Sigortalılık Süresi ve Prim Ödeme Gün Sayısını Tamamlama ...

Sigortalılık Süresi ve Prim Ödeme Gün Sayısını Tamamlama Suretiyle Kıdem Tazminatı
kayıtlarla bağlı olmayacağı kararlaştırılmışsa, işçinin belirtilen nedenlerle iş
sözleşmesini feshettiğinde, kendisine yükümlülük getiren söz konusu kayıtlardan
kurtulacağı açıktır.
Sonuç
4447 sayılı Kanunla yaşlılık aylığına hak kazanmak için 58-60 yaş sınırı getirilmiş,
ayrıca bu Kanunun yürürlüğe girdiği 08.09.1999 tarihinden önce sigortalı olanların
tamamlamaları gereken prim miktarı ve yaş sınırı da artırılmıştır. Bu artış bir yandan
sigortalıların yaşlılık aylığına hak kazanmalarını zorlaştırırken, İş Hukuku açısından
da kıdem tazminatı alma hakkını olumsuz etkilemiştir. Öyle ki, 4447 sayılı Kanunla
kıdem tazminatı talep ederek çalışma yaşamından ayrılabilme olanağı, geç. m.81
hükümleri bir yana bırakılırsa, kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaşın tamamlanması
koşuluna bağlanmıştır. Bu nedenle yasanın hazırlık çalışmalarında belirtildiği üzere,
sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısını dolduranlara, istekleri halinde yaş
haddini doldurmalarını beklemeden kıdem tazminatlarını alabilmelerine imkan
sağlamak amacıyla 1475 sayılı Kanun m.14/I,b.5 hükmü kabul edilmiştir.
Buna göre; 08.09.1999 tarihinden önce sigortalı olanlar en kolay biçimde
15 yıllık sigortalılık süresini ve 3600 gün prim ödeme gün sayısını (506 s.lı K. geç.
m.81/B, C); bu tarihten sonra sigortalı olanlar da ya 7000 gün prim ödeme gün
sayısını ya da 25 yıldan beri sigortalı olup 4500 gün prim ödeme gün sayısını (506
s.lı K. m.60/I, A, a, b; şimdi: 5510 s.lı K. geç. m.9); 30.04.2008 tarihinden sonra ilk
defa sigortalı olanlar ise en az 5400 gün prim ödeme gün sayısını tamamladıktan
sonra (5510 s.lı K. m.28/II, a, III) iş sözleşmesini belirtilen nedenle feshederler ve
Sosyal Güvenlik Kurumundan bu durumu belgeleyen bir yazı alırlarsa, İş Kanunu
açısından aranan diğer koşulların da varlığı halinde kıdem tazminatına hak
kazanacaklardır. 5400 günlük süre ilk defa; 30.04.2008 tarihi ile 31.12.2008 tarihleri
arasında sigortalı sayılanlar için 4600 gün olarak, 01.01.2009 tarihinden itibaren
sigortalı sayılanlar için ise her takvim yılı başında 4600 güne 100 gün eklenmek
suretiyle 5400 günü geçmemek üzere uygulanacaktır.
Belirtelim ki, 1475 sayılı Kanun m.14/b.4’ten farklı olarak bu sebeple
yapılan fesihlerde belgeleme koşulu Kanunda öngörülmemiştir. Ancak bu sebeple
yapılan fesihlerde de, faiz başlangıcı açısından bu koşulların tamamlandığına ilişkin
belgenin işverene ibrazı aranmalıdır. Bu sebeple yapılan fesihlerde işçinin işverene
bildirim süresi vermesi, bu yükümlülüğe uymaması durumunda ise ihbar tazminatı
ödemesi gerekir. Ancak Yargıtay böyle bir fesih halinde bildirim süresi verilmesine
gerek olmadığı görüşündedir.
Yargıtay’ın bazı kararlarında 1475 sayılı Kanun m.14/b.5 uyarınca iş
sözleşmesinin feshinden söz edebilmek için, işçinin bundan böyle çalışma
olmaksızın işyerinden ayrılmasını, aktif dönemi sonlandırma amacı gütmesini
araması Kanunun lafzına, hazırlık çalışmalarına, Yüksek Mahkeme’nin benzer
hukuki müesseselere ilişkin içtihadına aykırı olduğu gibi, henüz yaşlılık aylığına hak
182