FRIKCIONE SPOJNICE

Slika 2.16.-Konstrukcija izvođenja: a) jednodiskosna spojnica; b)dvodiskosna spojnica; v)spojnica s
centralnom oprugom; d)spojnica s tanjrastom oprugom; 1-zamajac; 2-potisni disk; 3-poluga za
isključenje; 4-prigušivač; 5-tijelo;6-potisni ležaj, 7-pritisna opruga; 8-pločica
Veza između frikcionog diska (1) i spojničkog vratila (9) ostvaruje se ožebljenom
vezom.U uključenom položaju spojnice, komadni mehanizam(6) i potisni ležaj (7),pod
dejstvom opruga(10), nalaze se odmaknuti od poluge(5) za komandu.Djelovanjem silom
noge na komandnu pedalu (12), potisni ležaj prilazi dvokrakim polugama (5)
potiskujući ih.Time se potisna ploča pomjera udesno (odmičući se od diska) sabijajući
opruge (3).Na taj način na površinama trenja iščezava normalna sila, samim tim i
moment trenja, te se prekida dejstvo snage između motora i ostalog dijela prenosnika
snage.Zamajac s poklopcem spojnice (4), polugama(5) i potisnom pločom(2) nastavlja
da se obrće,dok se disk(1) sa spojničkim vratilom (9) postepeno zaustavlja.Pri
postepenom otpuštanju komandnog mehanizma,potisna ploča (2) pod dejstvom opruga
(3),naliježe ponovo na disk (1),a ovaj na zamajac(8)motora,i tako nastaje moment trenja
u površinama trenja i disk (1) sa spojničkim vratilom(9) počinje da se obrće prenoseći
snagu.U ovoj fazi dolazi do relativnog klizanja između diska s jedne, i zamajca i potisne
ploče sa druge strane, pri čeme rad trenja prelazi u toplotu zagrijevajući sve komponente
spojnice.
Kada vrijednost obrtnih momenata u spojnici prelazi vrijednost maksimalnog
momenta trenja (tzv.moment nošenja), u površinama trenja dolazi do klizanja iako
komandni mehanizam nije aktiviran.Na taj način spojnica izvršava svoj drugi,
sekundarni zadatak-osiguranje motora i prenosnika snage od preopterećenja.
Frikcioni diskovi mogu da se izvode, kao elastični i kruti, s torzionim prigušivačima
i bez njih.
16