เกรียงศักดิ์ เม่งอำพัน : เลขเรียกหนังสือ 2552 / ช 24

27
บทคัดยอ
การเพาะเลี้ยงสาหราย Cladophora (ไก) และ Spirulina platensis เพื่อเปนอาหารปลาบึก
ไดทําการวิจัย ณ คณะเทคโนโลยีการประมง และทรัพยากรทางน้ํา มหาวิทยาลัยแมโจ เชียงใหม
ระหวาง เดือน มกราคม 2550 ถึง เดือน กุมภาพันธ 2551 ไดทํา การเพาะเลี้ยงสาหรายสกุล
Cladophora (ไก) ในสูตรอาหาร Jaworski’s medium (JM) ปรับปรุง และใชน้ําทิ้งจากโรงอาหาร
ความเขมขน 10% ถึง 100% เลี้ยงสาหรายในตูกระจก และบอซีเมนต มีการเติมอากาศตลอดเวลา
เปนเวลา 15-30 วัน พบวา ผลผลิตของสาหรายไกที่เลี้ยงดวยน้ําทิ้งจากโรงอาหารที่ระดับความ
เขมขน 80% มีผลผลิตของสาหรายในรูปแหงสูงสุด รองลงมา คือ ที่ระดับความเขมขน 100%, 90%,
70% และ 60% คุณคาทางโภชนาการของสาหรายไก โดยน้ําหนักแหงที่เลี้ยงในที่เลี้ยงในน้ําทิ้งจาก
โรงอาหาร 80% มีปริมาณแคโรทีนอยด 580 µg/g โปรตีน 31.37% สูงกวาสาหรายไกที่เลี้ยงในน้ํา
ทิ้งจากโรงอาหารความเขมขน อื่นๆ และมีคา BOD, NH 3 -N, NO 3 -N, TP และ TKN ลดลงจากวันแรก
ของการเลี้ยงสาหราย และการการเพาะเลี้ยงสาหราย S. platensis ในสูตรอาหาร modified
Zarrouk’s medium (Zm) และน้ําทิ้งจากโรงอาหาร 90% และ 100% ทําการทดลองในบอซีเมนต
กลม ใหอากาศตลอดเวลา เปนเวลา 15-30 วัน พบวา ผลผลิตของสาหราย S. platensis ที่เลี้ยงดวย
น้ําทิ้งจากโรงอาหารที่ระดับความเขมขน 100% มีผลผลิตของสาหรายแหงสูงสุด รองลงมา คือ สูตร
อาหาร Zm และน้ําทิ้งจากโรงอาหารที่ระดับความเขมขน 90% ตามลําดับ คุณคาทางโภชนาการของ
สาหราย S. platensis โดยน้ําหนักแหง สาหรายที่เลี้ยงในน้ําทิ้งจากโรงอาหาร 100% และ Zm มี
ปริมาณแคโรทีนอยด 630-700 µg/g โปรตีน 40.86-54.83% โดยน้ําหนักแหง และน้ําทิ้งจากโรง
อาหาร 100% มีคา BOD, NH 3 -N, NO 3 -N, TP และ TKN ลดลงจากวันแรกของการเลี้ยง คณะผูวิจัย
จะนําน้ําทิ้งจากโรงอาหาร 80% เพาะเลี้ยงสาหรายไก และ น้ําทิ้งจากโรงอาหาร 100% ไปเพาะเลี้ยง
สาหราย S. platensis ในบอซีเมนตขนาดใหญ แบบ raceway pond เพื่อนําผลผลิตไปเลี้ยงปลาบึก
ในบอดินตอไป
การทดลองนี้ใชปลาปลาบึก น้ําหนักเฉลี่ยตอตัวประมาณ 1,200-1,500 กรัม โดยใชบอดิน
ทําเปนคอก ขนาด 2 x 5 x 1 เมตร สูตรอาหารทดลองมี 4 สูตร แตละสูตรมี 3 ซ้ํา โดยอาหารสูตร
ที่ 1 – 4 มีสวนผสมของ สาหราย ระดับ 0%, สาหรายไก 3%, สาหราย สไปรูลินา 3% และสาหราย
ไก 1.5%ผสม สาหรายสไปรูลินา 1.5% ปรับอาหารทุกสูตรใหมีระดับของโปรตีนใกลเคียงกันเทากับ
29% ใชเวลาการเลี้ยงเปนเวลา 10 เดือน จากผลการทดลองพบวา ปลาบึกที่ไดรับอาหารที่มี
สวนผสมของสาหรายไก 1.5% ผสม สาหรายสไปรูลินา 1.5% มีอัตราการเจริญเติบโต อัตราน้ําหนักที่
เพิ่มขึ้น การเจริญเติบโตจําเพาะ อัตราการแลกเนื้อ และตนทุนการผลิต ดีกวา สูตรอาหาร สาหราย