full text - PDF - IB PAN

More documents

Recommendations

Info

152 Wiadomości Botaniczne 55(1/2). 2011 są stałym elementem tutejszej szaty roślinnej. W planach przestrzennego zagospodarowania miasta tereny te przeznaczone były na park Karczówka (Kozakiewicz-Opałka 1995). Znajdują się tu ślady po dawnych robotach górniczych, a także dzikiego pozyskiwania skały wapiennej. W przeszłości na Karczówce i w jej okolicy rozwinięte było górnictwo. Wydobywano tu m.in. rudę ołowiu – galenę. W ostatnich latach teren ten był traktowany jako nieużytek. W zależności od lokalnych warunków siedliskowych spontanicznie wykształciły się różne zbiorowiska roślinne. Obecne są tu m.in. zbiorowiska łąkowe z klasy Molinio-Arrhenatheretea, a w miejscach silnie zaburzonych zbiorowiska roślinności ruderalnej z klas: Artemisietea vulgaris i Stellarietea mediae. Znaczne powierzchnie terenu zajmują zbiorowiska roślinności kserotermicznej, zbliżone do Thalictro-Salvietum pratensis. W wielu miejscach murawę wypierają rośliny krzewiaste tworzące zbiorowiska zaroślowe z klasy Rhamno-Prunetea. Zbiorowiska te będą stałymi elementami eksponowanymi w ogrodzie. Tendencje dynamiczne zbiorowisk roślinnych docelowo zmierzają w kierunku ciepłolubnych zbiorowisk leśnych, jakie obecnie znajdują się w pobliskim Ryc.1. Koncepcja przestrzennego zagospodarowania Kieleckiego Ogrodu Botanicznego (M. Kamiński). Fig. 1. The conception of spatial development of the Botanic Garden in Kielce (M. Kamiński). rezerwacie. O tendencjach tych świadczą pojawiające się pojedyncze, młodociane osobniki klonu pospolitego Acer platanoides, klonu jaworu A. pseudoplatanus, brzozy brodawkowatej Betula pendula, a w niektórych partiach terenu również sosny zwyczajnej Pinus sylvestris. Ze względu na specyfi czne wymagania siedliskowe ogrodu botanicznego teren ten ma pewne niekorzystne cechy. W podłożu zalegają skały wapienne, wykształciły się tu gleby typu rędzin o odczynie zasadowym i zróżnicowanej miąższości. Dla specjalistycznych kolekcji roślinnych konieczna więc będzie wymiana gleby. Brak jest tu także naturalnych zbiorników wodnych. W otoczeniu ogrodu nie ma wolnych terenów, nie będzie więc możliwa rozbudowa ogrodu w przyszłości. PRACE PROJEKTOWE Przed przystąpieniem do prac projektowych przyjęto zasadę, że przyszły ogród botaniczny spełniał będzie wszystkie podstawowe funkcje, jakie współcześnie są stawiane przed tego typu obiektami (Łukasiewicz 2002). W ogrodzie prowadzona więc będzie działalność naukowa, popularyzacja wiedzy przyrodniczej oraz realizowane będą zadania edukacyjne i turystyczno-rekreacyjne. Ustalono także, że w budowie ogrodu uczestniczyć będzie Miasto Kielce i ówczesna Akademia Świętokrzyska. Podział zadań związanych z tą inwestycją między umawiającymi się stronami, został zawarty w liście intencyjnym podpisanym w 2005 roku przez Prezydenta Kielc i Rektora Akademii Świętokrzyskiej. Całokształt prac organizacyjnych, planistycznych i wykonawczych Prezydent Kielc scedował na Geopark-Kielce. Jest to wydzielona w ramach Urzędu Miasta jednostka budżetowa o dużej samodzielności. Zadaniem jej jest m.in. tworzenie warunków do rozwoju bazy turystycznej, edukacyjnej i naukowej poprzez odpowiednie zagospodarowywanie obszarów byłych kamieniołomów, znajdujących się na obszarze miasta, których większość objęta jest obecnie ochroną prawną w formie rezerwatów (Kadzielnia, Ślichowice, Wietrznia, Biesak-Białogon).
Wiadomości Botaniczne 55(1/2). 2011 153 Podstawę wyjściową do wszczęcia prac planistycznych związanych z budową ogrodu stanowiło opracowanie wykonane przez zespół pod kierunkiem prof. J. Puchalskiego, dyrektora Ogrodu Botanicznego – Centrum Zachowania Bioróżnorodności <strong>PAN</strong> w Warszawie, pt. „Założenia i naukowa koncepcja programowa przyszłego ogrodu botanicznego w Kielcach”. W oparciu o ten dokument Geopark-Kielce, we współpracy z kieleckim oddziałem SARP, ogłosił ogólnokrajowy konkurs na opracowanie szczegółowej koncepcji programowej ogrodu. Napłynęło cztery opracowania. Sąd konkursowy, pod kierunkiem prof. dr hab. arch. A. Mitkowskiej z Politechniki Krakowskiej, w dniu 29 lipca 2005 roku pierwszą nagrodę przyznał zespołowi Inter Project Group (IPG Sp. z o.o.) z Krakowa. Zgodnie z regulaminem konkursu zwycięski zespół otrzymał zlecenie do wykonania kompletnej dokumentacji projektowo-kosztorysowej ogrodu. Umowę z wykonawcami projektu Geopark- Kielce podpisał w końcu 2005 roku. Pracami kierował mgr inż. arch. M. Kamiński. Prace planistyczne zakończono na początku 2009 roku. W 2007 roku odbyła się w Kielcach dwudniowa konferencja Rady Ogrodów Botanicznych i Arboretów. Jeden dzień poświęcony był projektowanemu ogrodowi w Kielcach. Po wizji lokalnej w terenie uczestnicy dyskutowali nad programem ogrodu (Łuszczyńska, Łuszczyński 2008). W pracach projektowych nieocenioną i bezinteresowną pomocą i konsultacjami służyli: prof. J. Puchalski i mgr inż. W. Gawryś z Ogrodu Botanicznego – Centrum Zachowania Bioróżnorodności <strong>PAN</strong> w Warszawie, prof. B. Zemanek, dyrektor Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, prof. H. Piękoś- Mirkowa z Instytutu Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, dr J. Krzemińska- Freda, dyrektor Ogrodu Botanicznego w Łodzi, dr K. Kozak z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Odbywały się systematyczne wizyty zespołu projektowego z udziałem dyrektor Geoparku-Kielce, mgr inż. E. Czajkowskiej i prof. S. Cieślińskiego, w wymienionych ogrodach, gdzie konsultowano założenia programowe, szczególnie rozwiązania techniczne palmiarni, szklarni i zaplecza technicznego. Zapoznano się także z funkcjonowaniem Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Wrocławskiego, palmiarni w Gliwicach, założeniami ogrodu w Bydgoszczy, Zabrzu i ogrodu roślin górskich w Zakopanem. Wymienionym osobom autorzy niniejszego artykułu składają serdeczne podziękowania, a także mają nadzieję, że z podobną życzliwością i bezinteresowną pomocą spotkają się w pracach nad urządzaniem kieleckiego ogrodu. PRZESTRZENNA I PROGRAMOWA KONCEPCJA OGRODU Zgodnie z wykonaną dokumentacją projektową w przestrzennej organizacji kieleckiego ogrodu botanicznego wyodrębniono trzy zasadnicze części: A, B i C (Ryc. 1). Część A, położona na północ od ul. Karczówkowskiej, ma obecnie charakter parku. Nie przewiduje się zmian w stosunku do stanu współczesnego. Będzie to partia ogrodu ogólnodostępna. Nastąpi jedynie wzbogacenie drzewostanu o nowe gatunki oraz utworzony zostanie tzw. kalendarz botaniczny. Obejmował on będzie zestaw 12 okazów odpowiednio dobranych gatunków drzew, które przez swoiste cechy bądź stadia rozwojowe, odpowiadać będą poszczególnym miesiącom roku. Najbardziej kosztowna, stwarzająca duże trudności w realizacji, a jednocześnie niezwykle ważna jest część B ogrodu. Położona jest również po północnej stronie ul. Karczówkowskiej. Skupione tu będą obiekty kubaturowe. Jednym z nich będzie budynek administracyjno-dydaktyczny (Ryc. 2), gdzie znajdą się pomieszczenia administracyjne, zaplecze socjalne dla pracowników oraz pomieszczenia do prac badawczych (np. laboratorium kultur tkankowych in vitro, pracownie: Index seminum, systematyki i ochrony przyrody oraz herbarium i biblioteka). Do zajęć dydaktycznych służyć będą odpowiednio wyposażone dwie sale wykładowe (na 60 i 100 miejsc). Stworzone tu zostanie Centrum Edukacji Przyrodniczej we współpracy z organizacjami pozarządowymi, które w swoich statutach posiadają
Page 1 and 2:
Wiadomości Botaniczne 55(1/2). 201
Page 3 and 4:
Page 5 and 6:
Page 7 and 8:
Page 9 and 10:
Page 11 and 12:
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46: Wiadomości Botaniczne 55(1/2). 201
Page 95: Wiadomości Botaniczne 55(1/2). 201
Page 111: Wiadomości Botaniczne 55(1/2). 201
show all

full text - PDF - IB PAN

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?