10.11.2014 Views

Физика и красота

Физика и красота

Физика и красота

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ка</strong> <strong>и</strong> <strong>красота</strong><br />

Дн<strong>и</strong> на ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ката, 9 – 11 апр<strong>и</strong>л 2008 г.<br />

С. Александрова<br />

Департамент по пр<strong>и</strong>ложна ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ка


В търсене на естет<strong>и</strong>ката<br />

Lena Karpinsky<br />

Сн<strong>и</strong>мка на електронен м<strong>и</strong>кроскоп<br />

Mary Stebbins Taitt<br />

Сн<strong>и</strong>мка на галакт<strong>и</strong>ка Hubble<br />

Дн<strong>и</strong> на ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ката, 9 – 11 апр<strong>и</strong>л 2008 г.


<strong>Ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ка</strong> <strong>и</strong> <strong>красота</strong><br />

Изкуствата – стремеж към <strong>красота</strong><br />

<strong>Ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ка</strong>та – <strong>и</strong>зследване на обект<strong>и</strong>вн<strong>и</strong>те закон<strong>и</strong><br />

Атракт<strong>и</strong>вност<br />

Ун<strong>и</strong>версалност<br />

Ист<strong>и</strong>на<br />

Невероятна с<strong>и</strong>ла<br />

Субект<strong>и</strong>вност<br />

обект<strong>и</strong>вност<br />

Дн<strong>и</strong> на ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ката, 9 – 11 апр<strong>и</strong>л 2008 г.


<strong>Ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ка</strong> <strong>и</strong> <strong>красота</strong><br />

Албърт Айнщайн: Идеята за <strong>красота</strong> особено важна<br />

Ханс Айнщайн:“Той по характер беше по-скоро<br />

арт<strong>и</strong>ст отколкото учен. Пр<strong>и</strong> оценката на една<br />

теор<strong>и</strong>я отдаваше най-голямо значен<strong>и</strong>е не на това,<br />

дал<strong>и</strong> е вярна <strong>и</strong> точна, а на това дал<strong>и</strong> е крас<strong>и</strong>ва "<br />

“Тhe only physical theories that we are willing to accept<br />

are the beautiful ones"<br />

Дн<strong>и</strong> на ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ката, 9 – 11 апр<strong>и</strong>л 2008 г.


<strong>Ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ка</strong> <strong>и</strong> <strong>красота</strong><br />

Пол Д<strong>и</strong>рак:<br />

• математ<strong>и</strong>ческата <strong>красота</strong> като кр<strong>и</strong>тер<strong>и</strong>й<br />

за стойността на една теор<strong>и</strong>я<br />

• <strong>красота</strong>та: пътеводна звезда <strong>и</strong> вдъхновен<strong>и</strong>е<br />

"Physical laws should have mathematical beauty”<br />

Сем<strong>и</strong>нар в Москва 1955 г.<br />

Дн<strong>и</strong> на ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ката, 9 – 11 апр<strong>и</strong>л 2008 г.


<strong>Ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ка</strong> <strong>и</strong> <strong>красота</strong><br />

Анр<strong>и</strong> Поанкаре: “Учен<strong>и</strong>ят <strong>и</strong>зследва пр<strong>и</strong>родата<br />

не защото това е полезно. Учен<strong>и</strong>ят <strong>и</strong>зследва<br />

пр<strong>и</strong>родата, защото това му нос<strong>и</strong> удоволств<strong>и</strong>е,<br />

а удоволств<strong>и</strong>ето <strong>и</strong>два от факта, че тя е крас<strong>и</strong>ва”<br />

“If nature were not beautiful it would not be worth knowing,<br />

and life would not be worth living."<br />

Дн<strong>и</strong> на ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ката, 9 – 11 апр<strong>и</strong>л 2008 г.


<strong>Ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ка</strong> <strong>и</strong> <strong>красота</strong><br />

“<strong>Ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ка</strong>та е най-фундаменталната от вс<strong>и</strong>чк<strong>и</strong> наук<strong>и</strong> <strong>и</strong><br />

аз се почувствах пр<strong>и</strong>влечен от пр<strong>и</strong>същата й елегантност <strong>и</strong><br />

<strong>красота</strong>. Нам<strong>и</strong>рам няко<strong>и</strong> <strong>и</strong>де<strong>и</strong> в теорет<strong>и</strong>чната ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ка<br />

много бл<strong>и</strong>зк<strong>и</strong> до л<strong>и</strong>тературата <strong>и</strong> ф<strong>и</strong>лoсoф<strong>и</strong>ята.”<br />

Тревор Март<strong>и</strong>н<br />

Ч<strong>и</strong>кагск<strong>и</strong> ун<strong>и</strong>верс<strong>и</strong>тет<br />

Дн<strong>и</strong> на ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ката, 9 – 11 апр<strong>и</strong>л 2008 г.


<strong>Ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ка</strong> <strong>и</strong> <strong>красота</strong><br />

Естет<strong>и</strong>ката в <strong>и</strong>зкуствата – обект на множество <strong>и</strong>зследван<strong>и</strong>я<br />

Естет<strong>и</strong>ката във ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ката -откр<strong>и</strong>т въпрос<br />

Кр<strong>и</strong>тер<strong>и</strong>й: <strong>красота</strong><br />

С<strong>и</strong>метр<strong>и</strong>я<br />

Хармон<strong>и</strong>я<br />

Простота<br />

Ред<br />

Ист<strong>и</strong>на<br />

Дн<strong>и</strong> на ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ката, 9 – 11 апр<strong>и</strong>л 2008 г.


<strong>Ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ка</strong> <strong>и</strong> <strong>красота</strong><br />

С<strong>и</strong>метр<strong>и</strong>я<br />

Broken symmetry<br />

Дн<strong>и</strong> на ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ката, 9 – 11 апр<strong>и</strong>л 2008 г.


<strong>Ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ка</strong> <strong>и</strong> <strong>красота</strong><br />

Простота<br />

Дн<strong>и</strong> на ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ката, 9 – 11 апр<strong>и</strong>л 2008 г.


Пер<strong>и</strong>од<strong>и</strong>чната с<strong>и</strong>стема<br />

Mendeleev (1869) introduced<br />

the periodic table<br />

Дн<strong>и</strong> на ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ката, 9 – 11 апр<strong>и</strong>л 2008 г.


Дн<strong>и</strong> на ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ката, 9 – 11 апр<strong>и</strong>л 2008 г.<br />

<strong>Ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ка</strong> <strong>и</strong> <strong>красота</strong><br />

Уравнен<strong>и</strong>е: Математ<strong>и</strong>ческ<strong>и</strong> <strong>и</strong>зраз за точн<strong>и</strong>я баланс<br />

E = mc 2<br />

Равенство между твърде разл<strong>и</strong>чн<strong>и</strong> понят<strong>и</strong>я:<br />

енерг<strong>и</strong>я, маса <strong>и</strong> скоростта на светл<strong>и</strong>ната във вакуум<br />

(Einstein 1905)<br />

Знан<strong>и</strong>е за превръщане на всек<strong>и</strong> в<strong>и</strong>д енерг<strong>и</strong>я ,<br />

от енерг<strong>и</strong>ята на ж<strong>и</strong>вата клетка до енерг<strong>и</strong>ята на експлоз<strong>и</strong>я<br />

на най-отдалечен<strong>и</strong>те звезд<strong>и</strong><br />

It Must Be Beautiful: Great Equations of Modern Science<br />

ed Graham Farmelo 2002


Дн<strong>и</strong> на ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ката, 9 – 11 апр<strong>и</strong>л 2008 г.<br />

<strong>Ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ка</strong> <strong>и</strong> поез<strong>и</strong>я<br />

Като вс<strong>и</strong>чк<strong>и</strong> вел<strong>и</strong>к<strong>и</strong> уравнен<strong>и</strong>я E = mc 2 напомня вел<strong>и</strong>ка поема<br />

Точно както <strong>и</strong> пр<strong>и</strong> ед<strong>и</strong>н съвършен сонет, в него н<strong>и</strong>що не<br />

може да се промен<strong>и</strong> – б<strong>и</strong> станало безполезно<br />

“Наука <strong>и</strong> поез<strong>и</strong>я са прот<strong>и</strong>воположн<strong>и</strong> неща.<br />

В науката се казват неща,<br />

ко<strong>и</strong>то н<strong>и</strong>кой не знае, с дум<strong>и</strong>, ко<strong>и</strong>то всек<strong>и</strong> разб<strong>и</strong>ра.<br />

В поез<strong>и</strong>ята се казват неща, ко<strong>и</strong>то всек<strong>и</strong> знае,<br />

с дум<strong>и</strong>, ко<strong>и</strong>то н<strong>и</strong>кой не разб<strong>и</strong>ра”<br />

Пол Д<strong>и</strong>рак


Дн<strong>и</strong> на ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ката, 9 – 11 апр<strong>и</strong>л 2008 г.<br />

<strong>Ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ка</strong> <strong>и</strong> <strong>красота</strong><br />

Представ<strong>и</strong>, <strong>и</strong>де<strong>и</strong>, концепц<strong>и</strong><strong>и</strong> – крас<strong>и</strong>в<strong>и</strong> <strong>и</strong> провок<strong>и</strong>ращ<strong>и</strong><br />

Представ<strong>и</strong>те за грав<strong>и</strong>тац<strong>и</strong>ята<br />

Нютон – с<strong>и</strong>ла на пр<strong>и</strong>вл<strong>и</strong>чане, която<br />

управлява дв<strong>и</strong>жетн<strong>и</strong>ето на планет<strong>и</strong>те<br />

Айнщайн – планет<strong>и</strong>те се дв<strong>и</strong>жат по най-къс<strong>и</strong>я<br />

път на закр<strong>и</strong>веното пространство


<strong>Ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ка</strong> <strong>и</strong> <strong>красота</strong><br />

Грав<strong>и</strong>тац<strong>и</strong>онн<strong>и</strong> лещ<strong>и</strong><br />

Дн<strong>и</strong> на ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ката, 9 – 11 апр<strong>и</strong>л 2008 г.


<strong>Ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ка</strong> <strong>и</strong> <strong>красота</strong><br />

Дн<strong>и</strong> на ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ката, 9 – 11 апр<strong>и</strong>л 2008 г.


Дн<strong>и</strong> на ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ката, 9 – 11 апр<strong>и</strong>л 2008 г.<br />

<strong>Ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ка</strong> <strong>и</strong> <strong>красота</strong><br />

"It seems pretty but, its rather hard to understand.<br />

Somehow it fills my head with ideas –<br />

only I don't know exactly what they are!"<br />

Alice's Adventures in Wonderland<br />

By Lewis Carroll


<strong>Ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ка</strong> <strong>и</strong> <strong>красота</strong><br />

Ист<strong>и</strong>на - експер<strong>и</strong>мент<strong>и</strong> <strong>и</strong> наблюден<strong>и</strong>я<br />

Крас<strong>и</strong>в<strong>и</strong> експер<strong>и</strong>мент<strong>и</strong>?<br />

Важно откр<strong>и</strong>т<strong>и</strong>е<br />

Промяна на съществуващ<strong>и</strong>те представ<strong>и</strong><br />

Не много сложн<strong>и</strong>, не много скъп<strong>и</strong>, достатъчно точн<strong>и</strong><br />

Дн<strong>и</strong> на ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ката, 9 – 11 апр<strong>и</strong>л 2008 г.


<strong>Ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ка</strong> <strong>и</strong> <strong>красота</strong><br />

Десетте най-крас<strong>и</strong>в<strong>и</strong> експер<strong>и</strong>мента<br />

Robert P. Crease Департамент по ф<strong>и</strong>лософ<strong>и</strong>я<br />

State University of New York at Stony Brook<br />

Ном<strong>и</strong>нац<strong>и</strong><strong>и</strong> сред ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ческата общност<br />

Дн<strong>и</strong> на ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ката, 9 – 11 апр<strong>и</strong>л 2008 г.


Десетте най-крас<strong>и</strong>в<strong>и</strong> експер<strong>и</strong>мента<br />

1. Д<strong>и</strong>фракц<strong>и</strong>я на електрон<strong>и</strong> от двоен процеп<br />

1924 г.<br />

C.J. Davisson and L.H. Germer in NY and by G.P. Thomson in Aberdeen.<br />

Матер<strong>и</strong>алн<strong>и</strong>те част<strong>и</strong>ц<strong>и</strong> показват<br />

вълнов<strong>и</strong> свойства<br />

Louis de Broglie<br />

2. Експер<strong>и</strong>мент<strong>и</strong>те на Galileo по свободно падане на телата<br />

~1600 г.<br />

Тела с разл<strong>и</strong>чн<strong>и</strong> мас<strong>и</strong> падат за<br />

едно <strong>и</strong> също време<br />

Прот<strong>и</strong>вореч<strong>и</strong>е с Ар<strong>и</strong>стотел<br />

Дн<strong>и</strong> на ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ката, 9 – 11 апр<strong>и</strong>л 2008 г.


Десетте най-крас<strong>и</strong>в<strong>и</strong> експер<strong>и</strong>мента<br />

3. Експер<strong>и</strong>мент<strong>и</strong>те на Millikan 1909 г.<br />

Електр<strong>и</strong>чн<strong>и</strong>я заряд на електрона<br />

4. Експер<strong>и</strong>мент<strong>и</strong>те на Newton по разлагане на слънчевата<br />

светл<strong>и</strong>на с помощта на пр<strong>и</strong>зма<br />

Дн<strong>и</strong> на ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ката, 9 – 11 апр<strong>и</strong>л 2008 г.


Дн<strong>и</strong> на ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ката, 9 – 11 апр<strong>и</strong>л 2008 г.<br />

Десетте най-крас<strong>и</strong>в<strong>и</strong> експер<strong>и</strong>мента<br />

5. Експер<strong>и</strong>мент<strong>и</strong>те на Young<br />

1803 г.<br />

Вълнов<strong>и</strong>те свойства на светл<strong>и</strong>ната<br />

6. Експер<strong>и</strong>мент<strong>и</strong>те на Cavendish с торз<strong>и</strong>онна везна<br />

Пресмятане за пръв път на<br />

грав<strong>и</strong>тац<strong>и</strong>онната константа<br />

Експер<strong>и</strong>ментът става популярен<br />

като “претегляне на Земята”.<br />

1797–98 г.


Десетте най-крас<strong>и</strong>в<strong>и</strong> експер<strong>и</strong>мента<br />

7. Определяне на об<strong>и</strong>колката на Земята - Eratosthene<br />

3-то столет<strong>и</strong>е пр.н.е.<br />

8. Експер<strong>и</strong>мент<strong>и</strong>те на Galileo с наклонена равн<strong>и</strong>на<br />

1600 г.<br />

Изм<strong>и</strong>нат<strong>и</strong>ят път е пропорц<strong>и</strong>онален на<br />

квадрата на на времето<br />

Прот<strong>и</strong>вореч<strong>и</strong>е с Ар<strong>и</strong>стотел<br />

Дн<strong>и</strong> на ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ката, 9 – 11 апр<strong>и</strong>л 2008 г.


Десетте най-крас<strong>и</strong>в<strong>и</strong> експер<strong>и</strong>мента<br />

9. Откр<strong>и</strong>ването на атомното ядро – Rutherford 1911г.<br />

Основната маса на атома е концентр<strong>и</strong>рана<br />

в малък обем – ядро, около което кръжат<br />

електрон<strong>и</strong>те<br />

10. Махалото на Foucault 1851г.<br />

Земята се върт<strong>и</strong> около собствената ос<br />

Дн<strong>и</strong> на ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ката, 9 – 11 апр<strong>и</strong>л 2008 г.


<strong>Ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ка</strong> <strong>и</strong> <strong>красота</strong><br />

Дн<strong>и</strong> на ф<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ката, 9 – 11 апр<strong>и</strong>л 2008 г.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!