Avrupa Birliği, yüzde yirmisi de TEMA Vakfı tarafından karşılanmıştır. Tarımsal Üretimi Geliştirme Genel Müdürlüğü (TÜGEM), BTC Boru Hattı Şirketi, İZODER, Citibank ve Artvin Valiliği tarafından da desteklenen, yerel kurumların ve yöre halkının desteklerinden de güç alan Proje, Avrupa Birliği, sivil toplum, akademi, devlet kurumları ve yerel halkın birlikte uyum içinde nasıl proje yürüteceklerine dair başarılı bir model oluşturarak, içeriğinin yanında örgütsel olarak da önemli bir örnek oluşturmaktadır. 15 Ocak 2007 tarihinde başlayan ve 56 ay süren projenin hedefi Kaçkar Dağlarının proje alanı olarak belirlenen bölümünde biyolojik çeşitliliğin kaybı ve orman ekosisteminin bozulması süreçlerinin yavaşlatılması ve tersine döndürülmesidir. Proje bileşenleri arasında biyolojik çeşitliliğin korunması, sürdürülebilir orman kullanımı, yerel halkın orman kaynaklarını sürdürülebilir şekilde kullanma konusunda yönlendirilmesi, yaban hayatının korunması ve geliştirilmesi ile turizmin ormanlar üzerindeki etkisinin yönetimi bulunmaktadır. Proje kapsamında 2011 yılı itibariyle çeşitli üniversitelerden 20 kişilik uzman bir kadro tarafından envanter çalışmaları yürütülmüştür. Çalışmaların sonucunda alanın tüm bitki, kelebek, kuş, büyük memeli, sürüngen ve çift yaşamlı canlıları ve sosyo-ekonomik özellikleri tanımlanmış, yapılan bilimsel analizlerle koruma açısından kritik alanlar belirlenmiştir. Doğal unsurları tehdit eden kritik faktörler değerlendirilmiş, çağdaş yöntemlerle hazırlanan ekosistem tabanlı orman amenajman planları ile orman yönetimi bu bilgiler doğrultusunda yeniden düzenlenmiştir. Eğitimler ve teknik geziler ile alanda görevli personelin bilgi ve deneyiminin artmasına yardımcı olunmuş, edinilen bilgi ve deneyimlerin bir araya getirilmesiyle Kaçkar Dağları Yusufeli Bölgesi Ekosistem ve Biyolojik Çeşitlilik Hususlarına Dayalı Bölgesel Çok Sektörlü Yönetim Planı hazırlanmıştır. Planı hayata geçirmeyi hedefleyen Kaçkar Dağları Koruma ve Kalkınma Birliği’nin kuruluş çalışmaları halen yürütülmektedir. Yerel ürünlere dayanan üretimden pazarlamaya ve markalaşmaya dek uzanan kapsamlı bir kırsal kalkınma modeli oluşturabilmek amacıyla proje kapsamında ek gelir kaynağı olabilecek Frenk üzümü, kızılcık ve sumak gibi odun dışı orman ürünleri ve arı, kırmızı benekli alabalık ve meyve gibi diğer doğal ürünler araştırılmıştır. Mevcut tarım ürünlerinden elde edilen gelirin artırılması için üretim-pazarlama zincirinin eksik halkaları belirlenmiş ve pilot projelerle tamamlanmasına çalışılmıştır. Bu uygulamalarda paydaşlara verimi artıracak kritik eğitimler verilmiş, ormandan yakacak odun kesimini azaltmak amacıyla binalarda ısı yalıtımı tanıtılmış ve örneklenmiştir. Yerel ormanların değerini tanıtmak amacıyla ormanların ekonomik değeri belirlenmiş, yöre halkı, yerel yöneticiler ve Türkiye’ye alanın değerini anlatan kampanya çalışmaları yürütülmüştür. Yaban hayatının korunması ve geliştirilmesine yönelik çalışmalar kapsamında alandaki nadir ve nesli tehlike altında olan yaban hayvanları araştırılmış, yaşam alanları ve davranışları uydu vericileriyle izlenmiştir. Yöre halkına yaban hayvanlarından zarar görmeden birlikte yaşamanın yolları ve yöntemleri pilot çalışmalar kullanılarak gösterilmiştir. Eğitimler ve teknik geziler ile alanda görev yapan yaban hayatından sorumlu personelin bilgi ve deneyimi artırılmış, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile ortaklaşa çağdaş envanter çalışmaları yapılmış ve çalışmalar sonucunda avlanma kotalarının düzenlenmesine destek verilmesinin yanı sıra alanın bir bölümünün yaban hayatı geliştirme sahası ilan edilmesi için gerekli temel oluşturulmuştur. Fotoğraf: Tuncer Tolun Bölge için en umut vadeden gelir kaynağı olan turizmi doğal değerleri kucaklayarak geliştirmek amacıyla bölgede, Türkiye’de ve Dünyada turizmin durumu ve gelişimi incelenmiş, ilgili paydaşlarla birlikte bölgeye özel turizm stratejisi oluşturulmuştur. Erzurum’dan Rize’ye uzanan ve turist erişim noktaları dikkate alınarak seçilen bölgede yapılan uzman çalışmaları kapsamında festivaller, trekking, rafting ve dağ bisikleti gibi pazarlanabilir turizm ürünleri belirlenmiş, belirlenen ürünler turizm operatörlerine tanıtılarak getirilen öneriler doğrultusunda geliştirilmiştir. Ürünlerin pazarlanması öncesinde gerekli olan altyapı, standardizasyon, tedarik zinciri, kurumsallaşma, kayıt sistemi gibi temel eksikliklerin belirlenen bölgesel kalkınma modeli çerçevesinde giderilmesine yönelik çalışmalar yapılmış ve eğitimler verilmiştir. Ürünlere yönelik pazarlama çalışmaları halen devam etmektedir. 6 Kaçkar Dağları Sürdürülebilir Orman Kullanımı ve Koruma Projesi Kaçkar Dağları Yusufeli Bölgesi, Ekosistem ve Biyolojik Çeşitlilik Hususlarına Dayalı Bölgesel Çok Sektörlü Yönetim Planı
Bölge hakkında temel bilgiler Kaçkar Dağları Sürdürülebilir Orman Kullanımı ve Koruma Projesi Bölgenin biyolojik çeşitlilik açısından önemi Kaçkar Dağları Yusufeli Bölgesi, Ekosistem ve Biyolojik Çeşitlilik Hususlarına Dayalı Bölgesel Çok Sektörlü Yönetim Planı 7 Yaban keçisi (Capra aegagrus) Fotoğraf: Hüseyin Ambarlı