11.07.2015 Views

Cúrsaí Tionsclaíochta i Sasana agus Cúrsaí Tuaithe in Éirinn - Cogg

Cúrsaí Tionsclaíochta i Sasana agus Cúrsaí Tuaithe in Éirinn - Cogg

Cúrsaí Tionsclaíochta i Sasana agus Cúrsaí Tuaithe in Éirinn - Cogg

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Tubaiste, 1845-1848I bhfómhar na bliana 1845 lobh naprátaí chomh luath <strong>agus</strong> a ba<strong>in</strong>eadh iad.Bhí leath an bhairr caillte <strong>agus</strong> ní rabh afhios ag du<strong>in</strong>e ar bith cad chuige.D’ordaigh an Príomh-Aire fé<strong>in</strong> go n-iompórtálfaí grán buí ó na StáitAontaithe chun cuidiú le lucht an ocrais.I Meitheamh na bliana 1846 tugadh faoideara go raibh spotaí dubha ar naprátaí. Lobh na gais <strong>agus</strong> ans<strong>in</strong> naprátaí <strong>agus</strong> d’éirigh na páirceanna bréan.Bhí sé soiléir nach mbeadh aon phrátaíann an bhlia<strong>in</strong> s<strong>in</strong> <strong>agus</strong> go raibh gorta <strong>in</strong>dán don dream a bhí ag brath orthu.Tugadh grán buí isteach ó na StáitAontaithe arís. Bhí sé iontach deacairscéimeanna bia <strong>agus</strong> oibre a chur ar siúlgasta go leor chun gach du<strong>in</strong>e a cothú.Ní raibh mórán prátaí ar fáil le cur <strong>in</strong>earrach na bliana 1847 <strong>agus</strong> lobh anchuid a cuireadh gan mhoill. Shíl cuidmhór <strong>Sasana</strong>ch nach dtiocfadh le cúrsaía bheith ró-olc mar bhí cruithneacht áheaspórtáil as Éir<strong>in</strong>n fós. Faoi Lúnasa nabliana 1847 bhí grúpaí ar son RialtasShasana ag cothú thart fá 3 mhilliúndu<strong>in</strong>e <strong>in</strong> aghaidh an lae. Bhí sésoiléir sa bhlia<strong>in</strong> 1848 go raibh tubaistemór <strong>in</strong> Éir<strong>in</strong>n <strong>agus</strong> go raibh codanna dentír nach raibh ag fáil cuidiú dá laghad.Lean airgead <strong>agus</strong> cuidiú ag teachtisteach ach mar s<strong>in</strong> fé<strong>in</strong> fuair mórándao<strong>in</strong>e bás, ní ó ocras den chuid is móach ó ghalair – an tífeas, mar shampla<strong>agus</strong> ón chalar a mharaigh cuid mhór abhí lag. Ní fios cé mhéad a fuair bás.Chuaigh a lán ar imirce, go háirithe godtí na Stáit Aontaithe. D’fhás an chuid ismó de bharr 1849 ach bhí an oiread s<strong>in</strong>eagla ar dhao<strong>in</strong>e roimh thubaiste eilegur lean siad ag fágáil na tíre.An Saol i gcathrachaShasanaNa slumaíThá<strong>in</strong>ig ú<strong>in</strong>éir monarchan as anGhearmá<strong>in</strong> anall go Mancha<strong>in</strong> sabhlia<strong>in</strong> 1842 <strong>agus</strong> chuir an méid achonaic sé alltacht air. Léirigh sé nachdtiocfadh le haon aer nó mórán solais abhealach a dhéanamh isteach sna tithe abhí brúite ar a chéile. Chuir brocamas<strong>agus</strong> bréantas na slumaí s<strong>in</strong> samhnasair. Cho<strong>in</strong>nigh siad na muca i lánaí <strong>agus</strong>i gcúlsráideanna i mbunús chathrachaShasana. Chaith mu<strong>in</strong>tir na dtithe andramhaíl (trash) isteach sa chró ag namuca. Tar éis tamaill ní raibh san cróiteach cairn aoiligh <strong>agus</strong> dumpaí bréanadramhaíola. Mharaigh siad na muca snalánaí cúil <strong>agus</strong> bhí an t-uisce snadraenacha ar dhath na fola.Thart fá 80,000 du<strong>in</strong>e a bhí <strong>in</strong>a gcónaí iMancha<strong>in</strong> san am s<strong>in</strong> <strong>agus</strong> is i siléir a bhíthart fá 15,000 díobh <strong>in</strong>a gcónaí. Bhíteaghlaigh go leor <strong>in</strong> aon teach amhá<strong>in</strong><strong>agus</strong> teaghlach nó dhó <strong>in</strong> aghaidh antseomra. Bhí na ballaí <strong>agus</strong> nasíleálacha tais. Ní raibh mórán troscá<strong>in</strong>acu <strong>agus</strong> ní raibh de leapacha acu achsean-tuí ar an urlár. Bhí an oiread s<strong>in</strong>salachair <strong>in</strong> áiteanna cónaí dao<strong>in</strong>e le l<strong>in</strong>nna Réabhlóide Tionsclaíochta go raibh anbaol i gcónaí ann go dtógfadh dao<strong>in</strong>egalair. Ba iad na galair ba mhó a raibheagla ar na dao<strong>in</strong>e rompu ná fiabhrasdubh (typhus), an tíofóideach <strong>agus</strong> ancalar (cholera).Ritheadh dlí sna bhlia<strong>in</strong> 1802 <strong>agus</strong> 1833chun teora<strong>in</strong>n a chur le huaireantaoibre leanaí sna monarchana. Is beagiarracht a r<strong>in</strong>neadh chun féacha<strong>in</strong>tchuige go gcuirfí an dlí s<strong>in</strong> i bhfeidhm

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!