You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ŒWIÊTA I OBCHODY<br />
Ludomir<br />
Garczyñski-G¹ssowski<br />
Poza Ambasad¹, konsulatem<br />
i OPON-em ma³o bywam<br />
na polskich imprezach. Placówki<br />
dyplomatyczne przyjmuj¹<br />
nas bogato. Biedniejszy OPON<br />
czyli Oœrodek Polskich Organizacji<br />
Niepodleg³oœciowych<br />
serwuje nam tylko strawê duchow¹<br />
(nie zawsze wysokiego<br />
lotu). Nie wchodz¹c w inne<br />
szczegó³y OPON ma ograniczone<br />
mo¿liwoœci lokalowe. W<br />
czasie wojny, gdy pan He<strong>nr</strong>yk<br />
Brodaty w 1940 roku zakupi³<br />
Polakom lokal przy Jungfrugatan<br />
30 to w Sztokholmie mieszka³o<br />
nie wiêcej ni¿ 200 Polaków.<br />
I ten lokal wtedy wystarcza³.<br />
Micha³ Lisiñski w<br />
1992 tak to wspomina³: „Liczba<br />
Polaków by³a tu w tym czasie<br />
niewielka. Najwiêksza zorganizowan¹<br />
grup¹ by³ Polski Komitet<br />
Pomocy, który z natury rzeczy<br />
nie liczy³ na wielk¹ iloœæ uczestników,<br />
w okresie natê¿enia<br />
swojej dzia³alnoœci mia³ oko³o<br />
40 cz³onków. Przewodnicz¹cym<br />
by³ konsul Alf de Pomian, urodzony<br />
w Szwecji syn jednego z<br />
przywódców powstania roku<br />
1863. (...) Organizacjê wyposa-<br />
¿y³ w lokal i meble He<strong>nr</strong>yk Brodaty,<br />
z pochodzenia polski ¯yd.<br />
Lokal mieœci³ siê przy Jungfrugatan<br />
30 dok¹d w nied³ugim czasie<br />
mia³o siê te¿ przenieœ polskie<br />
poselstwo (po cofniêciu przez<br />
Szwedów uznania legalnym polskim<br />
w³adzom w Londynie).<br />
Powsta³e po wojnie liczne<br />
polskie organizacje znalaz³y<br />
tam te¿ schronienie. W 1972 organizacje<br />
te przeprowadzi³y siê<br />
do OPONU – lokalu zakupionego<br />
ze sprzeda¿y starej siedziby<br />
i sum uzyskanych, ze<br />
zbiórki publicznej wœród polskiej<br />
emigracji politycznej w<br />
Szwecji. W tym czasie mieszka³o<br />
ju¿ w Sztokholmie parê tysiêcy<br />
Polaków, ale tylko czêœæ<br />
z nich nale¿a³a do emigracji politycznej.<br />
Z biegiem lat przybywa³o<br />
uchodŸców i lokal zacz¹³<br />
pêkaæ w szwach. Da³o to siê zauwa¿yæ<br />
ostatnio z okazji obchodów<br />
65 rocznicy powo³ania<br />
Rady UchodŸstwa Polskiego<br />
w Szwecji. Impreza z za³o¿enia<br />
kameralna mia³a jednak godny i<br />
mi³y charakter. Du¿ych imprez<br />
nie da siê tam urz¹dzaæ. Inaczej<br />
10 NGP 1/<strong>2012</strong> (271)<br />
w innych polskich oœrodkach.<br />
W Göteborgu na przyk³ad<br />
Zwi¹zek Polskich Katolików<br />
dysponuje ca³ym domem gdzie<br />
powsta³o Centrum Polonijne<br />
wyposa¿one w du¿¹ salê, bufet<br />
a na piêtrze w bibliotekê, pomieszczenia<br />
administracyjne i<br />
pokoje goœcinne.<br />
W GÖTEBORGU<br />
INACZEJ<br />
W polskich skupiskach<br />
na emigracji œwiêta narodowe<br />
obchodzi siê podobnie. Krótszy<br />
lub d³u¿szy referat na temat danego<br />
œwiêta, nie zawsze zgodny<br />
z prawd¹ historyczn¹, ale za to<br />
bardzo patriotyczny. PóŸniej<br />
ktoœ zagra na pianinie, obecni<br />
coœ zaœpiewaj¹ i przystêpuj¹<br />
do spo¿ywania darów bo¿ych.<br />
W Göteborgu inaczej.<br />
Bra³em tam udzia³ w obchodach<br />
Œwiêta Niepodleg³oœci. Owszem<br />
na wstêpie Prezes powiedzia³<br />
parê s³ów na temat dnia<br />
11 listopada 1918 roku – by³a<br />
to zwiêz³a encyklopedyczna informacja.<br />
A potem nast¹pi³ bogaty<br />
program artystyczny:<br />
Chourus Polonicus Ghoteborgensis<br />
pod batut¹ Wojciecha<br />
G³ucha odœpiewa³ Psalmy Dawidowe<br />
w przek³adzie Jana Kochanowskiego,<br />
solistka opery<br />
göteborskiej - Irina Maszkowa<br />
odœpiewa³a dumki Chopina (po<br />
polsku) i utwory Griega i Ryszarda<br />
Straussa (po szwedzku)<br />
– gdyby nie poinformowano<br />
nas, ¿e pani Irina jest Rosjank¹<br />
to myœlelibyœmy, ¿e to Polka z<br />
piêknym kresowym akcentem.<br />
Solistce akompaniowa³a znana<br />
pianistka Irina Be³kowska.<br />
GwoŸdziem programu by³ jednak<br />
wystêp Senioritek – zespo-<br />
³u stworzonego przez pani¹<br />
Krystynê Mikulsk¹. Mimo sêdziwego<br />
ju¿ wieku Pani Krystyna<br />
ma niespo¿yt¹ energie.<br />
Do ¿eñskiego zespo³u zwerbowa³a<br />
te¿ paru panów i grono<br />
m³odzie¿y licealnej. Wraz z<br />
tym zespo³em przebyliœmy pouczaj¹c¹<br />
podró¿ od czasu rozbiorów<br />
po przez Powstania do<br />
II Rzeczypospolitej i dalej<br />
przez II-g¹ wojnê œwiatow¹,<br />
czas komuny a¿ do ponownego<br />
odzyskania niepodleg³oœci. W<br />
czasie tej podró¿y odczytywano<br />
dokumenty historyczne, recytowano<br />
wiersze, œpiewano<br />
chóralnie pieœni patriotyczne.<br />
Wystêpowali na przemian dojrzali<br />
i m³odzi, m³odzi i dojrzali.<br />
Dobry dobór tekstów, dobra aran¿acja.<br />
W sumie wielkie gratulacje<br />
dla pani Krystyny Mikulskiej<br />
i prezesa Tadeusza Opa³ki.<br />
Poniewa¿ tak bogaty repertuar<br />
zabra³ wiele czasu wiêc<br />
przewidziany przez organizatorów<br />
mój referat o historii polskiej<br />
emigracji w Szwecji skróci³em<br />
do minimum. Co spowodowa³o,<br />
¿e musia³em póŸniej,<br />
bardziej zainteresowanym s³uchaczom,<br />
przes³aæ tekst referatu<br />
mailem.<br />
Imprezê zakoñczy³ wystêp<br />
solowy doskona³ego tr¹bkarza<br />
p. Ryszarda Podgórskiego.<br />
Obchody Œwiêta Niepodleg³oœci<br />
zorganizowane przez<br />
Zwi¹zek Polskich Katolików<br />
w Centrum Polonijnym w Göteborgu<br />
to na pewno nie by³y<br />
zmarnowane godziny.<br />
OP£ATEK W POLSKO –<br />
SZWEDZKIM CENTRUM<br />
SENIORA<br />
Swego czasu NGP relacjonowa³a<br />
niesnaski i podzia³y<br />
w organizacji polskich emerytów.<br />
Jest faktem, ¿e organizacja<br />
siê podzieli³a. Czêœæ zosta³a w<br />
obecnym lokalu a reszta (licz¹c<br />
na oko wiêksza po³owa) wróci³a<br />
do tego lokalu, w którym powsta³a<br />
i w którym siê ju¿ nie<br />
mieœci³a. I teraz siê nie mieœci.<br />
Na op³atku by³o ponad 70 osób,<br />
gdyby na œwiêta czêœæ cz³onków<br />
nie wyjecha³a do Polski to<br />
by by³o wiêcej. Doszli jeszcze<br />
goœcie: pan Konsul, przepraszam<br />
Kierownik Wydzia³u<br />
Konsularnego Ambasady RP<br />
Rados³aw Wojciechowski z<br />
Ma³¿onk¹ i ksi¹dz Bogdan<br />
Wegnerowski. Prezes Zygmunt<br />
Kraczkowski powita³<br />
goœci i odda³ g³os Panu Konsulowi,<br />
który z kolei podkreœli³<br />
wielk¹ rolê, jak¹ pe³ni¹ tego typu<br />
organizacje. Nastêpnie ks.<br />
Bogdan wyg³osi³ okolicznoœciow¹<br />
homiliê zaprosi³ nas do<br />
wspólnej modlitwy i podzielenia<br />
siê op³atkiem. Ogólnie bior¹c<br />
by³a to biesiada, jak za najlepszych<br />
czasów. Za trubadurów<br />
robili Jurek Molbord na<br />
swoich elektronicznych instrumentach<br />
i Ktoœ jeszcze na elektronicznej<br />
harmonijce ustnej, no<br />
i znany nam wszystkim Franek<br />
Godlewski, który mistrzowsko<br />
odœpiewa³ kolêdy i na<br />
¿yczenie obecnych Sztygara<br />
Pik, pik z fajeczki. By³o mi³o i<br />
sympatycznie.<br />
KONKLUZJA<br />
Naturalnie. Mamy swoje<br />
przyzwyczajenia i potrzeby.<br />
Szczególnie na ObczyŸnie.<br />
Wiêkszoœæ z nas lubi takie spotkania.<br />
Ale mog¹ byæ to nudne<br />
nasiadówki z prze³adowane indoktrynacj¹<br />
polityczno – patriotyczn¹.<br />
A mog¹ byæ, jak to<br />
opisa³em po wy¿ej, imprezy, na<br />
których spêdza siê mile czas.<br />
Jaki bêdzie rok <strong>2012</strong>? Lepszy czy<br />
gorszy? Miniony rok pokaza³, ¿e<br />
wiêkszoœæ prognoz i analiz nie zda³a<br />
egzaminu, wiêc nowy rok ocenia siê,<br />
¿e bêdzie zdominowany przez... chaos<br />
doskona³y.<br />
Nigdy wczeœniej nie wystêpowa³o tak wiele mo¿liwych<br />
œcie¿ek rozwoju sytuacji – mamy zatem nieskoñczonoœæ zró¿nicowanych<br />
scenariuszy do wykorzystania – napisa³ Steen<br />
Jakobsen, g³ówny ekonomista Saxo Banku. Zdaniem ekonomistów<br />
zarówno w Polsce jak i w Szwecji gospodarka zwolni w<br />
<strong>2012</strong> roku, ale nieznacznie. W dalszym ci¹gu ma siê utrzymaæ<br />
rosn¹ca produkcja przemys³owa i budownictwo, nie przewiduje<br />
siê równie¿ spadku „spo¿ycia indywidualnego”. Wygl¹da zreszt¹<br />
na to, ¿e wszyscy w obliczu recesji zdecydowali siê na<br />
bardzo zachowawcze scenariusze rozwoju gospodarczego, co<br />
mo¿e zaowocowaæ „spokojniejsz¹” wersj¹ kryzysu.<br />
Przyrost szwedzkiego PNB utrzymuje siê na wysokim<br />
poziomie i w trzecim kwartale 2011 r. wyniós³ 4,6% w danymi z<br />
roku 2010. Pozytywne s¹ równie¿ inne dane – inflacja spad³a do<br />
2,9%, poziom zatrudnienia wzrós³ o 2,1%, a dochód rozporz¹dzalny<br />
gospodarstw domowych zwiêkszy³ siê o 4,4%. Pozytywne<br />
informacje podano równie¿ w grudniu 2011 roku: w silnym<br />
gospodarczo regionie sztokholmskim spad³o bezrobocie, w niektórych<br />
obszarach o ponad 15%. Tylko w dwóch dzielnicach<br />
(Rinkeby-Kista i Spanga-Tensta), zamieszka³ych w du¿ej mierze<br />
przez imigrantów, bezrobocie wyraŸnie wzros³o.<br />
Nie oznacza to, ¿e rok <strong>2012</strong> bêdzie rokiem ³atwym. Byæ<br />
mo¿e nie nast¹pi ¿aden znacz¹cy wzrost cen, ale z pewnoœci¹<br />
czynnikiem hamuj¹cym bêdzie utrzymuj¹ce siê wysokie oprocentowanie<br />
po¿yczek. To spowoduje, ¿e na konsumpcjê na podobnym<br />
poziomie bêd¹ sobie mogli pozwoliæ tylko ci, którzy<br />
bêd¹ mieli zapewnion¹ pracê. Bo wbrew uspokajaj¹cym prognozom<br />
wzros³a iloœæ ostrze¿eñ o redukcji zatrudnienia, co oczywiœcie<br />
nie musi automatycznie oznaczaæ zwolnieñ. Ale w strefie<br />
zagro¿enia jest kilka dzia³ów przemys³u, miêdzy innymi wiele<br />
firm zwi¹zanych wczeœniej z upadaj¹cym SAAB-em.<br />
Jednoczeœnie Urz¹d Poœrednictwa Pracy ju¿ dzisiaj<br />
prog-nozuje, ¿e w latach <strong>2012</strong>-2015 brakowaæ bêdzie ludzi<br />
do pracy w wielu zawodach. Najbardziej poszukiwanymi bêd¹:<br />
architekci, in¿ynierowie, wykwalifikowani pracownicy budowlani<br />
(stolarze, malarze), wykwalifikowani pracownicy przemys³owi<br />
(operatorzy obrabiarek, mechanicy), wykwalifikowani<br />
mechanicy samochodowi, elektrycy i monta¿yœci trakcji elektrycznych,<br />
wykwalifikowani hydraulicy, ekonomiœci, psychologowie,<br />
nauczyciele, wyspecjalizowane pielêgniarki, higieniœci dentystyczni,<br />
weterynarze... To co ³¹czy te wszystkie zawody, to<br />
kryteria kwalifikacji i wykszta³cenia. Bêdzie to oznacza³o,<br />
¿e nadal na rynku pracy w Szwecji najciê¿ej bêd¹ mia³y<br />
osoby bez konkretnego zawodu.<br />
Czy zatem na rok <strong>2012</strong> mo¿na spojrzeæ spokojniej? Z<br />
pewnoœci¹ tak – twierdzi ekonomista, prof. Stanis³aw Gomu³ka:<br />
Podzielam prognozy g³ównych miêdzynarodowych instytucji:<br />
Komisji Europejskiej, OECD oraz MFW, które mówi¹, ¿e to, co<br />
jest wysoce prawdopodobne w krajach wysokorozwiniêtych w<br />
<strong>2012</strong> r., to nie du¿a recesja, lecz spowolnienie gospodarcze czy<br />
wrêcz (niemal) stagnacja, a nastêpnie powrót do umiarkowanego<br />
tempa wzrostu w roku 2013 i póŸniej. Je¿eli w <strong>2012</strong> r. wzrost<br />
gospodarczy w UE bêdzie w obszarze miêdzy -1 a +1 proc.,<br />
oczekiwa³bym, ¿e wzrost PKB w Polsce wyniesie oko³o 2 do 3<br />
proc, mo¿e nawet bli¿ej 2 ni¿ 3 proc. Wariant recesyjny jest, jak<br />
s¹dzê, bardzo ma³o prawdopodobny. (ngp)
Change language