SAMAJWEEKLY 01-07-2022
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
www.samajweekly.com
KbrF
01/07/2022 7
pIkr dI inrpWKqf ’qy lgfqfr AuWTdy rhy hn svfl, suprIm kort phuµcy mfmilaF dI ilst hY lµbI
nvIN idWlI. mYNbrF dI
aXogqf qYa krnI hovy
jF m¨l pfrtI qoN vWK hoey
Dzæy ƒ alWg mfnqf dyxI
hovy, spIkr dI
inrpWKqf ’qy lgfqfr
svfl AuWTdy rhy hn»
ivroDI iDr ’c bYTIaF
isafsI pfrtIaF dy
ielfvf kort ny vI keI
vfrI spIkr dy ivvhfr
’qy AuNglI cuWkI hY» ieWQoN
qk ik spIkr dy inrpWK
nf rihx dIaF iÈkfieqF
qy isafsI pfrtIaF dy
iBRÈtfcfr qy hfrs
tRyizµg ’c Èfml hox dy
rvWeIey ƒ dyKdy hoey
suprIm kort sµsd ƒ
ienHF ÊYr-lokqµqrI
srgrmIaF ƒ rokx leI
mYNbrF dI aXogqf sbµDI
sµivDfnk ivvsQf dy kuJ
pihl¨aF ƒ mËb¨q krn
’qy ivcfr krn leI vI
kih cWkI hY» iesdy leI
kort mYNbrF dI aXogqf
qYa krn leI nvF qµqr
sQfpq krn qy ies dy
leI sµivDfn ’c soD
krn qk df suJfa sµsd
ƒ dy cuWkI hY» vYsy qF
iÌlhfl AumId nhIN
idKdI ik ivDfnpfilkf
ies pfsy kuJ krygI»
mhfrfÈtr ’c iÌlhfl
izptI spIkr ƒ suprIm
kort ny bfÊI ivDfiekF
’qy koeI ÌYslf lYx qoN
rok idWqf hY» vYsy qF
sµivDfn ’c spIkr ƒ
inrpWK qy suqµqr
aQfrtI dy r¨p ’c
sQfpq kIqf igaf hY qy
Aus qoN inrpWK kfrvfeI
dI AumId kIqI jFdI hY
pr spIkr df iksy nf
iksy isafsI pfrtI nfl
juzæfa huµdf hY» iËafdfqr
spIkr bhumq vflI
pfrtI df mYNbr huµdf hY»
spIkr dI inrpWKqf qy
afcrx ’qy svfl
AuTfAux vfly suprIm
kort phuµcy mfmilaF dI
ilst lµbI hY» 2003 ’c
AuWqr pRdyÈ ’c bspf dy
13 ivDfiekF ny
smfjvfdI pfrtI df
dfmn Pzæ ilaf sI»
bspf ny ienHF ivDfiekF
ƒ aXog TihrfAux leI
spIkr kol iÈkfieq
kIqI» spIkr ny ies ƒ
ltkf idWqf» bfad ’c
bspf dy 24 ivDfiek
tuWty» ies qrHF 37
ivDfiek hoey qF AunHF ny
lokqµqrI bhujn dl dy
nF nfl iek nvIN pfrtI
bxf leI» ieh ivDfiek
Aus smyN bspf dy kuWl
mYNbrF dy iek iqhfeI sI,
ijs nfl Auh dl bdl
kfƒn dy dfiery ’c nhIN
afey» spIkr ny ies
pfrtI ƒ vWKrI pfrtI
vjoN mfnqf dy idWqI sI»
suprIm kort ny spIkr
dy ÌYsly ƒ mµinaf sI
glq ieh mfmlf hfeI
kort huµdf hoieaf
suprIm kort afieaf
sI» suprIm kort ny
Aus ÌYsly ’c spIkr
vWloN ivDfiekF dI
aXogqf dI iÈkfieq ’qy
ÌYslf nf dyx qy Aus ƒ
tfly rWKx ƒ glq mµinaf
sI» iesy qrHF
krnftk ’c ivDfiekF
dI aXogqf df mslf
suprIm kort phuµicaf
sI qy kort ny Aus
mfmly ’c 13 nvµbr
2019 ƒ idWqy ÌYsly ’c
spIkr dI inrpWKqf ƒ
lY ky sÉq itWpxIaF
kIqIaF sn» mnIpur dy
mfmly ’c vI kort ny
cuWky sn svfl mnIpur
ivc 2017 ’c coxF dy
bfad kFgrs dI itkt
’qy ijWq ky afey
ivDfiek dy Bfjpf ’c
Èfml ho ky srkfr ƒ
smrQn dyx qy srkfr
’c mµqrI bxn df
mfmlf vI suprIm kort
afieaf sI» Aus mfmly
’c kFgrs ny pfrtI
CWzx vfly ivDfiek dI
aXogqf leI spIkr dy
sfhmxy ptIÈn idWqI
pr spIkr ny Aus ƒ
ltkf ky rWiKaf.
asfm ‘c iBafnk hVHF kfrn lok duKI, hjæfrF iksfnF df hoieaf BfrI nuksfn
bfrpytf. asfm ivWc hVH dI siQqI nfjæuk
bxI hoeI hY» hVH dI siQqI bdqr huµdI jf
rhI hY» s¨by ‘c hVH nfl 31[54 lWK qoN vWD
lok pRBfivq hoey hn» 26 jiælHy hVH dy pfxI
ivWc zuWby hoey hn» keI ndIaF ‘c pfxI Br
igaf hY, ijs kfrn hVHF dI siQqI ivgV geI
hY» bfrpytf jiæly ‘c hVH nfl krIb 5[50 lWK
lok aqy 487 ipµz pRBfivq hoey hn» jiælHy dI
kuWl 26684[50 hYktyar PæslI jæmIn ies
vyly hVHF dI mfr hyT hY» hVHF kfrn jiælHy dy
hjæfrF iksfnF df BfrI nuksfn hoieaf hY»
bfrpytf jiælHy dy kfljfhI Kyqr dy sQfnk
invfsI jæfihdul ieslfm ny ikhf ik ieh iek
bhuq vWzf hVH sI aqy Aus ny afpxI jiæµdgI
ivc ies ƒ pihlF kdy nhIN dyiKaf sI»
gRIn hfeIzRojn leI dyÈ ’c iqµn kfrIzor bxfAux dI isÌfrÈ,nIqI aXog ny iqafr kIqf rozmYp
nvIN idWlI. pRDfn mµqrI
nirµdr modI ny agsq 2022
’c gRIn hfeIzRojn imÈn dI
Èur¨afq kIqI sI» ies nfl
dyÈ ’c eINDn dy ies nvyN Krzæy
ƒ lY ky iek mfhOl qF bx igaf
hY pr dyÈ dI iekonmI ’c gRIn
hfeIzRojn dI phuµc vDfAux
aqy afm jnqf ƒ ies df lfB
idvfAux leI hfly bhuq kuJ
kIqf jfxf bfkI hY» nIqI
aXog ny ies ’c AumId Ëfhr
kIqI hY ik Bfrq ’c gRIn
hfeIzRojn dI kImq sfl 2050
qk iek zflr pRqI iklo qoN vI
hyTF ilaFdI jf skdI hY» sfl
2050 qk gRIn hfeIzRojn
AudXog df afkfr 340 arb
zflr df ho jfvygf» gRIn
hfeIzRojn dI nIqI df iek
rozmYp iqafr kIqf igaf hY
ieslfm ny ikhf, ‘sfzy ielfky df hr Gr hVH
dy pfxI ‘c p¨rI qrHF zuWb igaf hY» koeI QF
nhIN sI ijWQy ipµz vfsI pnfh lY skdy, hr
ielfkf hVHF nfl Biraf hoieaf sI» keI lok
afrjæI sæYWz bxf ky sVkF ‘qy pnfh lY rhy hn»
asIN vWzIaF smWisafvF df sfhmxf kr rhy
hF» kfljæhI ielfky dy iksfn ielIm Kfn ny
dWisaf ik hVHF ivWc ielfky dy keI iksfnF df
sB kuJ Kqm ho igaf hY» Kfn ny ikhf, ‘hux
sfƒ afpxy BivWK dI icµqf hY ik asIN kI
KfvFgy» hVHF ny sfzIaF PæslF ƒ nuksfn
phuµcfieaf hY» ipµz dy bhuq sfry lok
idhfVIdfr mjæd¨r hn» hVHF kfrn ipµz
vfsIaF ƒ hor musæklF df sfhmxf krnf
pvygf» jfxkfr aiDkfrIaF ny dWisaf ik
ijs qihq srkfr sfhmxy 10
muWK mµgF rWKIaF geIaF hn»
ienHF ivcoN iek mµg ieh hY ik
dyÈ ’c iqµn gRIn hfeIzRojn
kfrIzor bxfey jfxy cfhIdy
hn» iek d¨srI mµg ieh hY ik
gRIn hfeIzRojn dy Auqpfdn dI
lfgq GtfAux leI srkfr ƒ
vWD srgrm B¨imkf inBfAuxI
hovygI» ies dy leI ies
AudXog ’qy lfg¨ tYks dIaF
drF ƒ GtfAuxf hovygf jF p¨rI
qrHF nfl htfAuxf hovygf» dyÈ
’c 16 hËfr mYgfvft dI gRIn
hfeIzRojn eINDn Auqpfdn
smrWQf bxfAux leI keI qrHF
dy d¨sry lfB dyxy hoxgy» gRIn
hfeIzRojn AudXog leI Ër¨rI
XµqrF ƒ bxfAux nfl sbµDq
mn˨rI pRikiraf qyË krnI
hovygI» Kfs qOr ’qy stfrtap
aqy qknIk aDfrq
kµpnIaF ƒ AuqÈfihq krnf
hovygf» ienHF AudXogF ƒ
afsfnI nfl ssqI dr ’qy
krËf imly, ies ƒ vI XkInI
kIqf jfxf cfhIdf hY» Bfrq ƒ
globl hfeIzRojn alfieµs
ËrIey gRIn hfeIzRojn dI
brfmd ƒ bzæHfvf dyx ivc vI
mµglvfr ƒ, BfrqI hvfeI sYnf ny ipCly Cy
idnF ivWc kuWl 517 tn rfhq smWgrI dI
hvfeI Xfqrf kIqI» asfm styt izjæfstr
mYnyjmYNt aQfrtI (eyaYszIaYmey) anusfr rfj
ztxf cfhIdf hY» Gryl¨ pWDr
’qy ies dI srkfrI KrId df
bµdobsq krn nfl vI mµg ƒ
vDfAux ivc mdd imlygI»
gRIn hfeIzRojn df mqlb
hfeIzRojn df ies qrHF nfl
inrmfx krnf hY ijs nfl
vfqfvrn ivc GWt qoN GWt
pRd¨Èx PYly» hfly rvfieqI
AUrjf sroqF nfl hfeIzRojn df
Auqpfdn huµdf hY pr jdoN
s¨rjI AUrjf jF rIinAUeybl
AUrjf dy d¨sry sroqF nfl
hfeIzRojn bxfeI jFdI hY qF
Aus ƒ gRIn hfeIzRojn ikhf
jFdf hY» koly qoN bxfey gey
hfeIzRojn ƒ blYk hfeIzRojn,
kudrqI gYs qoN bxy ƒ gRy
dy 26 jiæilHaF ivWc 2675 ipµz aqy 91349
hYktyar PslI jæmIn ajy vI hVH dy pfxI dI
mfr hyT hY» ivnfsækfrI hVHF aqy jæmIn
iKskx kfrn ies sfl rfj ivWc hux qk
151 lokF dI mOq ho cuWkI hY afsm rfj afPæq
pRbµDn aQfrtI (eyaYszIaYmey) ny sænIvfr
ƒ ikhf ik asfm ivWc hVH dI siQqI ivWc
suDfr hoieaf hY, pr rfj ivWc kudrqI afPæq
kfrn 28 jiæilHaF ivWc 33[03 lWK qoN vWD
lok pRBfivq hoey hn» eyaYszIaYmey dy
anusfr, ies sfl rfj ivWc hVHF aqy jæmIn
iKskx nfl kuWl 117 lokF dI mOq ho geI
hY» ijnHF ivcoN 100 lok iekWly hVHF ivc mfry
gey sn, jdik bfkI 17 jæmIn iKskx kfrn
mfry gey sn.
hfeIzRojn ikhf jFdf hY» Bfrq
ny sfl 2070 qk afpxI p¨rI
iekonmI ƒ nYWt ËIro bxfAux
XfnI vfqfvrn ivc gYsF dI
inkfsI ƒ p¨rI qrHF nfl Kqm
krn df aYlfn kIqf hY» ies
irport ivc sfl 2050 qk
Bfrq ’c gRIn hfeIzRojn dI
Kpq cfr guxf ho jfx dI
sµBfvnf pRgtfeI geI hY jo
ivÈv pWDrI mµg df 10 PIsdI
hovygf» afAux vfly idnF ivc
stIl qy trFsport sYktr ’c
vWzy pWDr ’qy ies dI vrqoN
hovygI» ies ivc dWisaf
igaf hY ik gRIn hfeIzRojn dI
lfgq hfly 4[1 zflr pRqI
iklo qoN lY ky 7 zflr pRqI
iklo hY ijs ƒ sfl 2050 qk
Gtf ky 0[70 zflr pRqI iklo
kIqf jf skdf hY»