Jan De Vylder Architecten - Bozar.be

JONGE BELGISCHE ARCHITECTUUR IN BOZAR
J E U N E A R C H I T E C T U R E B E L G E A B O Z A R
Jan De Vylder architecten
Les Ballets C de la B - LOD, Ghent
Le site gantois de Bijloke est un
riche ensemble de bâtiments gothiques,
JONGE BELGISCHE
baroques
ARCHITECTUUR
et
IN
du
BOZAR
XIXe siècle.
Ses JEUNE origines ARCHITECTURE remontent BELGE A BOZARà un hôpital
et une abbaye cistercienne datant du
XIIIe
JONGE BELGISCHE
siècle.
ARCHITECTUUR
Depuis quelques
IN BOZAR
années,
la ville le transforme en grand pôle
culturel. Le bureau d’architectes Jan
De
JEUNE
Vylder
ARCHITECTURE
vient
BELGE
d’y construire
A BOZAR
les nouveaux
studios de production de deux
ensembles internationaux de renom.
En 2002, la compagnie de danse ‘Les
Ballets C de la B’ et les producteurs de
théâtre musical ‘Lod’ unissent leurs
énergies pour mettre sur pied un lieu
de répétitions partagé. Ayant reçu de
la ville une parcelle en périphérie du
site Bijloke, ils font appel aux architectes
Jan De Vylder et Trice Hofkens
pour développer un programme
commun, appelé à s’intégrer harmonieusement
sur le terrain. La parcelle
biscornue qui compte dix-sept côtés
et deux ailes à préserver de l’ancien
bâtiment de l’Ecole d’Obstétrique,
n’était pas particulièrement compatible
avec les souhaits des maîtres
d’œuvre. Impossible de loger dans ces
anciens bâtiments les trois studios
prévus et leurs annexes; impossible de
construire un seul nouveau bâtiment,
la situation et le terrain ne le permettent
tout simplement pas. Le bureau
De Vylder et Hofkens sépare le programme
et le déplace dans les coins
de la parcelle. Résultat: pour chaque
partenaire, un studio avec une scène
de 12 x 12 mètres, auxquels s’ajoute
un troisième espace, plus petit, pour
des répétitions plus intimes. Dans une
seconde phase, le reste du projet (bureaux,
loges et résidences d’artistes)
déménage dans l’Ecole d’Obstétrique,
devant être rénovée. Suite au réaménagement
des terrains disponibles, la
troisième salle, elle aussi, finit par disparaître
de la première phase.
Cette stratégie de fragmentation
s’avère être une aubaine à tous les niveaux.
Elle illustre parfaitement le
‘mariage de raison’ conclu par Lod et
Les Ballets C de la B voici tant d’années
et optimise l’utilisation des bâtiments
en fonction des productions en
cours. En outre, elle s’intègre idéalement
dans ce morcellement spatial si
De Gentse Bijlokesite is een omvangrijk
complex van gotische,
barokke en negentiende-eeuwse gebouwen.
De site ontstond in de dertiende
eeuw als een hospitaal met cisterciënzerabdij
en wordt sinds enkele
jaren door de stad uitgebouwd als een
belangrijke culturele pool. Jan De
Vylder Architecten bouwde er zopas
de nieuwe productiestudio’s van twee
internationaal gerenommeerde ensembles.
In 2002 verenigen het dansgezelschap
Les Ballets C de la B en de muziektheatermakers
LOD hun krachten om een
gedeelde repetitieplek op poten te zetten.
Ze krijgen van de stad een perceel toegewezen
aan de rand van de Bijlokesite en
nemen architecten Jan De Vylder en Trice
Hofkens onder de arm om een gezamenlijk
programma uit te werken en dat vervolgens
mooi in te passen op het terrein.
Met zeventien zijden en twee te bewaren
vleugels van de voormalige School voor
Vroedkunde blijkt het grillige perceel allerminst
compatibel met de wensen van
de bouwheren. De oude gebouwen kunnen
nooit drie studio’s met bijhorende accommodatie
bevatten en een nieuwbouw
met alles erop en eraan past simpelweg
niet op het terrein. De Vylder en Hofkens
halen het programma dan maar uiteen en
schuiven het in de uiterste hoeken van het
perceel: een studio – met een speelvlak van
12 op 12 meter – voor elk van de partners
en een derde, kleinere zaal voor intiemere
repetities. Wat rest van het programma
(kantoren, logeruimtes en gastenverblijf)
verhuist in een tweede fase naar de te verbouwen
School voor Vroedkunde. Ook de
derde zaal wordt na een herschikking van
de beschikbare gronden uiteindelijk uit de
eerste fase gelicht.
De versnipperde opstelling blijkt een zegen
op alle fronten. Ze verbeeldt perfect
het mariage de raison dat LOD en Les
Ballets C de la B zoveel jaren terug zijn
aangegaan, ze zorgt ervoor dat het gebruik
van de gebouwen beter kan worden
afgestemd op de lopende producties, en ze
sluit mooi aan op de ruimtelijke verbrokkeling
die de vroegere hospitaalsite zo
typeert. Als een cadavre exquis verzamelt
De Bijloke immers verschillende grote
gebouwen zonder duidelijke onderlinge
relatie – de historische abdijgebouwen,
The Bijloke site in Ghent is a sizeable
complex of gothic, baroque
and nineteenth-century buildings. The
site was first used in the thirteenth century,
for a hospital with a Cistercian
abbey, and for the last few years has
been developed by the city council as
a major centre of cultural activity. Jan
De Vylder Architects have just built
new production studios for two internationally
renowned ensembles.
In 2002, the dance company Les Ballets
C de la B and the musical theatre
company LOD joined forces to set up
shared rehearsal rooms. The city council
allotted them a plot of land on the
edge of the Bijloke site and they engaged
the architects Jan De Vylder and
Trice Hofkens to work out a collective
programme and to fit it successfully
into the site. With its seventeen sides,
plus two wings of the former School of
Obstetrics that had to be preserved,
this irregular plot seemed hard to reconcile
with the clients’ requirements.
The old buildings could never house
three studios plus their accompanying
spaces, and a new building with all that
was necessary simply would not fit on
the site. So De Vylder and Hofkens
took the programme apart and inserted
it into the extreme corners of the plot:
one studio – with a performance area of
12 by 12 metres – for each of the partners
and a third, smaller room for more
intimate rehearsals. The remaining elements
of the programme (offices, dressing
rooms and guest accommodation)
are to move to the converted School of
Obstetrics in the second phase. After
a rearrangement of the available land,
the third studio was also moved from
the first to the second phase.
This fragmented layout turned out to
be a blessing in every respect. It perfectly
reflects the marriage of convenience
that LOD and Les Ballets C de la
B entered into several years ago, it ensures
that the use of the buildings can
be geared more effectively to current
productions, and it links up well with
the spatial fragmentation that so characterises
the site of the former hospital.
After all, De Bijloke, like a game of
consequences, is gradually assembling
a series of large buildings that have no
4 5