Zanieczyszczenie Powietrza - zssplus.pl

Ocieplenie klimatu
Przyczyny ocieplenia
Skutki ocieplenia
Przeciwdziałanie ociepleniu

Co to Efekt cieplarniany??
• Efekt cieplarniany – To nic innego jak
ocieplenie klimatu.
• Zjawisko to zachodzące w atmosferze
planety powoduje wzrost temperatury
planety, w tym i Ziemi

• Odkryty przez Jean Baptiste Joseph Fourier w
1824 i zbadany przez Svante Arrheniusa w
1896 roku. Nazwa pochodzi od zjawiska
zachodzącego w szklarni
• Występuje również na planetach Mars i Wenus,

Zrozumieć efekt cieplarniany można w następujący sposób:
- każdy, kto w pogodny dzień wszedł do szklarni, natychmiast
musiał zauważyć, że w środku jest znacznie cieplej niż na zewnątrz,
pomimo że nie ma tam żadnego dodatkowego ogrzewania.
Widzialne promienie słoneczne, padając na szyby szklarni,
przenikają do środka i nagrzewają ziemię, na której rosną rośliny.
Rozgrzana ziemia zaczyna
wysyłać promieniowanie podczerwone
(o większej długości fali niż padające
na szyby promieniowanie widzialne),
dla którego szkło stanowi barierę nie
do przebycia a zatrzymane przez to
promieniowanie podczerwone podnosi
temperaturę wnętrza szklarni.

• Globalne ocieplenie
klimatu - opisuje
obserwowane w
ostatnich dekadach
ocieplenie średniej
temperatury ziemskiej
atmosfery i oceanów
oraz przewidywane
ocieplenie w
przyszłości. Czwarty
Raport
Międzyrządowego
Zespołu do spraw
Zmian Klimatu
przewiduje, że
globalne ocieplenie
wyniesie od 1.1 do 6.4
°C pomiędzy 1990 i
2100

• Jakie czynniki wpływają na ocieplanie się
klimatu?
• Globalne ocieplenie.
• Działalność człowieka.
• Przyczyny naturalne

Przyczyną wzrostu stężenia dwutlenku węgla w atmosferze jest
działalność człowieka. Rozwój przemysłu wymuszany przez
wymagania cywilizacyjne nieuchronnie wiąże się ze spalaniem
ogromnej ilości paliw. Paliwa takie jak węgiel kamienny, ropa
naftowa, gaz ziemny, które są głównymi produktami spalania
wydzielają CO 2 .
Rabunkowa i nieprzemyślana gospodarka człowieka prowadzi do
systematycznego wylesiania dużych obszarów, a mniejsza
powierzchnia lasów to mniej CO 2 pochłoniętego w procesie
fotosyntezy.
Wzrost zanieczyszczeń w ostatnich 15 latach

Jakie gazy są głównie odpowiedzialne
za powstawanie efektu
cieplarnianego???
1. dwutlenek węgla
2. Ozon
3. freony
4. metan
5. podtlenek azotu
6. halony
7. para wodna

Badania wykazały, że w atmosferze ziemskiej pojawiły się gazy, które
jeszcze silniej niż dwutlenek węgla pochłaniają niewidzialne dla oka
promieniowanie podczerwone, odprowadzające w przestrzeń kosmiczną nadmiar
ciepła ziemskiego. Do tych gazów cieplarnianych należą: metan, tlenki azotu, ozon
i freony.
- Metan "zasila" powietrze głównie w wyniku mikrobiologicznego rozkładu
materii organicznej na wysypiskach śmieci, w kolektorach ścieków komunalnych,
na zalanych wodą polach ryżowych, a także powstaje podczas spalania drewna i w
jelitach hodowanego w coraz większych ilościach bydła domowego.
- Tlenki azotu pochodzą głównie ze spalin samochodowych oraz z nawozów
sztucznych. Wzrost zawartości tlenków azotu jest sprzężony ze wzrostem ozonu,
który tworzy się w procesach fotochemicznych katalizowanych przez połączenia
azotu z tlenem.
- Ozon stratosferyczny chroni powierzchnię naszej planety przed zgubnymi
skutkami ultrafioletowego promieniowania słonecznego, jednak ozon
troposferyczny przyczynia się w dużym stopniu do efektu cieplarnianego.
- Freonów dostarcza do atmosfery przemysł chłodziarski i kosmetyczny. Zgodnie z
porozumieniami międzynarodowymi obecne aerozole nie zawierają już freonów.

Pomimo dużej emisji gazów
cieplarnianych ich ilości w powietrzu
mierzone w procentach lub ppm są
śladowe. Jednak gazy te pochłaniają
promieniowanie podczerwone
znacznie silniej niż dwutlenek węgla.
Z tego powodu mimo bardzo małych ilości łączny skutek
gazów cieplarnianych już prawie dorównuje, a niedługo
pewnie przewyższy efekt dwutlenku węgla.

Emisje gazów cieplarnianych
Momentem, od którego ilość emitowanych przez człowieka gazów cieplarnianych zaczęła gwałtownie rosnąć
była rewolucja przemysłowa z połowy XVIII wieku, z jej ogromnym zapotrzebowaniem na pochodzącą z paliw
kopalnych energię. Rozpoczęty około roku 1750 wzrost emisji gazów cieplarnianych trwa do dziś dnia: badania
wykazały, że w ciągu ostatnich 25 lat XX wieku stężenie dwutlenku węgla w śniegach Antarktydy wzrosło o
25%.
Wykorzystywanie węgla, ropy i gazu wywołało bezprecedensowy wzrost stężenia dwutlenku węgla w
atmosferze do poziomu, który prawdopodobnie nie został osiągnięty przez ostatnich 20 milionów lat. Obecnie
wykorzystywanie paliw kopalnych ma 80-procentowy udział w spowodowanej działalnością człowieka emisji
dwutlenku węgla.
Gaz
cieplarniany
symbol
Wzrost stężenia w atmosferze w
latach 1750-2000
Stężenie w atmosferze w
roku 2000
dwutlenek
węgla
CO 2
31% 370 ppm
metan CH 4
151% 1,7 ppm
podtlenek azotu N 2
O 17% 0,32 ppm
ozon O 3
35% brak danych

• Działalność człowieka.
• Bardzo często za przyczynę nagłego ocieplenia klimatu w
ciągu minionych dwóch wieków uważa się m.in.
dynamiczny rozwój przemysłu i transportu w szczególności
w okresie rewolucji przemysłowej.
• Gromadzenie się gazów cieplarnianych w atmosferze
uniemożliwia ucieczkę nadmiaru ciepła z ziemskiej
atmosfery, czynniki te powodują pogłębianie się efektu
cieplarnianego. Poza gazami cieplarnianymi istnieją inne
mechanizmy zmian globalnej temperatury. Np. ocenia się,
że wzrost ilości absorbujących pyłów zawieszonych (sadzy)
w atmosferze, bez żadnej innej zmiany, spowoduje wzrost
temperatury Ziemi.

• Przyczyny naturalne.
• Pojawiają się opinie, iż działalność człowieka niekoniecznie
musi być przyczyną wzrostu globalnej temperatury. W
historii globu ziemskiego były okresy epok ociepleń oraz
epok lodowcowych, można więc spekulować, iż w
bieżących latach trwa właśnie (lub rozpoczyna się) kolejna
epoka globalnego ocieplenia. Jako najbardziej
prawdopodobną przyczynę cyklów ociepleń i ochłodzeń
planety wymienia się słońce i jego aktywność. Obecnie ta
teoria, mimo interesujących wyników, jest odrzucana przez
większą część naukowców.

Jak dochodzi do powstania efektu
cieplarnianego???
• Efekt wywołują gazy atmosferyczne, zwane
gazami cieplarnianymi, ograniczające
promieniowanie cieplne powierzchni i dolnych
warstw atmosfery do przestrzeni kosmicznej
• Czyli ilość promieni UV słońca powinna równać
się ilości odbitych do przestrzeni kosmicznej

Co powodują gazy cieplarniane??
Gazy cieplarniane to gazowe składniki
atmosfery będące przyczyną efektu
cieplarnianego.
Gazy cieplarniane zapobiegają
wydostawaniu się promieniowania
podczerwonego z Ziemi w wyniku czego
następuje zwiększenie temperatury
powierzchni Ziemi

Główną przyczyną efektu cieplarnianego są gazy cieplarniane
wytwarzane podczas :
• wycinania lasów deszczowych, co powoduje zmniejszenie się ilości
pochłanianego dwutlenku węgla, przez co zalega on w atmosferze i
powstrzymuje promieniowanie podczerwone przed swobodnym ujściem do
przestrzeni kosmicznej.
• spalania paliw kopalnych w elektrociepłowniach, elektrowniach i coraz to nowych
fabrykach, zwiększając ilość produkowanego dwutlenku węgla, przez co rośliny nie
nadążają z jego pochłanianiem
• transportu towarów i przewozu ludzi oraz zwiększenia się liczby pojazdów -
wraz z nimi zwiększa się emisja metanu, dwutlenku węgla i ołowiu
•Nadmiernej eksploatacja pól uprawnych z mokrych upraw ryżu i pastwisk pod
hodowlę uwalniających metan podczas fermentacji.

Główną przyczyną efektu cieplarnianego są gazy cieplarniane
wytwarzane podczas :
• Reakcje fotochemiczne spalin przemysłowych i komunikacyjnych,
uwalniające niski ozon z promieniami słońca.
• Coraz powszechniejsze stosowanie sztucznych nawozów wspomagających
procesy nitryfikacji oraz denitryfikacji, uwalniające tlenki azotu.
•Rosnące masy odpadów organicznych z wielkich miast składowane na
wysypiskach śmieci, które gnijąc emitują metan i dwutlenek węgla.

• Efekty globalnego ocieplenia.
• Ten wzrost temperatury może być związany z
innymi zmianami takimi jak zmiany poziomu
oceanów, zmiany ilości i rozkładu opadów, zmiany
w intensywności ekstremalnych zjawisk
pogodowych takich jak powodzie lub intensywność
huraganów, zmianę w uprawach, zmiany w
pokrywie lodowców i innych zjawisk związanych z
globalną zmianą temperatury.

Prawdopodobnie w ciągu
najbliższych lat nie uda się
powstrzymać wzrostu stężenia
gazów cieplarnianych w
powietrzu.
Produkcja przemysłowa zwiększa
się, ludzie w poszukiwaniu
terenów uprawnych i cennych
gatunków drewna będą nadal
wycinać lasy.
Skutkiem globalnego ocieplenia jest kurczenie się czapy
lodowcowej na biegunach. Topnienie lodowców spowoduje
podniesienie się poziomu mórz i oceanów. Wiele nizin
nadmorskich, nie mówiąc już o przybrzeżnych depresjach,
zostanie zalanych.

• Wzrost średnich temperatur
• Topnienie lodowców
• Podnoszenie się poziomu wód w
morzach i oceanach
• Ekstremalne zjawiska
pogodowe

Efekt cieplarniany ma i będzie miał coraz
większy wpływ na rośliny i zwierzęta. Przede
wszystkim zwiększy się ilość opadów, ponieważ
cieplejsze powietrze oznacza wzmożone parowanie
mórz i oceanów.
Wzrost temperatury i opadów będzie
równoznaczny z przesuwaniem się rejonów wegetacji i
upraw bliżej biegunów. Zbyt szybkie przesuwanie się
zasięgów roślin i zwierząt może zaburzyć równowagę
ekologiczną. Niektóre arktyczne zwierzęta stracą
możliwość migracji ze względu na zanik pokrywy
lodowej między wyspami. Prawdopodobnie zwiększą
się obszary pustyń i stepów.

Skutki:
‣ Efekt cieplarniany to oczywiście podniesienie temperatury na Ziemi, co wywoła
trudne do przewidzenia lawinowe reakcje:
Topnienie lodowców i zalewania przez ich wody obszarów nadmorskich, co
zaskutkuje utratą miejsc życia i pracy dla ludzi (np. gęsto zaludnione żyzne obszary
w ujściach rzek, w tym Wisły) i może spowodować duże konflikty społeczne.
Wzrost temperatur spowoduje najprawdopodobniej przesunięcie stref
klimatycznych o 150-500 km ku biegunom do końca XXI wieku. W gorących
obszarach plony zmniejszą się, w nowych cieplejszych zwiększą się, ale
intensywnej uprawy nie wytrzymają gleby z deficytem wód i nowymi
ciepłolubnymi szkodnikami.
Szybkie zmiany klimaty zaburzą równowagę w ekosystemach i ginięcie wielu
gatunków o małych zdolnościach adaptacyjnych.
Zmiany klimatyczne zwiększą częstotliwość występowania ekstremalnych zjawisk
pogodowych i katastrof klimatycznych jak fale upałów, powodzie, huragany, które
w bezpośredni sposób zagrażają zdrowiu i życiu.
Ocieplenie klimatu spowoduje przyspieszenie parowania wody i opadanie jej w
nowych rejonach, co spowoduje zmniejszenie zasobów wody pitnej, wody- źródła
życia.

Jeśli nie pomożemy naszej Ziemi
to tak może wyglądać obszar Polski za
kilkaset lat!
•

• Nie używaj aerozoli z
freonem
• Oszczędzaj energię
elektryczną
• Nie spalać plastiku, gumy i
innych tworzyw
• Zamiast jechać
samochodem- użyj roweru
• Kupując lodówkę zwróć
uwagę na to czy nie
wykorzystuje freonu jako
środka chłodniczego
• Stosować recykling
• Szanować papier
menu

• a) Eliminowanie z użycia freonów.
b) Prace nad poszukiwaniem alternatywnych źródeł energii - energia
wiatrowa , słoneczna, wodór. Energie te powinny zastąpić paliwa
kopalniane.
c) Poszukiwanie bardziej ekologicznych metod utylizacji i
przechowywania odpadów toksycznych.
d) Pomoc biednym krajom, by zapobiegać wycinaniu lasów
tropikalnych.
e) Zalesianie zdewastowanych terenów.
Zdania naukowców na temat skali zagrożeń spowodowanych
ociepleniem klimatu Ziemianie są jednolite. Ale co do jednego
wszyscy są zgodni, a mianowicie, że ocieplenie jest faktem i należy
zrobić wszystko aby ten proces zatrzymać by uniknąć katastrofy.

Czy zmiana klimatu będzie miała wpływ na
mnie osobiście?
• Jeśli mieszkasz w Europie, prawdopodobnie doświadczyłeś fali upałów w 2003 roku w
ciągu ostatnich kilku lat widziałeś pożar lasu gdzieś w południowej Europie albo
powódź w innym miejscu kontynentu. Chociaż nie można powiedzieć na pewno, że te
zdarzenia spowodowane zostały przez zmiany klimatu, są one zgodne z tym, co według
naukowców jest wynikiem zmiany klimatu. Istnieje także duże prawdopodobieństwo, że
w nadchodzących latach częściej doświadczysz ekstremalnych warunków pogodowych i
że wzrosną Twoje składki na ubezpieczenie od szkód majątkowych powstałych w
wyniku burz.
Prognozuje się, że w Europie południowej będą występowały coraz rzadsze opady
deszczu i coraz wyższe temperatury (np. średnia temperatura w Hiszpanii do 2080 roku
ma wzrosnąć o ok. 4,5ºC), natomiast temperatury w krajach Europy północnej mają
wzrosnąć nieco mniej (o ok. 1,5 - 2,0ºC do 2080 roku), a opady deszczu będą większe.
Jeśli mieszkasz na wybrzeżu, pewnie zauważysz podnoszący się poziom morza.

Działaj już teraz
• Już teraz zmiana klimatu daje o
sobie znać na różne sposoby:
przez wzrost temperatury,
częstsze burze i powodzie oraz
podnoszenie się poziomu morza
w wyniku topnienia czap
lodowych na biegunach. Jeśli
nie podejmiemy odpowiednich
działań, zmiany klimatu będą
powodowały coraz bardziej
kosztowne szkody i zaburzały
funkcjonowanie naszego
środowiska naturalnego. A
przecież jest ono dla nas
źródłem pożywienia, surowców
i innych niezbędnych zasobów.
Zmiany klimatu wpłyną
negatywnie na gospodarkę i
mogą doprowadzić do
destabilizacji społeczeństw na
całym świecie.

Jak przeciwdziałać efektowi
cieplarnianemu?
• Przeciwdziałanie powstawaniu
efektu cieplarnianego polega na
kontroli ilości dwutlenku węgla
wprowadzanego do atmosfery.
Kontrola może polegać jedynie
na:
• zmniejszaniu emisji dwutlenku
węgla do atmosfery
(zmniejszenie ilości spalanych
paliw kopalnych),
• sprzyjaniu pochłaniania już
wprowadzonego dwutlenku
węgla, jedynym skutecznym
procesem jest fotosynteza.

Sposobem zatrzymania tego niekorzystnego efektu jest powrót do stanu
sprzed gwałtownego rozwoju przemysłu i czekanie aby przyroda wyrówna szkody
jakie wyrządził człowiek. Jest to jednak niewykonalne. W związku z tym należy zrobić
wszystko, by wyraźnie spowolnić narastanie efektu cieplarnianego.
Podstawowe znaczenie ma zmniejszenie zużycia paliw kopalnych i
wykorzystanie alternatywnych źródeł energii, jak wodór, energia słoneczna lub
wiatrowa. Należałoby natychmiast ograniczyć wycinanie lasów.
Udoskonalenie technologii może spowodować oszczędności energetyczne i
mniejsze spalanie paliw, a zmniejszenie energochłonności procesów przemysłowych
pociągnie za sobą zmniejszenie emisji CO 2 .

Oszczędzaj !!!
• Podejmując proste kroki możesz wpłynąć na ograniczenie zmian klimatu – i
dodatkowo zaoszczędzić, płacąc mniejsze rachunki za ogrzewanie i
elektryczność. Przeczytaj poniższe wskazówki i zobacz jakie to proste.
•„Obniżenie temperatury tylko o 1ºC może zmniejszyć rachunek za energię o
5-10% oraz ograniczyć emisję CO2 o 300 kg rocznie w przeliczeniu na jedno
gospodarstwo domowe”.
•Nie pozwól ciepłu uciekać z Twojego domu. Wietrząc mieszkanie lub dom, otwórz
okna na kilka minut, zamiast pozwolić, żeby ciepło uciekało przez długi czas. Jeśli przez
cały dzień pozostawiasz w domu uchylone okno, wyprodukowanie energii potrzebnej do
utrzymania ciepła przez 6 zimnych miesięcy (tzn. gdy na zewnątrz jest 10ºC lub mniej)
oznaczać będzie emisję prawie 1 tony CO2.
•Wyposaż dom w dobrą izolację cieplną – to jeden z najskuteczniejszych sposobów
ograniczania emisji CO2 oraz oszczędzania energii na dłuższą metę. Energia uciekająca
przez ściany, dach i podłogi stanowi zwykle 50% ogólnych strat ciepła. Dokładnie zaizoluj
swój zbiornik na ciepłą wodę, rury centralnego ogrzewania i zagłębienia w ścianach oraz
wyłóż folią aluminiową ściany za grzejnikami.

•Zmniejsz ogrzewanie. Obniżenie temperatury tylko o 1ºC może zmniejszyć Twój
rachunek za energię o 5-10% oraz ograniczyć emisję CO2 o 300 kg rocznie w
przeliczeniu na jedno gospodarstwo domowe.
•Zaprogramuj swój termostat tak, aby w nocy lub podczas nieobecności
domowników temperatura była niższa, a podnosiła się rano lub przed ich powrotem
do domu. To zmniejszy Twój rachunek za ogrzewanie o 7-15%.
•Jeśli masz okna z pojedynczymi szybami, pomyśl o ich wymianie
na okna z podwójnymi szybami –to wymaga wyłożenia pewnej sumy,
ale zmniejszy o połowę ilość energii uciekającej przez okna i na dłuższą
metę z pewnością się opłaci. Jeśli wybierzesz najlepszy produkt na
rynku (tj. drewniane okna z podwójnymi, przepuszczającymi mało
energii szybami, pomiędzy którymi znajduje się argon), możesz
zatrzymać ponad 70% traconej energii.

• Jak można przeciw działać ocieplaniu się
klimatu?
Częściowym rozwiązaniem problemu może być zwiększenie
wydajności źródeł energii, ochrona przyrody, odnawialne
źródła energii czy nowa polityka poszczególnych państw.
Technologia, która mogłaby odwrócić skutki globalnego
ocieplenia już istnieje. Należy podjąć natychmiastowe
kroki, aby konstruować mniej zanieczyszczające powietrze
pojazdy, produkować bardziej wydajne urządzenia
elektryczne i oszczędzać energię w skali międzynarodowej.
Każda osoba może mieć wpływ na ograniczenie skutków
ocieplenia emitując mniej gazów cieplarnianych.

• Duże korporacje już szukają sposobów na zmniejszenie
emisji gazów i jednoczesne zaoszczędzenie pieniędzy -
istnieje jednak spora możliwość co do większej liczby
innowacji.
Kluczem do kontroli globalnego ocieplenia może być
rozwój nowych technologii związanych z czystą energią -
elektrownie wiatrowe i słoneczne, hybrydowe silniki
elektryczne, i inne alternatywne źródła energii.
• Mając świadomość zagrożenia wszystkie kraje powinny
podjąć w miarę możliwości działania hamujące ocieplanie
klimatu Ziemi. Najważniejszym jest zmniejszenie ilości
gazów cieplarnianych w atmosferze. Podejmowane w tym
celu działania to m.in.

Lub po prostu zainwestujmy w
ekologiczne auta…