+2022 2023 YUO`T qo`llanma Aripova Aziza

Yuristlar uchun o‘zbеk tili
KIRISH
Bugungi kunda xorijiy tillarini o‘rganishga qiziqishning kuchayishi
barobarida o‘zbek tilini o‘rganishga bo‘lgan ehtiyoj ham tobora ortib bormoqda.
Tabiiyki, mazkur sohada darslik va o‘quv qo‘llanmalariga bo‘lgan talab yuqori. Oliy
ta’lim muassasalari darslik va qo‘llanmalarini tubdan yangilash asnosida mazkur
sohada ham talay ishlar qilinmoqda, xorijlik talabalar hamda rusiyzabonlar uchun
qator darsliklar, lug‘at hamda so‘zlashkichlar yaratildi. Jumladan, rusiyzabon
talabalar uchun o‘zbek tili fanidan darsliklar yaratish borasida birmuncha ishlar
qilindi. Turli soha va qatlam vakillari ehtiyojlarini aks ettiradigan qo‘llanmalar
qancha ko‘p bo‘lsa, til o‘rgatish shuncha samarali bo‘lishi tajribadan ma’lum. Shu
sababli, ushbu qo‘llanma TDYUIF Umumta’lim fanlari kafedrasining yuristlar
uchun o‘zbek tili fanidan ishchi dasturi asosida nofilologik yo‘nalishdagi 1- bosqish
rusiyzabon talabalar uchun yozildi.
Ushbu qo‘llanmani yaratishda funksional-semantik tamoyilga, y’ani, eng
avvalo, talabalarda nutqiy ko‘nikmalar hosil qilish maqsadiga tayanildi. Grammatik
mavzular morfologiya va sintaksis bo‘limlarini qamrab oladi. Ularning nomlanishi
va tartibida ham yuqoridagi tamoyilga asoslanildi: mavzular nutqiy bilim va
ko‘nikma hosil qilish uchun qulay izchillikda joylashtirildi. Har bir mavzu bo‘yicha
ham fonetik, ham leksik, ham grammatik bilimlar berish ko‘zda tutildigani holda,
ularni taqdim qilishda imkon qadar quruq lingvistik qoida va ta’riflarni keltirishdan
qochildi, grafik organayzer chizmalari, shakllar vositasida xotirada muhrlanishiga
harakat qilindi.
Mavzular mashq va matnlar yordamida mustahkamlanadi. Ular talabalar
nutqini o‘zaro tinglab tushunish, so‘zlash, o‘qish va yozishda rivojlantirishiga
qaratilgan. Ayni paytda, amaliy mashq va matnlar mazmun-mundarijasi ijtimoiy
hamda maishiy hayotning turli jabhalarini qamrab olishiga e’tibor berildi.
Har bir matn yuzasidan talabalarning og‘zaki va yozma nutqlarini
takomillashtirishga qaratilgan savol va topshiriqlar hamda yangi so‘zlar lug‘ati
keltirildi.
Qo‘llanma so‘ngida o‘tilganlarni mustahlamlash yuzasidan mashq va matnlar
taqdim qilindi.
3