Jest coraz lepiej, ale... - Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej

B ischof
ŚRODA
+ Klein, duża niemiecka
firma produku-
jąca opakowania z two-
rzyw sztucznych, szukała
przed ponad 12 laty lokalizacji
dla swej fabryki w Polsce.
Wybór padł na Walce w powiecie
krapkowickim.
- Wtedy to pierwszy raz zetknąłem
się z polską machiną
biurokratyczną - wspomina
Ginter Maicher, dyrektor B+K
Polska. - Choć przychylność
miejscowych władz dla naszej
inwestycji była wielka, to czasem
miałem nieodparte wrażenie
że zwykli urzędnicy rzucająnamkłodypodnogi.Wymagano
od nas ogromnej
ilości dokumentów, zezwoleń
i uzgodnień. W Niemczech załatwia
się to dużo szybciej
i prościej.
Problemem dla B+K Polska
było wszystko. Dostarczenie
energii elektrycznej, wody,
linia telefoniczna. - Było, minęło
- przyznaje z satysfakcją
Ginter Maicher. - Po 12 latach
działalności widzę, że
w kontaktach zagranicznych
przedsiębiorców z polskimi
urzędami zaszły wyraźne, pozytywne
zmiany
Podręczniki
wciąż ze
stereotypami
Fabryka w Walcach zatrudnia
150 pracowników.
- Zakładaliśmy, że pochodzić
będą z najbliższych miejscowości,
a tymczasem miejscowi
to dziś zaledwie 15 proc.
załogi. Pozostali dojeżdżają
z Głogówka, Krapkowic a nawet
Kędzierzyna Koźla - mówi
Ginter Maicher. - Miejscowa
młodzież nadal w pierw-
szym rzędzie szuka pracy
w Niemczech lub Holandii.
To jest problem, z którym, moim
zdaniem, ma do czynienie
większość firm, nie tylko zagranicznych
na Opolszczyźnie.
Zdaniem szefa B+K Polska
poważną przeszkodą dla rozwoju
przedsiębiorstw jest także
brak nowoczesnego szkolnictwa
zawodowego.
Jaki ma być
pełnomocnik
wojewody
- W Polsce jest zbyt wielu
absolwentów szkół wyższych
o specjalnościach marketingowych,
menedżerskich, a brakuje
absolwentów zawodówek
i techników, przygotowanych
do obsługi nowoczesnych maszyn
- mówi Ginter Maicher.
- Poza tym znajomość języków
obcych jest wciąż zbyt mała.
Paradoksalnie tu, na Opol-
PARTNERZY
Związek Niemieckich
Stowarzyszeń Społeczno-
Kulturalnych w Polsce
ul. Krupnicza 15,
45-013 Opole
szczyźnie, rzadko który pracownik
mówi biegle po niemiecku,
a w takiej firmie z tradycjami
jak nasza jest to nieodzowne.
Problemem, który wciąż
spędza sen z powiek niemieckim
przedsiębiorcom, jest
polski system podatkowy.
Skomplikowany, nieprzewidywalny
i oparty głównie
Towarzystwo Społeczno-Kulturalne
Niemców na Śląsku Opolskim
ul. Konopnickiej 6, 45-004 Opole
9maja2012
Redaguje KRZYSZTOF ŚWIDERSKI
Jest coraz lepiej, ale...
GOSPODARKA. Szefowie firm niemieckich, działających od wielu lat na Opolszczyźnie zgodnie przyznają, że coraz
łatwiej prowadzić biznes w Polsce. Jednak do standardów obowiązujących na zachodzie wciąż trochę brakuje.
Fabryka B+K Polska, eksportująca do kilkudziesięciu krajów opakowania z tworzyw sztucznych, od 12 lat rozwija się w Walcach.
Es wird immer besser, aber...
Leiter deutscher Firmen, die seit
Jahren im Oppelner Schlesien wirken,
sind sich darüber einig, dass
es immer leichter wird im Businessbereich
in Polen tätig zu sein.
Doch da fehlt noch einiges im Vergleich
mit den im Westen geltenden
Standards.
ischof + Klein, eine große
Bdeutsche Firma, die Kunststoffverpackungen
herstellt
suchte vor über 12 Jahren nach
einem Standort für eine Fabrik
in Polen. Die Wahl fiel auf Walzen
in der Gemeinde Krappitz.
“Damals hatte ich es zum ersten
Mal mit der polnischen
Bürokratiemachine zu tun gehabt”,
erinnert sich Ginter Maicher,
Direktor von B+K Polska.
“Obwohl das Wohlwollen seitens
der örtlichen Kommunal-
verwaltung vor Ort enorm gewesen
ist, hatte ich manchmal
das Gefühl, dass einfache Beamte
uns Hürden in den Weg
stellten. Man hat Unmengen
an Dokumenten, Genehmigungen
und Vereinbarungen
von uns verlagt. In Deutschland
wird es viel schneller und
einfacher erledigt.”
Für B+K Polska war alles ein
Problem. Die Elektrizitätsleitungen,
Wasserleitung und
auch die Anbindung an das Telefonnetz.
“Es war so, ist aber
halt vorbei”, sagt mit Zufriedenheit
Ginter Maicher. “Nach
zwölf Jahren Tätigkeit sehe ich,
dass es in Kontakten der ausländischen
Unternehmen mit
den polnischen Behörden zu
deutlichen, positiven Veränderungen
gekommen ist.
Czytaj > II - III Czytaj > III
Die Fabrik in Walzen stellt
150 Mitarbeiter ein.
“Wir sind davon ausgegangen,
dass sie aus den umliegenden
Dörfern kommen
werden, dabei machen die örtlichen
Bewohner nur etwa 15
Prozent des Teams aus. Die
restlichen Mitarbeiter kommen
aus Oberglogau, Krappitz
oder sogar Kandrzin-Cosel”,
sagt Ginter Maicher. “Die örtliche
Jugend sucht immer
noch in erster Linie nach einer
Arbeit in Deutschland
oder Holland. Das ist ein Problem,
mit dem meiner Meinung
nach die Mehrheit der
Firmen, nicht nur der ausländischen,
zu tun hat.
Nach Ansicht des Chefs von
B+K Polska stellt die fehlende
moderne Berufsbildung erstes
Hindernis für die Entwicklung
der Unternehmen dar.
“In Polen gibt es zu viele
Hochschulabsolventen aus
den Fachrichtungen Marketing,
Management und es fehlt
an Absolventen der Berufsschulen
und technischen Mittelschulen,
die für Bedienung
moderner Maschinen ausgebildet
werden”, sagt Ginter
Maicher. “Außerdem ist die
Fremdsprachenkenntnis immer
noch gering. Paradoxerweise
spricht hier im Oppelner
Schlesien kaum ein Mitarbeiter
fliessend Deutsch. Das
ist in einer solchen Firma mit
Traditionen, wie bei uns, unentbehrlich.”
Ein Problem, dass immer
noch den deutschen Unternehmern
um den Schlaf
bringt, ist das polnische Steuersystem.
Es ist kompliziert,
nicht vorraussehbar und baut
hauptsächlich auf Vertrauensmangel.
“Wenn man in
Deutschland in einer Behörde
etwas erklärt, wird einem
einfach geglaubt”, sagt Ginter
Maicher. “Und hier haben
wir nach jeder Mehrwertsteuerrückerstattungautomatisch
eine Kontrolle.”
Die Meinung des B+K Polska
Betriebsleiteres teilt Georg
Smuda, der vor sechs Jahren
nach 17 in Deutschland durchgearbeiteten
Jahren in Klein
Döbern eine Consultingfirma
gegründet hat.
“Die polnische Wirtschaft
nähert sich Jahr für Jahr mit
Erfolg an die westlichen Business-Standards.
Doch man
DANIEL POLAK
Dom Współpracy
Polsko-Niemieckiej
Ul. 1 Maja 13/2,
45-068 Opole
na braku zaufania. - W Niemczech
jak coś się zadeklaruje
w urzędzie, to po prostu w to
wierzą - mówi Ginter Maicher.
- A tutaj, przy każdym zwrocie
VAT-u mamy “z automatu”
kontrolę.
Opinię szefa B+K Polska podziela
Georg Smuda, który 6
lat temu, po 17 latach przepracowanych
w Niemczech,
założył firmę konsultingową
w Dobrzeniu Małym.
- Polska gospodarka z roku
na rok, z powodzeniem, zbliża się
do zachodnich standardów biznesowych.
Jednak wciąż,
na każdym kroku, widać brak
zaufania - mówi pan Smuda.
- Urząd nie wierzy firmie, fir-
ma urzędowi, pracownik pra-
codawcy itd. Zamiast iść
do przodu wszyscy tracą czas
i energię na wzajemne podejrzenia
a firmy nie rozwijają się
tak jak powinny. A przecież
Polska jest w Unii i ma dostęp
do wszystkich sprawdzonych
procedur i formalności, koncepcji
których wypracowanie
zajęło Europie 30 - 40 lat
i kosztowało mnóstwo pieniędzy.
Polska ma to za darmo.
Wystarczy je tylko stosować. ❚
beobachtet immer noch an
jeder Ecke Mangel an Vertrauen”,
sagt Herr Smuda.
“Die Behörde glaubt der Firma
nicht, die Firma der Behörde,
der Arbeitnehmer
dem Arbeitgeber usw. Anstatt
nach vorne zu blicken verlieren
alle Zeit und Energie
für gegenseitigen Verdacht
und die Firmen entwickeln
sich nicht so, wie sie sollten.
Dabei ist Polen in der EU und
hat Zugang zu allen bewährten
Prozeduren, Formalitäten
und Konzepten, für dessen
Ausarbeitung Europa etwa
30 bis 40 Jahren
gebraucht hatte und eine
Menge Geld gekostet hat. Polen
hat es umsonst. Man
muss nur davon Gebrauch
machen.” TŁUM. ELF

www.nto.pl
Środa 9 maja 2012
Dwa kroki
za wojewodą?
SPOTKANIE. Pełnomocnicy do spraw
mniejszości narodowych z całej Polski
szkolili się w Kamieniu Śląskim.
Dobiesław Rzemieniewski (w środku) zapoznał pełnomocników
ze stojacymi przed nimi zadaniami.
wudniowe (8-9 maja)
Dspotkanie pełnomocników
wojewodów prowadzili
Józef Różański, dyrektor
Departamentu Wyznań Religijnych
i Mniejszości Narodowych
i Etnicznych w Ministerstwie
Administracji
i Cyfryzacji oraz Dobiesław
Rzemieniewski, naczelnik
Wydziału Mniejszości Narodowych
i Etnicznych w MAiC.
Omawiano między innymi
zadania stojące przed pełnomocnikami
w kontekście wyników
ostatniego spisu powszechnego
oraz finansowania
oświaty mniejszości.
Pierwszego w Polsce pełnomocnika
do spraw mniejszości
powołano w 1992 roku
w Opolu. Została nim dr Danuta
Berlińska. Choć ustawa
o mniejszościach narodowych
i etnicznych oraz
o jezyku regionalnym nie
nakłada na wojewódów obowiązku,
a daje tylko możliwość
powoływania pełnomocników,
to działają oni
już we wszystkich województwach.
W orbicie ich
działań znajduje się dziewięć
uznanych w Polsce
mniejszości narodowych:
białoruska, czeska, litewska,
niemiecka, ormiańska, rosyjska,
słowacka, ukraińska
i żydowska oraz cztery
mniejszości etniczne: karaimska,
łemkowska, romska
i tatarska.
- Jesteśmy tylko obserwatorami,
a nie uczestnikami wydarzeń
- przekonywał w dyskusji
Marek Mazurkiewicz,
pełnomocnik wojewody
opolskiego. - Mamy orientować
się w problemach
mniejszości na swoim terenie,
ale działać powinniśmy
z rozwagą. Pełnomocnik powinien
zawsze iść dwa kroki
za wojewodą. Dariusz Tokarz
z województwa dolnośląskiego,
polemizował
z poglądem opolskiego kolegi.
- To nie wystarczy - mówił.
- Powinniśmy też wspierać
mniejszości w ich zagwarantowanych
ustawą
aspiracjach i działaniach.
Do aktywnego współdziałania
z mniejszościami zachęcał
też pełnomocników Rafał
Bartek, dyrektor Domu
Współpracy Polsko-Niemieckiej
i członek Komisji
Wspólnej Rządu i Miejszości
Narodowych i Etnicznych.
KRZYSTOF ŚWIDERSKI
kswiderski@nto.pl - 77 44 32 613
KONFERENCJA
Chcą przypomnieć klasyków
Naukowcy z całej Polski przyjechali do Opola na V Warsztaty
Germanistyczne pt. “Współczesne kierunki badań językoznawczych,
literaturoznawczych i kulturoznawczych w dyskursach
młodych naukowców”.
- Podczas spotkania germaniści mogą wymienić swoje doświadczeni
i wyniki badań - mówi Gabriela Jelitto-Piechulik
z Instytutu Filologii Germańskiej UO, organizatora. - Przypominamy
studentom dawnych pisarzy, którzy tworzyli w np.
w epoce romantyzmu, oświecenia czy naturalizmu. To oni
wpłynęli na kształtowanie się współczesnej świadomości literackiej.
Poznając ich twórczość można te nowoczesne nurty lepiej
zrozumieć - dodała.
Podczas akademickiej debaty przedstawiono m.in. postać
Ricardy Hutch, niemieckiej pisarki i filozofki żyjącej w latach
1864 - 1947. - Żyjąc na przełomie XIX i XX wieku, była ona
świadkiem różnych nurtów literackich, a sama próbowała
wskrzesić kult jednostki za pomocą idei romantyzmu - opowiadała
Gabriela Jelitto-Piechulik. Naukowcy podkreślali, że w literaturze
ważna jest wielokulturowość i regiony. Przybliżyli
twórczość pisarzy ze Śląska, Moraw czy Pomorza. Warsztaty
trwają od wczoraj. Jeszcze dziś można się na nie wybrać do Instytutu
Filologii Germańskiej UO przy Pl. Staszica w godz. 9-
15.30 (sala: 106 i 113). ANNA KONOPKA
KRZYSZTOF ŚWIDERSKI
Na samym początku
Rozmowa z profesorem ADAMEM SUCHOŃSKIM, historykiem z Uniwersytetu
Polsko-niemieckakomisjapodręcznikowa
obchodzi właśnie
40-lecie. To był
chybajedenzpierwszychtegorodzajupomostów
pomiędzy PRL-em a RFN?
- Tak. Komisja zaczęła działać
w 1972 roku przy okazji ratyfikowania
polsko-niemieckiej
umowy o normalizacji stosunków.
Działała na bardzo grząskim
terenie, dlatego aby uwolnić
ją od nacisków politycznych
afiliowano ją pod UNESCO.
- Pan profesor działał
wniejwlatach70.Oczymbył
wówczas mowa?
- Sprawą, która wyszła
na początek, był Kopernik. Polacy
utrzymywali, że był Polakiem,
niemieccy koledzy tłumaczyli,
że w jego czasach nie
było jeszcze świadomości narodowej.
Profesor Janusz Tazbir
zaproponował wówczas, aby
Kopernik „został” wybitnym
uczonym europejskim i tak zostało.
Bo w gruncie rzeczy był
on uczonym niemieckim, który
urodził się w Polsce i był oddanym
poddanym króla polskiego.
W Polsce otrzymaliśmy
za to reprymendę (śmiech).
Niemcy przestrzegają tego terminu
do dziś.
- A Polacy?
- Nadal piszą o nim „polski
uczony”.
-Czyzadaniemkomisjipodręcznikowej
jest wspólna
wizja historii?
- Nie, choć na początku tak
myślano. Zmieniła to dopiero
konferencja w Wiedniu w 1993
roku z udziałem szefów rządów
32 państw. To tam uznano, że
każdy ma prawo do własnej oceny
faktów i postaci. Polsko-niemiecka
komisja na początku starała
się wszystko ujednolicić. To
był błąd. Niemcy w niektórych
sprawach zastosowali tę zasadę,
Polacy niekoniecznie.
- W których kwestiach?
- Na przykład Zakonu Krzyżackiego.
Jeśli w jakiejś sprawie
są kontrowersje, trzeba dać uczniowi
materiał do analizy porównawczej.
Niemieccy historycy
mówią o początkowej misji
kulturowej zakonu dodając,
że w Polsce spotkać można się
z innymi ocenami Krzyżaków.
Myśmy nie przyjęli wersji podwójnego
oceniania.
- Niemieckim podręcznikomniemożnaniczarzucić?
- Za naszą zachodnią granicą
ma chyba podręcznika, gdzie
nie pisze się o Konstytucji 3 maja.
Znakomite teksty są jednak
zilustrowane ocenzurowaną
ikonografiką. Anioł spoglądający
na trójkę zaborców na słynnym
obrazie na szarfach ma napis
mówiący o odwiecznych prawach
do terenów Polski, a nie
o rozbiorach. Oryginalny obraz
o nich wspominał. Kurt
Tucholski, wielki Niemiec, powiedział
kiedyś, że: „jeden obraz
jak tysiąc słów”. Polska strona
komisji podręcznikowej milczy
w tej sprawie. Pisałem do nich,
nie dostałem jednak żadnej odpowiedzi.
- A wrzesień 1939 roku?
- Kiedyś był mowa o krwawej
niedzieli w Bydgoszczy.
Ostatnio są teksty mówiące
o tym, że nie wszyscy Niemcy
aprobowali atak na Polskę. Idealnym
przykładem tego jest list
niemieckiego oficera z Krakowa,
który spacerując po mieście
pisze, że żałuje, iż nie jest tu jako
turysta, ale jako zdobywca.
Niestety, często tekstom towarzyszą
obrazki pokazujące niemieckie
czołgi i polską kawalerię,
która według fałszywego
mitu miała na nie szarżować.
Kolejnym problemem jest Powstanie
Warszawskie, o którym
pisze się mało i źle. Nie można
wspomnieć o zamordowaniu 15
tysięcy osób na Woli i zapominać
o reszcie. Gwoli prawdy,
w tej egzekucji zginęło 45 tys.
osób. A gdzie pozostałe ofiary?
-Zakończeniewojnytokolejny
problem...
- Niemieckie podręczniki
dzielę na trzy grupy. Pierwsza
zawiera informacje o wypędzeniach
bez opisania tła historycznego
czyli tak, jakby Polacy
i Czesi zrobili to bez powodu.
Druga mówi o wypędzeniach
na mocy decyzji poczdamskich,
do tego są obszerne opisy wypędzeń
ilustrowane pamiętnikami
osób pochodzących głównie
ze Śląska. Mówiąc o strasznych
wydarzeniach nie
zaznaczają one jednak, że nie
zawsze było tak źle - wypędza-
ni nie zawsze byli traktowani
brutalnie, nie wypędzonych też
nie zawsze czekano w otwartymi
rękami. Trzecia grupa podręczników
wskazuje, że wypędzenia
zaczęły się w 1939 roku.
To po wrześniu prawie 3 mln
Polaków wypędzono z domów,
a więc deportacje nie dotyczyły
tylko Niemców. Ta trzecia opcja
powinna być obowiązująca.
- A co w powstaniami śląskimi,
które u nas wzbudzają
wiele emocji. Ktoś się tym
poza Śląskiem przejmuje?
- Temat jest dla Niemców
marginalny. Kiedyś pisano o polskich
powstaniach na Śląsku, terazmówisięonichjakoośląskich.
Różnice są w ocenach i to
jest zrozumiałe. Niemcy mieli
interes, aby zatrzymać ten teren
dla siebie, Polacy chcieli tego samego.
Niepokojące są przy tym
temacie manipulacje w podawaniu
danych procentowych
na temat górnośląskiego plebiscytu,
które sięgają nawet 10 procent.
Niemcy wygrali, dodawanie
sobie głosów nie ma sensu.
-Ajakiewspółczesnesprawywzbudzająkontrowersje?
- Przystąpienie Polski do UE.
Zanim do tego doszło podręczniki
przestawiały nowych członków
Unii. Czechy przedstawiono
na przykład zdjęciem linii
produkcyjnej Skody z silnikami
Volkswagena, a Polskę wozem
drabiniastym, na który siano
widłami kładzie rolnik oraz
zdjęciem spowitej dymem Nowej
Huty z czasów PRL-u. Pod-
Ganz am Anfang war Nicolaus
Gespräch mit Professor ADAM SUCHOŃSKI, Historiker an der Oppelner
- Die Deutsch-Polnische
Schulbuchkommissionfeiert
das40.Gründungsjubiläum.
Es war wohl eine der ersten
BrückendieserArtzwischen
der Volksrepublik Polen und
derBundesrepublikDeutschland?
- Ja. Die Kommission begann
1972 anläßlich der Ratifizierung
des Warschauer Vetrags zwischen
den beiden Ländern zu
wirken. Sie war auf einem sehr
heiklen politischen Terrain tätig
und deshalb wurde sie unter
der Schirmherrschaft der
UNESCO gegründet.
- Sie haben in den 1970er
Jahren in der Kommission
mitgewirkt.Worüberwurde
damals debattiert?
-GanzamAnfangtauchtedas
Thema Copernicus auf. Die Polen
hielten daran fest, dass er
Pole war, deutsche Kollegen erklärten,
dass es zu seinen Lebzeiten
den Begriff des nationalen
Bewusstseins noch gar nicht
gab. Professor Janusz Tazbir hat
damals vorgeschlagen, dass man
Copernicus zu einem großen europäischen
Wissenschaftler erklärt
und so ist es auch geworden.
Denn im Grunde war er ein
deutscher Gelehrter, der in Polen
geboren wurde und ein treuer
Untertan des polnischen Königs
war. In Polen haben wir da-
für einen Verweis bekommen
(Herr Suchonski lacht). Die
Deutschen halten sich bis heute
an diesen Terminus.
- Und die Polen?
- Sie schreiben von ihm immer
noch als einem „polnischen
Gelehrten”.
- Ist eine gemeinsame GeschichtsvisiondieAufgabeder
Schulbuchkommission?
- Nein, obwohl man am Anfang
so gedacht hatte. Dies hat
erst die Konferenz in Wien im
Jahr 1993, an der Staatsmänner
aus 32 Ländern teilgenommen
haben, verändert. Dort hat man
anerkannt, dass jeder das Recht
hat Fakten und Persönlichkeiten
nach eigener Ansicht zu beurteilen.
Die Deutsch-Polnische
Schulbuchkommission hat zu
Beginn ihrer Tätigkeit versucht,
alles zu vereinheitlichen. Das
war ein Fehler. Die Deutschen
haben in mancherlei Hinsicht
diese Regel angewandt, die Polen
dagegen nicht unbedingt.
- Bei welchen Fragen?
- Beispielsweise im Fall des
Deutschen Ordens. Wenn es in
irgendeiner Sache Kontroversen
gibt, muss man dem Schüler Material
zur Vergleichsanalyse vorlegen.
Deutsche Historiker sprechen
von der anfänglichen Kul-
turmission des Ordens und
fügen hinzu, dass man in Polen
mit einer anderen Beurteilung
der Rolle der Ordensritter
konfrontiert werden kann. Wir
haben die Version einer doppelten
Beurteilung nicht angenommen.
-Kannmandendeutschen
Lehrbüchern nichts vorwerfen?
- Hinter unserer Westgrenze
gibt es wohl kein Lehrbuch, in
dem man von der Verfassung
vom 3. Mai nicht berichten würde.
Hervorragende Texte sind jedoch
mit einer zensierten Ikonographik
bebildert. Ein auf die
drei Eroberer herabschauender
Engel auf dem berühmten Bild
trägt auf den Schärpen die Aufschrift,
welche von den uralten
Rechten auf polnische Gebiete
und nicht über die Teilungen
spricht. Das Originalbild hat daran
erinnert. Kurt Tucholski, ein
großer Deutscher sagte einmal,
dass: „Ein Bild wie tausend Worte
ist”. Die polnische Seite der
Schulbuchkommission schweigt
in dieser Sache. Ich habe sie angeschrieben,
habe jedoch keine
Nachricht erhalten.
- Und September 1939?
- Es war mal einst die Rede
vom „Bromberger Blutsonntag”.
Zuletzt gibt es Texte, die davon
sprechen, dass nicht alle Deutschen
den Angriff auf Polen befürwortet
haben. Das schöne
Beispiel dafür ist der Brief eines
deutschen Offiziers aus Krakau,
der beim Spaziergang durch die
Stadt schreibt, dass er es bereut,
hier nicht als Tourist, sondern
als Eroberer zu sein. Leider werden
die Texte oft von Bildern begleitet,
die deutsche Panzer und
polnische Kavallerie zeigen, die
nach einem falschen Mythos die
Panzer attackieren sollte. Ein
weiteres Problem ist der Warschauer
Aufstand, von dem wenig
und falsch geschrieben wird.
Man kann nicht von den 15.000
in Wola ermorderten Menschen
schreiben und den Rest vergessen.
Um bei der Wahrheit zu
bleiben, muss gesagt werden,
dass in diesem Massaker 45.000
Menschen umgekommen sind.
Und wo sind die übrigen Opfer?
- Das Kriegsende ist das
nächste Problem...
- Deutsche Schulbücher teile
ich in drei Gruppen auf. Die
erste Gruppe beinhaltet Informationen
über die Vertreibung
ohne den historischen Hintergrund
zu beschreiben, also so,
als ob Polen und Tschechen dies
ohne Grund getan hätten. Die
zweite Gruppe spricht von Vertreibungen
auf Grund der Potsdamer
Entscheidungen, dazu

ył Mikołaj Kopernik
Opolskiego, byłym członkiem polsko-niemieckiej komisji podręcznikowej.
Caryca Katarzyna, Stanisław II August, Józef II Habsburg i Fryderyk II Wielki z mapą rozbieranej Polski
to bohaterowie „Kołacza królewskiego” Jeana-Michela Moreau z 1773 roku. Widoczna tu Ilustracja
z niemieckiego podręcznika z 1998 roku jest przykładem przeróbki pokazującej fałszywą wizję dziejów.
Na oryginalnym rysunku król Polski teatralnie rozpacza nad katastrofą swojego państwa.
pis mówił o zacofanym rolnictwie,
które będzie obciążeniem
dla wspólnoty. Dziś trochę się
w tej kwestii pozmieniało, ale
tamte obrazki są powielane. Komisja
podręcznikowa się o to
Copernicus
nie upomniała, więc jest w tym
też nasza wina. A takie obrazki
nas ośmieszają i trzeba je zmieniać.
Dla porównania: Niemcy
obszernie piszą o tym, że to
w Polsce, w czasach Solidar-
ności, a potem przy Okrągłym
Stole zaczęło się pokojowe obalanie
komunizmu i podziału Europy.
Cała dekada z polskim papieżem
i Lechem Wałęsą jest
przedstawiona szeroko i obiek-
tywnie. Ciekawiej nawet, niż
u nas.
- Jakie zarzuty można postawić
jeszcze stronie polskiej?
- Nasza historia jest przedstawiana
wybiórczo bez dodatkowych,
europejskich kontekstów.
Na manifestacji pod
Hambach w 1832 roku, kiedy
obok sztandarów niemieckich
pojawiły się także polskie (tysiące
ludzi spotkało się tam wtedy
pod sztandarami i hasłami
zjednoczenia Niemiec, wolności
narodów oraz demokratycznego
porządku politycznego
w Europie) byli przedstawiciele
17 narodów i w tym postrzega
się początków wspólnej Europy.
Podobnie jest z Bismarckiem
- nie ma u nas sygnału,
że Niemcy mają prawo do innej
oceny jego postaci. Nikt nie
zmusza przecież nikogo do
przyjęcia zdania drugiej strony.
Arcybiskup Nossol mówił przecież,
że ważne jest, aby się pięknie
różnić.
- Są jeszcze pomiędzy Polską
a Niemcami punkty zapalne?
- Testem będzie polskoniemiecki
podręcznik. Ja czekam
na niego z nadzieją, ale
i z obawą. Niemieccy dydaktycy
są najlepsi na świecie.
Chciałbym aby to oni narzucili
ducha książce. Inną sprawą
są błędy, których polska strona
komisji do tej pory nie zauważyła,
przez co mogą być one
powtórzone.
- Mówi się o wydaniu podręcznika
w 2015 roku...
- To będzie kilka tomów, najtrudniejszy
będzie ostatni, dlatego
nie wierzę w tę datę.
- Polsko-niemiecka historia
jest wyjątkowa?
- Nie. Ze względów politycznych
została zafałszowana, eksponuje
się niej tylko konfrontacje.
Przecież nie jesteśmy w permanentnym
konflikcie od tysiąca
lat! Od dawna panuje u nas antyniemiecka
cenzura narodowa,
która nie dopuszcza m.in. do wiadomości,
że Henryk Dąbrowski,
bohater naszego hymnu, słabo
mówił po polsku, znakomicie natomiast
po niemiecku.
- Łatwiej jest akcentować
elementy dzielące, a nie łączące?
- Tak. Mnie najbardziej boli
przedstawienie manifestacji
pod zamkiem w Hambach.
W dzisiejszych grafikach widać
tylko flagę niemiecką, polską usunięto
dawno temu i do dziś się
tam nie pojawiła. Dlatego uważam,
że komisja podręcznikowa
mimo ogromnej pracy zrobiła
zbyt mało. Szczególnie w kwestii
akcentowania tego, co nas
z Niemcami łączy, a nie tylko
dzieli. Powtarzam: polsko-niemiecka
historia nie różni się zbytnio
od polsko-litewskiej czy ukraińskiej.
Niestety, stereotyp mówiący
o tym, że „jak świat świat
Niemiec nie będzie Polakowi bratem”
nadal ma się dobrze.
MARIUSZ JARZOMBEK
mjarzombek@nto.pl - 77 44 32 602
Universität und ehemaligem Mitglied der Deutsch-Polnischen Schulbuchkommission.
gibt es ausführliche Beschreibungen
von Vertreibungen, die
mit Tagebüchern von Vertriebenen,
hauptsächlich aus Schlesien,
illustriert sind. Sie sprechen
von schrecklichen Ereignissen,
es wird aber nicht darauf
hingeweisen, dass es nicht immer
so schlimm gewesen ist -
Vertriebene wurden nicht immer
brutal behandelt, auf Vertriebene
hat man auch nicht immer
mit offenen Armen gewartet.
Die dritte Gruppe von
Schulbüchern weist darauf hin,
dass Vertreibungen bereits 1939
begonnen haben. Nach dem
September 1939 wurden fast 3
Mio. Polen aus ihren Häusern
vertrieben, die Deportationen
betrafen also nicht nur Deutsche.
Die dritte Option sollte allgemein
gelten.
- Und was ist mit den
„Schlesischen Aufständen”,
die bei uns viele Emotionen
hervorrufen. Bewegt das jemanden
außerhalb Schlesiens?
- Dies ist für Deutsche ein
Randthema. Einst hat man von
den polnischen Aufständen in
Schlesien geschrieben, nun
spricht man von schlesischen
Aufständen. Die Unterschiede
liegen in der Beurteilung und
das ist auch verständlich. Es lag
im Interesse der Deutschen, die-
ses Gebiet für sich zu behalten,
die Polen wollten das gleiche.
Dabei ist es bei dem Thema beunruhigend,
dass es bei den prozentualen
Angaben zum Plebiszitergebnis
Manipulationen gibt,
die bis an die 10 Prozent reichen.
Die Deutschen haben gewonnen,
sich mehr Stimmen zuzuschreiben,
hat keinen Sinn.
- Und welche gegenwärtigen
Fragen sorgen für Kontroversen?
- Der Beitritt Polens zur EU.
Bevor es dazu kam, haben Schulbücher
die neuen Mitglieder der
EU vorgestellt. Tschechien wurde
z.B. mit einem Bild der Produktionslinie
von Skodas mit einem
Volkswagenmotor vorgestellt
und Polen mit einem
Leiterwagen, auf den ein Landwirt
das Heu mit der Gabel raufpackt
und einem Bild der verqualmten
Nowa Huta bei Krakau
aus der Zeit der
Volksrepublik Polen. In der Bilderklärung
war die Rede von
rückständiger polnischer Landwirtschaft,
die die EU belasten
wird. Heute hat sich in dieser
Hinsicht Einiges verändert, aber
diese Bilder werden vervielfältigt.
Die Schulbuchkommission
hat hier nicht auf Veränderungen
bestanden, es ist also auch
unsere Schuld. Und solche Bilder
machen uns lächerlich und
man muss sie auswechseln. Zum
Vergleich: Die Deutschen schreiben
ausführlich darüber, dass in
Polen in der Zeit der „Solidarność”
und dann am Runden
Tisch der friedliche Sturz des
Kommunismus und die Überwindung
der europäischen Teilung
begonnen haben. Die ganze
Dekade mit dem polnischen
Papst und Lech Walesa wird ausführlich
und objektiv dargestellt,
sogar interessanter als bei uns.
- Welche Vorwürfe kann
mannochderpolnischenSeite
stellen?
- Unsere Geschichte wird selektiv
dargestellt, ohne zusätzlichen
europäischen Kontext. Bei
der Manifestation bei Hambach
im Jahr 1832, als neben deutschen
Fahnen auch polnische
aufgetaucht sind (Tausende
Menschen trafen sich damals
unter den Fahnen und Parolen
eines vereinten Deutschlands,
Völkerfreiheit und demokratischer
politischer Ordnung in Europa)
waren Vertreter von 17 Nationen
und hier werden die Anfänge
des vereinten Europas
gesehen. Ähnlich gestaltet sich
die Sache mit Bismarck - bei uns
gibt es keine Signale dafür, dass
die Deutschen das Recht darauf
haben, diese Person anders zu
beurteilen als die Polen. Niemand
wird doch dazu gezwun-
gen sein, die Ansicht der anderen
Seite zu übernehmen. Erzbischof
Nossol sagte ja, dass es
wichtig ist, sich voneinander
schön zu unterscheiden.
-GibtesnochBrennpunkte
zwischen Polen und
Deutschland?
- Ein Test dafür wird das
deutsch-polnische Lehrbuch
sein. Ich warte darauf mit Hoffnung,
aber auch mit Furcht.
Die deutschen Didaktiker sind
die besten weltweit. Ich möchte,
dass sie den Geist des Buches
bestimmen. Eine andere
Sache sind die Fehler, die die
polnische Kommission bis jetzt
nicht registriert hat, was dazu
führen kann, dass sie wiederholt
werden.
-MansprichtvonderHerausgabe
des Lehrbuchs im
Jahr 2015...
- Es werden ein paar Bände
sein, am schwierigsten zu
schreiben wird der letzte sein,
daher glaube ich nicht an dieses
Datum.
- Ist die deutsch-polnische
Beziehungsgeschichte außergewöhnlich?
- Nein. Aus politischen Gründen
wurde sie verfälscht, es werden
nur Konfrontationen hervorgehoben.
Wir stehen doch
nicht im permanenten Konflikt
seit ein Tausend Jahren! Seit
langem herrscht bei uns eine
antideutsche Nationalzensur,
die u.a. nicht zur Kenntnis nehmen
will, dass Henryk Dąbrowski,
der Held unserer Nationalhymne,
schwach Polnisch dagegen
wunderbar Deutsch,
gesprochen hat.
- Fälltesleichter,trennendealsverbindendeElemente
hervorzuheben?
- Ja. Mir tut am meisten die
Darstellung der Manifestation
bei der Hambacher Burg weh.
In den heutigen Graphiken sieht
man nur die deutsche Fahne,
die polnische wurde lange her
entfernt und bis heute ist sie
dort nicht mehr aufgetaucht.
Daher denke ich, dass die Schulbuchkommission
trotzt enormerArbeitzuweniggetanhat.
Insbesondere in der Frage der
Hervorhebung jener Ereignisse,
die uns mit Deutschland verbinden
und nicht nur trennen.
Ich wiederhole: Die polnischdeutsche
Geschichte unterscheidet
sich nicht wesentlich
von der polnisch-litauischen
oder der polnisch-ukrainischen.
Doch leider hält sich das Stereotyp,
dass „solange die Welt
besteht, wird ein Deutscher einem
Polen niemals ein Bruder
sein” immer noch gut. TŁUM: ELF
HISTORIA > III
ZAPROSZENIE > Międzynarodowy
Obóz Młodzieżowy w
Łambinowicach-Niwkach
organizowany przez Kuratorium
Oświaty w Opolu
i Landowy Niemiecki Ludowy
Związek Opieki nad Grobami
Wojennymi Nadrenii-Palatynatu
odbędzie się pomiędzy 22
lipca a 5 sierpnia. Na obóz,
na który złożą się m.in. prace
pielęgnacyjne na cmentarzach
Centralnego Muzeum Jeńców
Wojennych w Łambinowicach
dostać mogą się osoby w wieku
18-24 lata znające język niemiecki.
Koszt: 250 zł. Zapisy
trwają do 6 czerwca. Informacje:
Tomasz Słodziński z opolskiego
kuratorium oświaty (ul.
Piastowska 14, pok. 647, tel.
77 452 45 73 e-mail:
tslodzinski@kuratorium.opole.pl.
MJ
INICJATYWA > Do TSKN po poradę
prawną. Towarzystwo
Społeczno Kulturalne Niemców
na Śląsku Opolskim wychodząc
naprzeciw oczekiwaniom
swych członków organizuje
od 9 maja bezpłatne porady
prawne. Oferta skierowana
jest do wszystkich członków,
należących do struktur
terenowych TSKN Opole. Porady
udzielane będą w siedzibie
Towarzystwa przy ul. M.
Konopnickiej 6 w Opolu,
w każdą środę w godzinach
od 10.00 do 13.00. Doradztwo
obejmować będzie Emerytury
i renty, wypadki w pracy
i w drodze do pracy, zwolnienia
i niewypłacone zarobki,
sprawy spadkowe, świadczenia
rodzinne, problemy z zasiłkami
rodzinnymi i zwrotami
podatków, a także pomoc dla
firm założonych w Niemczech
i dla firm założonych na Śląsku,
ale otrzymujących zlecenia
do wykonania na terenie
Niemiec. ❚
SPOTKANIE> Wyjątkowi ludzie,
wyjątkowe historie.
Wójt Chrząstowic oraz dyrektor
Domu Współpracy
Polsko-Niemieckiej zapraszają
na kolejne spotkanie
w ramach projektu “Historia
lokalna na podstawie wybranych
powiatów, miast
i gmin”, które odbędzie się
w niedzielę 13 maja o godzinie
18.00 w Klubie
Wiejskim w Dańcu. Klaudia
Ponza wygłosi referat pt.
“Maria Rosaria Golosch
- zakonnica z Dańca”.
Wstęp wolny. ❚
BIBLIOTEKA> Piłkarska rozgrzewka
z książką
przed Euro 2012. Do 15 maja
znawcy historii piłki nożnej
w krajach niemieckojęzycznych
mogą sprawdzać się
w quizie piłkarskim, zorganizowanym
przez Bibliotekę
Austriacką w Opolu. Każdy,
kto odpowie poprawnie
na przynajmniej 5 pytań,
weźmie udział w losowaniu
nagród książkowych i rzeczowych,
które odbędzie się
15 maja o godz. 16, przed
spotkaniem Niemieckojęzycznego
Dyskusyjnego Klubu
Książki.Omawiana będzie
książka Friedricha Christiana
Deliusa “Der Sonntag, an dem
ich Weltmeister wurde” (Niedziela,
gdy zostałem mistrzem
świata), opisująca wygrane
przez Niemców Mistrzostwa
Świata w Szwajcarii w 1954 roku
i ich wpływ na niemieckie
społeczeństwo. ❚

www.nto.pl
IV > TOŻSAMOŚĆ Środa 9 maja 2012
Program telewizyjny
„Schlesien Journal”
w TVP Opole we wtorek
o 19.10, w TVP
Katowice w poniedziałek
o 17.00, TVS
w piątek o 14.50.
Portret Maxa Glauera, słynnego przedwojennego
fotografa z Opola.
Audycja radiowa
„Schlesien Aktuell”
w Radiu Opole
o 19.40:
wśrodę- relacja ze
spotkania Pełnomocników
Wojewody ds. Mniejszości Narodowych
i Etnicznych w Kamieniu Śl.;
w czwartek - zaproszenie na “Spotkanie
po latach” Związku Młodzieży
Mniejszości Niemieckiej do Dobrzenia
Wielkiego;
w piątek - nowe polsko-niemieckie
przedszkole w Opolu.
Audycja polsko-niemiecka w Radiu
Park w niedzielę o 14.00 zaprasza
do składania życzeń od poniedziałku
dopiątku-77/4546556oraz:
kniemiec@radiopark.com.pl.
Kulturviertel, czyli
Kwadrans kulturalny
w niedzielę w Radiu
Opole o 17.00
13 maja - w obchodzonym
przez Niemców w 2.
niedzielę maja Dniu Matki
o audioksiążce “Ach Mutter!” - zbiorze
wierszy, dedykowanych matkom.
W każdą środę TSKN na Śląsku Opolskim
publikuje w internecie Newsletter.
A w nim znajdziecie Państwo między innymi
aktualne informacje z życia Towarzystwa,
kalendarz wydarzeń oraz przegląd
prasy.
„Wochenblatt.pl” ukazuje się już
wśrodę.W najbliższym numerze:
- Wywiad z trenerem reprezentacji mniejszości
niemieckiej z Polski na Europeadę
2012, która odbędzie się w czerwcu w niemieckim
Bautzen/Budziszyn;
- Finiszuje konkurs z Bundesligą;
- Honorowa Nagroda “Polonicus 2012”
dla abp. Alfonsa Nossola.
Dodatek finansowany ze środków
Ministerstwa Spraw Wewnętrznych
Republiki Federalnej Niemiec
oraz środków Mniejszości
Niemieckiej będących w dyspozycji
Fundacji Rozwoju Śląska oraz
Wspierania Inicjatyw Lokalnych
pochodzących z wcześniejszych
dotacji Rządu Niemieckiego.
Diese Beilage wurde finanziert
aus Mitteln des Bundesministeriums
des Inneren sowie
aus Mitteln der deutschen
Minderheit, welche in Verfügung
der Stiftung für die Entwicklung
Schlesiens und Förderung lokaler
Initiativen stehen und aus den
früheren Zuwendungen der
deutschen Regierung stammen.
Będą się bawić i wspominać
JUBILEUSZ. Związek Młodzieży Mniejszości Niemieckiej działa już 20 lat. Z tej okazji 12 maja,
na boisku TOR-u w Dobrzeniu Wielkim, spotkają się byli i obecni członkowie tej organizacji.
I mpreza
rozpocznie się o godzinie
15. koncertem Mirka
Jędrowskiego z zespołem
przyjaciół. To jeden z najbardziej
popularnych wykonawców
piosenek śląskich. Następnie
wystąpi zespół folklorystyczny
Dialog z Dylak. Grupa,
która ma w swoim repertuarze
pieśni i tańce polskie, niemieckie,
czeskie i austriackie jest
między innymi laureatem
Grand Prix Międzynarodowego
Festiwalu Zespołów Mniejszości
Narodowych Europy
i Azji w Węgorzewie. Po Dialogu
zaprezentuje się zespół
Brand New Cadillacs, założony
przez pięciu entuzjastów muzyki
z lat 60-tych, 70-tych i 80tych
ubiegłego stulecia, a o godzinie
20 rozpocznie się zabawa
taneczna z zespołem Victoria.
- Będzie też wiele innych atrakcji
- mówi Joanna Hassa,
przewodniczaca BJDM. - Karuzele,
warsztat rzeźbienia z balonów
a także dobrze zaopatrzony
bufet. Wstep wolny, impreza
otwarta dla wszystkich.
Związek Młodzieży Mniejszości
Niemieckiej w RP, w niemieckim
skrócie BJDM, pow-
stał w 1992 roku. Pierwszym
przewodniczącym był Joachim
Bramorski. Celem organizacji
jest pielęgnacja kultury i języka
niemieckiego, podtrzymywanie
tożsamości, budowa
pozytywnego wizerunku młodego
Niemca w Polsce i obalanie
krzywdzących stereoty-
pów. Początkowo BJDM zajmował
się sprawami związanymi
z obywatelstwem niemieckim,
pomagał w poszukiwaniu
rodzin.
Dzisiejsza działalność to szeroki
wachlarz imprez, szkoleń
i kursów. Sztandarowym
przedsięwzięciem jest Wielkie
Ślizganie, akcja podczas
której zebrane fundusze przeznaczane
są dla podopiecznych
domów dziecka
na Opolszczyźnie. Związek organizuje
szkolenia młodzieżowych
liderów, kursy językowe,
spływy kajakowe,
Weihnachtsmarkt, spotkania
adwentowe, Dni św. Marcina,
projekcje filmów niemieckich,
konkursy literackie
i wyjazdy studyjne. Wydaje
kwartalnik “Antidotum”, rozprowadzany
na uczelnach
i w szkołach.
W ciągu 20 lat przez struktury
związku przewinęło się
ponad 15 tysięcy osób. Organizatorom
nie udało się niestety
dotrzeć do wszystkich
byłych członków. - Wysłaliśmy
ponad 5 tys. listów
do tych, których adresy udało
się nam ustalić - mówi Joanna
Hassa. - Liczę na to, że
pozostali dowiedzą się od znajomych,
z prasy czy plakatów,
o możliwości spotkania. Za-
leży nam bardzo na kontak-
cie z nimi, na ich wspomnieniach.
Młodzi z lat 90-tych to
już stateczni dorośli z rodzinami
i dorobkiem życiowym.
Mamnadzieję,żeudanasię
połączyć wszystkie pokolenia
na festynie. Gorąco zapraszamy
wszystkich byłych
i obecnych członków, sympatyków
mniejszości i naszego
związku. ❚
Sie werden sich amüsieren und erinnern
Den Bund der Jugend der Deutschen
Minderheit gibt es bereits
seit 20 Jahren. Aus diesem Anlaß
werden sich am 12. Mai auf
dem Spielplatz in Groß Döbern
ehemalige und jetzige Mitglieder
der Organisation treffen.
ie Veranstaltung beginnt
Dum 15.00 Uhr mit einem
Konzert von Mirek Jędrowski
mit Freunden. Er ist einer
der bekanntesten Künstlern
mit wasserpolnischem Liederrepertoire.
Danach tritt
die Folkloregruppe “Dialog”
aus Dyloken auf. Die Gruppe,
welche polnische, deutsche,
tschechische und österreichische
Lieder und Tänze präsentiert,
gewann beim Internationalen
Wettbewerb der
Kulturgruppen der nationalen
Minderheiten in Europa
und Asien in Węgorzewo den
Grand Prix. Nach dem Autritt
von “Dialog” steht Brand New
Cadillacs auf der Bühne. Diese
junge Band besteht aus
fünf Fans der Musik aus den
1960er bis 1980er Jahren. Um
20.00 Uhr beginnt der Tanzabend
mit der Band Victoria.
“Es wird auch viele andere Attraktionen
geben”, sagt Joanna
Hassa, Vorsitzende des
BJDM. “Karussell, künstlerische
Werkstätten und ein gut
gefülltes Büffet. Der Eintritt
ist frei und die Veranstaltung
ist für alle offen.
Der Bund der Jugend der
Deutschen Minderheit in
Polen wurde 1992 gegrün-
det. Der erste Vorsitzende
war Joachim Bramorski. Die
Ziele der Organisation sind
Pflege der deutschen Kultur
und Sprache, Identitätspflege,
Kreieren eines positiven
Bildes von jungen
Deutschen in Polen und
Kampf gegen ungerechte
Vorurteile. Zuerst hat sich
der BJDM um Staatsangehörigkeitsangelegenheiten
gekümmert, half bei der Suche
nach Familien.
Die heutige Tätigkeit umfasst
eine breite Palette von
Veranstaltungen, Schulungen
und Kursen. Eine Aushängeveranstaltung
ist das
Große Schlittern, eine Aktion
bei der Geldmittel für
Heimkinder aus dem Oppelner
Schlesien gesammelt
werden. Der BJDM organisiert
Jugendschulungen für
Führungskräfte, Sprachkurse,
Kajakflußfahrten, den
traditionellen Weihnachtsmarkt,
Adventstreffen, Martinstage,
Filmvorführungen,
literarische Wettbewerbe
und Studienreisen. Es wird
die Quartalschrift “Antidotum”
herausgegeben, die in
Hochschulen und in Schulen
verteilt wird.
In den 20 Jahren waren
über 15 Tausend Personen in
den Strukturen des Vereins
tätig. Den Veranstaltern ist
es leider nicht gelungen alle
ehemaligen Mitglieder zu erreichen.
Historia według Andy Rottenberg
WYDARZENIE. W Katowicach mówiono o wielkiej sztuce oraz dziejach Polski i Niemiec.
onad sto osób miało w mi-
Pniony wtorek niepowtarzalną
okazję zapoznania się
ze słynną, największą w historii
relacji polsko-niemieckich
wystawą “Obok. Polska-Niemcy.
1000 lat historii
w sztuce”. W Centrum Kultury
Katowice im. Krystyny
Bochenek opowiadała o niej,
ilustrując obszernie wykład
zdjęciami, Anda Rottenberg
- autorka i kuratorka ekspozycji
zorganizowanej przez
Martin-Gropius-Bau w Berlinie
i Zamek Królewski
w Warszawie z okazji Polskiej
Prezydencji w Unii Europejskiej.
Wystawę, którą zwie-
Wielkie ślizganie na opolskim Toropolu.
Anda Rottenberg i Rafał Bartek, dyrektor DWPN, podczas spotkania
w Centrum Kultury Katowice.
DWPN
dzać można było tylko w Berlinie,
zamknięto w styczniu
i nigdy więcej nie będzie ona
powtórzona.
- Wykład Andy Rottenberg,
o której mówi się że
od kiludziesięciu lat trzęsie
polskim światem sztuki,
trwał ponad 1,5 godziny, ale
był bardzo interesujący - mówiła
pani Agnieszka, jedna
z uczestniczek spotkania. - Ta
wystawa to jej najwieksze
osiągnięcie. Nie tylko pokazała
na zdjęciach dzieła które
udało jej się z tej okazji
wypożyczyć, ale i w pasjo-
nujacy sposób opowiadła
o wydarzeniach z 1000-let-
KRZYSZTOF ŚWIDERSKI
“Wir haben über 5.000 Einladungen
verschickt”, sagt Joanna
Hassa, die Vorsitzende.
Leider konnten wir nicht alle
Adressen ermitteln. Ich rechne
damit, dass die, die wir
nicht erreichen konnten von
unserem Fest von Bekannten,
aus der Presse oder von Plakaten
erfahren werden. Uns
liegt sehr viel daran, mit allen
in Kontakt zu bleiben. Die
damals sehr jungen Menschen
haben sicherlich Familien gegründet
und auch einiges im
Leben erreicht. Ich hoffe, dass
wir alle Generationen miteinander
verbinden können.
Wir laden alle ehemaligen, aktuellen
Mitglieder und alle
Sympathisanten herzlich ein!
TŁUM. ELF
niej historii Polski i Niemiec,
które ilustrowały.
Impreza odbyła się w ramach
cyklu “HAUSbesuche -
spotkania Domowe”, przybliżającego
wspólną, polskoniemiecką
historię Górnego
Śląska oraz prezenującego
dokonania w przestrzeni kultury
i sztuki zarówno niemieckiej,
jak i polskiej. Wraz
z Centrum Kultury Katowice
jego organizatorami byli
Dom Współpracy Polsko-
Niemieckiej, Konsulat Generalny
Republiki Federalnej
Niemiec we Wrocławiu
oraz Konsulat RFN w Opolu.
❚