"Odpowiedzialność nauczyciela - refleksja pogłębiona". - Centrum ...

Biuletyn Centrum Edukacji Nauczycieli
w Gdańsku
EDUKACJA POMORSKA
nr 57-58 (8-9) marzec-czerwiec 2013 r.
DOŚWIADCZENIA I KONKRETY
Zarządzanie – wybrane aspekty
Jolanta E. Śmigerska
nauczyciel konsultant CEN
ds. oświatowej kadry kierowniczej
Przywództwo
Prestiż nauki i edukacji w polskiej świadomości społecznej nie zajmuje
odpowiedniej pozycji. Bogate kraje Unii Europejskiej nauce i edukacji
poświęcają szczególną uwagę i zajmuje ona istotne miejsce w życiu publicznym,
bowiem w głębokim przeświadczeniu owych społeczeństw
jak najlepsze kształcenie młodzieży tworzy wysokojakościowy kapitał
ludzki. Ten kapitał wyznacza standardy życia przyszłych pokoleń.
W Polsce, m.in. za sprawą funduszy europejskich, wytycznych Unii
Europejskiej i krajowej polityki, zmienia się stopniowo postrzeganie
nauki i edukacji. Dostrzega się, że są one ważnymi instrumentami wyrównywania
szans, warunkiem innowacyjności, konkurencyjnej gospodarki
i budowania wzrostu gospodarczego. Toczy się dyskurs na temat
nowej roli nauki i edukacji oraz tego, jak powinny one funkcjonować
w zmieniających się warunkach gospodarczych. Jak doskonalić elementy
tych systemów, w tym edukacyjnego na wszystkich poziomach
szkolnictwa, a także jak skorelować oba systemy – szkoły i uczelnie?
Jak wspomagać rozwój myśli naukowej i wydobywać tkwiący w społeczeństwie
potencjał intelektualny? Dysputy toczą się w różnych gremiach
i niejednokrotnie wzbudzają ogromne emocje. Dotyczą one
m.in. roli przywództwa, w tym przywództwa w szkole i jego wagi
ze względu na rozliczne wyzwania, przed jakimi stoją szkoły. To styl
przywództwa dyrektora, jako lidera, jest drugim po nauczaniu czynnikiem
wpływającym na efektywność pracy szkoły i osiągane przez
uczniów wyniki. Jakość przywództwa ma istotny wpływ na system
motywowania nauczycieli, a także na rozwój szkoły oraz postrzegania
jej jako organizacji uczącej się. Jak powiedział J. C. Maxwell: Wszystko
rozwija się i upada w zależności od przywództwa.
W trakcie konferencji zorganizowanej 31 stycznia 2013 r. przez Centrum
Edukacji Nauczycieli w Gdańsku poczyniono szereg refleksji dotyczących
przywództwa edukacyjnego dyrektora szkoły. Prof. dr hab.
Joanna Michalak (Uniwersytet Łódzki) wskazała, że istotą przywództwa
dyrektora jest takie kierowanie oraz zarządzanie szkołą, które powoduje
rozciągnięcie się przywództwa na całą szkołę – umiejętność
kreowania nowych przywódców. Prelegentka podkreśliła, że stawanie
się skutecznym przywódcą wymaga:
1. Wrażliwości na kontekst funkcjonowania szkoły i potrzeby środowiska
oraz zdolności do odpowiadania na te uwarunkowania;
2. Wykształcenia odpowiedniej postawy i takiego sposobu działania,
który uświadamia współpracownikom ich potencjał, odpowiedzialność
i władzę, jaką posiadają;
3. Dbania o rozwój i doskonalenie każdej jednostki oraz rozwój organizacyjny
instytucji, czyli projektowanie odpowiednich sytuacji,
stawianie przed współpracownikami zadań i problemów, których
rozwiązywanie umożliwia organizacji stawanie się organizacją
uczącą się;
4. Zapewniania partycypacji jak największej grupy współpracowników
w procesie podejmowania decyzji.
33