کی٠یا

(٢٤-٣) شکل ډوډۍ‏'و قيمته قندونهکاربو هايدريتونهد کاربو هايدريتونو ا 請 طلاح هغو مرکبونو ته کارول کي‎8‎ي چ‎3‎ له کاربن،‏هايدروجن او اکسيجن خخه تشکيل شوي دي،‏ عمومي فورمول ي‎3‎،C 12 دH 22O 11C 6 او بورهH 12OC n دې؛ لکه : ‏-لوکوز 6(H 2O) mO) 6 ، C 6 (H 2 بورهعمومي فورمول په ب‎2‎ه ي‎3‎ داس‎3‎ هم ليکلى شو:‏ ‏-لوکوز. C12 (H2O)11دا فورمولونه د دې لامل ‏-ر$يدلي وو،‏ فکرو شي چ‎3‎ کاربوهايدريتونه د کاربن اوبهلرونکي مرکبونه دي،‏ دا 請 حيح نوم نه دي؛ خو دا نوم ورته په کار وړل شوى دى.‏کاربو هايدريتونه د استعمال ډير ‏$ايونه لري ‏$ين‎3‎ ي‎3‎ د خوړو په تو-ه د انرژيد توليد لپاره استعمال کي‎8‎ي همدارن/ه د کاليو او د کورونو د لوازمو؛ لکه ميز،‏‏'وک‎9‎‏،‏ دروازې او کاغذ په جوړولو ک‎3‎ ور ‏'خه ‏-"ه اخيستل کي‎8‎ي.‏کاربوهايدريتونه په نباتاتو ک‎3‎ د ضيائي ترکيب ‏(فوتوسنتيز)‏ د عمل‎3‎ محصولاتدي چ‎3‎ د نباتاتو شن‎3‎ پا‎31‎ CO له هوا ‏'خه او اوبه د ري+و په واسطه اخلي او2په ‏-لوکوز باندې ي‎3‎ بدلوي:‏قند په وجود ک‎3‎ د انرژۍ د توليد لپاره په لاندې ډول سوزي.‏د کاربوهايدريتونو ډولونه١- يو قيمته قندونه:يو قيمته قندونه هغه کاربوهايدريتونه دي چ‎3‎ په سادهکاربوهايدريتونو تبديل او هايدروليز نه شي،‏ يا هغه کاربوهايدريتونه چ‎3‎ د نريوتيزابو په شتون ک‎3‎ د هايدروليز په واسطه په ساده موادو نه تجزيه کي‎8‎ي؛ لکه:‏‏-لوکوز،‏ فرکتوز او ‏-لکتوز،‏ يو قيمته قندونه دي.‏٢- دوه قيمته قندونه:‏ هغه قندونه چ‎3‎ د تيزابو په شتون ک‎3‎ په ساده يايو قيمته قندونو هايدروليز کي‎8‎ي،‏ د دوه قيمته قندونو په نامه يادي‎8‎ي.‏ دا چ‎3‎ ددوه قيمته قندونو هر ماليکول د يو قيمته قندونو دوه ماليکولونه لري،‏ په دېاساس دوه قيمته قندونو ته داى سکرايدونه هم وايي.‏ د دې ‏-روپ مهم قندونهسکروز(بوره)‏ لکتوز(د شيدو قند)‏ او مالتوز ‏(د اوربشو قند)‏ دي.‏٣- ‏'و قيمته قندونه:‏ هغه قندونه چ‎3‎ د يو قيمته قندونو په ‏'و ماليکولوسره هايدروليز کيداى شي،‏ د ‏'و قيمته قندونو په نامه يادي‎8‎ي؛ لکه:‏ نشايسته اوسلولوز.‏CH6 12O6 + 6O2 → 6CO2 + 6HO2E حرارت(انرژي)+‏دوه قيمته قندونهيو قيمته قندونهC H O6 12 6C H O12 22 11ضيايي ترکيب6 CO+2+ 6H2O⎯⎯⎯→C6H12O66O2(C6 H10 O5)n58سلولوز نشايسته مالتوز لكتوز سكروز گلكتوز فركتوز گلوكوز