Estrada i Studio 02/2012 - Ulubiony Kiosk

PRENUMERATA
naprawdę warto
Estrada i Studio • luty 2012
W�������� ���...
Śpiewać każdy może, trochę lepiej lub trochę gorzej, ale nie o to chodzi, jak co komu wychodzi. Czasami człowiek
musi, inaczej się udusi” – tak śpiewał w 1977 roku w Opolu Jerzy Stuhr. Nie sądził zapewne wówczas, że jego słowa
okażą się w pewnym sensie prorocze. Obecnie bowiem, przy udziale wyrafinowanych technologii przetwarzania
dźwięku, względnie poprawne technicznie i muzycznie wykonanie może stworzyć każdy, przy czym zwykle ilość i stopień
zaangażowania cyfrowych efektów jest odwrotnie proporcjonalna do jakości wykonania.
Dlaczego o tym piszę? Ponieważ tematem przewodnim tego wydania jest korekcja intonacji, bodaj najpotężniejsze
narzędzie rzeźbienia partii wokalnych (str. 72). Prezentujemy m.in., w jaki sposób uzyskać klasyczne brzmienie Auto-
Tune, spopularyzowane przez Cher w utworze Believe, a także jak kształtować nieprecyzyjne wykonania i okiełznać efekt
wibrato. Wokalistów zapewne zainteresuje zamieszczony w tym numerze test flagowego procesora firmy TC Helicon
(str. 46). Nie da się ukryć, że jakość algorytmów stosowanych w sprzętowych urządzeniach w ostatnich latach znacząco
wzrosła. Harmonizery dawno przestały być zabawkami w rękach producentów muzyki elektronicznej, przekształcając się
w profesjonalne i powszechnie wykorzystywane systemy korekcji intonacji, generowania naturalnie brzmiących chórków
oraz całej masy innych, ciekawych efektów. Niewątpliwie warto poznać te wszystkie techniki, zwłaszcza że w muzyce
elektronicznej frazy wokalne wykorzystywane są w roli swoistych pieczątek brzmieniowych. Ich wymowa jest w pierwszej
kolejności funkcją zastosowanych technik obróbki, w drugiej zaś samego nośnika przekazu. Zupełnie inny charakter
ma przecież słowo przetworzone przez silny flanger, a inny dźwięk płynący ze słuchawki telefonu. Jeszcze inaczej
na naszą wyobraźnię oddziałuje przesterowany głos o ciemnej barwie, którego wybrane
zgłoski powielone zostały za pomocą linii opóźniających. To nie wszystko w tym numerze,
co dotyczy nagrań wokalnych. W tym miesiącu Tomasz Hajduk (str. 94) podpowiada m.
in., w jaki sposób i za pomocą jakich mikrofonów najlepiej uchwycić ujęcia wokalne, lektorskie
oraz nagrania chórków. Kilka cennych wskazówek, dotyczących partii wokalnych,
znajdziecie także w innym jego tekście na temat korekcji (str. 84). A może lepiej, bo cieplej,
zabrzmi głos przetworzony przez symulator brzmienia taśmy (str. 98)?
No dobrze, ale gdzie jest haczyk? Nie oszukujmy się, głos – jak i techniki gry na każdym
innym instrumencie – należy ćwiczyć. Nie bez powodu wokaliści i aktorzy poświęcają lata
na poznanie arkanów technik emisji głosu i naukę dykcji. Trudno to sobie wyobrazić, ale
kiedyś nie było de-esserów, więc lektorzy musieli nauczyć mówić się w taki sposób, by nie
eksponować zbytnio „syczących” głosek. Nie było też edytorów komputerowych, które
Maciej Polański
redaktor prowadzący
WSTĘP
pozwalały w łatwy sposób ustalić optymalny poziom poszczególnych słów czy zbitek, jak
często robi się to podczas postprodukcji dźwięku do reklam. I choć współcześnie dysponujemy
bogatym arsenałem narzędzi naprawczych, to prawda jest taka, że nadal znacznie
sprawniej i przyjemniej pracuje się z dobrymi wokalistami i doświadczonymi lektorami. Najskuteczniejszą, w mojej ocenie,
metodą uzyskania naturalnego brzmienia wokalu pozostaje technika compingu (montażu), polegająca na tworzeniu
doskonałego wykonania z fragmentów wielu różnych ujęć. Zresztą, bardzo często najciekawsze efekty powstają z połączenia
perfekcyjnego ujęcia z jego syntetyzowanym, lustrzanym odbiciem (tj. w wyniku obróbki równoległej). Sam kiedyś
ze świetnym skutkiem korzystałem w ten sposób z wokodera...
Skoro już zacząłem od Jerzego Stuhra: wszystkim, którzy poważnie myślą o tym, by zostać tekściarzami lub śpiewać,
polecam spektakl kabaretowy Smuteczek, czyli ostatni naiwni w reżyserii Macieja Stuhra. Przywołany w nim duch
Starszych Panów odżył, ukazując z jednej strony kunszt i humor literacki mistrzów, z drugiej – coraz bardziej deficytową
muzykalność. Przedstawienie, mające uświetnić emisję monet Narodowego Banku Polskiego z serii „Historia polskiej
muzyki rozrywkowej”, z wizerunkami Jeremiego Przybory i Jerzego Wasowskiego, obejrzałem z przyjemnością, podziwiając,
jak utalentowani aktorzy wykonują te, wbrew pozorom, dość trudne piosenki. A wszystko to w barwnych, choć
utrzymanych w klasycznych ryzach, aranżacjach zespołu Adama Sztaby. Warto posłuchać fenomenalnego duetu Joanny
Kołaczkowskiej i Zbigniewa Zamachowskiego czy pełnego ekspresji występu Ewy Konstancji Bułhak, by przekonać się,
jaką moc może mieć dobra interpretacja.
Cóż, zdolni i wykształceni wokaliści wciąż pozostają najbardziej poszukiwanymi członkami zespołów, czego dowodzi
duża liczba zamieszczanych w naszym magazynie ogłoszeń. Nie zapominajmy zatem o tym, że siła oddziaływania
nawet bardzo przetworzonej partii wokalnej jest w głównej mierze funkcją talentu wokalisty i jakości artystycznego
wykonania. EiS
Nasza okładka
Choć w artykule o korekcji intonacji (str. 72) skupiamy sie głównie na wykorzystaniu programu Antares Auto-Tune, to obecnie
na rynku znajdziemy szereg różnych narzędzi tego typu, takich jak przedstawiony na okładce Waves Tune.
Autorem A zdjęcia JR Rotema jest Mr. Bonzai.
3