EDYTA STEIN

1. WROCŁAW
1. Aspekty historyczne, geograficzne i polityczne
Rodzinne miasto Edyty Stein, Wrocław (Breslau), połoŜone na
wschodzie Europy i będące stolicą Dolnego Śląska, naleŜało do róŜnych
narodowości. AŜ do końca II wojny światowej stanowiło część terytorium
niemieckiego, a potem ponownie zostało włączone do Polski.
Historia miasta sięga przynajmniej XI wieku, to znaczy czasów, gdy
pojawia się ono pod nazwą Vratislav. Było wtedy stolicą biskupią nale-
Ŝącą do Polski aŜ do 1163 roku, w którym utworzono na tym obszarze niezaleŜne
księstwo. Niemcy zaczęli tu się sprowadzać, począwszy od połowy
wieku XIII, po tym, jak miasto zostało zniszczone przez Mongołów. Odtąd
na jego historię wywierały wpływ ciągłe walki pomiędzy cesarstwem
austriackim, francuskim i niemieckim.
Przez całe Ŝycie Edyty jej miasto naleŜało do federalnego państwa
pruskiego, najbardziej rozległego i najbardziej zaludnionego regionu
Niemiec zjednoczonych w 1871 roku. Królem Prus i cesarzem Niemiec
był wtedy Wilhelm II – na tronie od roku 1888 do 1918, czyli do zakończenia
I wojny światowej. Był to król, który odizolował Niemcy od reszty
świata i który nie miał talentu do rządzenia. Do tego nawiązywać będzie
nasza autorka w swej autobiografii, przy okazji inauguracji Wystawy Stulecia,
obchodzonej we Wrocławiu w 1913 roku.
Geograficznie miasto leŜy po obu stronach środkowej Odry, na Nizinie
Śląskiej. Przez miasto przepływa 5 rzek (Odra i 4 jej dopływy, które
zasilają ją w granicach miasta: Bystrzyca, Oława, Ślęza i Widawa). Tworzą
one zespół wysp nadających miastu specjalny urok 1 . To sprzyja uprawianiu
1
Wersja oryginalna nie oddaje istoty kwestii połoŜenia Wrocławia: „Geógraficamente la ciudad se
encuentra en la gran llanura que abre el río Oder. En la ciudad desemboca el río Ohle formando un
conjunto de islas que le dan a la ciudad un encanto especial” (przyp. tłum. – M. D.].
15