okno.mk ebook

okno.mkebook

k n i g a 5Branko PrqaZa sekogo po ne{to,za nekogo ni{toTEMPLUMSkopje, 2003

Sodr`inaMina to, ne mina...................................................... 7Balot mal, golem alal...........................................8Napoleon mal, a uspeal.........................................9Bezbojno obojuvawe..............................................10Ako saka{ da si car, a ne govedar........................11Star drugar............................................................12Prostor-vreme, ~ove~ko breme..............................13^ekor i ne stoj......................................................14Vreme {to dreme...................................................15Misterija, kru`ewe i materija..........................16Strujno oro............................................................17Izmiga min...........................................................18Kako od eden nastana nula...................................1924 sekundi.............................................................20Basni, od koi nekoi pou~ni...................................21Petel~eto {to pelte~elo...................................22Raspravija me|u izle~eniot petel i edno ku~e..23Edna slika vo neprilika....................................24Kap! I pak.............................................................25Koj na drug dupka kopa, dupka stanuva...............26To~ka {to talka...................................................28Pacifisti~ka pu{ka..........................................29Mav?.....................................................................31Poema na tema..........................................................33Vreme: godi{no:..................................................34Esen........................................................................34Edna~ewe po zvu~nost.........................................34Tancot na vetrot..................................................34Zima.......................................................................35

Poema vo zima.......................................................35Makata na gluv~eto..............................................35Prolet..................................................................36Vasil nad kniga, a sonce go vika........................36Slu~ka so eden par vo park.................................36Leto......................................................................37Slu~ka vo no}ta....................................................37Gad od grad.............................................................37Mesto: grad...........................................................38Park.......................................................................38Ulica....................................................................40Nekoi lu|e, izmisleni ili ne?.............................41Prim-pra-ta-pram-tam-ta-tam... Prrrr... ...42Tri.gi.tam.pi.go...................................................43Pa?!........................................................................44Kako eden ~ovek se prokocka..............................45Antipod.................................................................46^ovek so neodlu~na boja......................................47Antiprikazna......................................................48Neprikazna..........................................................49Sudbini sli~ni, a li~nosti razli~ni................51Kako na Danil `ivotot mu se zamrsil..............52Koj ~ij nos nosi....................................................53Vo son nema bonton..............................................54Jadi, pij, ubavo spij.............................................55Gorostasniot Goran.............................................56Vlado, {to sakal ~okolado.................................57Kako Svetko stana Mirko....................................58Eden Jan................................................................59Najdo beljata go snajde........................................60

Mina to, ne mina

Balot mal, golem alalSi bil eden bal, golem, a mal. Do{ol tamu edengo lem kral i si sednal. Drugiot kral, doma}in natoj bal, go poglednal. Mu pri{ol i go pra{al: -Vie ste golem kral, a jas mal, {to ve nosi na ovojbal?Golemiot kral odgovoril: - Moeto kralstvogo le mo e, no, za mene malo e. Ta`en sum jas, iakogo lem kako bedem, beden se ~uvstvuvam epten.- Zo{to kralu mil, tolku si se nata`il? - gopra {al kralot mal.- Sinot go izgubiv, bez naslednik ostanav. Segasum sam, kako drvo bez granki patam. Taka dojdovtuka, za da se raspolo`am. I gledam, o~i plaknam,no nikako ne razbiram kako site ve se li, atakov bal mal? - odgovoril golemiot kral.Kralot mal se nasmevnal i rekol: - Sre}ni smenie, za{to mali sme i idninata ne ja znaeme,mo`ebi utre nema da postoime, no za nea ne mislime.Korewata ni gi isekoa, steblata iz bu {ija,grankite ni isu{ija, a listovite odamnapad naa. Znaeme deka pove}e od toa ne mo`eme daiz gubime. Zatoa se veselime i igrame, namestoda pla~eme i `alime. Utre, mo`ebi nema dapos toime i toa go prifa}ame. Zatoa na{iot bale mal, a golem alal.8

Napoleon mal, a uspealSi bil eden drug kral, golem, a mal, Napoleon{to se vikal. Nikogo ne sakal, @ozefina sal ipo nekoj od nego pomal. Vikaat deka ne spal,ed vaj tri saati dal’. Pet raboti naedna{ praveli ne se zamoruval. Ako te poglednel, vedna{ tevko ~anuval, toj Napoleon mal. Se naoru`uval,vo juval i postojano dumal kako strav vo koskiteda im vnese na drugite. I uspeal!9

Bezbojno obojuvaweSi be{e edna zelena zemja. Tamu be{e zeleno s$,pa duri i samite lu|e. No, naedna{ ne{to sesmeni, {to site gi promeni.Eden den oblaci neboto go pokrija i tolkustra{no zagrme {to duri i sonceto zaneme.Temnica ja pokri zemjata, a zelenite lu|e odstrav premrea. “Kako }e `iveeme bez sonce?” sepra{uvaa.Toga{ se pojavi bezbojniot ~ovek koj gi nau~ikako da opstanat bez sonce. I navistina takabe{e, duri ni temnicata ve}e ne im pre~e{e.Do`d sekoj den istura{e, a tatne` neboto gopara{e, no nikoj ve}e toa ne go zabele`uva{e.Taka zelenite lu|e boja po~naa da gubat i edenpo eden proyirni da stanuvaat. Nikoj nikogo negleda{e, no ni bitno ne im be{e, za{to sekojsvojot pat pred sebe si go vrve{e. I taka sekoj~ovek stana osamen, vo svojot oblak bezboen.Samo koga spijat, zeleno sonuvaat.10

Ako saka{ da si car, a ne govedarSe slu~i toa vaka. Edna ve~er nekoj na vrata mizayvoni i re~e, bez da se pretstavi:- Izberi zname, gospod i lik, sega e vistinskimig.Izberi strana, izberi tolpa i mo} bez maana.Izberi jazik, usta, o~i, u{i i lik na voshituvawe.Izberi pedigre, krv, gen, {ifra na prepoznavawe.Izberi zemja, grad, ulica, ku}a i soba tvoja.Izberi, da se izbere mora, za{to bez izbor sikako bez skapa kola.- Jas izbiram vrata da ti zatvoram! - Mu ka`avi taka napraviv. [to }e mi e skapa kola daimam, pa za popravki skapo da pla}am?11

Star drugarGo sretnav eden den Adno, drugar od osnovno.Mnogu raboti se smenija, a sepak isti ostanaa.Toj e seu{te Adno, a jas... samo jas.- Ne, smeneto e mnogu! Konotacija, religija,kultura i navika! Ne zaboravaj koj si, od kadesi! Distinkcijata eve ti ja: ima pravoslavni ikrivoslavni, muslimani i muslifobi - bika`al nekoj, kako da se raboti za mikrobi ilimehani~ki tvorbi, rastitelni rodovi i kodovi!- Po |avolite so toj nekoj!12

Prostor-vreme,~ove~ko breme13

^ekor i ne stojSi be{e dvi`ewe, no ne be{e bez postoewe, akoe od niv prvo nastana, ne n$ zasega. Bitnobe{e i ednoto i drugoto, pa nastana vremeto,koe vsu{nost pred dvete be{e, no od dvetezavise{e.Kako i da e, trite trgnaa na pat, pa koga se za morija,da se odmorat re{ija. Prvo dvi`ewetoza sta na, koga vremeto od bolka vikna: - Ne{tovnatre me stega, kako da me nema!- I mene! Dvi`ewe, `iti s$, pomrdni se! – Takai napravi toa, a postoeweto, prevrtlivo popri roda, iskoristi, pa sedna, no koga drugitedve od bolka se previtkaa, vedna{ stana. Vre metone ni pomisli da eksperimentira, pa predlo`i da prodol`at, dodeka mo`at.I taka prodol`ija. Neka odat. Samo da ne sezamorat!14

Vreme {to dremeSi bila edna soba, a vo nea sofa, na nea kofa, avo nea voda. Vodata miruvala, no bidej}i sobatase dvi`ela i vodata se mrdala. Eden ~ovek nadkofata se navednal da se ogleda vo vodata, noza{to s$ se treselo, nemu mu se slo{ilo, pa odsobata istr~al i nadvor se na{ol.A, tamu ni{to ne se dvi`elo, s$ miruvalo,osven sobata, koja naokolu kru`ela, tuku-taka semrdala. ^ovekot se zagri`il, pa se zamislil. -Tuka ima skrieno zna~ewe! Vremeto mora da edvi`ewe! – naedna{ viknal, pa za~ekoril iutre bil, potr~al i zadutre stanal. Potoa odradost ripnal, no samo padnal. – Ne ~ini vaka– pomislil, pa si rekol: - Ne, dvi`eweto evreme! - pa zastanal i se smrznal.Od toga{ se raska`uva za eden prostor i vo nego~ovek, vo toj ~ovek prostor, a vo prostorot tek.- Kakov tek? - se zapra{al ~itatelot, noslu{nal samo odek.15

Misterija, kru`ewe i materijaRabotata stoi vaka: Se {etav eden den nizparkot i stignav taka do kejot. Koga se zamoriv,do Var dar si sednav, tuku mi zasmrde ne{to,koga gledam, gomno pliva ve{to.- Ebate priroda, doma }e si odam, da! Tamu akotak v o pliva, lesno se izmiva, pu{ti voda, i toa.Ama, kade potoa? - Duma te{ka me opsedna, nood govor nema. - Toa da se ispita treba! - V o dovodi kanalizacija svrtev, pa si pra{av. Oviese ~udat, me napravija ludak. Klik! Mi spu{ tijavo mig. - Ni tie ne znaat, samo se pravat! -zak lu~iv, no misterijata ne ja razre{iv.- Mo`ebi perspektiva da smenam i namesto{ol jata kako kraj na crevo da ja gledam, crevotokako izdol`ena dupka da go vidam i taka belkimkrajot }e go zdogledam!? – i taman da sese tam, koga edno drugo crevo me stegna, pa na{ol ja me sedna.I taka sedam i mi se ~ini cevka s$, pa i sekoebi tie, a i za vselenata vikaat deka od nekoi`i ci e sozdadena, {to se creva, sepak, a jas vozbu ne tost, pak.No, edno e jasno: Koga }e te stegne kakawe, ne tepra {uva pra{awe. Jasno si ka`uva i glasnodoka`uva!16

Strujno oroEden ~ovek si ka`al: - ]e smislam ne{to {tonikoj pred mene ne go smislil! - Mislel itopka izmislil, no mu ka`ale deka ve}e pronajdenabila. Smislil i sto drugi raboti, noispadnalo isto. Taka ~ovekot se razo~aral ipadnal vo koma.Dolgo vreme minalo, no za ~ovekot kako s$ dastoelo, za{to toj nitu spiel, nitu bil buden,tuku vo ~uden svet `iveel. Vo toj svet bilo istos$, osven ~asovnicite, koi vremeto ne go merele,tuku go delele, pa go mno`ele i sobirale ina kraj nula dobivale.Koga od koma se razbudil na lu|eto im ka`al: -Svetot mora da doznae! Vremeto ne postoi, ne!^asovnikot vo prazno ~uka, vremeto e samodupka! - Tie ne mu poveruvale, tuku go osudilena elektri~na stolica, no za sre}a, toga{ strujatau{te ne bila izmislena.- Ete {to }e izmislam! – ~ovekot si ka`al ivedna{ za rabota se fatil, pa strujata ja izmislil.I taka sam si presudil.17

Izmiga minSe slu~i toa vaka, da, toa be{e taka, za{to nebe{e onaka, a be{e tokmu vaka:- Brojka na se}avawe. Koli~estvo memorija.Kvantitet pretstavi. Intenzitet do`ivuvawe.Formi soni{ta. Boja mirizbi. Glas slu{a.Bi-bip. Sli-slik. Ci-civ. Kako zdiv, eden mig,pa izmina - a posle ne be{e taka, za{to be{einaku.18

Kako od eden nastana nulaNula ne be{e vo po~etokot, tuku be{e eden, apotoa nastana nula.1 Nastana Eden i taka bi eden.11 I nastana eden drug i taka bi dva, nokako eden i eden.111 I nastana eden i drug, tri taka bi, nokako eden i eden {to e dva.1111 I nastana eden i eden drug i eden idrug i {est taka bi, no kako eden, eden{to e, i dva {to e, i tri {to e.10 I se naredija site eden do drug vo krug,i taka bi eden i bi nula.19

24 sekundiSaatot ~ukna.Ve~nost dopre. Vremeto pukna.Saatot sopre.Idnina blikna.Saatot ~ukna.Sega{no ripna.Saatot ~ukna.Migot {tukna.Saatot ~ukna.Minato slikna.Saatot ~ukna.20

Basni, od koinekoi pou~ni

Petel~eto {to pelte~eloVo edno selo eden mal petel vikal, no glasot muripal. Sonceto se zbunilo, izgrealo, pa za{loi taka nekolku pati, dodeka ne mu se slo{ilo ive}e ne izgrealo. Lu|eto od seloto se za gri `ile,na logoped petelot go pratile, no koga tojni{ to ne napravil, na psihijatar go upatil.Ta mu petel~eto doznalo deka dovolno samodoverba nemalo i zatoa se sramelo.Mnogu vreme minalo, dodeka eden den pe tel ~etone si ka`alo: - Jas mo`am! - i zapealo bezsram, kako nikoga{ dotoga{.A, dali se doznalo zo{to toa se sramelo? [to ebitno, koga sonceto povtorno izgrealo!22

Raspravija me|u izle~eniotpetel i edno ku~ePetelot: Kukurikuuu!Ku~eto (gledaj}i go petelot odozdola, ka~en naograda): [to vreska{ be, petel~e!Petelot (odozgora-nadolu): Denot go najavuvam,Sonceto go pre~ekuvam. Ne vreskam, nituvikam na sekoj, kako nekoj!Ku~eto (zbuneto, potoa odlu~no): Jas ku}a~uvam, od merak ili dosada ne lajam!Petelot (cini~no): Ne li~i na kradec sekoj~ovek, a site gi prati tvojot ek.Ku~eto: Li~i, mo`ebi ne, no, potencijalno e!Petelot: Kaj mene nema mo`nost, tukusi gurnost! Sonceto }e izgree znam, pa zatoakreskam.Ku~eto: A, {to ako ne izgree?Koga toa go ~u, petelot se zamisli, pa se ispla{ii cela no} ne zatvori o~i, a nasabajle zapelte~i.Sonceto, koga toa go ~u, si napravi lak i zadrid se skri. Odime pak!23

Edna slika vo neprilikaSlika Prilika: [to ima novo?Slika Neprilika: Vo neprilika sum.Slika Prilika: Kako taka?Slika Neprilika: Taka, se gledav i gledav,pa se zaqubiv vo svojata slika.Slika Prilika: [to ima tuka neprili~no?Slika Neprilika: Ima, kako nema, s$ tuka neprili~i.Slika Prilika: Eve i mene toa mi se slu~i,pa ne mi pre~i.Slika Neprilika: Kako taka?Slika Prilika: Taka, ba{ mi prili~i.Slika Neprilika: Mene pa ba{ ne mi li~i.24

Kap! I pak.Si bila edna kapka, {to imala strav od kapnuvawe.Eden den si ka`ala: - Da ne se kapne treba, da nese bide kapnuva~ki mig. Da se bide stoik, stabilenlik, a ne samo promenliv oblik! - Dodekataka si razmisluvala, od vozbuda se napregnala,pa nenadejno se otka~ila i nadolu trgnala.Vresnala i od pod se rasplesnala. Koga se svestila,ve}e isparila i pak kapka stanala.- Kakvo ~udo! Kakvo patuvawe ludo! Sakam pak!- viknala i kap!25

Koj na drug dupka kopa,dupka stanuvaSi bila edna brojka porazli~na od drugite.Site napred-nazad odele i imale forma in teresna, samo taa vo mesto stoela i bila sosemaobi~na.- Ti si prazna kako dupka, nema{ duri ni kukaza da se fati{, tuku samo se klati{! - & ka`aladevetkata, a osmicata dodala: - Nema{ nipolovina, tvoeto telo e kako maana! – pa sena smea la, na {to sedmicata doviknala: - Niostar agol ima nejzinata glava, ne samo bezstava, tuku i bez stav e taa. - a petkata od smeapuknala: - Ni krivina {to nekade zavr{uva,tuku samo kru`i, bez po~etok il' pri~ina! -[estkata mol~ela, za{to devetkata ve}e s$ka`ala, ~etvorkata se slo`ila so sedmicata, ai trojkata pre mol ~e la, osmicata da ne ja proglasiza svoja polovi na.Dvojkata cvrsto na zemja stoela i si mislela: -I krivina i agol imam, {to }e se raspravam!?- no zatoa edinicata za site ka`ala: - Jas sumprva, za{to od mene s$ po~nuva, a taa odvaj stoi,pa mo`e i da ne postoi!26

I taka site se mno`ele, delele, odzemale, sobirale,pa se smeele, a nea nikoj ne ja gu{ka, sekojod sebe samo ja butka.– Butkaj, butkaj! – ka`ala taa, gi poglednala inaedna{: ripna, skokna i site pod noga gistavi, pa dru{tvo pravo si dobi. - Ete vi na!27

To~ka {to talkaEden den vo svetot na topkite nastana ednato~ka. Si `ivee{e taa vo svojata top~esta ku }i~ ka i nikade ne izleguva{e, za{to od svoi tedimenzii se srame{e.Be{e son~ev den, koga taa preku prozorecgledaj}i vo svetlata topka na neboto, pomisli:Svetot e topka, a jas to~ka. Me smetaat za ne{tonebitno, nebare zarazno il' valkano, kako dasum virus il' mo~ka! No, ne e taka! Od {tona stanal svetot? Od to~ka! Tokmu taka! Dostami e ve}e da bidam nema. Od sega }e bidam glasnafonema! Taka }e bide, i to~ka!Toa to~kata go pomisli, pa od doma izleze i vosvetot se upati, da doka`e deka vredi. I odtoga{ talka. I ako dobro pogledne{ }e javidi{ nasekade. Pogledni! Ete ja, sega.28

Pacifisti~ka pu{kaSi bila edna pu{ka {to prezirala barut. Nesakala da puka, za da ne se valka.Vojnikot v raka ja zema, a taa se proyeva, demekja fati dremka. Toj se nervira, taa prokletapu{ka go iritira. Kaj vodnikot toj se upati, pamu se po`ali. Ovoj pu{kata ja pogledna, pazaklu ~i: - Slu~aj ve}e viden, ama lek tuka nemanieden, zdrava i prava, no da puka nema pu{ kataovaa. Frli ja na otpad, de, za{to nema drugo~are!Ete ja sega pu{kata na{a, na voen otpad dreme.- Barem ne seam zlo seme! Barem ne stavam krajna ne~ie vreme! - Toa M40 vika, pred nasobranaod oru`je publika, pa i na{ata pu{ka se smestii o~i v nego vperi.- Ne mo`e ve}e taka, ne, sredstvo na zloto nemada bideme! ]e se borime, |avolot da go uni{ time.No, kako!? Poslu{nost da se otka`e dovolnone e. Treba ogan da se pluka, za kauzata da seprekine molk, da se puka! Dodeka ~ovek ima,mir }e nema. A, koga nego }e go snema, za nas raj}e ima! - na{ata pu{ka slu{a, pa se zamisli.Vo pravo e glasot, zaklu~i. No, ne{to ne {tima,nekade me|u kauza i delo kako da se gubi rima.29

- Kako taka, zar ne sme tuka zaradi mol~ewe?Kako sega naedna{, vo glas da se smenime!? -dovikna zbuneto taa.Voda~ot ja pogledna, pa na drugite im vikna: -Ete koj ne se gri`i za na{iot raj, slabak koj v~ove~ka raka bi pukal. Ete vi za ve`bawe meta,nevernik na kogo ne mo`e da se smeta. Sega, sitezaedno, pukaj, za da ima raj!30

Mav?Ova e prikazna za eden slon. Toj slon bil debelkako balon i tromav kako mav. Taka si odel i popat vikal: - Jas sum mav!Go presretnal glu{ecot i go pra{al: - [to emav? - Slonot zastanal, pa se zamislil. Mislel,mislel, no ne mu teknuvalo, pa ka`al: - Dago pra{ame pisatelot, toj mora da znae, za{toovaa prikazna negova e.Taka zaedno trgnale i pisatelot pod edno drvogo na{le, kako sedi i vo ladovinata si mezi. -[to e mav? - go pra{ale vo eden glas, a pi sa telotse nasmevnal, pa ka`al: - E, ajde de! Od kajda znam pak jas!? Taka mi dojde, pa niz rakav naha rtija otide!Slonot se nalutil, pa viknal: - Kako taka!?Koga ve}e moram da zboruvam, zarem gluposti datropam! - I, tras! Go sma~kal pisatelot so nogai zaedno so glu{ecot si zaminale doma.31

Poema na tema

Vreme: godi{no:EsenEdna~ewe po zvu~nostKapki po olucite: tub-tup. ^asovnikot: tigtik.Misli vo glavata: kry, krc. Penkalo pohartijata: {krd, {krt!Tancot na vetrotNa prozor zastanuvam i gledam vetrot kakotenki drvja vitka. Kakva bitka! @olti lisjanasekade fr~at, granki krckaat, a tie tancuvaat,ne se davaat lesno. Neka duva besno!34

ZimaPoema vo zimaPoetot ~ekori, no tragi vo snegot ne ostava.Tolpa se sobira i se ~udi. I tie sakaat nozeteda ne im mrznat. No, }e mrznat!Makata na gluv~etoVeter~e duvna. Grmu{kata {u{na i snegot odnea na zemja tresna. Gluv~eto se {trekna, apotoa zdivna. Si pomisli ma~ka bila, a toavetre duvkalo, so gluv~eto si poigruvalo.35

ProletVasil nad kniga, a sonce go vikaVoda toj pivna i sve`o izdivna. Cigara vdi{ai izdi{a. Se zagleda nadvor i vozdivna. -Nauka u~am, nevroni gr~am, namesto da tr~ami obrazi da pe~am. - si pomisli Vasil i serasta`i.Slu~ka so eden par vo parkDen. Park. Klupa. Zaquben par. Starec skitnikpominuva i pari im bara. - [to }e ti separi kleti, pokraj sonceto {to sveti!? -Starecot gore poglednuva i oblaci zdogleduva.36

LetoSlu~ka vo no}ta@e{ka no}. Tap molk. ^ini{, spie s$, koganekoj vika: “Lu|e, pomagajte!” Nekoj drug odtuka minuva i u{i zatnuva. - Ni{to ne seslu{a - pomisluva i ulica pominuva, kadekola go pregazuva. - Svirev, neli!?- voza~otvika i zaslepen od zabite beli na asfaltotrastureni, o~ite gi zatvora i prodol`uva.Gad od gradReka. Sonce pe~e. Cigan~iwata - {lap! Vorekata - plas! Vikaat i se smeat na cel glas. -Lesno vi e vam! - minuva~ pomisluva. ASonceto: Bum! Tras! Po negovata glava mava.37

Mesto: gradParkPark. Koli~ki fr~at. Roditeli po niv tr~aat.Vo niv detski lica zaneseni. Pola metro nadzemjata, a kakov motor vo du{ata!1. Levo-desno. Levo-desno. Vozam besno! Vrtamkru`no i polukru`no. Ne ko~am i - tras! Kakovas!2. Vozam kako da nema kraj, no zastanuvakoli~kata, lele, aj! Stiskaj na gasta, stiskaj!3. Edno malo, plavo, ispla{eno. Sednuva ivika: “Ne znam!” Edno ne`no.4. Edno malku pogolemo, palavo, stanuva i voziod visina.5. Tras! Vo prvoto drvo. Tr~a majkata, sin~etogo baknuva.- Zarem tuka!? Prodol`uvam!- Ama, kako taka?- Eve vaka!6. Kakov manevar pravam! Me|u dete i ~ovek,rastam!38

7. Dar-mar-sudar! I nema karawe, ne.8. Krug. Elipsa. Cik-cak. I pak!39

Nekoi lu|e,izmisleni ili ne?

Prim-pra-ta-pram-tam-ta-tam...Prrrr...Glasot (ponizno): Primete n$ vo vozrasnite,jas i mojot glas ve molime!Drugite: (zaedno): Pravo pred sebe dal' gleda{,politika il' pari saka{, svoj stav da nametne{?Glasot (odlu~no): Taka }e bide!Eden od drugite: Pramen kosa ise~ete mu, panad usta zalepete mu.Glasot (buntovno): Taman! Nad usna zarem,aman!?Drugite (zaedno): Ta, ne na ~elo, zar!?Glasot (vika): Tam' sakam!Eden od drugite: Prrrr... avo da ti ka`am, aju{te nekoja godina da pomine, pa ako prifati{musta} nad usna da nosi{ i s$ drugo po red kako{to odi, kako {to treba i kako {to pravimesite nie, toga{ }e te primime.42

Tri.gi.tam.pi.goRaska`uva~ot: Vidi nebo, gore nebo. Vididolu, zemja dolu. Vidi me|u, ne{to me|u. I tamui tuka ima s$ i se{to. Smisli ne{to, bilo {to,}e go najdeme vedna{, makar i vo najskrienadupka da se krielo.^ovekot: Sakam trigitampigo!Raska`uva~ot: Ete ti go.43

Pa?!Si bil eden A, koj brzaj}i na rabota se sudrilso eden P. Prviot iznenadeno viknal:“P!”, a vtoriot za~udeno: “A?”44

Kako eden ~ovek se prokockaNasmeano dete: Kakva topka! Igra, ripka,cup-tup, tupka!Namurten ~ovek: Kakva topka!? Nedovolnotop~esta!Vo toj mig od neboto doleta kocka i go odnese~ovekot.Vo svetot na kockite:Ispora~atelot na kockite: Nova pratka,kralu na kockite.Kralot na kockite: Nosi go na kockamatskiso drugite.Ispora~atelot na kockite: Da, kralu golemna{, kako kockaveda{!Na kockamatski:Kockastiot lekar: Gledaj pravoKockastiot ~ovek: (gleda)Kockastiot lekar: Zboruvaj!Kockastiot ~ovek: Koc... Kocka!Kockastiot lekar: Smej se!Kockastiot ~ovek: (ne mrda)Kockastiot: Misli!Kockastiot ~ovek: (ne misli)Kockastiot lekar: (na ispora~atelot) Dobar e.I bi taka dobra kocka.45

Antipod- Baram zna~ewe! - re~e poetot, me|u zalak leb imeso se~ewe. No`ot i vilu{kata se namurtija,la`icata se proyevna, ~inijata krcna i serasprsna.- Vkusna misla, ako ne zanesna! - Masata sezatrese, stolicata pukna i poetot na podottresna.- Na pod! Po pod! Pod pod!? Podno dno? Mislaantipodna! - poetot vikna, a vo nego bezdna.46

^ovek so neodlu~na boja]e vi raska`am prikazna za eden ~ovek. Tojbe{e crnec prav, iako vsu{nost be{e kafeav.No, koga }e pomislam sega, nekako `oltenikavmi se gleda. Ne, toj definitivno be{e zelen,iako ima{e nekakov crvenikav ten. Naj ve ro jatnoza{to cel be{e crven, osven {to u{ite, pa ili ceto mu bea sini, a i teloto celo, potpolnobe lo. E, toj portokalov ~ovek izleze eden dennad vor i s$ mu se vide violetovo i zatoa re{ido ma da se vrati. I se vrati. Tolku.47

AntiprikaznaOgan voda gasi. Treva krava pase. Noga ~ovekodi. Misla se misli. - pomisli eden Denko den.Toj Denko ubav be{e i posaka da se ison~aSonce. Izleze taka Sonce nadvor na Denko i seson~a da se soble~e. Mu kasna osa raka, pa godoleta, a toj doma odleta. Ogledalo se gleda voDenko, a toj vo nego i naedna{ se razbudi, pa zaraka se fati:- Bolkata ne opstoi, za{to samo mislata postoi,a jas postojam za{to mislam, zatoa od lu ~uvambolkata da ja negiram! - re~e Denko i takabi, za{to taka pomisli.48

NeprikaznaPisatelot re{i prikazna da napi{e, no nihartija ni penkalo ne najde. Bara po sobata toj,no vo nea nema ni{to, osven nego i drug nikoj.Taka odlu~uva so noktite vena da si ise~e, pa sokrv po yidovi prikazna da napi{e. Toj se~e,ama krv ne te~e, nitu rakata go pe~e, za{to jasnema, a ni yid nikade nema, naokolu samopraznina. Go fati pisatelot dilema i tamanglava da go zaboli, koga sfati deka ni{to naramena ne mu te`i. Saka da vika, ama ne treperini glasna `ica. Pomisli da bega, ama kako,koga nozete mu gi nema. Taka ostana i prikaznastana.49

Sudbini sli~ni,a li~nosti razli~ni

Kako na Danil `ivototmu se zamrsilEden den Danil izlegol da se pro{eta i gosretnal Danil.- Toa sum jas! - zaklu~il prviot.- Ne, toa sum jas! - odgovoril drugiot.Tuka rasprava i tepa~ka nastanala, tolpa sesobrala, pa duri i policija na kraj gi raz de lila,tolpata ja rasterala, a niv doma gi pratila.Ot toga{ Danil u{te nekolku pati go sretnalDa nil, a i Danil, Danil, nikoj ne zastanal,tuku po patot si prodol`il, no vo sebe epten seras trevo`il.Taka `ivotot na ~etvoricata im se zamrsil.52

Koj ~ij nos nosiEden Bos izgubil nos. Go baral nasekade, no nego na{ol nikade. Se ispani~il, pa sednal izaplakal. Ottuka Rob pominuval, pa {to goma ~i go pra{al. Koga doznal deka Bos izgubilnos, svojot mu go podaril, samo ovoj da neta`el.Utredenta, koga na rabota Bos stignal kako poobi~aj nosot si go dignal. Koga - ~udo! Nikoj nego fermal, tuku samo se potsmevnuval. “[to ne~ini?” Bos se zapra{al, pa vo ogledalo sepo glednal. Dignal glava gore, koga nosot mu sespu{til dole.- Kakov nos, {to gleda vo patos, kako da sum Los,a ne Bos! - kriknal Los. Vo me|uvreme Rob gona{ol nosot na Bos, pa si go stavil i stanalSnob. Koj i drugar da presretnuval, vedna{pomisluval: ”Ne se tie vo mojata liga, vidikako nosot mi se diga!”Taka bilo i taka ostanalo, s$ dodeka Los ne gosretnal Snob, pa se stepale i nosevite si giotkornale, koga naedna{ sfatile deka ve}e negi razlikuvale. Taka zbuneto nekoe vreme stoele,sekoj v raka dr`ej}i go svojot (ili tu|) nos, pa namesto si gi vratile i se razoti{le. No, ete iden denes seu{te ne se znae koj ~ij nos nosi.53

Vo son nema bontonTom se pretna od son. Izleze od svojot dom ipogledna ubavo on. Naokolu s$ ne{to vrvi,letka i {u{ka. Koga, naedna{, odzadi nekoj gofa}a, pa go gu{ka. Tom ripa, gleda, misli, ne japoznava taa slika.- Jas sum, Ron! - vika on.- Ti ne si Ron, ti si kow! - Tom vika i od nervozapuka.- Ne sme se videle dolgo, znam, no ti si istiotTom, od mojot son, a jas sum Ron od tvojot son. -odgovara Ron.- Ne, ti si glupson, ti si kow {to kaska, tifali vo glavata daska, ti si tralalajka! - serazvika Tom, na {to se {trekna Ron, pa domatrgna i da spie legna.Spie taka Ron i go sonuva Tom. - Ti si balon,glupav slon eden, degen! - mu vika na Tom, a ovojse namurti, pa doma se upati, legna i zaspa.“Sega }e go sonuvam Ron, pa }e vidi on”, si vikaTom. Koga vo son, namesto Ron, ete ti go Tom,li~no on, pa ubavo go tresna Tom, koj pak od bolkase svitka i od son se pretna. V panika nadvoris tr~a Tom i pogledna ubavo on, koga tamu s$ne{ to kucka, pecka i vo uvo go yvrcka.54

Jadi, pij, ubavo spij- [to e son? - me pra{a pred nekoj den edenmoron. Vsu{nost i ne be{e moron, za{to sein te resira za son, a jas ispadnav toa {to mislevde ka e on. Mislev i mislev {to da mu odgovoram,no ni{to ne smisliv, pa taka prikaznada mu raska`am re{iv, za{to taa podobro odmene znae son {to e.- Poznavav edna devojka {to od nekoja pri~inamisle{e deka e debela. Zatoa re{i taa na dietada se stavi, da se isposti i da oslabi. Pominaden-dva, te{ka maka ja spopadna. I se jade s$,du ri i toa {to porano ne bi go jadela, ne. Ama,ubavinata od gladta pobitna & e, na jave... no{to sonila?Sonila taa kako doma sedi pred trpeza polna,sto makot & krkori, a vo glavata dilema: “Da sejade ili ne?” mislela, pa si ka`ala: “I taka sonso nuvam, pa barem da se najadam.” Taka sednala,pa od s$ si zamezila. Koga se najala, se razbudilai so dietata bez problemi prodol`ila.Toa mu go raska`av na ~ovekot toj, a dal razbralili ne, problem ne e moj.55

Gorostasniot GoranPoznavav eden bik, stra{en lik. Vsu{nost toj~ovek be{e, i Goran se vika{e. Niz nego nemo`e{e so zbor da pomine{, a ni so tupanicada probie{. Kako silna reka s$ pred sebe ru {e-{e i niz nos kako vistinski bik fr~e{e. Go lemkako neproodna gora, stra{en kako no}namora.No, ete, eden den snagata mu sekna, ~ini{ vopol`av ili crv se stori, se svitka kako vekna.Sila nema da zboruva, a kamoli da prigovara. Adrugite, od smea se kinat, so zborovi go ma~at iis mevaat. - Kone~no dojde me|u nas! - likuvaattie gadovi, u{te na cel glas!56

Vlado, {to sakal ~okoladoSi bil eden Vlado {to sakal ~okolado. Sakalcel den da le`i i zamisleno da mezi. Eden den~okolado mu snemalo, pa do prodavnica vedna{da se trknelo. Vnatre vlegol i do ~okoladiteoti{ol, koga tamu ~udo: na nivno mesto ne{todrugo. Panika go fatila, do solzi go dovela.Edna prodava~ka za rakav fatil i za ~okoladiteja pra{al. - ^okolado, {to e toa!? - pra {alataa, a Vlado kriknal i od tamu vo panikais tr ~al.- [to se slu~uva!? Svetot poluduva! - viknalVla do i vo pot se razbudil siot. - Kakva no}namo ra! ^okolado da si kupam mora! - rekol i doprodavnica izlegol. Na pol pat nekoe dete goso prelo, i toa do prodavnica trknalo, pa seiz gu bilo. No, za toa drug pat, za{to na Vladove}e ne mu se raska`uvalo, tuku ne{to drugo muse pra velo. Koj pogodi {to (sakal da praviVlado) }e dobie...57

Kako Svetko stana MirkoEden den do prodavnica trgnal Svetko, za{tomajka mu go pratila da kupi mleko. IzlegolSvetko, no na pola pat zastanal. Parite mu gisnemalo. Baral po xebovite, drebulii nao|al,no pari nikade nemalo. Se svrtel Svetko domada si odi. ^ekorel taka dolgo vreme, koga musvet nalo deka pomalku inaku do doma mu trebalo.Dumal, pustel, pra{uval, no domot nikadene go na{ol. Taka se izmoril i na klupa voparkot si zaspal.Naedna{ ripnal, od ku~e{ki lae` se pretnal.Ve}e no} stanalo i nemu mu svetnalo. Na patotse setil i doma trgnal. Koga stignal na majkamu se izvinil i rekol deka se izgubil, a patemi parite gi ispu{til. Majka mu se nasmeala irekla: - Pusti Svetko, pusto imeto ti bilo. A sokolkav merak ti go dadov! Si rekov svet }e vidi,}e mu se osvetli vidot. Ti li vo svet }e odi{, ani ku}ata ne mo`e{ da si ja najde{. Smotko date nare~ev, podobro }e storev! - Koga toa goslu{ nal Svetko se nalutil i imeto vo Mirko dasi go smeni odlu~il. I taka napravil.58

Eden JanSi bil eden Jan, mnogu obrazovan. I na~itanbil Jan. Inteligenten, no glupavo voobrazen.Zatoa nikoj ne go sakal, kolku u~tiv i da bil. Serazbudil eden den i se po~uvstvuval beden, pasi ka`al:- Delam pamet na kilo, a toa nikomu bitno nemu bilo. Namesto toa, me preziraat i vo sebepcujat. A bi laele na mene! ]e se smenam, toa }enapravam! - Drugite toj gi slu{al, so glava klimali ako ne se slo`uval, samo mol~el. Takaostanalo, s$ dodeka Jan nenadejno ne go snemalo.Godini pominale i site go zaboravile, i jas zanego ne }e pi{uvav, ova da ne go slu{nev: Jan govidele, tamu nekade vo parkot bil. Ku~iwa gobrkale, a toj kako bez glava vo nepoznat pravecse upatil.59

Najdo beljata go snajdeSi bil eden Najdo {to dobar bil, no ni{tonemal. Taka vo dilema se na{ol: - [to vredidobar da bide{, koga samo }e kolne{! Onojlo{ bil, a s$ imal. Ovoj la`el, onoj kradel, anikoj ne gi kudel. Drugarite od {kolo u~eweto{to ne go sakaa, sega niv parata gi saka. [tobiva{e da u~am, {koli, fakulteti dazavr{uvam. Treba{e lo{ da bidam, da la`ami kradam. Ne mo`am vaka ve}e, i jas lo{ }ebidam, }e la`am, }e kradam i s$ }e imam!I taka bi. No, ne be{e ba{ taka, a be{e vaka:Si bil eden Najdo {to mislel deka e dobar ismetal deka ni{to nemal. Taka odlu~il daima pove}e, a da bide dobar pomalku. I takabi pribli`no, a to~no vaka be{e:Si bil eden Najdo {to sretnal eden Sre}ko,pa mu ja zemal sre}ata, a mu ja natovaril beljata.Taka bi, ama i~ ne be{e taka, tuku vaka:Si bil eden slon, a do nego eden balon. Slonotpomislil deka se raboti za negov klon, pa odsre}a puknal. E, taka be{e i dosta ve}e!60