Jan De Vylder Architecten - Bozar.be

jonge belgische architectuur in bozar
jeune architecture belge à bozar
micro-exposition | micro-tentoonstelling | micro-exhibition
01.04.2009 – 30.06.2009
A+
belgisch tijdschrift voor architectuur
revue belge d’architecture
Jan De Vylder
Architecten
Les Ballets C de la B – LOD
orde van architecten
ordre des architectes
guide du visiteur | bezoekersgids | visitor’s guide

30.09.2008 - 30.06.2009
JONGE BELGISCHE ARCHITECTUUR IN BOZAR
J E U N E A R C H I T E C T U R E B E L G E A B O Z A R
Ce guide accompagne l’exposition Jan De Vylder architecten - Les Ballets C de la B - LOD organisée dans le cadre du cycle
NICHE – Jeune architecture belge à Bozar. A l’occasion du vernissage, Jan De Vylder donne le 1 avril 2009 une conférence
au Palais des Beaux-Arts. L’exposition et la conférence sont une co-production du Palais des Beaux-Arts, de l’Ordre des
Architectes et de A+ Revue belge d’architecture.
Deze gids is een leidraad voor de bezoeker van de tentoonstelling Jan De Vylder architecten - Les Ballets C de la B - LOD
die wordt georganiseerd in het kader van NICHE – Jonge Belgische architectuur in Bozar. Naar aanleiding van de tentoonstelling
komt Jan De Vylder op 1 april 2009 een lezing geven in het Paleis voor Schone Kunsten. De tentoonstelling en de
lezing zijn een coproductie van het Paleis voor Schone Kunsten, de Orde van Architecten en A+ Belgisch tijdschrift voor
architectuur.
This visitor’s guide accompanies the exhibition Jan De Vylder architecten - Les Ballets C de la B - LOD organised in the
framework of NICHE – Joung Belgian Architecture in Bozar. At the opening of the Exhibition on the 1st of April 2009,
Jan De Vylder gives a lecture in the Centre for Fine Arts. The exhibition and the lecture are a co-production of the Centre
for Fine Arts, the Order of Architects and A+ Belgian revue for Architecture.
NICHE Jan De Vylder architecten - Les Ballets C de la B - LOD
Guide du visiteur | Bezoekersgids | Visitor’s Guide
Coordination | Coördinatie: Iwan Strauven - Marie-Cécile Guyaux
Textes | Tekst | Texts: Stefan Devoldere (A+ 216) - Iwan Strauven
Traductions | Vertalingen | Translations: Gregory Ball (EN)
Graphiste | Vormgever | Graphic Designer: Gus
Couverture | Omslag | Cover: Jan Van Son
Photographies | Fotografie | Photography: Filip Dujardin
Editeur | Uitgever | Publishers: Bozar Architecture
Exposition | Tentoonstelling | Exhibition
Coordinateurs d’exposition | Tentoonstellingscoördinatoren | Exhibition coordinators:
Iwan Strauven - Marie-Cécile Guyaux - Jan De Vylder
Direction artistique PBA | Artistieke directie PSK | Artistic direction CFA: Paul Dujardin
Direction expositions PBA | Directie tentoonstelingen PSK | Exhibition Direction CFA; France de Kinder
Collaborateurs PBA | Medewerkers PSK | Staff CFA: Axelle Ancion - Joris Erven
Communication PBA | Communicatie PSK | Communication CFA: Monique Van Trappen - Géraldine Jonville - Eric Van
Coppenolle
Maquette | Model: Jan De Vylder architecten
Depuis plusieurs années, le Palais
des Beaux-Arts soutient la réflexion
JONGE BELGISCHE
et la
ARCHITECTUUR
pratique
IN
architecturale
BOZAR
et
ce JEUNE de ARCHITECTURE manière BELGE structurelle, A BOZAR grâce au
partenariat noué avec A+, le département
JONGE BELGISCHE
BOZAR
ARCHITECTUUR
Architecture
IN BOZAR
et l’Ordre
des Architectes. Plusieurs expositions
et de nombreuses conférences sur la
saison
JEUNE ARCHITECTURE
témoignent
BELGE A
de
BOZAR
notre intérêt
pour cette matière passionnante. A
partir de cette année, le Palais des
Beaux-Arts désire en outre accorder
une place à de jeunes bureaux d’architecture
belges prometteurs. Tous les
deux mois, un jeune bureau investit
l’un des dégagements des couloirs de
la prestigieuse salle Henry Le Bœuf
pour exposer la maquette d’une réalisation
digne d’intérêt. Lors du vernissage,
les architectes sont invités à
présenter le caractère représentatif du
bâtiment par rapport à leur démarche.
Accumulées tout au long de la saison,
ces maquettes constitueront, graduellement,
une collection consacrée à la
jeune architecture belge au Palais des
Beaux-Arts.
Paul Dujardin, Directeur général
Sedert verscheidene jaren ondersteunt
het Paleis voor Schone Kunsten, in
samenwerking met A+ en de Orde van
Architecten, op een structurele manier
het architectuurdebat en de ontwerppraktijk.
Talrijke tentoonstellingen en
lezingen getuigen ook tijdens het nieuwe
seizoen van de interesse voor deze fascinerende
materie. Vanaf dit seizoen, wil
het Paleis voor Schone Kunsten eveneens
aan beloftevolle jonge Belgische
architectuurbureaus een podium aanbieden.
Om de twee maanden zal een jonge
architectenpraktijk in een van de nissen
in de wandelgangen van de prestigieuze
Henry Le Boeufzaal een maquette achterlaten
van een recent belangwekkend
gebouw van hun hand. Tijdens de vernissage
geven de architecten een lezing over
het project en leggen ze uit waarom het
representatief is voor hun aanpak. In het
Paleis voor Schone Kunsten groeit op die
manier geleidelijk een collectie maquettes
gewijd aan de jonge Belgische architectuur.
Paul Dujardin, Directeur-generaal
For many years the Centre for Fine
Arts has been giving architectural
reflection and practice a structural
support, among others thanks to a
partnership with A+ and the Order of
Architects. Numerous exhibitions and
lectures throughout this season bear
witness to its interest in this fascinating
subject. From this year on, the Centre
for Fine Arts wishes to give young
promising Belgian architecture offices
a wider attention. Every two months,
the model of a recent realisation by
a young enterprise will be shown in
the sidelines of the prestigious Henry
Le Boeuf Hall. During the preview,
the architects will be invited to
stress the correlation between their
project and their personal artistic
processes. These models will be kept
throughout the season and thus make
up a collection devoted to the young
Belgian architecture within the Centre
for Fine Arts.
Paul Dujardin, Director-General
AVEC LE SUPPORT GENEREUX DE
MET DE GENEREUZE STEUN VAN
REALIZED WITH THE GENEROUS SUPPORT OF
• Fédération de l’industrie cimentière belge (FEBELCEM)
De Federatie van de Belgische cementnijverheid (FEBELCEM)
• Régie des Bâtiments | Regie der Gebouwen
COPRODUCTION
COPRODUCTIE
• Palais des Beaux-Arts | Paleis voor Schone Kunsten | Centre for Fine Arts
• A+ Revue belge d’architecture | A+ Belgisch tijdschrift voor architectuur
A+ Belgian Review for Architecture | www.a-plus.be
• Ordre des Architectes | Orde van Architecten | Order of Architects
2 3

JONGE BELGISCHE ARCHITECTUUR IN BOZAR
J E U N E A R C H I T E C T U R E B E L G E A B O Z A R
Jan De Vylder architecten
Les Ballets C de la B - LOD, Ghent
Le site gantois de Bijloke est un
riche ensemble de bâtiments gothiques,
JONGE BELGISCHE
baroques
ARCHITECTUUR
et
IN
du
BOZAR
XIXe siècle.
Ses JEUNE origines ARCHITECTURE remontent BELGE A BOZARà un hôpital
et une abbaye cistercienne datant du
XIIIe
JONGE BELGISCHE
siècle.
ARCHITECTUUR
Depuis quelques
IN BOZAR
années,
la ville le transforme en grand pôle
culturel. Le bureau d’architectes Jan
De
JEUNE
Vylder
ARCHITECTURE
vient
BELGE
d’y construire
A BOZAR
les nouveaux
studios de production de deux
ensembles internationaux de renom.
En 2002, la compagnie de danse ‘Les
Ballets C de la B’ et les producteurs de
théâtre musical ‘Lod’ unissent leurs
énergies pour mettre sur pied un lieu
de répétitions partagé. Ayant reçu de
la ville une parcelle en périphérie du
site Bijloke, ils font appel aux architectes
Jan De Vylder et Trice Hofkens
pour développer un programme
commun, appelé à s’intégrer harmonieusement
sur le terrain. La parcelle
biscornue qui compte dix-sept côtés
et deux ailes à préserver de l’ancien
bâtiment de l’Ecole d’Obstétrique,
n’était pas particulièrement compatible
avec les souhaits des maîtres
d’œuvre. Impossible de loger dans ces
anciens bâtiments les trois studios
prévus et leurs annexes; impossible de
construire un seul nouveau bâtiment,
la situation et le terrain ne le permettent
tout simplement pas. Le bureau
De Vylder et Hofkens sépare le programme
et le déplace dans les coins
de la parcelle. Résultat: pour chaque
partenaire, un studio avec une scène
de 12 x 12 mètres, auxquels s’ajoute
un troisième espace, plus petit, pour
des répétitions plus intimes. Dans une
seconde phase, le reste du projet (bureaux,
loges et résidences d’artistes)
déménage dans l’Ecole d’Obstétrique,
devant être rénovée. Suite au réaménagement
des terrains disponibles, la
troisième salle, elle aussi, finit par disparaître
de la première phase.
Cette stratégie de fragmentation
s’avère être une aubaine à tous les niveaux.
Elle illustre parfaitement le
‘mariage de raison’ conclu par Lod et
Les Ballets C de la B voici tant d’années
et optimise l’utilisation des bâtiments
en fonction des productions en
cours. En outre, elle s’intègre idéalement
dans ce morcellement spatial si
De Gentse Bijlokesite is een omvangrijk
complex van gotische,
barokke en negentiende-eeuwse gebouwen.
De site ontstond in de dertiende
eeuw als een hospitaal met cisterciënzerabdij
en wordt sinds enkele
jaren door de stad uitgebouwd als een
belangrijke culturele pool. Jan De
Vylder Architecten bouwde er zopas
de nieuwe productiestudio’s van twee
internationaal gerenommeerde ensembles.
In 2002 verenigen het dansgezelschap
Les Ballets C de la B en de muziektheatermakers
LOD hun krachten om een
gedeelde repetitieplek op poten te zetten.
Ze krijgen van de stad een perceel toegewezen
aan de rand van de Bijlokesite en
nemen architecten Jan De Vylder en Trice
Hofkens onder de arm om een gezamenlijk
programma uit te werken en dat vervolgens
mooi in te passen op het terrein.
Met zeventien zijden en twee te bewaren
vleugels van de voormalige School voor
Vroedkunde blijkt het grillige perceel allerminst
compatibel met de wensen van
de bouwheren. De oude gebouwen kunnen
nooit drie studio’s met bijhorende accommodatie
bevatten en een nieuwbouw
met alles erop en eraan past simpelweg
niet op het terrein. De Vylder en Hofkens
halen het programma dan maar uiteen en
schuiven het in de uiterste hoeken van het
perceel: een studio – met een speelvlak van
12 op 12 meter – voor elk van de partners
en een derde, kleinere zaal voor intiemere
repetities. Wat rest van het programma
(kantoren, logeruimtes en gastenverblijf)
verhuist in een tweede fase naar de te verbouwen
School voor Vroedkunde. Ook de
derde zaal wordt na een herschikking van
de beschikbare gronden uiteindelijk uit de
eerste fase gelicht.
De versnipperde opstelling blijkt een zegen
op alle fronten. Ze verbeeldt perfect
het mariage de raison dat LOD en Les
Ballets C de la B zoveel jaren terug zijn
aangegaan, ze zorgt ervoor dat het gebruik
van de gebouwen beter kan worden
afgestemd op de lopende producties, en ze
sluit mooi aan op de ruimtelijke verbrokkeling
die de vroegere hospitaalsite zo
typeert. Als een cadavre exquis verzamelt
De Bijloke immers verschillende grote
gebouwen zonder duidelijke onderlinge
relatie – de historische abdijgebouwen,
The Bijloke site in Ghent is a sizeable
complex of gothic, baroque
and nineteenth-century buildings. The
site was first used in the thirteenth century,
for a hospital with a Cistercian
abbey, and for the last few years has
been developed by the city council as
a major centre of cultural activity. Jan
De Vylder Architects have just built
new production studios for two internationally
renowned ensembles.
In 2002, the dance company Les Ballets
C de la B and the musical theatre
company LOD joined forces to set up
shared rehearsal rooms. The city council
allotted them a plot of land on the
edge of the Bijloke site and they engaged
the architects Jan De Vylder and
Trice Hofkens to work out a collective
programme and to fit it successfully
into the site. With its seventeen sides,
plus two wings of the former School of
Obstetrics that had to be preserved,
this irregular plot seemed hard to reconcile
with the clients’ requirements.
The old buildings could never house
three studios plus their accompanying
spaces, and a new building with all that
was necessary simply would not fit on
the site. So De Vylder and Hofkens
took the programme apart and inserted
it into the extreme corners of the plot:
one studio – with a performance area of
12 by 12 metres – for each of the partners
and a third, smaller room for more
intimate rehearsals. The remaining elements
of the programme (offices, dressing
rooms and guest accommodation)
are to move to the converted School of
Obstetrics in the second phase. After
a rearrangement of the available land,
the third studio was also moved from
the first to the second phase.
This fragmented layout turned out to
be a blessing in every respect. It perfectly
reflects the marriage of convenience
that LOD and Les Ballets C de la
B entered into several years ago, it ensures
that the use of the buildings can
be geared more effectively to current
productions, and it links up well with
the spatial fragmentation that so characterises
the site of the former hospital.
After all, De Bijloke, like a game of
consequences, is gradually assembling
a series of large buildings that have no
4 5

Jan De Vylder Architecten - les ballets c de la B - lod
caractéristique du site de l’ancien hôpital.
Tel un ‘cadavre exquis’, De Bijloke
est, en effet, un assemblage de plusieurs
grands bâtiments sans véritable lien entre
eux – l’ancienne abbaye, le centre musical
De Bijloke avec sa salle de concert style
gothique ancien, un campus artistique
de la Hogeschool Gent et le musée d’archéologie
– parcourus par un réseau
informel de passages et d’espaces d’évasion.
La salle de Lod se niche à l’angle des
constructions attenantes, dont elle reste
cependant subtilement distante. L’autre
studio souligne la façade côté Bijlokekaai
et renforce une rue importante qui mène
au site artistique. Le reste de l’intérieur
de la parcelle est accessible.
Comme des jumeaux qu’il faut observer
de près pour distinguer la différence de
traits de caractère, les deux volumes partent
d’une implantation identique, en miroir,
subtilement modelée par les souhaits
spécifiques de l’utilisateur. Les plans des
salles suivent l’aspect capricieux des limites
de la parcelle. Les salles, à travers
des baies judicieusement placées, regardent
des espaces intermédiaires variables
et des fragments gothiques. L’extérieur
est recouvert de carreaux de ciment
gris, portant ça et là des traces de plantes
grimpantes. Côté rue, une fenêtre en
hauteur donne à chacune des salles juste
ce qu’il faut de caractère pour échapper à
l’insignifiance des façades aveugles.
A ces boîtes plus ou moins fermées,
les architectes ont adjoint un empilement
bien ordonné de loges et de
locaux techniques. Cette façade vitrée
surplombe le volume de la salle
et se lit comme une coupe technique
du programme. Un escalier parcourt
cette coupe en partant d’un modeste
hall d’entrée jouxtant la salle latérale,
puis en longeant les espaces réservés
aux artistes et à la technique aux 1er
et 2e étages, en passant par une salle à
manger comprenant une cuisine donnant
sur une terrasse en toiture et un
escalier d’accès à l’espace de vie situé
tout en haut. Par sa disposition spécifique,
l’ensemble filtre le caractère
privé de ses composants ainsi que la
vue sur le studio situé à l’arrière. La
césure de l’escalier est complétée par
le vert de la structure en acier, l’orange
provisoire des rampes et le blanc des
het Muziekcentrum De Bijloke met
een vroeggotische concertzaal, een
kunstencampus van de Hogeschool
Gent en het Stedelijk Archeologisch
Museum… – met daartussen een informeel
netwerk van doorgangen en
ontsnappingsruimtes. De zaal van
LOD nestelt zich in de oksel van de
aansluitende bebouwing, maar houdt
subtiel zijn afstand. De andere studio
onderstreept het gevelfront langs de
Bijlokekaai en markeert een belangrijke
doorsteek naar de kunstensite. De
rest van het perceel wordt een toegankelijk
binnengebied.
Als een tweeling die pas bij nader inzien
zijn kleine karakterverschillen
prijsgeeft, vertrekken beide volumes
van een identieke – zij het gespiegelde
– opstelling, subtiel vervormd door de
specifieke verlangens van de gebruiker.
De zalen krijgen een knik volgens de
perceelsgrenzen en kijken via welgeplaatste
raamopeningen uit op variabele
tussenruimtes en gotische fragmenten.
Aan de buitenkant zijn ze bekleed
met grijze cementtegels met hier en
daar een spoor van klimplanten. Aan
de straatzijde geeft een uitkijkraam op
hoogte elk van de zalen net voldoende
smoel om de betekenisloosheid van de
blinde wachtgevels te ondermijnen.
Tegen deze min of meer gesloten
dozen schuiven de architecten een
overzichtelijke stapeling van loges en
techniek aan. De beglaasde gevel torent
boven het volume van de zaal uit
en laat zich lezen als een technische
snede van het programma. Een trap
doorloopt de snede, vertrekkende vanuit
een bescheiden inkomhal naast het
zijtoneel, langsheen ruimtes voor artiesten
en technieken op de eerste en
tweede verdieping, naar een eetplaats
met keuken die uitgeeft op een dakterras
en via een aparte trap in verbinding
staat met een leefruimte erbovenop.
Het geheel filtert door zijn specifieke
schikking de privacy van zijn componenten
en het doorzicht naar de achtergelegen
studio. De cesuur van de
trap wordt aangevuld met het groene
patroon van de staalstructuur, met het
tijdelijke oranje van de trapleuningen,
met witte balken als een rechtstreekse
vertaling van tipp-ex strepen op kalk.
clear mutual relationship: the historical
abbey buildings, the Bijloke Music
Centre with its early gothic concert
hall, a Ghent Polytechnic arts campus,
and the Municipal Archaeological Museum,
with between them an informal
network of passageways and spaces to
escape to. The LOD studio nestles in
the angle of the adjoining buildings,
but also subtly keeps its distance. The
other studio emphasises the street
frontage along Bijlokekaai and marks a
main access point to the arts site. The
rest of the plot is to be an accessible inner
area.
Like twins who only reveal their minor
differences of character on closer inspection,
the two volumes are based on
an identical, though mirrored, layout,
subtly distorted by the user’s specific
wishes. The rooms are angled to follow
the boundaries of the plot and look
out through well-positioned windows
onto variable in-between spaces and
oddments of gothic building. On the
outside they are clad in grey cement
tiles with traces of climbing plants here
and there. On the street side, a highup
viewing window gives each of the
studios sufficient personality to undermine
the lack of character in the blank
facades that seem to be waiting to be
built against.
The architects set an orderly stack of
dressing rooms and utilities against
these more or less closed boxes. The
glass facade towers over the studio
volume and can be read as a cross-section
that cuts through the programme.
A staircase runs through this section,
starting from a modest entrance hall
next to the wings, alongside rooms for
performers and utilities on the first
and second floors, to a dining room
with kitchen that looks out onto a
roof terrace and is linked by a separate
staircase to a living area on top. By the
way it is arranged, the ensemble filters
the privacy of its components and the
view through to the studio at the back.
The caesura formed by the staircase is
complemented by the green pattern of
the steel structure, with the temporary
orange of the bannisters, with white
beams as a direct translation of Tippex
lines on tracing paper. This gives rise
6 7

Studio 1 | +1 (+3,06m)
0 5 10 20m
Studio 1 | +2 (+6,12 m)
0 1 2 4m
Studio 1 | Section
Studio 1 | 0
Studio 1 | +3 (+9,18 m)
8 9

Jan De Vylder Architecten - les ballets c de la B - lod
poutres évoque les traits au tipp-ex sur
les calques d’esquisse de l’architecte.
De cette rencontre fortuite de structures
émerge un dessin de façade en
couches.
Tout est construit selon une logique
claire – la structure en acier a la mesure
exacte, les murs porteurs sont
réalisés en béton et les cloisons, en
maçonnerie – mais De Vylder ne peut
s’empêcher d’insinuer une confusion
poétique dans cet ordre architectonique.
Des montants verticaux en bois
sont ajoutés pour faire des économies,
des colonnes sont déplacées parce que
c’est plus joli, les briques sont soudain
maçonnées autrement. L’architecture
de De Vylder architecten semble caractérisée
par un minimalisme et une
sobriété extrêmes, mais c’est tout le
contraire. Cette sobriété est imprégnée
de desiderata tant pratiques que
triviaux, où la polissonnerie remporte
régulièrement la bataille et où rien ne
peut être trop correct ni trop évident.
Les gardes-corps provisoires sont
moulurés, donnant l’impression d’un
produit fini. La première pierre a été
cimentée dans une plaque en béton à
l’étage supérieur, parce que le chantier
en était arrivé là. Si beaucoup de
choix semblent influencés par des facteurs
marginaux ou des coïncidences,
la force de la main de l’architecte se
fait partout sentir imperceptiblement.
Il ne s’agit pas d’une construction
pure, mais d’une construction
où l’architecte a déplacé les éléments
pour rendre l’ensemble plus beau, plus
palpitant et parce qu’il veut taquiner.
Cette architecture est comme un dessin
où les structures et les codes jouent
à se contaminer. Parce qu’un tuyau de
radiateur peint en vert n’a pas de sens.
Et parce que même dans les meilleurs
mariages de raison, la passion éclate,
qu’on le veuille ou non.
Zo ontstaat een geveltekening in laagjes,
door het toevallige samenkomen
van structuren.
Alles is opgebouwd vanuit een heldere
logica – structureel staal krijgt de
maatvoering die exact nodig is, dragende
muren zijn in beton opgetrokken,
opvulwanden in metselwerk...
– maar De Vylder kan het niet laten
om onderweg poëtische verwarring
te scheppen in de bouwkundige orde.
Glasroedes worden toegevoegd om
te besparen, kolommen verschuiven
omdat dat mooier is, het metselwerk
gaat plots een vreemd verband aan. De
architectuur van De Vylder architecten
lijkt gekenmerkt door een doorgedreven
minimalisme en nuchterheid,
maar is dat allerminst. Het is een
nuchterheid waar zowel praktische
als triviale verlangens op hebben ingewerkt,
waar het eigen kattenkwaad geregeld
de bovenhand haalt en niets al
te correct of al te eenduidig mag zijn.
Tijdelijke trapleuningen krijgen gefreesde
trapstijlen die dan toch een afgewerkt
product doen vermoeden. De
eerste steen werd ingemetseld in een
betonplaat op de bovenste verdieping,
omdat de werf nu eenmaal zo ver was
gevorderd. Allerlei ontwerpbeslissingen
worden in de schoenen geschoven
van randfactoren en toevalligheden,
maar onderhuids blijft de hand van
de ontwerper bijzonder bepalend. Dit
is geen pure bouwconstructie, maar
een constructie waar de architect iets
heeft verlegd, om het mooier te maken,
om het spannender te maken,
omdat hij ongein wou uithalen. Dit is
architectuur als een tekening waarin
structuren en codes elkaar guitig besmetten.
Omdat een groene radiatorbuis
nu eenmaal onzinnig is. En omdat
zelfs in de beste verstandshuwelijken
de passie willens nillens opspeelt.
to a facade composed in layers, resulting
from the chance combination of
structures.
It is all built up on the basis of a clear
logic – structural steel is given exactly
the measurements needed, load-bearing
walls are in concrete, internal walls
in masonry – but De Vylder cannot
stop himself from spreading poetic
confusion in the architectural order as
he goes. Glazing bars are added to save
money, columns are shifted because it
looks better, the masonry suddenly enters
into an odd relationship. It seems
that De Vylder architecten designs are
characterised by extreme minimalism
and sobriety, but this is by no means
the case. It is a sobriety on which both
practical and trivial wishes have had
an effect, where their own mischief
regularly gets the upper hand so that
nothing is too correct or too unequivocal.
Temporary bannisters are given
milled uprights which do after all look
like a finished product. The foundation
stone was built into a concrete slab on
the top floor, because that’s the point
construction had reached at the time.
All sorts of design decisions were left
to marginal factors and chance circumstances,
but underneath it all the
designer’s hand remains quite decisive.
This is not pure building construction,
but a construction where the architect
has shifted things to make it more attractive,
to make it more exciting, and
because he wanted to play a trick. This
is architecture in the form of a drawing
in which structures and codes mischievously
infect each other. Because a
green radiator pipe is simply nonsensical.
And because passions can flare up
willy-nilly even in the best marriages of
convenience.
Stefan Devoldere
Les Ballets C de la B - LOD
Bijlokekaai 3
Ghent
Partner: HeL vzw - Les Ballets C de la B & LOD
Project coordinator: Serge Vandenhove
Architect: Jan De Vylder on the basis of a project of Jan
De Vylder and Trice Hofkens
Stability: Babel Ingenieurscollectief, Wouter Notebaert
Technique: RCR raadgevende ingenieurs, Rik Cornelissen
Acoustics: Daidalos - Peutz, Paul Mees
Landscape architect and green façade: Bas Smets
Budjet: 2.750.000 euro
Delivery: 2008
10 11

12 13

Jan De Vylder Architecten
Jan De Vylder Architecten
Après ses études d’architecture à
Sint-Lucas Gand, Jan De Vylder
commence à travailler chez Frank
Delmulle et poursuit chez Stéphane
Beel Architecten. En 2000, il crée avec
Trice Hofkens son propre bureau d’architecture.
“Nous avons parcouru un long chemin.
De nombreuses réalisations qui
se trouvent maintenant dans notre
portfolio ou qui sont visibles se sont
réalisées en marge de la pratique quotidienne
chez Stéphane Beel. Nous achevions
un à deux projets par an jusqu’à
ce que vienne le projet de salles de production
des Ballets C de la B et Lod.
C’était en 2002.” Leur portefeuille de
mission s’est depuis agrandit et ils décident
en 2005 de devenir totalement
indépendants. “Après l’achèvement du
dossier d’exécution pour l’extension
de deSingel à Anvers, il était temps de
créer notre propre bureau. Pendant
deux ans, nous avons alors principalement
participé à des concours. Le prix
d’architecture de la Province Oost-
Vlaanderen que nous avions remporté
pour Woning 43 nous apportait par
ailleurs d’avantage de commandes.”
Jan De Vylder et Trice Hofkens sont,
en effet, invités à une série de petits
concours restreints dont ils remportent
un certain nombre. “Pour le cabinet
de Broothaers au SMAK, nous étions
en concurrence avec Wim Cuyvers et
Christian Kieckens, pour les bureaux
de Toneelhuis à Anvers, nous étions
invités aux côtés de B-architecten et
51N4E. C’étaient de très chouettes
concours. Tout à-coup, nous siégions
dans une manne de concepteurs.
Na zijn architectuurstudies aan
Sint-Lucas Gent gaat Jan De
Vylder (1968) aan de slag bij Frank
Delmulle en vervolgens bij Stéphane
Beel Architecten. Samen met Trice
Hofkens richt hij in 2000 een eigen
architectenpraktijk op.
“Wij hebben een lange weg afgelegd.
Veel realisaties die nu in de portofolio
staan of die zichtbaar worden,
kwamen tot stand in de marge van de
dagdagelijkse job bij Stéphane Beel.
Per jaar werkten we zo één à twee projecten
af tot dat het project voor de
productiezalen van de Ballets C de la B
en Lod eraan kwam. Dat was in 2002.”
Ondertussen groeit de opdrachtenportefeuille
en in 2005 beslissen ze
volledig onafhankelijk te gaan. “Na
het afwerken van het uitvoeringsdossier
voor de uitbreiding van deSingel
in Antwerpen, was de tijd rijp om voor
een eigen bureau te gaan. We hebben
dan twee jaar op een verruimde basis
aan wedstrijden deelgenomen. Er
kwamen ook meer projecten binnen,
ook omdat we een architectuurprijs
van de Provincie Oost-Vlaanderen
hadden gekregen voor de Woning
43.” Ze worden uitgenodigd voor een
reeks kleine besloten wedstrijden,
waarvan ze er een aantal winnen.
“Voor het Broodthaerskabinet in het
SMAK kwamen we in concurrentie te
staan met Wim Cuyvers en Christian
Kieckens, voor de kantoren van het
Toneelhuis in Antwerpen werden we
naast B-architecten en 51N4E uitgenodigd.
Je zit plots in een straffe kuip
van ontwerpers.“
After studying architecture at St
Luke’s College in Ghent, Jan
De Vylder (1968) worked for Frank
Delmulle and then for Stéphane Beel
Architects. In 2000 he set up his own
practice with Trice Hofkens.
‘We have come a long way. Many of
the completed projects that are now
in our portfolio or are coming to fruition
initially emerged on the sidelines
of the daily work with Stéphane Beel.
Every year we completed one or two
projects until the brief for the production
rooms for Les Ballets C de la
B and LOD came along. That was in
2002.’ In the meantime the range of
briefs was growing and in 2005 they
decided to go independent. ‘When we
had finished the construction specifications
for the extension of deSingel in
Antwerp, the time was right to go for
our firm. Then, on a broader basis, we
participated in competitions for two
years. More briefs came in too, partly
because we had won the East Flanders
Provice Architecture Prize for House
43.’ They were invited to take part in a
number of small-scale limited competitions,
several of which they won. ‘For
the Broodthaers room at the SMAK
we were in competition with Wim
Cuyvers and Christian Kieckens, for
the offices of the Toneelhuis theatre
in Antwerp we were asked to take part
alongside B-architects and 51N4E.
All of a sudden you find yourself
amongst a set of top designers.’
Depuis 2008, le nom du bureau s’est
changé en Jan De Vylder architecten.
Le bureau est maintenant géré
par Jan De Vylder lui-même et Inge
Vinck. “Une grande partie de cette
histoire s’est bien sûr écrite avec Trice
Hofkens. Aujourd’hui, nous pouvons
poursuivre cette histoire avec une
équipe solide et enthousiaste.” Début
2008, Jan De Vylder architecten s’associe
à Technum, De Smet Vermeulen
architecten et Thys architecten pour le
développement de la rive gauche d’Anvers
dans le cadre du Open Oproep.
Jan De Vylder architecten est également
retenu pour un nouveau centre
de service à Ledeberg. “Début 2008,
tout s’est accéléré. Nous le savions depuis
un petit moment mais en janvier,
nous avons reçu une confirmation officielle
de Herzog et De Meuron pour
notre participation au projet Ordos en
Mongolie, un développement qu’ils ont
mis sur pied en collaboration avec Ai
Wei Wei. En un mois, le bureau est passé
de 4 à 12 collaborateurs. C’est une
équipe fantastique dont les membres
sont des vieux étudiants venant de
Sint-Lucas, de l’Université de Gand et
de l’Université de Delft.” Jan De Vylder
est également professeur invité à l’Université
de Delft et il dirige un atelier à
Sint-Lucas Bruxelles. “Cela fonctionne
uniquement parce que le bureau tourne
7 jours sur 7.”
Sinds 2008 is de naam van het bureau
veranderd in Jan De Vylder architecten.
Het kantoor wordt vandaag
getrokken door Jan De Vylder zelf
en Inge Vinck. “Een groot deel van
dit verhaal is natuurlijk samen met
Trice Hofkens geschreven. Vandaag
mogen we dat verhaal verderzetten
met een stevige en enthousiaste equippe.“
Samen met Technum en De
Smet Vermeulen architecten en Thys
architecten, haalt het bureau begin
2008 de Open Oproep binnen voor
de ontwikkeling van Linkeroever in
Antwerpen en in Ledeberg werd Jan
De Vylder architecten weerhouden
voor een nieuw dienstencentrum.
“Begin 2008 is alles in een stroomversnelling
gekomen. We wisten het
al een tijdje maar in januari kregen we
van Herzog en De Meuron officieel de
bevestiging van de selectie van ons bureau
om deel te nemen aan het Ordosproject
in Mongolië, een ontwikkeling
die ze samen met Ai Weiwei op touw
hadden gezet. En in een maand tijd zie
je het bureau van 4 naar 12 medewerkers
evolueren. Het is een fantastische
equipe, die uit de goeie korf oud-studenten
van Sint-Lucas, de Universiteit
Gent en de Universiteit Delft komt.”
Jan De Vylder is immers ook gastprofessor
aan de Universiteit Delft en hij
leidt een atelier in Sint-Lucas Brussel.
“Dat kan alleen maar omdat het bureau
7 dagen op 7 draait.“
In 2008 the name of the firm changed
to Jan De Vylder Architects. Today
Jan De Vylder and Inge Vinck are
in charge of the office. ‘Much of this
story was of course written together
with Trice Hofkens. Today we continue
this story with a forceful and
enthusiastic team.’ In early 2008,
the firm made a successful submission
for the Open Call together with
Technum, De Smet Vermeulen and
Thys, for the development of the Left
Bank in Antwerp, and Jan De Vylder
architects were selected for a new
council services building in Ledeberg.
‘In early 2008 everything went into
overdrive. We had already known
it for some time, but in January we
received official confirmation from
Herzog and De Meuron that our firm
had been selected to take part in the
Ordos Project in Mongolia, a development
they had set up together with Ai
Weiwei. And in the space of a month
you saw the firm grow from 4 staff to
12. It is a fantastic team, drawn from
among the high quality ex-students
of St Luke’s, Ghent University and
Delft University.’ Jan De Vylder is in
fact also a visiting professor at Delft
University and heads a studio at St
Luke’s in Brussels. ‘That’s only possible
because the firm works seven days
a week.’
Iwan Strauven
Jan De Vylder architecten
Recollettenlei 36
Ghent
T +32 (0)9 233 83 45
F +32 (0)9 233 83 47
www.jandevylderarchitecten.com
Completed projects: H&L (HeL) on
the Bijloke Ghent = Les Ballets C de la
B en Lod. Fase 1, 2008. Schermenhuis
Bourla Antwerp for het toneelhuis,
2008. House h, Oosterzele, 2007.
House 43, ‘de reisduif’, Ghent, 2005.
Open Oproep Vlaams Bouwmeester,
renovation and extension kindergarden
‘Kraakje’ in Uccle. Vision/design
Cabinet for Marcel Broodthaers in
SMAK Ghent.
Collaborators: Lauren Dierickx,
Indra Janda, Jessica Langerock,
Sebastien Skovsted, Gosia Olchowska,
Karolien Verstraeten, Olivier
Goethals, Dawid Strebicki, Pieter
Uyttenhove, Sofie Lieben.
Date of establishment: 2000
Current projects: 1000m²-villa,
Koakoashina new district, Ordos
in Inner Mongolia (China). IGLOproject
Antwerpen Linkeroever,
Intergenerational Antwerp
Linkeroever, servicecenter and
serviceflats (together with Technum).
14 15

Construire en béton...
FEBELCEM, la Fédération de l'Industrie
cimentière belge, vous offre
information et assistance technique
par les conseils d'ingénieurs et
d'ingénieurs-architectes, des analyses
en laboratoire, son centre de
documentation et ses publications
Czech Republic
Permanent Representation
to the European Union
w w w . c z e c h r e p . b e
Bouwen met beton...
FEBELCEM, de Federatie van de
Belgische Cementnijverheid, biedt u
technische assistentie en informatie:
advies van ingenieurs en ingenieurarchitecten,
analyses in laboratorium,
documentatiecentrum en
eigen publicaties
Verdickt & Verdickt Architecten - © André Nullens
27.04.2009 20:00
Avant Premiere :
Burma VJ - Reporting From a Closed Country
En présence du réalisateur | in aanwezigheid van de regisseur
Anders Ostergaard
¤ 10,00
partenaire de / partner van
infobeton.be
www.febelcem.be - www.infobeton.be
rue Voltastraat 8
1050 Bruxelles / Brussel
t 02 645 52 11
f 02 640 06 70

Do it with an Architect !
NATIONALE RAAD
Livornostraat 160 bus 2 - 1000 Brussel
Tel.: 02/643.62.00 • Fax: 02/646.38.18
e-mail: info@OrdevanArchitecten.be
CONSEIL NATIONAL
Rue de Livourne 160 boîte 2 - 1000 Bruxelles
Tél.: 02/643.61.00 • Fax: 02/646.38.18
e-mail: info@OrdredesArchitectes.be
DE REGIE DER GEBOUWEN
ARCHITECTUUR, ONZE PASSIE
LA REGIE DES BATIMENTS
AIME L’ ARCHITECTURE
www.regiedesbatiments.be
www.regiedergebouwen.be
Regie der Gebouwen
Régie des Bâtiments
PROVINCIALE RAAD VAN ANTWERPEN
Rucaplein 104 - 2610 Wilrijk
Tel.: 03/239.78.58 • Fax: 03/218.62.67
e-mail: raad.antwerpen@OrdevanArchitecten.be
PROVINCIALE RAAD VAN BRABANT NEDERLANDSTALIG
Jubelfeestlaan 71 bus 5 - 1080 Brussel
Tel.: 02/425.96.21 • Fax: 02/425.13.00
e-mail: raad.brabant@OrdevanArchitecten.be
PROVINCIALE RAAD VAN LIMBURG
Gouverneur Roppesingel 51 - 3500 Hasselt
Tel.: 011/28.30.77 Fax: 011/28.30.76
e-mail: raad.limburg@OrdevanArchitecten.be
PROVINCIALE RAAD VAN OOST-VLAANDEREN
Huis van de Bouw - Tramstraat 59 - 9052 Zwijnaarde
Tel.: 09/244.45.96 • Fax: 09/244.45.79
e-mail: raad.oost-vlaanderen@OrdevanArchitecten.be
PROVINCIALE RAAD VAN WEST-VLAANDEREN
Oude Zak 35 bus 1 - 8000 Brugge
Tel.: 050/33.47.66 • Fax: 050/34.66.17
e-mail: raad.west-vlaanderen@OrdevanArchitecten.be
VLAAMSE RAAD
p/a Provinciale Raad van Brabant Nederlandstalig
Jubelfeestlaan 71 bus 5 - 1080 Brussel
Tel.: 02/425.96.21 • Fax: 02/425.13.00
e-mail: raad.brabant@OrdevanArchitecten.be
CONSEIL PROVINCIAL DE BRABANT FRANCOPHONE
Rue de Livourne 158 boîte 10 - 1000 Bruxelles
Tél.: 02/647.79.79 • Fax: 02/646.96.66
e-mail: conseil.brabant@OrdredesArchitectes.be
CONSEIL PROVINCIAL DE HAINAUT
Résidence Le Lucidel
Rue P.J. Duménil 7 boîte 14 - 6e étage - 7000 Mons
Tél.: 065/33.81.67 • Fax: 065/33.46.18
e-mail: conseil.hainaut@OrdredesArchitectes.be
CONSEIL PROVINCIAL DE LIEGE
Quai des Ardennes 12 - 4020 Liège
Tél: 04/342.27.60 • Fax: 04/343.81.47
e-mail: conseil.liege@OrdredesArchitectes.be
CONSEIL PROVINCIAL DE LUXEMBOURG
Résidence Gaspar
Rue des Martyrs 11 boîte 9 - 6700 Arlon
Tél.: 063/22.10.01 • Fax: 063/23.20.36
e-mail: conseil.luxembourg@OrdredesArchitectes.be
CONSEIL PROVINCIAL DE NAMUR
Résidence Paola
Avenue Gouverneur Bovesse 117 boîte 31 - 5100 Jambes
Tél.: 081/30.25.01 • Fax: 081/30.76.23
e-mail: conseil.namur@OrdredesArchitectes.be
CONSEIL FRANCOPHONE ET GERMANOPHONE
DES ARCHITECTES (cfg.a)
c/o Conseil Provincial de Luxembourg
Résidence Gaspar - Rue des Martyrs 11 boîte 9 - 6700 Arlon
Tél.: 063/22.10.01 • Fax: 063/23.20.36
e-mail: conseil.luxembourg@OrdredesArchitectes.be
19

This publication is an extra issue of the Belgian
architectural review A+, produced in collaboration
with deSingel International Arts Campus and the
Flemish Architecture Institute. It is a catalogue in
the form of a magazine and is appearing on the
occasion of the Belgian contribution to the 11th
International Architecture Exhibition, La Biennale
di Venezia 2008.
Questo catalogo è un’edizione extra della
rivista belga di architettura A+. Prodotto in
collaborazione con il Campus Internazionale d’Arte
deSingel e l’Istituto per l’architettura fiamminga
(VAi) in occasione della partecipazione del
Belgio all’undicesima Biennale Internazionale di
Architettura di Venezia 2008.
8/14/08 12:13:01 PM
A+
THE REFERENCE FOR
ARCHITECTURE IN BELGIUM
A+215 NL INTERVIEW MARTHA SCHWARTZ | VOETBALSTADIONS IN BELGIË | ARCHITECTUUR OP DE WERKPLEK
A+ 215
tweemaandelijks december 2008 – januari 2009
BELGISCH TIJDSCHRIFT VOOR ARCHITECTUUR
A+216
revue belge bel d’architecture
Ä 12 | int Ä 19
bimestrielle février – mars 2009
icasd | brussel
kantoor van
afgifte brussel x
p405054
Habiter en ville
projets récents
Architectuur
op de werkplek
PROJECTEN
interview
Martha Schwartz
landschapsarchitecte
a+plan 23
Qatar Petroleum Project
A+216 nl habiter en ville | robbrecht en daem architecten | studios les ballets c de la b et lod
Jan De Vylder
architecten construit
les nouveaux studios
pour Les Ballets C
de la B et LOD
VOETBALSTADIONS
IN BELGIË
Slechte plannen en goede voorbeelden
bel € 12 | int € 19
ciaud | bruxelles
bureau de dépôt
bruxelles x
p405054
interview
Robbrecht en Daem architecten
pacing through architecture
a+plan 24
A+216
now
available
216_Cover_DEF.indd 1 04/02/09 23:09
215_COVER_v8.indd COVER1
A+1907 After the pArty hors serie | la biennale di venezia 2008
A+1907 After the pArty
a+ belgian architectural review
hors serie | la biennale di venezia 2008
A+1907 hors serie, english/italian edition of A+
at the occasion of la Biennale di Venezia 2008
12/1/08 1:10:22 PM
SPECIAL OFFER
SUBSCRIBE NOW!
SPECIAAL AANBOD
6 nummers voor 60,00 EUR/jaar
i.p.v. 72,00 EUR losse verkoop
+ A+1907 hors serie
+ gratis toegangskaart voor de
Bozar Architecture lezing van
Diener & Diener
(11.06.2009 – 19:00)*
> www.a-plus.be/abonnement
vermeld de code ‘NICHE’
geldig tot 10 juni 2009
* voor zover plaatsen beschikbaar
OFFRE SPÉCIALE
6 numéros pour 60,00 EUR/an
au lieu de 72,00 EUR au détail
+ A+1907 hors serie
+ entrée gratuite pour une
conférence Bozar Architecture:
Diener & Diener
(11.06.2009 – 19:00)*
> www.a-plus.be/abonnement
mentionnez le code ‘NICHE’
valable jusqu’au 10 juin 2009
* dans la limite des places disponibles