In gesprek - Maasvallei

| 1In gesprekmet relaties van MaasvalleiCradle-to-cradle:een uitdagingSamenwerken aangoede studentenhuisvestingParticiperen begintmet communicerenIn gesprek met Guido Derks:Woningcorporaties zijnonmisbaar voor de verdereontwikkeling van de stad.Een uitgave van Maasvallei

4 |In gesprekmet Guido DerksMaastricht:grote ambities,kleinschalig bouwenZuid-Limburg heet een krimpregio te zijn, maar datdoet aan de ambities van Maastricht niets af. Voor eenmiljard euro wordt de komende jaren geïnvesteerd inde stad waarbij het A2-project en Belvédère vooralin het oog springen. “Tegelijk is bij woningbouw kleinschaligheiden maatwerk de rode draad”, zegt directeurstedelijke ontwikkeling Guido Derks. “Toegesnedenop de specifieke behoefte in de wijken. Daarin spelende woningcorporaties een belangrijke rol.”In gesprek

| 5Woningcorporaties zijnonmisbaar voor de verdereontwikkeling van de stadGuido Derks, de pas aangetreden directeurBeleid en stedelijke ontwikkeling van destad Maastricht, laat er geen misverstandover bestaan. “De woningcorporaties zijn onmisbaarvoor de verdere ontwikkeling van de stad. Zij hebbende middelen, zij weten wat er maatschappelijk speelten misschien het allerbelangrijkste: zij kunnen nauwkeuriginschatten aan welke woningen in de toekomstbehoefte is. Meer dan ooit is maatwerk vereist.”Nieuw tijdperkZiehier de niet geringe uitdaging voor de woningcorporaties.“We staan aan de vooravond van eennieuw tijdperk”, vervolgt Guido Derks, geborenMaastrichtenaar en planoloog met een groot aantaljaren ervaring bij de provincie Noord-Brabant.“Aan de A2, Belvédère en Brains Unlimited én onzeambities om Culturele Hoofdstad van Europa te worden,hebben we de handen vol. Eén miljard eurowordt er de komende jaren in de stad geïnvesteerdin infrastructuur, woningen, winkels, kantoren, BrainsUnlimited bij het Maastricht UMC+, de CultureleHoofdstad van Europa. In verschillende wijken wordenverouderde huizen gesloopt en vervangen doorcomfortabele en betaalbare woningen. Juist daaromgroeien we nog, omdat de stad steeds aantrekkelijkerwordt met veel voorzieningen. Voor bewoners énnieuwkomers. Essentieel daarin is dat het woningbestandmeegroeit. Daarbij hebben we de corporatieshard nodig.”Van ongebreidelde woninggroei is echter geensprake meer, stelt Guido Derks vast. “Vijf jaar geledennog dachten we dat de stad zou groeien naar150.000 inwoners, mede daarop waren de plannenvoor de ontwikkeling van Belvédère en Geusseltgestoeld. Nu gaan we uit van maximaal 125.000 inwoners.Dat betekent nogal wat voor de planning.Duizend in plaats van 4000 woningen in Belvédèrebijvoorbeeld, geen grootscheepse nieuwbouwplannenmeer in de wijken. Dat is de nieuwe realiteit. Duskleinere projecten, toegesneden op de specifiekebehoefte in wijken. Levensloopbestendige woningen,huisvesting voor studenten, deelname in winkel- envoorzieningencentra.”GedurfdGuido Derks stelt verheugd vast dat Maasvallei nietheeft zitten afwachten. “Nee, gelukkig niet. Demerthofin Heer is een mooi voorbeeld. Een rijtje energiezuinige,duurzame woningen waarin het cradleto-cradleprincipe wordt gehanteerd. De verbouwingvan het voormalig Stercollege aan de Professor PieterWillemsstraat tot kwalitatief hoogwaardige studentenwoningen.Sociale huurwoningen voor zwaargehandicapten in Belvédère, zorgwoningen voorsenioren in Amby, samen met Vivre. Exact op marktvraaggebouwd.” De nieuwe directeur Beleid enstedelijke ontwikkeling pleit vooral voor overleg enafstemming. “We moeten onze samenwerking koesterenen in alle gevallen voorkomen dat we langselkaar heen werken. Kijken waar we elkaar kunnenhelpen, goed vastleggen waar we allemaal afzonderlijkmee bezig zijn. Waarbij we ook de plannen van deprojectontwikkelaars meenemen. Een uitgekiend woningbestandis van levensbelang voor deze stad.” •

6 |Maasvallei en nieuwbouwActuele projecten in ontwikkeling/in aanbouw/gerealiseerd:Lindenkruis, BelvédèreHagerpoort, AmbyCentrumplan Amby• 37 Zorgwoningen en 18 grondgebonden woningen fase 2 en 3 Hagerpoort,Amby/Maastricht in samenwerking met Vivre.• 23 Huurappartementen en 11 grondgebonden woningen Centrumplan Amby/Maastricht.• 68 Woningen Blauwe Veste, Mariaberg/Maastricht.• 59 Appartementen Lindenkruis, Belvédère/Maastricht waarvan 9 in samenwerkingmet Fokus.• 9 Cradle-to-cradle gezinswoningen Demerthof, Heer/Maastricht.• 37 Appartementen en zorgwoningen Heugemerstraat, Heugem/Maastricht.• 20 Seniorenappartementen Akersteenweg, Heer/Maastricht.• 213 Woningen wijkvernieuwing Trichterveld, Maastricht.• 10 zorgwoningen Villa Keizerskroon fase 2, Amby/Maastricht in samenwerkingmet Keizerskroon.• 7 Woningen in Rijksmonumentale hoeve Severen, Amby/Maastricht.• 2 Renovatie woningen in Rijksmonumentaal pand Begijnenstraat, CentrumMaastricht in samenwerking met MTB en Westrom.• 83 Studentenwoningen PPW, Wijckerpoort Maastricht in samenwerking metUniversiteit Maastricht.• 8 Appartementen Wesselderpoort, Gulpen.• 21 Zorgappartementen Klein Gulpen, Gulpen in samenwerking met Vivre.• 12 Appartementen Achter de Beek, Beek.• 19 Appartementen Remise, Gulpen.• 11 Appartementen Voormalige Fatimaschool, Beek.Saldo-nulMet een geplande netto productie van500 woningen in de periode tot 2016 lijktMaasvallei niet helemaal mee te gaan inde oproep tot terughoudendheid. “Tochwel”, zegt directeur Frans Crijns van Maasvallei.“We zijn weliswaar bezig met deuitvoering van enkele grotere projecten:sloop en nieuwbouw in de wijk Trichterveld,realisatie van de Blauwe Veste. Maardat zijn projecten die al heel lang in de kastlagen en nu vorm krijgen. Dat geldt voormeer plannen die we ter hand genomenhebben en die nu zo’n beetje tegelijk vande grond komen.Maasvallei heeft jaren ver onder het gemiddeldevan zestig woningen per jaargeproduceerd, nu zitten we dus boven datgemiddelde. Na 2015 lopen we weer inde pas. We zijn het volledig eens met hetbeleid van de gemeente; de zogenoemdesaldo-nul-benadering. Ofwel evenveel slopenals bijbouwen.”Maar waarom slopen? “Omdat”, vervolgtFrans Crijns, “de behoefte sterk verandert.Er is nu meer behoefte aan zorg- en seniorenwoningenen woningen voor bijzonderedoelgroepen zoals studenten en mensenmet een beperking.Dat geldt voor de stad en ook voor de anderekernen Beek, Gulpen en Eijsden waarwe actief zijn. Dus niet minder of meerwoningen, maar andere typen. Van hogekwaliteit, energiezuinig en comfortabel. ” •In gesprek

| 9Maastricht is een internationale studentenstad: één op de vijf inwoners is studenten bijna de helft daarvan komt uit het buitenland. Maasvallei speelt daar op inmet een woningaanbod dat past bij deze bijzondere doelgroep. De woningcorporatiewerkt daarin samen met de grote onderwijsinstellingen in de stad. “Wijzien het als onze maatschappelijke taak om hun vragen op het gebied van studentenhuisvestingzo goed mogelijk te beantwoorden”, zegt Camiel Kruchten,manager vastgoed bij Maasvallei.De samenwerking van corporaties en onderwijsinstellingenkent een lange geschiedenis,vertelt Maurice Evers. Hij is directeurvan de Stichting Studenten-Huisvesting Maastricht(SSHM), die al meer dan dertig jaar geleden werd opgericht.De stichting is een samenwerkingsverbandvan de woningcorporaties in de stad en UniversiteitMaastricht, Zuyd Hogeschool en de Jan van EyckAcademie. Gezamenlijk zetten zij zich al jaren in vooreen goed woningaanbod voor studenten.Van echte kamernood is in Maastricht geen sprake,vertelt Maurice Evers. Alleen bij de start van hetnieuwe studieseizoen komt het regelmatig voor datstudenten tijdelijk buiten de stadsgrenzen gehuisvestmoeten worden. Vast staat dat de kamerwoningenvan Maasvallei en andere woningcorporaties favorietzijn bij studenten. “Dat is niet zo vreemd, want hetzijn mooie kamers die voldoen aan alle eisen.Ook juridisch gezien is alles in orde”, vertelt MauriceEvers, die tevens manager Kamerburo en Guesthouseis.KwaliteitMet acht studenten een keuken, toilet en douchedelen, is er in de studentenpanden van Maasvalleibeslist niet bij. “Dergelijke situaties doen zich op departiculiere markt nog regelmatig voor, maar daargaan wij niet in mee. Wij onderscheiden ons door tekiezen voor kwaliteit, duurzaamheid en beheersbaarheid”,vertelt Camiel Kruchten. “Bovendien moetstudentenhuisvesting berekend zijn op intensief gebruik.Goede voorzieningen op het gebied van comforten veiligheid zijn bijvoorbeeld een voorwaarde,dus investeren wij daar in.” Daarnaast speelt de locatievan de panden een belangrijke rol. Studentenwillen graag in de buurt van de onderwijsinstellingen voorzieningen wonen zoals de binnenstad. Bovendienwillen zij graag bij elkaar in de buurt wonen.Als onderwijsinstellingen de actuele behoeften vanstudenten steeds scherp en helder formuleren, kunnenwoningcorporaties daar gericht op inspelen, zegt CamielKruchten. Zo neemt met de groei van het aantalbuitenlandse studenten ook de behoefte aan gemeubileerdeen gestoffeerde kamers toe. Zeker voor uitwisselingsstudentendie hooguit een half jaar blijven, iseen dergelijk aanbod een must. Buitenlandse studentenhebben bovendien vaker behoefte aan kwalitatiefgoede, zelfstandige woonstudio’s.StercollegeMet de plannen voor het Stercollege (zie kader) komtMaasvallei expliciet tegemoet aan die behoefte. “Opdit moment hebben we een aanbod van ongeveer600 kamers, waarvan er 100 zelfstandig zijn. Daar komennu 59 zelfstandige studio’s bij”, vertelt CamielKruchten. “In deze plannen komt onze actuele vraag

10 |voor honderd procent tot uitdrukking”, beaamt MauriceEvers. “Voor de universiteit is het maken van dergelijkeafspraken heel belangrijk, want buitenlandse studentenkomen hier alleen naar toe voor een bachelor of masterals de huisvesting goed geregeld is.”Daarnaast is hij erg te spreken over de wijze waaropMaasvallei en universiteit de plannen voor het Stercollegesamen met de buurt gecommuniceerd hebben.De ervaring leert dat veel buurtbewoners doorgaansafwijzend reageren op plannen voor de huisvestingvan grote groepen studenten, terwijl Maasvallei enuniversiteit juist streven naar een goede relatie metde gemeenschap. “Daarom hebben we de buurt vanmeet af aan bij de plannen voor het Stercollege betrokkenen komen we de buurtbewoners waar mogelijktegemoet. Ook blijven we bereikbaar voor vragen”,vertelt Camiel Kruchten.Net als elders worden hier bovendien met de universiteitafspraken gemaakt over het gedrag van studenten.“Maasvallei streeft naar goede, structureleoplossingen voor al haar vastgoed. Wij willen graagmaatwerk leveren, maar moeten er ook voor zorgendat ons vastgoed courant blijft, zodat het later in detijd nog voor andere doeleinden geschikt is. Daarmoet je elkaar als partijen in kunnen vinden.” MauriceEvers knikt. Bij de goede samenwerking hoort ook hetmaken van afspraken over maatregelen die de onderwijsinstellingenkunnen treffen als studenten zich nietgoed gedragen, zegt hij. “In het uiterste geval kan datbijvoorbeeld betekenen dat de Universiteit Maastrichtde samenwerking met een universiteit in het buitenlandbeëindigt. Zover is het tot nu toe gelukkig nognooit gekomen.” •Nieuwe plannen voor studentenhuisvestingOp verschillende plaatsen in de stad wil Maasvallei de huisvesting voor (internationale)studenten uitbreiden. Zo zijn er vergevorderde plannen voor de verbouwingvan het voormalig Stercollege aan de Professor Pieter Willemsstraat tot eencomplex met in totaal 83 gemeubileerde en gestoffeerde studentenkamers. Dezekamers zijn bedoeld voor de huisvesting van internationale bachelor en masterstudenten van de Universiteit Maastricht. In het complex komen 59 zelfstandigestudio’s met een keuken en badkamer. De resterende 24 kamers zijn onzelfstandig:hier delen de bewoners de voorzieningen zoals douche en toilet (per twee bewoners)en keuken (per vier bewoners). Maasvallei gaat het complex in zijn geheelverhuren aan de Universiteit Maastricht voor de duur van minimaal tien jaar.Verder zijn er vergevorderde plannen voor de verbouwing van de flat naast devoormalige brandweerkazerne aan de Capucijnenstraat in Maastricht. Daarzouden straks studenten van Zuyd Hogeschool gehuisvest kunnen worden. In totaalgaat het om 56 onzelfstandige studentenkamers, die gemeubileerd en gestoffeerdzijn en die gemeenschappelijke voorzieningen hebben.In gesprek

| 11Frans Crijns over de maatschappelijke rol van Maasvallei:Samenwerkingin de keten is de sleutelMaatschappelijke betrokkenheid is een groot goed, maar staat in tijdenvan economische crisis snel onder druk. Is dat ook zo bij Maasvallei? “Alsje bedoelt dat we kritisch naar de uitgaven kijken, dan zeker”, zegt directeurFrans Crijns. “Aan ons algemeen beleid verandert echter niets. Onzemaatschappelijke rol is en blijft leidend in de keuzes die we maken. Waarwe vroeger vooral huisvesting boden aan mensen met een smalle beurs, isonze taakstelling nu veel breder.”Maasvallei bouwt ook voor bijzonderedoelgroepen, zoals studenten,ouderen en mensen meteen beperking. “Daarnaast heeft Maasvalleivaak een aanjagende en/of initiërenderol om maatschappelijke voorzieningen inbuurten van de grond te krijgen of te houden.Denk aan winkels, scholen, buurtcentraen medische centra. We brengen partijen bijelkaar, zoeken goede locaties en waar mogelijkinvesteren we mee. Goed voorbeeldis het winkelcentrum Heer. Wij nemen hetinitiatief, zoeken investeerders voor de winkelruimteen bouwen zelf de woningen.Samenwerking in de keten is de sleutel. Webrengen zaken op gang en soms kost datwat. Tot bepaalde hoogte is dat geen probleem.Eigen belang is voor ons niet leidend, maatschappelijkgewin des te meer. Dat geldtook voor onze inzet om de sociale cohesiein wijken te bevorderen. Natuurlijk zijn ergrenzen. “Ook bij ons moet de kas kloppen,financiële gezondheid is een eis van de toezichthoudersen stakeholders. We zijn financieelafhankelijk van onze huurinkomsten ende verkoop van woningen. We krijgen geensubsidie en dragen net als bedrijven vennootschapsbelastingaf. Dat betekent datwe niet alles kunnen wat we willen.”Maatschappelijke betrokkenheid komt ooktot uiting in andere zaken. Frans Crijns:“Duurzaam en energiezuinig bouwen, werkenmet mensen van de MTB, leerlingen inzettenop bouwplaatsen. Maar ook luisterennaar onze huurders en stakeholders. De regelsniet heilig verklaren, maar meedenkenmet ideeën en plannen.Het project Roos waar we aan meedoen iseen mooi voorbeeld met een aantoonbaarmaatschappelijk rendement.” •

12 |In gesprekmet Riny JalhayVan klantgericht naar klantgedrevenParticiperen door tecommunicerenGoede communicatie, partijen met elkaar in gesprek brengen en voorkomen in plaats van genezen. Voor RinyJalhay, voorzittter van Huurdersvereniging Woonvallei, belangrijke termen als het gaat om participatie en hetbelang van een goede samenwerking tussen Maasvallei en Woonvallei. Na een ietwat moeilijke start zo’n vijftienjaar geleden zijn beide partijen inmiddels volledig aan elkaar gewaagd en staan zij naast elkaar om samente werken aan optimale leefbaarheid en wooncomfort. Dat gaat verder dan vier muren en een dak. Riny is ergverheugd over de huidige samenwerking en de resultaten waar deze toe leidt.Participeren stimuleren“De ogen en de oren van woningstichtingMaasvallei, zo omschrijftdirecteur Frans Crijns ons regelmatig. Datgeeft meteen aan hoe onze rol als huurdersbelangenverenigingdoor Maasvallei anno2011 gezien wordt,” aldus Riny Jalhay.Al een aantal jaar maakt zij deel uit van hetbestuur van Woonvallei. Van dichtbij ervaardezij hoe het beeld van de woningcorporatieover Woonvallei in de laatste jaren positiefveranderde en hoe de behoefte aan participatievanuit Maasvallei toenam. Riny volgdein april van dit jaar Joop Dorst op als voorzittervan Woonvallei. Riny: “In al die jaren datde vereniging actief is, is er veel veranderd inhet onderlinge contact en de samenwerkingtussen Maasvallei en Woonvallei.Voorheen werden we nog weleens gezien alseen organisatie die alleen maar met klachtenen lastige issues aanklopte. Nu is die houdingsterk veranderd. Het contact met Maasvalleiis open en transparant, we worden serieusgenomen en onze input wordt als waardevolbeschouwd. Daardoor zijn we nu veel meerbetrokken bij allerlei ontwikkelingen en rakenwe steeds meer op elkaar ingespeeld. Opkomenvoor de belangen van huurders vanMaasvallei is onze voornaamste taak. Adviserenen meedenken met het opstellen vanbeleid, hoort daar ook bij.Niet vanuit een positie waarbij wij tegenoverelkaar staan, maar juist naast elkaar.In gesprek

| 13Opkomen voor de belangen van huurdersvan Maasvallei is onze voornaamste taakWant alleen dan kunnen we samen problemenen klachten een stap voor zijn. We zijnhet zeker niet altijd op alle punten eens metelkaar, maar we praten erover en dat is hetallerbelangrijkste.”Participeren en integrerenVolgens Riny is dat ook de sleutel voor succesvolleparticipatie die ook positieve gevolgenheeft voor de leefbaarheid in en rondomde complexen en wijken van Maasvallei.“Maasvallei is zich de laatste jaren heel bewustvan de noodzaak van participatie en iser heel actief mee bezig.Er heeft een omslag in de benadering plaatsgevonden,van klantgericht naar klantgedreven.Huurders worden gezien als klanten. Erwordt gemeten wat hen bezig houdt en waarzij behoefte aan hebben. Op basis van dieinput kan Maasvallei haar beleid afstemmen.Wij onderhouden op onze beurt nauwe contactenmet huurders om ook daadwerkelijkdie oren en ogen voor Maasvallei te kunnenzijn. Dit doen we onder andere door goedoverleg met de verschillende BewonersOverleg Commissies (BOC) van complexen,straten en buurten. Zij houden ons op dehoogte hoe het gaat en hebben ook zelfrechtstreeks contact met Maasvallei, als zij erom wat voor reden dan ook niet uitkomen,dan zoeken wij het verder voor hen uit. Hetis niet onze taak om klachten op te lossen,maar te waken over juiste afhandeling. Onsstandpunt ten opzichte van Maasvallei isdaarin heel helder; wij hebben geen meningover een klacht, maar geven het door. Wij verifiërenaltijd of degene die een klacht heeft,zelf eerst de juiste stappen heeft ondernomenom zijn probleem kenbaar te maken.Elke huurder heeft immers zijn eigen verantwoordelijkheid.Hij zal eerst zelf iets moetenondernemen. Alleen dan kunnen wij er ietsmee en kan Maasvallei actie ondernemen.Dat zijn duidelijke afspraken en dat werkt welzo prettig voor iedereen. Dat geldt tevensvoor de heldere lijnen en overlegstructurendie er nu zijn. Er vindt structureel overlegplaats met de directeur. Daarnaast sprekenwe ook iedere twee maanden met de managervan de afdeling Wonen en is er eenaanspreekpunt waar we tussendoor terechtkunnen.”Participeren door te communicerenHet speciale team Leefbaarheid is eveneenseen belangrijk aanspreekpunt voor Woonvalleiwaar regelmatig overleg mee is. Dit teamis ook voor de bewoners goed bereikbaar.Kanttekening daarbij is volgens Riny echterwel dat de term leefbaarheid in haar ogeneen breed begrip is en tegenwoordig te pasen te onpas gebruikt wordt.“Onder leefbaarheid versta ikzelf de cultuurin een straat of wijk, waardoor het er fijn enaangenaam wonen is en je je veilig voelt.Daarbij horen natuurlijk zaken als schoonmaak,onderhoud, groenvoorziening, et cetera.Onlangs werd door het team Leefbaarheidnog een voorstel aan ons voorgelegd overhet ruimen van sneeuw. Ze vroegen hierbijons advies. Kijk, dat is nu zo’n goed voorbeeldvan ons betrekken bij de totstandkomingvan nieuwe plannen.Ook word ik regelmatig benaderd om mee tegaan naar buurtbijeenkomsten en daar meerte vertellen over het doel en nut van ons alshuurdersvereniging. Mooie voorbeelden dieaantonen dat Maasvallei openstaat voor participatieen er daadwerkelijk werk van maakt.Communicatie speelt hierbij een belangrijkerol en geldt voor mij hoe dan ook als sleutelwoordin mijn functioneren als voorzitter.Ik zie het als voornaamste doel om partijenmet elkaar in gesprek te laten komen, ofhet nu gaat om een burenruzie, een klachtof een regel die aangepast wordt. Zodra ietsbespreekbaar wordt gemaakt en duidelijk iswaarom iemand iets doet, haalt dit een hoopoverbodige frustraties en irritaties weg.Het maakt plaats voor nog meer positievecommunicatie. Daar ben ik heilig van overtuigd.Die koers is nu ingezet en moeten wevooral samen blijven varen.” •

14 |Cradle-to-cradle:voor iedereen een uitdagingNaar verwachting start eind 2012/begin 2013 de 2e fase in de bouw van nieuwbouwplan Demerthof inde wijk Heer. Een bijzonder project voor Maasvallei, want voor het eerst wordt gebouwd volgens hetcradle-to-cradle-principe.Honderd procent cradle-to-cradle bouwen is op dit momenteen utopie, onmogelijk”, zegt Marc Pasmans, aangetrokkenals bouwadviseur bij het project Demerthof. “Dat zounamelijk betekenen dat je van alle toe te passen materialen exactmoet weten welke grondstoffen er in verwerkt zijn. De kern vancradle-to-cradle ligt in het concept ‘afval is voedsel’. Alle materialenzouden na hun leven in het ene product, nuttig kunnen wordeningezet in een ander product. Zover is het nog lang niet. Gebruiktbeton, baksteen, hout, leidingwerk, tegels; puur theorie. Neemtniet weg dat je in een huis méér verantwoorde materialen kunt gebruikendan nu vaak het geval is. Gecertificeerde houten kozijnenin plaats van kunststof. Natuurlijk isolatiemateriaal of recyclebaarpolystyreen. Of isolatiemateriaal dat bij de sloop ergens anders isvrijgekomen. Verder zijn er op het gebied van inrichting wel al veelcradle-to-cradle gemaakte spullen te koop.”HeiligMet Marc Pasmans heeft Maasvallei zich verzekerd van een expertop het gebied van cradle-to-cradle bouwen. De oud-directeur vanGubbels Bouw gelooft in het concept en is blij dat een woningcorporatieals Maasvallei stappen zet op het gebied van duurzaamheid.“Ik ben een jaar op vijf geleden in de ban geraakt van cradle-tocradle.Ik geloof er heilig in dat we in de toekomst cradle-to-cradlegaan bouwen. De technieken en middelen zijn er. Je ziet nu al bij desloop van een woning een nauwkeurige scheiding van de gebruiktematerialen. Vloertegels worden vermalen om er nieuwe tegels vante bakken, hout krijgt een nieuwe bestemming enzovoort. Die ontwikkelingengaan steeds verder, maar we hebben nog een langeweg te gaan. Daarom trek ik het begrip cradle-to-cradle graag doornaar het maken van de juiste keuzes: eco-effectief. Zorg voor eenoptimale isolatie. Maak gebruik van de zon, die schijnt immers gratis.Het aanbod van warmtepompen en zonnepanelen is inmiddelsgroot, de prijzen steeds vriendelijker. Daarmee moeten we in Demerthofwinst kunnen behalen voor de huurder en de verhuurder.”WorkshopsCradle-to-cradle moet het qua bekendheid nog afleggen tegenduurzaamheid. Daarom gaat Maasvallei workshops inrichten voorde medewerkers van Maasvallei, stakeholders en toekomstigehuurders. De bijeenkomsten worden geleid door Marc Pasmans enMariska van Dalen, verbonden aan ingenieurs- en adviesbureauTebodin, en ook door Maasvallei aan het project Demerthof gekoppeld.Mariska van Dalen is een cradle-to-cradle expert en steltvast dat de ontwikkelingen snel gaan. “Er is al veel mogelijk in depraktijk. Groene gevels die de lucht filteren en het regenwater bufferen.We kunnen in Limburg werken met lokale grondstoffen zoalsmergel. We hebben lokale energiebronnen zoals biogas en uiteraardzonnewarmte.In gesprek

| 15In gesprek (vlnr)met Marc Pasmans,Micheline Duchateau,Lerau Bastiaens enMariska van DalenDit is ons eerste projectwaarin we een paar stappenverder gaan dan gebruikelijk.Nummer 1 | najaar 2011

16 |Veel winst is te behalen met de manier van bouwen.Gebouwen moeten flexibel zijnen eenvoudig anders in te delen.Inkopen bij lokale toeleveranciers past ook in de cradle-to-cradlefilosofie.In Limburg zitten de meeste producenten van cradle-tocradleproducten van Nederland. Net corporaties kunnen een belangrijkerol spelen, omdat ze veel woningen in beheer hebben enhiermee beschikken over veel daken en ruimte om energie op tewekken op grotere schaal.”NadenkenVeel winst is te behalen met de manier van bouwen, meent Mariskavan Dalen. “Gebouwen moeten flexibel zijn en eenvoudig andersin te delen. Zo kun je inspelen op een veranderende marktvraag.Je kunt ook al bij de bouw rekening houden met sloop op de langeretermijn. Elementen zijn dan inzetbaar op andere bouwprojecten.Er zijn al verplaatsbare gevels en vloersystemen op de markt. Oversloop gesproken: bij het A2-project komt veel materiaal vrij.Het loont de moeite om te zien wat herbruikbaar is. Dat is één vande doelen van de workshops: nadenken over de mogelijkheden,ideeën uitwisselen en plannen maken. Daarom worden alle stakeholdersuitgenodigd. Gemeenten, waterschap, zorginstellingen,iedereen. Je zult zien dat er meer mogelijk is dan we op het eerstegezicht denken. Dat is ook cradle-to-cradle.”Bijzonder“Centraal staan de aanstaande huurders van Demerthof”, zegtMicheline Duchateau die namens Maasvallei het aanspreekpunt isvoor geïnteresseerden en toekomstige bewoners. “Ze komen inbijzonder mooie en gezonde woningen terecht. Laag energetischontworpen en gebruik makend van zonlicht. We willen bijvoorbeeldspeciale tegels van Mosa gaan gebruiken die volgens het cradle-tocradleprincipe geproduceerd zijn. Wonen in Demerthof betekenteen betrokkenheid met het milieu, met duurzaamheid.”Lerau Bastiaens, als projectleider van Maasvallei betrokken bij hetproject, knikt. “Het is een uitdaging, ook voor ons. Dit is ons eersteproject waarin we een paar stappen verder gaan dan gebruikelijk.Natuurlijk roept dat vragen op, ook binnen de eigen organisatie.Niet iedereen heeft een idee hoe we die negen woningen preciesgaan bouwen.”“Tot nu toe heeft een aantal serieuze kandidaten zich gemeld”,zegt Micheline Duchateau. “Gemotiveerde mensen met oprechtebelangstelling voor cradle-to-cradle en duurzaamheid. Verder is hetgoed om te weten dat we het hebben over huurwoningen in desociale sector met een gebruikelijke indeling. Drie blokken van driemoderne woningen op een mooie plek in Heer met eigen tuin ofterras, eigen energiemeters en eigen voordeur. Groot voordeel isdat ze zeer energiezuinig zijn, dat scheelt flink in de gas- en elektriciteitsnota.”Ideeën“Huurders leveren zo ook een bijdrage aan een beter milieu”, vultLerau Bastiaens aan. “Ik hoop en verwacht dat meer mensen zichmelden. Daarom gaan we workshops houden waarin iedereenvragen kan stellen én ideeën kan inbrengen. Er kunnen altijd nogaanpassingen en veranderingen plaatsvinden. Bewonersinbreng isvoor ons heel belangrijk.” •In gesprek

| 17Roos regelt kortingenen diensten op het gebiedvan wonen, welzijnen zorg. Roos bemiddeltvoor haar leden in diversediensten. Leden ontvangenook kortingen bijdiverse leveranciers.Brancheorganisaties omarmen Roos“Een slimme manier om extra diensten aan te bieden.”Roos is een succes: het project scoorde onlangs hoge punten in een gezamenlijk onderzoek van de brancheorganisatiesAedes (wonen) en Actiz (zorg). “Roos is voor ons een slimme manier om extra producten en dienstenaan te bieden die mensen helpen om prettiger en langer zelfstandig te wonen. Uit het onderzoek blijkt ookdat Roos een groot maatschappelijk rendement heeft en andere steden dit concept heel goed kunnen kopiëren”,vertelt directeur Bert Vrolijk van Woonpunt Maastricht & Mergelland.Het project is een samenwerkingsverbandvan Woonpunt, Maasvalleien de Regionale InstellingBeschermd Wonen (RIBW). “In feite vervultRoos de rol van bemiddelaar. Roos biedtéén loket waar mensen met hele uiteenlopendevragen terecht kunnen. De consulentenzorgen er voor dat het geregeldwordt, van een snelle woningaanpassing totthuiszorg. Ontzorgen, noemen we dat. Wijhebben geen winstoogmerk, maar willen deband met onze klanten zo wel versterken.”Officieel regelt Roos diensten op het gebiedvan wonen, welzijn en zorg, variërendvan klusdiensten en administratieve ondersteuningtot verpleegkundige hulp. Ineen aantal gevallen worden de kosten vergoed,bijvoorbeeld door de gemeenten ofuit de AWBZ. In andere gevallen bedingende consulenten van Roos scherpe tarievenbij aanbieders van producten en diensten.“Leden kunnen zo besparen op dekosten, dat blijkt ook uit het onderzoek.”Voor nog geen 20 euro per jaar kunneninwoners van Zuid-Limburg lid wordenvan Roos. De huurders van Maasvallei enWoonpunt en cliënten van de RIBW krijgenhet lidmaatschap in 2012 gratis aangeboden.“Voor mensen van ongeveer 30 tot 50jaar levert dat naast een kostenbesparing,vooral gemak op. Voor ouderen komt daarbij dat zij dankzij Roos vaak langer zelfstandigkunnen blijven wonen. Met de bezuinigingenop verpleeg- en verzorgingshuizenis dat van groot belang. Dit is duidelijk eenconcept waar mensen baat bij hebben.” •

18 |In gesprekmet John StegermanMaasvallei en Vivantes Zorggroep ontwikkelen zorgcomplex in Beek“Hier kunnen mensen langzelfstandig blijven wonenIn gesprek

| 19“Kleinschaligezorgvoorzieningenin de eigen wijk, datis wat de klant graag wil”,zegt bestuursvoorzitter JohnStegerman van de VivantesZorggroep. Samen met Maasvalleiontwikkelt Vivantes inBeek een zorgcomplex dathelemaal aan de wens van deklant voldoet: het complexop het voormalige terreinvan sigarenfabriek Hennekenskrijgt 24 verpleeghuisplaatsenen 27 zorgwoningen.Het grote voordeel is dat mensen hier zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijvenwonen. Pas als dat echt niet meer gaat, komt opname in beeld”, vertelt Stegerman.Hij geeft al meer dan twintig jaar leiding aan de zorggroep, waarin verschillendeorganisaties in de thuiszorg en verpleging en verzorging in de regio zijn samengegaan.Vivantes biedt nog steeds thuiszorg en heeft acht verpleeg- en verzorgingshuizen verspreidover Sittard-Geleen, Stein en Beek, vaak gecombineerd met zorgwoningen. Daarnaastheeft de zorggroep twee wijksteunpunten, onder meer voor dagverzorging.Vergrijzing“In het verleden hebben wij al bewust gekozen voor kleinschalige voorzieningen, midden inde kernen. Als mensen ouder worden, willen ze immers graag in de eigen wijk blijven wonenen niet in een groot gebouw aan de rand van de stad of het dorp. Andere organisaties kiezennu ook steeds vaker voor dat concept van kleinschaligheid.”Een goede en logische keuze, oordeelt Stegerman. De sterke vergrijzing in ons land, Zuid-Limburg voorop, vraagt om een andere benadering van wonen en zorg. Het idee van eensnelle opname in verpleeg- of verzorgingshuis heeft langzaam plaats gemaakt voor deopvatting dat mensen beter zo lang mogelijk thuis verzorgd kunnen worden. Dat hoeft nietde eengezinswoning te zijn waar mensen al hun hele leven wonen, het kan ook gaan omeen appartement bij een zorgcomplex. “Waar het om draait, is dat mensen zo lang mogelijkzelfstandig kunnen blijven wonen in een vertrouwde omgeving.”ZorgcomplexDe plannen voor het nieuwe zorgcomplex in Beek sluiten daar naadloos bij aan. “In Beekligt ons verzorgingshuis Franciscus, met in totaal 26 bedden voor opname van beginnenddementerenden en verstandelijk gehandicapte ouderen. In Beek kwamen we echt beddentekort. Maar daarnaast ontbrak de mogelijkheid van het wonen in een zorgwoning. Diemogelijkheid is er straks wel.” Juist in Beek is dat van groot belang, weet Stegerman.Onderzoek van Vivantes laat zien dat naast de inwoners van Beek zelf, ook de oudereinwoners van omliggende kernen zoals Klein Genhout later graag in Beek willen wonen.Dat zij niet voor de eigen kernen kiezen, heeft te maken met het gebrek aan voorzieningen.“Inwoners van Munstergeleen, waar bijvoorbeeld wel voldoende voorzieningen zijn, willendaar beslist niet weg.”In de zorg voor ouderen is samenwerking het sleutelwoord, zegt Stegerman. Zo noemt hijde welzijnsorganisatie in de regio “een natuurlijke partner”. Ook verschillende woningcorporatieszijn de afgelopen jaren vaste partners geworden. De samenwerking met Maasvalleiis nieuw en bevalt goed. “We hebben ervaren dat Maasvallei onze visie deelt. Het isbovendien een corporatie die met beide benen op de grond staat en goed luistert naar deklant. En daar draait het om: dat wij samen zorgen voor een goede huisvesting en zorg voorzorgbehoevenden in de gemeenschap van Beek.” •

20 |In gesprekmet André Bremmersen Jan KerkhoffsAndré BremmersManager Regionale InstellingBeschermde WoonvormenWoningcorporaties bundelen krachten bij huisvesting bijzondere doelgroepenWoonruimte delenvoor bijzondere doelenDrie woningcorporaties, één doel. Als het om het huisvesten van bijzondere doelgroepen gaat, trekken deMaastrichtse corporaties Servatius, Woonpunt en Maasvallei één lijn. Helder, duidelijk en daadkrachtig. Vooralook heel logisch volgens Maasvallei en vanzelfsprekend bij de sociale verplichting die je als woningcorporatiehebt. Om gepaste woningen te realiseren en optimale huisvesting van deze groepen in goede banen te leiden,zijn de krachten op het gebied van woonruimteverdeling gebundeld in het Woningburo. Van daaruit participerende corporaties in het maatschappelijke initiatief ‘Housing Accommodations’.In gesprek

| 21Een eigen huis, een plek onder de zon... dat alles kan een mensgelukkig maken... “Bijna dagelijks ervaar ik hoeveel het waardis voor mensen om een dak boven het hoofd te hebben enover een eigen plek te beschikken. Tegelijkertijd zie ik hoe privacy enverantwoordelijkheid hen een boost aan eigenwaarde en trots bezorgten hoezeer men hierdoor opleeft. Voor mij de grootste drijfveer en deideologie van Housing Accommodations.”Aan het woord is André Bremmers, manager bij het Regionale InstellingBeschermende Woonvormen (RIBW) en een van de initiatiefnemersachter ‘Housing Accommodations’.André is in het verleden lange tijd werkzaam geweest in de psychiatrischezorg waar hij veel ervaring opdeed met adolescente patiëntendie na (langdurige) opname weer terugkeerden in de maatschappijen zelfstandig gingen wonen. Iets dat niet als vanzelf gaat en waarbijzaken als gevaar voor isolatie, gebrek aan sociale vaardigheden enproblemen met financiële controle niet zelden de kop opsteken. Zijnervaring kwam goed van pas toen hij vijftien jaar geleden switchte naareen functie als coördinator begeleid wonen voor RIBW waar hij voormaligpsychiatrische patiënten naar een eigen woning en zelfstandigleven begeleidde. Tijdens het gepionier in zijn functie kreeg André,naast allerhande type bewoners, steeds meer te maken met verschillendewoningcorporaties en zag hij er bijzonder veel heil in wanneerzij hun krachten zouden bundelen en geschikte woningen beschikbaarzouden stellen voor bijzondere doelgroepen.”MaatwerkregelingDaar was, in de Maastrichtse situatie, echter niet veel meer voor nodig,want er was al een samenwerking tussen de drie Maastrichtsecorporaties in het Woningburo, met als doel de woonruimteverdelingvoor sociale verhuur gezamenlijk uit te voeren. Jan Kerckhoffs,bureaumanager van Woningburo en van begin af aan betrokken bijde samenwerking, legt uit: “Deze samenwerking heeft geleid tot eeneenduidig beleid op het gebied van woonruimteverdelingvoor sociale verhuur waardoorde corporaties zich nu alle drie heel duidelijkkunnen profileren naar klanten en eenzelfdesysteem hanteren. Hieruit volgde uiteindelijkook het vaststellen van de zogenaamdemaatwerkregeling met Housing Accommodationswat ertoe heeft geleid dat een deel vande woningen van elke woningcorporatie beschikbaar gesteld wordtaan bijzondere doelgroepen, onder wie mensen die uitstromen uit degeestelijke gezondheidszorg, maar ook vanuit andere vormen van opvang.Het Woningburo heeft hierin een coördinerende rol en ziet eroptoe dat woningcorporaties hun afspraken nakomen. Inmiddels werkenwe daarbij nauw samen met Housing Accommodations, inmiddelseen belangrijke spil geworden bij het huisvesten van bijzonderedoelgroepen.Housing AccommodationsEn dat was precies wat André voor ogen had bij het starten van depilot Housing Accommodations zo’n tien jaar geleden. “Het projectis opgezet door RIAGG, Vijverdal en RIBW voor mensen met een beperkingdie zelfstandig, zonder begeleiding, gaan wonen. Toen debereidheid vanuit de woningcorporaties er bleek te zijn om aan hunmaatschappelijke verplichting te voldoen, hebben we een traject ingang gezet waarbij we cliënten die een instelling kunnen verlaten, gepastehuisvesting aanbieden,” aldus André. “We streven hierbij naareen situatie waarin én de cliënt zich solide voelt én de corporatie ende omgeving zich er goed bij voelen. Dit project werd zowel doorde Provincie als deelnemende gemeenten toegejuicht en met subsidieondersteund. De pilot leidde tot bijzonder positieve resultatenen bood tevens de mogelijkheid om naast huisvesting ook trainingente starten ter ondersteuning van de bewoners, onder andere op hetgebied van administratie en sociale vaardigheden. Dat is noodzakelijkvoor mensen die soms wel tien jaar of langer in een kliniek hebbendoorgebracht en vervreemd zijn geraakt van de buitenwereld en nuopeens zelfstandig gaan wonen.”Gedeelde verantwoordelijkheidHet succes van Housing Accommodations leidde tot een uitbreidingwaarbij ook de huisvesting van andere maatschappelijk opvangvoorzieningenwerden ondergebracht waaronder Legerdes Heils, Vrouwenhulpverlening, Jekerzicht(zwerfjongeren), Meldpunt Vangnet en Verslavingszorg.Er is nu dus één centrale poort vooral deze bijzondere doelgroepen. Jan Kerckhoffs:“Er zijn inmiddels afspraken gemaakt datvoor deze heel brede groep jaarlijks 74 woningenter beschikking worden gesteld. Toekom­

Maasvallei middenin de samenleving| 23Maasvallei is woningcorporatie met circa 3.600 woningen in eigendomen beheer. Maasvallei beschikt over een bijzonder woningbezit,veelal in authentieke wijken en buurten, zoals in het centrumvan Maastricht, Heer, Amby en Trichterveld. Onze ambitie isom vanuit een klantvriendelijke houding onze bewoners het bestmogelijke wooncomfort en -genot te bieden. Het waarmaken vandie ambitie doen we met een team van bijna vijftig gemotiveerdeen deskundige medewerkers. Zij geven gestalte aan ons credo:‘Maasvallei brengt wonen tot leven’.KwaliteitKwaliteit staat bij Maasvallei hoog in het vaandel. We willen eengoede, betrouwbare en innovatieve dienstverlener zijn. Kwaliteitheeft vooral te maken met hoe klanten ons en ons werk waarderen.Als een graadmeter voor de kwaliteit van onze dienstverleninggeldt het KWH-label. Sinds 2001 is Maasvallei in het bezit van hetKWH-huurlabel. Maasvallei was één van de eerste woningcorporatiesin Zuid-Limburg met dit kwaliteitslabel. Dat beschouwen weniet als een gegeven, maar als een permanente uitdaging om hetiedere dag beter te doen.Kwaliteit heeft bij Maasvallei niet alleen betrekking op de woningenzelf maar zeker ook op de leefbaarheid in woonomgevingen.Daarvoor kiest Maasvallei ervoor om steeds meer samen met partnersen bewoners woonomgevingen te verbeteren. Participatie,daar gaan we voor. We verwachten dat dit over enige tijd bekroondwordt met het KWH-participatielabel.Speciale doelgroepenSpeciale doelgroepen vormen een belangrijk aandachtsgebiedvoor Maasvallei. Om mensen zo lang mogelijk zelfstandig te kunnenlaten wonen zijn we actief in het speelveld van wonen, welzijnen zorg. Hierin kiezen we voor samenwerking met zorgpartners.Nieuwbouw realiseren we zoveel als mogelijk levensloopbestendig.In de bestaande woningvoorraad realiseren we woningaanpassingenen indien dit niet haalbaar is, zoeken we samen metde bewoners naar vervangende woonruimte. Daarnaast zijn ookstudenten een doelgroep waarvoor Maasvallei huisvesting voorcreëert.Zo geven wij inhoud aan onze missie: respectvol en sociaal vernieuwenmet aandacht voor mensen, wonen en woonomgevingen.Maasvallei brengt wonen tot leven.Onze visieMaasvallei ontwikkelt zich net als veel andere woningcorporatiestot een maatschappelijke organisatie met een verscheidenheidaan producten en diensten. De moderne samenleving vraagt eromdat Maasvallei haar verantwoordelijkheid neemt in de aanpak vanmaatschappelijke problemen.De klant wil professionele service, flexibiliteit, betrouwbaarheiden adequate communicatie. Maasvallei beseft dit goed en neemtdeze verantwoordelijkheid. Maasvallei zet haar beschikbare vermogen(zowel menskracht als geld) in om in haar werkgebied:• deel te nemen aan de ontwikkeling van buurten en wijken met(dreigende) achterstandssituaties waar Maasvallei woningbezitheeft;• nieuwbouw te ontwikkelen;• het oudere woningbezit te upgraden; te investeren in leefbaarheidin buurten en wijken.Met dit magazine willen we u een beeld geven van de wijze waaropMaasvallei invulling geeft aan haar missie en visie.