АЗБУКА И ЗАЛУТАНИ ЗАПИСИ

ИванШоповАЗБУКА ИЗАЛУТАНИЗАПИСИПОБЕДНИКНА„НОВИТЕ!“2010

АЗБУКА И ЗАЛУТАНИ ЗАПИСИk n i g a 8ИванАЗБУКА Шопов И ЗАЛУТАНИЗАПИСИИван ШоповАЗБУКА И ЗАЛУТАНИ ЗАПИСИАЗБУКА ИЗАЛУТАНИЗАПИСИТ Е М П Л У МСкопје, 2010ПОБЕДНИКНА„НОВИТЕ!“2010

Уредник на едицијата: Никола ГелевскиГрафичко уредување и дизајн: КомаТемплум, адреса:Александар Мартулков 13, 1000 Скопјеwww.templum.com.mktemplum@mt.net.mkБлагодарност до Комерцијална банка АД,која го помогна доделувањето на наградата”Новите!”Изданието финансиски е поддржано одМинистерство за култура на Република МакедонијаCIP - Каталогизација во публикацијаНационална и универзитетска библиотека „Св. Климент Охридски”,Скопје821.163.3-32ШОПОВ, ИванАзбука и залутани записи / Иван Шопов. - Скопје : Темплум, 2010. - 112стр. ; 18 см. - (Катапулт / Никола Гелевски ; кн. 8)ISBN 978-9989-189-84-5COBISS.MK-ID 86337546

k n i g a 8АЗБУКА И ЗАЛУТАНИЗАПИСИИван ШоповТ Е М П Л У МСкопје, 2010

СОДРЖИНА:АЗБУКА..............................................................................................9ПРИКАЗНА Ш.................................................................................10ПРИКАЗНА Џ..................................................................................11ПРИКАЗНА Ч..................................................................................13ПРИКАЗНА Ц..................................................................................14ПРИКАЗНА Х..................................................................................17ПРИКАЗНА Ф.................................................................................19ПРИКАЗНА У..................................................................................20ПРИКАЗНА Ќ..................................................................................24ПРИКАЗНА Т..................................................................................26ПРИКАЗНА С..................................................................................29ПРИКАЗНА Р..................................................................................30ПРИКАЗНА П..................................................................................32ПРИКАЗНА О..................................................................................34ПРИКАЗНА Њ.................................................................................35ПРИКАЗНА Н..................................................................................36ПРИКАЗНА М.................................................................................38ПРИКАЗНА Љ.................................................................................40ПРИКАЗНА Л..................................................................................41ПРИКАЗНА К..................................................................................42ПРИКАЗНА Ј...................................................................................44ПРИКАЗНА И..................................................................................45ПРИКАЗНА Ѕ..................................................................................47ПРИКАЗНА З..................................................................................49ПРИКАЗНА Ж.................................................................................50

ПРИКАЗНА Е..................................................................................53ПРИКАЗНА Ѓ..................................................................................54ПРИКАЗНА Д..................................................................................56ПРИКАЗНА Г..................................................................................58ПРИКАЗНА В..................................................................................60ПРИКАЗНА Б..................................................................................62ПРИКАЗНА А..................................................................................64ЗАЛУТАНИ ЗАПИСИ................................................ 66ЛИНИИ...........................................................................................67ПРИКАЗНИ.....................................................................................68РЕД ..............................................................................................69АЗБУКА НА ЛЕТАЊЕТО.................................................................71ОДРАЗ............................................................................................72ИНТЕРВЈУ......................................................................................73НЕНАПРАВЕНО ИНТЕРВЈУ............................................................74ПОЖАР...........................................................................................75БЛАГОСОСТОЈБА...........................................................................77ОД ДОСИЕТО НА NN......................................................................78ДРАМА............................................................................................80ВЕСТИ.............................................................................................82[ВЕСТИ]...........................................................................................83ГЕНИЈАЛЕЦ....................................................................................84ДРУГАРКИ......................................................................................86ЉУБОВ...........................................................................................87НАЦРТ – ПЛАН ЗА ОДА НА МЕШЕТО НА К.....................................88ФРАКТУРИ.....................................................................................89НУРКАЧКА.....................................................................................90ПОСЛЕДНА СРЕДБА......................................................................91ЗА ДУША........................................................................................92

ПОСТОЕЊА....................................................................................93?......................................................................................................95ПРОСЈАК........................................................................................96СОНОВНИК....................................................................................98ТАТКО.......................................................................................... 100ФОТОГРАФ................................................................................. 102ПОЗНАЈНИЦИ............................................................................. 103МЕШАВИНА................................................................................ 104ТОЧНО ВРЕМЕ............................................................................. 105ФАНТАЗИЈА................................................................................ 106ТЕАТАР........................................................................................ 107ВО ЛАВИРИНТОТ........................................................................ 108ЧЕТИРИ ДАМИ............................................................................ 109ШКОЛКА...................................................................................... 111ВРЕМЕ......................................................................................... 112

АЗБУКАбукви што своеволно се претвориле во приказни задеца и недораснати:9:

ПРИКАЗНА Ш:10:Ш се роди како последно, седмо дете во неговотосемејство. Прооде на четири години, последен од ситенегови врсници. И во прво одделение тргна последен,кога имаше десет години. Последен научи да читаи да пишува меѓу првоодделенците. На часовите пофизичко, кога целото одделение трчаше кругови околуучилиштето, на целта стигнуваше последен.На осумнаесетгодишна возраст го доби првиот велосипедсо помошни тркала (неговите другарчиња одамна имаанаучено да возат). Последен доби и гума и мускули запливање, но не научи да плива. Кога би научил, и во тоаби бил последен.Списокот на нешта во кои Ш беше последен е премногудолг. Накусо кажано, Ш беше последен секогаш, секадеи во сè. Единствен исклучок претставуваше една лошакнига со наслов „Азбука и залутани записи“, каденајпрвин беше раскажана токму неговата приказна.

ПРИКАЗНА ЏСнема струја во топол летен ден и умреа оджештина пингвините што Џ ги чуваше во големиотфрижидер. Шокот и тагата од смртта на миленицитепостепено беа заменети со загриженоста што да сеправи со толку мртви пингвини. Петнаесет минути Џплачеше, уште петнаесет минути воздивнуваше, а потоанемо ги набљудуваше мртвите миленичиња сè додека непочнаа да смрдат. Со тешко срце ги зготви и ја повика навечера половина зграда.Еден студен зимски ден, Џ дозна од маалската алапачаМара дека неговите гладни соседи ја исклучиле струјатаво зградата за да се нагостат со пингвините. Полуден одбес, Џ ги уби со тапа тесла и ги исечка на парчиња. Сејави во продавница за домашни миленичиња и нарачанови десет пингвини кои сакаше да ги нагости созготвеното месо од соседите.Јадењето беше готово кога од продавницата за домашнимиленици му јавија дека поради некаков проблемпингвините сепак нема да му бидат испорачани.Неколку минути подоцна на вратата затропа полицијата,повикана од маалската алапача Мара. Џ се скри вофрижидерот, а полицајците ја скршија вратата и влегоаво станот. Затекнаа убаво поставена маса и опиени одмиризбата на печеното месо седнаа да се гоштеваат,заборавајќи да го претресат станот.:11:

- Крв да ви се стори! – мислеше Џ додека полекасмрзнуваше во фрижидерот.Токму во моментот кога целосно замрзна, маалскатаалапача Мара се јави во локалната телевизија,раскажувајќи им на новинарите ексклузивна приказназа полицајци-канибалисти.:12:

ПРИКАЗНА ЧНајпрвин почувствува мирис на чад. Потоа болкакако некој да го треснал со стап по газот. Следувашезвук на истрел и пред него со огромна брзина се редеачудни слики на кои не им го знаеше потеклото (знаешесамо дека не е во кино).длабоки ископини леи нива сепак ровови железни птицибучава луѓе зелена боја лице маслинови гранчиња чизмишлемови куќарки вреќи песок писок на деца на жени плачделови екстремитети старци глави прошетка без теломршојадци храна конзерви знамиња шарени искинативетер вее чад пламен чад пламен куклен театар отсечениглави поле посеано мини калинки оловни зрнца искинатистраници свети книги молитвеници љубовни писмапарички објективи камери од небото бомби микрофониод небото храна гребаници лице исекотини рацеистуткани фотографии плускавци стапала урнатимостови нејасен шуштеж радио станица не музиканејасни наредби пеплосани амајлии урнати мостовинемој! немој! бело знамеТресна на подот и повеќе не гледаше никакви слики.Ја истресе правта од парталавата униформа и набрзинаистрча од крвавата соба. Ја гледаше јасно дупката воѕидот, но не знаеше колку време јавал на куршум нитукој го испратил на такво патување. Само беше среќеншто конечно ќе си оди дома.:13:

ПРИКАЗНА ЦДосадата од едноличноста на живеењето сèповеќе го притискаше, па Ц цврсто реши да ја прекинебесмислата на секојдневната рутина. Едно утро излезеод дома со цел да се заљуби и да си го осмисли животот.Тргна кон центарот на градот и по изминати сто ипедесет метри забележа жена во црно како тромаво седвижи по тротоарот.:14:Ете, во неа ќе се заљубам. Малку изгледа натажено, илипресериозно. Облеката ѝ е црна, мрачна. Носи наочарии носот ѝ е крив, ама не е битно. И јас не сум којзнае што– си мислеше Ц пред да ѝ пријде.- Еј, ти, застани! – ѝ свика.- А зошто да застанам?- Затоа што те сакам.- Е, баш мене најде да ме сакаш. Од каде знаешдека ме сакаш кога првпат ме гледаш?- Па, знам. Животот ми е здодевен, сакам да сезаљубам, а и во хороскоп пишуваше дека восабота ќе ја запознаам најголемата љубов воживотот, најверојатно облечена во црно.- Денеска е недела.- Ако де. И онака не верувам во хороскоп. Ќе сеомажиш ли за мене?- Не можам, одам да се обесам.- Како тоа ќе се обесиш, кога се заљубив во тебе!Не смееш да се обесиш, мора да се предомислиш!Не се самоубивај и омажи се за мене!

- Како прво, јас излегов од дома да се самоубијам.Како второ, ме запросуваш а не си ми купилни прстен. И како трето, од каде да знамдека навистина ме сакаш? Ајде, докажи деканавистина ме сакаш.- Што сакаш да направам?- Нешто откачено. Ги гледаш старцине? Прво наоној дедо земи му го бастунот и со него на бабатакрени ѝ го здолништето. Ако се побуни, треснија по глава и укради ѝ го ѓерданот. Потоа одиво најблиската златара и купи ми некој убаввенчален прстен. И купи го, не го заменувај заѓерданот! Така ќе знам дека вистински ме сакаши ќе се омажам за тебе.- Веднаш! – рече Ц и ѝ го зеде бастунот набабата. Го удри дедото по главата и ѝ го украдездолништето на бабата која беше беспомошнабез бастунот.:15:- Ех, малку се збркав, но тоа е уште поголем доказза мојата љубов – се правдаше Ц. – А сега ќе тикупам прстен. Почекај овде, веднаш се враќам.- Ќе те чекам. Само побрзај, додека не сум сепремислила во врска со премислувањето одидејата за самоубиство.Ц трчаше кон најблиската златара и го купи најскапиотпрстен што го најде. Задишан се врати на местото накое требаше да го чека жената во црно, но таму не гочекаше таа, туку налутените баба и дедо придружени одполицаец.

:16:- Знаете, јас ве помешав со некого. Немав намерада ве повредам ниту да избегам. Отидов да викупам прстен во знак на извинување. Се надевамдека ќе заборавите на малата непријатност –рече Ц со извинувачки тон.- Извинувањето е прифатено. Полицаецу, одетеси – рекоа старците.Ц се спаси од неколку месеци затвор, но го мачеше тоашто животот сè уште му остана неосмислен. Жената сиотиде, веројатно да се обеси некаде, а тој не ѝ го знаешениту името. Се надеваше дека ќе прочита некој збор занеа во црна хроника, па така барем ќе дознае во кого сезаљубил.Неколку часа Ц стоеше на местото каде требаше да гочека жената во црно, но таа не се појави.- Ако не можам да си го осмислам живототпоради оваа безобразничка, тогаш сигурно немада дозволам денов да ми остане неосмислен –помисли тој.Тргна кон центарот на градот каде кафеаните ги имааокупирано тротоарите со поставени маси и столчиња.Шеташе помеѓу масите, си го чепкаше носот и се чешашемеѓу нозете, обидувајќи се да им го згади ручекотна гостите кои му го окупираа тротоарот. Неколкугости во една кафеана се засркнаа, згадени од неговатапостапка, па Ц задоволен од исходот тргна кон својатакуќа планирајќи го новото утрешно заљубување.

ПРИКАЗНА ХДоаѓања и заминувања на блиските и саканите.Особено заминувања. Од тоа се состоеше животот на Х.И малку солзи. Секогаш ги имаше по заминувањата.Си замина и брезата од неговиот двор. Се исуши. Морашеда ја исече и едвај смогна сили да го направи тоа. Јазаврши непријатната работа со пилата и пролеа неколкусолзи како по обичај.Колку и да беше болно, последното напуштање не му гонаруши секојдневниот живот. Без тажен изглед на лицетого отвори огласникот на страницата со лични контакти.Прочита оглас со опис на девојка што одговараше наидната љубов на неговиот живот. Телефонски договорисредба со неа. За една недела, во тој и тој парк, на таа итаа клупа, во толку и толку часот.Навикнат да го напуштаат (сите, дури и брезата),реши да биде внимателен. Му беше мачно да плаче понапуштањата, па одлучи да плаче однапред. Плачешеподготвително цела недела. Секој ден по неколкучаса. На закажаната средба со идната љубена отиде сопотрошена залиха на солзи.Х чекаше и чекаше... таа не се појави. Чекаше уште...ја немаше. Не е познато колку месеци не се помрднаод клупата, но кога стана да си оди имаше коса долгадо рамена и попски израсната брада. Се огледа напрозорецот од еден паркиран автомобил. Виде на штоличи и се упати кон најблиската берберница.:17:

:18:- Бричење! – викна Х . – И брадата и косата!Берберот одлично му го избричи лицето, што не можеда се каже и за главата. Токму кога привршуваше собричење на последните преостанати влакненца, замавнанезгодно со бричот и му го симна скалпот. Черепот на Хбеше отворен. Во знак на извинување, берберот не мунаплати за услугата.Мозокот на Х се гледаше и сите љубопитници што чекаана ред за стрижење и бричење се радуваа што ќе можат даму ѕирнат во мислите. Берберот, и самиот љубопитник,не чекаше ниту миг. Погледна во отворениот мозокна Х сакајќи да прочита некоја од неговите мисли. Амисли воопшто немаше. Во главата на Х беа сместенитри слики: раззеленета врба, клупа во парк и замагленаженска силуета.Х се шеташе по градските улици со отворен череп.Минувачите често ѕвереа во неговата соголена главакако случајни посетители на мала подвижна изложба. Понекое време и намерно го пресретнуваа, за да провератдали во главата-музеј има изложено некоја нова слика.Попусто. Х не ги смени сликите во главата до крајотна животот. Времето минуваше и луѓето се заситијаод едноличноста на изложбата. Повеќе не го гледаа воглавата. Само го одминуваа. Речиси и го заборавија.На него не се сети ниту берберот што му го симнаскалпот, кога во огласник прочита дека колекционеркана уметнички дела сака да купи слика на која иманасликано раззеленета врба, клупа во парк и магливамашка силуета.

ПРИКАЗНА ФКога дрвото покрај кое случајно минувате созадоволство ја претрпува болката од впишувањето надве имиња врз неговата кора со нож; кога истовременатапојава на дожд од небото и солзи на вашето лице неможе да се нарече случајност; кога светулка се дави вовирче, прета со наводенети крилца борејќи се за животи притоа не заборава да ве награди со светлина; когане знаете зошто одот одеднаш ви станува куц; кога несте пијани, а од некои темни агли на едвај осветленатаулица слушате тивко завивање и цивкање на куче; когане знаете како сте станале дел од таква ноќ... сè штови преостанува е да се гризете од бол и зачуденост. Серазбира, потоа постои и можноста да појдете на забарако скршите некој заб гризејќи се.Токму така направи шинтерот Ф во ноќта дотогашнепозната за него; во ноќта кога со чудна помиреностго прифати прогонството во пределот каде кучињата сеплашат од луѓето-скитници; во ноќта кога сфати декадење гулабите се сиви колку и небото, па не се гледаат,исто како да не постојат.:19:

ПРИКАЗНА У:20:У беше мрзлива уште пред да се роди. Постојаноспиеше во стомакот на мајка си која, пак, инсистирашенејзината ќерка да се роди будна.- Не дозволувам царски да ми го резнете стомакотдодека не ја разбудите ќерка ми! Знам, велитедека таа постојано спие, но не ме интересира.Разбудете ја како знаете! – им пискаше мајкатана гинеколозите.- Госпоѓо, ехото и сега, како и секој претходен пат,покажува дека бебето спие. Без навреда, но насвет ќе донесете крајно мрзлив плод. Дозволетени да ви го резнеме стомакот, па потоа ќе горазбудиме бебето.- Не ме интересира! Детето на свет ќе ми дојдебудно! – не отстапуваше мајката.Гинеколозите се најдоа на голема мака. Удираа чвргиво стомакот на мајката, но У спиеше спокојно и нечувствуваше ништо. Се обидоа и со шлапкање, но безуспех. Го протресоа стомакот малку посилно, онолкуколку што смееја, но таквото лулнување само ѝ годешена дремката на У. Ваквата нејзина мрза ги натерадокторите да применат сосема немедицински методи.Алтернативна медицина не е вистинскиот израз затоа што го направија: повикаа оркестар со лимениинструменти, со цел да предизвикаат што поголема

врева. Бебето мораше да биде разбудено. Звуците одтрубите, саксофоните, тапанот и тубата одекнуваа вокругот на целата болница. Неколку дебели жени созаруменети образи влетаа во салата за породување,носејќи букети цвеќе и бонбониери.- Честитки! Честитки! Нека е живо и здраво! –викаа на цел глас, играа оро околу креветот накој се наоѓаше мајката на У и ги пееја народнитепесни што ги свиреше оркестарот.- Надвор! Зарем не гледате дека породувањето не езавршено! – ги бркаа гинеколозите развеселенитежени, кои мислеа дека веќе се слави успешнотопородување на нивната пријателка.У спиеше. Звукот на лимените дувачки инструментипотпомогнати од тапанот не ја разбуди. Мајкатаочајуваше, самата се шлапкаше по стомакот и се чудешезошто нејзиното дете не сака да се разбуди.- Таткото! Повикајте го таткото на помош! – седосетија гинеколозите. И постапија мудро –таткото беше оперски пејач, а помошта од еденгрлат човек беше повеќе од потребна.Tој задишан влезе во собата за породување изапочна гласно да пее арија од операта „Кармен“.Пееше прекрасно. Гинеколозите сигурно ќе уживаада не свиреше истовремено и оркестарот со лимениинструменти. Ваквата комбинација не беше најпријатна,но беше потребна што поголема врева.Штом таткото заврши со пеењето, У се разбуди и почнада клоца, а болничарките-помошнички на гинеколозите:21:

:22:силно ракоплескаа. Породувањето конечно бешеизвршено и У дојде на свет будна, токму онака како штосакаше мајка ѝ.У ја најави својата мрза многу рано. Само што излезеод стомакот на мајка си, заплака сосема кратко, колкуда ја исполни бебешката должност и веднаш заспа,исто како да се наоѓа во стомакот. Повторното пеењеарии од „Кармен“ од страна на таткото не помогна.Но, хигиеничарките му беа благодарни – од силата нанеговиот глас лебарките и бубашвабите се уплашија иизбегаа надвор од болничките простории.Животот на У по породувањето доби сосема обичен, но вонекои нешта и необичен тек. Нормално, поголемиот делод времето таа го поминуваше спиејќи. Изненадувашетоа што прооде и прозборе на време, како повеќетонејзини бебиња – врсници. Но, уште поизненадувачкибеше типот на мрза од која страдаше У. (Може да секаже дека другите повеќе патеа од нејзината мрза.) Тоане беше обична, туку заразна мрза. Кога родителитеја успиваа со пеење или раскажување, не успеваа дадојдат ниту до половина од песничката или приказната.Заспиваа пред неа. Од градинка У беше отстранетапоради штетно влијание врз негувателките и останатитедеца – сите околу неа заспиваа и тешко се будеа. Дури иелектронските уреди во домот престануваа да работатпо само неколкуминутно користење од страна на У.Таа ја ширеше мрзата и во супермаркетите. Когатребаше да плати за купените производи, заспиваа ситешто чекаа ред до неа. Се случуваше и касиерките дазадремат; неколку од нив ја загубија и работата поради

тоа. У не можеше да го користи ниту лифтот во својатазграда. Нејзината мрза се пренесуваше и на него, и тојпрестануваше да се движи. Така, У мораше да ги користискалите за да се искачи до својот стан на единаесеттиоткат. А се качуваше со часови, затоа што ја фаќашедремка по секој искачен кат.Момчето што случајно се заљуби во неа кога ја сретнана скалите ја сакаше до крајот на неговиот животот. Небеше романтичар. Едноставно, го мрзеше да престанеда ја сака.У го надживеа својот обожавател. Никогаш не умре.Ја мрзеше да го напушти светот повеќе отколку што јамрзеше да дојде на свет.:23:

ПРИКАЗНА Ќ:24:Ќ и неговата љубена беа дебели. Можеби затоа луѓетонаоколу зборуваа дека Ќ станал месечар откако јабакнал за прв пат. Или можеби не. Други, пак, велеадека почнал да се здебелува по првиот бакнеж со неа. Иедните и другите беа во право.Секоја вечер Ќ ја сонуваше Земјата како огромна топкасало која се врти околу својата замислена оска, како датрча на подвижна лента за да ослабе. Неговата љубенаво сонот беше ѕвезда што свети и грее, се разбира,ѕвезда во облик на мала топка сало. (Сонувајќи, Ќ несфаќаше како таа не се топи од сопствената топлина.)Додека траеше сонот, Ќ го празнеше целиот фрижидери потоа провалуваше во најблискиот фитнес-клуб за датрча на подвижна лента. Не слабееше, затоа што јадешемногу повеќе отколку што трчаше. Пред да се раздени,со месечарски испружени раце се враќаше дома илегнуваше да спие. Кога се будеше не се прашувашезошто секој ден е сè подебел, зошто се буди испотени зошто фрижидерот е празен. Само беше среќен штозаспива и се буди легнат со главата на дебелиот стомакна љубената.Месечарењето на Ќ заврши сосема неочекувано, когаедна вечер ја сони Земјата како топка сало што речисине се врти. На небото ја немаше ниту неговата љубенакако ѕвездичка од сало. Нешто не беше во ред со соноти Ќ се сопна додека месечарски трчаше на подвижната

лента. Се разбуди сосема слаб. Облеката стоеше нанего како на плашило. Се чувствуваше преморен. Не мубеше јасно зошто се наоѓа на подот во фитнес-клубот вочетири часот наутро. Исплашен, посака да потрча дома,но едвај имаше сила да оди. Кога стигна дома, не јанајде својата љубена. На креветот беа оставени неколкуголеми парчиња сланина.- Дебелино! Каде си? - крикна панично и сеодвлечка до прозорецот. Погледна кон улицата иза последен пат ја виде својата љубена претворенаво топка сало како со огромна брзина се тркаланекаде далеку.Оттогаш Ќ секој ден седеше крај прозорецот и грицкашепарчиња сланина чекајќи ја дебелата љубена. Таа не сепојави, а тој не се здебели никогаш повеќе.:25:

ПРИКАЗНА Т:26:- Слободно фрлете ги мапите – им рече Т натуристите. Денес нема да ви ги покажамзнаменитостите обележани на нив. Заремнавистина сакате да ви раскажувам за изумрениобичаи? Сакате да чуете имиња на градителина урнатини? Сакате да гледате гробови навојсководци и масовни убијци? Да гледатеголи камења, темели на веќе непостоечкиградби? Тоа се глупости! Глупости! Одбивам дараскажувам такви нешта по којзнае кој пат! Башме заболе за царевите, кралевите, војсководцитеи владетелите! Да, да, убаво слушнавте! Башме заболе! Петнаесет години работам какотуристички водич во овој мртов град! Петнаесетгодини раскажувам глупости! Петнаесет годинисе трудам да им го задржам вниманието набудали како вас! А мојата приказна?! Што е сомојата приказна?! Фрлете ги мапите – уштееднаш рече Т. - Денес ќе гледаме поинаквизнаменитости.Туристите го гледаа зачудено, но ја прифатија новатанепозната тура што им ја понуди чудниот водич.- Внимателно погледнете го оној фрижидер! – речеТ. - Од таму го купив првото пиво. Продавачкатами го продаде иако бев детиште. Можеби затоашто забележа дека ѝ зјапам во деколтето.Слободно фотографирајте!

Дел од туристите ја напуштија групата незадоволниод водичот што им е доделен. Ги подготвуваа своитепоплаки до агенцијата што им го препорача Т.- Ене го основното училиште во кое учев. А енего и игралиштето во училишниот двор. Подоној кош се степав со најдобриот другар. Јас гоудрив со тупаница по носот, а тој ме удри сокамен по глава. Еве овде ми е лузната. Слободнопогледнете!Групата што го слушаше Т се преполови, но тој продолжида ги покажува личните знаменитости со несмаленавозбуда.- А сега внимание! – им свика. - Овде го имавпрвиот бакнеж. Да, точно под дрвото. Имаше иклупа на која ги врежав моето и нејзиното име,но повеќе ја нема. Ако има интерес кај туриститеќе поставам нова. И имињата ќе ги врежам пак.- А сега ќе ви покажам каде се опив за првпат.Еве, во ова паркче. Имав тринаесет години исо другарите пиев црвено вино. Нема никаковспоменик, но наскоро ќе поставам некаквообележје.Групата што го слушаше Т стана сосема мала. Останаасамо сеирџиите и непоправливите љубопитници, нотој не обрнуваше никакво внимание на бројноста натуристите што го следеа. Продолжи во силен занес дараскажува за местата што му значат.- Погледнете ја убаво пешачкава патека! Овдепочина мајка ми. Си одеше, одеше... и одеднаш:27:

:28:– туп! – падна. Срцев удар. Жално! Навистинажално! Сè уште нема споменик за таква мила идобродушна жена!- А сега најважното! Ќе ви ја покажам куќата надевојката што најмногу ја сакав и сè уште јасакам. Чекајте малку. Таа прво живееше во еднакуќа на оној рид, а потоа се пресели во едназграда на четвртиот кат. Што сакате прво давидите? Станот или куќата? Одговорете! Вас вепрашувам!Т не доби никаков одговор. Молкот како да го отрезни одзанесот. Забележа дека речиси се стемнило и го слушаатсамо неколкумина. Се загледа во малата група туристи.Полумракот не му пречеше да ги препознае најупорнитеслушатели: продавачката што му го продаде првотопиво, најдобриот другар со кој се тепаше на игралиштето,девојчето што првпат го бакна, другарите – соучеснициво првото пијанство и девојката што најмногу ја сакаше.Пред сите нив, со фенер во раката, со младешки лик исрдечна насмевка чекореше неговата покојна мајка. Гирашири рацете за прегратка и со бавни чекори тргнакон него.

ПРИКАЗНА СДецата го чекаат снегот за санкање, возраснитеза романтични прошетки, а оние со спортски дух заскијање. С никогаш не научи да скија, не се санкаше ине правеше романтични прошетки. И како дете и каковозрасен го чекаше снегот за да застане покрај улицатаи со другарите да мава автомобили со снежни топки. Таанавика ја загуби откако на четириесетгодишна возрастпогоди автомобил управуван од мошне плашлива жена.Топката на С удри во прозорецот од нејзината вратаи жената од страв се наведна; изгуби контрола врзавтомобилот, удри во најблиската улична светилка изагина на лице место.Полицијата никогаш не го фати и не го затвори С, нодоволна казна беше тоа што во снежните зимски деновиповеќе не си дозволуваше да мава автомобили. Наместотоа, секогаш кога ќе паднеше снег, С правеше големснешко – споменик на загинатата жена – и плачешепред него. Но, тој не плачеше само поради жената штоја уби, туку и поради идните жртви што очекувашеда ги предизвикаат неговите другари кои сè уште јанемаа изгубено навиката да му се радуваат на снегот настариот добар начин. Тие, пак, го толкуваа плачот на Ссосема поинаку:- Глеј го, се лигави зашто не успева да му закачицицки на снешкото! Божем мора да се познавадека споменикот се однесува на загината жена.:29:

ПРИКАЗНА Р:30:Дека Ирис ќе биде љубовта на неговиот живот,Р знаеше уште во прво одделение, кога ѝ го кренафустанчето за да види од каде ѝ растат нозете. ДекаИрис никогаш нема да го засака Р беше јасно уште вотрето одделение, кога му забоде молив во десното окоштом тој ѝ намигна.И слеп на едното око Р не губеше надеж. Наполуматурската вечер ја покани на танц, а таа муодговори мавајќи го со топчиња ископани од носот. Ртагуваше затоа што не можеше да ѝ врати со иста мера:поради енормно густите влакна од носот не можеше даисчепка ништо. Незадоволен и потиштен се повлече воосама. Не сакаше да има никаков емотивен живот нитуво средно училиште ниту за време на студиите. Потоацелосно се посвети на кариерата.Неговите професионални заложби вродија со плод,кога на триесет и тригодишна возраст стана министерза воајерство и следење комуникации. По цел денбеше зафатен со читање туѓи писма, слушање снименителефонски разговори и гледање видео снимки одкамерите поставени на улиците, во библиотеките иплакарите во домовите на граѓаните. И покрај вакватазафатеност, Р не престана да мисли на Ирис, која вомеѓувреме се омажи за брадест козметичар.

Р беше чесен човек, но заслепен од силните љубовничувства реши да ја злоупотреби високата и влијателнафункција. Поради премногу долгата брада, го прогласимажот на Ирис за политички неподобен и го затвориво самица. Потоа нареди на десниот глужд на Ирисда се постави камера свртена нагоре, кон нејзинотомеѓуножје, со образложение дека мора да постои врскамеѓу срамните влакна на Ирис и влакната од брадатана мажот ѝ. Така до крајот на својот доживотен мандатР можеше да ужива во глетката што ја виде во првоодделение.По неговата смрт дојде до смена на власта, па снимкитеод камерата поставена на глуждот на Ирис се продаваа восекоја трафика, како доказ за гнасотиите на претходниотрежим. - Какво сквернавење на една чиста љубов! – велеаретките почитувачи на покојниот министер. Оние кои него почитуваа, а беа многу повеќе, пуштија гласини декавлакната од неговиот нос биле подолги од срамнитевлакна на Ирис и брадата на нејзиниот сопруг. Ваквитетврдења никогаш не беа сфатени сериозно – за време насвојот долг живот Р ги избегнуваше новинарите и не беазачувани никакви снимки или фотографии од неговиотнос.:31:

ПРИКАЗНА П:32:Таа вечер П го измачуваше несоница. За даму стежнат клепките си го гледаше сиот свој изминатживот. Глетката не беше најпријатна, но даде резултатнекаде пред зори, кога една бела птица со женски ликслета на неговиот прозорец. Заспа цврсто.бела куќа на бел облак, носена од бели птици; бел чад одбел оџак, бела гитара без жици; бела музика од бел ѕид, белславеј надвор од вид; тик-так нон-стоп часовник ѕиден,отчукува време на живот иден; лево-десно шета еднобело клатно, со бела боја црта на празно бело платно:бели гради на бела жена, легната на бела постела; сетотоа на бело знаме веено од бел призрак, качен на бел риднад кој се спуштил бел облак.Тресок и ехо од кикот.Се разбуди во соба со силна светлина. Неколку луѓезагрижено зјапаа во него, со чудење внесувајќи му се влице. Посака да стане, но увиде дека рацете и нозете мусе врзани за креветот.„Како сте?“ – го прашаа луѓето во бели мантили.Tој молчеше. Наместо да даде одговор, сеобиде да им раскаже некаков чуден сон, но муобјаснија дека толкувачите на соништа одамна сеотпуштени од болницата како непотребен кадар(во тоа место сонувачи речиси и немаше).

„Утре ќе ви биде подобро“, – рекоа луѓето во белимантили и излегоа од собата гасејќи го светлото.На прозорецот од собата слета бела птица која однекаде му се чинеше позната. Наместо со песна гопоздрави со грозен кикот. За тоа време, некаде далеку,надвор од собата, надвор од приказнава, надвор одсветот, се смешкаше Слободата, задоволна што уштееднаш се покажа точна нејзината констатација: „не сумпрепорачлива за сонување“.:33:

ПРИКАЗНА О:34:О беше убава девојка. За жал, се роди со говорна маана.Не можеше да ја изговори буквата „O“. Затоа не можешеда каже ниту како се вика. Кога ќе ја прашаа за иметообично молчеше.Сепак, еден ден се досети на мала мудрост. Со себе зедепластичен обрач. Кога ја прашуваа за името вртешехулахоп. По неколку минути кружење со обрачот околуполовината, соговорникот ќе се сетеше дека таа има имеслично на кругот – О.Еден ден О се сретна со глув човек.„Како ти е името девојче?“ – запраша глувтарот,а таа почна да врти со обрачот.„Како? Како? А?“ – прашуваше глувтарот.О вртеше сè посилно и посилно.„А? Молам погласно. Не те слушам“, – викашеглувиот.О се разлути и го вртеше обрачот околуполовината најсилно што можеше; толку силно,што си го скрши ’рбетот.„Оооооооф!“ – извикна таа умирајќи, без да знаедека неколкукратно си го изговорила името.

ПРИКАЗНА ЊПо сентименталната прошетка на снег сољубената, Њ смртно настина. Киваше, кашлаше, семрсулавеше и се лигавеше. Беше одвратен за гледање.Бунтовник по природа, ѝ објави војна на настинката.Откако безуспешно ја нападна со чај од канабис,премина на „тешка артилерија“: си ја свари омиленатасупа со фиде во форма на букви.Њ имаше огромно искуство во мрсулавење и лечење сосупа од букви. Имаше изедено безброј букви и азбуки, паму требаше неполна минута за да испразни чинија супа.Сркаше со светлосна брзина и воопшто не му пречешетоа што супата е жешка. Лажица по лажица и чинијатаречиси се испразни.Њ бездруго ќе оздравеше да не се засркнеше одпоследната лажица. Форензичарите констатираа смртод задушување. Во грлото му најдоа заглавена буква одфиде. Буквата „Њ“.:35:

ПРИКАЗНА Н:36:Н беше ковач. Живееше на крајот од градотна осмиот кат, во стан претворен во работилница.Најдобри пријатели му беа чеканот и наковалната.Времето го минуваше преобликувајќи усвитено железомеѓу нив. Понекогаш удирајќи со чеканот го погодувашеритамот на своето срце. Тогаш се добиваше најцврстожелезо. Таквите предмети Н не ги продаваше, туку сиги задржуваше за себе. Еднаш му успеа цела неделада удира врз железото во ритамот на срцето. Така синаправи најцврста ограда за терасата. Можеби оградатаможеше да го спречи падот од високо, но не можеше даго спречи гледањето далеку. Н луташе со погледот вонедоглед. Насекаде гледаше жена.Една студена зимска ноќ кога парното греење бешеисклучено, осаменоста го нападна Н повеќе одбило кога. Стана од креветот и извади едно реброод радијаторот. Од него направи жена. Ја постави натерасата потпрена на оградата, за да можат заедно даго гледаат изгрејсонцето. (Убаво e кога двајца гледаат воиста насока, мислеше Н.)Штом сонцето изгреа, од пресилен ветер илисамоубиствен нагон, железната жена се преврте прекуоградата и падна на улица. Додека Н да успее да сесимне долу, таа веќе беше одвлечкана од скитниципрепродавачина старо железо. Н се врати на терасата.Го изгледа изгрејсонцето сам. Седеше на тераса дозајдисонце.

Потоа влезе внатре и се фати за работа. Удирашекрвнички по железото. Му беше гајле за ритамот.Направи остар нож и пред да си легне го стави подперница. Сонуваше како некому се заканува.:37:

ПРИКАЗНА М:38:Првиот ден М излезе да се прошета на пладнеи забележа дека има две исти сенки. Едната фрленалево од него, а другата десно. Низ главата му поминаасекакви мисли. Помисли дека има два живота; деканеговата душа има две тела; дека неговото тело има дведуши; дека има способност да умножува светови и гогреат две сонца... Отрча до првиот излог и се огледа настаклото. Во одразот имаше само еден лик. Тој.Вториот ден М излезе да се прошета попладне и забележадека има две различни сенки. Сенката лево од него бешесилуета на маж, а онаа десно силуета на жена. Низглавата му поминаа секакви глупости. Помисли дека вонего живее некоја друга; дека во неа живее некој друг;дека има моќ да создава небесни тела и го греат двесонца: машко и женско. Отрча до најблискиот излог и сеогледа на стаклото. Во одразот виде двајца: својот лик ижена до него. Пред да викне од шок погледна десно одсебе. До него стоеше жена што си ја местеше фризуратапред истиот излог. Ја намести и бргу си замина. Муолесна.Третиот ден М излезе да се прошета навечер и забележадека неговото тело фрла четири животински сенки: еднана куче, една на мачор, една на лав и една на магаре. Низглавата му поминаа најразлични мисли. Помисли декауличното осветлување сковало заговор против него;дека го следат духови на мртви животни од зоолошкатаградина; дека тоа што му се случува е добра фабула

за басна... секакви будалаштини помисли М. Отрча донајблискиот излог да се огледа, но во стаклото не виденикаков одраз. На излогот од затворената продавницабеа наредени плишани животинки: куче, мачор, лав имагаре. М отиде и до следниот излог. Повторно немашеодраз во стаклото. Всушност, застана пред кафуле.Одвнатре го гледаа еден куп луѓе. Покажуваа со прсткон него и му се смееја на четирите животински сенки.Четвртиот ден М не излезе да се прошета. Се плашеше одсенките кои може да ги фрли неговото тело. А и целиотград зборуваше само за човекот со четири животинскисенки.Петтиот ден М излезе да се прошета наутро и забележадека е мрак. Сонцето не изгреало, а немаше нитуулично осветлување. Не знаеше што да помисли.Само се израдува што неизгревањето на сонцето тоаутро ја засени приказната што се ширеше за неговитеживотински сенки.:39:

ПРИКАЗНА Љ:40:Љ беше многу побожна и имаше дебел газ.Често одеше во црква да се моли за сè и сешто. Живототвоглавно ѝ беше убав; освен кога ѝ го загорчуваа децатана соседите. А тие беа вистински злобници. Измислуваасекакви прекари за неа, особено за нејзиниот задник.Еднаш Љ излезе од дома, а на улица - ете ти ги децата насоседите. Викаа на цел глас: „Љ има газ ко телевизор! Љ.има газ ко телевизор!“„Екран 72!“ - додаде едно дете.Љ се правеше дека не ги слуша и замина во црква намолитва. Кога се врати, ја најде сосетката пред зградаизбезумена и уплакана. Децата ѝ умреле додека игралевидеоигри. Телевизорот експлодирал.„Не разбирам... нов беше“, – липаше нажаленатамајка.Љ беше среќна што молитвите ѝ беа услишени. Зада ја утеши ужалената сосетка, ѝ подари сосема новтелевизор. Екран 72.

ПРИКАЗНА ЛПо долго вежбање и мачни подготовки, Л собрахраброст да се појави на аудицијата за најдобар танчер.Однадвор салата му изгледаше сосема обично, но когаизлезе на сцената непријатно се изненади: наместонајавената жири комисија спроти него стоеја неколкуводачи на африканско племе што не можеше точно даго препознае. Стегајќи копја во рацете, го гледаа со немасериозност.И покрај ваквата не баш мала непријатност, Л го зазедепочетниот став за точката што требаше да ја изведе.Чекаше да биде пуштена музиката на која требашеда танцува. Следеше второ непријатно изненадување:наместо музиката со која се пријави на аудицијата,слушна само длабоки удари на тапани во некој сложен,нему непознат ритам. Не знаеше како да се движи натаква музика и како скаменет стоеше во место.Лутината на лицата на племенските водачи станавидлива. Со незашилениот крај на копјето удираа воземја во ритамот што се слушаше. На Л му пристапи еденсосема модерно облечен човек. Говорејќи на неговиотјазик, но со многу грешки, му објасни дека задоцнил нааудицијата, дека древното африканско племе ја освоилосалата и дека се наоѓа во земја во која е смртен гревнеумеењето да се одигра ритуалниот танц во чест навладетелот.:41:

ПРИКАЗНА К:42:К имаше убаво заоблено стомаче со спојлери иприлично слабички нозе. Понекогаш се здебелуваше,понекогаш ослабнуваше, но нозете секогаш ѝ остануваакакви што си беа. Поради слабите нозе, момчето честоја задеваше со недоделкани коментари. Еднаш, носејќиѝ чоколадо со лешници, ѝ рече:„Знаеш ли што? Секој ден ќе ти носам по едночоколадо. Стомачето ќе ти се здебелува, а нозетене, и ќе станеш како компирче на чепкалки.“На ваквиот груб коментар К многу се налути и му речена момчето дека не сака да го види неколку дена. Вомеѓувреме, си ги исече нозете, ги стави во вреќа сокомпири и му ги испрати по пошта.Кога тој ја доби пратката не можеше да поверува. Брзоотиде кај неа. Ја затекна пред нејзината куќа без нозе иво инвалидска количка.„Ете, така ти е кога многу зборуваш! Има сега тида ми ја туркаш количката!“ – луто му свика К.Од ваквиот нејзин потег момчето побесне, па ѝ речедека не сака да ја види неколку дена. Во меѓувреме,си ги исече рацете на циркулар, ги стави во вреќата сокомпирите и нозете на К и ѝ ја испрати назад.Кога К ја доби својата вреќа збогатена со рацете намомчето, не можеше да поверува. Веднаш му се јави и гоповика на итен разговор кај неа дома.

Тој пристигна и налутено ѝ рече: „Така ти е кога сеправиш многу паметна! Да видиме сега како ќе ти јатуркам количката без раце!“К го гледаше со зината уста и по неколку секундизаплака. Малку по неа заплака и тој. Плачеа минута-две.Ред солзи, ред мрсули. Потоа тој отиде до нејзинатаколичка. Ѝ седна во скутот завртен кон неа, ја прегрнасо нозете и страсно ја бакна.Си ветија дека никогаш повеќе нема да се караат заглупости.:43:

ПРИКАЗНА Ј:44:Првиот ден Ј се разбуди со силна болка во рацетеи нозете. Се зачуди кога виде дека на себе има розевибебешки пижами што силно ја стегаа. Набрзина гираскина и небаре окови ги отфрли од себе. Почна да сиги раздвижува помодрените екстремитети и си ја вратициркулацијата на крвта во нормала.Вториот ден Ј се разбуди и се изненади кога виде декае бебе облечено во пижами за возрасна жена. Рацетеи нозете ѝ се заплеткуваа во предолгите ракави иногавици. Горниот дел речиси целосно ја покривашеи таа едвај ѕиркаше низ отворот за главата. Сакаше давикне некој да ја преоблече, но не можеше да зборуватуку само да плаче и да цимоли. Јасно, никој не дојде даѝ помогне.Третиот ден Ј сонуваше дека е бебе облечено во пижамиза возрасна жена, што сонува дека е возрасна женаоблечена во бебешки пижами. Се разбуди пиштол гола.Четвртиот ден Ј се јави кај другарка ѝ Сибел; мајка ѝ екројачка, па ќе ѝ сошие пижами по мерка.

:46:стана необично рано. Го разбудија силните грмотевици игласното фучење на ветерот. Такво невреме во гратчетоне се паметеше. И се израдува. Помисли дека на таквоневреме никој не би излегол од дома за да оди воциркус. Беше во право. Не само што немаше редицапред шаторот на дивјакот, туку и немаше жива душа воцелиот циркус.И плати влезница и за парите го доби потребниот камен.Влезе во шарениот шатор и го здогледа „џубоксот“. Бешеодвратен. Од него се ширеше неподнослива реа. Сочуден сјај го гледаше И право во очи и испушташе гластивок како далечно ехо од ревење. И не веруваше декавакво полуживотно може да пее; уште помалку да муја погоди омилената песна. Сепак, замавна со каменотнајсилно што можеше. Многу се разлути кога, порадиголемата возбуда или преголемата смрдеа, го промашидивјакот. Налутен излезе од шаторот. Се бореше содождот и силниот ветер додека да стигне повторно добилетарата. Овој пат, за секој случај, зеде два камена.По втор пат влезе во шаторот, нанишани внимателно сомногу концентрација, но пак промаши.„Трета среќа“, – си помисли, и пред да го земетретиот замав, железната конструкција нашаторот се урна врз него од пресилниот ветер.

ПРИКАЗНА Ѕ„Доста досаѓаш, досадна една! Ме мрзи сега даодам по наполитанки!“ - ѝ рече Ѕ на цимерката, која солутење излета низ вратата велејќи дека ќе си купи сама.Познавајќи ја долго време, Ѕ очекуваше дека лутинатанема да ѝ помине брзо. Ја чекаше да се врати и сакашена смеа да ѝ се изгребе од наполитанките, со надеж декатаа ќе престане да му се лути.Поминаа петнаесет минути, а неа ја немаше.Продавницата се наоѓаше многу блиску и Ѕ очекувашедека за пет-шест минути таа би требало да се врати. Сезагрижи. Мислеше дека цимерката уште му е лута занеговата неуслужливост, па се инаети и скита некаде.Поминаа уште два часа. Уште ја немаше. Ѕ се загрижиуште повеќе. Помина уште еден час и да не заѕвонешетелефонот Ѕ ќе се загрижеше најмногу на цел свет!Господине, се јавуваме од Градска болница. Жални е што ќе мора да Ве известиме... Вашатацимерка... мртва е... несреќа... несреќен случај...наполитанка... се засркнала... се задавила...примете сочувство...Ѕ немаше време ниту да заплаче. Уште пред да јаспушти слушалката некој тропна на вратата. Тој отвории отскокна чекор наназад од страв. Пред него, насмеана,стоеше цимерката со кутија наполитанки во рацете.:47:

:48:„Сакаш? Земи“, - го понуди таа. Ѕ одби со изговордека не му е добро, не може да јаде и мора даседне.„Пребледен си. Да не ти паднал шеќерот? Земинекоја наполитанка, де!“ - настојуваше насмеанацимерката, очигледно без повеќе лутина во себе.Ѕ ја гледаше исплашено, како да гледа дух. На моментиизгледаше како да не гледа во неа туку низ неа. По вторпат одби: „Не, не. Не сакам.“Натегањето земи-не сакам ќе траеше уште долго, да него прекинеше повторното ѕвонење на телефонот. Ѕ сештрекна. Скокна како попарен и ја грабна слушалката.„Повторно се јавуваме од Градска болница... Вемолиме простете... пред малку... грешка... грешкабеше... колегите го згрешиле бројот... извинете...извинете“Ја спушти слушалката; длабоко воздивна и се насмеа.„Кој беше?“ - праша цимерката.„Никој. Грешка. И ајде, дај од тоа наполитанкитекога веќе си запнала.“

ПРИКАЗНА ЗЗ беше мало детенце со ледена но топланасмевка и румени обравчиња. Живееше во сликовница,во приказна со среќен крај, точно на четиринаесеттатастраница. Таквиот живот имаше свои предности.Нацртан како дете, З не старееше. Живееше со своитеврсници – дечињата што ја прелистуваа сликовницатакоја се пренесуваше генерациски во семејството. Когаедно дете ќе пораснеше, секогаш ја преземаше некој одпомладите членови.Иако нацртан не можеше да се движи, З беше среќен и несметаше дека живее еднолично. Постојано се дружешесо нови и нови другарчиња. Животот му течеше самокога детски очи гледаа во сликата на четиринаесеттатастраница, но тој не се жалеше. Знаеше дека когатогашќе се најде некој негов врсник што ќе ја отворисликовницата. Сметаше дека си обезбеди вечност.Но, З не предвиде дека сликовницата во која живеешеможе да падне во погрешни раце. А се случи токму тоа.Детето што ја наследи воопшто не сакаше да чита, нитупак му се гледаа слики. Ја оштети и речиси ја распартализа неколку дена. Оттогаш никој повеќе не ја читаше.Остана заборавена во подрумот во кутија со стари книги.Потоа животот на З се претвори во спиење меѓу корици;дремење без надеж дека некое дете, некаде, некогаш,повторно ќе погледне во неговите вечно млади румениобрази. Тиражот на сликовницата од илјада примероцине му претставуваше утеха.:49:

ПРИКАЗНА Ж:50:Чепкајќи по фиоките, Ж пронајде многу писма,стари фотографии и исечоци од весници. Се израдува штосе сретна со предмети за кои веруваше дека сигурно сеизгубени, но најсреќен беше што пронајде едно еротскосписание („Playboy“ или така нешто) за кое воопшто несе сеќаваше дека го имал. Откако го најде списанието,сите останати дребулии ја изгубија важноста. Набрзинаги врати во фиоката фотките, писмата и исечоците,па се посвети на гледање женски облини. Разголенитемомички не му предизвикуваа големо внимание; веќевидени и напамет научени пози што ги „возбудуваат“читателите (всушност, гледачите) на таквата литература.Сепак, двете средни страници го оставија со подзинатауста. На нив беше испружена есенската убавица Дуња,од убава поубава, од гола погола.Ж не можеше да ѝ се изнагледа. Првиот пат ја гледашецели десет часа и заборави да јаде, а потоа ја гледашесекој ден, три пати по осум часа. Благодарение наматематиката, знаеме дека Ж не правеше ништо другоосвен што зјапаше во голата Дуња со подзината муцка.Неговите некако се помирија со опсесијата на својотсин единец, па го оставија да прави што сака. Самоповремено го прекинуваа за да му донесат јадење.Но Ж навистина претера. Еден ден, изнемоштен, ослабени пребледен, едвај собра сили да ја истргне среднатастраница на списанието, се облече во свечено одело и сеупати кон матично.

„Ќе се земеме“, – им рече на матичаритепокажувајќи им ја сликата од Дуња.„Со кого?“ – прашаа.„Со неа“, – одговори.Го погледнаа чудно. Дотогаш немаа сретнато човек штосака да се ожени со слика. Прво мислеа дека се шегува,па дека е од скриена камера, за најпосле да викнатжолто комбе.Ж го затворија во лудница. Му го соблекоа свеченотоодело и му облекоа малку поинаква конфекција (соспоени ракави, се разбира). Сликата од Дуња ја вратијана неговите родители, кои од жал за синот ја закачија водневната соба над телефонот.Во лудница расположението на Ж беше променливо. Часбеше примерен пациент, час вистински лудак. Молчеше,молчеше, и одеднаш, тресејќи се и со згрчено лицевикаше на цел глас: Дуњаааа! Дуњаааа! Најчесто сесмируваше брзо, но едно попладне не престана да гоизвикува името на есенската убавица цели седум часа.Едвај околу единаесет навечер го смири една стараболничарка која се досети да му чита приказни одЦепенков.- Ајде, ајде, смири се! Слушни што станалопонатаму: ...го зел и тој клуч, та отишол кајстотата мааза, та ја отворил и што да види:една убаа и преубаа девојка стојала просто и одлицето на девојката го огреа едно силно сонце,та му се зел зрако од очите и паднал на земи какоумрен. Лежал што лежал и едно време се испраји,:51:

:52:та пак ја погледнал. Мислејќи си оти е жива тајадевојка, коа се прибрал до неа, ја видел оти билазугравдисана.- Бре, да видел госпо, - си рекол сам со себе, - јас јасторив оти е жива, ами таја била зугравдисана.Ах, дали ќе биди жива оваа девојка? Или ќе јавидам жива, или ќе умрам!Од тој саат му беше влегол еден мерак и од ден на ден сèцарев син венееше од големио мерак што му беше влеголво мислата за убајината на таа девојка...Ж заспа како бебенце.Следниот ден болничарката се јави кај неговитеродители.„Госпоѓо, Вашиот син избега од болницата.Дали можеби се вратил дома? Ако е дома, Вемолам донесете го овде. Ние само сакаме да мупомогнеме.“„Избегал?! Како тоа избегал?!“ – извикна мајкатана Ж и ја испушти слушалката кога ја виде предсебе сликата на ѕидот: црно бела фотографија, ана неа Ж во свечено одело и Дуња во венчаница,фатени рака под рака. Мајката на Ж ја откачисликата и ја искина на парчиња, без надеж деканекогаш ќе дочека внуче. Од паднатата слушалкасè уште се слушаше гласот на болничарката:„Госпоѓо! Госпоѓо! Ние само сакаме да мупомогнеме...“

ПРИКАЗНА ЕЕ отиде во театар да ја погледне премиерата напретставата која долго ја очекуваше, но се зачуди когавиде дека е единствен присутен во гледалиштето. Ипокрај слабата посетеност претставата започна сосеманормално. И тоа само за него. Почетокот беше здодевен.Е чекаше да дојде битниот, возбудливиот, интересниотмомент. Не дочека. Претставата беше удав до самиоткрај. На Е му беше незгодно да ги остави глумците безаплауз, па стана и силно заплеска со рацете. Иако лоши,актерите беа искусни и ја проѕреа неговата намера.Наместо да се поклонат, му возвратија со уште посиленаплауз. Навистина, Е одглуми дека му се допаднапретставата многу подобро одошто глумците глумеа насцената. Не му беше сосема јасно како од обичен гледачстана актер, па збунет, го напушти театарот без да сепоклони.:53:

ПРИКАЗНА Ѓ:54:Иако штотуку оженет, Ѓ имаше една забранетамузичка желба: да ѝ го свирне на новодоселенатакомшика Елена. Ѝ фрли око уште првиот пат кога јавиде. Самата помисла на Елена во него раѓаше силнавозбуда и копнеж да води љубов со неа (да не речеме,да ја плесне). Во почетокот, се погледнуваа и си велеа„добар ден“ со широки насмевки. Подоцна, кога и дасе сретнеа, со задоволство застануваа на разговор.Добрососедските односи набргу беа воспоставени. Иповеќе од тоа.Ѓ беше атеист, но се чини дека Господ му ги услишимолитвите. Ја сретна Елена пред зграда. „Здраво, какоси? Јас, еве, одам на работа.“ Таа само се насмеа. Мунамигна и тивко му шепна: „Мажот ми е на пат. Самасум. Вечер во десет.“ Ѓ го слушна она на кое се надевашетолку време. Срцето силно му затупка и речиси сеодвои неколку милиметри од земјата. Отиде на работа.Средуваше разни документи и предмети, но со умот,срцето и некои други органи беше во неговата зграда, напетнаесетиот кат, онаму каде живееше Елена.Во 22:00 излезе од дома. Го повика лифтот, влезе во негои го притисна копчето со број петнаесет. Се погледнаво огледалото за да си ја поправи фризурата. Му седопаѓаше како изгледа. Лифтот тргна нагоре, но веднашпрестана да се движи. Светилката се угасна. На Ѓ му стананепријатно. Мразеше темница, а изгаснатото светлосамо да го засилуваше чувството на клаустрофобија кое

и онака го имаше. Почна да тропа по вратата. „Смиретесе господине, снема струја. Мал проблем. Ситница.Брзо ќе средиме“, - се слушна гласот на мајсторот. Понеколку минути дојде струја и лифтот тргна нагоре. Ѓуште еднаш се погледна во огледалото да си ја проверифризурата. Се стаписа. Најпрвин му се појавија неколкубели влакна во косата. Потоа и на брадата. Двете браздина челото сè повеќе се продлабочуваа. Како што лифтотодеше нагоре, така Ѓ сè повеќе старееше. Паничнопочна да притиска и да удира по копчето СТОЈ, нолифтот продолжуваше да се искачува нагоре. Ѓ паничноврескаше: „Стој! Застани! Стоооооој!“Кога стигна на петнаесетиот кат, веќе беше подгрбавенќелав старец, со бела брада и збрчкано лице. Како ќеоди сега кај Елена?! Сакаше да се врати, но договор си едоговор. Ја турна вратата од лифтот и излезе, оставајќија самата да се затвори. Тропна на вратата на Елена. Муотвори млада девојка. Ѓ се накашла и со изнемоштенглас праша: „Добровечер. Тука живее Елена?“- „Господине, баба ми почина пред десет години.Не знаевте?“Ѓ многу се натажи. А не би требало. Тој беше старец.Импотентен старец. И да беше Елена жива, тешко декаби можел да направи нешто со неа, освен да пие чај.Без зборови се сврте и тргна да си оди. Се упати конлифтот, но на вратата стоеше залепен лист: НЕ РАБОТИ.Застенка и тргна надолу по скалите. Се симнуваше долгои бавно. Tолку бавно, што е невозможно да се раскажево олку кратка приказна.:55:

ПРИКАЗНА Д:56:Д навистина треба да е среќен што преживеа.На едногодишна возраст, лазејќи по подот, удри во маламасичка на која стоеше глобус. Масичката се заниша иглобусот му падна точно врз главата. За среќа, ударот неостави поголеми последици, освен што кога порасна, Дстана студент по географија. Неговите родители честосе присетуваа на случката и на шега велеа дека светотму се урнал врз глава.Патувањата низ светот не го интересираа. Всушност, Дмногу сакаше да патува. Но, за неговите патувања не бешепотребно ниту да ја напушти собата. Енциклопедиите,учебниците, атласите и разните мапи беа доволни да гопреместат и пренесат каде што ќе посака. Секоја вечер,дружејќи се со нив, запознаваше нови и нови непознатипростори. Учеше со голема страст и посветеност. Не мупречеше ниту гласниот звук од телевизорот во соседнатасоба кој редовно забораваше да го исклучи.Од сите мапи, најмногу ја сакаше големата мапа на светотшто зафаќаше еден цел ѕид од неговата соба. Секојавечер седеше пред неа како пред божество; запишувашенешто во бележникот; заокружуваше имиња на местакои првпат ги слуша; и се разбира, патуваше. Ја галешемапата со прстите како љубовница. Кога шеташе по неа,доволен беше еден допир со прстот врз Сахара за да сепрепоти. Само еден допир со прстот врз Арктикот и веќему се тресеа вилиците од студ.Еднаш, додека шеташе со показалецот и средниот прстниз Сибир, толку му застуде, што настина во истиот миг

и кивна токму врз Русија. Од вклучениот телевизор сеслушаше тивкиот глас на спикерката: ...епидемија нагрип од вакви размери досега не се памети... рускатадржава презема итни мерки за спречување на... Сето тоане допираше до Д кој занесен гледаше во којзнае кој делод светот.Друг ден, пак, Д случајно ја допре Италија со цигараи направи мала дупка на мапата. ...шумскитепожари веќе петти ден продолжија да беснеат... сешират... италијанската армија им се придружи напротивпожарните екипи во борбата со огненатастихија...Трет пат, тој брзаше некаде и поминувајќи невнимателно,ја закачи мапата со лактот. Таа се откачи од клинецот којја држеше на ѕидот и падна на подот. Следните деновиод целиот свет пристигнуваа вести за земјотреси. Никоји ништо не беше асеизмично. Земјата речиси секаде сиго менуваше ликот.Со тек на време, мапата на Д стана изветвена и излитена.Беше невозможно да се учи и да се патува на неа.Родителите знаеја што претставува таа за него. Знаејаколку му значи географијата, па решија да го изненадат.За неговиот роденден, кој се совпадна со денот назатемнувањето на Сонцето, му купија нова мапа со истаголемина. Старата веќе беше непотребна. Мајката на Двлезе во неговата соба, ја свитка старата мапа во ролнаи се упати кон најблиските контејнери. Од телевизоротсе слушаше гласот на една откачена стара баба штосе претставуваше како гатачка. Мрмореше некаквиглупости за крајот на светот.:57:

ПРИКАЗНА Г:58:Животот на Г одеднаш се промени. Не беабетонски само зградите во населбата во која живееше.Бетонски станаа и килимите во неговиот стан. Затоа,Г понекогаш се збунуваше и мислеше дека е на улица.Бетонски станаа и фотелјите, и троседот, и табуреткатаи столовите, така што беше многу неудобно да се седи нанив. Бетонски беа и вратите и прозорците. Огледалотоисто така беше бетонско, па затоа на Г му беше мошнетешко да се огледа во него. Наместо ликот на Г, тоаодразуваше мозаик со мотив на диво животно, составенод црни и бели камчиња. Креветот, душекот, покривачот,перницата, па дури и пижамите, беа бетонски, такашто беше невозможно да се заспие во нив. Полицитена кои стоеја книгите, се разбира, беа бетонски. (Закориците на книгите веројатно веќе претпоставивте.)Телевизорот, одлично вклопувајќи се во ентериерот,беше бетонски, па се чинеше дека постојано емитуваедна иста програма. Можеби нема да верувате, но исендвичот кој Г еднаш се обиде да го изеде за ручекбеше бетонски! Малку фалеше да му ги искрши забите!Кога едно утро наместо снег заврна свеж малтер, Г веќесе загрижи. Почека да престане врнежот и да се исушатулиците. Ја собра сета бетонска тежина од станот, јастави во ранец и излезе на улица, цврсто решен да несе врати повеќе. За да ја ублажи маката од преголемататежина, Г пееше за време на прошетката. Но, тежинатане се намалуваше, туку сè повеќе се зголемуваше.

Затоа, колку што ранецот стануваше потежок, толкупесната на Г стануваше погласна. Во еден миг ранецоттолку му стежна, што Г престана да пее и крикнагласно како диво животно, толку гласно, што го изгубигласот. Г онеме. Бидејќи нем, тој го остави ранецот натротоарот и продолжи да чекори без бетонската тежина.По грчевитата гримаса што не ја тргаше од лицето,минувачите дознаваа дека никогаш не му олеснaло.:59:

ПРИКАЗНА В:60:В не веруваше во Дедо Мраз ниту кога бешедете, иако секоја Нова година наоѓаше подароци поделката. Сепак, не пропушташе да си замисли мноштвожелби кои некој, било кој, требаше да му ги исполни.Понекогаш желбите навистина се исполнуваа. Најчестоне.Времето минуваше и В подостаре. Бројот на желбите мусе намалуваше, но секојдневно растеше силината на сегавеќе единствената желба. Ех, како би бил добредојденеден непостоечки Дедо Мраз да го врати во детството,во она време кога добиваме играчки и покрај тоа штоне веруваме во него; кога самото постоење е доволнапричина да се биде сакан; кога нашата прегратка енаграда за возрасните, а насмевката е топлина заприсутните во собата; несмасните зборови се причиназа развеселување, a едно одење до продавница изнудувапофалба.В стоеше до новогодишната елка и со неверувањегледаше во пакетчето завиткано во украсна хартија. Јаодврза панделката и го отвори. Внатре имаше светкавшарен појас и писменце: „Ти В, никогаш не веруваше вомене. И тешко може да се каже дека беше умно дете. Ипокрај тоа, јас сепак ти носев играчки под елката. Јас иденес кога си возрасен немам ништо против тебе. Еве, тија исполнувам желбата. Стави го појасот на панталоните,притисни го копчето на токата и уживај во детството.Искрено твој, Дедо Мраз.“

В не се двоумеше ниту за миг. Постапи точно по упатствотона Дедо Мраз. Го стави појасот и го притиснакопчето. Постепено почна да го губи тлото поднозете. Беше обземен од некакво лебдечко чувство.Гравитацијата повеќе немаше значење. Силна светлинаму ги заслепи очите. Потоа сè што гледаше околу себебеа виножита. И така неколку минути.Тресна во ѕид. Падна на подот и видот му се врати.Виножитата исчезнаа. Од некаде се слушна дебел глас:СТИГНАВМЕ. Тој лесно си ја препозна детската соба востарата куќа, урната пред триесетина години. Се обѕрнанаоколу и се натажи: собата беше мрачна. Сликитена ѕидовите беа потемнети. Сликовниците одамна гоизгубиле шаренилото. Во аглите на таванот имашепајажина. Од аглите на собата го демнеа дебели теткисо виклери во косата. Сакаа да му ги штипат образитекои веќе одамна не беа обравчиња. Сето детство сесостоеше од правливи полици со полурасипани играчкии растурени сложувалки со изгубени делови.Набрзина и со голема лутина В ги собра играчкитево најлонска вреќа. Скокаше врз неа додека не гиискрши на најситни парчиња. Го извади појасот и готресна од земја. Ја згази токата со стапалото. Чувствотона лебдење се повтори. Се повтори и заслепувачкатасветлина. Виножита немаше.В лежеше на подот во својата куќа. Го слушна пукањетона огнометот и стана. Застана покрај елката. Подарокнемаше. Околу каминот беа расфрлани жарчиња,јагленчиња и многу пепел. Набргу пристигнаапријателите и соседите. Му ја честитаа Новата годинаи го потсетија да си го поправи оштетениот оџак. Самошто не се срушил.:61:

ПРИКАЗНА Б:62:Неговиот краток живот беше една никогашдокрај издишана воздишка. Сето постоење му мина вомачна загушливост. Чувството дека губи здив никогаш него напушти. Сепак, Б беше борец и не се откажуваше тукутака од правото на дишење. Постојано го проветрувашемалиот тесен стан и често шеташе во природа. Залудно.Дишењето му беше старечко. Градите болно го гребеапри секој земен здив. Навистина, Б беше асматичар, нолекарите се чудеа на грозниот звук што му се јавувашеод градите. Во долгогодишното работно искуство немаачуено ништо слично: и турпија што минува врз металзвучеше попријатно.Сфаќајќи ја со текот на времето залудноста на прошеткитево природа, Б се повлече меѓу своите ѕидови и повеќе неизлезе. Поради инаетот што сè уште си го чуваше восебе, се насели во фотелјата крај секогаш отворениотпрозорец, со надеж дека еден ден ќе дише нормално.И чекаше така со отворен прозорец. Чекаше... Чекаше...По определен број вдишувања и издишувања тој конечноиздивна. Кога дознаа, и малкутемина негови блискивоздивнаа олеснително. Го закопаа како што е редот - собоца кислород во гробот. Потоа речиси го заборавија. НоБ како нешто да паметеше.Одвреме-навреме по некој од познаниците ќе сеприсетеше да му го посети вечното почивалиште. Исите се морничавеа. Од земјата околу гробот се слушаше

матен, далечен звук на метално гребење, звук носен одтивок ветар, ветар како слаба недовршена воздишка. Одтаквиот звук и здивот можеше да запре! И навистиназапираше. Секој посетител на гробот на Б порано илиподоцна се водеше како исчезнат.Телевизиите сигурно би емитувале интересни стории зачудното место, но ниту еден репортер не се враќаше одснимањето.:63:

ПРИКАЗНА А:64:Поминаа три години откако пропадна пекаратана добродушниот старец А. Оттогаш, сè што можеше дасе чуе од него беше: Пи, пи, пи! Пи, пи, пи! Секој ден, поцел ден, тој шеташе во градскиот парк и хранеше гулабисо трошки леб. Трошките ги сееше и низ градските улици,со надеж дека го намалува светскиот глад. Можеби самонамалуваше некаква единствено нему позната жед. Којби знаел.Некои го сметаа за чудак, други за чукнат, а трети госметаа за непресметлив и бегаа од него. Гулабите госметаа за свој хранител и заштитник, а самиот А несметаше ништо. Само си ја продолжуваше едноличнатапрехранбена мелодија на својот живот: Пи, пи, пи! Пи,пи, пи! Таквата негова мелодија течеше сè додека Ане почна да смета дека и самиот е гулаб. Всушност, тојзнаеше дека е. Само требаше да го провери тоа и да сеувери еднаш засекогаш. Затоа, еден ден пред изгрејсонцесе качи на покривот на зградата во која живееше.Ги рашири рацете правејќи си крила од парталавиотмантил, се затрча кон работ на зградата и скокна.Оттогаш никој повеќе не го виде А. Соседите бргу гозаборавија. На него се сеќаваа единствено гладнитескитници и бездомници, кои секој ден пред изгрејсонцепред неговата зграда наоѓаа три векни леб. Не гозаборавија ниту гулабите кои ги јадеа трошките штопаѓаа од устите на скитниците и бездомниците. Музаблагодаруваа со свечен лет, кружејќи неколку пати

околу зградата. Застануваа на покривот, на самиот раб,токму онаму од каде А полета.:65:

ЗАЛУТАНИ ЗАПИСИ:66:Овие записи, во својата почетна форма, се наоѓале воглавата на авторот уште од неговото раѓање. Порадивродената расеаност, тој им дозволил да залутаат намногу различни страни и да водат самостоен живот.Потоа бил принуден да ги бара насекаде за да ги сместиво книгава. Некои од залутаните записи никогаш неги пронашол. Некои од оние што ги пронашол толку гоизмачиле во потрагата што не се сеќава ниту каде гипронашол.

ЛИНИИ *Со особен интерес и внимание читате некојакнига. Местата што ви се допаѓаат и ви се чинатпозначајни ги подвлекувате со молив. Завршувате сочитањето, книгата ви остава одличен впечаток и им јапрепорачувате на повеќемина пријатели. Конечно, ѝ јапозајмувате книгата на една пријателка.И таа е внимателна во читањето. Ги подвлекува со моливместата што ѝ се допаѓаат, секако, без да ги избришевашите линии под значајните редови. Завршува сочитањето и ви ја враќа книгата во пристоен рок. Велидека ѝ се допаѓа. Ја земате книгата, ја сместувате настарото место на полицата и речиси заборавате декапостои.По неколку години сакате уште еднаш да ја прочитате.При второто читање, обрнувате поголемо вниманиена местата што сте ги подвлекле кога сте ја читале запрвпат. Не ги разликувате своите линии од оние навашата пријателка. Се храните со туѓи впечатоци и безда знаете присвојувате нешто што не е ваше.:67:*Запис пронајден меѓу редови

ПРИКАЗНИ *:68:Навечер во мојата населба соседите се собираатво дворовите и на клупите во парковите. Раскажуваатстрашни приказни за опасен стаорец што во најмирнитеноќни часови тајно ја напаѓа населбата. Велат декаима челични заби и сребрени боцки на грбот какоеж. Велат дека навечер со факел во устата предводиглутница мачки со вжарено накострешено крзно изаедно подметнуваат пожари. Велат дека има трозабецна опашката и со неа става отров во зимниците штолуѓето ги чуваат во визбите. Велат дека е голем колкукуче, но успева да се провлече незабележан затоа штоне прави никаков шум. Велат дека има смарагдни очи иможе да ослепи некого со поглед, само ако посака.И јас често присуствувам на таквите собири. Уживамслушајќи ги страшните приказни, вешто сплетени одмоите соседи. Не кажувам дека страшниот стаорецвсушност е обично, мало, беспомошно глувче, фатено востапицата во мојот подрум. Зошто да се лишам од толкуубави приказни?* Запис пронајден во стапица за глувци

РЕД *Во мојот дом сè мора да се наоѓа на своето место.Токму затоа вчерашниот земјотрес не ме вознемирипредизвикувајќи ми некаков смешен страв од смртта,туку поради тоа што направи вистински хаос во куќата.Се скршија неколку чаши што паднаа од кујнската маса;сликите закачени на ѕидовите висеа искривено; малатавитрина беше изместена на средина од дневната собаи сите украси во неа беа превртени и стоеја на куп.Најстрашна последица беше паѓањето на неколку книгиод полицата кои безмалку сосема се распарталија. Митребаа часови да ги доведам работите во првобитниотред.Денес речиси сè си е на своето место. Купив нови чаши иги поставив на кујнската маса; сликите се закачени какошто треба и висат под прав агол; витрината ја истуркавво десниот агол од дневната соба и сите украсчињаги наместив како што стоеја отсекогаш: лулето,кристалното еже, дрвеното кутиче, порцеланскиотсвеќник, пепелникот од слонова коска, школките икамчињата што ги донесов од еден одмор... И полицатасо книги ја доведов во ред: Рембо, Бодлер, Хлебников,По... сите се вратија каде што беа пред земјотресот.Булгаков и Хофман беа прилично оштетени, но гизалепив колку што можев, па и тие си го заземаа старотоместо на полицата.Речиси сè се наоѓа на своето место и домот би изгледалсовршено да не недостасуваат очите на мојот верен пес:69:* Запис пронајден во сеизмограф

:70:кој седи покрај креветот како некаква статуа. Длапкитему зјаат празни. Зениците ги нема. Но, чувствувам какотокму со нив од некаде нападно ме гледа и не ми дава дауживам во одново воспоставениот ред.

АЗБУКА НА ЛЕТАЊЕТО *Јужен ветер погали петлисно цветче со корен вонебо. Секое ливче - различна боја: сина, зелена, црвена,бела, црна. Босоного момче го набра и си закити коси.Сега на сон зема часови по летање и букви му шепотатнова азбука:пет букви научи момче! стани петкрилна птица,цвеќенце - детенце петлисно! пет крила порасни си! (зарќе те казни некој за тоа?!) секое крило - различна боја. Осино крило кон морски свирки што те води; У крило зеленпламен под сенки на зелена шума што те гори; И крилоцрвен шум на тишини во крвта што ти вријат; Е крилобел облак мека перница што ти е; А црно крило дома самоноќе што те носиПет крила на сон си порасна малото момче.По дожд везден чека виножито да јавне. Будно е, и незнае со која боја да лета.:71:* Запис пронајден во боенката на Рембо

ОДРАЗ *:72:Ѝ се изнасмеав на жена ми онаа вечер, кога,додека се шминкаше, огледалцето ѝ падна и се искрши.А еве зошто се смеев: прво, затоа што воопшто сешминка; второ, затоа што си стави неколку килограмипудра на лицето; и трето, затоа што веруваше во онааглупост за седум години несреќа. По кратка расправијаза суеверието, решив да ѝ покажам на дело дека е глупавода се верува во несреќа предизвикана од скршеноогледало. Затоа, го откачив големото огледало закаченона ѕидот во претсобјето и го треснав од земја. За чудо,тоа остана цело. Повторно го треснав. Пак остана цело.Така седум пати. Немав друг избор, освен посрамен даго вратам огледалото на ѕидот. Го премолчив она штого видов во него кога повторно го закачив. Повеќе неразговаравме за огледала.И денес, по многу години, сосема ми е јасно дека женами воопшто не беше во право. Скршеното огледалоне носи седум години несреќа. Тоа воопшто и не морада се скрши за да унесреќи некого. Би сакал сега да ѝкажам колку е глупаво нејзиното суеверие, но таа умреистата вечер кога безуспешно се обидов да го скршамогледалото. Нема да дознае дека кога повторно гозакачив на ѕидот, наместо својот одраз ја видов неа.Беше прекрасна.*Запис пронајден во огледало

ИНТЕРВЈУ *Се случи така што бесцелно ги премеруваввалканите градски улици. До мене допреа звуците одгитарата на човек премногу горд за да биде просјак.Шетањето повеќе не беше бесцелно. Фрлив паричка вокутијата пред него и останав да го слушам. Песната штоја свиреше во мене разбуди желба да бидам здодевенновинар што ќе му направи интервју од едно единственопрашање. Почекав да ја доврши песната и пред дазасвири нова нападно го прашав:„Човеку, зарем смислата на твојата песна вредисамо неколку метални парички?!“Ме погледна сериозно, речиси луто. Гледајќи ме такамолчеше неколку секунди и небаре не го чул прашањето,го сврте погледот и продолжи да свири.:73:* Запис пронајден во скршена гитара

НЕНАПРАВЕНО ИНТЕРВЈУ *Се случи така што повторно скитав по валканитеградски улици, но овој пат со висока цел: да стигнамдома. Одејќи долж широкиот булевар, на правливиоттротоар окупиран од паркирани автомобили забележав:бабичка си фатила свое ќоше и продава врзопчиња чајнаредени на картонска кутија.:74:Ги загледав чаевите. Ја замислив пролетта во којаникнале шарените, сега веќе суви китки. Ја видов ипланината; и ливадата на која растеше чајот ја видов;ги видов и капките роса што стоеја на цветовите; идевојката со селско руменило на образите – ја видов какоги бере китките чај; се заљубив во неа.Сликата што си ја замислив во мене создаде желба баремза миг да станам здодевен новинар што на бабичката ќеѝ направи интервју од само едно прашање. „Го видели и ти бабо во чајот она што го видов јас?“ – мислевда ја прашам. Но таа цел ден седеше таму, не продадениту едно врзопче чај и баш ѝ беше гајле за моетопоетизирање!* Запис пронајден во шолја чај

ПОЖАР *Кога огнот веќе беше достапен во секојапродавница за десет денари, Прометеј конечно решида го напушти митското време. Иако беше студеноснежно утро, слезе од карпата и се упати кон градот дасе прошета. Не можеше да ѝ се изнагледа на трафикатаво која се продаваа толку многу запалки, начичканиедна до друга. Не стигна ниту до крај да се израдува наснегот на тротоарот што се топеше под врелината нанеговите стапки, кога почувствува дека нешто го ѕвекнапо главата. Изгуби свест.Се разбуди на пладне во полициска станица. Рацетесо лисици му беа врзани за радијатор што не работи.Ќелијата беше студена како фрижидер. Неколку климаурединасочени кон него дуваа студен воздух.Кога му пристапија сините униформи и му ги одврзаарацете тој веднаш почна да се оправдува: „Добро,признавам, им го дадов огнот, но тоа беше толку одамна!Делото е застарено! Да, денес паѓа снег, но јас немамникаква врска со тоа. Можеби не требаше да го стопамсо стапките? Но јас - “„Смирете се господине“, го прекинаа униформите.„Никој не ве обвинува за ништо. Зареме потребно обвинение за да ве уапсиме?“, муобјаснија низ насмевка.:75:* Запис пронајден во запалка

:76:Прометеј се удри по челото и се сети дека ова повеќене е Кавказ и неговото митско време каде се казнувасо причина. Спокојно реши да ја дочека ноќта, когачуварите ќе заспијат.Утредента полициската станица осамна пеплосана. Низградот како чума се рашири веста дека на полноќја запалил приведениот Прометеј. Се разбира,сините униформи уште веднаш демантираа напрес-конференција: никаков Прометеј не е уапсен.Пожарникарите објаснија дека станува збор за дефектво електричната инсталација од кој е предизвиканпожарот. Експертската јавност објасни дека Прометејпостои само уште во книгите за хеленската митологија..Никој не објасни дека огнот се шири и преку решетки,ниту зошто во градските трафики повеќе не може да секупат запалки.

БЛАГОСОСТОЈБА *Забрането е да расте сончоглед на полињата(дозволено е само негово грицкање)Во спортските сали се емитуваат репризиод документарци за здрав животГрди дебели полицајки трчаат голи по ливадитеи ловат пеперуги со мрежести хулахопки(теренот е безбеден:специјалната единица за борба против шарениловеќе ја искоси тревата и ги искорна цвеќињата)Залудна е надежта на птиците за дом на билбордитеи залудно е моето липање по липата во цутНа улиците протестира бесната толпа:Уапсете ја убавината!Уапсете ја убавината!:77:* Запис со непознато потекло

ОД ДОСИЕТО НА NN *:78:Навечер, тој го покачува нивото на морето без даја праша Месечината за дозвола. По сопствена желба гозапира вртењето на Земјата, па разденувањето доцни, адоцнат и луѓето на работа. Сонцето од сликата закаченана ѕидот го префрла на таванот во собата, за да мусвети и навечер. Чкрта по ѕидовите и вели дека сликитеживеат надвор од рамките. Скока од покривите назградите и ѝ се потсмева на гравитацијата. Тврди декане нè убива висината од која скокаме, туку нашатасопствена тежина. Се осмелува да каже: „Душата ми еполесна од пердув, а телото полесно од душата“. Живеево иста куќа, а секоја вечер ја менува адресата – закачуватаблички со различни броеви и имиња на непостоечкиулици. И поштарите кренаа раце од него.Не соработува со „Паркови и зеленило“. Одбивашарените цвеќиња во дворот да ги обои со спреј и гиостава да цутат во природна боја. Го краде оловото одглупавите статии во весниците и прави тегови што им гипродава на пазарџиите. (Со нив склучува и тајни зделки:под тезга му даваат свежи зелки!) Ги краде џемперитеод продавниците каде нема попуст и волната им јавраќа на овците. Затоа, тие се шарени и овчарите неможат да ги препознаат. Од мака само свират на кавал итолку се извештија, што бараат да се формира овчарскафилхармонија!* Запис пронајден во архивата на Агенцијата за прислушкување соништа

Сакаме да го известиме дека таквите соништа сезабранети и дека треба да биде казнет. Го прскамесо вода по лицето, му викаме на уво, го боцкаме сопрстите, го протресуваме... не вреди ништо. Одбивада се разбуди. Но секако, ние ќе продолжиме да муги следиме соништата и ќе ги засилиме мерките. Сенадеваме дека ќе вродат со плод.:79:

ДРАМА *лица):Појави кои учествуваат (не може да се наречат:80:Y1 – Појава со мегафон во рацетеY2 – Уште една појава со мегафон во рацетеХОР РАКОПЛЕСКАЧИ – клонови на Y1 и Y2ПУБЛИКА – уште едни ракоплескачи, истомисленицина ХоротДејството не се случува никаде, никогаш. Дејството сеслучува секаде. Дејството може да се случи каде било,кога било.Y1: Црно!Y2: Знаеш што? Црно!ХОРОТ: Црнооооо! [аплаудирајќи]ПУБЛИКАТА: [аплаудира]Y1: Бело!Y2: Знаеш ли што? Бело!ХОРОТ: Белооооо! [аплаудирајќи]ПУБЛИКАТА: [аплаудира]* Запис пронајден во земјата на совршенството

Y1: Убаво ни е!Y2: Да ти кажам нешто. Убаво ни е!ХОРОТ: Убавооооо! [аплаудирајќи]ПУБЛИКАТА: [аплаудира]Y1: Задоволни сме!Y2: Знаеш што? Задоволни сме!ХОРОТ: Задоволниииии! [аплаудирајќи]ПУБЛИКАТА: [аплаудира]Завесата не се спуштаНЕМА КРАЈ:81:

:82:ВЕСТИ

[ВЕСТИ] *• СПАСИЛ МРАВЈАЛНИК ОД ПОПЛАВА• МАСОВНО ЗАЉУБУВАЊЕ ВО УЧИЛИШТЕ• УАПСЕН СЛИКАР ШТО ГО БОЕЛ НЕБОТО• ЈА СПОРЕДИЛ СО НЕИЗЛЕЧИВА БОЛЕСТ• НАХРАНИЛ СЕМЕЈСТВО БЕЗДОМНИЦИ• СЕ ПРЕСЕЛИЛ СОСЕ ЖИВАТА ОГРАДА• СО СТРИПТИЗ РАЗДВОИЛА КУЧИЊА ШТО СЕДАВАТ• ПОПРАВИЛ ПОКРИВ НА КУЌИЧКА ЗА ПТИЦИ• СИ ГО НАШОЛ ПИЈАНИОТ КИТ ВО БУНАР• ОТВОРЕН ПРВИОТ ПЛАНЕТАРИУМ ВО ШЕШИР• ИМ ГИ КРАДЕЛА МИСЛИТЕ НА ДЕТЕЛИНКИТЕ• СОБОРЕН РЕКОРДОТ ВО РОНЕЊЕ СОЛЗИ –РАДОСНИЦИ• ДЕТЕ И КАЛИНКА СТАНАЛЕ РОДНИНИ• ВОЛК ПОБЕГНАЛ ОД АКВАРИУМ• МУ СМЕНИЛ СВЕТИЛКА НА СОНЦЕТО:83:* Запис пронајден во бележникот на поет кој никогаш не станал уредник навести

ГЕНИЈАЛЕЦ *:84:Грд сум, глупав и дебел, но пред сè, длабокосреќен човек. Имам жена уште погрда од мене и несе чувствувам инфериорно покрај неа. Месечнитепримања отсекогаш ни беа многу ниски и единствената,но доволна причина за среќа беше нашиот син. Тој епремногу паметно и силно дете. Вистински вундеркинд.Во основно училиште беше најдобар по математика,физика, хемија, физичко и музичко. Научи да свирина пет музички инструменти, победи на неколкумеѓународни натпревари од различни области, освоипрво место на еден маратон и направи самостојнаизложба на уметнички фотографии. Се гордеев со него;беше сè што не бев јас.Кога заврши основно училиште, го прескокназапишувањето во средно и истовремено се запиша натри факултети. Мислев дека на среќата ѝ нема крај изамислував колку почесни докторски титули го чекаатво иднина. Но, веднаш по запишувањето на четвртиотфакултет државата го прогласи за национално богатство,го заштити со закон и ни го одзеде.Национализацијата на детето силно ја потресемојата кутра женичка, но мене сосема ме растрои.Со денови не престанував да плачам и со крупнашмиргла си нанесував рани по лицето и телото. Вакватанеиздржлива агонија ја прекина жена ми, кога еден* Запис пронајден во мемоарите на среќно оженет човек

ден ми кажа дека вистинскиот татко на детето не сумјас, туку некој ментално заостанат човек, пациент оддушевната болница во која таа работи. Почувствувавголемо олеснување и тагата сосема исчезна. Навистина,повеќе немав со што да се гордеам, но откако државатаго прибра детето во Домот за генијалци, имавме многуповеќе време за интимност.Сега среќата ја наоѓам во идиличниот брачен живот; носекогаш се штрекнувам кога жена ми ја треска врататазаминувајќи на работа.:85:

ДРУГАРКИ *Имам една другарка што е луда по дожд. Излегувада трча секојпат кога ќе заврне. Ужива да се наводенуваи капките што паѓаат врз нејзината кожа ги прогласуваза божества. Би се рекло дека е потомок на дивјаци.:86:Имам и друга другарка. Секогаш седи дома кога врне.Размислува за тоа што значи да се има дом, покрив, илибарем стреа над главата. Сигурноста за неа е сè.Имам боси нозе, шатор од облаци и расипан чадор, засекој случај. Не мислам на дождот кога врне врз мене. Сесеќавам на двете другарки кои еднаш заедно накиснаана пороен дожд. Нивните брадавици се познаваа прекунаводенетите блузи; „срамежливо ме ѕиркаа“ – би рекленекои еуфемични луѓе, а јас ќе кажам дека бесрамно гизјапав.Среќен сум што ги имам двете другарки. Не мислам надождот кога врне врз мене.* Запис пронајден во капка дожд

ЉУБОВ *Се сакавме многу. Се чекавме пред контејнерите.Секогаш. На секоја средба. Така фрлањето ѓубре за менедоби посебно значење. Тоа не беше обичен санитаренчин. Тоа беше симбол на нашата љубов.Си замина ненадејно. Отиде без поздрав. Ми останаѓубрето како единствена нишка што ме поврзува сонеа. Не ја преболев. Престанав да фрлам ѓубре. Го чувавдома како спомен за неа. Соседите ме замразија порадисмрдеата што се ширеше.Болката беше огромна. Неописливо голема. Малкуја ублажи отказот што таа го доби од работа. Потоасе вработи како ѓубреџија. Можев да ја гледам какого празни нашиот контејнер. Тоа ми претставувашемала утеха. Глетката како се оддалечува качена наѓубреџискиот камион со насмевка на усните и нежномавтање со раката повторно ми го кршеше срцето.:87:* Запис пронајден во канта за ѓубре

НАЦРТ – ПЛАН ЗА ОДА НА МЕШЕТО НА К. *Тоа е макета на Ридот на задоволствата; мала заклученафиока за бебиња.:88:Тоа е крило на кое љубоморат пеперугите; прв насловна мојот ѕиден весник.Тоа е архива на љубовни оброци; музеј на отворениконзерви и ретки овошки.Тоа е перница наполнета со сунѓер од месечината;Тоа е дебелината на моето слабеење.Тоа е камен што Сизиф го турка кон спортска сала;селска погача со мирис на метална плочка зашрафенаво облак.Тоа е стреа за патики од превртена кожа; чадорза срамни влакна; вулкан со памук и сончоглед вократерот.Тоа е гајба со забранети јаболки; ливада за пасењестадо мисли; речник што не го содржи зборот „диета“.Тоа е балонче со хелиум заврзано за страк трева.Тоа е сидро фрлено во експрес-лонец.* Запис пронајден во бележникот на анонимен химничар

ФРАКТУРИ *Момче и девојче. Девојчето си ја скрши ногата.Момчето ја посети. „Те сакам“ – напиша на гипсотнаместо потпис.Скршеницата на ногата ѝ зарасна. На улица го сретнамомчето. „Не те сакам“ – му дошепна наместо поздрав.Му го скрши срцето.Посака да ѝ напише песна. Само што почна да пишува,се скрши мината на моливот. Додека го остреше,скршеницата на срцето му зарасна. Така девојчето недоби љубовна песна.:89:* Запис пронајден во острилка за молив

НУРКАЧКА *:90:Ја мразев мојата улица, раскопана, каллива иполна со дупки. Го мразев и вирчето пред влезот намојата зграда; и бабичката што проси пред него; и неаја мразев, иако понекогаш ѝ фрлав паричка. Го мразеви небото што навечер се огледува во вирчето. Синоќа вонего видов ѕвезда што паѓа.Ги мразам паричките што ми ѕвечкаат во џебот. Немамкому да ги дадам откако бабичката се откажа од нив.Исчезна. Можеби се удавила во вирчето скокајќи поѕвезда што паѓа?* Запис пронајден во улично вирче

ПОСЛЕДНА СРЕДБА *„Губи се! Не сакам повеќе да те видам!“ – му речетаа и му залепи шлаканица.Веднаш потоа тој го извади приборот за сечење нокти однеговата розова чантичка, ѝ ги извади очите со малататурпиичка и се упати кон најгустиот дел од шумата, сонадеж дека ќе се изгуби и никој повеќе нема да го најде.:91:* Запис за крајот на една романтична љубов и за едно момче што ги сфаќазборовите премногу буквално, пронајден во прибор за сечење нокти

ЗА ДУША *Мојот другар Мартин во последно време многусе здебели. За волја на вистината, се здебелив и јас, нотоа не е од никаква важност за малава приказна што ќеви ја раскажам.:92:Едно сабајле, околу единаесет, си тргнав накај истиот тојздебелен другар Мартин, онака, да се видиме. Мартинживее на третиот кат во кулата број 53 на улица „ЈуријГагарин“. Влегов во зградата и чекав лифт заедно соедно старче. Иако лифтот не доаѓаше неколку минути,со старчето не започнавме разговор. Додека чекавме, поскалите бавно се симнуваше една постара жена носејќиво рацете торта, целата изнашарана како за детскироденден. Почитувани, Ви го претставувам комшискиотразговор помеѓу старчето и жената точно онака какошто се случи:КОМШИЈАТА (срдечно, зјапајќи во тортата): Оооо,комшике, машала, машала!КОМШИКАТА (намуртено): На гробишта одам.КОМШИЈАТА: (сè уште срдечно): Ако, ако, убаво.КОМШИКАТА (веќе ноншалантно): Знаеш, годинадена помен на вујко ми, а и времево е убаво, да сепрошетаме малку.КОМШИЈАТА (механички): Убаво, убаво.Толку.* Запис пронајден во домот на маалски хроничар

ПОСТОЕЊА *Постојат мигови кои не се миговиВо нив сум гледач на своето постоењеи воопшто не сум засегнат од страните на светотЕдни чекори ми го испишуваат патоказот на мислитесуверено гмечејќи го компасот под стапалатаНиз скинатите џебови испуштам трошки од живототБележам пат по кој нема враќањеВо детски игри ги искинав и копчињата од кошулатаВозрасно забележав:Перничето со игли за шиење е во форма на срце:93:Постојат знаења кои не се знаењаЗемјата кружи околу Сонцето(а не обратно!)Спорот одамна е решенно оската сè уште е замисленаДенот на љубовта е празник на календаротно празникот е работен ден за просјаците(во дланките им спијат неостварени соништаи сеќавања на допири со украдени сладоледи)* Запис со непознато потекло

Постојат привремени вечности запишани во песнаи постои живот кој е умирање:Ја искашлувам последната прашинкавдишана на детско игралиште:94:

? *Влегов ли дома и дали воопшто забележавдека куќата ми е претворена во забавен парк? Далинајмногу од сите соби ме привлекуваше Куќата настравот? Зошто влегов баш таму? (Или не влегов?) Какоми пораснаа крила на слепоочниците и дали со ниводлетав на покривот? Како кртот успеал да се закачи нателевизиската антена? Дали соседите пцујат затоа штона сите канали се емитуваат документарци за кртовисо крила на слепоочниците? Дали јас сум крт и зоштоповеќе не сум на покривот? Од каде билетарница воподрумот? Кој ја заменил зимницата со шеќерна волна?Зошто децата качени на рингишпил мавтаат со книгиза толкување на будноста? Зошто чичкото со виолетовимустаќи продава соновник? Што се случи со пуканките?:95:* Дали е пронајден запис составен само од прашања?

ПРОСЈАК *:96:Среќен сум што среде метежот на плоштадотсум незабележлив како натписот на мојата блуза.Залудно се обидувам да го направам незабележливоона што се случува околу мене: дебели полицајци гивадат пендреците и растеруваат група од петнаесетинапросјаци што се обидуваат да дојдат до ситна паричка.Вниманието ми го освојува мало просјаче (не повеќеод пет години) кое успешно му бега на еден несмасенполицаец правејќи кругови околу штотуку поставенатабронзена скулптура на просјак.Стојам и се смешкам задоволенод претставата, поинтересна одпонудениот репертоар на којбило циркус. Стојам и чувствувамдека постепено погледот ми сепренасочува од малото итропросјаче кон скулптурата на просјакот. Забележувамдека е прекрасно излеан и вешто изработен. Погледотму е тажен и понизен како на вистински просјак.Ми се присторува дека ми намигнува со бронзенотооко. Некаква необјаснива сила ме влече кон неговатаиспружена дланка. Се приближувам до скулптурата и водланката спуштам паричка.На плоштадот се случува промена: чистачите на улици гирастеруваат полицајците тепајќи ги со метли; просјацитеим се нафрлаат на чистачите во одбрана на полицајците;* Запис пронајден во џеб од блуза со незабележлив натпис

уличните продавачи го користат неочекуваниот дожд одметални парички и по многу висока цена им продаваатчадори на оние што сакаат да си ги заштитат главите.Јас си ја штитам главата покривајќи ја со рацете итрчам кон најблиската стреа да се засолнам. Протрчувампокрај бронзениот просјак и повторно ми се причинувадека ми намигнува со бронзеното око. Жал ми е што горазочарувам: не верувам во магии и се оградувам однемилите настани што се случуваат на плоштадот.:97:

СОНОВНИК *Секоја вечер ја гледам додека спие. Нејзиноторамномерно, тивко дишење ме тера да бдеам и да јавардам од суровоста на воздухот. Понекогаш знае дасе сепне во сонот, да промрмори нешто неразбирливоза будните. Понекогаш има блага, едвај забележливанасмевка; понекогаш ’рчи гласно како трактор. Но,секогаш кога таа спие, во мене се раѓа желба да напишамсоновник.:98:За соништата знам онолку колку што може да знаееден буден бдеач – за соништата не знам ништо. Но,упорен сум и не се откажувам. Морам да го напишам тојсоновник. Морам да откријам што сонува.Бдеам покрај неа со празен лист и пенкало во рацете.Ја запишувам секоја гримаса, секое движење, секој шумшто ќе го направи; понекогаш го бележам и ритамот надишењето. Наутро ја прашувам што сонувала. Таа мираскажува, а јас запишувам: намуртено збрчкано челозначи дека сонувала песочна бура што затрупува нечијаколиба; изговарање на моето име значи дека сонувалапожар во сончогледово поле; помрднување на левотокрајче од усните во вид на блага насмевка значи декасонувала глутница волци што ѝ пее приспивна песна...Знам, тој соновник ќе се однесува само на неа и ќеважи само за нејзините соништа. Никогаш нема да бидеобјавен и ќе го користам само јас гледајќи ја додека спие.* Запис пронајден во клепки на бдеач

Не ме плаши помислата дека некој некогаш може да гоукраде и да дознае што таа сонува. Ме ужасува тоа штоточноста на соновникот зависи од нејзината искреност.:99:

ТАТКО *:100:Имав четири години, бујна виткана коса,безобразно исплазен јазик и често се случуваше да серазбудам навечер со чудно чувство на страв. Листовитена фикусот поставен на балконот трепереа и од најслабоветре, а сенките што играа на прозорецот секогашличеа на човек, лош човек кој демне и чека погоденмомент да ме грабне. Тогаш обично ги затворав очите,се преправав дека спијам и мижев сè додека навистинане заспијам или додека не исчезне силуетата на лошиотчовек дојден по мене.Една вечер не ми успеа ваквиот начин на справувањесо стравот од лошиот човек. Го видов јасно ворастреперените сенки од фикусот и исплашено гизатворив очите, но неговата силуета не исчезна. Неговиотлик беше пред мене и додека мижев. Исплашен почнавда викам: Мамо! Мамо!Викањето ги разбуди и мајка ми и татко ми. Дотрчаа домене и ме прашаа зошто сум исплашен.- Мамо, има човек на балконот! – реков со плачливглас.- Сине, тоа се само сенките од фикусот – ме успокојувашетаа.Татко ми со насмевка ми рече: Ако има човек на балконотзошто викаш по мама? Па тато е посилен!* Запис пронајден во папочна врвца

Добро знаев дека тој е посилен, но не знаев да одговорамзошто ја повикав мајка ми наместо него. По таа ноќ реткосе будев навечер. А кога ќе се разбудев, на прозорецотгледав само обични сенки од фикус разиграни од слабоветре. Лошиот човек исчезна еднаш засекогаш.Денес имам многу повеќе години, многу помалку косана главата, немам фикус на балконот и сè уште немамодговор на прашањето што ми го постави татко ми когаимав четири години.:101:

ФОТОГРАФ *Мразите да позирате. Пред објективот вперенво вас како пиштол имате сериозно, по малку мрачнои намуртено лице. Пријателите ве прекоруваат затоашто не сте насмеан, но тоа е вашиот природен лик ине сакате да го промените ставајќи маска со некаквавештачка насмевка. Ве фотографираат, ви ја покажуваатфотографијата и забележувате дека навистина неизгледате убаво со премногу сериозен лик.:102:Ве убедуваат да дозволите уштееднаш да ве фотографираат, но овојпат со уста развлечена во нешто штоби требало да претставува насмевка.Нерадо се согласувате со предлогот, сенасмевнувате и се чувствувате непријатно правејќи лицекое не е ваше. Ви ја покажуваат и втората фотографија.Забележувате дека насмеан изгледате многу поубаво,но не ви дава мир одвратното чувство на нелагодности извештаченост додека ја правите лажната насмевка.Не сакате да изгледате лошо со природниот, намуртен,мрачен лик. Не сакате ниту да изгледате убаво по ценана нелагодност и извештаченост при фотографирањето.Сфаќате дека мора да се засолнете некаде од објективоткој ве демне со скриен подбив и притаена злоба. Полекасе помирувате со неопходноста од бегство. Одлучуватеда станете фотограф и пребегнувате од другата странана објективот. Таму е безбедно како во бункер и моќтада нишаните во некого е во вашите раце и очи.* Запис пронајден во вештачка насмевка

ПОЗНАЈНИЦИ *- Чекај, позната си ми! Се сретнавме на палубатана „Морфеј“ кога се случи бродоломот.- Си погрешил. Никогаш не сум патувала со брод.- Од таму се знаеме. И јас сонував потоп.:103:* Запис што го сонувала отсечена глава на морнар, пронајден на морско дно

МЕШАВИНА *:104:Настинатите го мешаат медот во чајчетоВозрасните го мешаат шеќерот во кафетоДомаќинките со миксерот подготвуваат колачСекретарките ја мешаат работата со задоволствотоСè повеќе има мешовити фирмиДиџеите во дискотеките миксаат плочиВо увото се мешаат звуци од кафулињатаВо клубот девојки мешаат на шипкаСонот го меша возможното со чудеснотоДетето ги помешува левата и десната патикаБетонската мешалка му ја прегазува топката(Градежните фирми уриваат домови!)Март го меша цутот со снеготКомшиите се мешаат кај што не им е местоМладоста ги меша денот и ноќтаМладите го мешаат коњакот со кока-колаЈас ја мешам саканата со една божицаА таа постојано ми ги меша мислите* Запис со непознато потекло

ТОЧНО ВРЕМЕ *Диво водевме љубов со саканата на подот водневната соба. Како животни. Чудно, оваа вечер не гослушавме ехото од чекорите на случајните минувачишто газеле врз килимот. Во миговите на најголемозадоволство ги заривавме забите еден во друг. Сесакавме како дивјаци. Толку ни беше убаво што несакавме да запреме. Посакавме времето да запре.Тргнав да го запрам времето. Го извадив часовникотод левата рака; го треснав од земја; го газев со деснотостапало; скокав врз него, но само си ја раскрвавивпетата. Мала е утехата дека саканата ќе ми ја излижераната како волчица.Дедо ми барем беше сенилен кога еднаш, во 15:00 гопомести часовникот два часа понапред, за што побрзода ги слуша вестите во 17:00.:105:* Запис пронајден во рачен часовник

ФАНТАЗИЈА *:106:Во ретките мигови кога сум печена свинскаглава што го гризе забранетото јаболко, посакувам дасум покрај езеро, да си ги шлапкам нозете во водата,да се појавиш ти штотуку изгонета од Рајот и да влезешво езерото, а јас да се радувам гледајќи те како гопокачуваш нивото на водата со твоето дебело тело.Во сите останати мигови само сакам да си покрај мене,да јадеш нешто висококалорично (како, на пример,свинска глава) да те наречам кит и тој збор да станекомплимент само затоа што се однесува на тебе.* Запис за љубовта сфатена на прехранбен начин, пронајден во печенасвинска глава

ТЕАТАР *Не сум професионален актер, но од неодамнаработам во театарот „Miraculum“. Секогаш играм мали,споредни улоги. Вечерва само ја најавувам претставата.Излегувам од зад сцената, им кажувам на гледачитедека ќе се игра претставата „Временска машина“ и гиканам на возбудливо патување низ вековите. На шегавелам дека ќе го убијам секој што нема да аплаудираи на кого нема да му се допадне претставата. Вадампиштол наполнет со ќорци, го вперувам во публиката ипукам. На гледачите им се допаѓа шегата, се смеат и менаградуваат со аплауз.Се враќам зад кулисите и гледам како огромендиносаурус ги гмечи, џвака и черечи моите колеги –актери. Избезумен повторно излегувам на сцена за даја предупредам публиката: Диносаурус зад сцената!Бегајте! Диносаурус!Гледачите уште еднаш се смеат и ме наградуваатсо аплауз. Јас врескам на сиот глас, им укажувам наопасноста што демне и на пропаста што набрзо ќеследи, но тие се држат за стомак и паѓаат од столчињатасмеејќи се.Се симнувам од сцената и панично бегам кон излезотод гледалиштето. Додека трчајќи мислам на тоа како насцената сум само глупаво нашминкан актер чии зборовине може да бидат сфатени сериозно, слушам како смеатаи ракоплескањето се засилуваат.:107:* Запис пронајден во стара театарска завеса

ВО ЛАВИРИНТОТ *:108:Ја штипнав за задник царевата ќерка и мезатворија во лавиринтот на Минотаурот. Во почетокотме тепаа крвнички секој ден, но сега е подобро: конмене се однесуваат пристојно, редовно ме хранат и мидозволуваат да играм фудбал со останатите штипкачи.Единствена обврска што треба да ја извршувам какоказна е да го метам лавиринтот сè додека не ме изедеМинотаурот. Малку е здодевно, но подобро е отколкуда безделничам чекајќи ја смртта. Ме теши и тоа штознам дека правам нешто корисно – чистотата е половиназдравје!Сепак, и по дваесет години престој во лавиринтот, сèуште го немам видено Минотаурот. Не го виделе нитумоите браќа по метла. Сеедно. Лавиринтот и понатамумора да го одржуваме беспрекорно чист.* Запис пронајден во метла

ЧЕТИРИ ДАМИ *Седите сами во вашата соба и ве напаѓа огромнажелба за играње карти. Не ви е јасно како, но одеднаш сенаоѓате во кварт со кули од карти. Насекаде има знациза забрането дишење. (На ветерот одамна му е забранетода поминува од таму.)Чекорите по невообичаено чист тротоар и сретнуватедама. Таа е прекрасна и треперите како лист од нејзинатаубавина. Ја прашувате дали сака да игра карти со вас, нотаа само ве одминува.Малку подолу ја сретнувате и втората дама. Ѝ гопоставувате истото прашање, но наместо одговор, таа виподарува четирилисна детелина. Ја земате детелината врака, велите „благодарам“ и еден лист отпаѓа. Дамата сиоди, а вие ја фрлате детелината во канта (знаете дека сотри листа повеќе не носи среќа).:109:Третата дама излегува од слаткарница. Ѝ ја бакнуватераката, но таа е ужасно леплива и едвај успевате даги одлепите усните. Ја гледате со прашален поглед, атаа ви вели дека јадела баклава. Си заминува, топлопрепорачувајќи ви и вие да си каснете некое парче.Одите кон слаткарницата и само што стигнувате довлезот, некој ве потчукнува по рамото. Се вртите игледате премногу нашминкана дама. Погледот ѝ еопасно заводлив, па од возбуда добивате бодежи восрцето. Сакате да ја прашате што сака, но таа ве бакнува* Запис пронајден во куќата на улица „♠♣♦♥“ бр. 13. Денес на тоа место сенаоѓа зградата на судот.

без вовед и објаснување. Се бакнувате страсно и полекасе заљубувате во неа. По неколку минути вашиот нос енепријатно надразнет од нејзината пудра. Кивнувате идамата одлетува, а квартот со кули од карти се урива.Повторно не ви е јасно како, но сега се наоѓате восудница. Обвинет сте за терористички напад, стекренале во воздух цел кварт. Сакате да кажете нештово своја одбрана, но правото на збор ви е одземено.Од некоја причина позната само на судијата, четиритекарти – дами најдени во џебот од вашето палто секрунски доказ дека сте виновен. Никакво оправдувањене ја разубедува поротата да ве осуди на смрт.:110:

ШКОЛКА *Вревата во големите градови речиси ме полудува.Прави панично да трчам по улиците барајќи го миротво некое скриено ќоше за кое знаат само уличнитекучиња, бездомниците и најочајните наркомани. Но,секогаш кога трчајќи ненадејно ќе налетам на тивкауличка која како да не му припаѓа на бучниот град, меобзема необјаснив страв. Со ништо најавената тишинаја доживувам како нејасна закана. Ги начулувам ушитеи по секоја цена сакам да слушнам звук од мотор наавтомобил, човечки збор или цивкање на стаорци одканализација.Повлекувањето во мали перифериски места не мидонесува спокој. Таму не е страшна само постојанатаглува тишина, туку и тивките залутани шумови шторетко ја нарушуваат.Знам, мирот трајно ме напуштил и не ми преостануваништо друго освен малата школка што ја чувам водесниот џеб од панталоните да ја приближам до ушнаташколка; на сиот глас да ја пеам морската песна што мија шепоти, без да се грижам за тоа што луѓето околумене не го разбираат тајниот солен јазик на водата. Воголемите бучни чудовиштни градови или во малитезаборавени перифериски местенца. Сеедно.:111:* Запис пронајден во улична врева

ВРЕМЕ *Не умеам да живеам сега.Го слушам плачотна детето зад менеи старецот пред мене.:112:* Запис пронајден надвор од времето

АЗБУКА И ЗАЛУТАНИ ЗАПИСИk n i g a 8ИванАЗБУКА Шопов И ЗАЛУТАНИЗАПИСИИван ШоповАЗБУКА И ЗАЛУТАНИ ЗАПИСИАЗБУКА ИЗАЛУТАНИЗАПИСИТ Е М П Л У МСкопје, 2010ПОБЕДНИКНА„НОВИТЕ!“2010

Уредник на едицијата: Никола ГелевскиГрафичко уредување и дизајн: КомаТемплум, адреса:Александар Мартулков 13, 1000 Скопјеwww.templum.com.mktemplum@mt.net.mkБлагодарност до Комерцијална банка АД,која го помогна Иван доделувањето Шопов е роден на наградата”Новите!”25 јули 1987 година во Скопје,каде завршува основно и средно училиште. Моментално еИзданието апсолвент финансиски на е Катедрата поддржано за од општа и компаративна книжевностМинистерство на за филолошкиот култура на Република факултет Македонија „Блаже Конески“ во Скопје.Објавувал свои раскази и песни во неколку списанија.„Азбука и залутани записи“ е негова прва книга.CIP - Каталогизација во публикацијаНационална и универзитетска библиотека „Св. Климент Охридски”,Скопје821.163.3-32ШОПОВ, ИванАзбука и залутани записи / Иван Шопов. - Скопје : Темплум, 2010. - 112стр. ; 18 см. - (Катапулт / Никола Гелевски ; кн. 8)ISBN 978-9989-189-84-5COBISS.MK-ID 86337546sliki na koricata: Jan De Maesschalck