KAÇKAR DAĞLARI YUSUFELİ BÖLGESİ YÖNETİM PLANI

1.6.3. Kaçak avcılık ve dolaylı öldürme
Plan bölgesinde belirli kuş ve büyük memeli türlerine yönelik kaçak avcılık baskısı
bulunmaktadır. Yaban keçisi (Capra aegagrus) ve dağ horozu (Tetrao mlokosiewiczi), bu tehditten
en çok etkilenen türlere örnektir. Doğal alanlara ulaşımın açılan yeni yollarla kolaylaşmasının,
kaçak avcılığın artmasına neden olduğu düşünülmektedir.
Kaçak avcılık kategorisinde olmamakla beraber, insanlar ve boz ayılar arasındaki çatışmanın
yoğun olduğu bölgelerde, boz ayıya yönelik yasadışı avlanmalar gerçekleşmektedir (Bilgin ve
Ambarlı 2005). Ayrıca bölgede yaşayan belirli sürüngen ve çiftyaşamlı türlerinin de zehirli
oldukları şüphesiyle öldürülmesi (örn. yılan kertenkele - Anguis fragilis) ve belirli türlerin de
yasadışı olarak toplanması (örn. Kafkas semenderi - Mertensiella caucasica) söz konusudur.
Alandaki balık türlerine yönelik de kaçak balıkçılık faaliyetleri gerçekleştirilmektedir (örn.
kırmızı benekli alabalık).
1.6.4. Ormancılık faaliyetleri
Geçmiş yıllarda yapılan yoğun ormancılık faaliyetleri sonucunda alanın doğal yaşlı orman
dokusu büyük oranda bozulmuş ve gençleştirilmiştir. Şu anda alanda doğal yaşlı orman
niteliğinde diyebileceğimiz orman parçaları oldukça azdır. Bugüne gelindiğinde ormancılık
açısından en önemli sorunlar yüksek eğimli yamaçlar, toprak örtüsünün azlığı, zararlı
böceklerin nüfusunda görülen hızlı artışlar ve kaçak kesimlerdir.
Alandaki ormancılık uygulamaları kapsamında yapılan odun üretimi son yıllarda iyice
azalmıştır. Ancak geçmişe göre daha az olduğu belirtilse de ev onarımı ve yakacak amaçlı kaçak
kesim yapılmaktadır. Artvin Orman Bölge Müdürlüğü’nün verilerine göre alandaki köylerde
ortalama bir hane yıllık 4 ton yakacak odun tüketmektedir. Bu, bölgede her yıl yaklaşık olarak
150.000 ton yakacak odun tüketimine karşılık gelmektedir. Bu miktarın yüksek bir oranının
yasadışı tomrukçuluk işlemlerinden geldiği düşünülmektedir.
Plan bölgesindeki orman rejimiyle ilgili diğer bir önemli nokta da kalıntı ekosistem özelliği
taşıyan Akdeniz formasyonu ile ilgilidir. Bu kalıntı ekosistemi Yusufeli’nin biyolojik çeşitlilik
açısından en önemli varlıklarından biridir. Ancak daha çok çalılık formasyonundaki bu alan
zayıf örtüsü ve erozyonlu yamaçları ile ağaçlandırma çalışmalarına tabi tutulmaktadır. Gerek
Akdeniz formasyonunun bulunduğu alanlarda gerekse gürgen çalılıklarının yetiştiği alanlarda
ağaçlandırma çalışmalarında ekolojik restorasyon ilkelerinin göz önünde bulundurulması
yerinde olacaktır.
1.6.5. Tarım ve hayvancılık faaliyetleri
Bölgede tarım ve hayvancılıkla ilgili en temel tehdit, bu faaliyetlerin artmasından ziyade
azalmasından kaynaklanmaktadır. Azalan kırsal nüfusla birlikte hayvancılık faaliyetlerinin
azalması, otlakların çalılıklara dönüşmesini tetiklemekte, bu da belirli otlatma düzenine ihtiyaç
duyan türlerin (örn. kelebekler) olumsuz etkilenmesine neden olmaktadır. Otlatma, geleneksel
yaylacılık faaliyetlerinden dolayı belirli alanlarda ise tam tersi bir baskı oluşturabilmektedir
(geleneksel yaylacılık faaliyetlerinden dolayı). Sınırlı da olsa, çayır ve meraların ekilebilir tarım
arazilerine dönüştürülmesi, bu alanlara özgü canlı türlerinin olumsuz etkilenmesine neden
olmaktır. Tarımda ve hayvancılıkta gübre ve ilaç kullanımı ve bunun doğal alanlara ve türlere
etkisi söz konusudur ancak bu konuda daha ayrıntılı bilgi toplanmasına ihtiyaç vardır. Son
olarak, alabalık çiftliklerindeki denetimlerin yetersiz olması, çiftliklerde yetiştirilen yabancı bir
tür olan gökkuşağı alabalıklarının, özellikle taşkın zamanlarında, nehir sistemlerine karışmasına
neden olmaktadır. Bu da bölgedeki nesli tehlike altındaki türlerden kırmızı benekli alabalık
populasyonu üzerinde predasyon baskısı yaratmaktadır. Bu tehdidin ileride doğal balık
populasyonları üzerindeki etkisinin araştırılması gerekmektedir.
Fotoğraf: Tamer Soylu
Kaçkar Dağları Sürdürülebilir Orman Kullanımı ve Koruma Projesi
Kaçkar Dağları Yusufeli Bölgesi, Ekosistem ve Biyolojik Çeşitlilik Hususlarına Dayalı Bölgesel Çok Sektörlü Yönetim Planı 35