S^Tm#

Inzendingen voor deze rubriek aan:
Gijs Boink, Nationaal Archief,
Verzameling Kaarten en Tekeningen,
Postbus 90520, 2509 LM Den Haag
E-mail: gijs.boink@nationaalarchief.nl
Varia Cartographica
Een benoeming en een onderscheiding
In de achter ons liggende maanden is bekend geworden dat de inzet van enkele
Nederlandse onderzoekers op historisch-kartografisch gebied internationaal is beloond.
Op 17 juli 2009
werd dr. Peter van
der Krogt, hoofd
van het onderzoekscluster
URU-
Explokart van de
Universiteit Utrecht,
benoemd tot
fellow van de Society for the History of
Discoveries. Deze Amerikaanse Society
eert hiermee Van der Krogts langdurige
en brede inzet op het gebied van de historische
kartografie, en roemt met name
zijn aandeel in de totstandkoming van
Koeman's Atlantes Neerlandici.
De International Cartographie
Association (ICA) heeft tijdens haar
tweejaarlijkse conferentie, die in november
2009 in Chili werd gehouden, aan
prof. dr. Ferjan
Ormeling de gouden
Carl Mannerfelt
medaille toegekend.
Deze onderscheiding
wordt slechts sporadisch
toegekend aan
een kartograaf van
uitzonderlijke verdienste die een belangrijke
en originele bijdrage heeft geleverd
aan de kartografie. Ormeling werd
geroemd om zijn inzet op het gebied van
educatie en de historische kartografie.
Verslag ICA ICC 2009
Geschiedenis op het Internationale
kartografische congres in Santiago
(november 2009)
Zoals gebruikelijk hebben de ICAcongressen
ook een uitgebreid historische
kartografie-programma, en dat was
van 15-22 november 2009 in Santiago in
Chili ook het geval. Op een viertal zittingen
speciaal gewijd aan de geschiedenis,
maar ook daarbuiten, werden historischkartografische
papers gepresenteerd
en er was bovendien een posterzitting
gewijd aan de geschiedenis van de kartografie.
Comm issievergadering
Op de speciale vergadering van de
commissie werden het in 2008 in
Portsmouth gehouden symposium nabesproken
(de papers daarvan zijn te downloaden
van de commissie-website
De Escuela Militär in Santiago - genoemd naar
Bernardo O'Higgins, de bevrijder van Chili - waar
de 24e internationale kartografische conferentie
werd gehouden (foto: F. Ormeling)]
www.icahistcarto.org ) evenals de
commissie-bijeenkomst in Kopenhagen
voorafgaand aan het ICHC-congres in
juli 2009. Daarna werd het komende
symposium in Arlington (Texas) behandeld,
een plaats waar vice-voorzitter
Imre Demhardt vorig jaar als hoogleraar
benoemd werd. De commissie is nu
officieel betrokken bij de delen voor de
achttiende- en negentiende eeuw van
het History of Cartography project uit
Chicago, een mooi succes van de voorzitter
Elri Liebenberg, die haar werk zo
ingebed ziet in de mainstream van het
historisch-kartografisch onderzoek; het is
ook belangrijk voor de ICA. Het volgende
ICA-congres werpt zijn schaduw alweer
vooruit, en een commissievoorzitter
dient tijdig zo goed mogelijk te plannen
dat er veel papers voor de commissie
ingediend zullen worden - dus daar werd
ook de nodige tijd aan besteed. In Parijs
zal ook worden gecontroleerd
of de commissie haar
'terms of reference', de
opdracht waarmee ze voor
vier jaar werd ingesteld,
heeft waargemaakt. Wat dat
betreft zal er nog het nodige
werk moeten gebeuren
door commissieleden aan de
compilatie van een lijst van
bronnen voor de kartografie
sedert 1800 en - hoewel de
commissieleden daar niet zo
veel affiniteit mee hebben - moet ook de
recente geschiedenis van geografische
informatiesystemen en van de GIS wetenschap
worden gedocumenteerd.
De speciale zittingen gewijd aan de
geschiedenis van de kartografie
Vanwege de locatie in dat continent was
er extra aandacht voor de geschiedenis
van de kartering van Zuid-Amerika, met
name uit Brazilië, Chili, Colombia en
Argentinië, hoewel de Brazilianen het
deels lieten afweten en alleen op papier
aanwezig waren. De Universidade Federal
de Rio de Janeiro had uitgepakt en voor
een drietal historisch-kartografische
studies van deze voormalige hoofdstad
gezorgd. Het is de bedoeling dat samen
met een digitaal hoogtemodel de groei van
de stad gemodelleerd wordt om de evolutie
van het stedelijk landschap te tonen.
Daar horen ook de nodige landaanwinningen
bij, en men wil uiteindelijk kunnen
tonen hoe de stad er op elk moment
sedert de stichting in 1565 uit zag. Vanuit
Spanje was er van Pilar Chias en Tomas
Abad een bijdrage over kaarten in rechtszaken,
een ook uit onze middeleeuwen
bekende bron van kartografische informatie,
nu toegepast op Valladolid en Mexico.
Een andere Spaanse bijdrage, van Mar
Zamora, betrof het ontstaan en gebruik
van een toponiem: de Iberische Zee, het
zeegebied tussen Europa en Afrika ten
oosten van de straat van Gibraltar.
De Argentijnen lieten zien hoe hun topografische
kartografie door een als maar
meer inheemse geprofessionaliseerde
groep werd uitgevoerd, na aanvankelijk
vooral van immigranten afhankelijk te
zijn geweest. In Patagonië is een groot
deel van de huidige bewoners van
Kroatische oorsprong, en het is niet
verwonderlijk dat er ook Kroatische
29STE JAARGANG 2010 - 1 30 CAERT-THRESOOR