: α) χωρίς να δημιουργείται κίνδυνος 

για το νερό, τον αέρα, το έδαφος, τα φυτά ή τα ζώα, β) χωρίς 

να προκαλείται όχληση από θόρυβο ή οσμές, και γ) χωρίς να 

επηρεάζεται δυσμενώς το τοπίο ή οι τοποθεσίες ιδιαίτερου ενδιαφέροντος.». 

Επίσης σύμφωνα με τον Ν. 4042/2012 αρ. 29: 

«Απαγορεύεται η εγκατάλειψη, η απόρριψη και η ανεξέλεγκτη 

διαχείριση των αποβλήτων.». 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 

Μπάρλα Α. (2019). Τεχνικός Οδηγός: Το Δίκαιο του Περιβάλλοντος 

και το Δίκτυο NATURA 2000 – Οδηγός του Πολίτη. 

Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, σελ. 96, Αθήνα. 

Παπαδόπουλος Β. (2019). Τεχνικός Οδηγός: Οι Οδηγίες για 

τα Άγρια Πτηνά και τους Οικοτόπους – Οδηγός για Δικηγόρους 

και Υπαλλήλους της Διοίκησης. Ελληνική Εταιρία Προστασίας 

της Φύσης, σελ. 104, Αθήνα. 

* Το έργο LIFE Natura Themis (LIFE14/GIE/GR/000026) χρηματοδοτείται 

σε ποσοστό 60% από το χρηματοδοτικό εργαλείο LIFE 

“Περιβαλλοντική Διακυβέρνηση & Πληροφόρηση” της Ευρωπαϊκής 

Επιτροπής, ενώ μέρος της ιδίας συμμετοχής των Συνδικαιούχων του 

έργου καλύφθηκε από το Πράσινο Ταμείο. 

49

ΓΙΆΝΝΗΣ 

ΛΙΑΠΆΚΗΣ 

ΜΎΘΟΙ & ΑΛΉΘΕΙΕΣ 

ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΑΣΤΙΚΉ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΉ 


Ο Γιάννης Λιαπάκης είναι Πλαστικός Χειρουργός. 

Αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή 

του Πανεπιστημίου Αθηνών, ολοκλήρωσε 

δύο διδακτορικές διατριβές και στη 

συνέχεια ολοκλήρωσε την ειδικότητα της 

Πλαστικής Χειρουργικής στο Αντικαρκινικό 

Νοσοκομείο Αθηνών, "ο Άγιος Σάββας". Έχει 

βραβευτεί με το δίπλωμα της Ευρωπαϊκής 

Εταιρείας Πλαστικής, Επανορθωτικής και 

Αισθητικής Χειρουργικής (EBOPRAS) στην 

Βέρνη της Ελβετίας και μετεκπαιδεύτηκε 

στο Βέλγιο και την Ολλανδία. Είναι ενεργό 

μέλος της "LEAP/Surgical Relief Teams" και 

πραγματοποιεί ανθρωπιστικές αποστολές 

σε όλο τον κόσμο. 

Συναντήσαμε τον Γιάννη Λιαπάκη και μιλήσαμε 

για τις σύγχρονες θεραπείες στην 

πλαστική και αισθητική χειρουργική, για 

τους μύθους και τις αλήθειες γύρω από αυτές 

και κυρίως το τι πρέπει να προσέξει κάποιος 

που επιθυμεί να παρέμβει στο σώμα ή 

το πρόσωπό του κάνοντας μία τέτοια επέμβαση. 

Δεν είναι λίγες οι φορές που έχουμε 

συναντήσει ανθρώπους που έφτασαν 

στα όρια της υπερβολής και το αποτέλεσμα 

μόνο κολακευτικό δεν είναι. Ωστόσο, είναι 

γεγονός ότι πλέον μπορούμε με ασφάλεια 

να παρέμβουμε σε σημεία του σώματός και 

του προσώπου μας που δεν μας αρέσουν 

και να τα αλλάξουμε. Η βάση όμως όλων 

αυτών, όπως σημειώνει χαρακτηριστικά 

και ο κ. Λιαπάκης, είναι να είμαστε ο εαυτός 

μας. Μπορούμε να κάνουμε επεμβάσεις 

για να αλλάξουμε κάτι που δεν μας αρέσει 

αλλά με σύνεση, η υπερβολή όχι μόνο δεν 

βοηθάει αλλά φέρνει πολλές φορές και τα 

αντίθετα αποτελέσματα. 

Ποιες είναι οι πιο δημοφιλείς θεραπείες και ποια είναι τα αποτελέσματά 

τους; Απευθύνονται σε όλους ή υπάρχουν κατηγορίες ατόμων 

όπου αν αντιμετωπίζουν κάποιο συγκεκριμένο ιατρικό θέμα 

δεν μπορούν να λάβουν τέτοιου είδους υπηρεσίες; 

Η πιο δημοφιλής μη επεμβατική θεραπεία της Πλαστικής Χειρουργικής, 

είναι το Botox, ένα φάρμακο που εγχύεται στο πρόσωπο, ενυδατώνει, 

απαλύνει τις ρυτίδες, βελτιώνει το περίγραμμα και μειώνει τα σημάδια 

της ακμής και την ατοπική δερματίτιδα ιδιαίτερα όταν συνδυάζεται με 

microBotox. Το υαλουρονικό οξύ, η δεύτερη πιο δημοφιλής θεραπεία, 

δίνει όγκο στα χείλη και τα ζυγωματικά, διορθώνει την μύτη και τα σημάδια 

στο πρόσωπο. Η λιπόλυση «εξαφανίζει» το διπλοσάγονο και τα 

νήματα ανασηκώνουν το πρόσωπο δίνοντας του το χαμένο του σχήμα. 

Το χημικό peeling μειώνει τις ρυτίδες και δίνει λάμψη στο δέρμα και 

όταν μάλιστα συνδυάζεται με βλαστοκύτταρα από το αίμα και diamond/ 

crystal/hydro microdermabrasion, κάνει σύσφιξη, ενυδατώνει, ενεργοποιεί 

το κολλαγόνο και τους ινοβλάστες, μειώνει μέχρι και την τριχόπτωση. 

Η αποτρίχωση με το lαser αφαιρεί την ανεπιθύμητη τριχοφυΐα 

από την μασχάλη, το μπικίνι, τα πόδια και οπουδήποτε αλλού από το 

σώμα με τρόπο ανώδυνο και οριστικό. 

Αντίστοιχα, η πιο δημοφιλής επεμβατική θεραπεία στην Πλαστική Χειρουργική 

είναι η αυξητική στήθους με ενθέματα σιλικόνης και λίπος/ 

βλαστοκύτταρα. Αυξάνει το μέγεθος και «γεμίζει» το μπούστο και αν 

συνδυάζεται με λιποαναρρόφηση το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό. 

Η high def lipo, η τελευταία λέξη στην λιπογλυπτική, σμιλεύει το 

σώμα αποκαλύπτοντας six pack tummy και Brazilian butt lift. Ιδιαίτερα, 

η ανόρθωση γλουτών και η αιδοιοπλαστική έχουν μόνο αύξηση τα 

τελευταία χρόνια. Η ρινοπλαστική, “η επέμβαση των χιλιοστών”, αναδιαμορφώνει 

το σχήμα της μύτης και βελτιώνει την αναπνοή. Η βλεφαροπλαστική 

αφαιρεί την “περίσσια” του δέρματος στα άνω και τις 

“σακούλες” στα κάτω βλέφαρα με τρόπο οριστικό. Το face lift ιδιαίτερα 

μετά την ηλικία των 40, αφαιρεί την χαλάρωση του λαιμού, βελτιώνει 

το περίγραμμα της κάτω γνάθου, σηκώνει το πρόσωπο. Και τέλος η κοιλιοπλαστική 

εξαφανίζει τις ραγάδες και την χαλάρωση της κοιλιάς ιδιαίτερα 

μετά την γέννα και την απώλεια βάρους. Παλαιότερα, ήταν η αφαίρεση 

του «περίσσιου» δέρματος, ωστόσο στις μέρες μας το ζητούμενο είναι η 

αναστροφή της γήρανσης. Το PRP, τα βλαστοκύτταρα, το microfat graft 

αποτελούν με την τεχνητή νοημοσύνη, τις 3D εκτυπώσεις και την τεχνολογία 

των ρομπότ, το «κουτί της Πανδώρας». Το μέλλον είναι ήδη εδώ 

και το να μεγαλώνει κάποιος γίνεται απλά θέμα επιλογής. Ωστόσο, 

το ζητούμενο δεν είναι πώς φαίνεται κάποιος αλλά κυρίως να είναι. 

Η Πλαστική Χειρουργική μπορεί να βοηθήσει στην ισορροπία, είναι 

διέξοδος μέχρι και από την κατάθλιψη. 

50

Τι πρέπει να προσέξει ένα άτομο το οποίο επιθυμεί 

να επέμβει χειρουργικά έτσι ώστε να αλλάξει κάτι 

στο πρόσωπο ή στο σώμα του για αισθητικούς λόγους; 

Σίγουρα, κάπου θα έχετε διαβάσει για τρομακτικές ιστορίες 

παραμόρφωσης επωνύμων (βλέπε Courtney Love, 

Meg Ryan, Tori Spelling κλπ.), αλλά και για άλλες περιπτώσεις 

αιματώματος, οιδήματος ή θρόμβωσης –και, 

που πολλές φορές δεν οφειλόταν σε λάθος του Ιατρού. 

Τις περισσότερες φορές μάλιστα ούτε καν Πλαστικού 

Χειρουργού. Ακόμη και μια διόρθωση ρουτίνας είναι 

μια κανονική Χειρουργική επέμβαση και αρκετές φορές, 

ανεξάρτητα από τις ικανότητες του Ιατρού, υπάρχει ο κίνδυνος 

επιπλοκών. 

Παρόλο που όλο και περισσότερες γυναίκες (αλλά και 

άνδρες), θεωρούν την Αισθητική Χειρουργική ως μια 

πολύ λογική επιλογή για ανανέωση της εμφάνισής τους, 

εντούτοις, κάποιες φορές το αποτέλεσμα μπορεί να μην 

τις αποζημιώσει. Έτσι, πριν συμφωνήσετε για μια ένεση 

ή για μια φθηνή λιποαναρρόφηση στο Ινστιτούτο της 

γειτονιάς, έχετε κατά νου τα παρακάτω: 

■ Μη καλή συμμόρφωση με τις οδηγίες. Αν μετά από μια 

επέμβαση Πλαστικής Χειρουργικής πάτε κατευθείαν για 

μπάνιο στην θάλασσα ή ξεκινήσετε αμέσως γυμναστική 

και δεν πάρετε την αγωγή που συστήνει ο θεράπων Ιατρός 

τότε συγνώμη αλλά «τα γυρεύετε»… 

■ Οι δυσάρεστες ουλές. Σε μια μεγάλη επέμβαση Κοιλιοπλαστικής 

ή Ανόρθωσης στήθους ή ακόμη και μιας 

μη επεμβατικής θεραπείας όπως πχ χημικό peeling, οι 

περισσότερες ασθενείς θεωρούν βέβαιο ότι η μεγάλη 

δεξιότητα του Ιατρού θα μειώσει στο ελάχιστο το αντιαισθητικό 

σημάδι. Όμως, στην πραγματικότητα το πόσο 

έντονα θα φαίνεται η ουλή πολλές φορές εξαρτάται από 

την ίδια την ασθενή. Επίσης δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι 

χρειάζεται πάντα μέχρι και 1 χρόνο για να έχουμε οριστικό 

αποτέλεσμα σε ότι αφορά τις ουλές οποιουδήποτε 

τραύματος. 

■ Επιπόλαιη επιλογή γιατρού. Άλλες ιατρικές ειδικότητες 

μπορούν να εκτελούν κάποιες επεμβάσεις Αισθητικής, 

ωστόσο, αναζητήστε καλύτερα έναν πιστοποιημένο 

και έμπειρο Πλαστικό Χειρουργό 

■ Κακές διατροφικές συνήθειες μετά τη λιποαναρρόφηση. 

Όταν ένας Πλαστικός Χειρουργός εκτελεί λιποαναρρόφηση 

στους γλουτούς αφαιρεί με το λίπος συγκεκριμένο 

αριθμό λιποκυττάρων. Αν όμως η ασθενής 

πάρει 10 κιλά έπειτα από μερικούς μήνες, το λίπος θα 

αποθηκευθεί σε νέα σημεία, π.χ. στους μηρούς ή στην 

κοιλιά και το σώμα θα δείχνει ανομοιόμορφο. Αν επίσης 

χάσει 10 κιλά τότε η περιοχή της λιποαναρρόφησης θα 

χαλαρώσει. 

■ Απόκρυψη πληροφοριών ζωτικής σημασίας. Αν είστε 

βαριά καπνίστρια, παχύσαρκη ή παίρνετε φάρμακα κάθε 

σοβαρός Ιατρός θα πρέπει πρώτα να σας ελέγξει. 

■ Το πολύ φτηνό πληρώνεται πολύ ακριβά. Υπάρχει λόγος 

που η Πλαστική Χειρουργική δεν είναι για όλους. 

Είναι δύσκολη και χρειάζεται εξειδικευμένες τεχνικές 

και γνώσεις. Ωστόσο, εν μέσω οικονομικής κρίσης, 

μπορεί να βρεθείτε μπροστά σε τρομερά συμφέρουσες 

προσφορές από μη πιστοποιημένους ή εντελώς 

ανειδίκευτους Ιατρούς. Μείνετε μακριά. 

■ Η διόρθωση μιας κακής επέμβασης κρύβει περισσότερους 

κινδύνους. Ας πούμε ότι χρειάζεστε διόρθωση 

για μια επέμβαση που κάνατε στο παρελθόν. Το κόστος 

επανεπέμβασης είναι συνήθως μεγαλύτερο. Απ’ την 

άλλη, η ταλαιπωρία και ο κίνδυνος επιπλοκών θα είναι 

εκτεταμένος. Όχι ακατόρθωτο, αλλά δύσκολο εγχείρημα 

για κάθε Ιατρό. 

Ποιοι είναι οι «μύθοι» σχετικά με τις πλαστικές επεμβάσεις 

που ακούτε περισσότερο συχνά και τι ισχύει τελικά 

σε σχέση με αυτούς τους μύθους; 

Όταν σκέφτεστε Πλαστική Χειρουργική το μυαλό σας πάει μόνο 

σε ανθρώπους που θέλουν να αλλάξουν κάτι και να μείνουν 

για πάντα νέοι. Ωστόσο, όχι μόνο μπορεί να αυξήσει την αυτοπεποίθηση, 

αλλά να βοηθήσει ένα μωρό που γεννήθηκε με 

μια ανωμαλία, έναν εγκαυματία να αποκτήσει πρόσωπο, ή μια 

καρκινοπαθή ξανά στήθος. Ως Πλαστικοί Χειρουργοί έχουμε 

εκπαιδευτεί στην Αισθητική και την Επανορθωτική Χειρουργική 

και η αλήθεια είναι ότι οι περισσότεροι από εμάς την διαλέξαμε 

γιατί αλλάζει ζωές προς το καλύτερο. 

Άλλος ένας μύθος που υπάρχει είναι ότι η Πλαστική Χειρουργική 

απευθύνεται μόνο σε πλούσιους και διάσημους. Η αλήθεια 

είναι ότι απευθύνεται στους πάντες, σε εκείνους που κάτι τους 

ενοχλεί αλλά και σε άλλους που θέλουν να αυξήσουν την αυτοπεποίθηση 

τους. 

Νομίζετε ότι μόνο γυναίκες επισκέπτονται Πλαστικούς Χειρουργούς; 

Λάθος! Ενώ οι γυναίκες είναι πράγματι η πλειοψηφία, 

ο αριθμός των ανδρών αυξάνεται όλο και περισσότερο. 

Ακόμη ένας μύθος που υπάρχει είναι ότι Πλαστική και “Κοσμητική” 

Χειρουργική είναι το ίδιο πράγμα. Αυτό απλά είναι 

ψέματα. Γνωρίζετε ότι ο/η οποιοσδήποτε γιατρός μπορεί να 

αυτοαποκαλείται “Κοσμητικός Χειρουργός” ή “Πλαστικός Χειρουργός 

Προσώπου” ή “Δερματοχειρουργός” με 2 σεμινάρια, 

και να κάνει Βοtox, υαλουρονικό οξύ, μέχρι λιποαναρροφήσεις 

και βλεφαροπλαστικές; Προτού συμφωνήσετε για μια θεραπεία 

μικρή ή μεγάλη, απλά ψάξτε το και να είστε σίγουροι ότι 

ο γιατρός σας είναι Πλαστικός Χειρουργός. Αυτό σας δίνει μια 

εγγύηση και ασφάλεια ότι τουλάχιστον έχει περάσει από μια 

εκπαίδευση 6ετή στην Αισθητική και όχι μόνον πήγαν σε κάποια 

συνέδρια. 

Υπάρχουν επίσης μύθοι σχετικά με ορισμένες επεμβάσεις 

Πλαστικής Χειρουργικής. Ότι τα ενθέματα της σιλικόνης «θα 

σκάσουν» στο αεροπλάνο ή ότι χρειάζονται αλλαγή μετά από 

κάποια χρόνια ή μια γυναίκα θα πάθει καρκίνο ή ακόμη δεν 

μπορεί να θηλάσει μετά. Αυτά βέβαια δεν είναι αλήθεια και αν 

τα ενθέματα χρειάζονται αλλαγή εξαρτώνται από την ασθενή. 

Είναι γεγονός ότι υπάρχουν άτομα που ξεπερνούν τα όρια 

και προχωρούν σε πολλές παρεμβάσεις με αποτέλεσμα 

το αποτέλεσμα να είναι τουλάχιστον αποκρουστικό. Άνθρωποι 

για παράδειγμα που επιθυμούν να μοιάσουν σε 

κάποιο συγκεκριμένο πρόσωπο και πραγματοποιούν ένα 

εύρος παρεμβάσεων για να το επιτύχουν. Ποια είναι η 

γνώμη σας για αυτό; 

Όποιο και αν είναι το κίνητρο για Πλαστική Χειρουργική, θα 

πρέπει να γίνεται με σύνεση και γνώση των πιθανών επιπλοκών. 

Τα προβλήματα από μια επέμβαση έχουν να κάνουν με 

τις μη ρεαλιστικές προσδοκίες και τo ψυχολογικό προφίλ του 

ασθενούς. Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε ότι η Πλαστική 

Χειρουργική δεν θα αλλάξει από μόνη της την ζωή μας, 

ούτε θα λύσει όλα μας τα προβλήματα. Υπάρχουν άνθρωποι, 

μέχρι και το 1.7-2.4% του πληθυσμού με δυσμορφικό σύνδρομο 

(Body Dysmorphic Disorder). Η ψυχολογική αυτή διαταραχή 

χαρακτηρίζεται από μια εμμονή στην διόρθωση ενός 

φυσικού ελαττώματος και ξεκινάει από την εφηβεία. Οι ασθενείς 

βλέπουν άλλα απ’ ότι ο καθρέπτης τους και δεν ευχαριστιούνται 

με τίποτα. Υποβάλλονται σε αισθητικές επεμβάσεις, 

δεν σταματούν, και θέλουν όλο και περισσότερο. Οι κίνδυνοι 

είναι μεγάλοι διότι κάθε χειρουργική πράξη όσο ακίνδυνη και 

αν είναι, έχει επιπλοκές. Είναι δεδομένο ότι η ομορφιά είναι 

διαβατήριο και βοηθάει στον συναισθηματικό τομέα, στην αυτοεκτίμηση, 

στον επαγγελματικό τομέα, μέχρι και την καθημερινότητα 

μας. Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις η Πλαστική 

Χειρουργική θα βοηθήσει περισσότερο με την συνδρομή “ειδικού” 

γιατρού γιατί τελικά το ζητούμενο είναι η ισορροπία 

μεταξύ του εσωτερικού και του εξωτερικού μας κόσμου. 

51

Μεγαλώνοντας… γονείς & παιδιά! 

«Συστήστε στα παιδιά τα βιβλία!» 

Της Λένας Καμπιτάκη 

Εκπαιδευτικός, Εμψυχώτρια 

θεατρικού παιχνιδιού, 

MCs στην Ειδική Αγωγή 

Στην εποχή της οθόνης είναι πρόκληση να κάνεις ένα 

παιδί να ανοίξει ένα βιβλίο. Αξίζει όμως να προσπαθήσουμε 

γιατί κάθε φορά που ανοίγουμε ένα βιβλίο κι 

ετοιμαζόμαστε να το διαβάσουμε, ένας μαγικός κόσμος 

είναι έτοιμος να ξεδιπλωθεί μπροστά στα μάτια μας και 

να μας συνεπάρει σε ένα ξεχωριστό ταξίδι. 

Τα οφέλη που θα απολαύσουν τα παιδιά σας από την 

ανάγνωση των βιβλίων είναι πολυάριθμα, καθώς ανοίγονται 

νέοι δρόμοι που σε καμία οθόνη δε θα έχουν τη 

δυνατότητα να τους ανακαλύψουν. 

Τα παιδιά αναπτύσσουν τη φαντασία τους, τη δημιουργικότητα 

τους και η κάθε ιστορία που διαβάζουν μπορεί 

να τους διδάξει και να αποκτήσουν γενικές γνώσεις. 

Επίσης, θα δείτε το λεξιλόγιο των παιδιών σας να αυξάνεται 

και να εξελίσσεται η κριτική τους ικανότητα. Τα 

βιβλία είναι ένα τρόπος ψυχαγωγίας που παράλληλα 

βελτιώνει την ψυχική υγεία. 

Μικρές συμβουλές: 

‣ Δώστε τους το παράδειγμα! Κάθε φορά που το 

παιδί σάς βλέπει να διαβάζετε ένα βιβλίο, του δίνετε 

τη δυνατότητα να αγαπήσει το διάβασμα. Για να 

αγαπήσουν τα παιδιά τα βιβλία πρέπει πρώτα να τα 

αγαπήσουν οι γονείς τους! 

‣ Διαβάστε μαζί! Αφιερώστε λίγο χρόνο μέσα στη 

μέρα και διαβάστε στο παιδί σας λίγο πριν κοιμηθεί. 

Με αυτό τον τρόπο περνάτε χρόνο μαζί και ταυτόχρονα 

χτίζετε έναν ισχυρό δεσμό μεταξύ σας. 

‣ Αφήστε τα να διαλέξουν! Πηγαίνετε μαζί σε ένα 

βιβλιοπωλείο και αφήστε τα να διαλέξουν μόνα 

τους το βιβλίο που θέλουν να διαβάσουν. Αυτό 

μπορεί να γίνει μια τακτική σας συνήθεια. Ωθήστε 

τα να ψάξουν, να διαβάσουν τίτλους, να τα ξεφυλλίσουν 

και να σας εξηγήσουν γιατί τελικά κατέληξαν 

σε αυτό το βιβλίο. 

‣ Παίξτε με το βιβλίο! Βρείτε τους ήρωες της ιστορίας 

από το βιβλίο και παρακινήστε το παιδί σας 

να φορέσει τα ρούχα και τα αξεσουάρ που πιστεύει 

ότι θα φορούσε ο ήρωας ώστε να τον υποδυθεί. Αν 

χρειαστεί αναλάβετε κι εσείς κάποιο ρόλο! 

‣ Σκεφτείτε το αλλιώς! Δημιουργήστε το δικό σας 

εξώφυλλο ή βρείτε ένα διαφορετικό τίτλο για το 

βιβλίο. Αφού τελειώσετε την ανάγνωση μπορείτε 

να παραλλάξετε τα στοιχεία του βιβλίου και να σκεφτείτε 

τα δικά σας. 

‣ Μην επιμένετε! Όταν το παιδί δεν έχει όρεξη και δείχνει 

να βαριέται να διαβάσει κάποιο βιβλίο μη συνεχίσετε να 

επιμένετε, διότι θα έχετε τα αντίθετα αποτελέσματα. Προσέξτε 

όμως την περίπτωση της επαναλαμβανόμενης άρνησης 

του παιδιού να πιάσει στα χέρια του κάποιο βιβλίο, 

καθώς μπορεί να κρύβει κάποια μαθησιακή δυσκολία. 

‣ Δείξτε σεβασμό! Σεβαστείτε τα βιβλία και τα παιδιά σας 

θα κάνουν το ίδιο. Καλό θα ήταν να υπάρχει μια τακτοποιημένη 

και οργανωμένη βιβλιοθήκη. Μην αφήνετε τα 

βιβλία πεταμένα και παραμελημένα, αλλά φροντίστε να 

βρίσκονται στη σωστή τους θέση πάντα. 

‣ Επιβραβεύστε το παιδί! Όταν το παιδί έχει καταφέρει 

κι ολοκληρώσει την ανάγνωση ενός βιβλίου, μπορείτε να 

του αγοράσετε ένα καινούριο βιβλίο προκειμένου να το 

ανταμείψετε. 

Εκμεταλλευτείτε τα ανεξάντλητα οφέλη που προσφέρουν τα 

βιβλία και αλλάξτε παρέα με τα παιδιά σας τρόπο ψυχαγωγίας 

και χαλάρωσης! 

Δώστε την ευκαιρία στα παιδιά σας να γνωρίσουν το ονειρικό 

σύμπαν που μπορούν να ανακαλύψουν με την ανάγνωση των 

βιβλίων και γίνετε το φωτεινό παράδειγμα! 

“Υπάρχουν περισσότεροι θησαυροί στα βιβλία 

από ό, τι σ’ ολόκληρη τη λεία των πειρατών 

στη Νήσο των Θησαυρών.” Walt Disney 

52

Η δύναμη της 

αποδοχής 

Της Ειρήνης Καρκανάκη 

Πόσοι από εμάς δεν ξυπνάμε καθημερινά ξεκινώντας 

τη μέρα μας μηχανικά, χωρίς την 

λαχτάρα που θα έπρεπε να έχουμε για την 

ίδια τη ζωή. Ο συγγραφέας Στέφανος Ξενάκης 

στο πρόσφατο βιβλίο του με τίτλο "Δώρο" αναφέρει 

πως η ζωή από μόνη της είναι ένα δώρο και 

πως έτσι θα πρέπει να στεκόμαστε όλοι απέναντι 

της. Η κάθε μέρα είναι ένα δώρο και πρέπει να το 

ανοίγουμε και όχι να το πετάμε. 

Γύρω μας καθημερινά υπάρχουν αρκετά ερεθίσματα 

ώστε να μας κάνουν να δούμε την 

ζωή μας θετικά και να πραγματοποιήσουμε 

αλλαγές στην καθημερινή μας ζωή. Η αρχή πρέπει 

να γίνει από εμάς τους ίδιους , να αποδεχθούμε το 

μέσα και το έξω μας. Να σταματήσουμε να αναζητάμε 

συνεχώς το τέλειο ή το κάτι καλύτερο. Αυτό 

που βλέπουμε στην τηλεόραση και social media. 

Σήμερα οι άνθρωποι επηρεάζονται τόσο πολύ από 

την εικόνα που κατά κόρον του παρουσιάζονται 

σε κάθε είδους οθόνη που ποτέ δεν αισθάνονται 

αρκετοί. Κοιτούν τις φωτογραφίες άλλων και σκέφτονται 

μια τέτοια ζωή θέλω δίχως να λογαριάζουν 

ότι αυτή είναι μόνο μια στιγμή ενός άλλου 

ανθρώπου που επιλέγει τι θα του δείξει από την 

καθημερινότητα του. 

Στην πραγματική ζωή όμως δεν υπάρχει το "τέλειο" 

όλοι έχουν τα προβλήματα τους και στεναχωριούνται 

διότι η ζωή εμπεριέχει όλα τα 

συναισθήματα όμορφα και άσχημα. Αυτή είναι η φύση 

της ζωής και οφείλουμε να το αποδεχτούμε. Όσο επιθυμούμε 

μια φανταστική ζωή τόση δυσφορία θα νιώθουμε 

απέναντι στην πραγματική μας ζωή. Το ζήτημα 

είναι να δούμε την ζωή μας στις αληθινές της διαστάσεις 

με τις ευκολίες και τις δυσκολίες που στην 

τελική όλοι οι άνθρωποι έχουν. Όταν καταφέρουμε 

να φτάσουμε στη σημείο αυτό θα έχουμε απαλλαγή 

από κάθε λογής σκέψεις και θα είμαστε έτοιμοι να 

υποδεχτούμε την αλλαγή. 

Απαραίτητη προϋπόθεση είναι παραμείνουμε 

ψύχραιμοι , να δούμε τα πράγματα στην σωστή 

τους βάση. Να μείνουμε για λίγο ακίνητοι σκεπτόμενοι 

ποια είναι η ρίζα τω ανασφαλειών μας. Χρειάζεται 

να δώσουμε χώρο στον άσιτο μας να σκεφτεί τα 

θέλω του χωρίς να συγκρίνεται με κανένα άλλο, χωρίς 

να προσδοκά αυτό που έχει ο διπλανός του. Σημασία, 

έχει να συμφιλιωθούμε με εμάς τους ίδιους,, να γίνουμε 

εμείς η αλλαγή που θέλουμε να δούμε. Μόνο όταν 

μας αποδεχθούμε πλήρως θα απολαμβάνουμε αυτά 

που μας συμβαίνουν και η κάθε μέρα που θα έρχεται 

θα είναι ξεχωριστή με όμορφα και τα άσχημα της. 

54

Λ.Καλοκαιρινού 89, Ηράκλειο - Κρήτη | Τηλ: 2810 289483 

E-mai: alexmen@otenet.gr 

www.facebook.com/men.menexclusive

ΝΙΚΟΣ 

ΚΑΒΒΟΥΣΑΝΟΣ 


Ο Νίκος Καββουσανός από τότε που θυμάται τον εαυτό 

του έχει ακούσματα κρητικής παραδοσιακής και όχι μόνο 

μουσικής, μιας και γεννήθηκε σε οικογένεια μουσικών. Ο 

παππούς και ο πατέρας του ήταν εκείνοι που καθόρισαν τη 

μουσική του παιδεία και από μικρός ξεκίνησε να ασχολείται 

πολύ ενεργά με την Κρητική μουσική. Ιδιαίτερα ο πατέρας 

του αποτέλεσε για εκείνον πρότυπο και βάδισε στα χνάρια 

του. Η ενασχόληση δε του πατέρα του με την λαϊκή μουσική 

ήταν αυτό που οδήγησε και τον ίδιο, παράλληλα με την 

Κρητική μουσική να ασχοληθεί ενεργά και με τη λαϊκή. 

Ήταν πριν από 28 χρόνια όταν για πρώτη φορά 

έπιασες στα χέρια σου την κρητική λύρα και ξεκίνησες 

να ασχολείσαι με την παραδοσιακή μας 

μουσική. Πως προέκυψε αυτό; Υπάρχει μουσική 

παράδοση στην οικογένεια; Ποια ήταν τα πρώτα 

σου ακούσματα και ποιες οι επιρροές σου; 

«Πρώτα από όλα θα ήθελα να σας ευχαριστήσω 

που μου δίνετε η ευκαιρία μέσα από το περιοδικό 

σας να πω για τα βιώματα μου και τις εμπειρίες 

μου πάνω στη μουσική και ειδικά στην δικιά μας 

παραδοσιακή μουσική. Αμέσως από τα πρώτα 

μου κιόλας σχολικά χρόνια αυτό που με κέρδιζε 

πάντα ήταν η κρητική μουσική. Στα 18 μου πήρα 

το πτυχίο της λύρας όπου στη συνέχεια εργάστηκα 

ως δάσκαλος σε διάφορα ωδεία αλλά και 

στο μουσικό Γυμνάσιο Ηρακλείου. Σε αυτή την 

ηλικία άρχισα να παίζω σε γλέντια πανηγύρια 

και να αποκτώ σιγά σιγά την εμπειρία του 

μουσικού πάλκου. Κατάγομαι από μουσική 

οικογένεια. Ο παππούς μου έπαιζε βιολί 

σε παρέες με φίλους, ήταν ένας πραγματικός 

γλεντζές με τις ιδιαίτερες μαντινάδες 

του. Πήρα πολλά πράγματα από 

εκείνον. Ο πατέρας μου ήταν επαγγελματίας 

μουσικός, έπαιζε λαούτο 

με γνωστούς και μεγάλους καλλιτέχνες 

και εγώ τον ακολουθούσα στα 

γλέντια όπου και να πήγαινε. Αυτός 

ήταν ο πρωτεργάτης που μου έμαθε 

πρώτα από όλα τι πάει να πει άνθρωπος 

και μετά Μουσική. Ότι και να πω για 

τον Πατέρα μου είναι λίγο.. . Όπου κι αν έχω 

φτάσει μέχρι τώρα το οφείλω σε εκείνον». 

Πες μου δυο λόγια για τις 2 πρώτες σου δουλειές; 

«Η πρώτη μου δισκογραφική δουλειά ήταν πριν από μερικά 

χρόνια όταν και έγραψα τα πρώτα δικά μου τραγούδια με 

καινούργια μουσική και νέους στίχους με τίτλο «Ώρα που ο 

ήλιος χάνεται» με αξιόλογους στιχουργούς. Στην συνέχεια, 

ακολούθησε η δεύτερη, η οποία ήταν ζωντανή ηχογράφηση 

με τίτλο «Έχει η ματιά τση δύναμη» από γλέντια-πανηγύρια 

με τραγούδια πολλών μεγάλων καλλιτεχνών όπως Θ. 

Ασκορδαλό, Μουντακη κ.α. με πολύ κέφι και μεράκι. 

Ξεκίνησες να ασχολείσαι και να υπηρετείς με αγάπη 

και επαγγελματισμό την Κρητική μουσική. Στο πέρασμα 

των ετών, στον μουσικό σου καμβά προστέθηκαν 

νέα είδη και κυρίως το λαϊκό. Πως προέκυψε αυτή η 

εξέλιξη; Στην ερώτηση, ποιο είδος μουσικής υπηρετείς 

τι θα μου απαντούσες; 

«Ναι έτσι είναι έκανα κατά κάποιο τρόπο μία μικρή στροφή 

και προς το έντεχνο λαϊκό θα έλεγα παίζοντας πλήκτρα 

(αρμόνιο) στις εμφανίσεις μου. Ξεκινούσα με λύρα και στην 

συνέχεια έπαιζα αρμόνιο στο λαϊκό πρόγραμμα. Ξέρετε το 

λαϊκό τραγούδι είναι και αυτό μέσα στη ζωή μου γιατί τα τελευταία 

χρόνια πριν φύγει απ τη ζωή ο πατέρας μου παίζαμε 

56

μαζί στα γλέντια, εκείνος στο λαϊκό και εγώ στο κρητικό και 

με είχε επηρεάσει πολύ όλο αυτό. Γενικά θέλω να δοκιμάζω 

καινούργια πράγματα πάνω στη Μουσική. 

Τώρα όσον αφορά για το πιο είδος μουσικής προτιμώ, θα 

έλεγα ότι ακούω όλα τα είδη μουσικής. Μου αρέσει πολύ να 

παίζω πιάνο αλλά η λύρα είναι ένα κομμάτι της καρδιάς μου». 

Έχει η μουσική σύνορα; 

«Η μουσική δεν έχει σύνορα και όρια, είναι μουσική του 

κόσμου. Ο ήχος απ το τρεχούμενο νερό σε ένα ποτάμι, το 

κελάιδισμα ενός πουλιού, το φύσημα του αέρα. Είναι τόσο 

όμορφα όλα αυτά που δεν μπορείς να τα δεσμεύσεις. 

Ναι έχω δώσει ήδη κάποια τραγούδια μου στη Γιάννα 

Βασιλάκη, η οποία ασχολείται επαγγελματικά με το λαϊκό 

τραγούδι και ήταν για χρόνια συνεργάτιδα του πατέρα 

μου. Η Γιάννα έχει μία γνήσια λαϊκή φωνή και πιστεύω ότι 

της ταιριάζουν πολύ τα τραγούδια μου. Ήδη παίζονται δύο 

τραγούδια στο YouTube όπου τα ερμηνεύει εκείνη το «Σε 

ζητώ» και το «Χάνομαι». 

Εκτός όμως από το τραγούδι και τη λύρα, ασχολείσαι 

ενεργά και με τη σύνθεση. Πως σου γεννήθηκε αυτό; 

Πότε κατάλαβες για πρώτη φορά ότι έχεις έφεση στη 

σύνθεση και ποιο ήταν το ερέθισμα; 

«Όταν πλέον είχα αποκτήσει αρκετή εμπειρία πάνω στη 

κρητική παραδοσιακή μουσική σε νεαρή κιόλας ηλικία 

έβγαλα το πρώτο μου cd με καινούργια τραγούδια, όπου 

τότε είχα και την στήριξη του πατέρα μου αλλά και τον μόνιμο 

τότε συνεργάτη μου το Γιάννη Σηφάκη. Σε ότι αφορά 

το ερέθισμα, δεν μπορεί να είναι κάτι άλλο παρά μόνο αυτό 

που βγάζεις από μέσα σου, από την ψυχή σου, εγώ το λέω 

«ψυχοσύνθεση» δηλαδή συνθέτω σε νότες ένα συναίσθημα 

που βίωσα ή που βιώνω είτε αυτό είναι λύπη, χαρά, αγάπη, 

έρωτας… 

Αυτό τον καιρό ετοιμάζεις τη νέα σου δουλειά και συγκεκριμένα 

την τρίτη προσωπική δισκογραφική σου 

δουλειά. Τι ακριβώς να περιμένουμε; 

Ναι, αυτό τον καιρό ετοιμάζω δύο δισκογραφικές δουλειές. 

Η μία θα είναι ένα καθαρά λαϊκό cd και η δεύτερη 

κρητικά παραδοσιακά καινούργια τραγούδια. Στο λαϊκό 

cd η Γιάννα Βασιλάκη είναι εκείνη που θα ερμηνεύει τα 

τραγούδια και η οποία έχει γράψει και τους στίχους στα 

περισσότερα από αυτά. Στιχουργικά συμμετέχει επίσης σε 

δύο τραγούδια ο Γιώργος Γρηγοράκης. Σε ένα από τα τραγούδια 

έχει φιλική συμμετοχή ο Γιάννης Βουδούρης.


Σαν περάσεις το κατώφλι 

του ΚΕΘΕΑ Αριάδνη και περιηγηθείς 

για λίγο στο χώρο 

σύντομα καταλαβαίνεις ότι οι 

άνθρωποι που το στελεχώνουν 

αγαπούν πολύ αυτό που 

κάνουν και με περίσσιο μεράκι 

και υψηλό αίσθημα ευθύνης 

προσπαθούν να δώσουν όλα 

εκείνα τα εφόδια που χρειάζονται 

οι πρώην χρήστες ουσιών 

για να επανενταχθούν στη ζωή 

και στην κοινωνία. 

Ένας από αυτούς τους ανθρώπους είναι ο κ. 

Μανώλης Ταμιωλάκης, ο υπεύθυνος εκπαίδευσης 

του ΚΕΘΕΑ ΑΡΙΑΔΝΗ. Με ζήλο, σοβαρότητα, 

αγάπη και επιστημονική επάρκεια 

φροντίζει το τμήμα εκπαίδευσης του ΚΕΘΕΑ 

Αριάδνη να παρέχει όσο το δυνατόν περισσότερες 

ευκαιρίες εκπαίδευσης και κοινωνικοποίησης 

αυτών των ατόμων που δικαιούνται 

μία δεύτερη ευκαιρία για ζωή. 

Το Τμήμα Εκπαίδευσης του ΚΕΘΕΑ ΑΡΙΑΔΝΗ λειτουργεί 

μέσα στο θεραπευτικό πρόγραμμα από το 

2000. Αποτελεί σημαντικό συστατικό στοιχείο του 

ΚΕΘΕΑ ΑΡΙΑΔΝΗ γιατί παρέχει εκπαιδευτικές δυνατότητες 

στα μέλη του. Στα πλαίσια της ομαλής 

επανένταξής τους στην κοινωνία είναι αναγκαίο τα 

μέλη να επανασυνδεθούν με την εκπαίδευση για 

να εξελιχθούν σαν άτομα και σαν προσωπικότητες, 

να βάλουν το θεμέλιο λίθο της αλλαγής και 

αναδιαμόρφωσης μιας νέας ταυτότητας, αποκτώντας 

καινούρια εφόδια και δεξιότητες. Απαντώντας 

στις προκλήσεις των καιρών μας και την κρίση 

σε οικονομικό επίπεδο το Τμήμα Εκπαίδευσης 

και το Εναλλακτικό σχολείο του θεραπευτικού 

προγράμματος προσφέρουν μία δεύτερη ευκαιρία 

μάθησης και παράλληλα ενισχύουν την αυτοπεποίθηση 

του πρώην τοξικοεξαρτημένου. Ο στόχος 

είναι το άτομο να μπει σε μία διαρκή διαδικασία 

αυτό-βελτίωσης βιωματικά. Αυτό επιτυγχάνεται 

μέσα από δραστηριότητες τυπικής εκπαίδευσης, 

επαγγελματικής κατάρτισης, προσωπικής ανάπτυξης, 

καλλιτεχνικής έκφρασης και αθλητισμού. 

58

Ενδεικτικά αναφέρουμε: 

⇢ Απόκτηση των τυπικών προσόντων, όπως τα απολυτήρια 

Γυμνασίου και Λυκείου (Σύμφωνα με το νόμο για 

την κατ’ οίκον διδασκαλία). Απόκτηση πιστοποιητικών 

γνώσης των Ηλεκτρονικών Υπολογιστών. 

⇢ Αθλητικές δραστηριότητες όπως ομάδα ποδοσφαίρου, 

γυμναστήριο, ποδηλασίας, κολύμβησης 

⇢ Black out poetry: Μερικές ιστορίες έχουν ειπωθεί 

τόσο δυνατά όσο άξιζε. 

Αν ήθελε κανείς να κάνει στα ελληνικά ελεύθερη απόδοση 

του όρου «black out poetry» θα μπορούσε να 

μιλήσει για ‘μαυρισμένα κείμενα’, παραπέμποντας 

αυτόματα σε κείμενα λογοκριμένα από απολυταρχικά 

καθεστώτα ανά τον κόσμο. Την ίδια τεχνική, αυτή της 

λογοκρισίας που σκοπός της ήταν η καταστολή και η 

απαγόρευση της έκφρασης, αυτή χρησιμοποίησε η ομάδα 

Δημιουργικής Γραφής του τμήματος Εκπαίδευσης 

ΚΕΘΕΑ Αριάδνη κάνοντας, όμως, το ακριβώς αντίθετο: 

αξιοποιώντας την δημιουργικά με στόχο την ενίσχυση 

της έκφρασης των μελών της Θεραπευτικής Κοινότητας. 

Αρχικά, έπρεπε να εστιάσουν στις λέξεις που θα 

ήθελαν να αξιοποιήσουν δημιουργώντας γύρω από αυτές 

μια ποιητική σύνθεση. Έπειτα, έπρεπε να σβήσουν 

με μαύρο μαρκαδόρο ό,τι δεν αξιοποίησαν. Ο μόνος περιορισμός 

ήταν πως ό,τι προέκυπτε θα έπρεπε να μπορούσε 

να διαβαστεί από τα αριστερά προς τα δεξιά κι 

από πάνω προς τα κάτω. Το αποτέλεσμα δεν έχει μόνο 

λογοτεχνική αξία, αλλά παράλληλα εντάσσεται στο 

πλαίσιο της Οπτικής ποίησης καθώς οι συμμετέχοντες 

συνόδευσαν την ποιητική τους δημιουργία και με εικαστική 

σύνθεση προσφέροντας έτσι μια εντυπωσιακή εικόνα 

τόσο των δυνατοτήτων τους όσο και του βάθους 

της σκέψης τους. Μέσα σε ένα «black out» κατάφεραν 

να φωτίσουν το σκοτάδι χρησιμοποιώντας τις λέξεις και 

να νιώσουν στο τέλος μια μεγάλη χαρά: αυτή της δημιουργίας. 

⇢ Εκθέσεις με τα έργα των μελών πραγματοποιήθηκαν 

στην Πινακοθήκη Δήμου Αγίου Νικολάου, στον Άγιο 

Ρόκκο στα Χανιά, στο Στέκι Νεολαίας Ιεράπετρας και 

στη Βασιλική Αγίου Μάρκου στο Ηράκλειο, όπου έγινε 

και η παρουσίαση του βιβλίου με τίτλο «Black Out 

Poetry: όταν οι λέξεις φωτίζουν το σκοτάδι». 

⇢ Έκδοση του περιοδικού ΣΠΕΙΡΑ. Το έντυπο αυτό 

είναι το παράθυρο επικοινωνίας με την ευρύτερη κοινωνία. 

Στόχος είναι το μοίρασμα των σκέψεων, των 

ανησυχιών, σε θέματα που απασχολούν ευρύτερα την 

κοινωνία. Κάθε τεύχος του περιοδικού ασχολείται με 

ένα συγκεκριμένο θέμα κάθε φορά. Το τεύχος που θα 

κυκλοφορήσει άμεσα είναι ένα Αφιέρωμα στη Χαρά. 

⇢ Επιμορφωτικές δραστηριότητες όπως το project ΕΡ- 

ΓΑΣΤΗΡΙΚΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΗΣ που πραγματοποιήθηκε 

την άνοιξη του 2018 σε συνεργασία με το τμήμα 

Μηχανολογίας του ΑΤΕΙ Ηρακλείου. 

Το project αυτό εντάσσεται στη διδασκαλία των Φυσικών 

Επιστημών και σχεδιάστηκε με σύγχρονο πνεύμα 

και με τη ματιά στο μέλλον, με στόχο την απόκτηση 

γνώσεων και δεξιοτήτων, την καλύτερη κατανόηση των 

φαινομένων του φυσικού κόσμου και την καλλιέργεια 

της προσωπικότητας των μελών. Η υλοποίηση έγινε σε 

συνεργασία με το τμήμα Μηχανολογίας του ΑΤΕΙ Ηρακλείου 

και αφορούσε τη μελέτη των φαινομένων ΜΗ- 

ΧΑΝΙΚΗΣ και ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ. 

Περιελάμβανε τις ενότητες: 

Μηχανική: Ταχύτητα-Επιτάχυνση-Κρούση Ηλεκτρισμός: 

Στατικός Ηλεκτρισμός-Κυκλώματα συνεχούς 

ρεύματος. Η κύρια μέθοδος που εφαρμόστηκε ήταν τα 

πειράματα επίδειξης, με βασικό στόχο να αποκτήσουν 

οι μαθητές μια «αίσθηση του φαινόμενου», την ενεργό 

οικοδόμηση των επιστημονικών εννοιών από τους 

ίδιους τους μαθητές με την εμπλοκή τους σε μια σειρά 

από πρακτικές δραστηριότητες – πειράματα, την απόκτηση 

της ικανότητας χρήσης απλών επιστημονικών 

μοντέλων και την εξοικείωσή τους με στοιχεία των επιστημονικών 

μεθόδων. 

⇢ Project για τους Πρόσφυγες 

Τίτλος: Χωρίς επιστροφή 

Μέσα από το project για τους πρόσφυγες με τίτλο «Χωρίς 

επιστροφή», τις βιωματικές δράσεις και την επίσκεψη 

στην έκθεση «Face forward …into my home» 

ενισχύθηκε η ενσυναίσθηση των συμμετεχόντων σε 

αυτό και σε αρκετές περιπτώσεις άλλαξε ο τρόπος σκέψης 

και η οπτική με την οποία ως τότε έβλεπαν τους 

αιτούντες άσυλο στη χώρα μας. Κι όπως έγραψαν και οι 

ίδιοι: «Μήπως κι εμείς δεν είμαστε πρόσφυγες; Μήπως 

κι εμείς δεν νιώσαμε πρόσφυγες; Είναι παράξενο πόσα 

κοινά μπορεί τελικά να έχουν άνθρωποι από διαφορετικούς 

τόπους και διαφορετικές κουλτούρες. Μακριά 

από την απειλή του θανάτου, κοινό σημείο όλων μας το 

όνειρο και η θέληση για ζωή». 

«Στην αρχή φοβάσαι. Κρύβεσαι. Νιώθεις ξένος στην 

πόλη σου. Κυνηγημένος. Η ζωή σου κινδυνεύει. Θέλεις 

να φύγεις. Πρέπει να φύγεις. Αν υπάρχει κάποια μικρή 

ελπίδα να σωθείς, είναι εκεί. Στη φυγή. Φοβάσαι για 

τους αγαπημένους σου. Κάποιοι μείνανε πίσω. Κάποιοι 

χάθηκαν στο δρόμο. Ζούνε; Πέθαναν; Μα εσύ –για κάποιο 

λόγο– ζεις. Βρίσκεσαι σε ένα μέρος που δεν θέλεις 

να είσαι. Κάποιοι θα σου φερθούν ίσως με ρατσισμό. 

Κάποιοι άλλοι πάλι, ίσως σε βοηθήσουν. Ίσως παραβείς 

κάποιον από τους νόμους τους. Ίσως βρεθείς στις 

φυλακές τους. Ίσως πάλι έρθει νύχτα που δεν θα έχεις 

μέρος για να κοιμηθείς. Μέρα που δεν θα έχεις ούτε 

ένα κέρμα στην τσέπη. Κάνεις όνειρα όμως. Φοβάσαι, 

μα κάνεις όνειρα. Να αρχίσεις μια καινούρια ζωή σ’ ένα 

μέρος που δεν θα φοβάσαι και θα νιώθεις ασφαλής. Σ’ 

ένα μέρος που θα θέλεις να μείνεις». 

Για τον επίλογο αυτού του αφιερώματος 

μοιράζομαι μαζί σας μία σκέψη… Ας δώσουμε 

σε αυτούς τους ανθρώπους ως 

κοινωνία την ευκαιρία να επανενταχθούν 

και να φτιάξουν από την αρχή τη ζωή τους. 

Ας μην τους κλείνουμε τις πόρτες στην 

εργασία, στην παρέα, στην οικογένεια 

επειδή κάποτε υπήρξαν χρήστες ουσιών. 

Ας μην αφήνουμε το παρελθόν τους να 

τους καθορίζει για πάντα. Εκείνοι έκαναν 

το μεγάλο βήμα και μπήκαν στην οικογένεια 

ΚΕΘΕΑ Αριάδνη και απεξαρτήθηκαν 

και πλέον μπορούν να επανενταχθούν 

πλήρως στη κοινωνία, ας τους δώσουμε 

αυτήν την ευκαιρία που αξίζουν. 

59

από τον ΧΟΡΧΕ ΜΠΟΥΚΑΙ 

Της Όλγας Χριστοφοράκη 

Ο Χόρχε Μπουκάι είναι ένας από τους διασημότερους 

ψυχιάτρους παγκοσμίως, ενώ παράλληλα έχει εκδώσει 

αρκετά βιβλία δίνοντας συμβουλές και έναν άλλο τρόπο 

σκέψης σε όσους θέλουν να ανακαλύψουν τα «μονοπάτια» 

της επίγνωσης και αυτογνωσίας. Σε αυτό το άρθρο 

παραθέτουμε ένα απόσπασμα από το βιβλίο του "Ο δρόμος 

των δακρύων" και μαζί τα «10 ναι» που όλοι χρωστάμε 

στον εαυτό μας για μια καλύτερη ζωή! 

1.Άδεια 

Δώσε στον εαυτό σου την άδεια να αισθάνεται άσχημα, να έχει 

ανάγκη από βοήθεια, να είναι ευάλωτος… Ίσως θεωρείς ότι είναι 

καλύτερο να μην αισθάνεσαι τον πόνο και να τον αποφεύγεις 

απασχολώντας το μυαλό σου με άλλα πράγματα. Οπωσδήποτε, 

όμως, με τον καιρό, το πιθανότερο είναι ότι ο πόνος 

θα ανέβει στην επιφάνεια. Επομένως, τώρα είναι καλύτερα. 

Δέξου ότι ίσως δεν μπορείς για ένα διάστημα να ενδιαφερθείς 

για τη δουλειά σου ή για ό,τι συμβαίνει στους φίλους σου, και 

άρχισε να βιώνεις το πένθος με όλες του τις συνέπειες. Η ζωή 

σου θα είναι αλλιώτικη όσο πορεύεσαι σ’ αυτόν τον δρόμο. 

Είναι πολύ πιθανό ότι θα πρέπει ν’ αλλάξεις προσωρινά ορισμένες 

συνήθειες… σίγουρα νιώθεις ένα κενό… 

2.Εμπιστοσύνη 

Να έχεις εμπιστοσύνη στις δυνάμεις σου και θα πας μπροστά. 

Θυμήσου πώς έλυσες παλιότερα δύσκολα προβλήματα που 

αντιμετώπισες στη ζωή σου. Θα χρειαστεί να κάνεις μερικά 

δύσκολα βήματα για να συνέλθεις. Δεν υπάρχει τρόπος να συντομεύσεις 

την απόσταση στο δρόμο των δακρύων. Θα ζήσεις 

σκληρές στιγμές και πολύ έντονα, δυσάρεστα συναισθήματα, 

τη στιγμή ακριβώς που είσαι τόσο ευάλωτος. Επομένως, μην 

έχεις υπερβολικές απαιτήσεις από τον εαυτό σου. Να ακολουθείς 

τον δικό σου ρυθμό θεραπείας, και, πίστεψέ με, είσαι 

σε θέση να αντιμετωπίσεις αυτό που ακολουθεί. Γιατί, αφού 

βρίσκεσαι στον δρόμο των δακρύων, τα χειρότερα έχουν ήδη 

περάσει. Η θετική σκέψη ήταν πάντοτε ο προσωπικός μου 

οδηγός – πόσο μάλλον τώρα, μπροστά στην πρόκληση του 

πένθους. 

3.Καινούργια μάτια. Καινούργιες πόρτες. 

Είμαστε μερικές φορές τόσο τυφλωμένοι από τον θυμό, τον 

πόνο ή την κακοκεφιά μας, που δεν βλέπουμε τις «καινούργιες 

πόρτες» που ανοίγονται μπροστά μας. Όλοι έχουμε ακούσει 

τη φράση: «όταν κλείνει μια πόρτα, ανοίγει μια άλλη». Τη θεωρώ 

αληθινή. Συμβαίνει, όμως, καμιά φορά να μην έχουμε 

διάθεση να γυρίσουμε το χερούλι αυτής της πόρτας. 

4.Αποδοχή 

Ακόμη κι αν είναι το δυσκολότερο πράγμα που έχεις 

κάνει στη ζωή σου, πρέπει τώρα να δεχτείς αυτή τη 

σκληρή πραγματικότητα. Βρίσκεσαι στο δρόμο των 

δακρύων και δεν υπάρχει επιστροφή. Ο δρόμος αυτός 

πάει μόνο μπροστά. Όσο δημιουργείς σε ένα μικρό 

κομμάτι του μυαλού σου τη φαντασίωση ότι ο άλλος 

θα γυρίσει, ότι τα πράγματα θα ξαναγίνουν όπως 

ήταν, ότι θα ξαναγυρίσει αυτός που πέθανε.. δεν πρόκειται 

ποτέ να φτάσεις στο τέρμα του δρόμου. Πράγματι, 

αν υπάρχει μια έστω και πολύ μικρή πιθανότητα 

να μην είναι η απώλεια οριστική, θα έχεις να διαλέξεις 

ανάμεσα στο να συνεχίσεις να ελπίζεις και να μην πάρεις 

τον δρόμο των δακρύων, ή να πάρεις την απόφαση 

πως ως εδώ ήταν, έστω κι αν τα γεγονότα αφήνουν 

μιαν αμυδρή ελπίδα. Είναι μεγάλος πειρασμός 

να βρεις καταφύγιο στην ιδέα ότι ο άλλος, από τον 

ουρανό, σε βλέπει και σε νοιάζεται. Δεν υπάρχει τίποτα 

κακό στη θρησκευτική πίστη που έχει ο καθένας. 

Αντιθέτως, η πίστη είναι θαυμάσιος σύμμαχος. 

5.Επαφή με τη ζωή 

Φτάνει κάποτε μια στιγμή που ξέρεις ότι πρέπει να 

αφήσεις πίσω το παρελθόν. Η ζωή σε περιμένει γεμάτη 

καινούργιες προοπτικές. Δεν είναι κακό να θέλεις 

να διασκεδάσεις, να θέλεις να χαρείς, να δημιουργήσεις 

καινούργιες σχέσεις… Στην περίπτωση της απώλειας 

συντρόφου, δεν υπάρχει λόγος να ντρέπεται 

κανείς αν νιώθει ξανά ερωτική επιθυμία. Στην πραγματικότητα, 

μια καρδιά πληγωμένη θεραπεύεται όταν 

την ανοίγουμε στους άλλους. Το πένθος σημαίνει 

ότι το παίρνω απόφαση πως ο νεκρός είναι εκεί έξω, 

αλλά η ζωή συνεχίζεται. 

6.Ευγνωμοσύνη 

Είναι απαραίτητο να εκτιμάμε ό,τι καλό εξακολουθεί 

να υπάρχει στη ζωή μας μέσα σ’ αυτήν τη φοβερή κατάσταση 

και να αισθανόμαστε ευγνωμοσύνη για την 

παρουσία του. Πάνω από όλα, κάποιες σχέσεις που 

μένουν σταθερές (συγγενείς, φίλοι, ο/η σύντροφος, 

ο πνευματικός, ο θεραπευτής), που αποδέχονται και 

αντέχουν τη σύγχυση, τον πόνο, τις αμφιβολίες μας, 

και σίγουρα, τις στιγμές μας τις πιο σκοτεινές. Θα ήταν 

όλα πολύ πιο δύσκολα χωρίς αυτούς. Ο καθένας αισθάνεται 

ευγνώμων για κάτι διαφορετικό που του 

προσφέρει ο άλλος: ασφάλεια, στήριξη, τη συντροφιά 

του, ακόμη και τη σιωπηλή παρουσία του. 

60

ΠΗΓΗ: www.sxeseis-kai-sunaisthimata.com 

7.Τα τρία Α: Πολλή ανάπαυση, λίγη απόλαυση, 

και μια δόση αναψυχής 

Δώσε την άδεια στον εαυτό σου να περνάς καλά, να γελάς 

με τους φίλους σου, να κάνεις αστεία. Είναι δικαίωμά 

σου και, επιπλέον, θα σε βοηθήσει πολύ να έχεις κάποιες 

στιγμές αβίαστης απόλαυσης. Να θυμάσαι ότι ακόμη και 

το προσφιλές σου πρόσωπο που χάθηκε, θα ήθελε το 

καλύτερο για σένα. Οι κακές στιγμές έρχονται από μόνες 

τους, για τις καλές στιγμές, όμως, θα χρειαστεί να πάρεις 

πρωτοβουλία. Αρχίζουμε να βεβαιωνόμαστε ότι υπάρχει 

ζωή μετά την απώλεια. Πρόσεξε τα σημάδια, τις ενδείξεις 

και τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται γύρω σου. Μην τις 

αξιοποιήσεις αν δεν έχεις διάθεση, αλλά μη σταματήσεις 

να τις αναζητάς. 

8.Μαθητεία 

Πενθώ σημαίνει – εκτός των άλλων – ότι μαθαίνω να ζω 

χωρίς κάτι, χωρίς κάποιον… μαθαίνω να ζω αλλιώς. Μαθαίνεις 

να παίρνεις καινούργιες αποφάσεις για σένα τον ίδιο, 

μαθαίνεις να κάνεις τις δουλειές που πρώτα έκανε ο άλλος, 

μαθαίνεις καινούργιους τρόπους να σχετίζεσαι με συγγενείς 

και φίλους, μαθαίνεις να ζεις με κάτι λιγότερο. Καμιά 

φορά η περίοδος αυτή της μαθητείας δεν έχει ανθρώπους 

γύρω μας. Πενθώ, σημαίνει μαθαίνω να ζω χωρίς αυτό που 

έχω χάσει. Άρχισε «νέα» ζωή, όχι την ίδια «εκ νέου». 

9.Ορισμοί 

Το νόημα του ρήματος «πεθαίνω» είναι τόσο θεωρητικό, 

ώστε, βιωματικά, μπορεί να σημαίνει διαφορετικά πράγματα 

για τον καθένα. Αυτό που έχει σημασία δεν είναι να 

συμφωνήσουμε σε μία θέση αναφορικά με τον θάνατο, 

αλλά να δεχτούμε ότι είναι από τα πράγματα που ο καθένας 

μας πρέπει να έχει μέσα του σαφώς καθορισμένα. 

Υπάρχουν ένα σωρό πράγματα για τα οποία μπορεί να μην 

έχουμε καταλήξει σε κάτι συγκεκριμένο. Είναι, όμως, και 

τέσσερα – πέντε τα οποία είναι απαραίτητο να έχουμε «τακτοποιήσει» 

να βρίσκονται μέσα μας ξεκάθαρα: 

α) η σεξουαλική μας ταυτότητα, β) η φιλοσοφική μας άποψη, 

γ) η σχέση μας με τους γονείς, δ) το «σχέδιο ζωής» μας 

και τέλος η θέση μας απέναντι στον θάνατο. 

Τι γίνεται μετά τον θάνατο; Πώς να ξέρουμε, αφού κανένας 

που έμαθε δεν μας το είπε; 

Όποια κι αν είναι η θέση σας, μπορώ να σας διαβεβαιώσω 

ότι μετά τον θάνατο θα συμβεί αυτό που πιστεύετε ότι 

θα συμβεί. Κατά βάθος δεν έχει σημασία. Αν πιστεύετε ότι 

πρόκειται να μετενσαρκωθείτε… πάει καλά. Αν πιστεύετε 

ότι θα πάτε στον παράδεισο ή στην κόλαση… πάει καλά. Αν 

πιστεύετε ότι δεν υπάρχει τίποτα μετά τον θάνατο… πάει 

καλά. Ό,τι κι αν είναι αυτό που πιστεύετε… πάει καλά. Πρέπει, 

όμως, να έχετε μία συγκεκριμένη θέση. 

10.Μοιράζομαι ό,τι έχω μάθει 

Αφού έχεις διανύσει ένα μέρος του δρόμου, μίλα στους 

άλλους για την εμπειρία σου. Μάθε τους να μην ελαχιστοποιούν 

την απώλεια, ούτε να υποτιμούν τον δρόμο. 

Πες στους άλλους τι σου έμαθε αυτή η εμπειρία. Αυτή είναι 

η καλύτερη βοήθεια που μπορείς να τους προσφέρεις 

για τη θεραπεία τους. Τους κάνεις πιο εύκολο τον δρόμο 

που έχουν να διανύσουν και – ακόμα κι αν σου φαίνεται 

απίστευτο – έτσι διευκολύνεις και τη δική σου πορεία.

ΣΎΛΙΑ ΧΙΏΤΗ 

Η ΑΘΛΉΤΡΙΑ ΚΟΛΎΜΒΗΣΗΣ ΕΤΟΙΜΆΖΕΤΑΙ 

ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΟΛΥΜΠΙΆΔΑ. 

Η 17χρονη Σύλια Χιώτη, μαθήτρια της Δευτέρας Λυκείου 

ετοιμάζεται ολοταχώς για τους Παραολυμπιακούς 

Αγώνες στο Τόκυο το 2020. Συνομιλώντας μαζί της 

θαυμάζεις τη δύναμη, το πείσμα αλλά και την αγάπη 

για την κολύμβηση. Πάνω από όλα όμως συνειδητοποιείς 

πως η προσαρμοστικότητα και η αποδοχή μπορούν 

πραγματικά να σου αλλάξουν τη ζωή. Η Σύλια 

αντιμετωπίζει πρόβλημα όρασης και συγκεκριμένα 

η όραση της έχει μειωθεί σταδιακά κατά το 95% της 

περιφερειακής. Από το 2018 αγωνίζεται στην κατηγορία 

ΑμεΑ, όπου από τις πρώτες συμμετοχές της ξεκίνησε 

να κατακτά τη μία βράβευσημετά την άλλη. Οι 

διακρίσεις, τα μετάλλια και η κατάρριψη των ρεκόρ 

είναι έμπρακτη απόδειξη για τη δυναμική και τις δυνατότητές 

για την αθλήτρια κολύμβησης της ομάδας 

των Δελφινιών Ηρακλείου και του Αθλητικού Ομίλου 

«Ζωοδόχος Πηγή». 


Η Σύλια τον τελευταίο χρόνο είναι μέλος της Εθνικής 

Ομάδας Κολύμβησης ΑμεΑ, όπου και ετοιμάζεται πυρετωδώς 

για τους Παραολυμπιακούς Αγώνες στο Τόκυο. 

Από την πρώτη συμμετοχή της στο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα 

ΑμεΑ 2018 κατέρριψε τα πανελλήνια ρεκόρ σε 

όλα τα αγωνίσματα που έλαβε μέρος. Αυτή τη στιγμή 

έχει τον πρώτο χρόνο στην Ελλάδα στα 50μ και 100μ 

Ελεύθερο, στα 100μ πρόσθιο καθώς και στα 200μ Μικτή 

Ατομική. Οι χρόνοι της την καθιστούν στην τρίτη 

θέση στην Ευρώπη και στην πέμπτη θέση στον Κόσμο. 

62

Ποια είναι η σχέση σου με το υγρό στοιχείο; Πότε μπήκες 

για πρώτη φορά σε πισίνα και πότε αποφάσισες να κάνεις 

πρωταθλητισμό; Τι σημαίνει για εσένα η κολύμβηση; 

«Όταν βρίσκομαι μέσα στο νερό νιώθω ότι είμαι στο φυσικό 

μου περιβάλλον. Για εμένα η κολύμβηση είναι τρόπος ζωής, 

είναι η καθημερινότητά μου. Πρώτη φορά βρέθηκα σε πισίνα 

σε ηλικία 3 ετών και αυτό συνεχίζεται μέχρι σήμερα». 

Πριν από περίπου ένα χρόνο μπήκες στην κατηγορία των 

ΑΜΕΑ και επί της ουσίας απογειώθηκες ως προς το άθλημα. 

Πλέον, αγωνίζεσαι ως ίση μεταξύ ίσων και αυτή η αλλαγή 

σου επέτρεψε να διεκδικήσεις και να κατακτήσεις 

μετάλλια, διακρίσεις και διεθνή αναγνώριση με επιστέγασμα 

τους ΠαραολυμπιακούςΑγώνες στο Τόκυο το 2020. 

Θέλω να γυρίσεις το χρόνο πίσω και να μοιραστείς μαζί 

μας τόσο αυτή την διαδικασία, όσο και τα συναισθήματά 

σου για αυτό. 

«Δεν ήταν καθόλου εύκολη η μετάβαση μου στο κομμάτι των 

ΑΜΕΑ και η ένταξη μου στην εθνική ομάδα. Πέρασε χρόνος αρκετός 

για να μάθω να το διαχειρίζομαι και να καταλάβω ότι δεν 

υπάρχουν άνθρωποι με ειδικές ανάγκες... υπάρχουν άνθρωποι 

με ειδικές ικανότητες. Όλο αυτό με έκανε πιο δυνατή και μου 

άνοιξε δρόμους για να πετύχω τους στόχους μου». 

Σε άκουσα σε μία πρόσφατη συνέντευξή σου και πραγματικά 

θαύμασα τη στάση και τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεις 

το πρόβλημα. Τα μηνύματα από εκείνη τη συνέντευξη 

ήταν μαθήματα ζωής για όλους μας. «Προσάρμοσα 

το σχολείο και την καθημερινότητά μου στο πρόβλημα, 

τα κάνω όλα με τον δικό μου τρόπο», είχες δηλώσει χαρακτηριστικά. 

Πως το κατάφερες; Τι σε βοήθησε ως προς 

αυτό; 

«Ναι... Μπορώ και τα κάνω όλα με ένα δικό μου τρόπο. Έχω 

προσαρμόσει την καθημερινότητα μου στα μέτρα μου. Δεν 

κάνω τίποτα λιγότερο από αυτό που κάνει ένα παιδί στην ηλικία 

μου. Πηγαίνω στο σχολειό μου, ακολουθώ πιστά τις προπονήσεις 

και το γυμναστήριο μου, κάνω τα φροντιστήρια μου, 

βγαίνω με τις παρέες μου. Το πρόβλημαμε την όραση μου δεν 

με κράτησε μακριά από όλα αυτά». 

Άτομα με ιδιαιτερότητες και η πόλη μας. Τι θα ήθελες να 

αλλάξεις στο Ηράκλειο, έτσι ώστε να γίνει η καθημερινότητά 

σου στη πόλη ακόμα καλύτερη; 

«Στο Ηράκλειο θα ήθελα να αλλάξω πράγματα όχι για μένα 

αλλά για άτομα με κινητικά προβλήματα. Τώρα αρχίζει το Ηράκλειο 

να γίνεται σχετικά φιλόξενο για τους ανθρώπους αυτούς. 

Θέλει πολύ δουλειά όμως ακόμα για να φτάσει στο τέλειο. Σε 

αυτό όμως πρέπει να βοηθήσουμεκαι εμείς σαν πολίτες. Πρέπει 

να έρθουμε στη θέση των ατόμων με κινητικά προβλήματα. 

Κάτι που για ένα υγιέςάτομο φαίνεται απλό, για ένα άτομο με 

αναπηρία αποτελείσημαντικό κομμάτι της ζωής του. Η πόλη 

ανήκει σε όλουςμας». 

Ποιο είναι το δικό σου μήνυμα σε όλους αυτούς τους ανθρώπους 

που αντιμετωπίζουν οποιουδήποτε είδους πρόβλημα; 

«Θέλω να πω σε όλους που αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα 

υγείας και όχι μόνο, ότι η ζωή μας παίρνει την μορφή που της 

δίνουμε εμείς. Από εμάς κρίνεται πόσο όμορφη ή πόσο άσχημη 

θα είναι. Δεν πρέπει να σταματά με ποτέ να προσπαθούμε για 

το καλύτερο. Μπορεί να αργήσειαλλά σίγουρα θα έρθει αρκεί 

να το πιστέψουμε». 

Είναι γεγονός και πολλές φορές έχουμε διαπιστώσει την 

ανάγκη να ρίξουμε περισσότερο φως σε όλους τους αθλητές 

που αγωνίζονται στους ΠαραολυμπιακούςΑγώνες. Τι 

θεωρείς ότι απαιτείται έτσι ώστε αυτό να επιτευχθεί; 

«Οι αθλητές ΑΜΕΑ δεν διαφέρουν σε τίποτα από τους υπόλοιπους 

αθλητές. Θα πρέπει το κράτος να μεριμνήσειγια όλους 

εμάς που καθημερινά δίνουμε τον δικό μας αγώνα με τον δικό 

μας τρόπο. Τα κανάλια που καλύπτουν αθλητικές διοργανώσεις 

θα ήταν ιδιαίτερα σημαντικό να μας αντιμετώπιζαν ισάξια. 

Η οικονομική στήριξη για έναν πρωταθλητή είναι πολύ σημαντική 

αφού τα έξοδα για την προετοιμασία του είναι τεράστια». 

Τι είναι αυτό που κατά τη γνώμη σου θα πρέπει η πολιτεία 

να φροντίσει να παρέχει στους αθλητές μας τόσο σε 

επίπεδο στήριξης προσωπικής, όσο και σε επίπεδο υποδομών; 

«Τα έξοδα της προετοιμασίας μας αν δεν υπάρχουν χορηγοί-που 

δύσκολα βρίσκονται-τα καλύπτουμε εμείς οι ίδιοι. Η 

πολιτεία πρέπει να μεριμνήσει. Ένα επίσης τεράστιο πρόβλημα 

που είναι αρκετά έντονο στην πόλη μας είναι ότι δεν υπάρχουν 

υποδομές σε ο,τι αφορά την κολύμβηση. Το Ηράκλειο υστερεί 

σε αυτό, το κράτος μας έχει ξεχάσει. Δεν υπάρχει ένα κολυμβητήριο 

με ότι αυτό συνεπάγεται, έτσι ώστε να γίνεται σωστή 

προπόνηση καθ' όλη την διάρκεια του χρόνου και να μην εξαρτάται 

η προπόνηση μας από τις καιρικές συνθήκες». 

Επόμενος στόχος, όπως αναφέραμε και παραπάνω, η 

Παραολυμπιάδα το 2020. Πως αισθάνεσαι κάνοντας την 

προετοιμασία για αυτό το κορυφαίο αθλητικό γεγονός; 

Ποιες είναι οι προσδοκίες σου; Σημασία έχει μόνο το μετάλλιο 

ή και η διαδρομή μέχρι εκεί; 

Είναι μεγάλη τιμή που θα εκπροσωπήσω την χώρα μου στην 

Παραολυμπιαδα του Τόκιο το 2020. Με την βοήθειατων προπονητών 

μου Αγαπητού Μηναδάκη και Μάριου Χριστοδουλάκη 

νιώθω μέρα με την ημέρα όλο και πιο έτοιμη για το γεγονός 

αυτό. Οι προσδοκίες μου είναι αυτέςπου έχει κάθε αθλητής, 

να φτάσει μέχρι το βάθρο, όπου αυτή είναι και η ανταμοιβή 

του για όλη αυτή την προσπάθεια. Σίγουρα όμως και η πορεία 

μέχρι εκεί θα μου δώσει πολλά και θα με κάνει ακόμα καλύτερη 

αθλήτρια. 

Τι ονειρεύεσαι για το μέλλον και ποια είναι τα σχέδια σου; 

«Για το μέλλον ονειρεύομαι μια πορεία γεμάτη επιτυχίες στο 

βαθμό που αυτό είναι εφικτό. Αυτό άλλωστε ονειρεύεται κάθε 

αθλητής που σέβεται την προσπάθεια που κάνει». 

63

Η ΤΕΧΝΙΚΉ ΑΥΤΟΆΜΥΝΑΣ 

ΤΩΝ ΔΙΑΣΉΜΩΝ 


Ο Νίκος Κοκαράκης, πιστοποιημένος εκπαιδευτής 

από την ομοσπονδία Krav Maga Science, μας μυεί 

στο krav maga και μας εξηγεί πως με λίγα μαθήματα 

μπορεί ο καθένας από εμάς να μάθει τις απαραίτητες 

τεχνικές αυτοάμυνας, αλλά κυρίως να αθληθεί, 

να βελτιώσει τη σωματική του κατάσταση και να 

ανεβάσει την αυτοπεποίθηση του. Ο Νίκος Κοκαράκης 

είναι εκπαιδευτής Krav Maga τα τελευταία 3 

χρόνια στο Ηράκλειο και συνεχίζει να εκπαιδεύεται 

συνεχώς από τον Expert Βασίλη Πετρίδη. 

Το krav maga είναι ένα σύστημα αυτοάμυνας. Σημαίνει 

''μάχη επαφής'' και διδασκόταν στον Ισραηλινό 

στρατό και μόνο. Ιδρυτής του είναι ο Imi Lichtenfeld, 

ο οποίος ως αθλητής μαχητικών τεχνών και ο ίδιος, 

πήρε τεχνικές από πολλά συστήματα όπως aikido, 

judo, karate, ju jitsu κ.α και δημιούργησε τη δομή 

του krav maga. 

H ''λογική'' του ήταν απλή. Να πάρεις έναν άνθρωπο 

και σε λίγο χρονικό διάστημα να τον κάνεις άξιο 

να ανταπεξέλθει σε κάθε είδος επιθέσεων που θα 

μπορούσε να δεχτεί. Το krav maga δεν έχει περιττά 

στοιχεία ούτε δύσκολες τεχνικές για τους ασκούμενους. 

Είναι επίσης σημαντικό να αναφερθεί ότι το 

Krav Maga δεν είναι άθλημα, δεν έχει πόντους ή 

διαιτητές. Το Krav Maga όπως ειπώθηκε και παραπάνω 

είναι ένα σύστημα αυτοάμυνας. 

Με το πέρασμα των ετών, το Krav Maga έφυγε από 

τα στενά όρια μιας στρατιωτικής εκπαίδευσης και 

πέρασε στους πολίτες σαν μία τεχνική αυτοάμυνας. 

Αρχικά εκπαιδεύονταν σε αυτό διάφορες επαγγελματικές 

ομάδες, όπως αστυνομικοί, σωματοφύλακες, 

στελέχη ασφάλειας αλλά σταδιακά ξεκίνησαν να 

εκπαιδεύονται και απλοί πολίτες προκειμένου να ξέρουν 

να αμύνονται σε περίπτωση κάποιας επίθεσης. 

Πλέον εξελίσσεται σε άκρως δημοφιλή τέχνη που 

συνδυάζει την σωματική άσκηση και αυτοπροστασία. 

Διασημότητες του Χόλιγουντ, όπως η Tζένιφερ 

Λόπεζ, η Aντζελίνα Tζολί, η Kάμερον Nτίαζ, 

Ματ Ντέιμον το έχουν εντάξει ήδη στο πρόγραμμά 

τους, ενώ πάνω από 200.000 άνθρωποι σε όλο τον 

κόσμο μυούνται ήδη στα μυστικά του Krav Maga. 

Προσαρμοσμένο στις ανάγκες του απλού πολίτη, 

το Krav Maga βασίζεται στο έμφυτο ένστικτο του 

ανθρώπου για αυτοσυντήρηση και χρησιμοποιεί 

χέρια, βραχίονες, αγκώνες, πόδια, γόνατα και κεφάλι, 

για επιθέσεις σε ευαίσθητα σημεία του σώματος, 

όπως αυτιά, ματιά, λαιμό ή τη βουβωνική χώρα και 

άλλα, με απώτερο στόχο την αυτοπροστασία. 

Απευθύνεται σε όλους, ανεξαρτήτως ηλικίας ή 

σωματικής κατασκευής, είναι εύκολο στην εκμάθησή 

του, δεν απαιτεί πολύχρονη εκπαίδευση κι 

επιπλέον μπορεί να χρησιμοποιηθεί και από άτομα 

με περιορισμένες κινητικές δυνατότητες. Το 

Krav Maga είναι ασφαλές και μπορούν να συμμετέχουν 

άνδρες, γυναίκες αλλά και μικρά παιδιά. 

Στα πρώτα κιόλας μαθήματα, ο ασκούμενος αποκτά 

άλλη αίσθηση του χώρου και του κινδύνου 

που μπορεί να παρουσιαστεί. Μαθαίνει να ελέγχει 

τις αντιδράσεις του σώματός του. Αποκτά αυτοπεποίθηση 

και καλή φυσική κατάσταση. 

Ειδικά όμως σε ότι αφορά τη σχολή του Νίκου 

Κοκαράκη υπάρχει και κάτι πάνω από την απλή 

εκμάθηση της συγκεκριμένης τεχνικής. Στη σχολή 

του Νίκου δεν υπάρχουν παλιοί, νέοι, δυνατοί και 

αδύναμοι. Υπάρχουν συνασκούμενοι που σέβονται 

ο ένας τον άλλον και ο Νίκος έχει φροντίσει 

οι μαθητές του να αισθάνονται τη σχολή σαν «οικογένεια» 

και αυτό είναι το μεγαλύτερο κέρδος. 

64

65

Aloe Vera 

Ποσο χρησιμη ειναι για 

τον οργανισμο μασ 

Της Όλγας Χριστοφοράκη 

Η ιστορία της Αλόης ή αλλιώς Αλόε Βέρα ξεκινά περίπου το 2.200 π.Χ. 

µε τα οφέλη της να είναι γνωστά στην Περσία, την Αίγυπτο, την αρχαία 

Ελλάδα, τη Ρώμη, την Ινδία και την Αφρική. Στις μέρες µας την αποκαλούν 

ως το “φυτό της αθανασίας” και θεωρείται ελιξίριο μακροζωίας. 

Το μεγαλύτερο μέρος του φύλλου της αλόης είναι γεμάτο µε ένα διάφανο 

παχύρρευστο ζελέ που αποτελείται από σχεδόν 96% νερό, ενώ 

περιέχει πάνω από 75 γνωστά συστατικά. 

Όπως καταλαβαίνει κανείς µε όλα όσα περιέχει, η δράση της αλόης 

στον οργανισμό µας είναι καταλυτική και άκρως βοηθητική µε τα παρακάτω 

να είναι τα σημαντικότερα οφέλη της. 

ΤΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΌΤΕΡΑ ΟΦΈΛΗ ΤΗΣ ΑΛΌΗΣ 

Είναι πλούσια σε Βιταμίνες & Μέταλλα 

Η αλόη περιέχει πολλές βιταμίνες όπως Α, 

C, E, Β1, Β2, Β3 (νιασίνη), B6, φυλλικό οξύ 

και χολίνη. Είναι ωστόσο ένα από τα λίγα 

φυτά που περιέχει βιταμίνη Β12. Επίσης 

περιέχει και εξής μέταλλα: ασβέστιο, μαγνήσιο, 

ψευδάργυρος, χρώμιο, σελήνιο, 

νάτριο, σίδηρο, κάλιο, χαλκός, μαγγάνιο. 

Είναι πλούσια σε αμινοξέα & λιπαρά 

οξέα 

Υπάρχουν περίπου 22 αμινοξέα που χρειάζεται 

το ανθρώπινο σώμα και λέγεται ότι 8 

από αυτά είναι απαραίτητα. Εκτιμάται ότι η 

αλόη περιέχει 18 από τα 22 αμινοξέα και 7 

από τα 8 απαραίτητα. Η αλόη περιλαμβάνει 

επίσης τρεις φυτικές στερόλες, οι οποίες 

είναι σημαντικά λιπαρά οξέα, τη χοληστερόλη 

η οποία μειώνει τα λίπη στο αίμα, την 

καμπεστερόλη, και τη Β-σιτοστερόλη. Όλα 

είναι χρήσιμα στη μείωση των συμπτωμάτων 

των αλλεργιών και της δυσπεψίας. 

Βοηθά στην πέψη και στην αποτοξίνωση 

Η αλόη είναι γνωστή για το ότι απαλύνει και 

καθαρίζει το πεπτικό σύστημα, βοηθώντας 

έτσι στη βελτίωση της πέψης και την καλύτερη 

λειτουργία του οργανισμού. Αξίζει 

εδώ να σημειώσουμε ότι επειδή είναι προσαρμογόνο, 

βοηθά είτε σε περίπτωση δυσκοιλιότητας, 

είτε σε περίπτωση διάρροιας. 

Μειώνει επίσης την ποσότητα των μη φιλικών 

βακτηρίων στο έντερό μας και βοηθά 

στη διατήρηση μιας υγιούς ισορροπημένης 

εντερικής χλωρίδας. Η αλόη επίσης βοηθά 

το σώμα να απαλλαγεί από τα εντερικά 

σκουλήκια, αφού το τζελ που εμπεριέχει κινείται 

μέσα στον εντερικού σωλήνα, απορροφώντας 

τις τοξίνες που βρίσκουν στο 

δρόμο και έτσι απομακρύνονται μέσω του 

παχέος εντέρου. 

Καταπολεμάει τις στοματικές ασθένειες 

Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε 

στην επιστημονική επιθεώρηση Journal of 

Ethnopharmacology, η αλόη είναι εξαιρετικά 

χρήσιμη για τη θεραπεία των ασθενειών των 

ούλων, όπως η ουλίτιδα και η περιοδοντίτιδα. 

Μειώνει την αιμορραγία, τη φλεγμονή και τη 

διόγκωση των ούλων. Επίσης είναι ένα ισχυρό 

αντισηπτικό που βοηθάει σημαντικά στο πρόβλημα 

της στοματίτιδας και τα αφθώδη έλκη. 

Είναι τέλεια για το δέρμα 

Λόγω των γνωστών θεραπευτικών ιδιοτήτων 

της στο δέρμα, η αλόη είναι ένα από τα 

κύρια συστατικά που χρησιμοποιούνται στη 

βιομηχανία καλλυντικών. Έχει επουλωτική 

δράση και είναι άριστη για τοπική εφαρμογή 

σε εγκαύματα, ουλές, έρπητα, ψωρίαση, κάλους 

ακόμα και σε τσιμπήματα εντόμων ενώ 

ανακουφίζει και από τον πόνο. Σε περίπτωση 

εγκαύματος, κόψτε ένα φύλλο αλόης και 

τρίψτε με το τζελ το έγκαυμα. Η αλόη επίσης 

ανακουφίζει και αποτρέπει την φαγούρα, ενώ 

το τζελ της αποτελεί ένα φυσικό ουσιών που 

σταματούν τον πόνο, επουλώνουν και διεγείρουν 

την ανάπτυξη. Λόγω της υψηλής περιεκτικότητας 

της σε νερό ενυδατώνει και αναζωογονεί 

το δέρμα ενώ αυξάνει την ελαστικότητα 

του, βοηθώντας στην παραγωγή κολλαγόνου 

και ελαστίνης. 

Βοηθά στη μείωση της φλεγμονής 

Η αλόη περιέχει 12 ουσίες που μπορούν να 

επιβραδύνουν ή να εμποδίσουν την ανάπτυξη 

φλεγμονών. Μπορεί να βοηθήσει σε πόνους 

των αρθρώσεων λόγω της δυσκαμψίας και να 

συμβάλλει στη βελτίωση της ευκαμψίας των 

αρθρώσεων 

Εδώ θα πρέπει να αναφέρουμε ότι η δοσολογία 

της αλόης που πρέπει να λαμβάνουμε 

καθημερινά, θα είναι προτιμότερο να 

οριστεί από έναν ειδικό είτε διατροφολόγο 

ή γιατρό, καθώς είναι ένα φυτό με ισχυρή 

δράση. Η αλόη μπορεί να αλληλοεπιδράσει 

με την υδροκορτιζόνη, τα διουρητικά, τα 

αντιπηκτικά και με τα φάρμακα για το διαβήτη. 

Έχει αποδειχθεί ότι η μακροχρόνια χρήση 

της μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια των 

ηλεκτρολυτών, ιδιαίτερα του καλίου. Δεν 

πρέπει να ξεχνάμε, ότι ένα από τα συστατικά 

του φυτού, η αλοϊνη, έχει καθαρτικές 

ιδιότητες και η υπερβολική κατανάλωση της 

μπορεί να προκαλέσει στον οργανισμό μας 

διάρροιες και απώλεια της χλωρίδας του 

εντέρου σε μεγάλο βαθμό. Αυτή η ουσία δεν 

πρέπει να καταναλώνεται από τις γυναίκες 

κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της 

περιόδου, καθώς η αλοϊνη μπορεί να προκαλέσει 

μυϊκές συστολές στη μήτρα. Καλό 

είναι να αποφεύγετε την πόσιμη λήψη αλόης 

κατά τη διάρκεια του θηλασμού και της 

έμμηνου ρύσεως, αν έχετε αιμορροΐδες ή 

εκφύλιση της χοληδόχου κύστης. Όσοι αντιμετωπίζουν 

πόνους στην κοιλιά, ιστορικό 

ειλεών ή αλλεργία στο σκόρδο, στο κρεμμύδι 

και σε άλλα φυτά της οικογένειας αυτής, 

πρέπει επίσης να αποφεύγουν τη λήψη 

της. Χωρίς αμφισβήτηση είναι ένα φυτό 

που ναι μεν βοηθά τον οργανισμό αλλά 

είναι αναγκαίο να γνωρίζουμε ότι η υπερβολική, 

άσκοπη και επιπόλαια κατανάλωσή 

του θα επιφέρει τα αντίθετα αποτελέσματα 

στον οργανισμό μας. Για αυτόν το λόγο 

επισημαίνουμε ξανά ότι καλό θα είναι πριν 

χρησιμοποιήσετε την αλόη ως φάρμακο, να 

συμβουλευτείτε το γιατρό ή θεραπευτή σας. 

ΠΗΓΗ: www.eat.gr/www. onmed.gr 

66

67

Συμβουλές για ασφαλείς αποδράσεις με 

τους τετράποδους φίλους σας! 

Της Εύας Καμπουράκη 

Η Άνοιξη αν και άργησε να μας επισκεφτεί φέτος, έκανε την 

εμφάνισή της και πολλοί από μας με περισσότερη λαχτάρα 

πλέον ετοιμάζονται για μικρές αποδράσεις στην εξοχή και 

σε αγαπημένα μέρη. Τι γίνεται όμως με όλους εμάς που 

έχουμε ένα τετράποδο φίλο και δε θέλουμε να τον αποχωριστούμε 

στις μίνι αποδράσεις μας; Σε αυτό το άρθρο 

σας παραθέτουμε μια σειρά από συμβουλές έτσι ώστε και 

εσείς αλλά και το ζωάκι σας να νιώσετε ασφάλεια, περνώντας 

κάποιες ώρες ή ημέρες μακριά από το περιβάλλον 

που συνηθίζει να βρίσκεται. 

Οργανώνοντας μια εκδρομή στο χωριό ή στην εξοχή, όλοι 

θέλουμε ο μικρός μας φίλος να έχει τη δυνατότητα να παίξει 

ανέμελος και ήσυχος, αδιαφορώντας για τους κινδύνους 

που μπορεί να αντιμετωπίσει. Τώρα την Άνοικη αυξάνεται 

η παρουσία κουνουπιών, ψύλλων και άλλων εντόμων επικίνδυνων 

για την υγεία του που σημαίνει πως θα πρέπει 

οπωσδήποτε πριν την εκδρομή να έχουμε φροντίσει για την 

προστασία του με τα ειδικά σκευάσματα που κυκλοφορούν 

στο εμπόριο (σπρέι, αμπούλες) και να προμηθευτούμε ειδικά 

εντομοαπωθητικά κολάρα που θα τον συνοδέψουν στα 

παιχνίδια του! 

Μαζί με την Άνοιξη κάνουν την εμφάνισή τους και οι αλλεργίες 

που παρουσιάζονται όχι μόνο σε μας τους ίδιους αλλά 

και στα ζωάκια. Σε περίπτωση που το σκυλάκι μας ή οποιοδήποτε 

άλλο ζωάκι έχουμε, παρουσιάζει κάποιες αλλεργίες 

λόγω εποχής, θα πρέπει να έχουμε μαζί μας την κατάλληλη 

αγωγή που του χορηγεί ο κτηνίατρος. Ακόμα όμως και 

αν δεν έχει γνωστές αλλεργίες επειδή, όπως ακριβώς και 

στον άνθρωπο, ενδέχεται να εμφανίσει, πάντα με τη σύμφωνη 

γνώμη του κτηνιάτρου που τον παρακολουθεί μπορούμε 

προμηθευτούμε κάποια αγωγή ώστε να τις αντιμετωπίσουμε. 

Είναι πολύ πιθανόν το ενδεχόμενο το ζωάκι μας να έρθει σε 

επαφή και με άλλα ζωάκια κατά τη διάρκεια των διακοπών, 

αυξάνοντας τον κίνδυνο για τη μετάδοση ασθενειών. Σε αυτήν 

την περίπτωση Είναι απαραίτητο να έχουμε φροντίσει 

για τα ετήσια εμβόλια του πριν τις διακοπές του, ώστε να 

ελαχιστοποιήσουμε τις πιθανότητες να προσβληθεί από κάποια 

ασθένεια και να προστατέψουμε την υγεία του. 

Το ταξίδι και γενικά οι διαδρομές με αυτοκίνητο και άλλα 

μεταφορικά μέσα, για κάποιους από τους μικρούς μας φίλους 

σημαίνει ταλαιπωρία και ναυτία κίνησης. Πάλι με τη 

σύμφωνη γνώμη του κτηνιάτρου θα πρέπει, αν γνωρίζουμε 

πως το ζωάκι μας αντιμετωπίζει τέτοια προβλήματα, να 

προμηθευτούμε την κατάλληλη αγωγή ώστε να εξασφαλίσουμε 

το άνετο και χωρίς προβλήματα ταξίδι του. Μαζί μας 

θα πρέπει στο ταξίδι μας να έχουμε φυσικά και τα κατάλληλα 

αξεσουάρ ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο άνετο και 

ασφαλές όπως: καλάθι μεταφοράς ειδικό για το κατοικίδιο 

μας, ειδικά δοχεία ταξιδίου για νερό και τροφή, 

ζώνες ασφαλείας για το αυτοκίνητο, τα παιχνίδια του για να 

ευχαριστηθεί ακόμη περισσότερο την εκδρομή. 

Φυσικά, το παιχνίδι, θα καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος 

της ημέρας σε αυτές τις σύντομες διακοπές. Και το παιχνίδι 

στην εξοχή μπορεί να προκαλέσει τραυματισμούς στον ενθουσιασμένο 

σκύλο μας. Σημαντικό λοιπόν είναι να έχουμε 

μαζί μας τον κατάλληλο εξοπλισμό φαρμακείου που θα 

έχουμε προμηθευτεί από τον κτηνίατρο μας, ώστε να αντιμετωπίσουμε 

επείγοντες μικροτραυματισμούς. 

Ένα κατοικίδιο δεν είναι ποτέ βάρος, αρκεί να μπορέσετε να 

αντεπεξέλθετε σωστά στις ανάγκες του με υπευθυνότητα 

και ανιδιοτελή αγάπη. Δοκιμάστε να πάτε διακοπές με το 

ζωάκι σας και αδιαμφισβήτητα θα είναι από τις καλύτερες 

στιγμές μαζί του. 

ΠΗΓΗ: www.petworld.gr 

68

69

ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ 

ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ 

ΜΕ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ 

ΑΘΑΝΆΣΙΟΣ Ι. ΔΗΜΌΠΟΥΛΟΣ 

Διευθυντής Κλινικής Ακτινοθεραπευτικής 

Ογκολογίας 

Metropolitan Hospital, Αν. 

Καθηγητής (Venia Docendi) 

Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας 

Παν/μιου Βιέννης Αυστρίας. 

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: 

Tηλέφωνο: 210 4807161 

www.metropolitan-hospital.gr 

www.athensradiotherapy.gr 

Οι εξελίξεις στην ιατρική και σε μεγάλο βαθμό η 

ευαισθητοποίηση του κοινού με τα μέσα μαζικής 

ενημέρωσης, είχαν σαν αποτέλεσμα οι γυναίκες 

να αναζητούν τον ιατρό εγκαίρως. Έτσι στις 

περισσότερες ασθενείς με καρκίνο του μαστού 

το πρόβλημα αναγνωρίζεται σε αρχικό στάδιο. 

Η έγκαιρη διάγνωση βελτιώνει την πρόγνωση 

και προσφέρει την δυνατότητα της διατήρησης 

του μαστού. 

H επιλογή της κατάλληλης θεραπείας πρέπει 

να προσαρμόζεται σε κάθε ασθενή και στο 

προβλημά της (ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ). 

Παλαιότερα οι χειρουργικές τεχνικές ήταν 

ακρωτηριαστικές για την γυναίκα, λόγω της 

αποκλειστικής χρήσης της ριζικής μαστεκτομής. 

Σήμερα πλέον, σε ένα μεγάλο αριθμό ασθενών 

(70-80%), η χειρουργική με διατήρηση του 

μαστού (ογκεκτομή) συνδυάζεται με την 

ακτινοθεραπεία και αντικαθιστά την μαστεκτομή. 

Η ακτινοβόληση στον καρκίνο του μαστού 

καταστρέφει τα καρκινικά κύτταρα που 

πιθανόν έχουν απομείνει μετά την χειρουργική 

επέμβαση. Η περιοχή που ακτινοβολείται 

«ΑΠΟΣΤΕΙΡΩΝΕΤΑΙ» σε περίπου 95% των 

περιπτώσεων. 

Παρά τους αρχικούς φόβους των ασθενών, 

η ακτινοθεραπεία όταν εκτελείται σε 

σύγχρονα κέντρα, με μοντέρνες τεχνικές, από 

εξειδικευμένους ιατρούς, είναι εύκολα ανεκτή, 

χωρίς σχεδόν παρενέργειες. 

Οι καλά εξοπλισμένες κλινικές ακτινοθεραπείας, 

διαθέτουν όλο το φάσμα των σύγχρονων 

τεχνικών. Σήμερα είναι απαραίτητο να διατίθεται 

για την εξωτερική ακτινοβόληση του μαστού η 

πλέον σύγχρονη τεχνική η ΙΜRΤ (Ιntensity Μodulated 

Radiaton Therapy - Διαμορφούμενης 

Έντασης Δέσμης Ακτινοθεραπεία) και η IGRT (Image 

Guided Radiaton Therapy- Απεικονιστικά 

Καθοδηγούμενη Ακτινοθεραπεία). 

Σε μερικές ασθενείς μπορούμε να αποφύγουμε 

την ακτινοβόληση ολοκλήρου του μαστού, 

αφού, η στοχευμένη ακτινοβόληση εκ των 

έσω, με την μέθοδο της ΒΡΑΧΥΘΕΡΑΠΕΙΑΣ, 

αποφέρει ισάξια αποτελέσματα. 

Η ΒΡΑΧΥΘΕΡΑΠΕΙΑ, διεξάγεται μετά ή κατά την 

διάρκεια του χειρουργείου με την τοποθέτηση 

καθετήρων στην περιοχή του όγκου και 

επιτρέπει την ακτινοβόληση σε μικρό χρονικό 

διάστημα και σε μικρότερη περιοχή. 

Εμείς εφαρμόζουμε αυτή τη μέθοδο, 

την απεικονιστικά καθοδηγούμενη 

βραχυθεραπεία για την χορήγηση APBI 

(Accelerated Partial Breast Irradiation – 

επιταχυνόμενη μερική ακτινοβόληση του 

μαστού), τα τελευταία πέντε χρόνια. Τα 

αποτελέσματα είναι πολύ καλά. Η τεχνική 

αυτή, η οποία γίνεται ιδιαίτερα ελκυστική 

αφού συντομεύει το χρονικό διάστημα 

των 5-6 εβδομάδων της εξωτερικής 

ακτινοθεραπείας σε 5 ημέρες, οδηγεί και 

στην μείωση των παρενεργειών, καθώς κατά 

την διεξαγωγή της δεν ακτινοβολούνται οι 

πνεύμονες, η καρδιά και το δέρμα. 

Συνοψίζοντας, οι σύγχρονες τεχνικές 

ακτινοθεραπείας επιτρέπουν την διατήρηση 

του μαστού, εξασφαλίζουν την προστασία 

των υγιών οργάνων (πνεύμονας, καρδιά), 

ενώ ταυτοχρόνως οδηγούν σε σημαντική 

βελτίωση του αισθητικού αποτελέσματος. 

Τα τελευταία μπορεί να έχουν ιδιαίτερη 

σημασία όταν πρόκειται για ασθενείς με 

γνωστά καρδιολογικά ή πνευμονολογικά 

προβλήματα, ή για ασθενείς που θα 

υποβληθούν ή έχουν υποβληθεί σε πλαστικές 

επεμβάσεις αποκατάστασης του μαστού. 

70

Η ΡΟΜΠΟΤΙΚΉ ΣΤΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΉ ΤΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΉΣ ΣΤΉΛΗΣ 

Ό,ΤΙ ΠΙΟ ΣΎΓΧΡΟΝΟ ΣΤΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΉ 

ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ. 

Η χειρουργική αντιμετώπιση των παθήσεων τηςσπονδυλικής 

στήλης αποτελεί ένα αντικείμενο που λίγοι εξειδικευμένοι χειρουργοί 

κατέχουν τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς. Η πολύπλοκη 

δομή της σπονδυλικήςστήλης αλλά και η πληθώρα των 

παθήσεών της αποτέλεσαν και αποτελούν αιτία ιατρικών σφαλμάτων 

και δυσαρεστημένων ασθενών. 

Μια άλλη ιδιαιτερότητα της σπονδυλικής στήλης είναι το γεγονός 

ότι φιλοξενεί ευαίσθητα στοιχεία όπως ο νωτιαίος μυελός 

και οι νευρικές ρίζες βλάβη των οποίωνοδηγεί σε εξαιρετικά σοβαρές 

επιπλοκές. Η διεθνής ιατρική κοινότητα προσπαθώντας 

να μειώσει τον αριθμό και τη σοβαρότητα των νευρολογικών 

επιπλοκών στη χειρουργική της σπονδυλικής στήλης έθεσε ως 

βασική προϋπόθεση την ενασχόληση με αυτήν χειρουργών που 

αποδεδειγμένα έχουν εξειδικευτεί στο αντικείμενο αυτό. 

Δυστυχώς, παρά την υψηλή εξειδίκευση του ιατρικού προσωπικού 

οι νευρολογικές βλάβες συνεχίζουν να προκαλούνται κατά 

τη διάρκεια χειρουργείωνσπονδυλικής στήλης. 

Την τελευταία τριετία, ξεκινώντας από τις ΗΠΑ, εξελίχθηκε και 

εφαρμόστηκε στην χειρουργική της σπονδυλικής στήλης η ρομποτική 

χειρουργική ακολουθώντας τις εξελίξεις στον τομέα 

της ρομποτικής χειρουργικής του ισχίου και του γόνατος. Όταν 

ο χειρουργός και το ρομπότ συνεργάζονται ελαχιστοποιείται η 

πιθανότητα ιατρικού λάθους καθώς και η πρόκληση νευρολογικών 

βλαβών. 

Το ρομποτικό σύστημα Excelsius αποτελεί το νεότερο επίτευμα 

της ρομποτικής χειρουργικής. Η χρήση του μοναδικού για την 

Νότια Ευρώπη αυτού ρομποτικού συστήματος αποτελεί μια 

πραγματικότητα στην Ελλάδα, στο θεραπευτήριο Μετροπόλιταν. 

Η ομάδα του Δρ. Λυκίσσα έχει παρακολουθήσει από τις ΗΠΑ τα 

πρώτα βήματα του ρομποτικού συστήματος και έχει ήδη πραγματοποιήσει 

μεγάλο αριθμό επεμβάσεων σε ενηλίκους και παιδιά 

με προβλήματα στη σπονδυλική στήλη. 

Ο Δρ. Μάριος Λυκίσσας είναι Xειρουργός Σπονδυλικής Στήλης, 

Διευθυντής του Τμήματος Σπονδυλικής Στήλης του θεραπευτηρίου 

Μετροπόλιταν και Senior Clinical Associate στο 

Πανεπιστήμιο Weill Cornell της Νέας Νόρκης. Θεωρείται ένας 

από τους πλέον έμπειρους εφαρμοστές όλων των σύγχρονων 

μεθόδων αντιμετώπισης παθήσεων της σπονδυλικής στήλης 

στις Ηνωμένες Πολιτείες με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην διεγχερητική 

πλοήγηση (navigation), στην χειρουργική ελαχίστης 

επεμβατικότητας (MISS) και στην ρομποτική χειρουργική της 

Σπονδυλικής Στήλης. 

Η ομάδα του περιοδικού ''BYBUS'' συνάντησε τον Δρ. Λυκίσσα 

προκειμένου να μας αναλύσει περαιτέρω τη νέα αυτή τεχνολογία 

θέτοντάς του τα ακόλουθα ερωτήματα: 

Σε ποιους ασθενείς είναι δυνατή η χρήση του; 

Κάθε ασθενής με πρόβλημα στην σπονδυλική στήλη, που έχει 

ένδειξη να χειρουργηθεί, μπορεί να αντιμετωπιστεί με το ρομποτικό 

σύστημα. Για κάθε ασθενή υπάρχει ένα εξατομικευμένο 

σχέδιο. 

Ποιές είναι οι βασικές του εφαρμογές; 

Οι ενδείξεις του ρομποτικού συστήματος περιλαμβάνουν 

μεταξύ πολλών άλλων τις ακόλουθες: 

• Σπονδυλική στένωση 

• Δισκοπάθεια-εκφύλιση μεσοσπονδυλίου δίσκου 

• Κατάγματα της σπονδυλικής στήλης 

• Σκολίωση 

• Κύφωση 

• Σπονδυλολίσθηση 

• Όγκοι της σπονδυλικής στήλης” 

Ποιά είναι τα πλεονεκτήματα του ρομποτικού συστήματος; 

Σε σύγκριση με τις συμβατικές τεχνικές χειρουργικής της 

σπονδυλικής στήλης, το ρομποτικό σύστημα σε συνδυασμό 

με τις τεχνικές ελαχίστης επεμβατικότητας: 

• Mειώνει το χειρουργικό χρόνο 

• Μειώνει σημαντικά την απώλεια αίματος και επομένως 

δεν απαιτείται μετάγγιση αίματος 

• Εξασφαλίζει ακρίβεια στη διαδερμική τοποθέτηση των 

εμφυτευμάτων 

• Ελαχιστοποιεί την παραμονή στο νοσοκομείο 

• Μειώνει σημαντικά την περιεγχειρητική νοσηρότητα 

Τα οστεοπορωτικά κατάγματα της σπονδυλικής στήλης μπορούν να αντιμετωπιστούν 

με το ρομποτικό σύστημα; 

Το ρομποτικό σύστημα επιτρέπει τη διαδερμική και κατ’ 

επέκταση αναίμακτη σταθεροποίηση της σπονδυλικής 

στήλης μετά από οστεοπορωτικό κάταγμα. 

Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ασθενείς με σκολίωσηή κύφωση; 

Το ρομποτικό σύστημα αρχικά σχεδιάστηκε για ασθενείς 

με παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης όπου η τοποθέτηση 

των εμφυτευμάτων είναι ιδιαίτερα απαιτητική. Η 

ευκολία και η ακρίβεια στην τοποθέτηση των εμφυτευμάτων 

αλλά και η μείωση της πιθανότητας πρόκλησης 

νευρολογικής βλάβης είναι εντυπωσιακή. 

72

73

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΉ 

ΥΠΕΡΦΑΓΊΑ 

ΑΝΑΓΝΩΡΊΖΕΤΕ ΤΗΝ ΠΕΊΝΑ ΣΑΣ Ή ΜΉΠΩΣ ΠΆΣΧΕΤΕ ΑΠΌ 

ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΉ ΥΠΕΡΦΑΓΊΑ; ΠΩΣ ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΉΣΕΤΕ 

ΤΗ ΛΑΙΜΑΡΓΊΑ, ΠΟΥ ΟΔΗΓΕΊ ΣΕ ΥΠΕΡΦΑΓΙΚΆ ΕΠΕΙΣΌΔΙΑ. 

ΤΗΣ ΡΆΝΙΑ ΤΖΑΝΑΚΆΚΗ 

↪ Μεταπτυχιακό στην διατροφική ιατρική: 

M.Sc in NUTRITIONAL MEDICINE, University 

of Surrey, Guildford, UK. 

↪ Μεταπτυχιακό στην Αθλητική Ψυχολογία, 

με ειδικότητα στην Αλλαγή τρόπου ζωής και 

στην Ψυχολογική Υποστήριξη Δίαιτας: M.Ed 

in HUMAN MOVEMENT-SPORTS PSYCHOLOGY. 

Boston University, Boston, U.S.A. 

↪ Πτυχίο στην Διαιτολόγια και Διατροφή, 

ΑΤΕΙ Κρήτης 

↪Πτυχίο στην επιστήμη της Ανθρώπινης 

Κίνησης / Γυμναστική Ακαδημία: B.S. in 

HUMAN MOVEMENT-PHYSICAL EDUCATION, 

Boston University, Boston, U.S.A. 

Πολύ συχνά θα έχετε παραπονεθεί ότι καταναλώνετε 

διάφορες τροφές με λαιμαργία και αδυνατείτε να σταματήσετε. 

Ως αποτέλεσμα νιώθετε άσχημα και σωματικά, 

αφού μετά από λίγη ώρα έχετε δυσφορία και ψυχολογικά, 

αφού θυμώνετε που δεν μπορείτε να πειθαρχήσετε. 

Εάν κάνετε συχνά υπερφαγικά επεισόδια, πιθανά αυτό 

σας εμποδίζει να χάσετε κιλά και ίσως είναι και η αιτία 

που αυξάνεται το βάρος σας. Σε αυτή την περίπτωση 

καλό θα ήταν να ενημερωθείτε για το τι μπορεί να το 

προκαλεί, πέρα από την δική σας έλλειψη πειθαρχίας, 

και να μάθετε και τρόπους να το αντιμετωπίζετε. 

Παρακάτω σας περιγραφώ τι μπορεί να προκαλέσει 

υπερφαγικά επεισόδια και σας δίνω κάποιες σύντομες 

συμβουλές: 

↳ Όταν μένετε νηστικοί για πολλή ώρα, δηλαδή όταν 

δεν έχετε καταναλώσει κάτι μέσα σε 4 ώρες από το προηγούμενο 

γεύμα ή σνακ, η υπερφαγία είναι μια φυσιολογική 

αντίδραση του οργανισμού και συνδέεται με την 

ανισορροπία που προκαλείται στα επίπεδα γλυκόζης 

στο αίμα όπου με τη σειρά τους επηρεάζουν την αντίδραση 

της ινσουλίνης. Συμβουλή: Μην αφήνετε κενό 

το στομάχι σας πάνω από 4 ώρες! 

↳ Όταν η τροφή που καταναλώσατε έχει μεγάλη περιεκτικότητα 

σε ζάχαρη ή έχει αρκετούς υδατάνθρακες 

υψηλού γλυκαιμικού δείκτη τότε πάλι η πείνα 

σας είναι αίτιο της διαταραχής επιπέδων γλυκόζης 

στο αίμα που επηρεάζουν την αντίδραση της ινσουλίνης.Συμβουλή: 

Επιλέγετε τροφές που έχουν καλή 

ποιότητα και αποφύγετε φρούτα και τρόφιμα με υψηλό 

γλυκαιμικό δείκτη. (Υπάρχει λίστα των τροφίμων υψηλού 

γλυκαιμικού δείκτη και είναι διαθέσιμη στο ιντερνέτ). 

↳ Έχετε ένταση ή θυμό και νομίζετε ότι καταναλώνοντας 

τρόφιμα που είναι «νόστιμα» θα φτιάξει η διάθεσή 

σας. Δυστυχώς, αυτό έχει σαν επίπτωση να χαλάσει η 

διάθεση σας λίγο μετά και να έχετε το αντίθετο αποτέλεσμα. 

Συμβουλή: Πριν καταναλώστε οτιδήποτε κάνετε 

3 βαθιές εισπνοές/εκπνοές και μετά απαντήστε 

στον εαυτό σας, στις έξης ερωτήσεις: - αξίζει να 

το καταναλώσω αυτό; - Μου προσφέρει κάτι στον 

οργανισμό; - Πως θα νιώσω μετά; Εάν απαντήσετε 

θετικά τότε καταναλώσετε ότι θέλετε και μετά απλά 

συνεχίστε την μέρα σας χωρίς να το σκέπτεστε. 

Σίγουρα υπάρχουν και βαθύτεροι ψυχολόγικοι λόγοι 

που προκαλούν υπερφαγικά επεισόδια όπως η χαμηλή 

αυτοεκτίμηση, η αυτοτιμωρία και άλλα πολλά που σε 

αυτήν την περίπτωση καλό θα ήταν να αναζητήσετε την 

βοήθεια ενός εξειδικευμένου επαγγελματία ψυχιάτρου 

ή ψυχολόγου. 

Πάντα υπάρχουν λύσεις και πάντα υπάρχει βοήθεια σε 

ότι μας ανησυχεί, αρκεί να το αναγνωρίσουμε και να θελήσουμε 

να το διορθώσουμε. 

Τα υπερφαγικά επεισόδια δεν προσφέρουν τίποτε 

καλό όποτε είναι σημαντικό να καταφέρουμε έστω να 

τα ελαττώσουμε και να βοηθηθούμε την υγεία μας που 

είναι το παν! 

Τεστ: Αναγνωρίστε την πείνα σας!! 

1. Πεινάτε τόσο που ζαλίζεστε και νιώθετε αδυναμία; 

2. Είστε τόσο πεινασμένοι όπου το νιώθετε στο στομάχι σας 

και έχετε ενόχληση; 

3. Πεινάτε και το νιώθετε λίγο στο στομάχι σας; 

4. Πεινάτε λίγο αφού μόλις καταναλώσατε ένα μικρό σνακ; 

5. Νιώθετε πλήρης χωρίς αίσθηση της πείνας ή η αίσθηση 

του «φουσκώματος»; 

6. Νιώθετε πλήρης χωρίς αίσθηση δυσφορίας; 

7. Νιώθετε «φουσκωμένοι» με μικρή αίσθηση δυσφορίας; 

8. Είστε τόσο πλήρης όπου νιώθετε μια αισθητή δυσφορία; 

9. Νιώθετε πολύ φουσκωμένοι και έχετε έντονη δυσφορία; 

10. Νιώθετε τόσο φουσκωμένοι όπου είστε έτοιμοι να 

κάνετε εμετό; 

Αξιολογήστε λοιπόν πώς νιώθετε και βάλτε στόχο οι 

απαντήσεις σας να βρίσκονται στην λίστα μεταξύ 4-6. Στο 

εξής αποφύγετε τα δυο άκρα: την εξαντλητική πείνα (1-3) 

και την υπερφαγία (7-10) . 

74

75

Της Μαρία Μαρκογιαννάκη 

Make Up Artist 

Το δέρμα είναι το μεγαλύτερο μας όργανο, ρυθμίζει 

τους εξωτερικούς περιβαλλοντολογικούς παράγοντες 

και τους φέρνει στα μέτρα μας έτσι ώστε να δεχτεί ο 

οργανισμός μας όσο λιγότερες «επιθέσεις» μπορεί. 

Η παραμέληση του, μπορεί να αποβεί επίπονη για το 

ίδιο το δέρμα, με εμάς να αντιλαμβανόμαστε μόνο 

μερικά απ τα ορατά θέματα που του έχει προκαλέσει η 

εποχή σε συνδυασμό με την ασυνέπεια στην περιποίηση 

του. Το δέρμα μας είναι εκεί για να μας προστατέψει και 

το ίδιο οφείλουμε να κάνουμε και εμείς. 

Πάμε να δούμε μερικά εύκολα και γρήγορα tips για να 

κρατήσουμε το δέρμα μας ενυδατωμένο και ελαστικό. 

↪ Ακολουθήστε μια διατροφή πλούσια σε βιταμίνες 

ιχνοστοιχεία και πρωτεΐνες. Καταναλώστε όσο 

περισσότερα φρούτα μπορείτε, η φύση μας τα δίνει 

απλόχερα και το μόνο που χρειάζεται είναι να τα 

απολαύσουμε! Δώστε στον εαυτό σας 5 μερίδες 

φρούτων κ φρέσκων λαχανικών την ημέρα. 

↪ Καταναλώστε πάνω από 3 λίτρα νερό. Τα όργανα 

μας κάθε μέρα χρειάζονται 3 λίτρα νερό μόνο για τις 

καθημερινές τους λειτουργίες. Αν ενυδατώσουμε το 

σώμα μας με λίγο παραπάνω νερό απ' ότι χρειάζεται 

κάθε μέρα, το αποτέλεσμα θα είναι εμφανές σε πολύ 

λίγο διάστημα. 

↪ Δεν σας αρέσει το νερό; Η λύση είναι στο ψυγείο 

σας! Σ' ένα λίτρο νερό ρίξτε όμορφα κομμένες 

λεπτές φέτες από αγγούρι και λεμόνι (πλυμένα 

σχολαστικά) αφήστε το μια νύχτα μέσα στο ψυγείο 

και καταναλώστε το δροσερό και μυρωδάτο σαν ένα 

όμορφο καλοκαιρινό ρόφημα. 

↪ Η αντιηλιακή σας προστασία ξέρουμε ότι είναι 

σημαντική πλέον και τον χειμώνα. Εάν θέλετε να 

κάνετε και το μακιγιάζ σας, απλώστε το αντηλιακό 

σας, τοποθετήστε το μέικ απ σας και από πάνω αρκετή 

ποσότητα πούδρας καθώς το αντηλιακό είναι λιπαρό. 

↪ Αποφύγετε το μαύρισμα στο πρόσωπο. Οι 

ελεύθερες ρίζες που απελευθερώνονται με την UV 

ακτινοβολία, επιταχύνουν το γήρας του προσώπου 

προκαλώντας τις γνωστές γραμμές έκφρασης και τις 

μικρές ρυτίδες. 

↪ Χρησιμοποιήστε μια ενυδατική κρεμική 

περιποίηση και εντατικές μάσκες προσώπου. 

Τα τελευταία χρόνια η κρεμική περιποίηση 

προσώπου έχει κάνει άλματα στην ενυδάτωση και 

τη διατήρηση της ελαστικότητας του κολλαγόνου. 

Στο εμπόριο θα βρείτε εκπληκτικές μάσκες leave 

on που τοποθετούνται τη νύχτα και χωρίς να τις 

ξεβγάλετε κοιμάστε με αυτές, με αποτέλεσμα 

το πρωί να έχετε ένα δέρμα πολύ λαμπερό κ 

ενυδατωμένο . 

↪ Γυμναστείτε! Δύσκολη λέξη, όμως η γυμναστική 

είναι το πιο δυνατό φίλτρο αντιγήρανσης. 

↪ Κοιμηθείτε!! Γύρω στη μια το βράδυ, το δέρμα 

μας παράγει μια ουσία, την μελατονίνη, η οποία 

μέσα σε όλα τα καλά που μας προσφέρει, ελέγχει 

το δέρμα και το κρατάει ζωντανό και νέο. Όταν 

είστε ξύπνια εκείνη την ώρα η παραγωγή της 

μειώνεται στο ελάχιστο η ακόμη και καθόλου. 

↪ Όσο καλά και αν περνάτε, όσο κουρασμένη κι 

αν επιστρέψετε στο σπίτι σας, θα ήθελα να ξέρω 

ότι έχετε την αντοχή να κάνετε το ντεμακιγιαζ σας 

σωστα! Ειδικά αν φοράτε το makeup σας όλη μέρα, 

δώστε στο δέρμα σας την ευκαιρία να αναπνεύσει 

όπως πρέπει κατά τη διάρκεια της νύχτας. 

↪ Φορέστε ένα makeup με βάση το κερί και όχι τα 

έλαια. Το κερί δεν διαλύεται στην ίδια θερμοκρασία 

με τα έλαια. Τα έλαια στο 36,6 του οργανισμού 

μας έχουν ήδη σπάσει. Το κερί θα διατηρήσει το 

μακιγιάζ σας αναλλοίωτο λίγο περισσότερο και 

έτσι δε θα μπει γρήγορα στις γραμμές έκφρασης 

μας για να τις τονίσει και να τις βαρύνει ακόμα 

περισσότερο. 

↪ Το αλκοόλ θέλει μέτρο για πολλούς λόγους, 

φυσικά και για έναν ακόμα, το δέρμα σας! 

↪ Με ένα σωστό peeling 2 φορές την εβδομάδα, 

τα επίπεδα της λιπαρότητας επιστρέφουν στο 

φυσιολογικό. 

Αυτά ήταν μερικά απ' τα πολλά μυστικά που 

μπορούμε να κάνουμε για να κρατήσουμε το δέρμα 

μας ζωντανό και φρέσκο. 

76

77

This is me : 

Hello juicy girls!!! 

Επιτέλους έπειτα από έναν εξοντωτικό χειμώνα, που τέλος δεν 

είχε, έφτασε η άνοιξη!!! Και τι άνοιξη φέτος, με άλλο αέρα... 

αφού επιτέλους παίρνουμε θέση και στην πασαρέλα για πρώτη 

φορά στην Ελλάδα!!! Επίσης και οι βιομηχανίες ξεκίνησαν 

να ράβουν μοντέρνα ρούχα για όλα τα μεγέθη!!! Εεεε πως;;; 

Δεν είναι άνοιξη αυτό;;; 

Η εποχή που σας έλεγα και είχα προβλέψει πριν από δύο 

χρόνια έφτασε!!! Και άργησε μη σας πω... Αγαπήστε το σώμα 

σας, νιώσετε όμορφα μέσα σε αυτό... Ήρθε η άνοιξη και για 

αυτό βάλτε χρώμα στη ζωή σας και υποδεχθείτε την όπως της 

αρμόζει... Ενημερωθείτε για τις νέες τάσεις της μόδας... γιατί 

έφτασε η χρόνια μας!!! 

Μόδα σε όλα τα μεγέθη… Μόδα για όλα τα μεγέθη… Αλλά 

για να τα αναδείξετε πρέπει πρώτα να "ΣΑΣ ΑΓΑΠΗΣΕΤΕ" ξανά 

λέω... Να θυμάστε πόσο όμορφη είστε μέσα και έξω... ποσά 

πολλά αξίζετε ... Χαμογελάστε στον καθρέπτη... Φροντίστε 

τον εαυτό σας, πάντα από μέσα προς τα έξω, αφήστε να ζωγραφιστεί 

στο πρόσωπο σας το χαμόγελο, που κρύβεται μέσα 

σας ... και κατακτήσετε τον κόσμο ...!!!! Γιατί;;; 

Γιατί είσαι μοναδική!!! Καμία άλλη σαν εσένα δεν υπάρχει 

πουθενά... βάλτε το καλά στο μυαλό σας... άνοιξη έξω .. 

άνοιξη μέσα μας. Παρατηρήστε τα λουλούδια που ανθίζουν, 

την φύση που ξεδιπλώνεται μπροστά μας, χωρίς ντροπές σε 

όλα της τα χρώματα... Νιώσετε την ευτυχία και την ηρεμία και 

παρατηρήστε πως κανένα λουλούδι δεν είναι ίδιο με άλλο 

και όμως ανθίζει... χωρίς ενδοιασμούς για το χρώμα του ή 

το μέγεθος του... απλά ανθίζει... Κάντε το ίδιο… Γίνετε το 

μοναδικό λουλούδι της φύσης .. και ανθίστε!!! Μην κρύβετε 

το θησαυρό που έχετε μέσα σας, γιατί κάποιοι τον ψάχνουν... 

δώστε τους τον απλόχερα και θα ανταμειφθείτε για αυτό. 

ΝΑ ΘΥΜΑΣΤΕ: Τίποτε δεν είναι ακατόρθωτο όταν το θέλεις 

πραγματικά… Κανείς δεν μπορεί να σε σταματήσει παρά μόνο 

ο εαυτός σου!!! 

Σας αγαπώ, με αγαπώ και σας φιλώ... 

78

79

Γνωριζες οτι... 

O George Washington πέθανε το 1799. Το 

πρώτο απολίθωμα δεινόσαυρου ανακαλύφθηκε 

το 1824. Ο Washington πέθανε λοιπόν και δεν 

έμαθε ποτέ ότι υπήρχαν δεινόσαυροι στη γη! 

Το σημερινό παλιότερο δέντρο ήταν ήδη 1.000 

χρονών όταν πέθανε το τελευταίο μαμούθ 

επάνω στη γη. Ενώ τα μαμούθ ήταν ζωντανά, 

όταν οι Αιγύπτιοι έφτιαχναν τις πυραμίδες το 

2660 π.Χ.. δηλαδή!! 

Η κυκλοφορία του Star Wars συνέπεσε με την 

τελευταία εκτέλεση με λαιμητόμο στη Γαλλία 

το 1977. 

Η Μέριλιν Μονρόε και η Βασίλισσα Ελισάβετ 

γεννήθηκαν το ίδιο έτος. Άρα αν ζούσε τώρα η 

Μέριλιν θα ήταν 92 ετών! 

Το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης υπήρχε για 

εκατοντάδες χρόνια πριν την ίδρυση της 

Αζτέκικης Αυτοκρατορίας (1428). 

Η πόλη του Μεξικού βρίσκεται 7.000 πόδια πάνω 

από την επιφάνεια της θάλασσας. Αυτό έχει σαν 

αποτέλεσμα ένα ξηρό κλίμα και πολύ λαχάνιασμα 

καθώς ανεβαίνεις τα σκαλιά της πόλης! 

Η ονομασία της Σκωτίας (Scotland) έχει ελληνική 

προέλευση και προέρχεται από την αρχαίες 

λέξεις σκότος και λαν που σημαίνει πέτρα, λαός. 

Το 1740 μία αγελάδα, στη Γαλλία, κρίθηκε 

ένοχη για μαγεία και εκτελέστηκε. 

Το Apollo 11 είχε καύσιμα μόνο για 20 

δευτερόλεπτα ακόμα όταν προσγειώθηκε. 

Η παλαιότερη γνωστή ελληνική τράπουλα 

χρονολογείται στο 1822 και σ’ αυτήν 

οι τέσσερις ρηγάδες απεικονίζονται με 

τις μορφές των Αλέξανδρου Υψηλάντη, 

Οδυσσέα Ανδρούτσου, Γεωργάκη Ολύμπιου 

και Γεωργίου Καντακουζηνού. 

Ο εγκέφαλός αποτελείται κατά 80% από 

νερό. 

Το κυκλοφορικό σύστημα ενός χταποδιού 

αποτελείται από 3 καρδιές, από τις οποίες 

οι δύο ωθούν το αίμα στα βράγχια και η 

τρίτη στο υπόλοιπο σώμα. 

Κάθε σταγόνα αίματος του σώματός μας 

φιλτράρεται στο ίδιο το σώμα μας πάνω 

από 300 φορές. 

ΠΗΓΗ: www.e.radio.gr/www.newsbomb.gr 

80

Creta Maris Beach Resort 

www.cretamaris.gr 

Royal Blue Resort & Spa 

www.royalblueresort.com 

Lyttos Beach Hotel 

www.lyttosbeach.gr 

Aegean Melathron 

www.aegeanmelathron.gr 

Santo Maris Oia 

www.santomaris.gr 

Royal Marmin Bay Hotel 

www.royalmarminbay.gr 

Avra Hotels Collection 

www.avrahotelscollection.gr 

My Samos Hotels 

www.mysamoshotels.com 

VF Group Crete 

www.vossfurs.com 

We Do Local 

www.wedolocal.gr 

Porto Greco Village 

www.portogrecovillage.com 

Blue Bay Resort Hotel 

www.bluebay.gr 

Anemos Luxury Grand Resort 

www.anemosresort.com 

Hotel Digital Marketing 

Web Design & Development 

eSales & Revenue Management 

Heliades DMC 

www.heliadesdmc.gr 

Elounda Beach Hotel & Villas 

www.eloundabeach.gr 

Παρουσιάζουμε αυτό που θέλετε 

για τα δικά σας προϊόντα και υπηρεσίες: 

Τη σωστή προβολή, την κατάλληλη στιγμή, στο κατάλληλο κοινό 

. 

ΓΙΑΤΙ ΞΕΧΩΡΙΖΟΥΜΕ 

Διαθέτουμε πάνω από 10 χρόνια εμπειρία στο Digital Marketing 

Αντιμετωπίζουμε σφαιρικά και με επαγγελματισμό το κάθε project 

Σχεδιάζουμε ανταγωνιστικές στρατηγικές 

Παρέχουμε μετρήσιμα αποτελέσματα 

Πρόσφατα η Google αναβάθμισε το agency μας σε Premier Google Partner 

Το 2018 η εταιρεία μας διακρίθηκε με το χρυσό βραβείο: Best Hotel Digital Marketing Agency 

www.eyewide.gr 

Κωνσταντινουπόλεως 12, Ηράκλειο Κρήτης 

T: 2810250180, 2810333175 

info@eyewide.gr

PSYCHOLOGICAL 

TEST 

Τα ψυχολογικά τεστ είναι ένας γρήγορος και διασκεδαστικός 

τρόπος για να αντιληφθούμε αυτά που έχουμε κρυμμένα βαθιά 

μέσα μας. Οι ερωτήσεις του συγκεκριμένου τεστ είναι απλές, 

ενώ οι απαντήσεις έχουν να κάνουν με την καθημερινότητά μας. 

Πάρτε χαρτί και μολύβι και ξεκινήστε! 

ερωτησεισ: 

1. Περπατάτε στο δάσος. Ποιος είναι μαζί σας; 

2. Περπατάτε στο δάσος και βλέπετε ένα ζώο. Τι ζώο είναι; 

3. Τι αλληλεπίδραση συμβαίνει ανάμεσά σας; 

4. Περπατάτε βαθύτερα μέσα στο δάσος και φτάνετε σε ένα 

ανοιχτό σημείο όπου εκεί βλέπετε το σπίτι των ονείρων σας. 

Περιγράψτε το μέγεθός του. 

5. Το σπίτι είναι χωρίς φράχτη ή με φράχτη; 

6. Μπαίνετε μέσα στο σπίτι. Περπατάτε προς την κουζίνα και 

βλέπετε το τραπέζι. Περιγράψτε τι βλέπετε πάνω και γύρω από το 

τραπέζι. 

7. Βγαίνετε από το σπίτι από την πίσω πόρτα και παρατηρείτε ότι 

κάτω στο γκαζόν έχει μία κούπα. Από τι υλικό είναι φτιαγμένη; 

8. Τι κάνετε με την κούπα; 

9. Περπατάτε προς το τέλος του κτήματος, όπου βλέπετε υγρό 

στοιχείο. Τι ακριβώς βλέπετε; Τι μέγεθος έχει; 

10. Πώς θα διασχίσετε το υγρό στοιχείο; 

10. Το ποσοστό που θα βραχείτε 

διασχίζοντας το υγρό στοιχείο συμβολίζει 

το ποσοστό της σημαντικότητας τους σεξ 

στη ζωή σας. 

9. Το μέγεθος του υγρού στοιχείου 

σχετίζεται με το μέγεθος της σεξουαλικής 

σας διάθεσης. 

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ: 

1. Το πρόσωπο που είναι μαζί σας είναι το 

πιο σημαντικό άτομο που έχετε στη ζωή σας. 

2. Το μέγεθος του ζώου που βλέπετε 

αντικατοπτρίζει την αντίληψή σας για το 

μέγεθος των προβλημάτων σας. 

3. Το ποσοστό έντασης της 

αλληλεπίδρασης σας με το ζώο 

αντικατοπτρίζει το πώς λύνετε τα 

προβλήματα σας για παράδειγμα ήρεμα/ 

παθητικά ή επιθετικά. 

4. Το μέγεθος του σπιτιού αντικατοπτρίζει 

το μέγεθος της φιλοδοξίας σας στο να 

λύσετε τα προβλήματά σας. 

5. Το σπίτι χωρίς φράχτη σημαίνει πως 

είστε ανοιχτή και φιλική προσωπικότητα. 

Το σπίτι με φράχτη σημαίνει πως είστε 

κλειστή προσωπικότητα. 

8. Αυτό που κάνατε με την κούπα 

σχετίζεται με την στάση σας προς το άτομο 

της ερώτησης 1. 

7. Η ανθεκτικότητα του υλικού από 

το οποίο είναι φτιαγμένη η κούπα 

αντικατοπτρίζει στην συνείδηση σας 

την ανθεκτικότητα της σχέσης σας με το 

άτομο που είπατε πως είναι μαζί σας στην 

ερώτηση 1. 

6. Εάν η απάντησή σας δεν περιελάμβανε 

φαγητό, ανθρώπους, η λουλούδια, τότε 

από τη ζωή σας για κάποιον λόγο λείπει η 

χαρά και η θετικότητα. 

ΠΗΓΗ: www.pontos-news.gr 

82

83

BYBUS_Spring_2019

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?