Fe Cr & HỢP CHẤT ( LÝ THUYẾT VÀ BÀI TẬP ) CĐ LTĐH - TT HOA TRÍ (2018)

https://twitter.com/daykemquynhon 

www.facebook.com/daykem.quynhon 

plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn 

TRUNG TÂM HOA TRÍ: 827/16 Tỉnh Lộ 10, Bình Tân http://daykemquynhon.blogspot.com 

Thầy Hùng _ 0962.757.216 

http://daykemquynhon.ucoz.com 

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / 

Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định 

CHUYEÂN ÑEÀ LTÑH: SAÉT VAØ HÔÏP CHAÁT p1 

A.Các phản ứng – khái niệm 

1. Vị trí của Fe 

LÝ THUYẾT TỔNG HỢP 

Cấu hình electron Fe (Z = 26): 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 3d 6 4s 2 hay [Ar]3d 6 4s 2 . 

⇒ Vị trí: ô 26, chu kì 4, nhóm VIIIB. 

⇒ Fe 2+ : [Ar]3d 6 ; Fe 3+ : [Ar]3d 5 . 

2. Tính chất vật lí của Fe 

Là kim loại nặng, màu trắng xám, dẻo, khó nóng chảy, dẫn điện và dẫn nhiệt tốt (kém Ag, Cu, Al), có tính nhiễm từ. 

3. Các quặng sắt 

5 loại quặng sắt: 

Hematit nâu: Fe 2 O 3 .nH 2 O 

Hematit đỏ: Fe 2 O 3 

Manhetit: Fe 3 O 4 

Xiđerit: FeCO 3 

Pirit sắt: FeS 2 

Quặng giàu sắt nhất: manhetit, quặng ít sắt nhất: pirit. 

Sản xuất gang: quặng hematit và manhetit. 

4. Các phản ứng 

3Fe + 2O 2 

→ Fe 3 O 4 

3Fe + 4H 2 O (hơi) 

Fe 3 O 4 + 4H 2 ↑ 

Fe + 2AgNO 3 → Fe(NO 3 ) 2 + 2Ag↓ 

* HCl, H 2 SO 4 loãng: Fe bị oxi hóa lên Fe 2+ 

Fe + 2HCl → FeCl 2 + H 2 ↑ 

Fe+ H 2 SO 4 loãng → FeSO 4 + H 2 ↑ 

* H 2 SO 4 đặc: 

H 2 SO 4 đặc, nguội: Fe thụ động giống Al, Cr. 

H 2 SO 4 đặc, nóng: Fe bị oxi hóa lên mức cao nhất Fe 3+ . 

* HNO 3 : 

HNO 3 đặc, nguội: Fe thụ động giống Al, Cr. 

Fe + S → FeS 

2Fe + 6H 2 SO 4 đặc → 

Fe 2 (SO 4 ) 3 + 3SO 2 ↑ + 6H 2 O 

HNO 3 loãng; HNO 3 đặc, nóng: Fe bị oxi hóa lên mức cao nhất Fe 3+ . 

5. Hợp kim của sắt 

Fe + 4HNO 3 loãng → Fe(NO 3 ) 3 + NO↑ + 2H 2 O 

Fe + 6HNO 3 đặc 

→ Fe(NO 3 ) 3 + 3NO 2 ↑ + 3H 2 O 

Gang là hợp kim của Fe và C (2 – 5%) và các nguyên tố Si, Mn, S, … 

Fe + H 2 O (hơi) 

FeO + H 2 ↑ 

Fe(NO 3 ) 2 + AgNO 3 → Fe(NO 3 ) 3 + Ag↓ 

DIỄN ĐÀN TOÁN - LÍ - HÓA 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN 

Skype : daykemquynhon@hotmail.com 

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ 

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN 

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú 

Trang 1/112 

www.facebook.com/daykemquynhonofficial 

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial




http://daykemquynhon.blogspot.com 

Thép là hợp kim của Fe và C (0,01 – 2%) và rất ít các nguyên tố khác Si, Mn, Cr, Ni, … 

Fe dư + Fe 3+ → Fe 2+ 

Ví dụ:Fe + 2Fe(NO 3 ) 3 → 3Fe(NO 3 ) 2 Fe + Fe 2 (SO 4 ) 3 → 3FeSO 4 




Hỗn hợp {Fe 3 O 4 , Cu} + HCl/ H 2 SO 4 loãng 

Phản ứng: 

Ứng dụng: 

Fe 3 O 4 + 8HCl ⟶ 2FeCl 3 + FeCl 2 + 4H 2 O 

Fe 3 O 4 + 4H 2 SO 4 loãng ⟶ Fe 2 (SO 4 ) 3 + FeSO 4 + 4H 2 O 

Muối Fe 2+ mất màu thuốc tím: 10FeSO 4 + 2KMnO 4 + 8H 2 SO 4 loãng ⟶ 5Fe 2 (SO 4 ) 3 + 2MnSO 4 + K 2 SO 4 + 8H 2 O 

Muối Fe 3+ hòa tan được Cu: 2FeCl 3 + Cu → 2FeCl 2 + CuCl 2 

Vd1.Hòa tan một oxit sắt vào dung dịch H 2 SO 4 loãng dư thu được dung dịch A. Dung dịch A hòa tan bột Cu và làm 

mất màu dung dịch KMnO 4 . Oxit đó là 

A. Fe 2 O 3 B. Fe 3 O 4 C. FeO và Fe 3 O 4 D. FeO 

Vd2.Cho hỗn hợp bột Fe, Cu vào dung dịch HNO 3 loãng, phản ứng kết thúc thấy có bột Fe còn dư. Dung dịch thu 

được sau phản ứng có chứa: 

A. Fe(NO 3 ) 3 , Cu(NO 3 ) 2 . B. Fe(NO 3 ) 3 , HNO 3 , Cu(NO 3 ) 2 . 

C. Fe(NO 3 ) 2 . D. Fe(NO 3 ) 2 , Fe(NO 3 ) 3 , Cu(NO 3 ) 2 . 

Vd3. Cho 12,4 gam Fe vào dung dịch HNO 3 đến khi phản ứng xong còn dư 4 gam Fe. Thể tích NO thu được (ở 

đktc) là 

A. 2,24 lít B. 4,48 lít C. 5,6 lít D. 3,36 lít 

Vd4.Cho hỗn hợp Fe 3 O 4 và Cu vào dung dịch HCl dư. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn người ta thu được dung 

dịch X và chất rắn Y. Như vậy trong dung dịch X có chứa: 

A. HCl, FeCl 2 , FeCl 3 B. HCl, CuCl 2 

C. HCl, FeCl 3 , CuCl 2 D. HCl, CuCl 2 , FeCl 2 

Vd5.CÑ – 2012Cho 42,4 gam hỗn hợp gồm Cu và Fe 3 O 4 (có tỉ lệ mol tương ứng là 3 : 1) tác dụng với dung dịch HCl 

dư, sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn còn lại m gam chất rắn. Giá trị của m là 

A. 19,2 B. 9,6 C. 12,8 D. 6,4 

B.Bài tập vận dụng 

1 Cho 100 ml dung dịch gồm FeCl 2 0,6M và FeCl 3 0,2M tác dụng với dung dịch NaOH dư. Lọc kết tủa nung trong 

không khí đến khối lượng không đổi được chất rắn B. Khối lượng B là 

A. 5,92g B. 1,6g C. 4,8g D. 6,4g 

2 Cho hỗn hợp X gồm 0,1 mol Fe 3 O 4 và 0,4 mol Cu vào 400 ml dung dịch HCl 2M. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn 

toàn thu được chất rắn có khối lượng là 

A. 25,6 gam B. 19,2 gam C. 39,6 gam D. 6,4 gam 

3 Cho m gam hỗn hợp gồm Fe và Zn có tỉ lệ mol 1 : 1 vào 100 ml dung dịch CuSO 4 0,9M thu được m gam chất rắn 

Y. Giá trị m là 



4 Cho m gam bột sắt tác dụng với 100 ml dung dịch gồm CuSO 4 0,1M và AgNO 3 0,2M, sau khi phản ứng kết thúc 

thu được phần rắn A có khối lượng là 1,62 gam. Vậy trong A gồm: 

A. Ag B. Ag, Cu, Fe C. Ag, Cu D. Cu, Fe 

5 Cho hỗn hợp X gồm Fe và FeO tan hết vào dung dịch H 2 SO 4 loãng dư thu được dung dịch A và 1,12 lít khí (ở 

đktc). Dung dịch A làm mất màu vừa đúng 30 ml dung dịch KMnO 4 1M. Khối lượng hỗn hợp X là 

Trang 2/112 











Thầy Hùng _ 0962.757.216 




A. 13,6g B. 18g C. 10,8g D. 10g 

6 Cần bao nhiêu tấn quặng manhetit chứa 80% Fe 3 O 4 để luyện thành 800 tấn gang có hàm lượng sắt 95%, biết H = 

99%. 

A. 1060,13 tấn B. 1039,03 tấn C. 1298,79 tấn D. 1325,16 tấn 

7 Nung nóng 16,8 gam bột sắt trong không khí, sau một thời gian thu được m gam hỗn hợp x gồm các oxit sắt và sắt 

dư. Hòa tan hết hỗn hợp X bằng H 2 SO 4 đậm đặc nóng thu được 5,6 lít SO 2 (đktc). Giá trị m là 

A. 24g B. 20g C. 17,6g D. 23,2g 

8 Cho 12,4 gam Fe vào dung dịch HNO 3 đến khi phản ứng xong còn dư 4 gam Fe. Thể tích NO thu được (ở đktc) là 

A. 2,24 lít B. 4,48 lít C. 5,6 lít D. 3,36 lít. 

9 Cho 2,16 gam FeO tác dụng hết với dung dịch HNO 3 loãng dư, thu được dung dịch X và V lít (đktc) khí NO duy 

nhất. Tính V? 

A. 0,224 lít B. 0,336 lít C. 0,448 lít D. 2,24 lít. 

10 Cho m gam hỗn hợp gồm Fe, Ni, Cu vào dung dịch HNO 3 dư. Sau khi phản ứng kết thúc thu được 9,57 gam muối 

và 0,672 lít khí NO ở đktc (sản phẩm khử duy nhất). Giá trị m là 


11 Nguyên tắc chung của quá trình sản xuất gang trong công nghiệp là khử oxit sắt ở nhiệt độ cao bằng: 

A. Al B. H 2 C. Mg D. CO 

12 Cho dãy các chất: FeO, MgO, Fe 3 O 4 , Al 2 O 3 , CaCO 3 , FeCO 3 . Số chất trong dãy bị oxi hóa bởi dung dịch H 2 SO 4 

đặc, nóng là: 

A. 2 B. 3 C. 4 D. 5 

13 Cho hỗn hợp gồm Al, Na, Al(OH) 3 , Al 2 O 3 , FeO vào dung dịch NaOH dư thu được chất rắn X. X gồm 

A. Na, FeO B. Al 2 O 3 , Al, Al(OH) 3 C. Al, Na D. FeO 

14 Khử a gam một oxit sắt bằng CO ở nhiệt độ cao, thu được 1,68 gam Fe và 1,76 gam CO 2 . CTHH của oxit sắt là 

A. Fe 2 O 3 B. FeO C. Fe 2 O D. Fe 3 O 4 

15 Để sản xuất 10 tấn gang chứa 95% Fe và 5% C phải cần a tấn Fe 2 O 3 và b tấn than cốc (cacbon). Giá trị của a và b 

là: (H = 100%) 

A. 13,57 tấn và 3,05 tấn. B. 8,7 tấn và 1,95 tấn. 

C. 27,1 tấn và 0,425 tấn. D. 16,96 tấn và 0,625 tấn. 

16 Cho hỗn hợp Fe 3 O 4 và Cu vào dung dịch HCl dư. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn người ta thu được dung dịch 

X và chất rắn Y. Như vạy trong dung dịch X có chứa: 

A. HCl, FeCl 2 , FeCl 3 B. HCl, CuCl 2 C. HCl, FeCl 3 , CuCl 2 D. HCl, CuCl 2 , FeCl 2 

17 Nhúng một lá sắt nhỏ vào dung dịch chứa một trong những chất sau: FeCl 3 , AlCl 3 , CuSO 4 , Pb(NO 3 ) 2 , NaCl, HCl, 

HNO 3 dư, H 2 SO 4 đặc nóng, dư, NH 4 NO 3 . Số phản ứng tạo muối Fe(II) là 

A. 3 B. 4 C. 5 D. 6 

18 X và Y là hai kim loại trong số các kim loại sau: Al, Fe, Ni, Cu, Ag, Zn. 

- X phản ứng với dung dịch HCl, phản ứng với dung dịch NaOH nhưng không phản ứng với nước, không phản ứng 

với dung dịch H 2 SO 4 đặc nguội. 

- Y không phản ứng với dung dịch HCl, không phản ứng với dung dịch NaOH nhưng phản ứng với dung dịch 

AgNO 3 , phản ứng với dung dịch HNO 3 . 


X và Y lần lượt là: 

A. Al và Cu. B. Zn và Cu. C. Al và Fe. D. Zn và Ag. 

19 Phản ứng giữa cặp chất nào dưới đây không thể sử dụng để điều chế muối Fe(II)? 

A. Fe(OH) 2 + H 2 SO 4 (loãng) B. FeCO 3 + HNO 3 (loãng) 

C. FeO + HCl D. Fe + Fe(NO 3 ) 3 





Trang 3/112 







20 Hòa tan một oxit sắt vào dung dịch H 2 SO 4 loãng dư thu được dung dịch A. dung dịch A hòa tan bột Cu và làm 

mất màu dung dịch KMnO 4 . Oxit đó là 




A. Fe 2 O 3 B. Fe 3 O 4 C. FeO và Fe 3 O 4 D. FeO 


A.Tóm tắt kiến thức 

 

LÝ THUYẾT TỔNG HỢP 

1. Hợp chất Fe(II) có tính khử, hợp chất Fe(III) chỉ có tính oxi hóa 

* Lưu ý hợp chất Fe(II) vừa có tính oxi hóa, vừa có tính khử trong đó tính khử là chủ yếu. 

Một số phản ứng thể hiện tính khử của hợp chất Fe(II) 

ườ 

4Fe(OH) 2 + O 2 + 2H 2 O 4Fe(OH) 3 ↓ (nâu đỏ) 

 

4Fe(OH) 2 + O 2 2Fe 2 O 3 + 4H 2 O 

3Fe(OH) 2 + 10HNO 3 → 3Fe(NO 3 ) 3 + NO↑ + 8H 2 O 

2Fe(OH) 2 + 4H 2 SO 4 đặc → Fe 2 (SO 4 ) 3 + SO 2 ↑ + 6H 2 O 

3FeO + 10HNO 3 → 3Fe(NO 3 ) 3 + NO↑ + 5H 2 O 

2FeO + 4H 2 SO 4 đặc → Fe 2 (SO 4 ) 3 + SO 2 ↑ + 4H 2 O 

 

4FeCO 3 + O 2 2Fe 2 O 3 + 4CO 2 ↑ 

Một số phản ứng thể hiện tính oxi hóa của hợp chất Fe(III) 

2Fe 3+ + 2I → 2Fe 2+ + I 2 

H 2 S + 2Fe 3+ → 2Fe 2+ + S↓ + 2H + 

Cu + 2Fe 3+ → Cu 2+ + 2Fe 2+ 

Fe + 2Fe 3+ → 3Fe 2+ 

3Fe 2 O 3 + CO 

2Fe 3 O 4 + CO 2 ↑ 

Fe 2 O 3 + CO 

2FeO + CO 2 ↑ 

Fe 2 O 3 + 3CO 

2Fe + 3CO 2 ↑ 

2. Điều chế hợp chất sắt 

* FeO 





, ô ́ 

Fe(OH) 2 FeO + H 2 O 

3. Màu hợp chất sắt 

Sắt là kim loại nặng, màu trắng xám, dẻo, khó nóng chảy, dẫn điện và dẫn nhiệt tốt (kém Ag, Cu, Al), có tính 

nhiễm từ. 








Nung sắt trong không khí sẽ sinh oxit sắt từ: 3Fe + 2O 2 

→Fe 3 O 4 

Trang 4/112 








Thầy Hùng _ 0962.757.216 




FeO: chất rắn màu đen, không tan trong nước, có tính khử, tính oxi hóa, tính bazơ. 

Fe(OH) 2 : kết tủa màu trắng xanh, bị nhiệt phân, có tính khử, tính bazơ. 

FeS (sắt (II) sunfua) là chất rắn màu đen. 

FeS 2 (sắt (II) đisunfua) là chất rắn màu vàng, có vẻ sáng kim loại. 

FeCO 3 là chất rắn, màu trắng, bị nhiệt phân, có tính khử. 

Dung dịch muối Fe 2+ có màu lục nhạt, có tính khử, tính oxi hóa. 

Fe 2 O 3 là chất rắn, màu nâu đỏ, không tan trong nước, có tính bazơ, tính oxi hóa. 

Fe(OH) 3 là chất kết tủa nâu đỏ, bị nhiệt phân, có tính bazơ. 

Các muối Fe 3+ đều tan trong nước, dung dịch có màu vàng nâu. 

Fe 3 O 4 ↔ FeO.Fe 2 O 3 ↔ oxit kép, chất rắn màu đen, không tan trong nước, có tính bazơ, tính khử, tính oxi hóa. 

4. Các phản ứng 

FeCl 2 + 3AgNO 3 ⟶ Fe(NO 3 ) 3 + 2AgCl↓ + Ag↓ 

10FeSO 4 + 2KMnO 4 + 8H 2 SO 4 loãng ⟶ 5Fe 2 (SO 4 ) 3 + 2MnSO 4 + K 2 SO 4 + 8H 2 O 

 

4Fe(NO 3 ) 2 2Fe 2 O 3 + 8NO 2 ↑ + O 2 ↑ 



5. Hai hợp kim quan trọng của Sắt 

I. GANG 

1/. Thành phần, phân loại, tính chất, ứng dụng 


Gang trắng 

Ít C, rất ít Si, nhiều xementit Fe 3 C. 

Rất cứng và giòn, dùng luyện thép. 

2/. Sản xuất gang 

a) Nguyên liệu 

- Quặng sắt: hematit và manhetit. 

Nhiều C và Si. 

- Than cốc (C): cung cấp nhiệt, tạo CO làm chất khử và là một thành phần trong gang. 

Gang xám 

Kém cứng và giòn, dùng chế tạo máy, ống dẫn nước. 

- Chất chảy (CaCO 3 ): chuyển chất khó nóng chảy là SiO 2 trong gang thành chất dễ nóng chảy là CaSiO 3 . CaSiO 3 nổi 

lên trên gang gọi là xỉ silicat, được tách bỏ. 

b) Những PƯHH xảy ra trong quá trình luyện quặng thành gang 

Phản ứng tạo thành CO 

Thổi không khí nóng vào lò, than cốc cháy hoàn toàn. 

 

C + O 2 CO 


CO 2 sinh ra khử than cốc chưa cháy thành CO 

 

C + CO 2 2CO (phản ứng thu nhiệt, nhiệt độ còn khoảng 1300 0 C) 

Phản ứng khử oxit sắt 




Fe 2 O 3 + CO 

0 

400 C 

⎯⎯⎯→Fe 3 O 4 + CO 2 ↑ 


Trang 5/112 






0 0 

500 C−600 C 

⎯⎯⎯⎯⎯→ 3FeO + CO 2 ↑ 






FeO + CO 

0 0 

700 C−800 C 

⎯⎯⎯⎯⎯→ Fe + CO 2 ↑ 

Phản ứng tạo xỉ (nhiệt độ khoảng 1000 0 C) 

 

CaCO 3 CaO + CO 2 

CaO + SiO 2 → CaSiO 3 (canxi silicat) 

c) Sự tạo thành gang 

Ở nhiệt độ khoảng 1500 0 C, sắt nóng chảy có hòa tan một phần cacbon và một lượng nhỏ mangan, silic, …đó là 

gang. 

II. THÉP 

1/. Thành phần, phân loại, tính chất, ứng dụng 


Ít C, Si, Mn và rất ít S, P. 

Thép thường (thép cacbon) 

Dùng xây dựng nhà cửa, vật dụng gia đình. 

2/. Sản xuất thép 


- Gang trắng hoặc gang xám, sắt thép phế liệu. 

- Dầu ma zút hoặc khí đốt, khí oxi. 

- Chất chảy là CaO. 

b) Những PƯHH xảy ra trong quá trình luyện gang thành thép 

Thổi oxi vào gang nóng chảy thì các tạp chất bị oxi hóa. 

C và S bị oxi hóa thành CO 2 và SO 2 tách ra khỏi gang. 

C + O 2 → CO 2 S + O 2 → SO 2 

Si và P bị oxi hóa thành oxit khó bay hơi. 

Si + O 2 → SiO 2 4P + 5O 2 → 2P 2 O 5 

Trang 6/112 


Thép đặc biệt 

Có chứa thêm Si, Mn, Cr, Ni, W, V, … 

SiO 2 , P 2 O 5 tác dụng với chất chảy CaO tạo thành xỉ nổi trên bề mặt thép lỏng. 

3CaO + P 2 O 5 → Ca 3 (PO 4 ) 2 CaO + SiO 2 → CaSiO 3 

B.Bài tập vận dụng 

1. GANG: hợp kim của Fe với C (2 – 5%) và một lượng nhỏ Si, Mn, S, … 

Chế tạo thép inox, lưỡi dao cắt, đường ray xe lửa. 

- Gang xám: chứa cacbon ở dạng than chì dùng để đúc bệ máy, ống dẫn nước, cánh cửa, … 

- Gang trắng: chứa ít cacbon, chủ yếu dạng xementit Fe 3 C dùng để luyện thép. 

* Nguyên tắc sản xuất gang: khử quặng sắt oxit bằng than cốc trong lò cao. 

* Nguyên liệu sản xuất gang: hematit đỏ Fe 2 O 3 , than cốc và chất chảy (CaCO 3 hoặc SiO 2 ). 

2. THÉP: hợp kim của Fe với C (0,01 – 2%) và một lượng nhỏ Si, Mn, Cr, Ni, … 

* Nguyên tắc sản xuất thép: giảm hàm lượng các tạp chất (C, S, Si, Mn, …) có trong gang bằng cách oxi hóa các 

tạp chất đó thành oxit rồi biến thành xỉ và tách ra khỏi thép. 


- Thép thường (thép cacbon): 

Thép mềm ( ≤ 0,1%C): dễ gia công, dùng để kéo sợi, cán thành thép lá,… 

Thép cứng (> 0,9%C): chế tạo các chi tiết máy như vòng bi, vỏ xe bọc thép,… 

- Thép đặc biệt: 

Thép chứa 13% Mn rất cứng, được dùng làm máy nghiền đá. 










Thầy Hùng _ 0962.757.216 




Thép chứa khoảng 20% Cr và 10% Ni rất cứng và không gỉ, được dùng làm dụng cụ gia đình (thìa, dao,…), dụng 

cụ y tế,… 

Thép chứa khoảng 18% W và 5% Cr rất cứng, được dùng để chế tạo máy cắt, gọt như máy phay, máy nghiền đá,… 

1. Dãy kim loại bị thụ động trong axit HNO 3 đặc, nguội là 

A. Fe, Al, Cr. B. Fe, Al, Ag. C. Fe, Al, Cu. D. Fe, Zn, Cr. 

2. Cấu hình electron nào sau đây là của Fe 3+ ? Biết Fe (Z = 26). 

A. [Ar]3d 6 B. [Ar]3d 5 C. [Ar]3d 4 D. [Ar]3d 3 

3.Đốt cháy sắt trong không khí, thì phản ứng xảy ra là 

A. 3Fe + 2O 2 → Fe 3 O 4 B. 4Fe + 3O 2 → 2Fe 2 O 3 

C. 2Fe + O 2 → 2FeO D. tạo hỗn hợp FeO, Fe 2 O 3 , Fe 3 O 4 

5. Cho 46,4g Fe 3 O 4 tác dụng hết với dung dịch H 2 SO 4 loãng. Khối lượng muối khan thu được là: 

A. 123,2g B. 120g C. 91,2g D. 110,4g 

6. Có thể dùng một hóa chất để phân biệt Fe 2 O 3 và Fe 3 O 4 . Hóa chất này là 

A. dd HCl loãng B. dd HCl đặc 

C. dd H 2 SO 4 loãng D. dd HNO 3 loãng 

7. Cho dung dịch FeCl 2 , ZnCl 2 tác dụng với dung dịch NaOH dư, sau đó lấy kết tủa nung trong không khí đến khối 

lượng không đổi, chất rắn thu được là chất nào sau đây? 

A. FeO và ZnO B. Fe 2 O 3 và ZnO C. Fe 3 O 4 D. Fe 2 O 3 

* Nung trong không khí 

 


 


 


8. Cho 100 ml dung dịch gồm FeCl 2 0,6M và FeCl 3 0,2M tác dụng với dung dịch NaOH dư. Lọc kết tủa nung trong 

không khí đến khối lượng không đổi được chất rắn B. Khối lượng B là 

A. 5,92g B. 1,6g C. 4,8g D. 6,4g 

9.A – 2009Cho phương trình hóa học: Fe 3 O 4 + HNO 3 → Fe(NO 3 ) 3 + N x O y + H 2 O 

Sau khi cân bằng phương trình hóa học trên với hệ số của các chất là những số nguyên, tối giản thì hệ số của HNO 3 

là 

A. 13x – 9y B. 46x – 18y C. 45x – 18y D. 23x – 9y 

10.A – 2007 Khi nung hỗn hợp các chất Fe(NO 3 ) 2 , Fe(OH) 3 và FeCO 3 trong không khí đến khối lượng không đổi, 

thu được một chất rắn là 

A. Fe 3 O 4 B. FeO C. Fe D. Fe 2 O 3 

11.CÑ - 2013 Hỗn hợp X gồm FeCl 2 và NaCl có tỉ lệ mol tương ứng là 1 : 2. Hòa tan hoàn toàn 2,44 gam X vào 

nước, thu được dung dịch Y. Cho Y phản ứng hoàn toàn với dung dịch AgNO 3 dư, thu được m gam chất rắn. Giá trị 

của m là 


A. 5,74 B. 2,87 C. 6,82 D. 10,80 

12.CÑ – 2012Cho 42,4 gam hỗn hợp gồm Cu và Fe 3 O 4 (có tỉ lệ mol tương ứng là 3 : 1) tác dụng với dung dịch HCl 

dư, sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn còn lại m gam chất rắn. Giá trị của m là 

A. 19,2 B. 9,6 C. 12,8 D. 6,4 

13.CÑ – 2013Phát biểu nào sau đây không đúng ? 





Trang 7/112 





A. Kim loại Fe phản ứng với dung dịch HCl tạo ra muối sắt (II). 




B. Dung dịch FeCl 3 phản ứng được với kim loại Fe. 

C. Kim loại Fe không tan trong dung dịch H 2 SO 4 đặc, nguội. 

D. Trong các phản ứng hóa học, ion Fe 2+ chỉ thể hiện tính khử. 

14.CÑ – 2013 Hòa tan hết 0,2 mol FeO bằng dung dịch H 2 SO 4 đặc, nóng (dư), thu được khí SO 2 (sản phẩm khử duy 

nhất). Hấp thụ hoàn toàn khí SO 2 sinh ra ở trên vào dung dịch chứa 0,07 mol KOH và 0,06 mol NaOH, thu được 

dung dịch chứa m gam muối. Giá trị của m là 

A. 15,32 B. 12,18 C. 19,71 D. 22,34 

15.A – 2007Hòa tan 5,6 gam Fe bằng dung dịch H 2 SO 4 loãng (dư), thu được dung dịch X. Dung dịch X phản ứng 

vừa đủ với V ml dung dịch KMnO 4 0,5M. Giá trị của V là 

A. 80 B. 40 C. 20 D. 60 

16.A – 2008 Cho 11,36 gam hỗn hợp gồm Fe, FeO, Fe 2 O 3 và Fe 3 O 4 phản ứng hết với dung dịch HNO 3 loãng (dư), 

thu được 1,344 lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc) và dung dịch X. Cô cạn dung dịch X thu được m gam 

muối khan. Giá trị của m là 

A. 38,72 B. 35,50 C. 49,09 D. 34,36 

17.CÑ – 2011 Hòa tan hoàn toàn 13,00 gam Zn trong dung dịch HNO 3 loãng, dư thu được dung dịch X và 0,448 lít 

khí N 2 (đktc). Khối lượng muối trong dung dịch X là 


18.B – 2008 Cho 2,16 gam Mg tác dụng với dung dịch HNO 3 (dư). Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 

0,896 lít khí NO (ở đktc) và dung dịch X. Khối lượng muối khan thu được khi làm bay hơi dung dịch X là 


19.A – 2009 Hòa tan hoàn toàn 12,42 gam Al bằng dung dịch HNO 3 loãng (dư), thu được dung dịch X và 1,344 lít 

(ở đktc) hỗn hợp khí Y gồm hai khí là N 2 O và N 2 . Tỉ khối của hỗn hợp khí Y so với khí H 2 là 18. Cô cạn dung dịch 

X, thu được m gam chất rắn khan. Giá trị của m là 

A. 97,98 B. 106,38 C. 38,34 D. 34,08 

20.CÑ – 2008 Cho 3,6 gam Mg tác dụng hết với dung dịch HNO 3 (dư), sinh ra 2,24 lít khí X (sản phẩm khử duy 

nhất, ở đktc). Khí X là 

A. N 2 O B. NO 2 C. N 2 D. NO 

21.Hòa tan 6,96g Fe 3 O 4 vào dung dịch HNO 3 dư thu được 0,224 lít N x O y (đktc) là sản phẩm khử duy nhất. Khí N x O y 

là 

A. NO 2 B. NO C. N 2 O D. N 2 O 3 


Dạng 1: Fe dư + Fe 3+ → Fe 2+ 

Trang 8/112 


 

DẠNG TOÁN CƠ BẢN 

Ví dụ:Fe + 2Fe(NO 3 ) 3 → 3Fe(NO 3 ) 2 Fe + Fe 2 (SO 4 ) 3 → 3FeSO 4 

1.1 Hòa tan 11,2 gam Fe bằng dung dịch HNO 3 , sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được hỗn hợp sản phẩm 

khử (gồm NO 2 , NO, N 2 O và N 2 ), dung dịch X và thấy còn lại 2,8 gam Fe. Khi cô cạn dung dịch X thu được m gam 

muối khan. Giá trị của m là 


A. 27 gam B. 28 gam C. 36,3 gam D. 54 gam 

1.2 Hòa tan hoàn toàn m gam Fe vào 0,2 lít dung dịch HNO 3 1M, phản ứng tạo ra sản phẩm khử duy nhất là NO. 

Giá trị lớn nhất của m là 




1.3 Hòa tan hoàn toàn 11,2 gam Fe vào dung dịch HNO 3 . Sau khi các phản ứng kết thúc thu được 3,36 lít khí NO (ở 

đktc, sản phẩm khử duy nhất) và dung dịch chứa 2 muối. Khi cô cạn dung dịch X thu được khối lượng muối khan là 










Thầy Hùng _ 0962.757.216 

A. 27 gam B. 28 gam C. 39,1 gam D. 54 gam 




1.4 Cho m gam bột Fe vào axit H 2 SO 4 đặc, nóng, dư thu được V 1 lít khí SO 2 (sản phẩm khử duy nhất). Trong một 

thí nghiệm khác, cho m gam bột Fe vào dung dịch H 2 SO 4 loãng, dư, thu được V 2 lít khí H 2 . Mối quan hệ giữa V 1 và 

V 2 là (các thể tích khí đo trong cùng điều kiện nhiệt độ, áp suất) 

A. V 1 = V 2 B. V 1 = 1,5V 2 C. V 2 = 1,5V 1 D. V 2 = 3V 1 

Dạng 2: Fe 2+ + Ag + dư → Fe 3+ + Ag↓ 

Ví dụ: Fe(NO 3 ) 2 + AgNO 3 → Fe(NO 3 ) 3 + Ag↓ 

2.1 Cho 6,16 gam bột sắt vào 300 ml dung dịch AgNO 3 1M. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được m gam 

chất rắn. Giá trị của m là 


2.2 Cho m gam bột Fe tác dụng với 500 ml dung dịch AgNO 3 1M. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 48,6 

gam Ag. Giá trị của m là 


2.3 Cho 12 gam hỗn hợp bột Cu và Fe (có tỉ lệ số mol 1 : 1) vào 225 ml dung dịch AgNO 3 a(M). Sau khi các phản 

ứng xảy ra hoàn toàn thu được 48,6 gam Ag. Giá trị của a là 

A. 0,5 B. 1 C. 2 D. 1,5 

2.4 Tiến hành hai thí nghiệm sau: 

- Thí nghiệm 1: Cho m gam bột Fe (dư) vào V 1 lít dung dịch Cu(NO 3 ) 2 1M; 

- Thí nghiệm 2: Cho m gam bột Fe (dư) vào V 2 lít dung dịch AgNO 3 0,1M. 

Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, khối lượng chất rắn thu được ở hai thí nghiệm đều bằng nhau. Giá trị của V 1 

so với V 2 là 

A. V 1 = V 2 B. V 1 = 10V 2 C. V 1 = 5V 2 D. V 1 = 2V 2 

Dạng 3: Fe 2+ + + Ag + dư → Fe 3+ + Ag↓ + AgCl↓ 

Ví dụ: FeCl 2 + 2AgNO 3 → Fe(NO 3 ) 2 + 2AgCl↓ 

Rắn thu được gồm Ag và AgCl 


≥3n 

Nếu 

thì: FeCl 2 + 3AgNO 3 → Fe(NO 3 ) 3 + 2AgCl↓ + Ag↓ 

n AgNO 3 FeCl 2 

3.1 Cho 100 ml dung dịch FeCl 2 1,2M tác dụng với 200 ml dung dịch AgNO 3 2M, thu được m gam kết tủa. Giá trị 

của m là 

A. 30,18 B. 34,44 C. 12,96 D. 47,4 

3.2 Cho 0,2 mol FeCl 2 vào dung dịch chứa 0,7 mol AgNO 3 , sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được khối 

lượng kết tủa là 


3.3 Cho 10,12 gam FeCl 2 .7H 2 O vào 120 ml dung dịch AgNO 3 1M. Khuấy đều cho các phản ứng xảy hoàn toàn, sau 

phản ứng thu được khối lượng kết tủa là 



3.4 Cho 28 gam Fe tác dụng với 500 ml dung dịch HCl 1,5M, sau khi phản ứng kết thúc thu được dung dịch X. Cho 

dung dịch X tác dụng với dung dịch AgNO 3 dư, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được m gam chất rắn. Giá trị 

của m là 

A. 188,625 gam B. 81 gam C. 40,5 gam D. 148,125 gam 





Trang 9/112 







3.5 Hòa tan hoàn toàn 24,4 gam hỗn hợp gồm FeCl 2 và NaCl (có tỉ lệ số mol tương ứng là 1 : 2) vào một lượng 

nước (dư), thu được dung dịch X. Cho dung dịch AgNO 3 (dư) vào dung dịch X, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn 

sinh m gam chất rắn. Giá trị của m là 




Củng cố 

A. 10,8 B. 57,4 C. 68,2 D. 28,7 

1 Dãy kim loại bị thụ động trong axit HNO 3 đặc, nguội là 


2 Cấu hình electron nào sau đây là của Fe 3+ ? Biết Fe (Z = 26). 


3Đốt cháy sắt trong không khí, thì phản ứng xảy ra là 

A. 3Fe + 2O 2 → Fe 3 O 4 B. 4Fe + 3O 2 → 2Fe 2 O 3 

C. 2Fe + O 2 → 2FeO D. tạo hỗn hợp FeO, Fe 2 O 3 , Fe 3 O 4 

4Hòa tan Fe vào dung dịch AgNO 3 dư, dung dịch thu được chứa chất nào sau đây? 

A. Fe(NO 3 ) 2 B. Fe(NO 3 ) 3 

C. Fe(NO 3 ) 2 , Fe(NO 3 ) 3 , AgNO 3 D. Fe(NO 3 ) 3 , AgNO 3 

5Chia bột kim loại X thành 2 phần. Phần một cho tác dụng với Cl 2 tạo ra muối Y. Phần 2 cho tác dụng với HCl tạo 

ra muối Z. Cho kim loại X tác dụng với muối Y lại thu được muối Z. Vậy X là kim loại nào sau đây? 

A. Mg B. Al C. Zn D. Fe 

6 Cho 46,4g Fe 3 O 4 tác dụng hết với dung dịch H 2 SO 4 loãng. Khối lượng muối khan thu được là: 

A. 123,2g B. 120g C. 91,2g D. 110,4g 

7 Câu nào đúng khi nói về gang? 

A. Là hợp kim của Fe có từ 6% → 10% C và một ít S, Mn, P, Si. 

B. Là hợp kim của Fe có từ 2% → 5% C và một ít S, Mn, P, Si. 

C. Là hợp kim của Fe có từ 0,01% → 2% C và một ít S, Mn, P, Si. 

D. Là hợp kim của Fe có từ 6% → 10% C và một lượng rất ít S, Mn, P, Si. 

8 Cặp chất nào không xảy ra phản ứng? 

A. Dung dịch NaOH và Al 2 O 3 . B. K 2 O và H 2 O. 

C. Dung dịch FeCl 2 và Ag. D. Cu và HNO 3 đặc nguội. 

9 Cho H 2 dư đi qua ống sứ chứa hỗn hợp gồm Fe 2 O 3 , Al 2 O 3 và MgO (nung nóng). Khi phản ứng hoàn toàn thu được 

chất rắn gồm: 

A. Fe, Al 2 O 3 , Mg. B. Fe 2 O 3 , Al, MgO. C. Fe, Al, Mg. D. Fe, Al 2 O 3 , MgO. 

10Cho hỗn hợp bột Fe, Cu vào dung dịch HNO 3 loãng, phản ứng kết thúc thấy có bột Fe còn dư. Dung dịch thu được 

sau phản ứng có chứa: 

A. Fe(NO 3 ) 3 , Cu(NO 3 ) 2 . B. Fe(NO 3 ) 3 , HNO 3 , Cu(NO 3 ) 2 . 

C. Fe(NO 3 ) 2 . D. Fe(NO 3 ) 2 , Fe(NO 3 ) 3 , Cu(NO 3 ) 2 . 

11 Ngâm lá sắt trong các dung dịch riêng biệt: MgSO 4 , Pb(NO 3 ) 2 , Fe 2 (SO 4 ) 3 , Ni(NO 3 ) 2 , HCl. Số trường hợp khối 

lượng lá sắt giảm sau phản ứng là 

A. 3 B. 2 C. 4 D. 1 


12Trong phòng thí nghiệm để bảo quản muối Fe 2+ người ta thường: 

A. Ngâm vào đó một đinh sắt. B. Cho vào đó vài giọt dung dịch HCl. 

C. Mở nắp lọ đựng dung dịch. D. Cho vào đó vài giọt dung dịch H 2 SO 4 loãng. 

13 Xiđerit là một trong số các quặng sắt quan trọng có công thức là: 

A. FeCO 3 B. Fe 2 O 3 C. Fe 3 O 4 D. FeS 2 




Trang 10/112 








Thầy Hùng _ 0962.757.216 




14 Khử hoàn toàn 6,64 g hỗn hợp Fe, FeO, Fe 3 O 4 , Fe 2 O 3 cần 2,24 lít CO (đktc). Lượng Fe thu được là: 

A. 5,04g B. 5,40g C. 5,05g D. 5,06g 

15 Quặng giàu sắt nhất trong tự nhiên nhưng hiếm là: 

A. Hematit B. Xiđerit C. Manhetit D. Pirit 

16 Hỗn hợp bột gồm Fe, Cu, Ag, Al. Hóa chất duy nhất dùng tách Ag sao cho khối lượng không đổi là 

A. AgNO 3 B. Fe(NO 3 ) 2 C. Fe(NO 3 ) 3 D. HNO 3 loãng 

17 Dùng H 2 O có thể nhận biết dãy chất nào sau đây? 

A. Các kim loại: Na, Al, Ba, Fe. B. Các chất bột: K 2 O, FeO, Al 2 O 3 . 

C. Các kim loại: Ca, Cu, Al, Ag. D. Các chất bột: Na 2 O, K 2 O, Al 2 O 3 . 

18 Để điều chế Fe(NO 3 ) 2 ta có thể dùng phản ứng nào sau đây? 

A. Fe + HNO 3 B. dd Fe(NO 3 ) 3 + Fe C. FeO + HNO 3 D. FeS + HNO 3 

19 Cho dãy kim loại: Zn, Fe, Cr. Thứ tự giảm dần độ hoạt động hóa học của các kim loại từ trái sang phải là: 

A. Zn, Fe, Cr. B. Fe, Zn, Cr. C. Zn, Cr, Fe. D. Cr, Fe, Zn. 

20 Nung 8,1 gam Al với 23,2 gam Fe 3 O 4 ở nhiệt độ cao (giả sử chỉ có phản ứng khử oxit sắt thành sắt) thu được hỗn 

hợp X. Cho hỗn hợp X vào dung dịch H 2 SO 4 loãng dư, đun nóng thu được 8,064 lít H 2 (đktc). Hiệu suất của phản 

ứng nhiệt nhôm là 

A. 75% B. 80% C. 85% D. 90% 

21 Có thể dùng một hóa chất để phân biệt Fe 2 O 3 và Fe 3 O 4 . Hóa chất này là 

A. dd HCl loãng B. dd HCl đặc C. dd H 2 SO 4 loãng D. dd HNO 3 loãng 

22 Cho dung dịch FeCl 2 , ZnCl 2 tác dụng với dung dịch NaOH dư, sau đó lấy kết tủa nung trong không khí đến khối 



23 Nhúng một là sắt nhỏ vào dung dịch chứa một trong những chất sau: FeCl 3 , AlCl 3 , HCl, H 2 SO 4 loãng, NaCl, 

CuSO 4 . Số trường hợp tạo ra muối sắt (II) là: 

A. 4 B. 5 C. 3 D. 2 

CHUYEÂN ÑEÀ ltñh: SAÉT VAØ HÔÏP CHAÁT p4 

CÔNG THỨC NHANH THƯỜNG DÙNG 

THAM KHẢO: dạng toán cấp độ 2, 3 

1 A – 2011Đun nóng m gam hỗn hợp Cu và Fe có tỉ lệ khối lượng tương ứng 7 : 3 với một lượng dung dịch HNO 3 . 

Khi các phản ứng kết thúc, thu được 0,75m gam chất rắn, dung dịch X và 5,6 lít hỗn hợp khí (đktc) gồm NO và NO 2 

(không có sản phẩm khử khác của N +5 ). Biết lượng HNO 3 đã phản ứng là 44,1 gam. Giá trị của m là 

A. 50,4 B. 40,5 C. 44,8 D. 33,6 

2 A – 2014 Hỗn hợp X gồm Al, Fe 3 O 4 và CuO, trong đó oxi chiếm 25% khối lượng hỗn hợp. Cho 1,344 lít khí CO 

(đktc) đi qua m gam X nung nóng, sau một thời gian thu được chất rắn Y và hỗn hợp khí Z có tỉ khối so với H 2 bằng 

18. Hòa tan hoàn toàn Y trong dung dịch HNO 3 loãng (dư), thu được dung dịch chứa 3,08m gam muối và 0,896 lít 

khí NO (ở đktc, là sản phẩm khử duy nhất). Giá trị m gần giá trị nào nhất sau đây? 

A. 9,0 B. 9,5 C. 8,0 D. 8,5 


3A – 2014 Đốt cháy 4,16 gam hỗn hợp gồm Mg và Fe trong khí O 2 , thu được 5,92 gam hỗn hợp X chỉ gồm các oxit. 

Hòa tan hoàn toàn X trong dung dịch HCl vừa đủ, thu được dung dịch Y. Cho dung dịch NaOH dư vào Y, thu được 

kết tủa Z. Nung Z trong không khí đến khối lượng không đổi, thu được 6 gam chất rắn. Mặt khác cho Y tác dụng với 

dung dịch AgNO 3 dư, thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là 

A. 32,65 B. 10,80 C. 32,11 D. 31,57 





Trang 11/112 








4A – 2013Cho hỗn hợp X gồm 0,01 mol Al và a mol Fe vào dung dịch AgNO 3 đến khi phản ứng hoàn toàn, thu 

được m gam chất rắn Y và dung dịch Z chứa 3 cation kim loại. Cho Z phản ứng với dung dịch NaOH dư trong điều 

kiện không có không khí, thu được 1,97 gam kết tủa T. Nung T trong không khí đến khối lượng không đổi, thu 

được 1,6 gam chất rắn chỉ chứa một chất duy nhất. Giá trị của m là 

A. 6,48 B. 3,24 C. 8,64 D. 9,72 

CÔNG THỨC NHANH 

1 TÍNH KHỐI LƯỢNG MUỐI DỰA VÀO “SĐB” 

m muối nitrat = m KL + 62n e nhận (kể cả 8.NH 4 NO 3 ) + m 

m muối sunfat = m KL + 48n e nhận = m KL + 96n 

với n e nhận = n khí .SĐB 

SO 2 

SĐB của các khí như sau: H 2 (2), Cl 2 (2), O 2 (4), NO 2 (1), NO (3), N 2 O (8), N 2 (10), NH 4 NO 3 (8), SO 2 (2), … 

1 Hòa tan hết 16,3g hỗn hợp kim loại gồm Fe, Al, Mg trong dung dịch H 2 SO 4 đặc, nóng thu được 0,55 mol SO 2 . Cô 

cạn dung dịch sau phản ứng, khối lượng chất rắn khan thu được là: 

A. 69,1g B. 96,1g C. 61,9g D. 91,6g 

2 Hòa tan hoàn toàn 3,58 gam hỗn hợp Al, Fe, Cu bằng dung dịch HNO 3 thu được hỗn hợp sản phẩm gồm 0,04 mol 

NO và 0,06 mol NO 2 . Khối lượng muối có trong dung dịch sau phản ứng (không chứa muối amoni) là: 


3 Cho m gam hỗn hợp gồm Fe, Ni, Cu vào dung dịch HNO 3 dư. Sau khi phản ứng kết thúc thu được 9,57 gam muối 

và 0,672 lít khí NO ở đktc (sản phẩm khử duy nhất). Giá trị m là 


4 Cho 21 gam hỗn hợp 3 kim loại Fe, Cu, Al tác dụng hoàn toàn với lượng dư dung dịch HNO 3 thu được 5,376 lít 

hỗn hợp 2 khí NO và NO 2 có tỉ khối so với H 2 là 17. Tính khối lượng muối thu được sau phản ứng. 

A. 38,2g B. 68,2g C. 48,2g D. 58,2g 

5 Cho 1,35 gam hỗn hợp gồm Cu, Mg, Al tác dụng với dung dịch HNO 3 dư, thu được 1,12 lít (đktc) hỗn hợp khí 

NO và NO 2 có tỉ khối so với hiđro bằng 20. Biết phản ứng không tạo muối NH 4 NO 3 . Tổng khối lượng muối nitrat 

sinh ra là: 


6 Cho 11,9 gam hỗn hợp Al và Zn tác dụng vừa đủ với dung dịch H 2 SO 4 đặc, nóng thu được 3,92 lít hỗn hợp hai khí 

H 2 S và SO 2 có tỉ khối so với H 2 là 23,429. Tính khối lượng muối thu được sau khi cô cạn dung dịch sau phản ứng. 

A. 57,5g B. 49,5g C. 43,5g D. 46,9g 

7 CÑ - 2014 Cho 2,19 gam hỗn hợp gồm Cu, Al tác dụng hoàn toàn với dung dịch HNO 3 dư, thu được dung dịch Y 

và 0,672 lít khí NO (ở đktc, là sản phẩm khử duy nhất). Khối lượng muối trong Y là 


2 TÍNH KHỐI LƯỢNG MUỐI DỰA VÀO LƯỢNG HNO 3 

Nguyên tắc: Lượng N trong HNO 3 sẽ “di chuyển” vào muối và sản phẩm khử nên BTNT Nitơ ta có: 

n = n + n .sè N = 2n + 4n + 10n + 12n + 10n 


HNO3 

p− enhËn khÝ 

n = 2n + 4n + 5n 

H2SO4 p− SO2 S H2S 

Điều kiện : Công thức trên chỉ áp dụng cho hỗn hợp kim loại + axit. 

Khi hỗn hợp có thêm oxi (như oxit) dùng công thức mở rộng sau: 

NO2 NO N2O N2 

NH4NO3 






Trang 12/112 








Thầy Hùng _ 0962.757.216 




7 Hòa tan hỗn hợp X gồm 2 kim loại A, B trong axit HNO 3 loãng. Kết thúc phản ứng thu được hỗn hợp khí Y có 0,1 

mol NO; 0,15 mol NO 2 và 0,05 mol N 2 O. Biết rằng không có phản ứng tạo muối NH 4 NO 3 . Số mol HNO 3 phản ứng 

là: 

A. 0,75 B. 0,9 C. 1,2 D. 1,05 

8 Hòa tan 10,71 gam hỗn hợp gồm Al, Zn, Fe trong 4 lít dung dịch HNO 3 aM vừa đủ thu được dung dịch A (không 

chứa muối NH 4 NO 3 ) và 1,792 lít hỗn hợp khí gồm N 2 và N 2 O có tỉ lệ mol 1 : 1. Cô cạn dung dịch A thu được m gam 

muối khan. Giá trị của m, a là: 

A. 55,35 gam và 2,2M. B. 55,35 gam và 0,22M. 

C. 53,55 gam và 2,2M. D. 53,55 gam và 0,22M. 

9 CÑ – 2012Hòa tan hoàn toàn 8,9 gam hỗn hợp gồm Mg và Zn bằng lượng vừa đủ 500 ml dung dịch HNO 3 1M. 

Sau khi các phản ứng kết thúc, thu được 1,008 lít khí N 2 O (đktc) duy nhất và dung dịch X chứa m gam muối. Giá trị 

của m: 

A. 34,10 B. 31,32 C. 34,32 D. 33,70 

10B – 2012 Cho 29 gam hỗn hợp gồm Al, Cu và Ag tác dụng vừa đủ với 950 ml dd HNO 3 1,5M, thu được dung dịch 

chứa m gam muối và 5,6 lít hỗn hợp khí X (đktc) gồm NO và N 2 O. Tỉ khối hơi của X so với H 2 là 16,4. Giá trị của m 

là: 

A. 98,20 B. 97,20 C. 98,75 D. 91,00 

11 Cho 2,13 gam hỗn hợp X gồm ba kim loại Mg, Cu và Al ở dạng bột tác dụng hoàn toàn với oxi thu được hỗn hợp 

Y gồm các oxit có khối lượng 3,33 gam. Thể tích dung dịch HCl 2M vừa đủ để phản ứng hết với Y là: 

A. 90 ml B. 57 ml C. 75 ml D. 50 ml 

12 B – 2010 Nung 2,23 gam hỗn hợp X gồm các kim loại Fe, Al, Zn, Mg trong oxi, sau một thời gian thu được 2,71 

gam hỗn hợp Y. Hòa tan hoàn toàn Y vào dung dịch HNO 3 (dư), thu được 0,672 lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất, 

ở đktc). Số mol HNO 3 đã phản ứng là 

A. 0,12 B. 0,14 C. 0,16 D. 0,18 

CHUYEÂN ÑEÀ ltñh: SAÉT VAØ HÔÏP CHAÁT p5 

1. Fe, Cu phản ứng với {H + + 

NaNO 3 , KNO 3 } 

Cách 1:Dùngphương trình ion thu gọn: Fe + H + + NO − 

3 

Cách 2:DùngBTe kiểm tra: 

Vai trò H + trong pư: 4H + + 

 

BẢO TOÀN E CẤP ĐỘ 2: BÁN PHẢN ỨNG 

− 

3 

NO } “ẩn” trong hỗn hợp {HCl, H 2 SO 4 , 

− 

3 

Cu + H + + NO − 

3 

Fe 2+ + H + + NO − 

3 

NO + 3e → NO↑ + 2H 2 O 

Từ bán phản ứng, thấy rằng nếu đi từ HNO 3 thì n e nhận = 

Các trường hợp khác phải xác định tỉ lệ 

n 

+ 

H 

T n 

− 

NO3 

3 

nH + 

p− 

4 

→ Fe 3+ + NO↑ + H 2 O 

→ Cu 2+ + NO↑ + H 2 O 

→ Fe 3+ + NO↑ + H 2 O 


1 

và n NO = 

+ 

4 n H 

= ( T < 4: tính theo H + , T > 4 tính theo NO − 3 

) 

p− 




1.1 B – 2007 Thực hiện hai thí nghiệm: 


Trang 13/112 







TN1: Cho 3,84 gam Cu phản ứng với 80 ml dung dịch HNO 3 1M thoát ra V 1 lít NO. 

TN2: Cho 3,84 gam Cu phản ứng với 80 ml dung dịch chứa HNO 3 1M và H 2 SO 4 0,5M thoát ra V 2 lít NO. 

Biết NO là sản phẩm khử duy nhất, các thể tích khí đo ở cùng điều kiện. Quan hệ giữa V 1 và V 2 là 

A. V 2 = V 1 B. V 2 = 2V 1 C. V 2 = 2,5V 1 D. V 2 = 1,5V 1 




1.2 B – 2008Thể tích dung dịch HNO 3 1M (loãng) ít nhất cần dùng để hòa tan hoàn toàn một hỗn hợp gồm 0,15 mol 

Fe và 0,15 mol Cu là (biết phản ứng tạo chất khử duy nhất là NO) 


1.3 Dung dịch A chứa 0,01 mol Fe(NO 3 ) 3 và 0,15 mol HCl có khả năng hòa tan tối đa bao nhiêu gam Cu kim loại 

(Biết NO là sản phẩm khử duy nhất)? 


1.4 A – 2009 Cho 6,72 gam Fe vào 400 ml dung dịch HNO 3 1M, đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được khí 

NO (sản phẩm khử duy nhất) và dung dịch X. Dung dịch X có thể hòa tan tối đa m gam Cu. Giá trị của m là 

A. 1,92 B. 0,64 C. 3,84 D. 3,20 

1.5 B – 2010 Cho 0,3 mol bột Cu và 0,6 mol Fe(NO 3 ) 2 vào dung dịch chứa 0,9 mol H 2 SO 4 loãng. Sau khi các phản 

ứng xảy ra hoàn toàn, thu được V lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc). Giá trị của V là 

A. 6,72 B. 8,96 C. 4,48 D. 10,08 

1.6 B – 2009 Cho m gam bột Fe vào 800 ml dung dịch hỗn hợp gồm Cu(NO 3 ) 2 0,2M và H 2 SO 4 0,25M. Sau khi các 

phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được 0,6m gam hỗn hợp bột kim loại và V lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất, ở 

đktc). Giá trị của m và V lần lượt là 

A. 17,8 và 4,48. B. 10,8 và 4,48. C. 17,8 và 2,24. D. 10,8 và 2,24. 

1.7 B – 2013 Hòa tan hoàn toàn hỗn hợp gồm 2,8 gam Fe và 1,6 gam Cu trong 500 ml dung dịch hỗn hợp HNO 3 

0,1M và HCl 0,4M, thu được khí NO (khí duy nhất) và dung dịch X. Cho X vào dung dịch AgNO 3 dư, thu được m 

gam chất rắn. Biết các phản ứng đều xảy ra hoàn toàn, NO là sản phẩm khử duy nhất của N +5 trong các phản ứng. 

Giá trị của m là 

A. 29,24 B. 30,05 C. 28,70 D. 34,10 

2. Sắt phản ứng với hỗn hợp {muối + axit} dùng BTe để kiểm tra sản phẩm 

2.1 B – 2009 Cho 2,24 gam bột sắt vào 200 ml dung dịch chứa hỗn hợp gồm AgNO 3 0,1M và Cu(NO 3 ) 2 0,5M. Sau 

khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch X và m gam chất rắn Y. Giá trị của m là 

A. 4,08 B. 0,64 C. 2,16 D. 2,80 


2.2 A – 2012Cho 2,8 gam bột sắt vào 200 ml dung dịch gồm AgNO 3 0,1M và Cu(NO 3 ) 2 0,5M; khi các phản ứng xảy 

ra hoàn toàn thu được m gam chất rắn X. Giá trị của m là 

A. 4,72 B. 4,48 C. 3,20 D. 4,08 




2.3 B – 2012Cho m gam bột sắt vào dung dịch hỗn hợp gồm 0,15 mol CuSO 4 và 0,2 mol HCl. Sau khi các phản ứng 

xảy ra hoàn toàn, thu được 0,725m gam hỗn hợp kim loại. Giá trị của m là 

Trang 14/112 








Thầy Hùng _ 0962.757.216 

A. 16,0 B. 18,0 C. 16,8 D. 11,2 




2.4 A – 2010 Cho 19,3 gam hỗn hợp bột gồm Zn và Cu có tỉ lệ mol tương ứng là 1 : 2 vào dung dịch chứa 0,2 mol 

Fe 2 (SO 4 ) 3 . Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được m gam kim loại. Giá trị của m là 

A. 6,40 B. 16,53 C. 12,00 D. 12,80 

2.5 A – 2008 Cho hỗn hợp bột gồm 2,7 gam Al và 5,6 gam Fe vào 550 ml dung dịch AgNO 3 1M. Sau khi các phản 

ứng xảy ra hoàn toàn, thu được m gam chất rắn. Giá trị của m là 

A. 59,4 B. 64,8 C. 32,4 D. 54,0 

2.6 A – 2009Cho hỗn hợp gồm 1,2 mol Mg và x mol Zn vào dung dịch chứa 2 mol Cu 2+ và 1 mol Ag + đến khi các 

phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được một dung dịch chứa ba ion kim loại. Trong các giá trị sau đây, giá trị của x nào 

thỏa mãn trường hợp trên? 

A. 1,8 B. 1,5 C. 1,2 D. 2,0 

2.7 Cho a mol kim loại Mg vào dung dịch hỗn hợp chứa b mol CuSO 4 và c mol FeSO 4 . Kết thúc phản ứng dung dịch 

thu được chứa 2 muối. Xác định điều kiện phù hợp cho kết quả trên. 

3. Củng cố 

A. a ≥ b B. b ≤ a 

3.1 B – 2009 Cho 61,2 gam hỗn hợp X gồm Cu và Fe 3 O 4 tác dụng với dung dịch HNO 3 loãng, đun nóng và khuấy 

đều. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được 3,36 lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc), dung dịch Y 

và còn lại 2,4 gam kim loại. Cô cạn dung dịch Y, thu được m gam muối khan. Giá trị của m là 

A. 151,5 B. 137,1 C. 108,9 D. 97,5 

3.2 Cho m gam hỗn hợp X gồm Fe, Cu vào cốc chứa dung dịch H 2 SO 4 loãng, dư thu được V lít khí H 2 . Thêm tiếp 

NaNO 3 (dư) vào cốc đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thấy thoát ra 1,5V lít khí NO duy nhất bay ra. Thể tích khí 

đo ở cùng điều kiện. Tính % khối lượng Cu trong hỗn hợp X? 

A. 66,67% B. 53,33% C. 64,0% D. 33,33% 

3.3 Cho a gam bột Al vào dung dịch chứa 0,1 mol AgNO 3 ; 0,15 mol Cu(NO 3 ) 2 và 0,2 mol Fe(NO 3 ) 3 thu được dung 

dịch X và kết tủa Y. Hãy lựa chọn giá trị của a để kết tủa Y thu được chứa 3 kim loại. 

A. a ≥ 3,6 gam B. 2,7 gam < a < 5,4 gam 

C. 3,6 gam < a ≤ 9 gam D. 5,4 gam < a ≤ 9 gam 

3.4 A – 2009Cho hỗn hợp gồm 1,12 gam Fe và 1,92 gam Cu vào 400 ml dung dịch chứa hỗn hợp gồm H 2 SO 4 0,5M 

và NaNO 3 0,2M. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch X và khí NO (sản phẩm khí duy nhất). 

Cho V ml dung dịch NaOH 1M vào dung dịch X thì lượng kết tủa thu được là lớn nhất. Giá trị tối thiểu của V là 

A. 240 B. 120 C. 360 D. 400 





- - - - - - 


Trang 15/112 








SẮT – CROM TREÂN ÑEÀ THI ÑAÏI HOÏC 

I – Câu hỏi giáo khoa thường gặp 

1. Các lưu ý 

Lưu ý 1: 

Fe 3 O 4 + HCl → FeCl 2 + FeCl 3 + H 2 O 

Fe 3 O 4 + H 2 SO 4 loãng → FeSO 4 + Fe 2 (SO 4 ) 3 + H 2 O 

Ví dụ:CÑ – 2008Hòa tan hoàn toàn Fe 3 O 4 trong dung dịch H 2 SO 4 loãng (dư) được dung dịch X 1 . Cho lượng dư bột 

Fe vào dung dịch X 1 (trong điều kiện không có không khí) đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch 

X 2 chứa chất tan là 

A. Fe 2 (SO 4 ) 3 và H 2 SO 4 B. FeSO 4 C. Fe 2 (SO 4 ) 3 D. FeSO 4 và H 2 SO 4 

Lưu ý 2:Các hợp chất < +3(thường gặp là FeO, Fe 3 O 4 , Fe(OH) 2 , FeCl 2 , Fe(NO 3 ) 2 , FeCO 3 , FeS, FeS 2 , FeSO 4 , … 

) khi gặp H 2 SO 4 đặc, HNO 3 luôn tạo Fe 3+ + sản phẩm khử (SO 2 / NO) + H 2 O 

Ví dụ: 3FeO + 10HNO 3 → 3Fe(NO 3 ) 3 + NO↑ + 5H 2 O 

 

Fe 3 O 4 + 10HNO 3 đặc 3Fe(NO 3 ) 3 + NO 2 ↑ + 5H 2 O 

 

2Fe 3 O 4 + 10H 2 SO 4 đặc 3Fe 2 (SO 4 ) 3 + SO 2 ↑ + 5H 2 O 



 

2FeS + 15H 2 SO 4 đặc Fe 2 (SO 4 ) 3 + 9SO 2 ↑ + 15H 2 O 

 

FeS + 6HNO 3 loãng Fe(NO 3 ) 3 + H 2 SO 4 + 3NO↑ + 3H 2 O 

 


 

3FeCO 3 + 10HNO 3 loãng 3Fe(NO 3 ) 3 + NO↑ + 3CO 2 ↑ + 5H 2 O 

 

FeCO 3 + 4HNO 3 đặc Fe(NO 3 ) 3 + NO 2 ↑ + CO 2 ↑ + 2H 2 O 

 

FeCl 2 + HNO 3 đặc Fe(NO 3 ) 3 + NO 2 + 2HCl + H 2 O 

5FeCl 2 + 8HCl loãng + KMnO 4 ⟶ 5FeCl 3 + KCl + MnCl 2 + 7H 2 O 

6FeCl 2 + 14HCl loãng + K 2 Cr 2 O 7 ⟶ 6FeCl 3 + 2CrCl 3 + 2KCl + 7H 2 O 

 

2FeSO 4 + 2H 2 SO 4 đặc Fe 2 (SO 4 ) 3 + SO 2 ↑ + 2H 2 O 

 

Fe(NO 3 ) 2 + 2HNO 3 đặc Fe(NO 3 ) 3 + NO 2 ↑ + H 2 O 

3Fe(NO 3 ) 2 + 4HNO 3 loãng 3Fe(NO 3 ) 3 + NO ↑ + 2H 2 O 

Lưu ý 3:Fe 3+ có tính oxi hóa khi gặp kim loại, I , H 2 S: 

 

2Fe 3+ + 2 → 2Fe 2+ + I 2 chỉ có khử được Fe 3+ về Fe 2+ vì có tính khử mạnh nhất. 

2Fe 3+ + H 2 S → 2Fe 2+ + S↓ + 2H + 


Lưu ý 4:Fe 3+ chuyển thành Fe(OH) 3 khi gặp các muối CH3COO − , 

Fe 3+ + 3CH 3 COO + 3H 2 O ⟶ Fe(OH) 3 ↓ + 3CH 3 COOH 

2Fe 3+ + 3CO 

 

+ 3H 2 O ⟶ 2Fe(OH) 3 ↓ + 3CO 2 ↑ 

2Fe 3+ + 3SO 

 

+ 3H 2 O ⟶ 2Fe(OH) 3 ↓ + 3SO 2 ↑ 

2Fe 3+ + 6CrO 

 

+ 3H 2 O ⟶ 2Fe(OH) 3 ↓ + 3Cr O 

 

2 

SO − 3 

, 

2 

CO − 3 

, 



2 

CrO − 4 

. 




Trang 16/112 








Thầy Hùng _ 0962.757.216 




Lưu ý 5:Chỉ có Fe 2 O 3 + axit → muối Fe 3+ + H 2 O vì sắt đã đạt hóa trị cao nhất. 

2. Câu hỏi trên đề thi(có đáp án để HS phân tích, củng cố kiến thức) 

a) Phản ứng tạo Fe 2+ thường gặp 

Fe + HCl → FeCl 2 + H 2 Fe + H 2 SO 4 loãng→ FeSO 4 + H 2 

Fe + muối [Ni 2+ ; Cu 2+ ] → Fe 2+ + [Ni; Cu] 

Fe + S 

0 

t 

⎯⎯→ FeS Fe + I 2 

→ FeI 2 

Fe (dư) + AgNO 3 → Fe(NO 3 ) 2 + Ag↓ 


FeO + H 2 ↑ Cnkn o :“ ∀ kim loại + Fe 3+ → Fe 2+ (trừ Ag)”. 

Ví dụ 1:A – 2013 Kim loại sắt tác dụng với dung dịch nào sau đây tạo ra muối sắt (II)? 

A. HNO 3 đặc, nóng, dư B. CuSO 4 

C. H 2 SO 4 đặc, nóng, dư D. MgSO 4 

Ví dụ 2:CÑ – 2007Để khử ion Fe 3+ trong dung dịch thành ion Fe 2+ có thể dùng một lượng dư 

A. kim loại Mg B. kim loại Cu C. kim loại Ba D. kim loại Ag 

Ví dụ 3:B – 2007 Cho hỗn hợp Fe, Cu phản ứng với dung dịch HNO 3 loãng. Sau khi phản ứng hoàn toàn, thu được 

dung dịch chỉ chứa một chất tan và kim loại dư. Chất tan đó là 

A. Cu(NO 3 ) 2 B. HNO 3 C. Fe(NO 3 ) 2 D. Fe(NO 3 ) 3 

Ví dụ 4:A – 2011Thực hiện các thí nghiệm sau: 

(1) Đốt dây sắt trong khí clo. 

(2) Đốt nóng hỗn hợp bột Fe và S (trong điều kiện không có oxi). 

(3) Cho FeO vào dung dịch HNO 3 (loãng, dư). 

(4) Cho Fe vào dung dịch Fe 2 (SO 4 ) 3 . 

(5) Cho Fe vào dung dịch H 2 SO 4 (loãng, dư). 

Có bao nhiêu thí nghiệm tạo ra muối sắt (II) ? 

A. 2 B. 1 C. 4 D. 3 

Ví dụ 5:CÑ – 2007Cho kim loại M tác dụng với Cl 2 được muối X; cho kim loại M tác dụng với dung dịch HCl được 

muối Y. Nếu cho kim loại M tác dụng với dung dịch muối X ta cũng được muối Y. Kim loại M có thể là 

A. Mg B. Zn C. Al D. Fe 

b) Phản ứng tạo Fe 3+ thường gặp 

Fe + HNO 3 loãng → Fe(NO 3 ) 3 + NO↑ + H 2 O 

Fe + H 2 SO 4 đặc → Fe 2 (SO 4 ) 3 + SO 2 ↑ + H 2 O 

Fe + HNO 3 đặc → Fe(NO 3 ) 3 + NO 2 ↑ + H 2 O 

Fe + AgNO 3 dư → Fe(NO 3 ) 3 + Ag↓ 

t 

Fe + Cl 0 

t 

2 ⎯⎯→ FeCl 3 2FeCl 2 + Cl 0 

2 ⎯⎯→ 2FeCl 3 

4Fe(OH) 2 + O 2 + 2H 2 O → 4Fe(OH) 3 ↓: kết tủa trắng xanh chuyển sang nâu đỏ khi để trong không khí. 

 

4Fe(OH) 2 + O 2 2Fe 2 O 3 + 4H 2 O: nung trong không khí tạo Fe 2 O 3 . 


 

4FeCO 3 + O 2 2Fe 2 O 3 + 4CO 2 ↑: nung trong không khí tạo Fe 2 O 3 . 


Fe(NO 3 ) 2SR + AgNO 3 dư ⟶ Fe(NO 3 ) 3 + Ag↓ 


*Fe 2 O 3 thường gặp trong phản ứng nung hoặc đốt quặng pirit sắt: 





Trang 17/112 





FeSO 4 + 3AgNO 3 ⟶ Fe(NO 3 ) 3 + Ag 2 SO 4 + Ag ↓ 




 


 

4FeS + 7O 2 2Fe 2 O 3 + 4SO 2 ↑ 

 

4FeS 2 + 11O 2 2Fe 2 O 3 + 8SO 2 ↑ 

 

4FeCl 2 + 3O 2 2Fe 2 O 3 + 4Cl 2 ↑ 

 


 

4FeSO 4 2Fe 2 O 3 + 4SO 2 ↑ + O 2 ↑ 

Ví dụ 1:CÑ – 2007 Cho hỗn hợp X gồm Mg và Fe vào dung dịch axit H 2 SO 4 đặc, nóng đến khi các phản ứng xảy ra 

hoàn toàn, thu được dung dịch Y và một phần Fe không tan. Chất tan có trong dung dịch Y là 

A. MgSO 4 và FeSO 4 B. MgSO 4 

C. MgSO 4 và Fe 2 (SO 4 ) 3 D. MgSO 4 , Fe 2 (SO 4 ) 3 và FeSO 4 

Ví dụ 2:CÑ – 2012Dung dịch loãng (dư) nào sau đây tác dụng được với kim loại sắt tạo thành muối sắt(III)? 

A. H 2 SO 4 B. HNO 3 C. FeCl 3 D. HCl 

c) Màu hợp chất Sắt 

Sắt là kim loại nặng, màu trắng xám, dẻo, khó nóng chảy, dẫn điện và dẫn nhiệt tốt (kém Ag, Cu, Al), có tính 

nhiễm từ. 




Nung sắt trong không khí sẽ sinh oxit sắt từ: 3Fe + 2O 2 

→Fe 3 O 4 

FeO: chất rắn màu đen, không tan trong nước, có tính khử, tính oxi hóa, tính bazơ. 

Fe(OH) 2 : kết tủa màu trắng xanh, bị nhiệt phân, có tính khử, tính bazơ. 




Dung dịch muối Fe 2+ có màu lục nhạt, có tính khử, tính oxi hóa. 



Các muối Fe 3+ đều tan trong nước, dung dịch có màu vàng nâu. 


d) Phản ứng quan trọng Crom 

Crom là kim loại chuyển tiếp (nguyên tố d). 

Cấu hình electron Cr (Z = 24): 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 3d 5 4s 1 hay [Ar]3d 5 4s 1 . 

VIB. 

Cr 2+ : [Ar]3d 4 ; Cr 3+ : [Ar]3d 3 . 

Số oxi hóa thường gặp của crom: + 2, + 3, + 6. 



Vị trí: ô 24, chu kì 4, nhóm 





Cr + 2HCl → CrCl 2 + H 2 ↑ 

Cr + H 2 SO 4 loãng → CrSO 4 + H 2 ↑ 

2Cr + 6H 2 SO 4 đặc → Cr 2 (SO 4 ) 3 + 3SO 2 ↑ + 6H 2 O 

Cr + 4HNO 3 loãng → Cr(NO 3 ) 3 + NO↑ + 2H 2 O 

Trang 18/112 








Thầy Hùng _ 0962.757.216 




Cr 2 O 3 + 2Al 

0 

t 

⎯⎯→ Al 2 O 3 + 2Cr 

t 

0 

(NH 4 ) 2 Cr 2 O 7 

⎯⎯→ Cr2 O 3 + N 2 ↑ + 4H 2 O 

K 2 Cr 2 O 7 + S 

0 

t 

⎯⎯→ Cr 2 O 3 + K 2 SO 4 

K 2 Cr 2 O 7 + 6FeSO 4 + 7H 2 SO 4 loãng → Cr 2 (SO 4 ) 3 + 3Fe 2 (SO 4 ) 3 + K 2 SO 4 + 7H 2 O 

K 2 Cr 2 O 7 + 14HCl đặc → 2CrCl 3 + 2KCl + 3Cl 2 + 7H 2 O 

K 2 Cr 2 O 7 + 6KI + 7H 2 SO 4 loãng → Cr 2 (SO 4 ) 3 + 4K 2 (SO 4 ) 3 + 3I 2 + 7H 2 O 

K 2 Cr 2 O 7 + 3H 2 S + 4H 2 SO 4 loãng ⟶ Cr 2 (SO 4 ) 3 + 3S↓ + K 2 SO 4 + 7H 2 O 

K 2 Cr 2 O 7 + 3H 2 S + H 2 O ⟶ 2Cr(OH) 3 ↓ + 3S↓ + 2KOH 

CrCl 3 + Zn → CrCl 2 + ZnCl 2 

Muối Cr 3+ vừa có tính oxi hóa vừa có tính khử. 

Trong môi trường axit, Cr 3+ bị Zn khử thành muối Cr 2+ : 

2Cr 3+ + Zn → 2Cr 2+ + Zn 2+ 

Trong môi trường kiềm, Cr 3+ bị oxi hóa thành muối Cr 6+ : 

2Cr 3+ + 3Br 2 + 16 OH − 2 

→ 2 CrO − + 6 Br − + 8H 2 O 

CrCl 3 + Cl 2 + NaOH → Na 2 CrO 4 + NaCl + H 2 O 

CrO − 2 + 3Br 2 + 8 OH − → 

CrO − 

2 

4 

4 

+ 6 Br − + 4H 2 O 

Cnkn 0 : “Khi thêm axit, màu đậm dần”. màu vàng (cromat) chuyển sang màu da cam (đicromat). 

Cr O − 2 

+ H 2 O 2 Cr O − + 2H + 

2 

2 7 

màu da cam 

2 4 

màu vàng 

e) Màu hợp chất Crom 

CrO là chất rắn màu đen, không tan trong nước, có tính khử, tính bazơ CrO là oxit bazơ. 

Cr(OH) 2 là chất rắn màu vàng, không tan trong nước, có tính khử, tính bazơ. 

Cr 2 O 3 dạng bột, màu lục thẫm, không tan trong nước, không tan trong axit loãng, kiềm loãng, thể hiện tính lưỡng 

tính ở nhiệt độ cao phản ứngCr 2 O 3 xảy ra trong axit đặc, kiềm đặc. 

Cr 2 O 3 + 3H 2 SO 4 đặc 

Cr 2 O 3 + 2NaOH đặc 

0 

t 

⎯⎯→ Cr2 (SO 4 ) 3 + 3H 2 O 

0 

t 

⎯⎯→ 2NaCrO2 + H 2 O 

Natri cromit 

Cr(OH)3 kết tủa dạng keo, màu lục xám, không tan trong nước, bị nhiệt phân, có tính lưỡng tính. 

2Cr(OH) 3 

→Cr 2 O 3 + 3H 2 O 

Cr(OH) 3 + NaOH → Na[Cr(OH) 4 ] (hay NaCrO 2 .2H 2 O) 

Cr(OH) 3 + 3HCl → CrCl 3 + 3H 2 O 

CrO3 là chất rắn màu đỏ thẫm, hút nước mạnh và chuyển thành dung dịch axit CrO 3 là oxit axit. 


Tác dụng với nước tạo hỗn hợp axit: 

CrO 3 + H 2 O → H 2 CrO 4 2CrO 3 + H 2 O → H 2 Cr 2 O 7 

axit cromic, màu vàng 

axit đicromic, màu da cam 

CrO 3 là chất oxi hóa rất mạnh, một số chất S, P, C, NH 3 , C 2 H 5 OH, … bốc cháy khi trộn với CrO 3 . 

2CrO 3 + 2NH 3 → Cr 2 O 3 + N 2 + 3H 2 O 





Trang 19/112 





f) So sánh Al, Cr, Fe 






Đều không phản ứng (thụ động) với HNO 3 đặc, nguội, H 2 SO 4 đặc, nguội. 

Ví dụ 1:CÑ – 2008 Kim loại M phản ứng được với: dung dịch HCl, dung dịch Cu(NO 3 ) 2 , dung dịch HNO 3 (đặc, 

nguội). Kim loại M là 

A. Al B. Zn C. Fe D. Ag 

Ví dụ 2:CÑ – 2011 Dãy gồm các kim loại đều tác dụng được với dung dịch HCl nhưng không tác dụng với dung dịch 

HNO 3 đặc, nguội là: 

A. Cu, Fe, Al. B. Fe, Al, Cr. C. Cu, Pb, Ag. D. Fe, Mg, Al. 

Crom và nhôm 

* Bề mặt crom được che phủ bởi lớp crom (III) oxit có cấu tạo mịn, đặc chắc và bền vững bảo vệ (giống nhôm) nên ở 

nhiệt độ thường, crom bền vững về mặt hóa học. 

* Giống Al: bền trong không khí và nước vì có màng Cr 2 O 3 bảo vệ, thụ động trong HNO 3 đặc nguội, H 2 SO 4 đặc nguội. 

Cr 2 O 3 , Cr(OH) 3 lưỡng tính giống Al 2 O 3 , Al(OH) 3 . 

* Khác Al: Cr không tan trong dung dịch kiềm. 

Al, Cr + HCl, H 2 SO 4 loãng theo tỉ lệ mol khác nhau: 

Crom và sắt 

Trang 20/112 


Al + 3HCl → AlCl 3 + 3/2 H 2 ↑ 


 

 

* Tính khử giảm dần: Al > Zn > Cr > Fe nên4Cr + 3O 2 2Cr 2 O 3 trong khi3Fe + 2O 2 Fe 3 O 4 

Dùng Al để điều chế Cr từ oxit bền của nó: Cr 2 O 3 + 2Al →Al 2 O 3 + 2Cr 

* Giống Fe: Với axit HCl, H 2 SO 4 loãng: tạo hợp chất Fe 2+ , Cr 2+ . 

Với axit H 2 SO 4 đặc, HNO 3 : tạo hợp chất Fe 3+ , Cr 3+ . 

Trong không khí, chuyển thành Fe(OH) 3 , Cr(OH) 3 : 4Cr(OH) 2 + O 2 + 2H 2 O → 4Cr(OH) 3 

Nung trong không khí. 4Cr(OH) 2 + O 2 

→2Cr 2 O 3 + 4H 2 O 

3. Câu hỏi tổng hợp 

Ví dụ 1:B – 2014 Phương trình hóa học nào sau đây không đúng? 

A. 2Fe + 3H 2 SO 4 (loãng) → Fe 2 (SO 4 ) 3 + 3H 2 B. Ca + 2H 2 O → Ca(OH) 2 + H 2 

t 

C. 2Al + Fe 2 O 0 

t 

3 ⎯⎯→ Al 2 O 3 + 2Fe D. 4Cr + 3O 0 

2 ⎯⎯→ 2Cr 2 O 3 

Ví dụ 2:B – 2014 Cho bột Fe vào dung dịch AgNO 3 dư, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch gồm 

các chất tan: 

A. Fe(NO 3 ) 2 , AgNO 3 . B. Fe(NO 3 ) 3 , AgNO 3 . 

C. Fe(NO 3 ) 2 , Fe(NO 3 ) 3 . D. Fe(NO 3 ) 2 , AgNO 3 , Fe(NO 3 ) 3 . 

Ví dụ 3:CÑ – 2013Phát biểu nào sau đây không đúng ? 

A. Kim loại Fe phản ứng với dung dịch HCl tạo ra muối sắt (II). 

B. Dung dịch FeCl 3 phản ứng được với kim loại Fe. 

C. Kim loại Fe không tan trong dung dịch H 2 SO 4 đặc, nguội. 

D. Trong các phản ứng hóa học, ion Fe 2+ chỉ thể hiện tính khử. 


Ví dụ 4:A – 2014Phát biểu nào sau đây là sai? 

A. Trong môi trưởng kiềm, Br 2 oxi hóa CrO − 2 

thành 

B. Cr(OH) 3 tan được trong dung dịch NaOH. 

C. CrO 3 là một oxit axit. 

D. Cr phản ứng với axit H 2 SO 4 loãng tạo thành Cr 3+ . 

2 


. 










Thầy Hùng _ 0962.757.216 




Ví dụ 5:A – 2013Cho sơ đồ phản ứng: Cr ,ư , ̣ ư , 

X Y. 

Chất Y trong sơ đồ trên là 

A. Na[Cr(OH) 4 ] B. Na 2 Cr 2 O 7 C. Cr(OH) 2 D. Cr(OH) 3 

Ví dụ 6:A – 2013 Cho phương trình phản ứng: 

aFeSO 4 + bK 2 Cr 2 O 7 + cH 2 SO 4 → dFe 2 (SO 4 ) 3 + eK 2 SO 4 + fCr 2 (SO 4 ) 3 + gH 2 O 

Tỉ lệ a : b là 

A. 6 : 1 B. 2 : 3 C. 3 : 2 D. 1 : 6 

Ví dụ 7:B – 2012 Phát biểu nào sau đây là sai? 

A. Cr(OH) 3 tan trong dung dịch NaOH. 

B. Trong môi trường axit, Zn khử Cr 3+ thành Cr. 

C. Photpho bốc cháy khi tiếp xúc với CrO 3 . 

D. Trong môi trường kiềm, Br 2 oxi hóa CrO 

 

thành CrO . 

Ví dụ 8:A – 2007 Khi nung hỗn hợp các chất Fe(NO 3 ) 2 , Fe(OH) 3 và FeCO 3 trong không khí đến khối lượng không 

đổi, thu được một chất rắn là 

A. Fe 3 O 4 B. FeO C. Fe D. Fe 2 O 3 

Ví dụ 9:A – 2007 Phát biểu không đúng là: 

A. Hợp chất Cr(II) có tính khử đặc trưng còn hợp chất Cr(VI) có tính oxi hóa mạnh. 

B. Các hợp chất Cr 2 O 3 , Cr(OH) 3 , CrO, Cr(OH) 2 đều có tính chất lưỡng tính. 

C. Các hợp chất CrO, Cr(OH) 2 tác dụng được với dung dịch HCl còn CrO 3 tác dụng được với dung dịch 

NaOH. 

D. Thêm dung dịch kiềm vào muối đicromat, muối này chuyển thành muối cromat. 

Ví dụ 10:A – 2012Nhận xét nào sau đây không đúng ? 

A. Vật dụng làm bằng nhôm và crom đều bền trong không khí và nước vì có màng oxit bảo vệ. 

B. Crom là kim loại cứng nhất trong tất cả các kim loại. 

C. Nhôm và crom đều bị thụ động hóa bởi HNO 3 đặc, nguội. 

D. Nhôm và crom đều phản ứng với dung dịch HCl theo cùng tỉ lệ số mol. 

Ví dụ 11:A – 2012Nhận xét nào sau đây không đúng? 

A. BaSO 4 và BaCrO 4 hầu như không tan trong nước. 

B. Al(OH) 3 và Cr(OH) 3 đều là hiđroxit lưỡng tính và có tính khử. 

C. SO 3 và CrO 3 đều là oxit axit. 

D. Fe(OH) 2 và Cr(OH) 2 đều là bazơ và có tính khử. 

Ví dụ 12:B – 2013 Hòa tan hoàn toàn Fe 3 O 4 trong dung dịch H 2 SO 4 loãng (dư), thu được dung dịch X. Trong các 

chất: NaOH, Cu, Fe(NO 3 ) 2 , KMnO 4 , BaCl 2 , Cl 2 và Al, số chất có khả năng phản ứng được với dung dịch X là 

A. 4 B. 6 C. 5 D. 7 

II – Dạng toán & những chú ý 


1. Số đặc biệt của FeO, Fe 3 O 4 là 1 (khi hai oxit này qua H 2 SO 4 đặc, nóng hoặc qua HNO 3 ) 

Ví dụ:A – 2014Cho hỗn hợp gồm 1 mol chất X và 1 mol chất Y tác dụng hết với dung dịch H 2 SO 4 đặc, nóng (dư), 

tạo ra 1 mol khí SO 2 (sản phẩm khử duy nhất). Hai chất X, Y là: 

A. Fe, Fe 2 O 3 . B. FeO, Fe 3 O 4 . C. Fe 3 O 4 , Fe 2 O 3 . D. Fe, FeO. 





Trang 21/112 








t 

2. Nung trong không khí: tạo Fe 2 O 3 Fe(OH) 2 + O 0 

2 ⎯⎯→ Fe 2 O 3 + H 2 O 

Với AgNO 3 dư rắn(kết tủa) thu được gồm { Ag, AgCl }: 

FeCl 2 + 2AgNO 3 → Fe(NO 3 ) 2 + 2AgCl↓ 


n ≥3n 

Nếu 

AgN O FeC l 

3 2 thì: FeCl 2 + 3AgNO 3 → Fe(NO 3 ) 3 + 2AgCl↓ + Ag↓ 

Ví dụ 1:A – 2014 Đốt cháy 4,16 gam hỗn hợp gồm Mg và Fe trong khí O 2 , thu được 5,92 gam hỗn hợp X chỉ gồm 

các oxit. Hòa tan hoàn toàn X trong dung dịch HCl vừa đủ, thu được dung dịch Y. Cho dung dịch NaOH dư vào Y, 

thu được kết tủa Z. Nung Z trong không khí đến khối lượng không đổi, thu được 6 gam chất rắn. Mặt khác cho Y 

tác dụng với dung dịch AgNO 3 dư, thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là 

A. 32,65 B. 10,80 C. 32,11 D. 31,57 

Ví dụ 2:A – 2013Cho hỗn hợp X gồm 0,01 mol Al và a mol Fe vào dung dịch AgNO 3 đến khi phản ứng hoàn toàn, 

thu được m gam chất rắn Y và dung dịch Z chứa 3 cation kim loại. Cho Z phản ứng với dung dịch NaOH dư trong 

điều kiện không có không khí, thu được 1,97 gam kết tủa T. Nung T trong không khí đến khối lượng không đổi, 

thu được 1,6 gam chất rắn chỉ chứa một chất duy nhất. Giá trị của m là 

A. 6,48 B. 3,24 C. 8,64 D. 9,72 

Ví dụ 3:CÑ – 2009 Cho 100 ml dung dịch FeCl 2 1,2M tác dụng với 200 ml dung dịch AgNO 3 2M, thu được m gam 

kết tủa. Giá trị của m là 

A. 34,44 B. 47,4 C. 30,18 D. 12,96 

Ví dụ 4:CÑ - 2013 Hỗn hợp X gồm FeCl 2 và NaCl có tỉ lệ mol tương ứng là 1 : 2. Hòa tan hoàn toàn 2,44 gam X vào 

nước, thu được dung dịch Y. Cho Y phản ứng hoàn toàn với dung dịch AgNO 3 dư, thu được m gam chất rắn. Giá 

trị của m là 

A. 5,74 B. 2,87 C. 6,82 D. 10,80 

3. Dạng toán ion: Fe + 4H + + 

 

→ Fe 3+ + NO + 2H 2 O 

3Cu + 8H + + 2NO 

 

→ 3Cu 2+ + 2NO + 4H 2 O 


Ví dụ 1:A – 2008 Cho 3,2 gam bột Cu tác dụng với 100 ml dung dịch hỗn hợp gồm HNO 3 0,8M và H 2 SO 4 0,2M. 

Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, sinh ra V lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc). Giá trị của V là 

A. 0,746 B. 0,448 C. 1,792 D. 0,672 

Ví dụ 2: CÑ - 2014 Nung nóng 8,96 gam bột Fe trong khí O 2 một thời gian, thu được 11,2 gam hỗn hợp chất rắn X 

gồm Fe, FeO, Fe 2 O 3 , Fe 3 O 4 . Hòa tan hết X trong dung dịch hỗn hợp gồm a mol HNO 3 và 0,06 mol H 2 SO 4 , thu được 

+ 

dung dịch Y (không chứa NH ) và 0,896 lít khí NO duy nhất (đktc). Giá trị của a là 

4 

A. 0,32 B. 0,16 C. 0,44 D. 0,04 

Ví dụ 3:A – 2013 Cho m gam Fe vào bình chứa dung dịch gồm H 2 SO 4 và HNO 3 , thu được dung dịch X và 1,12 lít 

khí NO. Thêm tiếp dung dịch H 2 SO 4 dư vào bình thu được 0,448 lít khí NO và dung dịch Y. Biết trong cả hai trường 

hợp NO là sản phẩm khử duy nhất, đo ở điều kiện tiêu chuẩn. Dung dịch Y hòa tan vừa hết 2,08 gam Cu (không 

tạo thành sản phẩm khử của N +5 ). Biết các phản ứng đều xảy ra hoàn toàn. Giá trị của m là 

A. 2,40 B. 4,06 C. 3,92 D. 4,20 

Ví dụ 4:A – 2009Cho hỗn hợp gồm 1,12 gam Fe và 1,92 gam Cu vào 400 ml dung dịch chứa hỗn hợp gồm 

H 2 SO 4 0,5M và NaNO 3 0,2M. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch X và khí NO (sản phẩm 

khí duy nhất). Cho V ml dung dịch NaOH 1M vào dung dịch X thì lượng kết tủa thu được là lớn nhất. Giá trị tối 

thiểu của V là 


A. 240 B. 120 C. 360 D. 400 






4. Dạng toán {Cu, Fe 3 O 4 , Fe 2 O 3 } + HCl/ H 2 SO 4 loãng dư 

Rắn không tan là: Cu dư sau 2 phản ứng 

Fe 3 O 4 + 8HCl → FeCl 2 + 2FeCl 3 + 4H 2 O 

Trang 22/112 


Cu + 2FeCl 3 → CuCl 2 + 2FeCl 2 







Thầy Hùng _ 0962.757.216 




Ví dụ 1:A – 2011Cho hỗn hợp X gồm Fe 2 O 3 , ZnO và Cu tác dụng với dung dịch HCl (dư) thu được dung dịch Y và 

phần không tan Z. Cho Y tác dụng với dung dịch NaOH (loãng, dư) thu được kết tủa 

A. Fe(OH) 3 B. Fe(OH) 2 và Cu(OH) 2 . 

C. Fe(OH) 2 , Cu(OH) 2 và Zn(OH) 2 . D. Fe(OH) 3 và Zn(OH) 2 . 

Ví dụ 2:CÑ – 2012Cho 42,4 gam hỗn hợp gồm Cu và Fe 3 O 4 (có tỉ lệ mol tương ứng là 3 : 1) tác dụng với dung dịch 

HCl dư, sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn còn lại m gam chất rắn. Giá trị của m là 

A. 19,2 B. 9,6 C. 12,8 D. 6,4 

5. Dạng toán Quy đổi: 

A – 2008Để hòa tan hoàn toàn 2,32 gam hỗn hợp gồm FeO, Fe 3 O 4 và Fe 2 O 3 (trong đó số mol FeO bằng số mol 

Fe 2 O 3 ), cần dùng vừa đủ V lít dung dịch HCl 1M. Giá trị của V là 

A. 0,23 B. 0,18 C. 0,08 D. 0,16 

A – 2008 Cho 11,36 gam hỗn hợp gồm Fe, FeO, Fe 2 O 3 và Fe 3 O 4 phản ứng hết với dung dịch HNO 3 loãng (dư), thu 

được 1,344 lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc) và dung dịch X. Cô cạn dung dịch X thu được m gam muối 

khan. Giá trị của m là 

A. 38,72 B. 35,50 C. 49,09 D. 34,36 

 

CHUYEÂN ÑEÀ LTĐH: CROM VAØ HÔÏP CHAÁT p1 

1 So sánh Cr với Al, Cr với Fe 

Cấu hình electron Cr (Z = 24): [Ar]3d 5 4s 1 . 

Số oxi hóa thường gặp của crom: + 2, + 3, + 6. 

LYÙ THUYEÁT TOÅNG HÔÏP & BAØI TAÄP 


Vị trí: ô 24, chu kì 4, nhóm VIB. 






Trang 23/112 





Crom và nhôm 







Cr 2 O 3 , Cr(OH) 3 lưỡng tính giống Al 2 O 3 , Al(OH) 3 . 

* Khác Al: Cr không tan trong dung dịch kiềm. 

Crom và sắt 

 

 

* Crom mạnh hơn Fe nên4Cr + 3O 2 2Cr 2 O 3 trong khi3Fe + 2O 2 Fe 3 O 4 

* Tính khử giảm dần: Al >Zn > Cr> Fe: 

Trang 24/112 


hay 2Cr + 3S 

Cr 2 S 3 trong khiFe + S 

FeS 

CrCl 3 + Zn → CrCl 2 + ZnCl 2 

Dùng Al để điều chế Cr từ oxit bền của nó: Cr 2 O 3 + 2Al →Al 2 O 3 + 2Cr 

* Giống Fe: Với axit HCl, H 2 SO 4 loãng: tạo hợp chất Fe 2+ , Cr 2+ . 

Với axit H 2 SO 4 đặc, HNO 3 : tạo hợp chất Fe 3+ , Cr 3+ . 

Trong không khí, chuyển thành Fe(OH) 3 , Cr(OH) 3 : 4Cr(OH) 2 + O 2 + 2H 2 O → 4Cr(OH) 3 

Nung trong không khí. 4Cr(OH) 2 + O 2 


Cnkn o : “Chỉ có Cr 2 O 3 , Cr(OH) 3 lưỡng tính” giống Al 2 O 3 , Al(OH) 3 . 

1. Cho biết số hiệu nguyên tử Cr là 24. Vị trí của Cr trong bảng tuần hoàn là 

A. chu kì 4, nhóm IIB. B. chu kì 3, nhóm VIB. 

C. chu kì 4, nhóm IB. D. chu kì 4, nhóm VIB. 

2. Cấu hình electron nào sau đây của Cr 3+ (Biết Cr có Z = 24). 


3. Phương trình hóa học viết sai là 

t 

A. 4Cr + 3O 0 

t 

2 ⎯⎯→ 2Cr 2 O 3 B. 2Cr + 3Cl 0 

2 ⎯⎯→ 2CrCl 3 

t 

C. 2Cr + 3H 2 SO 0 

4 ⎯⎯→ Cr 2 (SO 4 ) 3 + H 2 

D. 2Cr + 3S 

0 

t 

⎯⎯→ Cr 2 S 3 

4. Đốt cháy hoàn toàn bột crom trong oxi (dư) thu được 4,56 gam một oxit (duy nhất). Khối lượng crom bị đốt cháy 

là 

A. 0,78 g B. 3,12 g C. 1,74 g D. 1,19 g 

5. Hòa tan hoàn toàn 18,5g hỗn hợp Cr và Al trong dung dịch HCl loãng nóng, thu được 14,56 lít khí (đktc). Khối 

lượng của Cr trong hỗn hợp là 

A. 10,4g B. 8,1g C. 7,8g D. 5,2g 

6. Hòa tan hết 2,16 gam hỗn hợp Cr và Fe trong dung dịch HCl (loãng), nóng thu được 896 ml khí ở đktc. Lượng 

crom có trong hỗn hợp là: 

A. 0,065 g B. 1,04 g C. 0,560 g D. 1,015 g 

7. Cho các chất sau: CrO 3 , CrO, Cr 2 O 3 , Cr(OH) 2 , Cr(OH) 3 . Số chất có tính chất lưỡng tính là: 


A. 2 B. 3 C. 1 D. 4 

2 Phản ứng thường gặp 
















Thầy Hùng _ 0962.757.216 





8. Khối lượng K 2 Cr 2 O 7 cần lấy để tác dụng đủ với 30,4 gam FeSO 4 trong dung dịch (có H 2 SO 4 làm môi trường) là 


9. Lượng HCl và K 2 Cr 2 O 7 tương ứng cần sử dụng để điều chế 672 ml khí Cl 2 (đktc) là: 

A. 0,06 mol và 0,03 mol. B. 0,14 mol và 0,01 mol. 

C. 0,42 mol và 0,03 mol . D. 0,16 mol và 0,01 mol. 

3 Đặc tính oxi hóa – khử của hợp chất Crom 

Hợp chất Cr(II): CrO, Cr(OH) 2 có tính bazơ và tính khử, muối Cr 2+ có tính khử. 

Hợp chất Cr(VI): CrO 3 có tính axit; muối Cr +6 2 

(cromat CrO − 2 

, đicromat Cr O − ) có tính oxi hóa. 

2 

Muối CrO − 2 

: màu vàng, muối Cr O − : màu da cam. 

4 

Cnkn 0 : “Khi thêm axit, màu đậm dần”. 

2 7 

Hợp chất Cr(III): Cr 2 O 3 , Cr(OH) 3 lưỡng tính, muối Cr 3+ vừa có tính oxi hóa, vừa có tính khử tùy môi trường: 

Trong môi trường axit, muối Cr 3+ có tính oxi hóa: 


Trong môi trường kiềm, muối Cr 3+ có tính khử: 

2Cr 3+ + 3Br 2 + 16 OH − 2 

→ 2 CrO − + 6 Br − + 8H 2 O 

CrCl 3 + Cl 2 + NaOH → Na 2 CrO 4 + NaCl + H 2 O 


10. Phát biểu không đúng là 


2 

4 

4 

+ 6 Br − + 4H 2 O 

A. CrO 3 có tính oxi hóa rất mạnh và là một oxit axit. 

B. Muối Cr(III) vừa có tính oxi hóa vừa có tính khử. 

C. Các muối cromat và đicromat có tính oxi hóa mạnh, đặc biệt trong môi trường axit, muối Cr(VI) bị khử 

thành muối Cr(II). 

D. Cr bền với nước và không khí do có màng oxit bền bảo vệ. 

2- 

* Sự chuyển hóa qua lại giữaCrO ⇄ Cr O 

4 

2- 

2 7 

11. Thêm từ từ dung dịch KOH đến dư vàp dung dịch K 2 Cr 2 O 7 được dung dịch X, sau đó thêm tiếp dung dịch H 2 SO 4 

đến dư vào dung dịch X, thì thấy màu của dung dịch sẽ chuyển từ: 

A. da cam sang vàng, rồi từ vàng sang không màu. 

B. không màu sang da cam, rồi từ da cam sang không màu. 

C. da cam sang vàng, rồi từ vàng sang da cam. 

D. không màu sang vàng, sau đó từ vàng sang da cam. 

CHUYEÂN ÑEÀ LTÑH: CROM VAØ HÔÏP CHAÁT p2 

1. Màu hợp chất Fe/ Crom 

LYÙ THUYEÁT TOÅNG HÔÏP & BAØI TAÄP 


4 

2 7 




Fe 

Cr 


Trang 25/112 







○ Sắt là kim loại nặng, màu trắng xám. 

FeO: rắn màu đen, không tan trong nước, có tính ......... 

○ Crom là kim loại nặng, màu trắng bạc, KL cứng nhất. 

CrO: rắn màu đen, không tan trong nước, có tính ....., 

là oxit bazơ. 




Fe(OH) 2 : kết tủa màu trắng xanh, có tính .................. 

Muối Fe 2+ : màu lục nhạt, có tính ........................... 

Fe 2 O 3 : rắn màu nâu đỏ, không tan trong nước, có tính 

............................. 

Fe(OH) 3 : kết tủa nâu đỏ, có tính ...................... 

Muối Fe 3+ : màu vàng nâu, có tính ............ 

* Fe 3 O 4 : màu đen, FeS: màu đen, FeS 2 : màu vàng. 

Cr(OH) 2 : rắn màu vàng, không tan trong nước, có tính 

......., tính ....... 

Cr 2 O 3 : dạng bột, màu lục thẫm, không tan trong nước, 

không tan trong axit loãng, kiềm loãng, thể hiện tính 

...................... ở nhiệt độ cao phản ứngCr 2 O 3 xảy ra 

trong axit đặc, kiềm đặc. 



0 

t 


0 

t 


Natri cromit 

Cr(OH) 3 : kết tủa lục xám, không tan trong nước, bị 

nhiệt phân, có tính ............................. 

* CrO 3 : rắn màu đỏ thẫm, hút nước mạnh và chuyển 

thành dung dịch axit, là oxit axit. 

Tác dụng với nước tạo hỗn hợp axit: 

CrO 3 + H 2 O → H 2 CrO 4 axit cromic, màu vàng 

2CrO 3 + H 2 O → H 2 Cr 2 O 7 axit đicromic, màu da cam 

1.1 Các kim loại nào sau đây luôn được bảo vệ trong môi trường không khí, nước nhờ lớp màng oxit? 

A. Al – Ca B. Fe – Cr C. Cr – Al D. Fe – Mg 

1.2 Dãy kim loại bị thụ động trong axit HNO 3 đặc, nguội là: 


1.3Ứng dụng không hợp lí của crom là: 

A. Crom là kim loại rất cứng có thể dùng cắt thủy tinh. 

B. Crom là hợp kim cứng và chịu nhiệt hơn, nên dùng để tạo thép cứng, không gỉ, chịu nhiệt. 

C. Crom là kim loại nhẹ, nên được sử dụng tạo các hợp kim dùng trong ngành hàng không. 

D. Điều kiện thường, crom tạo được lớp màng oxit mịn, bền chắc nên được dùng để mạ bảo vệ thép. 

1.4Hiện nay, từ quặng cromit (FeO.Cr 2 O 3 ) người ta điều chế Cr bằng phương pháp nào sau đây? 

A. Tách quặng rồi thực hiện điện phân nóng chảy Cr 2 O 3 . 

B. Tách quặng rồi thực hiện phản ứng nhiệt nhôm Cr 2 O 3 . 

C.Tách quặng rồi thực hiện phản ứng khử Cr 2 O 3 bởi CO. 

D. Hòa tan quặng bằng HCl rồi điện phân dung dịch CrCl 3 . 

1.5 Dung dịch HCl, H 2 SO 4 loãng sẽ oxi hóa crom đến mức oxi hóa nào? 


A. +2 B. +3 C. +4 D. +6 

1.6 Crom không phản ứng với chất nào sau đây? 

A. dd H 2 SO 4 loãng đun nóng. B. dd NaOH đặc, đun nóng. 

C. dd HNO 3 đặc, đun nóng. D. dd H 2 SO 4 đặc, đun nóng. 

1.7Chọn phát biểu sai. 




Trang 26/112 








Thầy Hùng _ 0962.757.216 




A. Cr 2 O 3 là chất rắn màu lục thẫm. B. Cr(OH) 3 là chất rắn màu lục xám. 

C. CrO 3 là chất rắn màu đỏ thẫm. D. CrO là chất rắn màu trắng xanh. 

1.8 So sánh không đúng là: 

A. Fe(OH) 2 và Cr(OH) 2 đều là bazơ và là chất khử. 

B. Al(OH) 3 và Cr(OH) 3 đều là hợp chất lưỡng tính và vừa có tính oxi hóa; có tính khử. 

C. H 2 SO 4 và H 2 CrO 4 đều là axit có tính oxi hóa mạnh. 

D. BaSO 4 và BaCrO 4 đều là chất không tan trong nước. 

1.9Crom (II) oxit là oxit: 

A. có tính bazơ. B. có tính khử. 

C. có tính oxi hóa. D.vừa có tính khử, vừa có tính oxi hóa và vừa có tính bazơ. 

1.10 Thêm 0,04 mol NaOH vào dung dịch chứa 0,02 mol CrCl 2 , rồi để trong không khí đến khi phản ứng hoàn toàn 

thì khồi lượng kết tủa thu được là: 

A. 0,86 g B. 2,06 g C. 1,72 g D. Đáp án khác 

1.11 Hiện tượng nào dưới đây đã được mô tả không đúng? 

A. Thổi khí NH 3 qua CrO 3 đun nóng thấy chất rắn chuyển từ màu đỏ sang lục thẫm. 

B. Đun nóng S với K 2 Cr 2 O 7 thấy chất rắn chuyển từ màu da cam sang màu lục thẫm. 

C. Nung Cr(OH) 2 trong không khí thấy chất rắn chuyển từ màu lục xám sang màu lục thẫm. 

D. Đốt CrO trong không khí thấy chất rắn chuyển từ màu đen sang màu lục thẫm. 

2. Muối Cr 3+ 

● Hợp chất Cr(III) đặc biệt: Cr 2 O 3 , Cr(OH) 3 ...........................; muối Cr 3+ 

....................................................................... 

● Cnkn 0 : “O trong a, với kẽm; K trong k, với clo, brom”. 

3+ − 

+ 

2 

+ → + + 

2 

Cr ......Cl ......OH .............. ........... ......H O 

3+ − 

+ 

2+ → + + 

2 

Cr ......Br ......OH .............. ........... ......H O 

− 

− 

2 

+ 

2+ → + + 

2 

CrO ......Br ......OH .............. ........... ......H O 

2.1 Chất nào sau đây không lưỡng tính? 

A. Cr(OH) 2 B. Cr 2 O 3 C. Cr(OH) 3 D. Al 2 O 3 

2.2 Sục khí Cl 2 vào dung dịch CrCl 3 trong môi trường NaOH. Sản phẩm thu được là: 

A. NaCrO 2 , NaCl, H 2 O. B. Na 2 CrO 4 , NaClO, H 2 O. 

C. NaCrO 2 , NaCl, NaClO, H 2 O. D. Na 2 CrO 4 , NaCl, H 2 O. 

2.3 Chọn phát biểu đúng: 

A. Trong môi trường axit, ion Cr 3+ có tính khử mạnh. 

B. Trong môi trường kiềm, ion Cr 3+ có tính oxi hóa mạnh. 

C. Trong dung dịch ion Cr 3+ có tính lưỡng tính. 

D. Trong dung dịch ion Cr 3+ vừa có tính oxi hóa vừa có tính khử. 

2.4 Nhận xét không đúng là: 

hóa. 

A. Hợp chất Cr(II) có tính khử đặc trưng; Cr(III) vừa có tính khử, vừa có tính oxi hóa; Cr(VI) có tính oxi 

B. CrO, Cr(OH) 2 có tính bazơ; Cr 2 O 3 , Cr(OH) 3 có tính lưỡng tính. 

C. Cr 2+ , Cr 3+ có tính trung tính; CrO − 2 có tính bazơ. 

Muối thu được có màu vàng, 

là màu của ion: ....................... 






Trang 27/112 





D. Cr(OH) 2 , Cr(OH) 3 , CrO 3 có thể bị nhiệt phân. 




2.5 Phát biểu không đúng là: 

A. Các hợp chất Cr 2 O 3 , Cr(OH) 3 , CrO, Cr(OH) 2 đều có tính chất lưỡng tính. 

B. Hợp chất Cr(II) có tính khử đặc trưng còn hợp chất Cr(VI) có tính oxi hóa mạnh. 

C. Các hợp chất CrO, Cr(OH) 2 tác dụng được với dung dịch HCl còn CrO 3 tác dụng được với dung dịch 

NaOH. 


2.6 Cho phản ứng: NaCrO 2 + Br 2 + NaOH → Na 2 CrO 4 + NaBr + H 2 O. Hệ số cân bằng của NaCrO 2 là: 

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 

2.7 Lượng Cl 2 và NaOH tương ứng cần dùng để oxi hóa hoàn toàn 0,02 mol CrCl 3 thành CrO 

 

là: 

A. 0,03 mol và 0,16 mol . B. 0,023 mol và 0,16 mol. 


2.8 Để oxi hóa hoàn toàn 0,01 mol CrCl 3 thành K 2 CrO 4 bằng Cl 2 khi có mặt KOH, lượng tối thiểu Cl 2 và KOH tương 

ứng là: 

A.0,015 mol và 0,04 mol. 

B. 0,015 mol và 0,08 mol. 


 

2.9Cho dãy biến đổi sau: Cr X ư 

Y Z / 

T. 

X, Y, Z, T lần lượt là : 

A. CrCl 2 , CrCl 3 , NaCrO 2 , Na 2 CrO 7 . B. CrCl 2 , CrCl 3 , Cr(OH) 3 , Na 2 CrO 4 . 

C. CrCl 2 , CrCl 3 , NaCrO 2 , Na 2 CrO 4 . D. CrCl 2 , CrCl 3 , Cr(OH) 3 , Na 2 CrO 7 . 

2.10 Giải pháp điều chế không hợp lí là: 

A. Dùng phản ứng khử K 2 Cr 2 O 7 bằng than hay lưu huỳnh để điều chế Cr 2 O 3 . 

B. Dùng phản ứng của muối Cr 2+ với dung dịch kiềm dư để điều chế Cr(OH) 2 . 

C. Dùng phản ứng của muối Cr 3+ với dung dịch kiềm dư để điều chế Cr(OH) 3 . 

D. Dùng phản ứng của H 2 SO 4 đặc với K 2 Cr 2 O 7 để điều chế CrO 3 . 

2.11 Trong môi trường axit muối Cr +6 là chất oxi hóa rất mạnh. Khi đó Cr +6 bị khử đến: 

A. Cr +2 B. Cr 0 C. Cr +3 D. không thay đổi 


● Hợp chất Cr(VI): tính oxi hóa rất mạnh trong muối cromat ( CrO − 4 : màu vàng), đicromat ( Cr2 O − 7 : màu da 

cam). 

CrO 3 là chất oxi hóa rất mạnhlaøm S, P, C, NH 3 , C 2 H 5 OH, … bốc cháy khi trộn với CrO 3 . 


Dự đoán sản phẩm & cân bằng: 

K 2 Cr 2 O 7 + FeSO 4 + H 2 SO 4 → 

K 2 Cr 2 O 7 + HCl đặc → 

K 2 Cr 2 O 7 + KI + H 2 SO 4 → 


K 2 Cr 2 O 7 + H 2 S + H 2 SO 4 ⟶ 

● Cnkn 0 : “Khi thêm axit: màu đậm dần”. 

3.1 Thổi khí NH 3 (dư) qua 10 gam CrO 3 đốt nóng đến phản ứng hoàn toàn thì thu được chất rắn màu vàng có khối 

lượng là 

A. 0,52 g B. 0,68 g C. 7,6 g D. 1,52 g 

3.2 Trong phản ứng: Cr 2 O 

 

+ SO 

 

+ H + ⟶ Cr 3+ + X + H 2 O. X là: 

2 



2 




Trang 28/112 








Thầy Hùng _ 0962.757.216 




A. SO 2 B. S C. H 2 S D. SO 

 

3.3 Cho phản ứng: K 2 Cr 2 O 7 + HCl → KCl + CrCl 3 + Cl 2 + H 2 O. Số phân tử HCl bị oxi hóa là: 

A. 3 B. 6 C. 8 D. 14 

3.4 Axit nào sau đây có tính khử mạnh nhất? 

A. HNO 3 B. H 2 SO 4 C. HCl D. H 2 CrO 4 

3.5 Một oxit của nguyên tố R có các tính chất sau: 

- Tính oxi hóa rất mạnh. 

- Tan trong nước tạo thành hỗn hợp dung dịch H 2 RO 4 và H 2 R 2 O 7 . 

- Tan trong dung dịch kiềm tạo anion RO − có màu vàng. 

Oxit đó là: 

2 

4 

A. SO 3 B. CrO 3 C. Cr 2 O 3 D. Mn 2 O 7 

3.6 Cho vào ống nghiệm một vài tinh thể K 2 Cr 2 O 7 , sau đó thêm tiếp khoảng 1 ml nước và lắc đều để K 2 Cr 2 O 7 tan 

hết, thu được dung dịch X. Thêm vài giọt dung dịch KOH vào dung dịch X, thu được dung dịch Y. Màu sắc của 

dung dịch X và Y lần lượt là: 

A. màu đỏ da cam và màu vàng chanh. B. màu vàng chanh và màu đỏ da cam. 

C. màu nâu đỏ và màu vàng chanh. D. màu vàng chanh và màu nâu đỏ. 

3.7 Trong dung dịch, ion cromat và đicromat cho cân bằng thuận nghịch: 2CrO 

 

+ 2H + ⇌ Cr 2 O + H 2 O. 

Hãy chọn phát biểu đúng: 

A. dung dịch có màu da cam trong môi trường bazơ. B. ion CrO 

 

bền trong môi trường axit. 

C. ion Cr 2 O 

 

bền trong môi trường bazơ. D. dung dịch có màu da cam trong môi trường axit. 

3.8 Chất rắn màu lục, tan trong dung dịch HCl được dung dịch A. Cho A tác dụng với NaOH và brom được dung 

dịch màu vàng, cho dung dịch H 2 SO 4 vào lại thành màu da cam. Chất rắn đó là: 

A. Cr 2 O 3 B. CrO C. Cr 2 O D. Cr 

3.9 Có một số hiện tượng sau: 

(1) Thêm dư NaOH vào dung dịch K 2 Cr 2 O 7 thì dung dịch chuyển từ màu da cam sang màu vàng. 

(2) Thêm dư NaOH và Cl 2 vào dung dịch CrCl 2 thì dung dịch từ màu xanh chuyển thành màu vàng. 

(3) Thêm từ từ dung dịch NaOH vào dung dịch CrCl 3 thấy xuất hiện kết tủa vàng nâu tan lại trong NaOH dư. 

(4) Thêm từ từ dung dịch HCl vào dung dịch NaCrO 2 thấy xuất hiện kết tủa lục xám, sau đó tan lại. 

Số ý đúng là: 

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 

3.10 Khối lượng K 2 Cr 2 O 7 tác dụng vừa đủ với 0,6 mol FeSO 4 trong H 2 SO 4 loãng là 

A. 26,4 g B. 27,4 g C. 28,4 g D. 29,4 g 

3.11 Tính tổng hệ số cân bằng nhỏ nhất trong phản ứng: K 2 Cr 2 O 7 + FeSO 4 + H 2 SO 4 → ? + ? + ? + ? 

A. 20 B. 22 C. 24 D. 26 

3.12 Lượng kết tủa S hình thành khi dùng H 2 S khử dung dịch chứa 0,08 mol K 2 Cr 2 O 7 trong H 2 SO 4 (dư) là 



3.13 Lượng HCl và K 2 Cr 2 O 7 tương ứng cần sử dụng để điều chế 672 ml khí Cl 2 (đktc) là: 



 





Trang 29/112 







CƠ SỞ LÝ THUYẾT: CROM – SẮT – ĐỒNG 




CÁC NGUYÊN TỐ CHUYỂN TIẾP 

Nguyên tố chuyển tiếp bao gồm các nguyên tố d và nguyên tố f. 

Các nguyên tố d có 2 phân lớp electron bên ngoài với cấu hình electron: (n – 1)d 1→10 ns 1→2 . 

Các nguyên tố chuyển tiếp có một số đặc tính chung đáng chú ý: 

Tất cả các nguyên tố chuyển tiếpđều là kim loại nên gọi chúng là kim loại chuyển tiếp. 

Có nhiều hóa trị, nhiều trạng thái oxi hóa. Do đó ứng với cùng một kim loại: 

Có sự thay đổi tính chất axit, bazơ. 

Trang 30/112 


Ví dụ: CrO là oxit bazơ; Cr 2 O 3 là oxit lưỡng tính; CrO 3 là oxit axit. 

Có sự thay đổi tính oxi hóa – khử. 

Hợp chất thường có màu. 

Có khả năng tạo phức chất. 

BAÌ 1: CROM 

I. VỊ TRÍ VÀ CẤU TẠO 

1. Vị trí của crom trong bảng tuần hoàn 

Ví dụ: CrO có tính khử; CrO 3 có tính oxi hóa. 

Crom là kim loại chuyển tiếp, thuộc nhóm VIB, chu kì 4, số hiệu nguyên tử là 24. 

2. Cấu tạo của crom 

a) Cấu hình electron 

Crom là kim loại chuyển tiếp (nguyên tố d). 

Cấu hình electron Cr (Z = 24): 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 3d 5 4s 1 hay [Ar]3d 5 4s 1 . 

VIB. 

Cấu hình electron 2 phân lớp ngoài cùng viết theo obitan. 

↑ ↑ ↑ ↑ ↑ ↑ 

3d 5 4s 1 

Cấu tạo mạng tinh thể: lập phương tâm khối. 

b) Hóa trị và số oxi hóa 

Vị trí: ô 24, chu kì 4, nhóm 


Trong các phản ứng hóa học, crom nhường cả electron ở phân lớp d. Do đó, trong các hợp chất, crom có số oxi hóa 

biến đổi từ + 1 đến + 6. Phổ biến hơn cả là + 2, + 3, + 6. 

Cation 

Anion 

Cr 2+ Cr 3+ CrO − 2 2 


4 

Cr2O − 

7 

Hóa trị II III III VI VI 

Số oxi hóa +2 +3 +3 +6 +6 


II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ 

Chất rắn màu trắng ánh bạc, là kim loại cứng nhất (độ cứng chỉ sau kim cương). 

 

Khó nóng chảy ( = 1890 0 C), là kim loại nặng (D = 7,2 g/cm 3 ). 

III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC 












Thầy Hùng _ 0962.757.216 





Khác Al: Cr không tác dụng với dung dịch kiềm. 

* Tính khử giảm dần: Al > Zn > Cr > Fe. 

a) Với oxi 

1. Tác dụng với phi kim 

 

4Cr + 3O 2 2Cr 2 O 3 

Nếu tạo hỗn hống với Hg thì phản ứng xảy ra ở 30 – 50 0 C tạo CrO. 

b) Với halogen 

Với clo, brom 

 

2Cr + 3Cl 2 2CrCl 3 

 

2Cr + 3Br 2 2CrBr 3 

2. Tác dụng với nước 

Crom không tác dụng với nước do có lớp màng oxit bảo vệ. 

a)HCl, H 2 SO 4 loãng 

3. Tác dụng với axit 

Crom không tan ngay trong dung dịch HCl, H 2 SO 4 loãng do có lớp màng oxit bảo vệ. 

Crom bị HCl, H 2 SO 4 loãng, nóng oxi hóa thành muối Cr 2+ : 


Cr + H 2 SO 4 loãng → CrSO 4 + H 2 ↑ 

* Muối Cr 2+ bị oxi hóa bởi oxi không khí thành muối Cr 3+ giống Fe 2+ . 

b) H 2 SO 4 đặc 

4CrCl 2 + O 2 + 4HCl → 4CrCl 3 + 2H 2 O 

4CrSO 4 + O 2 + 2H 2 SO 4 loãng → 2Cr 2 (SO 4 ) 3 + 2H 2 O 

H 2 SO 4 đặc, nguội: Cr thụ động giống Al, Fe. 

H 2 SO 4 đặc, nóng: 2Cr + 6H 2 SO 4 đặc → Cr 2 (SO 4 ) 3 + 3SO 2 ↑ + 6H 2 O 

c) HNO 3 

HNO 3 đặc, nguội: Cr thụ động giống Al, Fe. 

HNO 3 đặc, nóng: Cr + 4HNO 3 loãng → Cr(NO 3 ) 3 + NO↑ + 2H 2 O 

*Với dung dịch muối, crom khó phản ứng do có lớp màng oxit bảo vệ. Với dung dịch kiềm, crom không phản ứng. 

IV. ĐIỀU CHẾ VÀ ỨNG DỤNG 

1. Điều chế 

2. Ứng dụng 

Dùng phản ứng nhiệt nhôm: Cr 2 O 3 + 2Al 

0 

t 

⎯⎯→ Al 2 O 3 + 2Cr 


Dùng crom sản xuất thép có độ cứng cao, thép không gỉ (inoc). 

Dùng crom để mạ kim loại vừa đẹp, vừa chống ăn mòn. 





Trang 31/112 








BAØI 2: MOÄT SOÁ HÔÏP CHAÁT CUÛA CROM 

I. HỢP CHẤT CROM (II) 

1. Crom (II) oxit 

CrO là chất rắn màu đen, không tan trong nước, có tính khử, tính bazơ. 

a) Tính bazơ 

Tác dụng với dung dịch HCl, H 2 SO 4 loãng tạo muối Cr 2+ : 

b) Tính khử 

CrO + 2HCl → CrCl 2 + H 2 O 

Tự cháy trong không khí: 

4CrO + O 2 → 2Cr 2 O 3 

Bị HNO 3 loãng, HNO 3 đặc, nóng, H 2 SO 4 đặc, nóng oxi hóa thành Cr 3+ . 

c) Điều chế 

Cho hỗn hợp Cr−Hg tác dụng với oxi không khí. 

2Cr + O 2 → 2CrO 

2. Crom (II) hiđroxit 

Cr(OH) 2 là chất rắn màu vàng, không tan trong nước, có tính khử, tính bazơ. 

a) Tính bazơ 

Tác dụng với dung dịch HCl, H 2 SO 4 loãng tạo muối Cr 2+ : 


CrCl 2 bị oxi hóa thành CrCl 3 khi gặp oxi: 

b) Tính khử 

4CrCl 2 + O 2 + 4HCl → 4CrCl 3 + 2H 2 O 

Dễ bị oxi hóa trong oxi không khí. 

4Cr(OH) 2 + O 2 + 2H 2 O → 4Cr(OH) 3 

Nung trong không khí. 

4Cr(OH) 2 + O 2 


Bị HNO 3 loãng, HNO 3 đặc, nóng, H 2 SO 4 đặc, nóng oxi hóa thành Cr 3+ . 


Cho dung dịch muối Cr 2+ tác dụng với dung dịch kiềm. 

Cr 2+ + 2 OH − → Cr(OH) 2 ↓ 

a) Tính chất chung 

3. Muối crom (II) 

Muối Cr 2+ có tính khử mạnh, dễ bị oxi hóa thành muối Cr 3+ : 

Chất oxi hóa là oxi 

Chất oxi hóa là clo 


4Cr 2+ + 4H + + O 2 → 4Cr 3+ + 2H 2 O 2Cr 2+ + Cl 2 → 2Cr 3+ 

4CrCl 2 + 4HCl + O 2 → 4CrCl 3 + 2H 2 O 2CrCl 2 + Cl 2 → 2CrCl 3 






b) Tính tan và màu một số muối crom (III) 

CrCl 2 màu trắng, tan 

Trang 32/112 


CrBr 2 màu trắng, tan 







Thầy Hùng _ 0962.757.216 

CrSO 4 màu trắng, ít tan 

(CH 3 COO) 2 Cr màu đỏ, kết tủa 




* Các muối tan tạo Cr 2+ hiđrat hóa có màu xanh lam. 

II. HỢP CHẤT CROM (III) 

Hợp chất crom (III) bền nhất so với hợp chất crom (II) và crom (VI). 

1. Crom (III) oxit 

Cr 2 O 3 dạng bột, màu lục thẫm, không tan trong nước, không tan trong axit loãng, kiềm loãng, thể hiện tính lưỡng 

tính ở nhiệt độ cao. 

a) Tính lưỡng tính 

Cr 2 O 3 tan trong axit và kiềm đặc. 



b) Bị khử bởi nhôm 


0 

t 


0 

t 

Cr 2 O 3 + 2Al →Al 2 O 3 + 2Cr 

t 

0 

4Cr + 3O 2 

⎯⎯→ 2Cr 2 O 3 


Natri cromit 

t 

0 

Trong phòng thí nghiệm: (NH 4 ) 2 Cr 2 O 7 

⎯⎯→ Cr2 O 3 + N 2 ↑ + 4H 2 O 

Trong công nghiệp: K 2 Cr 2 O 7 + S 

2. Crom (III) hiđroxit 

0 

t 

⎯⎯→ Cr 2 O 3 + K 2 SO 4 

Cr(OH) 3 kết tủa dạng keo, màu xanh, không tan trong nước, bị nhiệt phân, có tính lưỡng tính. 

a) Phản ứng nhiệt phân 

2Cr(OH) 3 

→Cr 2 O 3 + 3H 2 O 

b) Tính lưỡng tính 

Cr(OH) 3 + NaOH → Na[Cr(OH) 4 ] (hay NaCrO 2 .2H 2 O) 



Muối khan rất khó tan nhưng muối ngậm nước dễ tan, dung dịch muối Cr 3+ có màu tím. 

Phèn crom−kali K 2 SO 4 .Cr 2 (SO 4 ) 3 .24H 2 O (màu xanh tím) là chất cầm màu trong công nghiệp nhuộm vải. 

Muối Cr 3+ vừa có tính oxi hóa vừa có tính khử. 

Trong môi trường axit, Cr 3+ bị Zn khử thànhmuối Cr 2+ : 



Trong môi trường kiềm, Cr 3+ bị oxi hóa thành muối Cr 6+ : 

2Cr 3+ + 3Br 2 + 16 OH − + H 2 O → 2 CrO − + 6 Br − + 8H 2 O 


2 


4 

2 

4 

+ 6 Br − + 4H 2 O 





Trang 33/112 





III. HỢP CHẤT CROM (VI) 






1. Oxit CrO 3 

Chất rắn màu đỏ thẫm, hút nước mạnh và chuyển thành dung dịch axit. 

a) Tính axit 

CrO 3 là oxit axit, tác dụng với nước tạo hỗn hợp axit: 

CrO 3 + H 2 O → H 2 CrO 4 2CrO 3 + H 2 O → H 2 Cr 2 O 7 

axit cromic, màu vàng 

axit đicromic, màu da cam 

* Các axit trên chỉ tồn tại trong dung dịch, nếu tách khỏi dung dịch chúng sẽ bị phân hủy trở lại thành CrO 3 . 

b) Tính oxi hóa 

CrO 3 là chất oxi hóa rất mạnh, một số chất S, P, C, NH 3 , C 2 H 5 OH, … bốc cháy khi trộn với CrO 3 . 

a) Tính tan 


2. Muối cromat và đicromat 

Muối cromat là muối của axit cromic. Muối cromat của kim loại kiềm, amoni, magie tan nhiều trong nước tạo 

2 

dung dịch màu vàng của ion CrO − 4 . Các muối của kim loại kiềm khác và kim loại nặng đều ít tan. 

K 2 CrO 4 CaCrO 4 PbCrO 4 

Màu đỏ Màu vàng Màu vàng 

Muối đicromat là muối của axit đicromic, thường gặp Na 2 Cr 2 O 7 , K 2 Cr 2 O 7 , (NH 4 ) 2 Cr 2 O 7 . Chúng đều tan trong nước 

2 

tạo dung dịch màu da cam của anion Cr O − 2 7 . 

b) Chuyển hóa qua lại giữa hai loại muối 

Thêm dung dịch axit vào dung dịch muối cromat thu được muối đicromat. 

Thêm dung dịch kiềm vào dung dịch muối đicromat thu được muối cromat. 

Môi trường axit 

2 

2 CrO − 4 + 2H + 2 

→ Cr O − 2 7 + H 2 O 

màu vàng 

màu da cam 

2 

Vậy trong dung dịch, 2 muối Cr O − 2 

và CrO − tồn tại cân bằng: 

2 

2 7 

2 7 

Cr O − 2 

+ H 2 O 2 Cr O − + 2H + 

màu da cam 

2 4 

màu vàng 

4 

Môi trường kiềm 

2 

Cr O − 2 7 + 2 OH− 2 

→ 2 CrO − 4 + H 2 O 

màu da cam 

Trong môi trường axit, cân bằng chuyển dịch sang trái (màu da cam đậm dần). 

Trong môi trường kiềm, cân bằng chuyển dịch sang phải (màu da cam nhạt dần). 

2 4 

2 7 

màu vàng 

2 

Nói cách khác, Cr O − 2 

tồn tại trong môi trường kiềm, Cr O − 

tồn tại trong môi trường axit. 

c) Tính oxi hóa mạnh 


Muối cromat và đicromat đều là chất oxi hóa mạnh, chúng đều bị khử thành crom (III). 




Trong môi trường axit (H 2 SO 4 ): 

+6 

+3 

Cr → Cr (SO ) 

2 4 3 

Trong môi trường trung tính hoặc bazơ: 

Môi trường axit: 

Trang 34/112 


+6 

+3 

Cr → Cr (OH) 

3 







Thầy Hùng _ 0962.757.216 







K 2 Cr 2 O 7 + 3KNO 2 + 4H 2 SO 4 loãng → Cr 2 (SO 4 ) 3 + 3KNO 3 + K 2 SO 4 + 4H 2 O 

K 2 Cr 2 O 7 + 3K 2 SO 3 + H 2 SO 4 loãng → Cr 2 (SO 4 ) 3 + 4K 2 SO 4 + 4H 2 O 

K 2 Cr 2 O 7 + 3SO 2 + H 2 SO 4 loãng ⟶ Cr 2 (SO 4 ) 3 + K 2 SO 4 + H 2 O 


 

K 2 Cr 2 O 7 + 3C 2 H 5 OH + 8HCl loãng 2CrCl 3 + 3CH 3 CHO + 2KCl + 7H 2 O 

 

K 2 Cr 2 O 7 + 3C 2 H 5 OH + 4H 2 SO 4 loãng Cr 2 (SO 4 ) 3 + 3CH 3 CHO + K 2 SO 4 + 7H 2 O 

Môi trường kiềm mạnh: 


K 2 Cr 2 O 7 + 3(NH 4 ) 2 S + 2H 2 O ⟶ 2Cr(OH) 3 ↓ + 3S↓ + 6NH 3 ↑ + 4KOH 

BÀI 3: SẮT 


1. Vị trí của sắt trong bảng tuần hoàn 

Sắt là kim loại chuyển tiếp, thuộc nhóm VIIIB, chu kì 4, số hiệu nguyên tử là 26. 

2. Cấu tạo của sắt 

a) Cấu hình electron 




Sắt là kim loại chuyển tiếp (nguyên tố d). 

b) Hóa trị và số oxi hóa 

Trong các phản ứng hóa học, sắt nhường 2e hoặc 3e, vì vậy số oxi hóa của sắt trong hợp chất là +2 hoặc +3. 

Hóa trị phổ biến là II, III. 

c) Cấu tạo của đơn chất 

Ở nhiệt độ thường: mạng tinh thể lập phương tâm khối (Fe α ); ở nhiệt độ cao: mạng lập phương tâm diện (Fe γ ). 


Khó nóng chảy (t nc = 1540 0 C) 

Là kim loại nặng (D = 7,9 g/cm 3 ). 

Dẫn điện và dẫn nhiệt tốt (kém Ag, Cu, Al). 

Có tính nhiễm từ. 



1. Với phi kim 

Nung sắt trong không khí sẽ sinh oxit sắt từ: 3Fe + 2O 2 → Fe 3 O 4 

Trong không khí ẩm, sắt bị gỉ do ăn mòn điện hóa: 4Fe + 3O 2 + 2nH 2 O → 2[Fe 2 O 3 .nH 2 O] 

Sắt phản ứng với halogen tạo muối Fe3+ : 2Fe + 3X 2 

→ 2FeX 3 (X là F, Cl, Br). 





Trang 35/112 










Với lưu huỳnh, cacbon: Fe + S → FeS 

2. Với nước 

Riêng: Fe + I 2 

→ FeI 2 

3Fe + C → Fe 3 C 

Phụ thuộc nhiệt độ: 3Fe + 4H 2 O (hơi) 

Fe 3 O 4 + 4H 2 ↑ 

3. Với axit 

* HCl, H 2 SO 4 loãng: 



Giống Cr, Fe chỉ bị oxi hóa lên Fe 2+ . Khác Cr, p/ư không cần phải đun nóng: 

* H 2 SO 4 đặc: 

Fe + 2HCl → FeCl 2 + H 2 ↑ 

Fe+ H 2 SO 4 loãng → FeSO 4 + H 2 ↑ 

H 2 SO 4 đặc, nguội: Fe thụ động giống Al, Cr. 

H 2 SO 4 đặc, nóng: Fe bị oxi hóa lên mức cao nhất Fe 3+ . 

* HNO 3 : 

2Fe + 6H 2 SO 4 đặc → 

Fe 2 (SO 4 ) 3 + 3SO 2 ↑ + 6H 2 O 

HNO 3 đặc, nguội: Fe thụ động giống Al, Cr. 

HNO 3 loãng; HNO 3 đặc, nóng: Fe bị oxi hóa lên mức cao nhất Fe 3+ . 

4. Với muối 

Fe + 4HNO 3 loãng → Fe(NO 3 ) 3 + NO↑ + 2H 2 O 

Fe + 6HNO 3 đặc → 

Fe(NO 3 ) 3 + 3NO 2 ↑ + 3H 2 O 

Trên dãy điện hóa, Fe khử các ion từ Ni 2+ → Au 3+ trong dung dịch muối (vì đứng trước các ion này). 

Fe + Cu 2+ → Fe 2+ + Cu↓ 

Do vị trí “đặc biệt” của Fe 3+ /Fe 2+ mà Fe phản ứng với AgNO 3 theo 2 giai đoạn sau: 

IV. QUẶNG SẮT 


• Hematit nâu: Fe 2 O 3 .nH 2 O 

• Hematit đỏ: Fe 2 O 3 

• Manhetit: Fe 3 O 4 

• Xiđerit: FeCO 3 

• Pirit sắt: FeS2 

Fe + 2AgNO 3 → Fe(NO 3 ) 2 + 2Ag↓ 




Sản xuất gang: quặng hematit và manhetit. 




Trang 36/112 








Thầy Hùng _ 0962.757.216 




BÀI 4: HỢP CHẤT CỦA SẮT 

0 

2 

* Thang oxi hóa của sắt: Fe (chỉ K)↔ Fe 

+ 3 

3 

(vOvK)↔ Fe (vOvK)↔ Fe 

+ (chỉ O). 

I. HỢP CHẤT SẮT (II) 

8 

+ 

Theo thang oxi hóa, hợp chất sắt (II) vừa có tính oxi hóa vừa có tính khử, trong đó tính khử đặc trưng hơn. 

1. Sắt (II) hiđroxit: Fe(OH) 2 

Kết tủa màu trắng xanh, bị nhiệt phân, có tính khử, tính bazơ. 

a) Phản ứng nhiệt phân 

, ô ́ 

Fe(OH) 2 

FeO + H 2 O 

* Từ quan trọng: không có oxi. 

b) Tính khử: thể hiện khi tác dụng với chất oxi hóa như O 2 , H 2 SO 4 đặc, HNO 3 . 

ườ 

4Fe(OH) 2 + O 2 + 2H 2 O 4Fe(OH) 3 ↓ (nâu đỏ) 

 


* Ghi nhận: điều kiện nhiệt độ. 



c) Tính bazơ: thể hiện khi tác dụng với axit HCl, H 2 SO 4 loãng. 

d) Điều chế 

Fe(OH) 2 + 2HCl → FeCl 2 + 2H 2 O 

Fe(OH) 2 + H 2 SO 4 loãng → FeSO 4 + 2H 2 O 

- Cho muối sắt (II) tác dụng dung dịch kiềm mạnh trong điều kiện không có không khí. 

FeCl 2 + 2NaOH → Fe(OH) 2 ↓ + 2NaCl 

- Không dùng dung dịch NH 3 vì Fe(OH) 2 tạo thành sẽ bị tan trong muối amoni. 

FeCl 2 + 2NH 3 + 2H 2 O → Fe(OH) 2 ↓ + 2NH 4 Cl 

Fe(OH) 2 + 2NH 4 Cl → FeCl 2 + 2NH 3 ↑ + 2H 2 O 

2. Sắt (II) oxit: FeO 

Chất rắn màu đen, không tan trong nước, có tính khử, tính oxi hóa, tính bazơ. 

a) Tính khử: thể hiện khi tác dụng với chất oxi hóa như O 2 , H 2 SO 4 đặc, HNO 3 . 

 

6FeO + O 2 2Fe 3 O 4 

3FeO + 10HNO 3 → 3Fe(NO 3 ) 3 + NO↑ + 5H 2 O 

2FeO + 4H 2 SO 4 đặc → Fe 2 (SO 4 ) 3 + SO 2 ↑ + 4H 2 O 

b) Tính oxi hóa: thể hiện khi tác dụng với các chất khử như C, CO, H 2 , Al ở nhiệt độ cao. 


3FeO + 2Al 

 

Fe + CO 2 ↑ 


 

Al 2 O 3 + 3Fe 

* Ghi nhận: Đây là p/ư nhiệt luyện để điều chế kim loại sau Al. 

c) Tính bazơ: thể hiện khi tác dụng với axit HCl, H 2 SO 4 loãng. 

FeO + 2HCl → FeCl 2 + H 2 O 

FeO + H 2 SO 4 loãng → FeSO 4 + H 2 O 





Trang 37/112 









- Khử Fe 2 O 3 : 

- Oxi hóa Fe: 

Fe 2 O 3 + 3CO 

 

2FeO + 3CO 2 ↑ 

Fe + H 2 O 


* Ghi nhận: FeO thì t 0 > 570 0 C. 

- Nhiệt phân Fe(OH) 2 trong điều kiện không có không khí. 

, ô ́ 

Fe(OH) 2 FeO + H 2 O 

* Từ quan trọng:“không có không khí”. 

a) Muối sunfua 

3. Các muối Fe 2+ không tan trong nước: gồm có FeS, FeS 2 , FeCO 3 . 



FeS và FeS 2 đều có tính khử do Fe 2+ 2 

, S − , S − gây nên. 

Với oxi: 


Trang 38/112 


 

 


Với HCl, H 2 SO 4 loãng: 

FeS + 2HCl → FeCl 2 + H 2 S↑ 

FeS 2 + 2HCl → FeCl 2 + H 2 S↑ + S↓ 

Với H 2 SO 4 đặc, nóng: 

 

2FeS + 15H 2 SO 4 đặc Fe 2 (SO 4 ) 3 + 9SO 2 ↑ + 15H 2 O 

 

2FeS 2 + 14H 2 SO 4 đặc Fe 2 (SO 4 ) 3 + 15SO 2 ↑ + 14H 2 O 

Với HNO 3 loãng, nóng: 

 

FeS + 6HNO 3 loãng Fe(NO 3 ) 3 + H 2 SO 4 + 3NO↑ + 3H 2 O 

 

3FeS + 12HNO 3 loãng Fe 2 (SO 4 ) 3 + Fe(NO 3 ) 3 + 9NO↑ + 6H 2 O 

Bản chất của 2 phương trình trên là như nhau được thể hiện qua phương trình ion rút gọn sau: 

 

 

FeS + + 4H + Fe 3+ 

+ + 3NO↑ + 2H 2 O 

Tương tự cho FeS 2 

 

FeS 2 + 8HNO 3 loãng Fe(NO 3 ) 3 + 2H 2 SO 4 + 5NO↑ + 2H 2 O 

 

2FeS 2 + 10HNO 3 loãng Fe 2 (SO 4 ) 3 + H 2 SO 4 + 10NO↑ + 4H 2 O 

Phương trình ion thu gọn chung: 


 

 

FeS 2 + + 4H + Fe 3+ 

+ + 5NO↑ + 2H 2 O 

Tác dụng với HNO 3 đặc, nóng 

3FeS + 30HNO 3 đặc 

FeS + 12HNO 3 đặc 

 

Fe 2 (SO 4 ) 3 + Fe(NO 3 ) 3 + 27NO 2 ↑ + 14H 2 O 

 

Fe(NO 3 ) 3 + H 2 SO 4 + 9NO 2 ↑ + 5H 2 O 












Thầy Hùng _ 0962.757.216 





 

 

FeS + + 10H + Fe 3+ 

+ + 9NO 2 ↑ + 5H 2 O 

Tương tự cho FeS 2 

2FeS 2 + 30HNO 3 đặc 

 

Fe 2 (SO 4 ) 3 + H 2 SO 4 + 30NO 2 ↑ + 14H 2 O 

 

FeS 2 + 18HNO 3 đặc Fe(NO 3 ) 3 + 2H 2 SO 4 + 15NO 2 ↑ + 7H 2 O 


 

 

FeS 2 + + 14H + Fe 3+ 

+ + 15NO 2 ↑ + 7H 2 O 

b) Muối cacbonat 


Phản ứng nhiệt phân 

, ô ́ 

FeCO 3 FeO + CO 2 ↑ 

Tác dụng với oxi 

 


Tác dụng với dung dịch HCl, H 2 SO 4 loãng 

FeCO 3 + 2HCl ⟶ FeCl 2 + CO 2 ↑ + H 2 O 

FeCO 3 + H 2 SO 4 loãng ⟶ FeSO 4 + CO 2 ↑ + H 2 O 

Tác dụng với H 2 SO 4 đặc 

 

2FeCO 3 + 4H 2 SO 4 đặc Fe 2 (SO 4 ) 3 + SO 2 ↑ + 2CO 2 ↑ + 4H 2 O 

Tác dụng với HNO 3 

 

3FeCO 3 + 10HNO 3 loãng 3Fe(NO 3 ) 3 + NO↑ + 3CO 2 ↑ + 5H 2 O 

 

FeCO 3 + 4HNO 3 đặc Fe(NO 3 ) 3 + NO 2 ↑ + CO 2 ↑ + 2H 2 O 

4. Muối FeCl 2 , Fe(NO 3 ) 2 , FeSO 4 

Dung dịch muối sắt (II) có màu lục nhạt, có tính khử, tính oxi hóa. 

a) Sắt (II) clorua 

FeCl 2 bền nhiệt, không phân hủy ở nhiệt độ cao. 

Các chất oxi hóa mạnh đều oxi hóa Fe 2+ thành Fe 3+ : 

2FeCl 2 + Cl 2 ⟶ 2FeCl 3 

 

FeCl 2 + HNO 3 đặc Fe(NO 3 ) 3 + NO 2 + 2HCl + H 2 O 

5FeCl 2 + 8HCl loãng + KMnO 4 ⟶ 5FeCl 3 + KCl + MnCl 2 + 7H 2 O 

6FeCl 2 + 14HCl loãng + K 2 Cr 2 O 7 ⟶ 6FeCl 3 + 2CrCl 3 + 2KCl + 7H 2 O 

Phản ứng với dung dịch AgNO 3 : 



b) Sắt (II) sunfat 

FeSO 4 bị phân hủy ở nhiệt độ cao: 

 







Trang 39/112 





 

2FeSO 4 + 2H 2 SO 4 đặc Fe 2 (SO 4 ) 3 + SO 2 ↑ + 2H 2 O 




2FeSO 4 + H 2 SO 4 đặc + 2HNO 3 đặc 

 

Fe 2 (SO 4 ) 3 + 2NO 2 ↑ + 2H 2 O 


 

6FeSO 4 đặc + 4H 2 SO 4 đặc + 2KNO 3 3Fe 2 (SO 4 ) 3 + 2NO ↑ + K 2 SO 4 + 4H 2 O 

2FeSO 4 + H 2 SO 4 loãng + H 2 O 2 đặc ⟶ Fe 2 (SO 4 ) 3 + 2H 2 O 

Phản ứng với dung dịch AgNO 3 : 

FeSO 4 + 3AgNO 3 ⟶ Fe(NO 3 ) 3 + Ag 2 SO 4 + Ag ↓ 

c) Sắt (II) nitrit 

Fe(NO 3 ) 2 bị phân hủy ở nhiệt độ cao, oxi tạo ra oxi hóa Fe 2+ thành Fe 3+ : 

 



 

Fe(NO 3 ) 2 + 2HNO 3 đặc Fe(NO 3 ) 3 + NO 2 ↑ + H 2 O 

3Fe(NO 3 ) 2 + 4HNO 3 loãng 3Fe(NO 3 ) 3 + NO ↑ + 2H 2 O 

 

 

Do NO có tính oxi hóa mạnh trong môi trường axit nên nếu thay HNO 3 bằng HCl hoặc H 2 SO 4 loãng sẽ có phản ứng 

tương tự: 

3Fe 2+ + NO 

 

+ 4H + ⟶ 3Fe 3+ + NO ↑ + 2H 2 O 

Phản ứng với AgNO 3 

Fe(NO 3 ) 2 + AgNO 3 ⟶ Fe(NO 3 ) 3 + Ag ↓ 

II. HỢP CHẤT SẮT (III) 

Tính chất hóa học chung của hợp chất sắt (III) là tính oxi hóa. 

1. Sắt (III) hiđroxit: Fe(OH) 3 


Phản ứng nhiệt phân: 

 

2Fe(OH) 3 Fe 2 O 3 + 3H 2 O 

Thể hiện tính bazơ khi tác dụng với axit: 

Fe(OH) 3 + 3HCl ⟶ FeCl 3 + 3H 2 O 

2Fe(OH) 3 + 3H 2 SO 4 ⟶ Fe 2 (SO 4 ) 3 + 6H 2 O 

Fe(OH) 3 + 3HNO 3 ⟶ Fe(NO 3 ) 3 + 3H 2 O 

Điều chế bằng phản ứng giữa Fe 3+ với dung dịch bazơ: 

Fe 3+ + 3OH ⟶ Fe(OH) 3 ↓ 

2. Sắt (III) oxit: Fe 2 O 3 


Thể hiện tính bazơ khi tác dụng với axit: 

Fe 2 O 3 + 6HCl ⟶ 2FeCl 3 + 3H 2 O 


Fe 2 O 3 + 3H 2 SO 4 ⟶ Fe 2 (SO 4 ) 3 + 3H 2 O 

Fe 2 O 3 + 6HNO 3 ⟶ 2Fe(NO 3 ) 3 + 3H 2 O 

Thể hiện tính oxi hóa khi tác dụng với chất khử ở nhiệt độ cao. 

3Fe 2 O 3 + CO 

2Fe 3 O 4 + CO 2 ↑ 






Trang 40/112 








Thầy Hùng _ 0962.757.216 






Fe 2 O 3 + 3CO 

2Fe + 3CO 2 ↑ 

Điều chế bằng cách nhiệt phân các hợp chất của sắt. 

3. Oxit sắt từ: Fe 3 O 4 


a) Tác dụng với oxi 

Fe 3 O 4 thể hiện tính khử khi tác dụng với oxi: 

 

4Fe 3 O 4 + O 2 6Fe 2 O 3 

b) Tác dụng với axit 

Fe 3 O 4 thể hiện tính bazơ khi tác dụng với HCl, H 2 SO 4 loãng: 



Fe 3 O 4 thể hiện tính khử khi tác dụng với HNO 3 , H 2 SO 4 đặc: 

 

Fe 3 O 4 + 10HNO 3 đặc 3Fe(NO 3 ) 3 + NO 2 ↑ + 5H 2 O 

 

2Fe 3 O 4 + 10H 2 SO 4 đặc 3Fe 2 (SO 4 ) 3 + SO 2 ↑ + 5H 2 O 

c) Tác dụng với chất khử ở nhiệt độ cao 

Fe 3 O 4 thể hiện tính oxi hóa: Fe 3 O 4 + 4CO 3Fe + 4CO 2 ↑ 


Khử Fe 2 O 3 bằng CO ở 400 0 C. 

Oxi hóa Fe bằng hơi nước ở < 570 0 C. 

4. Muối FeCl 3 , Fe(NO 3 ) 3 , Fe 2 (SO 4 ) 3 

Các muối FeCl 3 , Fe(NO 3 ) 3 , Fe 2 (SO 4 ) 3 đều tan trong nước, dung dịch có màu vàng nâu. 

Fe 3+ có tính oxi hóa khi gặp kim loại, I , H 2 S. 

Fe 3+ chuyển thành Fe(OH) 3 khi gặp CH3COO − 2 

, SO − 2 

, CO − 2 

, CrO − . 

a) Với kim loại 

Khử Fe 3+ → Fe 2+ : dùng các kim loại từ Fe đến Cu. 


Fe + 2Fe 3+ → 3Fe 2+ 

Khử Fe 3+ → Fe 2+ → Fe: dùng dư các kim loại từ Mg đến Zn. 

Mg + 2Fe 3+ → Mg 2+ + 2Fe 2+ 

Mg dư + Fe 2+ 

→ Mg 2+ + Fe 

 

Các kim loại từ Li đến Nakhông khử Fe 3+ , chúngkhử H 2 O trong dung dịch Fe 3+ thành H 2 . 

b) Với dung dịch muối iođua (I ) 

Trong halogen (F, Cl, Br, I), chỉ có I khử được Fe 3+ về Fe 2+ vì I có tính khử [1] mạnh nhất. 

2Fe 3+ + 2I → 2Fe 2+ + I 2 

3 


3 

4 




[1] 

Tính oxi hóa của các halogen giảm từ F 2 > Cl 2 > Br 2 > I 2 . 

Ngược lại, tính khử các ion halogenua tăng từ F



c) Với H 2 S 




H 2 S + 2Fe 3+ → 2Fe 2+ + S↓ + 2H + 

d) Tái tạo kết tủa với muối axetat, sunfit, cacbonat, cromat 

Fe 3+ + 3CH 3 COO + 3H 2 O ⟶ Fe(OH) 3 ↓ + 3CH 3 COOH 

2Fe 3+ + 3CO 

 

+ 3H 2 O ⟶ 2Fe(OH) 3 ↓ + 3CO 2 ↑ 

2Fe 3+ + 3SO 

 

+ 3H 2 O ⟶ 2Fe(OH) 3 ↓ + 3SO 2 ↑ 

2Fe 3+ + 6CrO 

 

+ 3H 2 O ⟶ 2Fe(OH) 3 ↓ + 3Cr O 

 

1. Oxi hóa dung dịch muối sắt (II) bằng halogen 

Tính oxi hóa của halogen giảm từ F 2 đến I 2 . 

F 2 oxi hóa rất mạnh, chỉ oxi hóa H 2 O giải phóng khí O 2 : 

2F 2 + 2H 2 O ⟶ 4HF + O 2 ↑ 

Cl 2 và Br 2 là chất oxi hóa mạnh, oxi hóa Fe 2+ thành Fe 3+ : 

2Fe 2+ + Cl 2 ⟶ 2Fe 3+ + 2Cl 

2Fe 2+ + Br 2 ⟶ 2Fe 2+ + 2Br 

Nếu dùng Cl 2 oxi hóa FeBr 2 , thì cả Br cũng bị oxi hóa thành Br 2 : 

2Fe 2+ + 4Br + 3Cl 2 ⟶ 2Fe 3+ + 2Br 2 

I 2 không oxi hóa được Fe 2+ . 

2. Oxi hóa dung dịch muối sắt (II) bằng dung dịch HNO 3 loãng 

3Fe(NO 3 ) 2 + 4HNO 3 loãng ⟶ 3Fe(NO 3 ) 3 + NO ↑ + 2H 2 O 

3FeCl 2 + 4HNO 3 loãng ⟶ 2FeCl 3 + Fe(NO 3 ) 3 + NO ↑ + 2H 2 O 

3FeSO 4 + 4HNO 3 loãng ⟶ Fe 2 (SO 4 ) 3 + Fe(NO 3 ) 3 + NO ↑ + 2H 2 O 

3. Oxi hóa muối sắt (II) bằng oxi 

Oxi của không khí oxi hóa sắt (II): 

 


 


 


 

4FeCl 2 + 3O 2 2Fe 2 O 3 + 4Cl 2 ↑ 

Oxi sinh ra sau phản ứng oxi hóa sắt (II): 

 


 




THAM KHẢO 





Trang 42/112 








Thầy Hùng _ 0962.757.216 




BÀI 5: HỢP KIM CỦA SẮT 

I. GANG 

1. Thành phần, phân loại, tính chất, ứng dụng 


Gang trắng 




2. Sản xuất gang 



- Than cốc (C): cung cấp nhiệt, tạo CO làm chất khử và là một thành phần trong gang. 

Gang xám 

Kém cứng và giòn, dùng chế tạo máy, ống dẫn nước. 

- Chất chảy (CaCO 3 ): chuyển chất khó nóng chảy là SiO 2 trong gang thành chất dễ nóng chảy là CaSiO 3 . CaSiO 3 nổi 

lên trên gang gọi là xỉ silicat, được tách bỏ. 

b) Những PƯHH xảy ra trong quá trình luyện quặng thành gang 

Phản ứng tạo thành CO 

Thổi không khí nóng vào lò, than cốc cháy hoàn toàn. 

 

C + O 2 CO 

CO 2 sinh ra khử than cốc chưa cháy thành CO 

 

C + CO 2 2CO (phản ứng thu nhiệt, nhiệt độ còn khoảng 1300 0 C) 

Phản ứng khử oxit sắt 

3Fe 2 O 3 + 3CO 



0 

400 C 

⎯⎯⎯→3Fe 3 O 4 + 3CO 2 ↑ 

0 0 

500 C−600 C 

⎯⎯⎯⎯⎯→ 3FeO + CO 2 ↑ 

0 0 

700 C−800 C 

⎯⎯⎯⎯⎯→ Fe + CO 2 ↑ 

Phản ứng tạo xỉ (nhiệt độ khoảng 1000 0 C) 

 

CaCO 3 CaO + CO 2 

CaO + SiO 2 → CaSiO 3 (canxi silicat) 

c) Sự tạo thành gang 

Ở nhiệt độ khoảng 1500 0 C, sắt nóng chảy có hòa tan một phần cacbon và một lượng nhỏ mangan, silic, …đó là 

gang. 

II. THÉP 

1. Thành phần, phân loại, tính chất, ứng dụng 







2. Sản xuất thép 








Trang 43/112 











b) Những PƯHH xảy ra trong quá trình luyện gang thành thép 

Thổi oxi vào gang nóng chảy thì các tạp chất bị oxi hóa. 

C và S bị oxi hóa thành CO 2 và SO 2 tách ra khỏi gang. 

C + O 2 → CO 2 

S + O 2 → SO 2 

Si và P bị oxi hóa thành oxit khó bay hơi. 

Si + O 2 → SiO 2 

4P + 5O 2 → 2P 2 O 5 

SiO 2 , P 2 O 5 tác dụng với chất chảy CaO tạo thành xỉ nổi trên bề mặt thép lỏng. 

3CaO + P 2 O 5 → Ca 3 (PO 4 ) 2 

CaO + SiO 2 → CaSiO 3 

TÓM TẮT LÝ THUYẾT 

I – HỢP KIM CỦA SẮT 

1. GANG 


Gang trắng 



■ Nguyên liệu sản xuất gang 


- Than cốc (C). 

- Chất chảy (CaCO 3 ). 

■ Các pư xảy ra trong quá trình luyện gang 

- Phản ứng tạo thành CO: hstt 

- Phản ứng khử oxit sắt: hstt 

- Phản ứng tạo xỉ: hstt 

2. THÉP 


Gang xám 

Kém cứng và giòn, dùng chế tạo máy, 

ống dẫn nước. 





■ Nguyên liệu sản xuất thép 




■ Các pư xảy ra trong quá trình luyện gang thành thép 

Thổi oxi vào gang nóng chảy thì các tạp chất bị oxi hóa: hstt 










Trang 44/112 








Thầy Hùng _ 0962.757.216 




II – QUẶNG SẮT 


Hematit nâu: Fe 2 O 3 .nH 2 O Hematit đỏ: Fe 2 O 3 

Manhetit: Fe 3 O 4 Xiđerit: FeCO 3 

Pirit sắt: FeS 2 


Sản xuất gang: dùng quặng hematit và manhetit. 

* Nung trong không khí 

 


 


 


BÀI TẬP CỦNG CỐ 

1. Dãy kim loại bị thụ động trong axit HNO 3 đặc, nguội là 


2. Cấu hình electron nào sau đây là của Fe 3+ ? Biết Fe (Z = 26). 


3. Có thể dùng một hóa chất để phân biệt Fe 2 O 3 và Fe 3 O 4 . Hóa chất này là 

A. dd HCl loãng B. dd HCl đặc C. dd H 2 SO 4 loãng D. dd HNO 3 loãng 

4. Cho dung dịch FeCl 2 , ZnCl 2 tác dụng với dung dịch NaOH dư, sau đó lấy kết tủa nung trong không khí đến khối 



5. Vị trí của Fe trong bảng tuần hoàn là 

A. chu kì 3, nhóm IIB. B. chu kì 4, nhóm VIIIA. 

C. chu kì 3, nhóm VIIIB. D. chu kì 4, nhóm VIIIB. 

6. Quặng giàu sắt nhất nhưng hiếm trong tự nhiên là 

A. hematit B. xiđerit C. manhetit D. pirit 

7. Quặng hematit đỏ có thành phần chính là 

A. Fe 2 O 3 .nH 2 O B. Fe 2 O 3 C. Fe 3 O 4 D. FeS 2 

8. Fe 3 O 4 là thành phần chính của quặng sắt tên là 

A. manhetit B. hematit C. xiđerit D. pirit 

9. Loại quặng sắt khi tác dụng với dung dịch HCl có tạo khí CO 2 có tên là 


10. Tên của các quặng chứa FeCO 3 , Fe 2 O 3 , Fe 3 O 4 , FeS 2 lần lượt là: 

A. Hematit; pirit; manhetit; xiđerit. B. Xiđerit; manhetit; pirit; hematit. 

C. Xiđerit; hematit; manhetit; pirit. D. Pirit; hematit; manhetit; xiđerit. 


11. Một loại quặng sắt đã được loại bỏ tạp chất. Hòa tan quặng này trong dung dịch HNO 3 thấy thoát ra khí màu nâu, 

dung dịch thu được tác dụng với dung dịch BaCl 2 tạo kết tủa trắng không tan trong axit. Tên của quặng đã dùng là 


12.Trong phương trình phản ứng hòa tan FeO bằng HNO 3 loãng, tỉ lệ mol giữa FeO với HNO 3 tham gia phản ứng là 

A. 1 : 2 B. 1 : 3 C. 3 : 10 D. 3 : 8 





Trang 45/112 





13. Trong phương trình phản ứng: aFe(OH) 2 + bO 2 + cH 2 O → … 




Nếu cho b = 1 thì tổng a + c có giá trị là 

A. 4 B. 2 C. 6 D. 5 

14. Nung nóng Fe(OH) 2 trong không khí thì chất rắn thu được khi phản ứng hoàn toàn là 

A. FeO B. FeCO 3 C. Fe 3 O 4 D. Fe 2 O 3 

15. Phản ứng giữa cặp chất nào dưới đây không tạo ra được muối sắt (II)? 

A. FeO + HCl B. Fe(OH) 2 + H 2 SO 4 (loãng) 

C. FeCO 3 + HNO 3 (loãng) D. Fe + Fe(NO 3 ) 3 

16. Để bảo quản dung dịch FeCl 2 không bị chuyển hóa thành hợp chất sắt (III) cần thêm vào dung dịch một ít hóa 

chất nào sau đây? 

A. Fe B. Ag C. Cl 2 D. HNO 3 

17. Thí nghiệm nào sau đây điều chế được Fe(NO 3 ) 2 ? 

A. Fe tác dụng với HNO 3 loãng dư. B. Fe tác dụng với HNO 3 đặc, nóng, dư. 

C. Fe tác dụng với dung dịch AgNO 3 dư. D. Fe tác dụng với dung dịch Cu(NO 3 ) 2 dư. 

18. Xét bản chất của phản ứng: 2FeCl 2 + Cl 2 → 2FeCl 3 . Nhận xét nào không đúng? 

A. Fe 2+ đã khử Cl 2 . B. Cl 2 đã oxi hóa Fe 2+ . 

C. Fe 2+ bị oxi hóa thành Fe 3+ . D. Fe 2+ đã oxi hóa Cl 2 . 

19. Phản ứng giữa cặp chất nào dưới đây không thể dùng để điều chế các muối Fe(II)? 


C. FeCO 3 + HNO 3 (loãng) D. Fe + Fe(NO 3 ) 3 . 

20. Dung dịch FeCl 3 không tác dụng với kim loại nào dưới đây? 

A. Zn B. Fe C. Cu D. Ag 

21. Có ba lọ đựng ba hỗn hợp: Fe + FeO; Fe + Fe 2 O 3 và FeO và Fe 2 O 3 . Giải pháp lần lượt dùng các thuốc thử nào 

dưới đây có thể phân biệt ba hỗn hợp này? 

A. dd HCl, dd NaOH. B. dd H 2 SO 4 đặc, dd NaOH. 

C. dd HNO 3 đặc, dd NaOH. D. dd NaOH, dd H 2 SO 4 đặc. 

22. Trong sản xuất gang, nếu nguyên liệu có lẫn tạp chất là SiO 2 thì chất chảy cần dùng là 

A. CaCO 3 B. CaCl 2 C. P 2 O 5 D. SO 2 

23. Vai trò than cốc trong quá trình luyện gang là 

A. cung cấp nhiệt khi cháy. B. tạo ra chất khử CO. 

C. tạo gang. D. Cả A, B, C 

24. Hàm lượng sắt có trong các quặng hematit đỏ không tạp chất là 

A. 70% B. 48,3% C. 63,6% D. 72,4% 

25. Hàm lượng cacbon trong thép có giá trị trong khoảng nào? 

A. 0,01 − 0,02% B. 0,01 − 0,2% C. 0,1 − 2% D. 0,01 − 2% 

26. Hàm lượng cacbon trong gang có giá trị khoảng 

A.< 1% B.< 2% C. 2% − 5% D. 1% − 5% 


27. Nguyên tắc sản xuất gang là 

A. loại bỏ tạp chất ra khỏi quặng sắt trong lò cao. 

B. tách oxi khỏi quặng sắt bằng nhôm trong lò cao. 

C. giảm hàm lượng Si, Mn, C, S, P trong quặng. 

D. khử quặng sắt oxit bằng than cốc trong lò cao. 






Trang 46/112 








Thầy Hùng _ 0962.757.216 

PHƯƠNG PHÁP ĐIỂN HÌNH GIẢI TOÁN SẮT 

1. Bảo toàn e trong bài toán Fe 




1.1 Hòa tan hoàn toàn m gam Fe vào dung dịch HNO 3 loãng, dư thu được 0,448 lít khí NO duy nhất (đkc). Giá trị 

của m là 

A. 11,2 B. 1,12 C. 0,56 D. 5,6 

1.2 Hòa tan hoàn toàn m gam bột Al vào dung dịch HNO 3 dư thu được 8,96 lít (đkc) hỗn hợp X gồm NO và N 2 O có 

tỉ lệ mol NO : N 2 O = 1 : 3. Giá trị của m là 

A. 25,3 g B. 25,7 g C. 24,3 g D. 42,3 g 

1.3 Cho 2,52 gam hỗn hợp gồm Mg, Al tác dụng với dung dịch HNO 3 loãng dư, thu được 1,792 lít khí NO sản phẩm 

khử duy nhất ở đktc. Thành phần % khối lượng Mg trong hỗn hợp là: 

A. 37,14% B. 57,14% C. 42,86% D. 62,86% 

1.4 Cho 5 gam sắt vào dung dịch HNO 3 loãng thu được sản phẩm khử NO duy nhất. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn 

toàn, còn dư 0,8 gam Fe. Thể tích khí NO thoát ra ở đkc là: 


1.5 Cho 3,6 gam Mg tác dụng hết với dung dịch HNO 3 (dư), sinh ra 2,24 lít khí X (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc). 

Khí X là 

A. N 2 O B. NO 2 C. N 2 D. NO 

2. Phương pháp quy đổi trong bài toán Fe 

2.1 Để hòa tan hoàn toàn 2,32 gam hỗn hợp gồm FeO, Fe 3 O 4 và Fe 2 O 3 (trong đó số mol FeO bằng số mol Fe 2 O 3 ), 

cần dùng vừa đủ V lít dung dịch HCl 1M. Giá trị của V là 

A. 0,23 B. 0,18 C. 0,08 D. 0,16 

2.2 Oxi hóa chậm a gam Fe trong không khí thu được 12 gam hỗn hợp rắn A gồm FeO, Fe 3 O 4 , Fe 2 O 3 , Fe dư. Hòa tan 

hoàn toàn A trong dung dịch HNO 3 dư thu được 2,24 lít NO duy nhất (đktc). Giá trị của a là 

A. 7,75 B. 10,08 C. 9 D. 10,6 

2.3 Cho 11,36 gam hỗn hợp gồm Fe, FeO, Fe 2 O 3 và Fe 3 O 4 phản ứng hết với dung dịch HNO 3 loãng (dư), thu được 

1,344 lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất, ở đktc) và dung dịch X. Cô cạn dung dịch X thu được m gam muối khan. 


A. 38,72 B. 35,50 C. 49,09 D. 34,36 

2.4A – 2012Cho 18,4 gam hỗn hợp X gồm Cu 2 S, CuS, FeS 2 và FeS tác dụng hết với HNO 3 (đặc nóng, dư) thu được 

V lít khí chỉ có NO 2 (ở đktc, sản phẩm khử duy nhất) và dung dịch Y. Cho toàn bộ Y vào một lượng dư dung dịch 

BaCl 2 , thu được 46,6 gam kết tủa, còn khi cho toàn bộ Y tác dụng với dung dịch NH 3 dư thu được 10,7 gam kết tủa. 

Giá trị của V là: 

A. 38,08 B. 11,2 C. 24,64 D. 16,8 

2.5A – 2014 Hỗn hợp X gồm Al, Fe 3 O 4 và CuO, trong đó oxi chiếm 25% khối lượng hỗn hợp. Cho 1,344 lít khí CO 

(đktc) đi qua m gam X nung nóng, sau một thời gian thu được chất rắn Y và hỗn hợp khí Z có tỉ khối so với H 2 bằng 

18. Hòa tan hoàn toàn Y trong dung dịch HNO 3 loãng (dư), thu được dung dịch chứa 3,08m gam muối và 0,896 lít 

khí NO (ở đktc, là sản phẩm khử duy nhất). Giá trị m gần giá trị nào nhất sau đây? 


A. 9,0 B. 9,5 C. 8,0 D. 8,5 





Trang 47/112 








BÀI 6: ĐỒNG 


- Cấu hình electron Cu (Z = 29): 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 3d 10 4s 1 hay [Ar]3d 10 4s 1 . 

Vị trí: ô 29, chu kì 4, nhóm IB. 

Cu + : [Ar]3d 10 ; Cu 2+ : [Ar]3d 9 . 

- Đồng là kim loại chuyển tiếp (nguyên tố d). 

- Cấu tạo mạng tinh thể: lập phương tâm diện. 

- Hóa trị: I, II. 

- Số oxi hóa của đồng trong hợp chất: + 1, + 2. 


- Kim loại màu đỏ, dễ dát mỏng, dễ kéo sợi. 

- Dẫn nhiệt, dẫn điện rất tốt (chỉ kém bạc). 

- Kim loại nặng (D = 8,98 g/cm 3 ), khó nóng chảy (t nc = 1083 0 C). 


Đồng có tính khử yếu (E 0 dương, cặp Cu 2+ /Cu đứng sau cặp 2H + /H 2 ). 

Với Oxi: 

Ở nhiệt độ cao: 

1. Với phi kim 

2Cu + O 2 

→ CuO 

màu đỏ 

màu đen 

Phản ứng này chỉ xảy ra ở bề mặt, do lớp màng CuO mịn bảo vệ Cu không bị oxi hóa tiếp tục. 

Nếu đốt nóng đến 800 – 1000 0 C, một phần CuO bên trong oxi hóa Cu thành Cu 2 O: 

CuO + Cu → Cu 2 O (màu đỏ gạch) 

Ở nhiệt độ thường, trong không khí ẩm, bề mặt Cu bị bao phủ bởi màng cacbonat bazơ: 

2Cu + O 2 + CO 2 + H 2 O → CuCO 3 .Cu(OH) 2 (màu xanh) 

Với phi kim khác: 

Cu + Cl 2 → CuCl 2 

Cu + S → CuS 

2. Với axit 

* HCl, H 2 SO 4 loãng: 

Cu không phản ứng vì đứng sau H. 

Có mặt oxi, Cu bị tan: 2Cu + 4HCl + O 2 → 2CuCl 2 + 2H 2 O 

* HNO 3 , H 2 SO 4 đặc: 


3Cu + 8HNO 3 loãng → 3Cu(NO 3 ) 2 + 2NO↑ + 4H 2 O 

Cu + 4HNO 3 đặc → Cu(NO 3 ) 2 + 2NO 2 ↑ + 2H 2 O 

Cu + 2H 2 SO 4 đặc → CuSO 4 + SO 2 ↑ + 2H 2 O 

3. Với muối 

Cu chỉ khử được một số ion đứng sau nó (từ Fe 3+ → Au 3+ ). 






Cu + Fe 2 (SO 4 ) 3 → CuSO 4 + 2FeSO 4 

Trang 48/112 








Thầy Hùng _ 0962.757.216 




Cu + 2AgNO 3 → Cu(NO 3 ) 2 + 2Ag↓ 

 

Đặc biệt: Cu + CuCl 2 2CuCl↓ (chậm) 

IV. ỨNG DỤNG 

Dây dẫn điện (đồng tinh khiết 99,99%). 

Đồng thau (Cu – Zn): chế tạo chi tiết máy, thiết bị đóng tàu. 

Đồng bạch (Cu – Ni): công nghiệp tàu thủy, đúc tiền. 

Đồng thanh (Cu – Sn): chế tạo máy móc, thiết bị. 

Vàng 9 cara (vàng tây) (Cu – Au): đúc tiền vàng, vật trang trí. 

Các hợp kim thường gặp của đồng: 

Đồng thau Đồng bạch Đồng thanh Vàng tây 

Thành phần Cu – Zn Cu – Ni Cu – Sn Cu – Au 

% Cu 55% 75% Thay đổi 67% 

BÀI 7: MỘT SỐ HỢP CHẤT CỦA ĐỒNG 

I. ĐỒNG (I) OXIT: Cu 2 O 

Cu 2 O là chất rắn màu đỏ gạch, bền nhiệt, không tan trong nước, có tính bazơ, tính khử, tính oxi hóa. 

a) HCl 

1. Tác dụng với oxi 

2Cu 2 O + O 2 

→ 4CuO 


HCl loãng hòa tan Cu 2 O thành CuCl không tan . 

Cu 2 O + 2HCl ⟶ 2CuCl ↓ 

Nếu có mặt oxi, Cu 2 O bị oxi hóa. 

b) H 2 SO 4 loãng 

2Cu 2 O + 8HCl + O 2 ⟶ 4CuCl 2 + 4H 2 O 

Cu 2 O cho phản ứng tự oxi hóa – khử: 

Cu 2 O + H 2 SO 4 loãng ⟶ CuSO 4 + Cu ↓ + H 2 O 

c) HNO 3 , H 2 SO 4 đặc 

Cu 2 O thể hiện tính khử: 

Cu 2 O + 3H 2 SO 4 đặc → 2CuSO 4 + SO 2 ↑ + 3H 2 O 

Cu 2 O + 6HNO 3 đặc ⟶ 2Cu(NO 3 ) 2 + 2NO 2 ↑ + 3H 2 O 

3Cu 2 O + 14HNO 3 loãng ⟶ 6Cu(NO 3 ) 2 + 2NO↑ + 7H 2 O 


3. Tác dụng với chất khử 

Cu 2 O + H 2 

→ 2Cu + H 2 O ↑ 

Cu 2 O + CO → 2Cu + CO 2 ↑ 





Trang 49/112 





II. ĐỒNG (II) OXIT: CuO 




CuO là chất rắn màu đen, không tan trong nước, có tính bazơ, tính oxi hóa. 


CuO thể hiện tính bazơ khi tác dụng với axit: 

CuO + 2HCl ⟶ CuCl 2 + H 2 O 

CuO + H 2 SO 4 ⟶ CuSO 4 + H 2 O 

CuO + 2HNO 3 ⟶ Cu(NO 3 ) 2 + H 2 O. 

2. Tác dụng với chất khử 

CuO thể hiện tính oxi hóa khi tác dụng với chất khử ở nhiệt độ cao: 

CuO + CO → Cu + CO 2 ↑ 

CuO + H 2 

→ Cu + H 2 O ↑ 

3CuO + 2Al → 3Cu + Al 2 O 3 

CuO + Cu → Cu 2 O 

3CuO + 2NH 3 

→ 3Cu + N 2 ↑ + 3H 2 O ↑ 


Nhiệt phân các hợp chất của đồng trong không khí đều thu được CuO: 

2Cu(NO 3 ) 2 

→ 2CuO + 4NO 2 ↑ + O 2 ↑ 

CuCO 3 . Cu(OH) 2 

→ 2CuO + CO 2 ↑ + H 2 O ↑ 

III. ĐỒNG (II) HIĐROXIT: Cu(OH) 2 

Cu(OH) 2 là chất kết tủa màu xanh, có tính bazơ, có khả năng tạo phức với dung dịch NH 3 . 


Cu(OH) 2 thể hiện tính bazơ khi tác dụng với axit: 

Cu(OH) 2 + 2HCl ⟶ CuCl 2 + 2H 2 O 

Cu(OH) 2 + H 2 SO 4 ⟶ CuSO 4 + 2H 2 O 

Cu(OH) 2 + 2HNO 3 ⟶ Cu(NO 3 ) 2 + 2H 2 O 

2. Tác dụng với dung dịch NH 3 

Cu(OH) 2 tan trong dung dịch NH 3 do tạo phức: 

Cu(OH) 2 + 4NH 3 ⟶ [Cu(NH 3 ) 4 ](OH) 2 (dung dịch xanh lam) 


Cho dung dịch muối Cu 2+ tác dụng với dung dịch kiềm mạnh: 

Cu 2+ + 2OH ⟶ Cu(OH) 2 ↓ 

IV. MUỐI ĐỒNG 


1. Muối tan 

Gồm CuCl 2 , Cu(NO 3 ) 2 , CuSO 4 . 

○ Dung dịch loãng của muối trên đều có màu xanh, đều tạo kết tủa khi tác dụng với kiềm mạnh. 

○ Các muối ở thể rắn có màu khác nhau. 

a) Đồng (II) clorua: CuCl 2 






Trang 50/112 








Thầy Hùng _ 0962.757.216 




- CuCl 2 khan có màu vàng nâu (do tạo phức [CuCl 4 ]Cl 2 ), khi hiđrat hóa thành CuCl 2 .2H 2 O có màu xanh lá. 

- Phân hủy ở nhiệt độ cao. 

 

CuCl 2 2CuCl + Cl 2 ↑ 

b) Đồng (II) nitrat 

- Cu(NO 3 ) 2 khan có màu trắng, khi hiđrat hóa thành Cu(NO 3 ) 2 .5H 2 O có màu xanh thẫm. 

- Phân hủy ở nhiệt độ cao: 

2Cu(NO 3 ) 2 

→ 2CuO + 4NO 2 ↑ + O 2 ↑ 

c) Đồng (II) sunfat: CuSO 4 

- CuSO 4 khan không màu, khi hiđrat hóa thành CuSO 4 .5H 2 O có màu xanh. 

- CuSO 4 được dùng để phát hiện dấu vết của nước trong các chất lỏng. 

- Bị nhiệt phân ở nhiệt độ cao: 

CuSO 4 

→ 2CuO + 2SO 2 + O 2 ↑ 

a) Đồng (II) sunfua 

2. Muối không tan 

CuS là chất rắn màu đen, không tan trong nước, không tan trong axit trừ HNO 3 đặc, nóng và H 2 SO 4 đặc, nóng: 

CuS + 4H 2 SO 4 đặc → CuSO 4 + SO 2 ↑ + 4H 2 O 

CuS + 8HNO 3 đặc → CuSO 4 + 8NO 2 ↑ + 4H 2 O 

b) Đồng (II) cacbonat bazơ 

CuCO 3 .Cu(OH) 2 là chất rắn màu xanh lá, không tan trong nước, được điều chế từ phản ứng của muối Cu 2+ với 

dung dịch Na 2 CO 3 hoặc dung dịch NaHCO 3 . 

2CuSO 4 + 2Na 2 CO 3 + H 2 O ⟶ CuCO 3 .Cu(OH) 2 ↓ + 2Na 2 SO 4 + CO 2 ↑ 

2CuSO 4 + 4NaHCO 3 ⟶ CuCO 3 .Cu(OH) 2 ↓ + 2Na 2 SO 4 + 3CO 2 ↑ + H 2 O 

CuCO 3 .Cu(OH) 2 dễ tan trong dung dịch axit: 

CuCO 3 .Cu(OH) 2 + 4HCl ⟶ 2CuCl 2 + CO 2 ↑ + 3H 2 O 

BÀI 8: SƠ LƯỢC VỀ MỘT SỐ KIM LOẠI KHÁC 

I. BẠC 

Bạc là kim loại chuyển tiếp, thuộc nhóm IB, chu kì 5, số hiệu nguyên tử là 47. 

1. Tính chất vật lí 

Kim loại màu trắng, mềm, dẻo, dẫn nhiệt và dẫn điện tốt nhất trong các kim loại. 


2. Tính chất hóa học 

Ag: tính khử yếu, Ag + : tính oxi hóa mạnh (E 0 = + 0,8V). 


Trong hợp chất, bạc có số oxi hóa phổ biến là +1 (ngoài ra còn có +2 và +3). 

Không tác dụng với O 2 nhưng tác dụng với O 3 : 

Ag + O 3 ⟶ Ag 2 O + O 2 ↑ 

Ag + O 2 ⟶ không xảy ra 

⟹ Ozon có tính oxi hóa mạnh hơn oxi. 

Không tác dụng với HCl, H 2 SO 4 loãng nhưng tác dụng với HNO 3 , H 2 SO 4 đặc, nóng: 





Trang 51/112 










2Ag + 2H 2 SO 4 đặc → Ag 2 SO 4 + SO 2 ↑ + 2H 2 O 

Ag + 2HNO 3 ⟶ AgNO 3 + NO 2 ↑ + H 2 O 

Bị hóa đen khi tiếp xúc với không khí hoặc nước có mặt hiđro sunfua: 

4Ag + 2H 2 S + O 2 ⟶ 2Ag 2 S ↓ (đen) + 2H 2 O 


Chế tạo đồ trang sức, linh kiện điện tử, đúc tiền. 

Ion Ag + có khả năng sát trùng, diệt khuẩn (tủ lạnh thế hệ mới). 

II. VÀNG 

Vàng là kim loại chuyển tiếp, thuộc nhóm IB, chu kì 6, số hiệu nguyên tử là 79. 


Kim loại màu vàng, mềm, rất dẻo, dẫn điện và dẫn nhiệt tốt (chỉ kém bạc và đồng). 



Au: tính khử rất yếu (E 0 = +1,5V), không tác dụng với oxi dù đun nóng, không tan trong axit nhưng vàng bị hòa tan 

trong: 

a) Nước cường toan (hỗn hợp 1 thể tích HNO 3 và 3 thể tích HCl đặc) 1 

Au + 3HCl + HNO 3 → AuCl 3 + NO + 2H 2 O 

1 Hỗn hợp HNO 3 và HCl có tính oxi hóa mạnh (hơn HNO 3 tinh khiết), hòa tan vàng và platin. Hỗn hợp đặc của HNO 3 và HF còn 

hoạt động hơn. 

b) Dung dịch muối xianua của kim loại kiềm 

c) Thủy ngân 

2Au + O 2 + 8NaCN + 2H 2 O → 4Na 2 [Au(CN) 2 ] + 4NaOH 

Vàng bị hòa tan trong thủy ngân tạo hỗn hống Hg – Au. Đốt nóng hỗn hống, thủy ngân bay hơi còn lại Au. 


Làm đồ trang sức. 

Mạ vàng để bảo vệ bề mặt hợp kim. 

III. NIKEN 

Niken là kim loại chuyển tiếp, thuộc nhóm VIIIB, chu kì 4, số hiệu nguyên tử là 28. 


Kim loại màu trắng bạc, rất cứng. 

Kim loại nặng (D = 8,91 g/cm 3 ). 


 

Tính khử yếu hơn sắt (E / 

= − 0,26V), trong hợp chất, niken có số oxi hóa phổ biến là +2 (ngoài ra còn có +3). 

a) Tác dụng với phi kim 

Ở nhiệt độ cao, niken tác dụng được với nhiều phi kim: 


Ni + O 2 

 

2NiO 




 

Ni + Cl 2 → NiCl 2 


Phản ứng rất chậm với HCl, H 2 SO 4 loãng: 

Ni + 2HCl ⟶ NiCl 2 + H 2 ↑ 

Trang 52/112 








Thầy Hùng _ 0962.757.216 




Tan dễ dàng trong dung dịch HNO 3 : 

3Ni + 8HNO 3 loãng ⟶ 3Ni(NO 3 ) 2 + 2NO ↑ + 4H 2 O 


Chế tạo hợp kim đồng bạch (Cu−Ni) có tính bền vững cao, không bị ăn mòn và chịu nhiệt cao (chân vịt tàu biển, 

tuabin cho động cơ máy bay phản lực). 

Chế tạo hợp kim Inva (Cu−Fe) không dãn nở theo nhiệt độ, dùng trong kĩ thuật vô tuyến. 

IV. KẼM 

Kẽm là kim loại chuyển tiếp, thuộc nhóm IIB, chu kì 4, số hiệu nguyên tử là 30. 


Kim loại màu lam nhạt, giòn. 

Kim loại nặng (D = 7,13 g/cm 3 ). 


Tính khử mạnh (E 0 = − 0,76V), nhưng lại khá trơ trong không khí nhờ lớp màng ZnCO 3 .Zn(OH) 2 bảo vệ. 

2Zn + O 2 + CO 2 + H 2 O ⟶ ZnCO 3 .Zn(OH) 2 

Trong hợp chất, kẽm có số oxi hóa là +2. 


2Zn + O 2 

→ 2ZnO 

Zn + Cl 2 

→ ZnCl 2 


HCl, H 2 SO 4 loãng 

H 2 SO 4 đặc 

HNO 3 

Zn + 2HCl ⟶ ZnCl 2 + H 2 ↑ 

Zn + H 2 SO 4 loãng ⟶ ZnSO 4 + H 2 ↑ 

Zn + 2H 2 SO 4 đặc → ZnSO 4 + SO 2 ↑ + 2H 2 O 

3Zn + 4H 2 SO 4 

→ 3ZnSO 4 + S + 4H 2 O 

4Zn + 5H 2 SO 4 đặc → 4ZnSO 4 + H 2 S ↑ + 4H 2 O 

Zn + 4HNO 3 đặc ⟶ Zn(NO 3 ) 2 + 2NO 2 ↑ + 2H 2 O 

4Zn + 10HNO 3 loãng ⟶ 4Zn(NO 3 ) 2 +N 2 O ↑ + 5H 2 O 

4Zn + 10HNO 3 loãng ⟶ 4Zn(NO 3 ) 2 + NH 4 NO 3 + 3H 2 O 

c) Tác dụng với dung dịch kiềm 

Hoặc 

Zn + 2NaOH đặc + 2H 2 O ⟶ Na 2 [Zn(OH) 4 ] + H 2 ↑ 

Zn + 2NaOH đặc ⟶ Na 2 ZnO 2 + H 2 ↑ 

Zn + 3NH 3 đặc + 2H 2 O ⟶ [Zn(NH 3 ) 4 ](OH) 2 + H 2 ↑ 



Bảo vệ bề mặt các vật bằng sắt thép chống ăn mòn như dây thép, tấm lợp, thép lá,… 

Chế tạo pin. 





Trang 53/112 





V. THIẾC 




Thiếc thuộc nhóm IVA, chu kì 5, số hiệu nguyên tử là 50. 


Thiếc là kim loại màu trắng bạc, dẻo. Kim loại nặng (D = 5,85 g/cm 3 ). 


Thiếc có tính khử yếu hơn kẽm và niken (E 0 = − 0,14V). 

Trong hợp chất, thiếc có số oxi hóa +2 và +4. 


Sn + O 2 

→ SnO 2 

Sn không tác dụng với oxi ở nhiệt độ thường. 

Sn + 2Cl 2 

→ SnCl 4 


HCl, H 2 SO 4 loãng tạo Sn(II) và hiđro 

HNO 3 

H 2 SO 4 đặc 

Sn + 2HCl ⟶ SnCl 2 + H 2 ↑ 

Sn + H 2 SO 4 ⟶ SnSO 4 + H 2 ↑ 

Sn + 4HNO 3 đặc → SnO 2 ↓ + 4NO 2 + 2H 2 O 

5Sn + 12HNO 3 loãng ⟶ 5Sn(NO 3 ) 2 + N 2 ↑ + 6H 2 O 

4Sn + 10HNO 3 ⟶ 4Sn(NO 3 ) 2 + NH 4 NO 3 + 3H 2 O 

Sn + 4H 2 SO 4 đặc → Sn(SO 4 ) 2 + 2SO 2 ↑ + 4H 2 O 

c) Tác dụng với kiềm mạnh 

Sn + 2NaOH đặc + 4H 2 O → Na 2 [Sn(OH) 6 ] + 2H 2 ↑ 


Sắt tráng thiếc dùng làm vỏ đồ hộp. 

Chế tạo ở trục quay (Sn-Sb-Cu); chế tạo thiếc hàn (Sn-Pb). 

VI. CHÌ 

Chì thuộc nhóm IVA, chu kì 6, số hiệu nguyên tử là 82. 


Chì là kim loại có màu trắng hơi xanh, mềm. Kim loại nặng (D = 11,34 g/cm 3 ). 


Chì có tính khử yếu (E 0 = − 0,13V). 

Trong hợp chất, chì có số oxi hóa +2 và +4. Hợp chất có số oxi hóa là +2 là phổ biến và bền hơn. 



Với oxi: Ở nhiệt độ thường, chì bị ăn mòn bời oxi và nước. 

2Pb + O 2 + 2H 2 O ⟶ 2Pb(OH) 2 ↓ 

Khi đốt nóng trong không khí 






 

Pb + O 2 → PbO 2 

Với phi kim khác 

Trang 54/112 








Thầy Hùng _ 0962.757.216 




Pb + Cl 2 

→ PbCl 2 

Pb + S → PbS 


Chì không tác dụng với HCl, H 2 SO 4 loãng (do PbCl 2 và PbSO 4 không tan, phủ kín bề mặt chì). 

Tác dụng H 2 SO 4 đặc, nóng tạo muối Pb(HSO 4 ) 2 tan. 

Pb + 2H 2 SO 4 đặc → Pb(HSO 4 ) 2 + SO 2 ↑ + 2H 2 O 

Tác dụng với HNO 3 loãng nhanh hơn đặc 

3Pb + 8HNO 3 loãng ⟶ 3Pb(NO 3 ) 2 + 2NO ↑ + 4H 2 O 

Tan chậm trong kiềm đặc. 

Pb + 2NaOH đặc + 2H 2 O ⟶ Na 2 [Pb(OH) 4 ] + H 2 ↑ 


Chế tạo điện cực trong ăcquy chì. 

Dùng ngăn tia phóng xạ do chì hấp thụ tia gamma (γ). 

CAÙC DAÏNG BAØI TAÄP: SAÉT 

I – SẮT 

[1] Vị trí, cấu hình electron 

1.1 Cấu hình electron của 26 Fe là 

 

A. [Ar]3d 6 4s 2 B. [Ar]4s 2 3d 6 C. [Ar]3d 5 4s 2 D. [Ar]4s 1 3d 6 

1.2 Vị trí của Fe trong bảng tuần hoàn là 

A. chu kì 3, nhóm IIB. B. chu kì 4, nhóm VIIIA. 

C. chu kì 3, nhóm VIIIB. D. chu kì 4, nhóm VIIIB. 

1.3 Khẳng định nào sau đây về nguyên tố Fe là đúng? 

A. có 3e ở lớp ngoài cùng. B. có 4 lớp electron. 

C. có số oxi hóa là +2 và +3. D. thuộc nguyên tố p. 

1.4 Tính chất nào dưới đây không phải của Fe? 

A. kim loại nặng, khó nóng chảy. B. màu vàng nâu, dẻo, dễ rèn. 

C. dẫn điện và nhiệt tốt. D. có tính nhiễm từ. 

1.5 Tính chất nào sau đây đúng của sắt? 

A. kim loại nhẹ. B. dẫn điện kém. C. dẫn nhiệt kém. D. dễ nhiễm từ. 

1.6 Xét một số tính chất sau: 

(1) Nhiệt độ nóng chảy 1540 0 C. (2) Màu trắng xám. 


(3) Dẫn điện tốt hơn Al. (4) Dẫn nhiệt kém hơn Al. 

(5) Dễ nhiễm từ. (6) Khối lượng riêng lớn. 

Số tính chất của Fe là 

A. 6 B. 5 C. 4 D. 3 





Trang 55/112 





[2] Tính chất hóa học 




2.1 Khẳng định nào sau đây về tính khử của Fe là đúng? 

A. Mạnh hơn Al. B. Yếu hơn Sn. C. Mạnh hơn Zn. D. Xếp loại trung bình. 

2.2 Tất cả các chất trong dãy nào sau đây đều tác dụng với Fe tạo Fe(II)? 

A. O 2 , HNO 3 B. S, H 2 O. C. Cl 2 , CuSO 4 . D. AgNO 3 dư, HCl. 

2.3 Trong số các chất oxi hóa: S, Cl 2 , HCl, H 2 SO 4 đặc nóng, HNO 3 loãng, CuSO 4 , AgNO 3 . Có bao nhiêu chất khi tác 

dụng với Fe có khả năng tạo Fe(III)? 

A. 4 B. 5 C. 3 D. 6 

2.4 Khẳng định nào sau đây về Fe là đúng? 

A. Tác dụng với dd HCl tạo FeCl 3 . 

B. Tác dụng với Cl 2 ở nhiệt độ cao tạo FeCl 2 . 

C. Tác dụng với clo ẩm ở nhiệt độ thường tạo FeCl 3 . 

D. A, B, C đều sai. 

2.5 Trong phản ứng: Fe + H 2 SO 4 đặc → Fe 2 (SO 4 ) 3 + SO 2 + H 2 O, có bao nhiêu nguyên tử Fe bị oxi hóa và bao nhiêu 

phân tử H 2 SO 4 bị khử? 

A. 2 và 4 B. 2 và 3 C. 1 và 3 D. 2 và 5 

2.6 Xét các khẳng định sau về tính chất hóa học của Fe: 

(1) Tác dụng với HNO 3 có thể tạo ra Fe(NO 3 ) 2 . 

(2) Tác dụng với dung dịch AgNO 3 có thể tạo ra Fe(NO 3 ) 3 . 

(3) Ở nhiệt độ thường không tác dụng với khí clo khô. 

(4) Hợp kim Fe-C trong không khí ẩm có thể chuyển thành Fe 2 O 3 . 

Số khẳng định đúng là 

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 

2.7 Trong số các dung dịch sau: CuSO 4 , AgNO 3 , FeCl 3 , Sn(NO 3 ) 2 , HCl, HNO 3 đặc nguội, CrCl 2 . Số dung dịch có thể 

oxi hóa Fe thành ion tan vào nước là 

A. 7 B. 6 C. 5 D. 4 

2.8 Phương trình phản ứng nào sau đây đúng? 

A. Fe + 2HNO 3 (loãng) → Fe(NO 3 ) 2 + H 2 

B. 2Fe + 6HNO 3 (loãng) → 2Fe(NO 3 ) 3 + 3H 2 

C. Fe + 4HNO 3 (đặc, nóng) → Fe(NO 3 ) 2 + 4NO 2 + 4H 2 O 

D. Fe + 6HNO 3 (đặc, nóng) → Fe(NO 3 ) 3 + 3NO 2 + 3H 2 O 

2.9 Cho ít bột sắt vào dung dịch HNO 3 loãng dư, hiện tượng quan sát được là: 

A. Sắt tan, tạo dung dịch không màu. 

B. Sắt tan, có khí không màu dễ hóa nâu. 

C. Sắt tan, tạo dung dịch màu vàng, có khí nâu. 

D. Sắt tan, tạo dung dịch lục nhạt, có khí nâu. 

2.10 Khi nung nóng Fe với chất nào sau đây thì tạo ra hợp chất sắt(II)? 


A. S B. Cl 2 C. HNO 3 dư D. O 2 

2.11 Chất có thể oxi hóa Fe thành Fe 3+ là 

A. HCl B. H 2 SO 4 loãng C. FeCl 3 D. Hg(NO 3 ) 2 

2.12 Hòa tan hết cùng một lượng Fe trong H 2 SO 4 loãng (1) và H 2 SO 4 đặc nóng (2) thì số mol khí sinh ra ở 

A. (1) bằng (2) B. (1) gấp đôi (2) C. (2) gấp rưỡi (1) D. (2) gấp ba (1) 

2.13 Nhúng thanh Fe vào dung dịch CuSO 4 một thời gian. Hiện tượng quan sát được là 

Trang 56/112 













Thầy Hùng _ 0962.757.216 




A. Thanh Fe nhuốm đen, dung dịch phai màu xanh. 

B. Thanh Fe nhuốm đỏ, dung dịch phai màu xanh. 

C. Thanh Fe không đổi màu, dung dịch phai màu lục nhạt. 

D. Thanh Fe mất màu đỏ, dung dịch có màu xanh đậm dần. 

2.14 Phương trình phản ứng điều chế FeCl 2 nào sau đây đúng? 

A. Fe (nóng đỏ) + Cl 2 → FeCl 2 B. Fe + 2NaCl → FeCl 2 + 2Na 

C. Fe + CuCl 2 → FeCl 2 + Cu D. FeSO 4 + 2KCl → FeCl 2 + K 2 SO 4 

2.15 Có thể loại bỏ Fe và Zn ra khỏi hỗn hợp Fe, Zn, Ag bằng dung dịch nào sau đây? 

A. CuSO 4 B. ZnSO 4 C. FeCl 3 D. HCl 

2.16 Cho Fe vào dung dịch HNO 3 loãng dư sinh ra một chất khí không màu, hóa nâu trong không khí. Tỉ lệ mol của 

Fe và HNO 3 đã tham gia phản ứng là 

A. 1 : 2 B. 1 : 1 C. 1 : 4 D. 1 : 6 

2.17 Phương trình nào dưới đây đúng qui luật bảo toàn điện tích? 

A. Fe + 2e → Fe 2+ B. Fe 2+ + 2e → Fe 3+ C. Fe 2+ → Fe 3+ + 1e D. Fe + 2e → Fe 3+ 

2.18 Cho Fe tác dụng với chất nào sau đây thì tạo ra hợp chất sắt (II)? 

A. S B. Cl 2 C. HNO 3 dư D. O 2 

2.19 Chọn phương trình điều chế FeCl 2 phù hợp với thực tế. 

A. Fe + Cl 2 → FeCl 2 B. Fe + 2NaCl → FeCl 2 + 2Na 

C. Fe + CuCl 2 → FeCl 2 + Cu D. FeSO 4 + 2KCl → FeCl 2 + K 2 SO 4 

2.20 Chọn phương trình điều chế FeCl 3 phù hợp với thực tế. 

A. 2Fe + 6HCl → 2FeCl 3 + 3H 2 B. Fe + 3AgCl → FeCl 3 + 3Ag 

C. Fe(OH) 3 + 3NaCl → FeCl 3 + 3NaOH D. 2Fe + 3Cl 2 → 2FeCl 3 

2.21 Trong số các kim loại Cu, Ag, Fe và Hg, kim loại nào tác dụng được với cả 3 dung dịch muối Cu(NO 3 ) 2 , 

AgNO 3 , Fe(NO 3 ) 3 ? 

A. Fe B. Hg C. Cu D. Ag 

2.22 Trong số các chất: Cl 2 , HCl, AgCl, CuCl 2 , FeCl 3 , ZnCl 2 , có bao nhiêu chất khi cho tác dụng với Fe sẽ tạo ra 

FeCl 2 ? 

A. 2 B. 3 C. 1 D. 4 

[3] Trạng thái tự nhiên, điều chế, ứng dụng 

3.1 Quặng giàu sắt nhất nhưng hiếm trong tự nhiên là 

A. hematit B. xiđerit C. manhetit D. pirit 

3.2 Quặng hematit đỏ có thành phần chính là 

A. Fe 2 O 3 .nH 2 O B. Fe 2 O 3 C. Fe 3 O 4 D. FeS 2 

3.3 Fe 3 O 4 là thành phần chính của quặng sắt tên là 


3.4 Loại quặng sắt khi tác dụng với dung dịch HCl có tạo khí CO 2 có tên là 



3.5 Tên của các quặng chứa FeCO 3 , Fe 2 O 3 , Fe 3 O 4 , FeS 2 lần lượt là: 

A. Hematit; pirit; manhetit; xiđerit. B. Xiđerit; manhetit; pirit; hematit. 

C. Xiđerit; hematit; manhetit; pirit. D. Pirit; hematit; manhetit; xiđerit. 

3.6 Nhận định nào sau đây về sắt là không đúng? 





Trang 57/112 







A. Có trong hemoglobin của máu, có vai trò vận chuyển oxi, duy trì sự sống. 




B. Chiếm 5% khối lượng vỏ Trái Đất. 

C. Có trong thiên thạch dưới dạng Fe tự do. 

D. Trong tự nhiên, tồn tại nhiều nhất dưới dạng hiđroxit. 

3.7 Một loại quặng sắt đã được loại bỏ tạp chất. Hòa tan quặng này trong dung dịch HNO 3 thấy thoát ra khí màu nâu, 

dung dịch thu được tác dụng với dung dịch BaCl 2 tạo kết tủa trắng không tan trong axit. Tên của quặng đã dùng là 

A. manhetit B. hematit C. xiđerit D. pyrit 

[4] Toán sắt 

4.1 Đốt một kim loại trong bình đựng khí clo, thu được 32,5 gam muối clorua và thể tích khí clo trong bình giảm 

6,72 lít (đkc). Kim loại đã dùng là 

A. Zn B. Fe C. Cr D. Sn 

4.2 Hòa tan 2 gam một kim loại bằng lượng dư dung dịch H 2 SO 4 loãng, thu được 5,43 gam muối sunfat. Kim loại đã 

dùng là 

A. Na B. Fe C. Ca D. Al 

4.3 Cho 20 gam hỗn hợp Fe và Mg tác dụng hết với dung dịch HCl thấy có 1 gam khí H 2 thoát ra. Cô cạn dung dịch, 

khối lượng chất rắn thu được là 

A. 91 gam B. 27,1 gam C. 55,5 gam D. 64,375 gam 

4.4Hòa tan 15 gam kim loại X trong dung dịch HCl, thu được dung dịch muối trong đó X có số oxi hóa +2 và 6 lít 

khí hiđro (đktc). Kim loại X là 

A. Mg B. Zn C. Fe D. Ni 

4.5Ngâm một lá kim loại M có khối lượng 50 gam trong dung dịch HCl. Khi thu được 336 ml khí hiđro (đkc) thì 

khối lượng lá M giảm 1,68%. Kim loại M là 

A. Zn B. Fe C. Al D. Na 

4.6Ngâm một đinh sắt nặng 4 gam trong dung dịch CuSO 4 , sau một thời gian lấy đinh sắt ra, sấy khô, cân nặng 

4,2857 gam. Khối lượng sắt tham gia phản ứng là 


4.7Hòa tan 14 gam kim loại M trong dung dịch H 2 SO 4 đặc nóng dư thu được 50 gam muối. Thể tích khí SO 2 duy 

nhất thu được ở điều kiện tiêu chuẩn là 


4.8Hòa tan hoàn toàn m gam Fe trong dung dịch HNO 3 loãng, dư thu được 0,56 lít khí NO là sản phẩm duy nhất 

(đkc). Giá trị của m là 

A. 2,8 B. 1,4 C. 5,6 D. 4,2 

4.9Cho một lượng Fe vào dung dịch HNO 3 loãng. Sau phản ứng, thu được 5,6 lít khí NO là sản phẩm khử duy nhất 

(đkc). Số mol HNO 3 đã tham gia phản ứng là 

A. 2 mol B. 4 mol C. 1 mol D. không xác định 

4.10Cho m gam hỗn hợp Al và Fe phản ứng hoàn toàn với dung dịch HNO 3 loãng thu được 2,24 lít khí NO là sản 

phẩm khử duy nhất (đkc). Mặt khác cho m gam hỗn hợp này phản ứng với dung dịch HCl dư thu được 2,8 lít khí H 2 


A. 8,3 B. 4,15 C. 4,3 D. 6,95 

4.11Hòa tan 3,04 gam hỗn hợp Fe, Cu trong dung dịch HNO 3 loãng, dư thu được 0,896 lít khí NO là sản phẩm khử 

duy nhất (đkc). Khối lượng Cu trong hỗn hợp ban đầu là 



4.12Cho 3,36 gam kim loại M tác dụng với dung dịch HNO 3 (loãng, dư) thu được 14,52 gam muối. Thể tích khí NO 

ở điều kiện chuẩn (sản phẩm khử duy nhất) đã sinh ra là 





Trang 58/112 








Thầy Hùng _ 0962.757.216 




4.13Cho 0,1 mol Fe tác dụng với dung dịch loãng chứa 0,3 mol HNO 3 . Khi phản ứng hoàn toàn, thu được khí NO 

(sản phẩm khử duy nhất) và dung dịch trong đó có m gam Fe(NO 3 ) 3 (khan). Giá trị của m là 


4.14Cho 6,72 gam Fe tác dụng với 200 ml dung dịch HNO 3 2M đến phản ứng hoàn toàn. Sản phẩm khử duy nhất là 

NO. Khối lượng muối (khan) thu được là 


4.15Cho 8,4 gam Fe tan hết trong dung dịch HNO 3 thu được khí NO (sản phẩm khử duy nhất) và 24,4 gam 

Fe(NO 3 ) 3 . Số mol HNO 3 đã tham gia phản ứng là 

A. 0,3 mol B. 0,43 mol C. 0,5 mol D. 0,53 mol 

4.16Hòa tan hoàn toàn 2 gam kim loại X trong lượng dư dung dịch HNO 3 thu được 0,8 lít khí NO ở điều kiện chuẩn 

(sản phẩm khử duy nhất). Kim loại đã dùng là 

A. Fe B. Al C. Ag D. Ca 

4.17Cho 16,8 gam Fe tác dụng với dung dịch HNO 3 loãng, tạo NO là sản phẩm khử duy nhất. Phản ứng kết thúc thì 

thu được 66,4 gam hỗn hợp muối. Số mol HNO 3 đã tham gia phản ứng là 


4.18Cho 28 gam Fe vào dung dịch chứa 1,1 mol AgNO 3 , kết thúc phản ứng thu được chất rắn X và sau khi cô cạn 

dung dịch muối thu được m gam muối khan. Giá trị của m là 

A. 31,4 B. 96,2 C. 118,8 D. 108 

4.19Hòa tan hoàn toàn 12 gam hỗn hợp bột gồm Fe, Cu (tỉ lệ mol 1:1) bằng dung dịch HNO 3 lấy dư, thu được m 

gam hỗn hợp khí gồm NO và NO 2 có tỉ khối đối với hiđro bằng 19. Giá trị của m là 

A. 17 B. 7,6 C. 9,6 D. kết quả khác 

4.20Cho hỗn hợp bột gồm 0,01 mol Al và 0,02 mol Fe tác dụng với 400 ml dung dịch AgNO 3 0,2M. Dung dịch thu 

được sau phản ứng có chứa những chất tan nào? 

A. Al(NO 3 ) 3 , Fe(NO 3 ) 2 , AgNO 3 . B. Al(NO 3 ) 3 , Fe(NO 3 ) 3 , AgNO 3 . 

C. Al(NO 3 ) 3 , Fe(NO 3 ) 3 . D. Al(NO 3 ) 3 , Fe(NO 3 ) 3 , Fe(NO 3 ) 2 . 

4.21Ngâm thanh sắt nặng 100 gam vào 100 ml dung dịch hỗn hợp gồm Cu(NO 3 ) 2 0,2M và AgNO 3 0,2M. Sau một 

thời gian, khối lượng thanh kim loại là 101,72 gam, giả thiết các kim loại sau phản ứng bám hết vào thanh sắt. Khối 

lượng Fe đã phản ứng là 


4.22X là oxit của kim loại M (hóa trị n) có chứa 30% oxi theo khối lượng. Để hòa tan m gam X cần dùng 120 ml 

dung dịch H 2 SO 4 0,2M. Giá trị của m là 

A. 1,28 B. 0,96 C. 1,392 D. 0,816 

II – HỢP CHẤT CỦA SẮT 

[1] Hợp chất sắt (II) 

1.1Tính chất nào sau đây không phải của FeO? 

A. Màu đen, dễ tan trong nước. B. Không tồn tại trong tự nhiên. 

C. Dễ bị oxi hóa thành sắt (III). D. Có tính chất của oxit bazơ. 

1.2FeO thể hiện tính khử khi tác dụng với 

A. HCl B. H 2 SO 4 loãng C. CO, t 0 D. HNO 3 


1.3FeO thể hiện tính oxi hóa khi tác dụng với 

A. HCl B. H 2 SO 4 loãng C. CO, t 0 D. HNO 3 

1.4Trong phương trình phản ứng hòa tan FeO bằng HNO 3 loãng, tỉ lệ mol giữa FeO với HNO 3 tham gia phản ứng là 

A. 1 : 2 B. 1 : 3 C. 3 : 10 D. 3 : 8 

1.5Trong phương trình phản ứng hòa tan FeO bằng HNO 3 loãng, tỉ lệ mol giữa FeO với NO 

 

tham gia phản ứng là 





Trang 59/112 







A. 1 : 2 B. 1 : 3 C. 3 : 1 D. 3 : 8 




1.6 Những nhận định dưới đây dành cho thí nghiệm hòa tan FeO trong dung dịch HNO 3 loãng dư: 

(1) Chất rắn màu đen sẽ bị hòa tan hoàn toàn. 

(2) Chất khí sinh ra không màu, không hóa nâu trong không khí. 

(3) Dung dịch thu được có màu vàng nâu của sắt (III). 

Số nhận định đúng với thực tế là 

A. 0 B. 1 C. 2 D. 3 

1.7 Điều chế FeO bằng cách nào đúng? 

A. Đốt Fe trong oxi dư. B. Nung Fe(OH) 2 trong không khí. 

C. Cho CO qua Fe 2 O 3 ở 500 0 C. D. A và B đều đúng. 

1.8 Để khử 1 mol Fe 2 O 3 thành FeO cần dùng bao nhiêu mol CO? 

A. 1 mol B. 2 mol C. 3 mol D. 4 mol 

1.9 Phản ứng nào dưới đây không thể dùng để điều chế FeO? 

A. Nhiệt phân Fe(OH) 2 trong điều kiện không có không khí. 

B. Nhiệt phân FeCO 3 trong điều kiện không có không khí. 

C. Nhiệt phân Fe(NO 3 ) 2 trong điều kiện không có không khí. 

D. Cho khí CO qua Fe 2 O 3 ở 500 0 C. 

1.10 Có thể dùng thuốc thử nào để phân biệt 3 chất rắn: Fe, FeO, CuO? 

A. dd KOH B. dd HNO 3 C. dd HCl D. dd AgNO 3 

1.11 Phản ứng nào sau đây không thể sử dụng để điều chế FeO? 

A. Nung Fe(OH) 2 trong chân không. B. Nung FeCO 3 trong chân không. 

C. Nung Fe(NO 3 ) 2 trong chân không. D. Khử Fe 2 O 3 bằng CO ở 500 – 600 0 C. 

1.12 Dưới đây là kết quả nghiên cứu tính chất của một số hợp chất của sắt: 

(1) Chất rắn, màu trắng hơi xanh. (2) Tan trong nước. 

(3) Chuyển màu nâu đỏ trong không khí. (4) Có tính bazơ yếu. 

(5) Tan trong dung dịch kiềm. (6) Có thể bị nhiệt phân hủy thành oxit. 

Có bao nhiêu tính chất nêu trên là của Fe(OH) 2 ? 

A. 3 B. 4 C. 5 D. 6 

1.13 Dưới đây là kết quả nghiên cứu tính chất của một số hợp chất của sắt: 

(1) Không bị nhiệt phân hủy. (2) Chất kết tủa màu trắng hơi xanh. 

(3) Trong không khí chuyển sang màu nâu đỏ. (4) Bị nhiệt phân thành Fe 2 O 3 trong không khí. 

(5) Không tác dụng với HCl. 

Có bao nhiêu tính chất nêu trên là của Fe(OH) 2 ? 

A. 3 B. 4 C. 5 D. 6 

1.14 Cho dung dịch FeCl 2 vào dung dịch NaOH. Hiện tượng quan sát được là 

A. có kết tủa trắng xanh rồi tan. B. có kết tủa trắng xanh rồi chuyển nâu đỏ. 


C. có kết tủa nâu đỏ. D. có kết tủa vàng nâu. 

1.15 Trong phương trình phản ứng: aFe(OH) 2 + bO 2 + cH 2 O → … 

Nếu cho b = 1 thì tổng a + c có giá trị là 

A. 4 B. 2 C. 6 D. 5 

1.16 Nung nóng Fe(OH) 2 trong không khí thì chất rắn thu được khi phản ứng hoàn toàn là 

A. FeO B. FeCO 3 C. Fe 3 O 4 D. Fe 2 O 3 

Trang 60/112 











Thầy Hùng _ 0962.757.216 




1.17 Trong số các thí nghiệm sau (thực hiện trong điều kiện không có không khí): 

(1) Sắt tác dụng với nước. (2) FeO tác dụng với nước. 

(3) Muối sắt (II) tác dụng với kiềm. 

Có bao nhiêu thí nghiệm điều chế được Fe(OH) 2 ? 

A. 0 B. 1 C. 2 D. 3 

1.18 Phản ứng giữa cặp chất nào dươci đây không tạo ra được muối sắt (II)? 


C. FeCO 3 + HNO 3 (loãng) D. Fe + Fe(NO 3 ) 3 

1.19 Để bảo quản dung dịch FeCl 2 không bị chuyển hóa thành hợp chất sắt (III) cần thêm vào dung dịch một ít hóa 

chất nào sau đây? 

A. Fe B. Ag C. Cl 2 D. HNO 3 

1.20 Thí nghiệm nào sau đây điều chế được Fe(NO 3 ) 2 ? 

A. Fe tác dụng với HNO 3 loãng dư. B. Fe tác dụng với HNO 3 đặc, nóng, dư. 

C. Fe tác dụng với dung dịch AgNO 3 dư. D. Fe tác dụng với dung dịch Cu(NO 3 ) 2 dư. 

1.21 Xét bản chất của phản ứng: 2FeCl 2 + Cl 2 → 2FeCl 3 . Nhận xét nào không đúng? 

A. Fe 2+ đã khử Cl 2 . B. Cl 2 đã oxi hóa Fe 2+ . 

C. Fe 2+ bị oxi hóa thành Fe 3+ . D. Fe 2+ đã oxi hóa Cl 2 . 

1.22 Phản ứng giữa cặp chất nào dưới đây không thể dùng để điều chế các muối Fe(II)? 


C. FeCO 3 + HNO 3 (loãng) D. Fe + Fe(NO 3 ) 3 . 

[2] Hợp chất sắt (III) 

2.1 Dùng CO khử sắt (III) oxit có thể sinh ra những chất nào? 

A. Fe B. FeO C. Fe 3 O 4 D. A, B, C đúng 

2.2 Sắt (III) oxit: 

A. Là chất rắn, màu đỏ nâu, không tan trong nước. 

B. Là oxit kém bền, bị khử thành Fe ngay ở nhiệt độ thường. 

C. Được tìm thấy trong tự nhiên trong quặng manhetit. 

D. Chỉ được điều chế bằng cách nhiệt phân Fe(OH) 3 ở nhiệt độ cao. 

2.3 Cho hỗn hợp Al 2 O 3 , Fe 2 O 3 , CuO tác dụng với H 2 dư ở nhiệt độ cao. Hỗn hợp rắn thu được gồm: 

A. Al 2 O 3 , Fe 2 O 3 , Cu. B. Al 2 O 3 , Fe, Cu. C. Al, Fe, Cu. D. Al, Fe 2 O 3 , CuO. 

2.4 Xem xét một số thí nghiệm sau: 

(1) Nung nóng hỗn hợp Al và Fe 2 O 3 . (2) Cho khí CO dư qua Fe 2 O 3 ở nhiệt độ cao. 

(3) Hòa tan Fe 2 O 3 trong dd HCl rồi điện phân. (4) Cho khí H 2 dư qua Fe 2 O 3 ở nhiệt độ cao. 

Có bao nhiêu thí nghiệm có thể dùng để điều chế Fe? 

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 

2.5 Sắt (III) hiđroxit có tính chất nào sau đây? 


A. Có tính bazơ yếu. B. Bị nhiệt phân thành FeO. 

C. Có tính khử khi tác dụng với HNO 3 . D. Có tính oxi hóa khi tác dụng với Mg. 

2.6 Có thể điều chế Fe(OH) 3 bằng cách nào? 

A. Cho Fe 2 O 3 tác dụng với nước. B. Cho Fe 2 O 3 tác dụng với NaOH. 

C. Cho muối sắt(III) tác dụng với axit. D. Cho dung dịch muối sắt (III) tác dụng với kiềm. 





Trang 61/112 





2.7 Dung dịch FeCl 3 không tác dụng với kim loại nào dưới đây? 





2.8 Hiện tượng nào dưới đây được mô tả không đúng? 

A. Thêm dd NaOH vào dd FeCl 3 thấy xuất hiện kết tủa đỏ nâu. 

B. Thêm bột Fe vào lượng dư dd AgNO 3 thì dd chuyển màu lục nhạt. 

C. Fe(OH) 3 tan vào dd H 2 SO 4 sẽ hình thành dung dịch màu vàng nâu. 

D. Thêm dư Fe vào dd Fe(NO 3 ) 3 thấy dung dịch màu vàng nâu chuyển sang xanh nhạt. 

2.9 Thêm dung dịch KOH vào dung dịch FeCl 3 sẽ thấy 

A. xuất hiện kết tủa trắng hơi xanh. B. xuất hiện kết tủa trắng xanh hóa nâu trong không khí. 

C. xuất hiện kết tủa nâu đỏ sau đó tan. D. xuất hiện kết tủa nâu đỏ. 

2.10 Thí nghiệm nào dưới đây được mô tả không đúng hiện tượng? 

A. Dung dịch FeCl 3 có màu vàng nâu, thêm dung dịch NaOH vào sẽ xuất hiện kết tủa đỏ nâu. 

B. Fe tác dụng với lượng dư dung dịch AgNO 3 thấy xuất hiện dung dịch màu xanh nhạt. 

C. Hòa tan Fe(OH) 3 vào dd H 2 SO 4 thấy tạo dung dịch màu vàng nâu. 

D. Thêm Cu vào dung dịch Fe(NO 3 ) 3 thì dd chuyển từ màu vàng nâu sang màu xanh. 

2.11 Hiện tượng quan sát được khi trộn lẫn các dung dịch FeCl 3 và Na 2 CO 3 là 

A. kết tủa trắng hơi xanh. B. kết tủa đỏ nâu. 

C. kết tủa đỏ nâu và sủi bọt khí. D. kết tủa trắng và có sủi bọt khí. 

2.12 Cách nào sau đây có thể điều chế được Fe từ fe(OH) 3 ? 

A. Điện phân nóng chảy Fe(OH) 3 . B. Chuyển thành FeCl 3 rồi tác dụng với Cu. 

C. Chuyển thành Fe 2 O 3 rồi tác dụng với CO. D. Tác dụng với Zn. 

2.13 Để tách Ag ra khỏi hỗn hợp bột Ag, Cu, Fe mà chỉ dùng 1 dung dịch chứa 1 hóa chất và lượng Ag tách ra vẫn 

giữ nguyên khối lượng ban đầu. Có thể dùng dung dịch muối nào sau đây? 

A. AgNO 3 B. FeCl 3 C. Cu(NO 3 ) 2 D. Hg(NO 3 ) 2 

2.14 Cho biết hiện tượng xảy ra khi trộn lẫn các dung dịch FeCl 3 và Na 2 CO 3 . 

A. Kết tủa trắng. B. Kết tủa đỏ nâu. 

C. Kết tủa đỏ nâu và sủi bọt khí. D. Kết tủa trắng và sủi bọt khí. 

2.15 Có ba lọ đựng ba hỗn hợp: Fe + FeO; Fe + Fe 2 O 3 và FeO và Fe 2 O 3 . Giải pháp lần lượt dùng các thuốc thử nào 

dưới đây có thể phân biệt ba hỗn hợp này? 

A. dd HCl, dd NaOH. B. dd H 2 SO 4 đặc, dd NaOH. 

C. dd HNO 3 đặc, dd NaOH. D. dd NaOH, dd H 2 SO 4 đặc. 

[3] Toán hợp chất sắt 

3.1 Sấy nóng 55,6 gam FeSO 4 .7H 2 O để chuyển hết thành tinh thể FeSO 4 .4H 2 O. Khối lượng FeSO 4 .4H 2 O thu được là 


3.2 Khối lượng FeO và thể tích dung dịch H 2 SO 4 2M (loãng) cần thiết để điều chế được 41,7 gam FeSO 4 .7H 2 O với 

hiệu suất 100% lần lượt là: 

A. 10,8 gam và 0,075 ml. B. 10,8 gam và 75 ml. 


C. 5,4 gam và 75 ml. D. 5,4 gam và 0,075 ml. 

3.3 Khi điều chế 55,6 gam FeSO 4 .7H 2 O bằng phản ứng của Fe với H 2 SO 4 loãng đã giải phóng một thể tích khí hiđro 

ở điều kiện chuẩn là 


3.4 Thể tích dung dịch HNO 3 2M (loãng) cần để hòa tan 10,8 gam FeO là 

A. 0,25 ml B. 250 ml C. 0,2 ml D. 200 ml 

Trang 62/112 













Thầy Hùng _ 0962.757.216 




3.5 Nếu hòa tan m gam FeO bằng dung dịch HCl 2M thì cần 150 ml, nếu hòa tan cũng m FeO bằng dung dịch HNO 3 

4M (loãng) thì thể tích dung dịch axit cần là 

A. 125 ml B. 250 ml C. 200 ml D. 400 ml 

3.6 Để hòa tan hoàn toàn 31,2 gam hỗn hơp FeO và Fe 2 O 3 cần dùng V lít dung dịch HNO 3 2M. Khi phản ứng kết 

thúc, thu được khí NO là sản phẩm khử duy nhất và trong dung dịch có 96,8 gam muối Fe(NO 3 ) 3 . Giá trị của V là 

A. 0,62 B. 620 C. 0,58 D. 580 

3.7 X là hỗn hợp gồm Fe và FeO trộn theo tỉ lệ mol 1: 3. Khi hòa tan hết 27,2 gam X bằng V ml dung dịch HNO 3 

4M đã sinh ra muối Fe(NO 3 ) 3 và NO là sản phẩm khử duy nhất. Giá trị nhỏ nhất của V là 

A. 0,35 B. 350 C. 0,259 D. 259 

3.8 Cho 100 ml dung dịch hỗn hợp gồm CuSO 4 1M và FeSO 4 1,2M tác dụng với lượng dư dung dịch NaOH. Lọc lấy 

kết tủa rồi đem nung trong không khí đến khối lượng không đổi. Khối lượng chất rắn thu được là 

A. 17,6 B. 9,6 C. 13,6 D. 8,8 

3.9 Cho 100 ml dung dịch FeCl 2 0,3M tác dụng với 224 ml khí clo (đkc). Sau phản ứng, cô cạn dung dịch thì khối 

lượng muối khan thu được là 

A. 4,52 gam B. 4,875 gam C. 4,165 gam D. kết quả khác 

3.10 Với 200 ml dung dịch FeCl 3 0,15M có thế hòa tan tối đa x gam bột Cu hoặc y gam bột sắt. Giá trị của x, y lần 

lượt là: 

A. 0,64 gam và 0,56 gam. B. 0,96 gam và 0,84 gam. 

C. 0,64 gam và 0,84 gam. D. 0,96 gam và 0,56 gam. 

3.11 Thực hiện phản ứng nhiệt nhôm hỗn hợp bột gồm 23,2 gam Fe 3 O 4 và 5,4 gam Al. Sau khi phản ứng hoàn toàn, 

hòa tan hết hỗn hợp vào dung dịch HCl 1M. Số mol HCl tối thiểu cần dùng là 


3.12 Thực hiện phản ứng nhiệt nhôm hỗn hợp bột gồm 21,6 gam FeO và 5,4 gam Al. Sau khi phản ứng hoàn toàn, 

hòa tan hỗn hợp vào dung dịch HNO 3 , phản ứng tạo NO là sản phẩm khử duy nhất và dung dịch chỉ chứa hai muối 

nhôm nitrat và sắt (III) nitrat. Số mol HNO 3 đã dùng là 


3.13 Thực hiện phản ứng nhiệt nhôm hỗn hợp bột gồm 16 gam Fe 2 O 3 và 5,4 gam Al. Sau khi phản ứng hoàn toàn, 

hòa tan hỗn hợp vào dung dịch HNO 3 loãng. Thể tích khí NO (sản phẩm khử duy nhất) thu được ở điều kiện chuẩn 

là 


3.14 Cho 40,6 gam hỗn hợp Al 2 O 3 , FeO, Fe 2 O 3 tác dụng vừa đủ với 400 ml dung dịch H 2 SO 4 2M (loãng). Khối 

lượng muối khan thu được sau phản ứng là 


3.15 Để hòa tan hoàn toàn 22 gam hỗn hợp Fe và FeO cần dùng 325 ml dung dịch HNO 3 4M. Sau phản ứng, thu 

được dung dịch chỉ có Fe(NO 3 ) 3 và khí thoát ra là NO duy nhất. Tỉ lệ số mol Fe và FeO trong hỗn hợp ban đầu là 

A. 1 : 1 B. 2 : 1 C. 4 : 3 D. 3 : 2 

3.16 Cho 200 ml dung dịch X chứa FeCl 2 xM và FeCl 3 yM tác dụng với lượng dư dung dịch NaOH. Lượng kết tủa 

thu được, nếu nung trong không khí thì thu được 4 gam chất rắn; còn nếu nung trong điều kiện không có không khí 

thì thu được 3,84 gam chất rắn. Giá trị của x, y lần lượt là: 

A. 0,15 và 0,1. B. 0,1 và 0,15. C. 0,12 và 0,15. D. 0,1 và 0,12. 


3.17 Cho 200 ml dung dịch hỗn hợp gồm FeSO 4 0,1M và Fe 2 (SO 4 ) 3 0,15M cho tác dụng với lượng dư Ba(OH) 2 . Lọc 

lấy kết tủa và nung trong không khí đến khối lượng không đổi, khối lượng chất rắn thu được là 

A. 23,23 B. 32,03 C. 31,87 D. 23,07 

3.18 Cho 100 ml dung dịch hỗn hợp gồm FeCl 2 0,3M và FeCl 3 xM tác dụng với 224 ml khí clo (đkc). Cô cạn dung 

dịch sau phản ứng thì thu được 6,145 gam muối khan. Giá trị của x là 

A. 1,27 B. 1,625 C. 2,335 D. kết quả khác 





Trang 63/112 







3.19 Đốt cháy 12,32 gam bột sắt trong bình chứa 6,72 lít khí clo (đkc). Sau khi phản ứng hoàn toàn, thêm nước vào 

bình rồi lắc cho chất rắn tan hết. Thêm tiếp dung dịch NaOH đến dư thì khối lượng kết tủa thu được là 





3.20 Thêm 6,4 gam bột Cu vào 200 ml dung dịch hỗn hợp gồm FeCl 3 1,5M và AlCl 3 1M, lắc đều ống nghiệm cho 

đến khi phản ứng hoàn toàn. Thêm dư dung dịch NaOH vào thì xuất hiện m gam kết tủa. Giá trị của m là 

A. 30,4 B. 28,7 C. 40,2 D. 38,5 

3.21 Khử m gam FeO bằng CO ở nhiệt độ cao thì thu được hỗn hợp chất rắn X. Để hòa tan hết lượng X, cần 700 ml 

dung dịch HNO 3 2M, thu được dung dịch chỉ chứa muối sắt (III) nitrat và 4,48 lít khí NO (đkc) là sản phẩm khử duy 

nhất. Giá trị của m và hiệu suất phản ứng khử FeO lần lượt là: 

A. 28,8 và 50%. B. 28,8 và 25%. C. 14,4 và 50%. D. 14,4 và 25%. 

III – HỢP KIM CỦA SẮT 

1 Hàm lượng cacbon trong gang có giá trị khoảng 

A. < 1% B. < 2% C. 2% − 5% D. 1% − 5% 

2 Những nguyên tố chiếm một tỉ lệ nhỏ trong gang gồm 

A. Si, Mg, S, P,… B. Si, Mn, S, P,… D. Ni, Cr, Mg,… D. Ni, Cr, Mn,… 

3 Gang xám là loại gang 

A. chứa ít cacbon, màu xám. B. chứa cacbon dạng than chì. 

C. chủ yếu dùng để luyện thép. D. B và C đều đúng. 

4 Gang trắng là loại gang 

A. chứa cacbon chủ yếu dạng xementit. B. chứa cacbon nhiều, màu trắng. 

C. chủ yếu dùng để đúc bệ máy. D. chứa cacbon dạng than chì 

5 Nguyên tắc sản xuất gang là 

A. loại bỏ tạp chất ra khỏi quặng sắt trong lò cao. 

B. tách oxi khỏi quặng sắt bằng nhôm trong lò cao. 

C. giảm hàm lượng Si, Mn, C, S, P trong quặng. 

D. khử quặng sắt oxit bằng than cốc trong lò cao. 

6 Chất nào sau đây không phải là nguyên liệu để sản xuất gang? 

A. Quặng sắt oxit B. Than cốc C. Chất chảy D. Mica 

7 Trong quá trình luyện quặng hematit đỏ thành gang, theo trình tự thì phản ứng xảy ra đầu tiên là 

A. phản ứng cháy của than cốc. B. phản ứng khử CO 2 thành CO. 

C. phản ứng khử Fe 2 O 3 thành Fe 3 O 4 . D. phản ứng khử Fe 3 O 4 thành FeO. 

8 Trong quá trình luyện quặng sắt thành gang, phản ứng nào sau đây làm cho nhiệt độ của lò vào khoảng 1300 0 C? 

A. phản ứng cháy của than cốc. B. phản ứng khử CO 2 thành CO. 

C. phản ứng khử Fe 2 O 3 thành Fe 3 O 4 . D. phản ứng khử Fe 3 O 4 thành FeO. 

9 Trong các phản ứng khử oxit sắt xảy ra ở phần thân của lò cao, phản ứng khử FeO thành Fe xảy ra ở nhiệt độ nào? 

A. 1800 0 C B. 400 0 C C. 500 − 600 0 C D. 700 − 800 0 C 

10 Trong quá trình sản xuất gang, phản ứng nào tạo xỉ? 


A. CaCO 3 

 

CaO + CO 2 B. CaO + SiO 2 

 

CaSiO 2 

C. CaSiO 3 

 

CaO + SiO 2 D. Na 2 O + SiO 2 

 

Na 2 SiO 3 

11 Trong quá trình sản xuất gang, sau khi các phản ứng khử oxit sắt xảy ra xong, sắt lỏng sinh ra thường có hòa tan 

lượng nhỏ những nguyên tố nào? 

A. Si, Mn, C, S,… B. Cr, Mg, Si, C,… C. Mn, Cr, S, C,… D. Si, C, S, O,… 




Trang 64/112 








Thầy Hùng _ 0962.757.216 




12 Hàm lượng sắt có trong các quặng hematit đỏ không tạp chất là 

A. 70% B. 48,3% C. 63,6% D. 72,4% 

13 Hàm lượng cacbon trong thép có giá trị trong khoảng nào? 

A. 0,01 − 0,02% B. 0,01 − 0,2% C. 0,1 − 2% D. 0,01 − 2% 

14 Loại thép cacbon chứa không quá 0,1%C là loại thép 

A. mềm, dễ kéo sợi, cán mỏng dùng trong xây dựng nhà cửa hoặc chế tạo bàn, ghế, xe, tàu. 

B. cứng, dùng chế tạo máy móc, vỏ xe bọc thép hoặc các thiết bị kim loại cần độ cứng cao. 

C. cứng, dùng chế tạo máy cắt gọt như máy phay kim loại, máy nghiền đá. 

D. mềm và không gỉ, dùng chế tạo đồ inox như bàn ghế, dụng cụ y tế. 

15 Loại thép bổ sung nguyên tố nào thì có đặc tính là rất cứng và không gỉ? 

A. Mg B. Mn C. W và Cr D. Cr và Ni 

16 Nguyên tắc sản xuất thép là giảm hàm lượng Si, Mn, C, S,…trong gang bằng cách 

A. cho gang tác dụng với chất oxi hòa mạnh. 

B. chuyển chúng thành chất khí thoát khỏi gang. 

C. oxi hóa chúng thành oxit rồi chuyển thành xỉ. 

D. oxi hóa chúng thành oxit dễ bay hơi và thoát khỏi gang. 

17 Trường hợp nào dưới đây không có sự phù hợp giữa nhiệt độ và phản ứng xảy ra trong lò cao? 

A. C + CO 2 → 2CO (1800 0 C) B. CO + 2Fe 2 O 3 → 2Fe 3 O 4 + CO 2 (400 0 C) 

C. CO + Fe 3 O 4 → 3FeO + CO 2 (500 − 600 0 C) D. CO + FeO → Fe + CO 2 (700 − 800 0 C) 

18 Vai trò than cốc trong quá trình luyện gang là 

A. cung cấp nhiệt khi cháy. B. tạo ra chất khử CO. 

C. tạo gang. D. Cả A, B, C 

19 Quá trình sản xuất gang từ quặng sắt được thực hiện trong 

A. lò cao B. lò quay C. lò phun D. lò điện 

20 Trong sản xuất gang, nếu nguyên liệu có lẫn tạp chất là SiO 2 thì chất chảy cần dùng là 

A. CaCO 3 B. CaCl 2 C. P 2 O 5 D. SO 2 

21 Trong sản xuất gang, nếu nguyên liệu có lẫn tạp chất CaO thì chất chảy cần dùng là 

A. C B. CaCl 2 C. P 2 O 5 D. SiO 2 

22 Khử hoàn toàn m gam hỗn hợp oxit Fe 2 O 3 và Fe 3 O 4 bằng CO chỉ thu được 7,28 gam Fe và 4,032 lít khí CO 2 


A. 10,16 B. 23,12 C. 12,32 D. Kết quả khác 

23 Khử hoàn toàn hỗn hợp oxit FeO và Fe 3 O 4 bằng CO chỉ thu được 2,8 gam Fe và 1,344 lít khí CO 2 (đkc). Phần 

trăm khối lượng FeO trong hỗn hợp là 

A. 38,29% B. 39,01% C. 61,71% D. 60,8% 

24 Khử hoàn toàn 5,36 gam hỗn hợp Fe 2 O 3 và FeO người ta thu được 2,016 lít khí CO 2 (đkc). Khối lượng Fe thu 

được là 



25 Để khử hoàn toàn 28,8 gam hỗn hợp Fe và Fe 3 O 4 được trộn theo tỉ lệ mol 1 : 1 cần dùng V lít khí CO (đkc) và 

sinh ra m gam Fe? Giá trị của V và m lần lượt là: 

A. 8,96 và 2,24. B. 8,96 và 22,4. C. 4,48 và 22,4. D. 6,72 và 2,24. 

26 Hòa tan 5,6 gam mẩu gang trong dung dịch HCl dư thu được 2,1728 lít khí H 2 (đkc). Hàm lượng Fe trong mẩu 

gang là 





Trang 65/112 







A. 95% B. 96% C. 97% D. 98% 




27 Hòa tan 10 gam đinh thép trong dung dịch H 2 SO 4 loãng dư thì còn lại 0,48 gam chất không tan. Thể tích khí H 2 

thu được ở điều kiện chuẩn là 


28 Đốt 10 gam đinh sắt trong oxi dư đến phản ứng hoàn toàn thì thu được 0,1568 lít CO 2 (đkc). Hàm lượng Fe trong 

đinh sắt là 

A. 99,5% B. 98,1% C. 99,2% D. 99,1% 

29 Cần đi từ m tấn quặng manhetit chứa 20% tạp chất để sản xuất 100 tấn gang có hàm lượng Fe là 95%. Biết lượng 

Fe bị hao hụt 1% trong quá trình sản xuất. Giá trị của m là 

A. 165,64 B. 132,51 C. 182,2 D. 200,34 

30 Đi từ 200 tấn quặng manhetit 20% tạp chất có thể sản xuất m tấn gang. Biết hiệu suất quá trình sản xuất là 98% 

và gang thu được chứa 97% Fe theo khối lượng. Giá trị của m là 

A. 117,06 B. 113,54 C. 110,14 D. 37,85 

31 Hòa tan hết m gam hỗn hợp X gồm FeO, Fe 2 O 3 trong dung dịch HNO 3 thu được 448 cm 3 khí NO (đkc). Nếu hòa 

tan hết m gam X trong dung dịch H 2 SO 4 loãng, rồi thêm tiếp dung dịch NaOH dư vào thì được 7,54 gam kết tủa. Giá 

trị của m là 

A. 5,45 B. 5,98 C. 5,92 D. 5,88 

32 Cho CO dư qua a gam X gồm Fe và Fe 3 O 4 ở nhiệt độ cao thu được 5,6 gam Fe. Để hòa tan a gam X cần 260 ml 

dung dịch HCl 1M. Giả sử không có phản ứng khử Fe 3+ thành Fe 2+ . Giá trị của a là 

A. 4 B. 4,56 C. 7,52 D. 7,82 

33 Hòa tan hết 27,2 gam hỗn hợp A gồm Fe, FeO trong dung dịch H 2 SO 4 loãng, sau đó làm bay hơi dung dịch thu 

được 111,2 gam FeSO 4 .7H 2 O. Khối lượng FeO trong A là 

A. 7,2 gam B. 21,6 gam C. 14,4 gam D. 18 gam 

34 Hòa tan hoàn toàn hỗn hợp gồm 0,12 mol FeS 2 và a mol Cu 2 S vào dung dịch HNO 3 vừa đủ, thu được dung dịch 

muối X chỉ chứa 2 muối sunfat và khí NO (sản phẩm khử duy nhất). Giá trị của a là 

A. 0,03 B. 0,04 C. 0,05 D. 0,06 

35 Cho 300 ml dung dịch FeSO 4 vào 150 ml dung dịch H 2 SO 4 1,25M. Dung dịch thu được làm mất màu vừa đủ với 

450 ml dung dịch KMnO 4 0,1M. Thêm tiếp 100 ml H 2 O vào, pH dung dịch sau cùng là 

A. 1 B. 2,1 C. 1,8 D. 8 

36 Lắc 0,14 mol bột nhôm với dung dịch chứa 0,3 mol sắt (III) clorua. Tổng số mol muối có trong dung dịch tạo 

thành là 

A. 0,14 mol B. 0,38 mol C. 0,24 mol D. kết quả khác 

37 Điện phân dung dịch chứa 0,03 mol FeCl 3 trong 500 giây, I = 9,65A. Độ tăng khối lượng catot và độ giảm khối 

lượng dung dịch điện phân lần lượt là: 

A. 0,56 gam và 2,335 gam. B. 0,28 gam và 0,28 gam. 

C. 0,93 gam và 2,708 gam. D. 0,93 gam và 0,93 gam. 

38 Cho khí CO khử hoàn toàn đến Fe một hỗn hợp gồm: FeO, Fe 2 O 3 , Fe 3 O 4 thấy có 4,48 lít khí CO 2 (đktc) thoát ra. 

Thể tích khí CO (đktc) đã tham gia phản ứng là 


39 Cho CO dư qua m gam hỗn hợp A dạng bột gồm Fe, Fe 2 O 3 ở nhiệt độ cao thu được 11,2 gam Fe. Nếu ngâm m 

gam A trong dung dịch CuSO 4 dư, phản ứng xong khối lượng phần rắn tăng 0,8 gam. Giá trị của m là 


A. 13,6 B. 21,6 C. 37,6 D. 17,2 

40 Khử a gam một oxit sắt bằng khí CO ở nhiệt độ cao thu được 0,84 gam Fe và 0,88 gam CO 2 . Thể tích dung dịch 

HCl 2M cần để hòa tan a gam oxit trên là 

A. 18 ml B. 19 ml C. 20 ml D. 21 ml 

41 Khử hoàn toàn 10 gam một oxit sắt thành sắt bằng CO dư, khi phản ứng kết thúc khối lượng chất rắn giảm 3 gam. 

Để hòa tan 10 gam oxit trên, cần V lít dung dịch HCl 1M. Công thức oxit và giá trị của V là: 

Trang 66/112 











Thầy Hùng _ 0962.757.216 




A. FeO và 0,278 lít. B. Fe 2 O 3 và 0,375 lít. C. Fe 3 O 4 và 0,345 lít. D. Fe 2 O 3 và 0,345 lít. 

42 Cho CO qua 5 gam hỗn hợp gồm Fe 3 O 4 , Al 2 O 3 đến phản ứng hoàn toàn được 3,72 gam chất rắn (có chứa kim 

loại) và 2,688 lít (đkc) hỗn hợp khí X. Tỉ khối của X so với khí hiđro là 

A. 18,31 B. 22,12 C. 24,31 D. 19,35 

43 Cho 18,8 gam hỗn hợp X gồm FeO và Fe 3 O 4 . Nung hỗn hợp này trong một bình kín có chứa 11,2 lít khí CO 

(đkc). Khối lượng hỗn hợp khí thu được là 18,8 gam. Biết rằng X bị khử hoàn toàn cho ra Fe. Khối lượng Fe thu 

được là 

A. 14 gam B. 22,4 gam C. 24 gam D. 12 gam 

44 Để khử hoàn toàn 17,6 gam hỗn hợp gồm FeO, Fe 3 O 4 , Fe 2 O 3 thành Fe cần vừa đủ 2,24 lít khí CO (đkc). Khối 

lượng sắt thu được là 

A. 16 gam B. 14,4 gam C. 1,6 gam D. 14 gam 

45 Khử hoàn toàn 16 gam Fe 2 O 3 thành Fe bằng khí CO dư ở nhiệt độ cao. Khí đi ra sau phản ứng được dẫn vào dung 

dịch chứa 0,25 mol Ca(OH) 2 . Khối lượng kết tủa thu được là 

A. 25 gam B. 20 gam C. 15 gam D. 17,5 gam 

46 Khử hoàn toàn 24 gam Fe 2 O 3 bằng CO ở 500 0 C. Thể tích CO (đkc) cần thiết và khối lượng chất rắn thu được sau 

phản ứng lần lượt là 

A. 1,12 lít và 23,2 gam. B. 3,36 lít và 21,6 gam. 

C. 3,36 lít và 10,8 gam. D. 10,08 lít và 16,8 gam. 

47 Để khử hoàn toàn 3,92 gam hỗn hợp FeO và Fe 2 O 3 cần dùng 140 ml dung dịch HCl 1M. Nếu khử hoàn toàn cùng 

lượng hỗn hợp oxit đó thành Fe thì khối lượng Fe thu được là 


48 Cho 3,28 gam hỗn hợp A gồm Fe, Fe 3 O 4 , MgO tác dụng với CO dư đến phản ứng hoàn toàn thì khối lượng A 

giảm 0,64 gam, chất rắn thu được có chứa kim loại. Mặt khác, 3,28 gam A tác dụng với dung dịch Pb(NO 3 ) 2 dư thu 

được 4,79 gam chất rắn. Khối lượng MgO trong A là 


49 Dung dịch A chứa 4,875 gam FeCl 3 và 2,67 gam AlCl 3 hòa tan hết 0,28 gam Fe. Thêm tiếp 160 ml dung dịch 

NaOH 1M rồi lọc tách kết tủa đem nung trong chân không đến phản ứng hoàn toàn thì thu được bao nhiêu gam chất 

rắn? 

........................................................................................................................................................................................ 

........................................................................................................................................................................................ 

........................................................................................................................................................................................ 

50 Cho 28,8 gam hỗn hợp A gồm Fe và Fe 3 O 4 tác dụng với dung dịch HCl dư, được dung dịch B. Cho B tác dụng 

với dung dịch NaOH dư, kết tủa thu được mang nung trong không khí tới khối lượng không đổi được 32 gam chất 

rắn. Số mol Fe 3 O 4 trong hỗn hợp là 


51 Hòa tan hết 34,4 gam hỗn hợp X gồm Fe, FeO, Fe 2 O 3 trong lượng vừa đủ dung dịch H 2 SO 4 loãng, thu được 2,24 

lít khí H 2 (đkc) và dung dịch Y. Cho Y tác dụng với dung dịch Ba(OH) 2 dư, lọc kết tủa rồi đem nung trong không khí 

đến khối lượng không đổi. Khối lượng chất rắn thu được là 

A. 232,2 gam B. 245,6 gam C. 112 gam D. 156,5 gam 

52 Sục khí Cl 2 đến dư vào dung dịch chứa 0,2 mol FeSO 4 sau đó làm bay hơi dung dịch đến khi thu được muối khan. 

Tổng khối lượng muối thu được là 


A. 33,95 gam B. 37,5 gam C. 36,7 gam D. kết quả khác 

53 Hòa tan hoàn toàn m gam Fe 3 O 4 vào dung dịch HNO 3 loãng dư, tất cả lượng khí NO thu được đem oxi hóa thành 

NO 2 rồi sục vào nước cùng dòng khí O 2 để chuyển hết thành HNO 3 . Cho biết thể tích khí O 2 (đkc) đã tham gia vào 

quá trình trên là 3,36 lít. Giá trị của m là 

A. 116 B. 139,2 C. 92,8 D. 162,4 





Trang 67/112 








CAÙC DAÏNG BAØI TAÄP: CROM 

I – CROM 

1 Cấu hình electron của 24 Cr là 

A. [Ar]3d 4 4s 2 B. [Ar]4s 2 3d 4 C. [Ar]3d 5 4s 1 D. [Ar]4s 1 3d 5 

2 Cấu hình electron nào không đúng? 

A. Cr: [Ar]3d 5 4s 1 B. Cr: [Ar]3d 4 4s 2 C. Cr 2+ : [Ar]3d 4 D. Cr 3+ : [Ar]3d 3 

3 Dưới đây là một số tính chất vật lí của kim loại: 

(1) Màu trắng xám, ánh kim. (2) Khối lượng riêng lớn. 

(3) Nhiệt độ nóng chảy cao. (4) Độ cứng cao nhất trong kim loại. 

Có bao nhiêu tính chất thuộc về crom? 

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 

4 Nguyên tố nào có thể chế tạo thành vật liệu dùng rạch thủy tinh? 

A. Al, Si. B. Cr, Fe. C. Cr, C. D. Zn, Mg. 

5 Khi chế tạo thép đặc biệt, người ta thêm crom nhằm mục đích làm cho thép 

A. dẻo hơn B. cứng hơn C. nhẹ hơn D. nặng hơn 

6 Người ta mạ crom lên sắt để bảo vệ sắt là do 

A. crom cứng hơn sắt, khó bị trầy xước. 

B. crom có tính khử mạnh hơn sắt. 

C. trong không khí, crom tự tạo lớp màng oxit bảo vệ. 

D. cả 3 nguyên nhân trên . 

7 Phát biểu nào sau đây về tính chất hóa học của crom là không đúng? 

A. Tính khử của crom mạnh hơn sắt. 

B. Trong hợp chất, crom có số oxi hóa từ +1 đến +6. 

C. Các số oxi hóa thường gặp của crom là +2, +3, +6. 

D. Crom không tác dụng với phi kim ở nhiệt độ thường. 

8 Phản ứng của crom với oxi và với clo sẽ tạo ra 

A. CrO và CrCl 2 . B. Cr 2 O 3 và CrCl 2 . C. Cr 2 O 3 và CrCl 3 . D. CrO 3 và CrCl 3 . 

9 Phản ứng của crom với lưu huỳnh và dung dịch HCl sẽ tạo ra 

A. CrS và CrCl 2 . B. CrS và CrCl 3 . C. Cr 2 S 3 và CrCl 2 . D. Cr 2 S 3 và CrCl 3 . 

10 Dưới đây là một số kết luận về tính chất hóa học của crom kim loại: 

(1) Không tác dụng với nước, dù là nước nóng. 

(2) Không tan ngay trong dung dịch HCl, H 2 SO 4 . 

(3) Phản ứng với flo ngay ở nhiệt độ thường. 

(4) Bị thụ động trong HNO 3 và H 2 SO 4 đặc nguội. 

(5) Phản ứng với HCl và H 2 SO 4 loãng tạo muối crom(II). 


Có bao nhiêu kết luận đúng về tính chất crom? 

A. 5 B. 4 C. 3 D. 2 

II – HỢP CHẤT CỦA CROM 

1 Xét trong số các chất sau: 

(1) CrO (2) Cr 2 O 3 (3) CrO 3 (4) Cr(OH) 2 

(5) Cr(OH) 3 (6) H 2 CrO 4 (7) H 2 Cr 2 O 7 (8) CrCl 2 

Trang 68/112 













Thầy Hùng _ 0962.757.216 




(9) CrCl 3 (10) K 2 Cr 2 O 7 . 

Có bao nhiêu chất tan trong nước? 

A. 5 B. 6 C. 7 D. 8 

2 Có các chất rắn: 

(1) Cr 2 O 3 (2) Cr(OH) 3 (3) CrO 3 (4) Na 2 CrO 4 . 

Màu của chúng lần lượt là: 

A. Lục thẫm, lục xám, đỏ thẫm, da cam. B. Lục xám, lục thẫm, đỏ thẫm, da cam. 

C. Lục thẫm, lục xám, đỏ thẫm, vàng. D. Lục xám, lục thẫm, đỏ thẫm, vàng. 

3 Chất thường dùng để tạo màu lục cho đồ sứ, đồ thủy tinh là 

A. CrO B. Muối Cr 3+ C. Cr 2 O 3 D. Muối Cr 2+ 

4 Tính chất hóa học cơ bản cả Cr 2 O 3 là 

A. Oxit axit B. Oxit lưỡng tính C. Oxit bazơ D. Oxit trung tính 

5 Trong số các chất: 

(1) Cr 2 O 3 (2) CrO 3 (3) Cr(OH) 2 (4) Cr(OH) 3 . 

Có bao nhiêu chất tan được trong cả dung dịch axit và dung dịch kiềm đặc? 

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 

6 Để khử Cr 2 O 3 thành Cr, có thể dùng 

A. nhôm kim loại B. khí H 2 C. khí CO D. cacbon 

7 Tính chất hóa học cơ bản của Cr(OH) 3 là 

A. tính axit B. tính lưỡng tính C. tính bazơ D. trung tính 

8 Cr(OH) 3 tan trong dung dịch axit sẽ tạo thành ion 

A. Cr 3+ B. Cr 2+ C. CrO 

 

D. CrO 

 

9 Cr(OH) 3 tan trong dung dịch kiềm sẽ tạo thành ion 

A. Cr 3+ B. Cr 2+ C. CrO 

 

D. CrO 

 

10 Chất nào dưới đây vừa có tính oxi hóa, vừa có tính khử trong dung dịch? 

A. Cr 2 O 3 B. CrO 3 C. Cr(OH) 3 D. Cr 3+ 

11 Ion Cr 3+ thể hiện tính oxi hóa trong điều kiện nào? 

A. Môi trường axit. B. Môi trường bazơ. C. Có xúc tác. D. Có đun nóng. 

12 Ion Cr 3+ thể hiện tính khử trong điều kiện nào? 

A. Môi trường axit. B. Môi trường bazơ. C. Có xúc tác. D. Có đun nóng. 

13 Có thể khử Cr 3+ bằng cách cho dung dịch Cr 3+ tác dụng với 

A. dd Br 2 /NaOH B. dd Br 2 / HBr C. Fe kim loại D. Zn kim loại 

14 Có thể oxi hóa Cr 3+ bằng cách cho dung dịch Cr 3+ tác dụng với 

A. dd Br 2 /NaOH B. dd Br 2 / HBr C. Fe kim lọaị D. Zn kim loại 

15 Phản ứng Zn với dung dịch CrCl 3 theo tỉ lệ mol 


A. 1 : 2 B. 1 : 3 C. 2 : 3 D. 3 : 1 

16 Cho phương trình phản ứng có vế trái như sau: 

xNaCrO 2 + yBr 2 + zNaOH → … (x, y, z là những số nguyên, tối giản). 

Tổng x + y + z có giá trị là 

A. 13 B. 14 C. 12 D. kết quả khác 





Trang 69/112 





17 Tính chất hóa học cơ bản của CrO 3 là 




A. tính chất oxit axit và tính oxi hóa mạnh. B. tính chất oxit lưỡng tính và tính khử mạnh. 

C. tính chất oxit bazơ và tính oxi hóa mạnh. D. tính chất oxit axit và tính khử mạnh. 

18 CrO 3 tan vào nước sẽ tạo thành 

A. Cr(OH) 3 B. H 2 CrO 4 C. H 2 Cr 2 O 7 D. cả B và C 

19 CrO 3 sẽ bốc cháy khi gặp 

A. S B. Al C. Fe D. Br 2 

20 C 2 H 5 OH sẽ bốc cháy khi gặp 

A. Na B. CH 3 COOH C. CrCl 3 D. CrO 3 

21 Chất nào sau đây kém bền hơn cả 

A. H 2 Cr 2 O 7 B. Cr(OH) 3 C. K 2 Cr 2 O 7 D. K 2 CrO 4 

22 Quan hệ: công thức – tên – màu trong câu nào sau đây đúng? 

A. Na 2 CrO 4 – Natri đicromat – màu vàng. B. K 2 Cr 2 O 7 – Kali đicromat – màu vàng. 

C. K 2 Cr 2 O 7 – Kali đicromat – màu da cam. D. Na 2 CrO 4 – Natri cromat – màu da cam. 

23 Tính chất hóa học cơ bản của muối cromat và đicromat là 

A. có màu vàng hoặc da cam, dễ tan trong nước. 

B. đều được tạo thành khi cho CrO 3 tác dụng với dung dịch kiềm. 

C. đều có tính oxi hóa mạnh, đặc biệt trong môi trường kiềm. 

D. đều có tính oxi hóa mạnh, đặc biệt trong môi trường axit. 

24 Cho phương trình phản ứng có vế trái như sau: 

xK 2 Cr 2 O 7 + yFeSO 4 + zH 2 SO 4 → … 

Tỉ lệ y : z có giá trị là 

A. 7 : 6 B. 6 : 5 C. 5 : 6 D. kết quả khác 

25 Ion đicromat phản ứng một phần với nước tạo ra ion 

A. CrO 

 

và OH . B. Cr 2 O 

 

và OH . C. CrO 

 

và H + . D. Cr 2 O 

 

và H + . 

26 Thêm dung dịch axit vào muối đicromat thì 

A. dung dịch chuyển sang màu vàng. B. dung dịch chuyển sang màu da cam. 

C. dung dịch không chuyển màu. D. dung dịch trở nên không màu. 

27 Thêm dung dịch axit vào muối cromat thì 



28 Thêm dung dịch kiềm vào dung dịch muối đicromat thì 



29 So sánh nào dưới đây không đúng? 

A. Fe(OH) 2 và Cr(OH) 2 đều là bazơ và là chất khử. 


B. Al(OH) 3 và Cr(OH) 3 đều là chất lưỡng tính, có cả tính oxi hóa và tính khử. 

C. H 2 SO 4 và H 2 CrO 4 đều là axit có tính oxi hóa mạnh. 

D. BaSO 4 và BaCrO 4 đều là những chất không tan trong nước. 

30 Nhỏ dung dịch H 2 SO 4 loãng vào dung dịch K 2 CrO 4 thì màu của dung dịch chuyển từ 

A. màu vàng sang màu da cam. B. không màu sang màu cam. 

C. không màu sang màu vàng. D. màu da cam sang màu vàng. 

Trang 70/112 













Thầy Hùng _ 0962.757.216 




31 Cặp chất nào dưới đây không thể chuyển hóa lẫn nhau trực tiếp bằng 1 phản ứng? 

A. Al(OH) 3 và Na[Al(OH) 4 ]. B. Cr(OH) 3 và Na[Cr(OH) 4 ]. 

C. Na 2 Cr 2 O 7 và Na 2 CrO 4 . D. CrO và Cr(OH) 2 . 

III – TOÁN HỢP CHẤT CỦA CROM 

1 Chia đều 5,2 gam bột crom thành 2 phần, phần 1 cho tác dụng với khí clo dư tạo a gam muối, phần 2 cho tác dụng 

với dung dịch HCl dư tạo b gam muối. Giá trị của a, b theo thứ tự là: 

A. 6,15 và 6,15. B. 6,15 và 7,925. C. 7,925 và 6,15. D. 7,925 và 5,16. 

2 Chia đều 9,6 gam bột lưu huỳnh thành 2 phần, phần 1 tác dụng với Fe dư, phần 2 tác dụng với Cr dư. Khối lượng 

muối tạo ra trong mỗi phần lần lượt là: 

A. 10,4 gam và 10 gam. B. 13,2 gam và 10 gam. 

C. 26,4 gam và 20 gam. D. 13,2 gam và 8 gam. 

3 Ngâm miếng crom nặng 20 gam vào dung dịch H 2 SO 4 loãng một thời gian thấy khối lượng miếng kim loại giảm 

7,8%. Thể tích khí hiđro đã thoát ra ở điều kiện chuẩn là 


4 Cho 50 gam hỗn hợp Cr, Al, Cu tác dụng với dung dịch NaOH dư thu được 3,36 lít khí H 2 (đkc). Lọc lấy chất rắn 

không tan và cho tác dụng với lượng dư dung dịch HCl thì thoát ra 19,04 lít khí H 2 (đkc). Phần trăm khối lượng Al 

và Cr trong hỗn hợp ban đầu theo thứ tự là: 

A. 5,4% và 86,2%. B. 5,4% và 88,4%. C. 7,2% và 86,2%. D. 7,2% và 88,4%. 

5 Cho 100 ml dung dịch CrCl 3 1M tác dụng với 160 ml dung dịch NaOH 2M. Khối lượng kết tủa thu được là 


6 Cho 175 ml dung dịch CrCl 3 1M tác dụng với 1lít dung dịch NaOH xM thì thu được 15,45 gam kết tủa. Giá trị có 

thể có của x là: 

A. 0,05 và 0,1. B. 0,05 và 0,15. C. 0,45 và 0,5. D. 0,45 và 0,55. 

7 Sục khí amoniac đến dư vào dung dịch chứa 58,4 gam hỗn hợp muối AlCl 3 và CrCl 3 . Lọc lấy kết tủa và đem nung 

đến khối lượng không đổi thì còn lại 25,4 gam chất rắn. Khối lượng AlCl 3 trong hỗn hợp ban đầu là 

A. 26,7 gam B. 20,025 gam B. 40,05 gam D. 18,69 gam 

8 Cho 16 gam hỗn hợp bột Fe và Cr tác dụng với khí clo dư ở nhiệt độ cao, thu được 47,95 gam muối. Hòa tan hỗn 

hợp muối vào nước rồi thêm dư dung dịch NaOH, lọc lấy kết tủa và nung đến khối lượng không đổi. Khối lượng 

chất rắn thu được là 

A. 8 gam B. 23,2 gam C. 21,6 gam D. 7,2 gam 

9 Để hòa tan một lượng Cr(OH) 3 vừa đủ 150 ml dung dịch HCl 2M. Nếu dùng dung dịch NaOH 1M để hòa tan cũng 

lượng Cr(OH) 3 như thế thì cân bao nhiêu ml? 

A. 300 ml B. 200 ml C. 100 ml D. 50 ml 

10 Để hòa tan một lượng Cr(OH) 3 cần vừa đủ 200 ml dung dịch NaOH 1M. Nếu dùng dung dịch HCl 1,5M để hòa 

tan cũng lượng Cr(OH) 3 như thế thì cần bao nhiêu ml? 

A. 200 ml B. 400 ml C. 500 ml D. 600 ml 

11 Cho 200 ml dung dịch CrCl 3 0,3M tác dụng với 1,3 gam bột kẽm. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, cô cạn 

dung dịch. Khối lượng muối khan thu được là 



12 Hòa tan 24 gam Br 2 vào nước rồi cho dung dịch thu được tác dụng với lượng dư natri cromit trong natri hiđroxit. 

Sau phản ứng, khối lượng muối natri cromat thu được là 


13 Cho 200 ml dung dịch hỗn hợp gồm NaCrO 2 0,1M và NaOH 1M tác dụng với 200 ml dung dịch Br 2 0,15M. Cô 

cạn dung dịch sau phản ứng thì khối lượng chất rắn thu được là 






Trang 71/112 







14 Để tác dụng hết với 1,2 mol FeSO 4 trong lượng dư H 2 SO 4 , cần dùng bao nhiêu gam K 2 Cr 2 O 7 ? 





15 Cho 200 ml dung dịch hỗn hợp gồm FeSO 4 0,15M và H 2 SO 4 0,3M tác dụng với dung dịch kali đicromat thì có 

thể tác dụng tối đa bao nhiêu ml dung dịch K 2 Cr 2 O 7 0,2M? 

A. 50 ml B. 0,025 ml C. 25 ml D. 43 ml 

16 Trộn lẫn 100 ml dung dịch K 2 Cr 2 O 7 với 0,1M với 200 ml dung dịch FeSO 4 0,35M và 200 ml dung dịch H 2 SO 4 

0,4M. Tổng nồng độ mol/lít của tất cả các chất tan có trong dung dịch sau phản ứng là 

A. 0,08M B. 0,1M C. 0,12M D. 0,14M 

8 ĐỀ MẪU ÔN THI CUỐI KÌ 2 

Đề 22 

MĐ: HTTPd2kII-1011321 

Trang 72/112 


--- Hết hóa vô cơ 12 --- 

 

1 Để bảo quản dung dịch muối Fe(II), người ta thường sử dụng cách sau: 

A. Đậy kín dung dịch. B. Ngâm đinh sắt sạch trong dung dịch. 

C. Cho một ít bột Cu và dung dịch. D. Cho axit HNO 3 vào dung dịch. 

2 Hiện tượng xảy ra khi dẫn từ từ H 2 S vào dung dịch FeCl 3 là: 

A. Tạo thành kết tủa màu đen. 

B. Tạo thành kết tủa màu vàng, dung dịch chuyển dần sang màu lục nhạt. 

C. Tạo kết tủa màu trắng, dung dịch chuyển dần sang màu lục nhạt. 

D. Không có hiện tượng gì. 

3 Nung nóng hỗn hợp gồm bột Al và Fe 3 O 4 (không có không khí) đến phản ứng hoàn toàn. Chia đôi chất rắn thu 

được, một phần hòa tan bằng dung dịch NaOH dư thấy thoát ra 6,72 lít khí (đkc), phần còn lại hòa tan trong dung 

dịch HCl dư thoát ra 26,88 lít khí (đkc). Số gam mỗi chất trong hỗn hợp ban đầu là: 

A. 27 gam Al và 69,6 gam Fe 3 O 4 B. 54 gam Al và 139,2 gam Fe 3 O 4 

C. 36 gam Al và 139,2 gam Fe 3 O 4 D. 54 gam Al và 104,4 gam Fe 3 O 4 

4 Cho 13,92 gam Fe 3 O 4 tác dụng hoàn toàn với dung dịch HNO 3 , sau phản ứng thu được dung dịch X và 0,448 lít 

khí N x O y (sản phẩm khử duy nhất ở đktc). Khối lượng HNO 3 nguyên chất đã tham gia phản ứng là 


5 Tiến hành 2 thí nghiệm: 

- TN1: cho m gam bột sắt dư vào V 1 lít dung dịch CuSO 4 1M. 

- TN2: cho m gam bột sắt dư vào V 2 lít dung dịch AgNO 3 0,1M. 

Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, khối lượng chất rắn thu được ở hai thí nghiệm đều bằng nhau. Giá trị của V 1 

so với V 2 là 

A. V 1 = V 2 B. V 1 = 10V 2 C. V 1 = 5V 2 D. V 2 = 2V 2 

6 Cho hỗn hợp gồm BaO, FeO, CuO, Al 2 O 3 vào nước dư thu được dung dịch X và phần không tan Y. Dẫn CO dư 

qua Y nung nóng được rắn Z. Biết Y tan một phần trong dung dịch NaOH. (Các phản ứng xảy ra hoàn toàn). Chỉ ra 

phát biểu đúng: 


A. Dung dịch X chứa Ba(AlO 2 ) 2 và Ba(OH) 2 . 

B. Rắn Z gồm Fe, Cu, Al. 

C. Rắn Y tan hết trong dung dịch HCl dư. 

D. Sục CO 2 dư vào dung dịch X được kết tủa Al(OH) 3 , BaCO 3 . 

7 Phát biểu nào sau đây không đúng? 










Thầy Hùng _ 0962.757.216 




A. Hòa tan hỗn hợp NaNO 2 và NaNO 3 vào nước thu được dung dịch pH > 7. 

B. Khi nhôm tan trong dung dịch NaOH thì Al là chất khử còn NaOH là chất oxi hóa. 

C. Dung dịch Na 2 CO 3 làm phenolphtalein không màu chuyển sang màu hồng. 

D. Hòa tan Na 2 SO 4 .Al 2 (SO 4 ) 3 .24H 2 O vào nước thu được dung dịch có môi trường axit yếu. 

8 Hòa tan m gam hỗn hợp gồm Fe và Cu (trong đó Fe chiếm 40% khối lượng) bằng dung dịch HNO 3 thu được dung 

dịch X và 0,448 lít NO duy nhất (đktc) và còn lại 0,65m gam kim loại. Cô cạn dung dịch X thu được khối lượng 

muối khan là 


9 Cho 7,8 gam hỗn hợp Al và Al 2 O 3 tác dụng với dung dịch NaOH dư thu được dung dịch A và V lít khí (đkc) bay ra. 

Sục khí CO 2 vào dung dịch A đến dư thu được 15,6 gam kết tủa. Giá trị của V là 

A. 2,24 B. 3,36 C. 6,72 D. 4,48 

10 Cho một lượng hỗn hợp CuO và Fe 2 O 3 tan hết trong dung dịch HCl thu được hai muối có tỉ lệ mol 1:1. Phần trăm 

khối lượng CuO và Fe 2 O 3 trong hỗn hợp lần lượt là 

A. 30% và 70% B. 40% và 60% C. 60% và 40% D. 50% và 50% 

11 Hai kim loại có thể được điều chế bằng phương pháp điện phân dung dịch là 

A. Al và Mg B. Na và Fe C. Cu và Ag D. Mg và Zn 

12 Thêm kiềm đến dư vào dung dịch muối Cr 3+ , nếu thêm tiế dung dịch Br 2 thì thu được sản phẩm có chứa 

A. CrO 

 

B. CrO 

 

C. CrO 

 

D. Cr 2+ 

13 Cho 11,6 gam muối FeCO 3 tác dụng vừa đủ với dung dịch HNO 3 , được hỗn hợp khí CO 2 , NO và dung dịch X. 

Khi thêm dung dịch HCl (dư) vào dung dịch X, thì dung dịch thu được hòa tan tối đa bao nhiêu gam bột đồng kim 

loại (biết rằng có khí NO bay ra)? 

A. 14,4 gam B. 7,2 gam C. 16 gam D. 32 gam 

14 Hòa tan hoàn toàn 29,2 gam hỗn hợp X gồm Al và Sn bằng dung dịch HCl (dư), thu được 11,2 lít khí H 2 (đktc). 

Thể tích khí O 2 (ở đktc) cần để phản ứng hoàn toàn với 29,2 gam hỗn hợp X là 


15 Phản ứng nào sau đây không tạo ra 2 muối? 

A. CO 2 + NaOH dư B. NO 2 + NaOH dư 

C. Ca(HCO 3 ) 2 + NaOH dư D. Fe 3 O 4 + HCl dư 

16 Để tinh chế quặng boxit (Al 2 O 3 có lẫn SiO 2 và Fe 2 O 3 ) người ta cho quặng (dạng bột) lần lượt tác dụng với các 

chất: 

A. NaOH, CO 2 B. HCl, CO 2 C. NaOH, CuCl 2 D. HCl, NH 3 

17 Khi cho Cu tác dụng với dung dịch chứa H 2 SO 4 loãng và NaNO 3 , vai trò của NaNO 3 trong phản ứng là 

A. chất xúc tác B. chất oxi hóa C. môi trường D. chất khử 

18 Có 4 dung dịch muối riêng biệt: CuCl 2 , ZnCl 2 , FeCl 3 , AlCl 3 . Nếu thêm dung dịch KOH (dư) vào 4 dung dịch trên, 

lọc kết tủa cho vào dung dịch NH 3 dư thì số lượng kết tủa thu được là 

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 

19 Khối lượng K 2 Cr 2 O 7 cần dùng để oxi hóa hết 0,6 mol FeSO 4 trong dung dịch có H 2 SO 4 loãng làm môi trường là 

A. 59,2 B. 24,9 C. 29,4 D. 29,6 


20 Cho các chất: Cr(OH) 3 , Al 2 (SO 4 ) 3 , Mg(OH) 2 , Zn(OH) 2 , NaHS, CrO 3 . Số chất trong dãy có tính lưỡng tính là 

A. 5 B. 2 C. 3 D. 4 

21 Hòa tan m gam hỗn hợp Fe, Fe 2 O 3 vào 1,6 lít dung dịch HNO 3 1M, phản ứng xảy ra hoàn toàn thu 2,24 lít khí NO 

(đktc), dung dịch A và 2,8 gam Fe. Giá trị m là 

A. 54,4 B. 51,6 C. 44,5 D. 40,4 





Trang 73/112 







22 Khi cho Ba(OH) 2 dư vào dung dịch chứa FeCl 3 , CuSO 4 , AlCl 3 thu được kết tủa. Nung kết tủa trong không khí đến 

khi khối lượng không đổi, thu được chất rắn X. Chất rắn X chứa: 




A. Fe 2 O 3 , CuO B. Fe 2 O 3 , CuO, BaSO 4 

C. Fe 3 O 4 , CuO, BaSO 4 D. FeO, CuO, Al 2 O 3 

23 Cho hỗn hợp Fe và Cu tác dụng hết với dung dịch HNO 3 , sau khi phản ứng xong, thu được dung dịch A chỉ chứa 

1 chất tan duy nhất. Chất tan đó là 

A. Fe(NO 3 ) 3 B. Cu(NO 3 ) 2 C. Fe(NO 3 ) 2 D. HNO 3 

24 Đốt nóng một hỗn hợp gồm Al và 16 gam Fe 2 O 3 (trong điều kiện không có không khí) đến khi phản ứng xảy ra 

hoàn toàn, thu được hỗn hợp rắn X. Cho X tác dụng vừa đủ với V ml dung dịch NaOH 1M sinh ra 3,36 lít H 2 (đktc). 

Giá trị của V là 

A. 150 B. 100 C. 200 D. 300 

25 Điều nào là sai trong các câu sau đây: 

A. Hỗn hợp Na 2 O, Al 2 O 3 có thể tan hết trong nước. 

B. Hỗn hợp Fe 2 O 3 , Cu có thể tan hết trong HCl. 

C. Hỗn hợp KNO 3 , Cu có thể tan hết trong NaHSO 4 . 

D. Hỗn hợp FeS, CuS có thể tan hết trong HCl. 

26 Nhỏ từ từ dung dịch NaOH đến dư vào dung dịch X. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn chỉ thu được dung 

dịch trong suốt. Chất tan trong dung dịch là 

A. AlCl 3 B. CuSO 4 C. Fe(NO 3 ) 3 D. Ca(HCO 3 ) 2 


A. Crom (VI) oxit là oxit bazơ. 

B. Ancol etylic bốc cháy khi tiếp xúc với CrO 3 . 

C. Khi phản ứng với dung dịch HCl, kim loại Cr bị oxi hóa thành ion Cr 2+ . 

D. Crom (III) oxit và crom (III) hiđroxit đều là chất có tính lưỡng tính. 

28 Kim loại M có thể được điều chế bằng cách khử ion của nó trong oxit bởi khí H 2 ở nhiệt độ cao. Mặt khác, kim 

loại M khử được ion H + trong dung dịch axit loãng thành H 2 . Kim loại M là 

A. Al B. Mg C. Fe D. Cu 

29 Cho phản ứng: CrCl 3 + Cl 2 + NaOH → Na 2 CrO 4 + NaCl + H 2 O. Khi cân bằng phản ứng trên, hệ số của NaOH là 

A. 10 B. 12 C. 14 D. 16 

30 Cho m gam bột crom phản ứng hoàn toàn với dung dịch HCl (dư) thu được V lít khí H 2 (đktc). Mặt khác cũng m 

gam bột crom trên phản ứng hoàn toàn với khí O 2 (dư) thu được 15,2 gam oxit duy nhất. Giá trị của V là 

A. 2,24 B. 4,48 C. 3,36 D. 6,72 

Đề 23 


1 Khi hòa tan một mẫu sắt bằng dung dịch H 2 SO 4 loãng dư thu được 1,12 lít khí (đktc) và dung dịch A. Cho từ từ 

dung dịch KMnO 4 2M vào dung dịch A cho đến khi màu tím biến mất thì dùng hết V lít dung dịch KMnO 4 . Giá trị 

của V là 

A. 0,005 B. 0,02 C. 0,125 D. 0,5 

2 Hòa tan Fe vào dung dịch AgNO 3 dư, dung dịch thu được chứa chất nào sau đây? 



C. Fe(NO 3 ) 2 , Fe(NO 3 ) 3 , AgNO 3 D. Fe(NO 3 ) 3 , AgNO 3 

3 Để điều chế Fe(NO 3 ) 2 ta có thể dùng phản ứng nào sau đây? 

A. Fe + HNO 3 B. Fe(NO 3 ) 3 (dd) + Fe C. FeO + HNO 3 D. FeS + HNO 3 

4 Cấu hình electron nào sau đây là của ion Fe 2+ ? 




Trang 74/112 








Thầy Hùng _ 0962.757.216 





5 Cho 8,4 gam Fe vào dung dịch có chứa 0,4 mol AgNO 3 . Kết thúc phản ứng, khối lượng bạc kim loại thu được: 


6 Cho dung dịch FeCl 2 , ZnCl 2 tác dụng với dung dịch NaOH dư, sau đó lấy kết tủa nung trong không khí đến khối 

lượng không đổi, chất rắn thu được là 


7 Cho từ từ dung dịch NaOH 1M vào dung dịch chứa 26,05 gam hỗn hợp FeCl 2 và AlCl 3 cho đến khi thu được kết 

tủa có khối lượng không đổi thì ngừng lại. Đem kết tủa này nung trong không khí đến khối lượng không đổi thì được 

8 gam chất rắn. Thể tích dung dịch NaOH đã dùng là 


8 Thí nghiệm nào sau đây có kết tủa sau phản ứng. 

A. Cho dd NaOH đến dư vào dd Cr(NO 3 ) 3 . 

B. Cho dd HCl dến dư vào dd NaAlO 2 hoặc Na[Al(OH) 4 ]. 

C. Cho dd NH 3 đến dư vào dung dịch AlCl 3 . 

D. Thổi CO 2 đến dư vào dung dịch Ca(OH) 2 . 

9 Thể tích dung dịch HNO 3 1M loãng ít nhất cần dùng để hòa tan hoàn toàn một hỗn hợp gồm 0,15 mol Fe và 0,15 

mol Cu (biết rằng phản ứng tạo ra chất khử duy nhất là NO) 

A. 1 lít B. 0,6 lít C. 0,8 lít D. 1,2 lít 

10 Nung hỗn hợp gồm 10,8 gam bột nhôm với 16 gam bột Fe 2 O 3 (không có không khí), hiệu suất phản ứng là 80% 

thì khối lượng Al 2 O 3 thu được là 


11 Thêm 0,02 mol NaOH vào dung dịch chứa 0,01 mol CrCl 2 , rồi để trong không khí đến phản ứng hoàn toàn thì 

khối lượng kết tủa cuối cùng thu được là 


12 Kim loại nhôm được điều chế từ quặng nào sau đây? 

A. quặng cromit B. quặng boxit C. quặng hematit D. quặng pyrit 

13 Cho một luồng khí CO đi qua ống sứ đựng m gam Fe 2 O 3 nung nóng. Sau một thời gian thu được 10,44 gam chất 

rắn X gồm Fe, FeO, Fe 2 O 3 và Fe 3 O 4 . Hòa tan hết X trong dung dịch HNO 3 đặc, nóng thu được 4,368 lít NO 2 (sản 

phẩm khử duy nhất ở đktc). Tính m? 


14 Dung dịch nào dưới đây không hòa tan được kim loại Cu? 

A. dd hỗn hợp NaNO 3 và HCl B. dd HNO 3 đặc, nguội 

C. dd FeCl 3 D. dd NaHSO 4 

15 Biến đổi hóa học nào là do Al(OH) 3 có tính axit? 

A. Al(OH) 3 (r) ⟶ Al 3+ (dd) B. Al(OH) 3 (r) ⟶ Al 2 O 3 

C. Al(OH) 3 (r) ⟶ AlO 

 

(dd) D. Al(OH) 3 (r) ⟶ Al 2 O 3 (r) ⟶ Al 

16 Ba hỗn hợp kim loại: 1) Cu-Ag; 2) Cu-Al; 3) Cu-Mg. Dùng dung dịch của cặp chất nào sau đây để nhận biết các 

hỗn hợp trên? 


A. HCl và AgNO 3 B. HCl và NaOH C. HCl và Al(NO 3 ) 3 D. HCl và Mg(NO 3 ) 2 

17 Hợp chất nào sau đây của sắt vừa có tính oxi hóa, vừa có tính khử? 

A. Fe(OH) 3 B. Fe 2 (SO 4 ) 3 C. Fe 2 O 3 D. FeO 

18 Nhôm hiđroxit thu được từ cách làm nào sau đây? 

A. Thổi dư khí CO 2 vào dung dịch natri aluminat. 





Trang 75/112 





B. Cho dư dung dịch HCl vào dung dịch natri aluminat. 

C. Cho Al 2 O 3 tác dụng với nước. 






D. Cho dư dung dịch NaOH vào dung dịch AlCl 3 

19 Cho phản ứng: NaCrO 2 + Br 2 + NaOH ⟶ Na 2 CrO 4 + NaBr + H 2 O. Khi cân bằng phản ứng trên (hệ số là các số 

nguyên tối giản), hệ số của NaOH là 

A. 2 B. 4 C. 6 D. 8 

20 Có các lọ hóa chất mất nhãn trong mỗi lọ đựng một trong các dung dịch sau: FeCl 2 , (NH 4 ) 2 SO 4 , FeCl 3 , CuCl 2 , 

AlCl 3 , NH 4 Cl. Chỉ dùng các ống nghiệm và dung dịch NaOH lần lượt thêm vào từng dung dịch có thể nhận biết tối 

đa được mấy dung dịch trong số các dung dịch kể trên? 

A. 4 B. 2 C. 5 D. 3 

21 Khối lượng K 2 Cr 2 O 7 cần lấy để tác dụng đủ với 0,9 mol FeSO 4 trong dung dịch H 2 SO 4 làm môi trường là 


22 Cho 3,84 gam Cu phản ứng với 80 ml dung dịch chứa NaNO 3 1M và H 2 SO 4 (loãng) 0,5M. Thể tích khí thoát ra ở 

đktc là 

A. 336 ml B. 112 ml C. 224 ml D. 448 ml 

23 Cho khí CO khử hoàn toàn 10 gam quặng hematit đỏ. Lượng sắt thu được cho tác dụng hết với dung dịch H 2 SO 4 

loãng thu được 2,24 lít H 2 (đktc). Phần trăm khối lượng tạp chất trong quặng là 

A. 80% B. 75% C. 20% D. 25% 

24 Cho 200 ml dung dịch NaOH vào 300 ml dung dịch Al(NO 3 ) 3 0,3M thu được 4,68 gam kết tủa. Nồng độ mol của 

dung dịch NaOH ban đầu là 

A. 1,3M hoặc 0,8M B. 1,6M hoặc 0,9M C. 1,8M hoặc 0,9M D. 1,5M hoặc 0,9M 

25 Hỗn hợp X gồm Mg và Al 2 O 3 . Cho 3 gam X tác dụng với dung dịch HCl dư giải phóng V lít khí (đktc). Dung 

dịch thu được cho tác dụng với dung dịch NH 3 dư, lọc và nung kết tủa được 41,2 gam bột oxit. V có giá trị là 


26 Hòa tan hoàn toàn 5 gam hỗn hợp gồm bột Al và kim loại kiềm M vào nước (dư). Sau phản ứng chỉ thu được 

dung dịch A và 4,48 lít khí (đktc). Cho từ từ dung dịch HCl vào dung dịch A để lượng kết tủa thu được là lớn nhất. 

Lọc kết tủa, đem nung đến khối lượng không đổi thu được chất rắn có khối lượng là 5,1 gam kim loại. Kim loại M là 

A. K B. Na C. Rb D. Li 


A. Crom (VI) oxit là oxit bazơ. 

B. Ancol etylic bốc cháy khi tiếp xúc với CrO 3 . 

C. Khi phản ứng với dung dịch HCl, kim loại Cr bị oxi hóa thành ion Cr 2+ . 

D. Crom (III) oxit và Crom (III) hiđroxit đều là chất có tính lưỡng tính. 

28 Thêm từ từ dung dịch KOH đến dư vào dung dịch K 2 Cr 2 O 7 được dung dịch X, sau đó thêm tiếp dung dịch H 2 SO 4 

đến dư vào dung dịch X thì thấy màu của dung dịch sẽ chuyển từ 

A. Da cam sang vàng, rồi từ vàng sang không màu. 

B. Không màu sang da cam, rồi từ da cam sang không màu. 

C. Da cam sang vàng, rồi từ vàng sang da cam. 

D. Không màu sang vàng, sau đó từ vàng sang da cam. 


29 Cho hỗn hợp gồm Fe và Cu dư vào dung dịch HNO 3 thấy thoát ra khí NO. Muối thu được trong dung dịch là 

muối nào sau đây: 

A. Fe(NO 3 ) 3 B. Fe(NO 3 ) 3 và Cu(NO 3 ) 2 

C. Fe(NO 3 ) 2 và Cu(NO 3 ) 2 D. Cu(NO 3 ) 2 

30 Cho từ từ dung dịch HCl vào dung dịch natri aluminat (NaAlO 2 ) đến dư, có hiện tượng: 

A. Tạo kết tủa keo, sau đó kết tủa không tan sau thí nghiệm. 

Trang 76/112 











Thầy Hùng _ 0962.757.216 




B. Dung dịch vẫn trong suốt, không tạo kết tủa. 

C. Tạo kết tủa keo, sau đó kết tủa tan dần, cho đến dung dịch trong suốt. 

D. Lúc đầu nhỏ dung dịch không có dầu hiệu, sau thí nghiệm một thời gian xuất hiện kết tủa keo. 

Đề 24 


1 Để điều chế Al(OH) 3 cho: 

A. dd HCl dư + dd NaAlO 2 B. dd NaAlO 2 + CO 2 

C. dd NaOH dư + dd Al 2 (SO 4 ) 3 D. Al 2 O 3 + H 2 O 

2 Cho từ từ dung dịch NaOH vào dung dịch AlCl 3 đến dư, có hiện tượng: 

A. Tạo kết tủa keo trắng, kết tủa tăng dần, sau đó kết tủa không tan sau thí nghiệm. 

B. Dung dịch vẫn trong suốt, không tạo kết tủa. 

C. Tạo kết tủa keo trắng, kết tủa tăng dần sau đó kết tủa tan dần đến dung dịch trong suốt. 

D. Lúc đầu không có dấu hiệu sau một lúc thí nghiệm thấy xuất hiện kết tủa keo. 

3 Cho dung dịch chứa x mol NaAlO 2 tác dụng với dung dịch chứa y mol HCl. Tỉ lệ T = x/y phải như thế nào để thu 

được kết tủa: 

A. T = 0,5 B. T = 1 C. T > 1/4 D. T < 1/4 

4 Thực hiện các thí nghiệm sau: 

(1) Đốt dây sắt trong khí clo. 

(2) Đốt nóng hỗn hợp bột Fe và S (trong điều kiện không có không khí). 

(3) Cho FeO vào dung dịch HNO 3 loãng dư. 

(4) Cho Fe vào dung dịch Fe 2 (SO 4 ) 3 . 

(5) Cho Fe vào dung dịch H 2 SO 4 loãng dư. 

Số thí nghiệm tạo ra muối sắt (II) là: 

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 

5 Cho sơ đồ phản ứng sau: X → Al(OH) 3 → Y. 

X và Y lần lượt là chất nào nào sau đây: 

A. Al 2 O 3 , KAlO 2 B. KAlO 2 , Al 2 O 3 C. AlCl 3 , Al D. A, B, C đúng 

6 Câu phát biểu nào sau đây không đúng? 

A. Al có thể tan được trong dung dịch CH 3 COOH và dung dịch Ca(OH) 2 . 

B. Khi Al tan trong dung dịch kiềm, Al đã khử H 2 O. 

C. Vật làm bằng nhôm không có khả năng tác dụng với nước ở nhiệt độ cao. 

D. Người ta có thể dùng bình bằng nhôm để chuyên chở HNO 3 đặc nguội hoặc HCl đặc nguội. 

7 Phân biệt 3 kim loại Al, Cu, Zn bằng các tổ hợp chất sau: 

(1) HCl, NaOH (2) HNO 3 , NaOH (3) H 2 SO 4 loãng, dd NH 3 (4) Nước, H 2 SO 4 

A. Chỉ có 1, 2 B. 2, 3 C. Chỉ có 3 D. 3, 4 


8 Dãy các chất đều tác dụng với dung dịch Fe(NO 3 ) 2 : 

A. AgNO 3 , NaOH, Cu. B. AgNO 3 , Br 2 , NH 3 . 

C. NaOH, Mg, KCl. D. KI, Br 2 , NH 3 . 

9 Dãy gồm các chất đều tác dụng được với dung dịch FeCl 3 : 

A. NH 3 , KI, H 2 S. B. Fe, Cu, HCl, AgNO 3 . 




C. Br 2 , NH 3 , Fe, NaOH. D. NaNO 3 , Cu, KMnO 4 , H 2 S. 

Trang 77/112 






10 Nguyên liệu dùng để sản xuất gang là : 




A. Quặng sắt, oxi nguyên chất, than đá. B. Quặng sắt, than cốc, chất chảy, không khí. 

C. Quặng sắt, chất chảy, than đá. D. Quặng sắt, không khí, than đá. 

11 Để điều chế Fe(NO 3 ) 2 ta có thể dùng phương pháp nào? 

A. Fe + HNO 3 dư B. HNO 3 + Fe dư C. Fe(OH) 2 + HNO 3 D. FeO + HNO 3 dư 

12 Để chuyển FeCl 3 thành FeCl 2 người ta cho dung dịch FeCl 3 tác dụng với kim loại nào sau đây: 

A. Fe B. Cu C. Ag D. A và B đều được 


A. Kim loại Cr được điều chế bằng phản ứng nhiệt nhôm. 

B. Kim loại Mg được điều chế từ MgO bằng chất khử CO ở nhiệt độ cao. 

C. Kim loại Al được điều chế từ Al 2 O 3 bằng điện phân nóng chảy. 

D. Kim loại Fe được điều chế từ Fe 2 O 3 bằng chất khử CO ở nhiệt độ cao. 

14 Thêm từ từ dung dịch KOH đến dư vào dung dịch K 2 Cr 2 O 7 được dung dịch X, sau đó thêm tiếp dung dịch H 2 SO 4 

đến dư vào dung dịch X, thì thấy màu của dung dịch sẽ chuyển từ: 

A. da cam sang vàng, rồi từ vàng sang không màu. 

B. không màu sang da cam, rồi từ da cam sang không màu. 

C. da cam sang vàng, rồi từ vàng sang da cam. 

D. không màu sang vàng, sau đó từ vàng sang da cam. 

15 Chọn phát biểu đúng. 

A. Cr 2 O 3 lưỡng tính, tan trong axit hay kiềm đặc. 

B. Crom là kim loại lưỡng tính tương tự Al. 

C. Cr và Al tác dụng dung dịch NaOH tạo khí H 2 . 

D. Cr(OH) 2 khá bền trong không khí hoặc với chất oxi hóa. 

16 Phát biểu nào sau đây là sai? 

A. Cr(OH) 3 tan trong dung dịch NaOH. 

B. Trong môi trường axit, Zn khử Cr 3+ thành Cr. 

C. Photpho bốc cháy khi tiếp xúc với CrO 3 . 

D. Trong môi trường kiềm, Br 2 oxi hóa CrO 

 

thành CrO . 

17 CrO 3 thuộc loại: 

A. Oxit axit B. Oxit bazơ C. Oxit lưỡng tính D. Oxit trung tính 

18 Sục khí Cl 2 vào dung dịch CrCl 3 trong môi trường NaOH. Sản phẩm thu được là: 

A. Na 2 Cr 2 O 7 , NaCl, H 2 O. B. Na 2 CrO 4 , HCl, H 2 O. 

C. NaCrO 2 , NaCl, NaClO, H 2 O. D. Na 2 CrO 4 , NaCl, H 2 O. 

19 Đốt cháy bột Al trong bình khí Cl 2 dư, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn khối lượng chất rắn trong bình tăng 

4,26 gam. Khối lượng Al đã phản ứng là 


20 Cho 16,2 gam kim loại M tác dụng hoàn toàn với 0,15 mol oxi, chất rắn thu được tác dụng hết với dung dịch HCl 

tạo ra 0,6 mol H 2 . Kim loại M là 


A. Fe B. Al C. Ca D. Mg 

21 Nung nóng hỗn hợp a gam FeO và 1,35 gam Al. Sau một thời gian được chất rắn X. Cho toàn bộ chất rắn X tác 

dụng với HNO 3 loãng dư thu được 1,568 lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất) ở đkc. Giá trị a là: 

A. 4,32 B. 3,96 C. 3,36 D. 2,16 






Trang 78/112 








Thầy Hùng _ 0962.757.216 




22 Cho 16 gam Fe 2 O 3 tác dụng với m gam Al thu được hỗn hợp chất rắn A. Cho A tác dụng với HCl dư thu được 

7,84 lít khí H 2 (đkc) (các phản ứng xảy ra hoàn toàn). Giá trị m là 

A. 5,4 B. 2,7 C. 9,54 D. 8,1 

23 Cho 150 cm 3 dung dịch NaOH 7M vào 100 cm 3 dung dịch Al 2 (SO 4 ) 3 1M. Dung dịch sau phản ứng có chứa 

A. 0,25 mol OH B. 0,45 mol OH C. 0,85 mol OH D. 0,65 mol OH 

24 Cho V lít dung dịch NaOH 2M vào dung dịch chứa 0,1 mol Al 2 (SO 4 ) 3 vào 0,1 mol H 2 SO 4 đến khi phản ứng hoàn 

toàn, thu được 7,8 gam kết tủa. Giá trị lớn nhất của V để thu được lượng kết tủa trên là 

A. 0,45 B. 0,35 C. 0,25 D. 0,05 

25 Cho 28,8 gam hỗn hợp A gồm Fe và Fe 3 O 4 tác dụng với dung dịch HCl dư, được dung dịch B. Cho B tác dụng 

với dung dịch NaOH dư, kết tủa thu được mang nung trong không khí đến khối lượng không đổi được 32 gam chất 

rắn. Số mol Fe 3 O 4 là 

A. 0,09 B. 0,10 C. 0,11 D. 0,12 

26 Hòa tan 5,6 gam Fe bằng dung dịch H 2 SO 4 loãng (dư), thu được dung dịch X. Dung dịch X phản ứng vừa đủ với 

V ml dung dịch KMnO 4 0,5M. Giá trị của V là 

A. 80 B. 40 C. 20 D. 60 

27 Cho m gam hỗn hợp X gồm FeO, Fe 2 O 3 , Fe 3 O 4 vào một lượng vừa đủ dung dịch HCl 2M, thu được dung dịch Y 

có tỉ lệ số mol Fe 2+ và Fe 3+ là 1 : 2. Chia Y thành 2 phần bằng nhau. Cô cạn phần 1 thu được m 1 gam muối khan. Sục 

khí clo (dư) vào phần 2, cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được m 2 gam muối khan. Biết m 2 – m 1 = 0,71. Thể tích 

dung dịch HCl đã dùng là 

A. 240 ml B. 80 ml C. 320 ml D. 160 ml 

28 Hòa tan hoàn toàn 6,05 gam hỗn hợp gồm FeCl 2 và NaCl (có tỉ lệ mol 1 : 3) vào một lượng nước dư, thu được 

dung dịch X. Cho dung dịch AgNO 3 dư vào dung dịch X, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn sinh ra m gam chất rắn. 

Giá trị m là 

A. 14,35 B. 13,64 C. 2,16 D.16,51 

29 Từ 1 tấn quặng hematit (A) điều chế được 420 kg Fe. Từ 1 tấn quặng manhetit (B) điều chế được 504 kg Fe. Phải 

trộn hai quặng trên với khối lượng là bao nhiêu để được 1 tấn quặng hỗn hợp mà từ 1 tấn quặng hỗn hợp này điều 

chế được 480 kg Fe? 

A. hematit: 0,628 tấn, manhetit: 0,372 tấn. B. hematit: 0,826 tấn, manhetit: 0,174 tấn. 

C. hematit: 0,714 tấn, manhetit: 0,286 tấn. D. hematit: 0,286 tấn, manhetit: 0,714 tấn. 

30 Đốt cháy bột crom trong oxi dư thu được 2,28 gam một oxit duy nhất. Khối lượng crom bị đốt cháy là 


Đề 25 


1 Trong các chất sau, cặp chất nào cùng tồn tại trong dung dịch? 

A. NaAlO 2 và KOH B. KHSO 4 và Ca(HCO 3 ) 2 

C. Al(NO 3 ) 3 và Na 2 CO 3 D. Fe(NO 3 ) 2 và AgNO 3 

2 Cho các chất rắn: Al, Al 2 O 3 , Na 2 O, Mg, Ca, MgO. Dãy chất nào tan hết trong dung dịch NaOH dư? 

A. Al 2 O 3 , Ca, Mg, MgO. B. Al, Al 2 O 3 , Na 2 O, Ca, Mg. 

C. Al, Al 2 O 3 , Ca, MgO. D. Al, Al 2 O 3 , Na 2 O, Ca. 


3 Trường hợp nào không có sự tạo thành Al(OH) 3 ? 

A. Cho dung dịch NH 3 vào dung dịch Al 2 (SO 4 ) 3 . 

B. Cho HCl dư vào dung dịch NaAlO 2 . 

C. Cho Al 4 C 3 vào nước. 

D. Cho CO 2 vào dung dịch NaAlO 2 . 





Trang 79/112 





4 Để điều chế Al phải dùng phương pháp nào? 




A. phương pháp nhiệt luyện. B. phương pháp thủy luyện. 

C. phương pháp điện phân dung dịch. D. phương pháp điện phân nóng chảy. 

5 Khi cho từ từ dung dịch NaOH dư vào dung dịch AlCl 3 thì hiện tượng quan sát được là 

A. tạo ra kết tủa keo trắng rồi tan ngay thu được dung dịch trong suốt. 

B. tạo ra kết tủa keo trắng tăng dần đến cực đại rồi dừng lại. 

C. Tạo ra kết tủa keo trắng tăng dần đến cực đại, sau đó tan dần đến dung dịch trong suốt. 

D. tạo kết tủa keo trắng tan ngay sau đó kết tủa tăng dần đến cực đại. 

6 Nung nóng 24,1 gam hỗn hợp Al và Fe 2 O 3 để thực hiện phản ứng nhiệt nhôm hoàn toàn. Cho hỗn hợp thu được tác 

dụng với dung dịch kiềm dư thì thấy thoát ra 3,36 lít khí (đktc). Phần trăm khối lượng mỗi chất trong hỗn hợp đầu là 

A. 33,6% Al và 66,4% Fe 2 O 3 . B. 43,6% Al và 56,4% Fe 2 O 3 . 

C. 53,6% và 46,4% Fe 2 O 3 . D. 36,6% Al và 63,4% Fe 2 O 3 . 

7 Cho m gam hỗn hợp Al và Na vào nước thu được 8,96 lít khí (đkc), còn nếu m gam hỗn hợp đó tác dụng với dung 

dịch HCl dư thì thu được 15,68 lít khí (đkc). Giá trị m là 


8 Cho 31,2 gam hỗn hợp gồm bột Al và Al 2 O 3 tác dụng với một lượng vừa đủ dung dịch NaOH thu được 13,44 lít H 2 

(đkc). Hỏi số mol NaOH đã dùng là bao nhiêu? 

A. 0,4 mol B. 0,6 mol C. 0,8 mol D. 1 mol 

9 Cho 150 cm 3 dung dịch NaOH 7M vào 100 cm 3 dung dịch Al 2 (SO 4 ) 3 1M. Dung dịch sau phản ứng có chứa 

A. 0,25 mol OH B. 0,45 mol OH C. 0,85 mol OH D. 0,65 mol OH 

10 Hòa tan hoàn toàn 10,8 gam Al trong một lượng 800 ml dung dịch H 2 SO 4 1M thu được dung dịch X. Thể tích 

dung dịch NaOH 0,5M phải thêm vào dung dịch X để có kết tủa sau khi nung đến khối lượng không đổi được 10,2 

gam chất rắn là 

A. 2 lít B. 2 lít hoặc 3,6 lít C. 1,4 lít hoặc 2,4 lít D. 2 lít hoặc 1,4 lít 

11 Cho các chất sau: S, dd CuSO 4 dư, HNO 3 loãng dư, H 2 SO 4 loãng dư nóng, Cl 2 , MgCl 2 , NaOH loãng. Có bao 

nhiêu chất tác dụng với Fe tạo muối Fe(III)? 

A. 2 B. 3 C. 4 D. 5 

12 Cho các chất sau: KI, Cu, Fe, Cl 2 , AgNO 3 , HNO 3 , Ag, Al dư. Dung dịch muối sắt (III) bị khử bởi chất nào sau 

đây tạo ra muối sắt (II)? 

A. Cu, Fe, AgNO 3 . B. Cl 2 , AgNO 3 , HNO 3 , Ag, Al dư. 

C. Cu, Fe, Cl 2 . D. KI, Cu, Fe. 

13 Dung dịch FeCl 3 không tác dụng được với kim loại nào? 


14 Cấu hình electron nào sau đây là của ion Fe 2+ ? 


15 Hòa tan Fe vào dung dịch AgNO 3 dư, dung dịch thu được chứa chất nào sau đây? 


C. Fe(NO 2 ) 2 , Fe(NO 3 ) 3 , AgNO 3 D. Fe(NO 3 ) 2 , Fe(NO 3 ) 3 


16 Nung hỗn hợp các chất: Fe(NO 3 ) 2 , Fe(OH) 2 , FeCO 3 trong không khí đến khối lượng không đổi thu được một chất 

rắn là 

A. Fe 3 O 4 B. Fe 2 O 3 C. FeO D. Fe 

17 Cho bột Fe vào dung dd HNO 3 loãng, phản ứng kết thúc thấy có bột Fe còn dư. Dd thu được sau phản ứng có: 

A. Fe(NO 3 ) 3 B. FeNO 3 ) 3 , HNO 3 C. Fe(NO 3 ) 2 D. Fe(NO 3 ) 2 , Fe(NO 3 ) 3 

18 Cho m gam hỗn hợp Al và Fe phản ứng hoàn toàn với dung dịch HNO 3 loãng dư thu được 2,24 lít NO duy nhất 

(đktc). Mặt khác cho m gam hỗn hợp này phản ứng với dung dịch HCl dư thu được 2,80 lít H 2 . Giá trị của m là 

Trang 80/112 













Thầy Hùng _ 0962.757.216 




A. 8,30 B. 4,15 C. 4,50 D. 6,95 

19 Khử hoàn toàn 6,64 gam hỗn hợp gồm Fe, FeO, Fe 3 O 4 và Fe 2 O 3 bằng CO dư. Dẫn hỗn hợp khí thu được sau phản 

ứng vào dung dịch Ca(OH) 2 dư thu được 8 gam kết tủa. Khối lượng sắt thu được là 


20 Nung hỗn hợp gồm 10,8 gam bột nhôm với 16 gam bột Fe 2 O 3 (không có không khí), hiệu suất phản ứng là 80% 

thì khối lượng Al 2 O 3 thu được là 


21 Hòa tan 39,36 gam hỗn hợp FeO và Fe 3 O 4 vào dung dịch H 2 SO 4 loãng dư thu được dung dịch A. Dung dịch A 

làm mất màu vừa đủ 56 ml dung dịch KMnO 4 1M. Dung dịch A có thể hòa tan vừa đủ bao nhiêu ga Cu? 


22 Cho 0,1 mol FeO tác dụng hoàn toàn với dung dịch H 2 SO 4 loãng thu được dng dịch X. Cho luồng khí clo đi chậm 

qua dung dịch X để phản ứng xảy ra hoàn toàn, cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được muối khan. Khối lượng 

muối khan là giá trị nào sau đây? 


23 Các số oxi hóa đặc trưng của crom là 

A. + 2, + 4, + 6. B. + 2, + 3, + 6. C. + 1, + 2, + 4, + 6. D. + 3, + 4, + 6. 

24 Các chất S, P, C, NH 3 , C 2 H 5 OH,…bốc cháy khi tiếp xúc với: 

25 Muối CrCl 3 : 

A. CrO 3 B. Cr(OH) 3 C. Cr 2 O 3 D. FeO 

A. Chỉ có tính khử. B. Chỉ có tính oxi hóa. 

C. Có tính khử và tính oxi hóa. D. Không có tính khử và tính oxi hóa. 

26 Cho sơ đồ phản ứng: K 2 Cr 2 O 7 + FeSO 4 + H 2 SO 4 ⟶ …Tổng hệ số cân bằng (số nguyên, tối giản) của phản ứng 

trên là 

A. 26 B. 24 C. 25 D. 28 

27 Thêm 0,02 mol NaOH vào dung dịch chứa 0,01 mol CrCl 2 , rồi để trong không khí đến phản ứng hoàn toàn thí 

khối lượng kết tủa cuối cùng thu được là 


28 Lượng Cl 2 và NaOH tương ứng được sử dụng để oxi hóa hoàn toàn 0,01 mol CrCl 3 thành CrO 

 

là 


C. 0,015 mol và 0,10 mol. D. 0,030 mol và 0,14 mol. 

29 Để phân biệt các dung dịch NH 4 Cl, MgCl 2 , (NH 4 ) 2 SO 4 , AlCl 3 , FeCl 2 , FeCl 3 . Hóa chất cần dùng là 

A. dd BaCl 2 B. dd Ba(OH) 2 C. K dư D. dd NaOH 

30 Để điều chế Na 2 CrO 4 ta cho NaCrO 2 tác dụng với chất nào sau đây: 

A. NaOH B. H 2 SO 4 C. FeSO 4 , H 2 SO 4 D. Br 2 , NaOH 

Đề 26 

MĐ: HTTPckII-1011321 

1 Nhỏ từ từ dung dịch H 2 SO 4 loãng vào dung dịch K 2 CrO 4 thì màu của dung dịch chuyển từ 


A. không màu sang màu vàng B. màu da cam sang màu vàng 

C. màu vàng sang màu da cam D. không màu sang màu da cam 

2 Chọn phát biểu không đúng. 

A. Các hợp chất CrO, Cr(OH) 2 tác dụng được với dung dịch HCl còn CrO 3 tác dụng được với dung dịch 

NaOH. 






Trang 81/112 







C. Hợp chất Cr(II) có tính khử đặc trưng còn hợp chất Cr(VI) có tính oxi hóa mạnh. 





3 Nhúng thanh sắt vào dung dịch CuSO 4 , sau một thời gian lấy thanh sắt ra rửa sạch, sấy khô thấy khối lượng tăng 

1,2 gam. Khối lượng Cu đã bám vào thanh sắt là 


4 Cho 7,68 gam Cu tác dụng với 120 ml dung dịch hỗn hợp gồm HNO 3 1M và H 2 SO 4 0,5M (loãng) thu được V lít 

khí NO (đkc). Giá trị V là 


5 Thêm từ từ đến dư dung dịch NH 3 vào dung dịch CuSO 4 thì 

A. có kết tủa xanh, không tan. B. được dung dịch xanh đậm, không kết tủa. 

C. có kết tủa xanh, tan dần đến hết. D. thu được dung dịch không màu, trong suốt. 

6 Hòa tan hoàn toàn 3,22 gam hỗn hợp X gồm Fe, Mg và Zn bằng một lượng vừa đủ dung dịch H 2 SO 4 loãng, thu 

được 1,344 lít hiđro (ở đktc) và dung dịch chứa m gam mối. Giá trị của m là 

A. 9,52 B. 10,27 C. 8,98 D. 7,25 

7 Hòa tan hoàn toàn 2,81 gam hỗn hợp gồm Fe 2 O 3 , MgO, ZnO trong 500 ml axit H 2 SO 4 0,1M (vừa đủ). Sau phản 

ứng, hỗn hợp muối sunfat khan thu được khi cô cạn dung dịch có khối lượng là 


8 Để làm sạch một loại thủy ngân có lẫn tạp chất là Zn, Sn và Pb cần khuấy loại thủy ngân này trong 

A. dd Zn(NO 3 ) 2 B. dd Sn(NO 3 ) 2 C. dd Pb(NO 3 ) 2 D. dd Hg(NO 3 ) 2 

9 Phân biệt các dung dịch: ZnCl 2 , AlCl 3 , FeCl 2 , FeCl 3 , KCl có thể dùng 

A. dd NaOH B. dd NH 3 C. dd Na 2 CO 3 D. quỳ tím 

10 Cho 11,2 lít CO 2 (đktc) qua 200 ml dung dịch Ca(OH) 2 2M. Sau phản ứng thu được bao nhiêu gam kết tủa? 

A. 40 gam B. 50 gam C. 30 gam D. kết quả khác 

11 Khi cho NaOH dư vào dung dịch chứa AlCl 3 , MgCl 2 , FeSO 4 thu được kết tủa, nung kết tủa trong không khí đến 

khối lượng không đổi thu được chất rắn X gồm 

A.FeO, MgO B. Fe 2 O 3 , MgO, Al 2 O 3 C. FeO, MgO, Al 2 O 3 D. Fe 2 O 3 , MgO 

12 Nhận xét nào sai? 

A. Cho từ từ dd AlCl 3 đến dư vào dd NaOH thu được kết tủa. 

B. Cho Al vào dd NaOH dư không thu được kết tủa. 

C. Cho khí CO qua MgO (t 0 ) thu được Mg. 

D. Phèn chua có công thức K 2 SO 4 .Al 2 (SO 4 ) 3 .24H 2 O. 

13 Hiện tượng nào xảy ra khi cho Na kim loại vào dung dịch CuSO 4 ? 

A. Bề mặt kim loại có màu đỏ, dung dịch nhạt màu. 

B. Sủi bọt khí không màu và có kết tủa xanh. 

C. Bề mặt kim loại có màu đỏ và có kết tủa màu xanh. 

D. Sủi bọt khí không màu và có kết tủa màu đỏ. 

14 Hợp chất nào không phải là hợp chất lưỡng tính 

A. Al(OH) 3 B. NaHCO 3 C. Al 2 O 3 D. CaO 


15 Trường hợp nào sau đây không có sự phù hợp giữa tên quặng sắt và công thức hợp chất sắt chính có trong 

quặng? 

A. Hematit nâu chứa Fe 2 O 3 . B. Manhetit chứa Fe 3 O 4 . 

C. Xiđerit chứa FeCO 3 . D. Pirit sắt chứa FeS 2 . 

16 Cặp kim loại nào sau đây bền trong không khí và nước do có màng oxit bảo vệ? 

A. Fe và Al. B. Fe và Cr. C. Mn và Cr. D. Al và Cr. 

Trang 82/112 











Thầy Hùng _ 0962.757.216 




17 Khi điện phân dung dịch NaCl có màng ngăn với hiệu suất 100% sản phẩm thu được là: 

A. H 2 , nước Javen. B. H 2 , Cl 2 , nước Javen. 

C. H 2 , Cl 2 , NaOH. D. H 2 , Cl 2 , NaOH, nước Javen. 

18 Khi nung hỗn hợp các chất Fe(NO 3 ) 2 , Fe(OH) 3 và FeCO 3 trong không khí đến khối lượng không đổi, thu được 

một chất rắn là 

A. Fe B. FeO C. Fe 3 O 4 D. Fe 2 O 3 

19 Nhóm các kim loại nào sau đây đều tác dụng với nước ở nhiệt độ thường tạo dung dịch kiềm? 

A. Na, K, Mg, Ca. B. Be, Ca, Mg, Ba. C. Ba, Na, K, Ca. D. K, Na, Ca, Zn. 

20 Hòa tan 2,16 gam FeO trong lượng dư dung dịch HNO 3 loãng thu được V lít (đktc) khí NO duy nhất. Giá trị của 

V là 


21 Dãy gồm 2 chất chỉ có tính oxi hóa là 

A. Fe 2 O 3 , Fe 2 (SO 4 ) 3 . B. Fe(NO 3 ) 2 , FeCl 3 . C. Fe(OH) 2 , FeO. D. FeO, Fe 2 O 3 . 

22 Hỗn hợp X gồm 3 oxit có số mol bằng nhau: FeO, Fe 2 O 3 , Fe 3 O 4 . Cho m gam X tác dụng với dung dịch HNO 3 dư 

thu được dung dịch Y. Cho Y tác dụng với dung dịch NaOH loãng dư thu được 6,42 gam kết tủa nâu đỏ. Giá trị của 

m là 

A. 2,32 B. 4,64 C. 1,60 D. 4,80 

23 Một oxit có công thức M x O y (M chiếm 72,41% về khối lượng). Khử oxit bằng CO thu được 16,8 gam kim loại. 

Hòa tan kim loại trong dung dịch HNO 3 dư thu được muối M(NO 3 ) 3 và 0,9 mol NO 2 . Xác định công thức oxit. 

A. Fe 3 O 4 B. CuO C. Fe 2 O 3 D. FeO 

24 X là hỗn hợp rắn gồm BaO, Al 2 O 3 , Fe 2 O 3 và CuO. Cho X vào nước dư dung dịch M và rắn N. Rắn N tan một 

phần trong dung dịch NaOH dư, còn lại rắn T. Dẫn một luồng CO dư qua T thu được rắn F. Rắn F có đặc điểm nào 

sau đây? 

A. Tan hết trong dd NaOH dư. B. Tan hết trong dd FeCl 3 dư. 

C. Tan hết trong dd CuSO 4 dư. D. Tan hết trong dd H 2 SO 4 loãng dư. 

25 Để 11,2 gam sắt ngoài không khí bị gỉ thành 13,6 gam chất rắn A. Cho A tác dụng hết với dung dịch HNO 3 loãng, 

dư thu được V (lít) NO (đkc) duy nhất. Giá trị của V (lít) là 

A. 2,24 B. 0,224 C. 3,36 D. 0,336 

26 Tính chất hóa học cơ bản của hợp chất sắt (II) là tính khử. Phản ứng nào sau đây minh họa được cho nhận xét 

trên? 

(1) FeO + H 2 SO 4 loãng ⟶ (2) FeO + H 2 SO 4 đặc ⟶ (3) FeO + Al ⟶ 

(4) FeSO 4 + Mg ⟶ (5) FeCl 2 + Cl 2 ⟶ (6) Fe(OH) 2 + HNO 3 ⟶ 

A. 2, 5, 6. B. 2, 4, 6. C. 1, 3, 5. D. 1, 3, 6. 

27 Chỉ ra những chất có thể dùng để làm mềm một mẫu nước cứng tạm thời chứa Ca(HCO 3 ) 2 ? 

A. Na 2 CO 3 ; Na 3 PO 4 . B. KOH; KCl. C. NaNO 3 ; Na 2 CO 3 . D. HCl; Na 3 PO 4 . 

28 Muốn bảo quản kim loại kiềm, người ta ngâm chúng trong 

A. dầu hỏa B. nước cất C. ancol D. xút 

29 Nguyên liệu chính dùng để sản xuất nhôm là quặng 


A. pirit B. boxit C. cuprit D. đôlômit 

30 Cho 40,5 gam nhôm tác dụng với dung dịch HNO 3 thu được 12,6 lít khí X (đktc) (không có sản phẩm khử nào 

khác). Khí X là 

A. NO 2 B. NO C. N 2 O D. N 2 





Trang 83/112 





Đề 27 


1 Nhỏ từ từ đến dư dung dịch KOH vào dung dịch chứa a (mol) muối AlCl 3 . Đồ thị nào sau đây đúng với thí nghiệm: 

A. B. 

n () ↓ 

n () ↓ 






a 

O a 

n 

C. KOH 

D. 

a 

O 

n () ↓ 

Trang 84/112 


a 

O 

a 

4a 

n KOH 

3a 4a n KOH 

O 

3a 6a n KOH 

a 

n () ↓ 

2 Kim loại dẫn điện tốt nhất, dẻo nhất, cứng nhất, khối lượng riêng lớn nhất lần lượt là: 

A. Ag, Au, Cr, Os. B. Cu, Au, W, Cr. C. Au, Ag, W, Os. D. Ag, Au, Cr, W. 

3 Phương trình nào là phương trình điện phân dung dịch? 

A. AgNO 3 ⟶ Ag + NO 2 + ½ O 2 B. CuCl 2 ⟶ Cu + Cl 2 

C. 2NaOH ⟶ 2Na + ½ O 2 + H 2 O D. Na 2 O + H 2 O ⟶ 2NaOH 

4 Một hỗn hợp gồm hai kim loại Ag và Cu. Phương pháp hóa học để tách hai kim loại trên ra khỏi hỗn hợp là: 

A. Ngâm hỗn hợp trong dd AgNO 3 lọc lấy Ag. Sau đó cho Na vào nước lọc đẩy Cu ra lọc lấy Cu. 

B. Ngâm hỗn hợp trong dd AgNO 3 lọc lấy Ag. Sau đó điện phân dung dịch thu được Cu. 

C. Ngâm hỗn hợp trong dd Cu(NO 3 ) 2 lọc lấy Ag. Sau đó điện phân dung dịch thu được Cu. 

D. Ngâm hỗn hợp trong dd Cu(NO 3 ) 2 lọc lấy Ag. Sau đó điện phân dung dịch thu được Ag. 

5 Để bảo vệ nồi hơi bằng thép người ta thường lót những lá kẽm vào mặt trong của nồi hơi vì 

A. Thép là cực (+) bị oxi hóa. B. Thép là cực (−) không bị oxi hóa. 

C. Zn là cực (−) bị oxi hóa. D. Zn là cực (+) bị oxi hóa. 

6 Cho các chất: Na, Al 2 O 3 , CaO, Fe, Fe 3 O 4 . Số chất tác dụng được với H 2 O ở nhiệt độ thường là 

A. 1 B. 2 C. 3 D, 4 

7 Ion nào sau đây có thể làm mềm nước cứng? 

A. NO , CO 

 

B. SO 

 

C. H + , PO 

 

D. PO , CO 

 

8 Cho dung dịch chứa các ion sau: Na + , Ca 2+ , Mg 2+ , Ba 2+ , H + , NO . Muốn tách được nhiều cation ra khỏi dung dịch 

mà không đưa ion lạ vào dung dịch, người ta dùng: 

A. dd K 2 CO 3 vừa đủ. B. dd Na 2 SO 4 vừa đủ. C. dd KOH vừa đủ. D. dd Na 2 CO 3 vừa đủ. 

9 Cho sơ đồ phản ứng: Fe → FeCl 2 → A → Fe(OH) 3 → B → FeCl 3 → C → Fe(OH) 2 . Các chất A, B, C lần lượt là: 

A. FeO, Fe(OH) 2 , Fe(OH) 3 . B. Fe(OH) 2 , Fe 2 O 3 , FeCl 2 . 

C. Fe(OH) 2 , Fe(OH) 3 , Fe 2 O 3 . D. Fe(OH) 3 , FeO, FeCl 3 . 

10 Có thể điều chế Fe(NO 3 ) 2 bằng phản ứng: 


A. FeO và HNO 3 loãng B. Fe và Fe(NO 3 ) 3 

C. FeCl 2 và AgNO 3 . D. Fe và HNO 3 loãng dư 

11 Để điều chế Na 2 CrO 4 ta cho NaCrO 2 tác dụng với chất nào sau đây: 

A. NaOH B. H 2 SO 4 C. FeSO 4 , H 2 SO 4 D. Br 2 , NaOH 

12 Thép không gỉ (inox) là hợp kim của sắt với: 

A. Al và Cr. B. Al và Mg. C. Cr và Ni. D. Mn và Ni. 










Thầy Hùng _ 0962.757.216 




13 Chỉ dùng dung dịch KOH phân biệt được các chất riêng biệt trong nhóm nào sau đây? 

A. Mg, Al 2 O 3 , Al. B. Mg, K, Na. C. Zn, Al 2 O 3 , Al. D. Fe, Al 2 O 3 , Mg. 

14 Từ Mg(OH) 2 , người ta điều chế Mg bằng cách: 

A. Điện phân Mg(OH) 2 nóng chảy. 

B. Hòa tan Mg(OH) 2 vào dung dịch HCl, sau đó điện phân dung dịch có màng ngăn. 

C. Nhiệt phân Mg(OH) 2 , sau đó khử MgO bằng CO hoặc H 2 ở nhiệt độ cao. 

D. Hòa tan Mg(OH) 2 bằng dung dịch HCl, cô cạn dung dịch sau đó điện phân nóng chảy. 

15 Dung dịch Ba(OH) 2 phản ứng với dãy chất nào sau đây: 

A. CO 2 , Na 2 SO 4 , NaHCO 3 . B. KNO 3 , Na 2 CO 3 , Al. 

C. NaCl, Na 2 CO 3 , Ca(HCO 3 ) 2 . D. NaHCO 3 , NH 4 NO 3 , MgCO 3 . 

16 Cho phản ứng: Al + HNO 3 → Al(NO 3 ) 3 + N 2 O + H 2 O. Hệ số cân bằng (mọi hệ số cân bằng đều để ở dạng số 

nguyên, và tối giản) các chất trong sản phẩm lần lượt là: 

A. 4, 3, 9. B. 2, 2, 5. C. 8, 3, 15. D. 8, 3, 9. 

17 Hoà tan sắt kim loại trong dung dịch HNO 3 loãng dư. Cấu hình electron của cation kim loại có trong dung dịch 

thu được là 

A. [Ar]3d 5 B. [Ar]3d 6 C. [Ar]3d 5 4s 1 D. [Ar]3d 4 4s 2 

18 Hòa tan hoàn toàn Fe 3 O 4 trong dung dịch HCl (dư) được dung dịch A. Cho lượng dư bột Fe vào dung dịch A 

(trong điều kiện không có không khí) đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch B chứa chất tan là: 

A. FeCl 3 và HCl B. FeCl 3 C. FeCl 2 D. FeCl 2 và HCl 

19 Ion Na + bị khử khi: 

A. Điện phân nóng chảy NaCl. B. Điện phân dung dịch NaCl. 

C. NaOH + HCl. D. Đốt cháy khí clo trong natri. 

20 Quá trình nào sau đây, sau cùng không thu kết tủa? 

A. Cho dung dịch HCl có dư vào dung dịch NaAlO 2 . 

B. Cho dung dịch Ba(OH) 2 dư vào dung dịch Al 2 (SO 4 ) 3 . 

C. Dẫn CO 2 dư vào dung dịch NaAlO 2 . 

D. Cho dung dịch AlCl 3 tác dụng dung dịch NH 3 có dư. 

21 Fe 2 O 3 có lẫn Al 2 O 3 . Để làm sạch Fe 2 O 3 có thể sử dụng hóa chất nào dưới đây? 

A. dd HCl B. dd NaCl C. dd NaOH D. dd H 2 SO 4 

22 Một oxit sắt hòa tan trong dung dịch H 2 SO 4 loãng dư được dung dịch A. Biết A vừa tác dụng được với dung dịch 

KMnO 4 , vừa có thể hòa tan Cu. Công thức oxit sắt là 

A. FeO B. Fe 2 O 3 C. Fe 3 O 4 D. FeO hoặc Fe 2 O 3 

23 Trong các câu sau đây, câu nào không đúng? 

A. Crom là kim loại có tính khử mạnh hơn sắt. 

B. Crom là kim loại nên chỉ tạo được oxit bazơ. 

C. Crom (III) hiđroxit có tính lưỡng tính giống nhôm hiđroxit. 

D. Crom (III) oxit là oxit lưỡng tính. 


24 Dung dịch FeSO 4 có lẫn CuSO 4 . Để loại bỏ CuSO 4 ta ngâm vào dung dịch đó 1 kim loại. Kim loại đó là 

A. Fe B. Al C. Zn D. Pb 

25 Cho 13,5 gam kim loại R vào dung dịch HNO 3 loãng thu được hỗn hợp khí gồm 3,36 lít N 2 O và 2,24 lít NO (đều 

đo ở đktc). R là 

A. Mg B. Cu C. Fe D. Al 





Trang 85/112 







26 Điện phân muối MCl nóng chảy người ta thu được 0,896 lít (đktc) khí ở anot và 3,12 gam M ở catot, M là: 




A. Na B. K C. Rb D. Li 

27 Cho 1,67 gam hỗn hợp gồm hai ki loại ở 2 chu kì liên tiếp thuộc nhóm IIA tác dụng hết với dung dịch HCl (dư), 

thoát ra 0,672 lít khí H 2 (ở đktc). Hai kim loại đó là 

A. Be và Mg. B. Mg và Ca. C. Sr và Ba. D. Ca và Sr. 

28 Hòa tan hoàn toàn 15,6 gam hỗn hợp gồm Al và Al 2 O 3 trong dung dịch NaOH dư thu được 6,72 lít khí H 2 (đktc). 

Số mol NaOH phản ứng là 


29 Khử hoàn toàn 16 gam bột oxit sắt bằng CO ở nhiệt độ cao. Sau phản ứng khối lượng khí tăng thêm 4,8 gam. 

Công thức của oxit sắt là công thức nào sau đây? 

A. FeO B. FeO 2 C. Fe 2 O 3 D. Fe 3 O 4 

30 Nhỏ tử từ 360 ml dung dịch NaOH 1M vào 100 ml dung dịch Al 2 (SO 4 ) 3 0,5M. Sau phản ứng thu được bao nhiêu 

gam kết tủa? 

A. 3,12 g B. 3,90 g C. 7,80 g D. 0,00 g 

31 Ngâm một đinh sắt trong 100 ml dung dịch CuCl 2 1M, giả thiết Cu tạo ra bám hết vào đinh sắt. Sau khi phản ứng 

xong lấy đinh sắt ra, sấy khô, khối lượng đinh sắt tăng thêm: 

A. 15,5 g B. 0,8 g C. 2,7 g D. 2,4 g 

32 Hòa tan Na vào nước được a mol H 2 và dung dịch X. Cho b mol CO 2 vào dung dịch X thu được 2 muối. Liên hệ 

giữa a và b là 

A. a = b B. b < a < 2b C. 0,5b < a 

33 Cho sơ đồ chuyển hóa giữa các hợp chất của crom: 

 

Cr(OH) 3 X ( , ) 

Y 

Z ( ) 

T. 

Các chất X, Y, Z, T lần lượt là: 

A. KCrO 2 ; K 2 Cr 2 O 7 , K 2 CrO 4 , CrSO 4 . B. K 2 CrO 4 , KCrO 2 , K 2 Cr 2 O 7 , Cr 2 (SO 4 ) 3 . 

C. KCrO 2 , K 2 Cr 2 O 7 , K 2 CrO 4 , Cr 2 (SO 4 ) 3 . D. KCrO 2 , K 2 CrO 4 , K 2 Cr 2 O 7 , Cr 2 (SO 4 ) 3 . 

34 Hỗn hợp rắn X gồm Al, Fe 2 O 3 và Cu có số mol bằng nhau. Hỗn hợp X tan hoàn toàn trong dung dịch: 

A. NaOH (dư) B. HCl (dư) C. AgNO 3 (dư) D. NH 3 (dư) 

35 Hòa tan 5,6 gam Fe vào trong 200 ml dung dịch hỗn hợp gồm AgNO 3 1,5M và Cu(NO 3 ) 2 0,25M. Phản ứng xong 

thu được dung dịch A và phần chất rắn. Cô cạn dung dịch A thu được m gam muối khan. Giá trị của m là 

A. 44,4 B. 33,6 C. 22,2 D. 16,8 

36 Nung hỗn hợp bột gồm 15,2 gam Cr 2 O 3 và m gam Al ở nhiệt độ cao. Sau khi phản ứng hoàn toàn, thu được 23,3 

gam hỗn hợp rắn X. Cho toàn bộ hỗn hợp X phản ứng với axit HCl (dư) thoát ra V lít khí H 2 (đktc). Giá trị của V là: 

A. 7,84 B. 4,48 C. 3,36 D. 10,08 

37 Hòa tan a gam Al(NO 3 ) 3 vào H 2 O thu được dung dịch A. 

- Nếu cho 2 lít dung dịch NaOH 0,4M vào ½ dung dịch A thu được m gam kết tủa. 

- Nếu cho 5 lít dung dịch NaOH 0,17M vào ½ dung dịch A thu được m/2 gam kết tủa. 

Giá trị của a là 

A. 82,64 B. 95,85 C. 90,25 D. 47,925 


38 Cho 2 lít dung dịch X gồm Ba(OH) 2 0,1M và NaOH 0,07M vào trong 500 ml dung dịch Y gồm H 2 SO 4 0,15M và 

Cr 2 (SO 4 ) 3 0,25M, phản ứng xong thu được m gam kết tủa. Vậy giá trị của m là 

A. 13,39 B. 72,35 C. 65,14 D. 59,99 

39 Trong pin điện hóa Cu-Ag tại điện cực anot xảy ra quá trình: 

A. khừ Ag + B. khử Cu 2+ C. khử H 2 O D. oxi hóa Cu 

40 Trong số các oxit Al 2 O 3 , ZnO, Cr 2 O 3 , SiO 2 , CrO 3 thì số oxit tác dụng được với dung dịch NaOH (loãng hoặc đặc) 

là: 

Trang 86/112 











Thầy Hùng _ 0962.757.216 




A. 5 chất B. 4 chất C. 3 chất D. 2 chất 

41 Dung dịch X chứa a mol NaHCO 3 và b mol Na 2 CO 3 . 

Thí nghiệm 1: Cho (a + b) mol CaCl 2 vào dung dịch X được m gam kết tủa. 

Thí nghiệm 2: Cho (a + b) mol Ca(OH) 2 vào dung dịch X được m’ gam kết tủa. 

So sánh đúng là 

A. m’ < m B. m < m’ C. m ≤ m’ D. m = m’ 

42 Thêm từ từ dung dịch HCl 0,2M vào 500 ml dung dịch Na 2 CO 3 và KHCO 3 . Với thể tích dung dịch HCl thêm vào 

là 0,5 lít thì những bọt khí đầu tiên xuất hiện và với thể tích 1,2 lít của dung dịch HCl thì vừa hết bọt khí thoát ra. 

Nồng độ mol/l của Na 2 CO 3 và KHCO 3 trong dung dịch đầu lần lượt là: 

A. 0,1M và 0,14M B. 0,2M và 0,08M C. 0,12M và 0,12M D. 0,24M và 0,2M 

43 Cho 200 ml dung dịch FeCl 2 1M tác dụng với 200 ml dung dịch KOH 1,5M thu được kết tủa, lọc lấy kết tủa để 

ngoài không khí một thời gian đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thì khối lượng chất rắn là: 

A. 12 gam B. 21,4 gam C. 16 gam D. 16,05 gam 

44 Cho các thuốc thử: (1) dd KMnO 4 ; (2) dd Ca(OH) 2 ; (3) dd Br 2 ; (4) quì tím ẩm. Tổng số thuốc thử phân biệt được 

2 khí SO 2 và CO 2 là 

A. 3 B. 1 C. 2 D. 4 

45 Khí CO 2 được coi là chất ô nhiễm, chủ yếu là vì 

A. gây mưa axit. B. gây hiệu ứng nhà kính. 

C. rất độc với con người. D. phá hủy tầng ozon. 

46 Hòa tan hoàn toàn m gam Al vào dung dịch HNO 3 loãng, dư thu được 672 ml (đkc) khí N 2 và dung dịch X. Thêm 

NaOH dư vào X và đun sôi thì thu được 672 ml (đkc) khí NH 3 . Giá trị m là 


47 Thổi khí NH 3 dư qua 1 gam CrO 3 đốt nóng đến phản ứng hoàn toàn thì thu được lượng chất rắn có khối lượng: 


48 Hòa tan hoàn toàn 17,52 gam hỗn hợp X gồm Al và Sn bằng dung dịch HCl (dư), thu được 6,72 lít khí H 2 (đktc). 

Thể tích khí O 2 (đktc) cần để phản ứng hoàn toàn với 17,52 gam hỗn hợp X là 


Đề 28 


1 Phèn chua có công thức nào? 

A. (NH 4 ) 2 SO 4 .Al 2 (SO 4 ) 3 .24H 2 O. B. (NH 4 ) 2 SO 4 . Fe 2 (SO 4 ) 3 .24H 2 O 

C. CuSO 4 .5H 2 O. D. K 2 SO 4 .Al 2 (SO 4 ) 3 .24H 2 O. 

2 Cho các hợp kim sau: Cu-Fe (I); Zn-Fe (II); Fe-C (III); Sn-Fe (IV). Khi tiếp xúc với dung dịch chất điện li thì các 

hợp kim mà trong đó Fe đều bị ăn mòn là: 

A. I, III và IV. B. I, II và IV. C. I, II và III. D. II, III và IV. 

3 Dãy các kim loại đều có thể được điều chế bằng phương pháp điện phân dung dịch muối của chúng là 

A. Ba, Ag, Au. B. Fe, Cu, Ag. C. Al, Fe, Cr. D. Mg, Zn, Cu. 


4 Dãy gồm các ion đều oxi hóa được kim loại Fe là: 

A. Fe 3+ , Cu 2+ , Ag + B. Zn 2+ , Cu 2+ , Ag + C. Mg 2+ , Au 2+ , Fe 3+ D. Al 3+ , Cu 2+ , Ag + 

5 Cho 14,5 gam hỗn hợp (Mg, Fe, Zn) vào dung dịch H 2 SO 4 loãng tạo ra 6,72 lít H 2 (đkc). Khối lượng muối sunfat 

thu được là 






Trang 87/112 







6 Hòa tan hoàn toàn 14 gam kim loại X vào dung dịch HCl dư thu được 5,6 lít H 2 (đkc), biết kim loại thể hiện hóa trị 

II, vậy kim loại đó là 




A. Fe B. Cu C. Zn D. Mg 

7 Để khừ hoàn toàn 30 gam hỗn hợp gồm CuO, FeO, Fe 3 O 4 , Fe 2 O 3 , Fe, MgO cần dùng 5,6 lít khí CO (đkc). Khối 

lượng chất rắn thu được sau phản ứng là 

A. 28 gam B. 26 gam C. 24 gam D. 22 gam 

8 Để bảo quản các kim loại kiềm cần phải làm gì? 

A. Ngâm chúng trong dầu hỏa. B. Ngâm chúng vào nước. 

C. Ngâm chúng trong rượu nguyên chất. D. Giữ chúng trong lọ có nắp đậy kín. 

9 Quá trình nào sau đây ion Na + bị khử? 

A. Dd NaOH tác dụng với dd HCl. B. Dd NaCl tác dụng với dd AgNO 3 . 

C. Dd Na 2 CO 3 tác dụng với dd HCl. D. Điện phân NaCl nóng chảy. 

10 Một mẫu nước cứng chứa các ion : Ca 2+ , Mg 2+ , HCO , Cl , SO . Chất được dùng để làm mềm mẫu nước cứng 

trên là 

A. Na 2 CO 3 B. HCl C. H 2 SO 4 D. NaHCO 3 

11 Cu có lẫn Fe, có thể dùng dung dịch nào sau đây để thu được Cu nguyên chất? 

A. AgNO 3 B. Fe 2 (SO 4 ) 3 C. HCl D. dd HNO 3 loãng. 

12 Kim loại nào sau đây có tính dẫn điện tốt nhất trong tất cả các kim loại? 

A. Sắt B. Bạc C. Đồng D. Nhôm 

13 Sự tạo thạch nhũ trong các hang động đá vôi là một quá trình hóa học. Quá trình này kéo dài hàng triệu năm. 

Phản ứng hóa học nào sau đây biểu diễn quá trình hóa học đó? 

A. CaCO 3 + CO 2 + H 2 O → Ca(HCO 3 ) 2 B. Mg(HCO 3 ) 2 → MgCO 3 + CO 2 + H 2 O 

C. Ca(HCO 3 ) 2 → CaCO 3 + CO 2 + H 2 O D. MgCO 3 + CO 2 + H 2 O → Mg(HCO 3 ) 2 

14 Cho biết số hiệu nguyên tử Cr là 24. Vị trí của Cr (chu kì, nhóm) trong bảng hệ thống tuần hoàn là: 

A. chu kì 4, nhóm VIB. B. chu kì 3, nhóm VIB. 

C. chu kì 4, nhóm IVB. D. chu kì 4, nhóm IIB. 

15 Al(OH) 3 thu được bằng cách thực hiện thí nghiệm nào sau đây: 

A. Cho dư dd HCl vào natri aluminat. B. Thổi dư khí CO 2 vào dd natri aluminat. 

C. Cho dư dd NaOH vào dd AlCl 3 . D. Cho Al 2 O 3 tác dụng với H 2 O. 

16 Trong các câu sau đây, câu nào không đúng? 

A. Crom là kim loại có tính khử mạnh hơn sắt. 

B. Crom là kim loại nên chỉ tạo được oxit bazơ. 

C. Crom (III) hiđroxit có tính lưỡng tính giống nhôm hiđroxit. 

D. Crom (III) oxit là oxit lưỡng tính. 

17 Sục a mol khí CO 2 vào dung dịch Ca(OH) 2 thu được 3 gam kết tủa. Lọc tách kết tủa, dung dịch còn lại mang đun 

nóng thu thêm được 2 gam kết tủa nữa. Giá trị của a là 

A. 0,05 B. 0,06 C. 0,07 D. 0,08 

18 Cho 31,2 gam hỗn hợp Al và Al 2 O 3 tác dụng với dung dịch NaOH dư thu được 13,44 lít khí (đkc). Khối lượng 

từng chất trong hỗn hợp ban đầu lần lượt là: 


A. 16,2 gam và 15 gam. B. 10,8 gam và 20,4 gam. 

C. 24,3 gam và 6,9 gam. D. 11,2 gam và 20 gam. 

19 Cho 200 ml dung dịch AlCl 3 1,5M tác dụng với 1 lít dung dịch NaOH 1M thu được a gam kết tủa. Giá trị của a là 

A. 15,6 B. 24,5 C. 7,8 D. 23,4 

20 Nguyên tắc luyện thép từ gang là 

Trang 88/112 











Thầy Hùng _ 0962.757.216 




A. Dùng O 2 oxi hóa các tạp chất Si, P, S, Mn,…trong gang để thu được thép. 

B. Dùng chất khử CO khử oxit sắt thành sắt ở nhiệt độ cao. 

C. Dùng CaO hoặc CaCO 3 để khử tạp chất Si, P, S, Mn,…trong gang để thu được thép. 

D. Tăng thêm hàm lượng cacbon trong gang để thu được thép. 

21 Xét phương trình phản ứng: FeCl 2 

 

Fe 

FeCl 3 . Hai chất X, Y lần lượt là: 

A. AgNO 3 dư, Cl 2 B. HCl, FeCl 3 C. FeCl 3 , Cl 2 D. Cl 2 , FeCl 3 

22Khi nhiệt phân hoàn toàn Fe(OH) 2 trong không khí sản phẩm thu được là: 

A. Fe 2 O 3 và H 2 O. B. Fe 3 O 4 và H 2 O. C. FeO và H 2 O. D. Fe và H 2 O. 

23 Hòa tan 5,6 gam Fe bằng dung dịch HNO 3 loãng (dư), sinh ra V lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất, đktc). Giá trị 

của V là 

A. 4,48 B. 3,36 C. 2,24 D. 6,72 

24 Cho 0,2 mol FeO và 0,1 mol Fe 3 O 4 vào dung dịch HCl dư, sau đó thêm tiếp dung dịch NaOH dư. Lọc lấy kết tủa 

nung trong không khí đến khối lượng không đổi được: 

A. 21,6 gam FeO B. 38,67 gam Fe 3 O 4 C. 40 gam Fe 2 O 3 D. 48 gam Fe 2 O 3 

25 Khử hoàn toàn 4,8 gam một oxit kim loại ở nhiệt độ cao cần 2,016 lít hiđro (đktc). Kim loại thu được đem hòa 

tan hết trong dung dịch HCl dư thoát ra 1,344 lít khí (đktc). Công thức hóa học của oxit kim loại là 

A. ZnO B. MnO 2 C. Fe 3 O 4 D. Fe 2 O 3 

26 Các số oxi hóa đặc trưng của crom là 

A. +2, +4, +6. B. +2, +3, +6. C. +1, +2, +4, +6. D. +3, +4, +6. 

27 Cho dung dịch kiềm vào dung dịch muối K 2 Cr 2 O 7 thì hiện tượng quan sát được: 

A. Tạo kết tủa màu lục thẫm. 

B. Không có hiện tượng. 

C. Dung dịch từ màu vàng chuyển sang màu da cam. 

D. Dung dịch từ màu da cam chuyển sang vàng. 

28 Cho các ống nghiệm mất nhãn chứa lần lượt các chất rắn: CaCO 3 , CaSO 4 , Na 2 SO 4 , Na 2 CO 3 . Chỉ dùng nước và 

dung dịch HCl sẽ nhận biết được tối đa: 

A. 3 chất B. 1 chất C. 2 chất D. 4 chất 

29 Để phân biệt dung dịch các hóa chất riêng biệt: NaOH, (NH 4 ) 2 SO 4 , NH 4 Cl, Na 2 SO 4 người ta có thể dùng hóa chất 

nào trong các hóa chất sau đây: 

A. dd BaCl 2 B. dd Ba(OH) 2 C. dd AgNO 3 D. dd KOH 

30 Khí nào sau đây gây ra hiện tượng mưa axit: 

A. CH 4 B. CO 2 C. SO 2 D. NH 3 

31 Cho sắt lần lượt vào các dung dịch: FeCl 3 , AlCl 3 , CuCl 2 , Pb(NO 3 ) 2 , HCl, H 2 SO 4 đặc nóng dư. Số trường hợp phản 

ứng sinh ra muối sắt (II) là 

A. 5 B. 4 C. 3 D. 6 

32 Từ 2 phản ứng sau: Cu + 2FeCl 3 → CuCl 2 + 2FeCl 2 

Có thể rút ra kết luận: 

Fe + CuCl 2 → FeCl 2 + Cu. 


A. Tính oxi hóa của Fe 3+ > Cu 2+ > Fe 2+ . B. Tính khử của Fe > Fe 2+ > Cu. 

C. Tính oxi hóa của Fe 3+ > Fe 2+ > Cu 2+ . D. Tính khử của Cu > Fe > Fe 2+ . 

33 Sau một thời gian phản ứng giữa các cặp oxi hóa-khử: Zn 2+ /Zn và Cu 2+ /Cu trong dung dịch, nhận thấy: 

A. Khối lượng kim loại Zn tăng. B. Khối lượng của kim loại Cu giảm. 





Trang 89/112 







C. Nồng độ của ion Cu 2+ trong dd tăng. D. Nồng độ của ion Zn 2+ trong dd tăng. 




34 Cho 5,5 gam hỗn hợp Al và Fe (trong đó số mol Al gấp đôi số mol Fe) vào 300 ml dung dịch AgNO 3 1M. Khuấy 

kĩ cho phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được m gam chất rắn. Giá trị của m là 

A. 33,95 B. 35,20 C. 39,35 D. 35,39 

35 Dẫn từ từ đến dư khí CO 2 vào dung dịch Ca(OH) 2 , hiện tượng quan sát được là 

A. Không có hiện tượng. 

B. Có kết tủa trắng, kết tủa không tan. 

C. Có kết tủa trắng, sau đó kết tủa tan hết. 

D. Có kết tủa trắng, sau đó kết tủa tan một phần. 

36 Điện phân nóng chảy muối clorua kim loại kiềm A thì ở catot thu được 3,12 gam kim loại và ở anot thu được 896 

ml khí (đktc). Kim loại kiềm A là 

A. Li B. Na C. Rb D. K 

37 Kim loại M có thể được điều chế bằng cách khử ion của nó trong oxit bởi khí CO ở nhiệt độ cao. Mặt khác kim 

loại M khử được ion H + trong dung dịch HCl, H 2 SO 4 loãng thành khí H 2 . Kim loại M là 

A. Mg B. Fe C. Cu D. Al 

38 Cho 0,24 mol Fe và 0,03 mol Fe 3 O 4 vào dung dịch HNO 3 loãng. Kết thúc phản ứng thu được dung dịchY và còn 

3,36 gam kim loại dư. Khối lượng muối trong dung dịch Y 


39 Cho dãy các chất: NaOH, Zn(OH) 2 , Mg(OH) 2 , Al(OH) 3 , Cr(OH) 3 . Số chất trong dãy có tính chất lưỡng tính là 

A. 4 B. 1 C. 2 D. 3 

40 Cho các chất rắn: Al, Al 2 O 3 , Mg, Ca, MgO, Na 2 O. Dãy gồm các chất tan hết trong dung dịch NaOH dư là: 

A. Al 2 O 3 , Mg, Ca, MgO. B. Al, Al 2 O 3 , Na 2 O, Ca. 

C. Al, Al 2 O 3 , Ca, MgO. D. Al, Al 2 O 3 , Na 2 O, Ca, Mg. 

41 Hiện tượng nào xảy ra khi cho từ từ dung dịch HCl vào dung dịch NaAlO 2 ? 

A. Không có hiện tượng gì xảy ra. 

B. Ban đầu có kết tủa dạng keo, sau đó kết tủa tan. 

C. Ban đầu có kết tủa dạng keo, lượng kết tủa tăng dần đến cực đại, sau đó kết tủa tan dần. 

D. Có kết tủa dạng keo, kết tủa không tan. 

42 Điện phân dung dịch CuSO 4 (dư) bằng dòng một chiều I = 5A. Sau thời gian t giây thì thu được 1,28 gam kim 

loại ở catot. Giá trị của t là 

A. 772 B. 386 C. 1544 D. 1800 

43 Cho khí H 2 dư đi qua hỗn hợp các chất rắn nung nóng gồm: FeO, Al 2 O 3 , CuO, Na 2 O thu được hỗn hợp các chất 

rắn gồm 

A. Fe, Cu, Al 2 O 3 , Na 2 O. B. Fe, Cu, Al, Na. 

C. Cu, FeO, Al 2 O 3 , Na 2 O. D. Fe, Cu, Al, Na 2 O. 

44 Cho biết phản ứng oxi hóa-khử trong pin điện hóa: Zn + 2Ag + Zn 2+ + 2Ag. 

 

Cho E /= − 0,67 V; E /= + 0,80 V. Suất điện động chuẩn E 0 của pin điện là 

Trang 90/112 


 

A. 2,47V B. 1,13V C. 0,13V D. 1,47V 


45 Có 4 dung dịch muối riêng biệt: CuCl 2 , ZnCl 2 , FeCl 3 , AlCl 3 . Nếu thêm dung dịch KOH (dư) vào 4 dung dịch trên 

thì số chất kết tủa thu được là 

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 

46 Dãy nào sau đây chỉ gồm các chất vừa tác dụng được với dung dịch HCl, vừa tác dụng được với dung dịch 

AgNO 3 ? 

A. Zn, Cu, Mg. B. Al, Fe, CuO. C. Fe, Ni, Sn. D. Hg, Na, Ca. 










Thầy Hùng _ 0962.757.216 




47 Khối lượng K 2 Cr 2 O 7 tác dụng vừa đủ với 0,6 mol FeSO 4 trong H 2 SO 4 loãng là 


48 Hòa tan 25 gam hỗn hợp X gồm FeSO 4 và Fe 2 (SO 4 ) 3 vào nước, thu được 150 ml dung dịch Y. Thêm H 2 SO 4 (dư) 

vào 20 ml dung dịch Y rồi cho dung dịch này tác dụng với dung dịch KMnO 4 0,1M thì dùng hết 30 ml dung dịch 

KMnO 4 . Phần trăm khối lượng FeSO 4 trong hỗn hợp X là 

A. 13,68% B. 31,6% C. 9,12% D. 68,4% 

Đề 29 


1 Kim loại có các tính chất vật lí chung là 

A. Tính dẻo, tính dẫn điện, tính dẫn nhiệt, ánh kim. 

B. Tính dẻo, tính dẫn điện, tính khó nóng chảy, ánh kim. 

C. Tính dẫn điện, tính dẫn nhiệt, ánh kim, tính đàn hồi. 

D. Tính dẻo, tính dẫn điện, tính dẫn nhiệt, tính cứng. 

2 Để hòa tan hoàn toàn các kim loại Al, Fe, Mg, Pb, Ag có thể dùng axit nào? 

A. HCl B. H 2 SO 4 loãng C. HNO 3 loãng D. HNO 3 đặc, nguội 

3 Hai kim loại có thể được điều chế bằng phương pháp điện phân dung dịch là 

A. Al và Mg. B. Na và Fe. C. Cu và Ag. D. Mg và Zn. 

4 Phản ứng hóa học xảy ra trong truòng hợp nào dưới đây không thuộc loại phản ứng nhiệt nhôm? 

A. Al tác dụng với axit H 2 SO 4 đặc, nóng. B. Al tác dụng với CuO nung nóng. 

C. Al tác dụng với Fe 2 O 3 nung nóng. D. Al tác dụng với Fe 3 O 4 nung nóng. 

5 Cho các chất rắn: Al, Al 2 O 3 , Na 2 O, Mg, Ca, MgO. Dãy chất nào tan hết trong dung dịch NaOH dư? 

A. Al 2 O 3 , Ca, Mg, MgO . B. Al, Al 2 O 3 , Na 2 O, Ca. 

C. Al, Al 2 O 3 , Ca, MgO. D. Al, Al 2 O 3 , Na 2 O, Ca, Mg. 

6 Trong các kim loại thuộc phân nhóm chính II, kim loại nào dễ tan trong nước: 

A. Be, Ca, Ba. B. Ba, Mg, Be. C. Ca, Sr, Ba. D. Ca, Ba, Mg. 

7 Chất nào sau đây có thể làm mềm nước cứng vĩnh cửu? 

A. NaCl B. Ca(OH) 2 C. Na 2 CO 3 D. H 2 SO 4 

8 Để bảo vệ vỏ tàu biển làm bằng thép người ta thường gắn vào vỏ tàu (phần ngâm dưới nước) những tấm kim loại 

làm bằng 

A. Cu B. Zn C. Sn D. Pb 

9 Phát biểu nào dưới đây là đúng? 

A. Nhôm là một kim loại lưỡng tính. B. Al(OH) 3 là một bazơ lưỡng tính. 

C. Al 2 O 3 là oxit trung tính. D. Al(OH) 3 là một hiđroxit lưỡng tính. 

10 Cho từ từ lượng Na kim loại vào dung dịch Al 2 (SO 4 ) 3 cho đến dư, hiện tượng xảy ra : 

A. Na tan, có bọt khí xuất hiện trong dung dịch. 

B. Na tan, có kim loại Al bám vào bề mặt Na kim loại. 


C. Na tan, có bọt khí thoát ra và có kết tủa dạng keo màu trắng, sau đó kết tủa vẫn không tan. 

D. Na tan, có bọt khí thoát ra và có kết tủa dạng keo màu trắng, sau đó sau đó kết tủa tan dần. 

11 Dãy gồm 2 chất chỉ có tính oxi hóa là 

A. Fe(NO 3 ) 2 , FeCl 3 . B. Fe(OH) 2 , FeO. C. Fe 2 O 3 , Fe 2 (SO 4 ) 3 . D. FeO, Fe 2 O 3 . 





Trang 91/112 







12 Cho dung dịch chứa FeCl 2 và ZnCl 2 tác dụng với dung dịch NaOH dư, sau đó lấy kết tủa nung trong không khí 

đến khối lượng không đổi thu được chất rắn gồm: 




A. Fe 2 O 3 B. FeO C. FeO, ZnO D. Fe 2 O 3 , ZnO 

13 Chọn phát biểu đúng: 

A. Crom là kim loại lưỡng tính tương tự Al. 

B. Cr 2 O 3 lưỡng tính, tan trong axit hay kiềm đặc. 

C. Cr và Al tác dụng dung dịch NaOH tạo khí H 2 . 

D. Cr(OH) 2 khá bền trong không khí hoặc với chất oxi hóa. 

14 Cho vài tinh thể K 2 Cr 2 O 4 vào một cốc nước, lắc đều cốc để K 2 CrO 4 tan hết được dung dịch X. Thêm vài giọt 

dung dịch HCl vào dung dịch X được dung dịch Y. Màu của dung dịch X và Y lần lượt là: 

A. vàng và da cam. B. vàng và lục. C. lục và vàng. D. da cam và vàng. 

15 Có thể dùng chất nào sau đây để phân biệt được các dung dịch riêng biệt chứa các cation Na + , Mg 2+ , Al 3+ ? 

A. NaOH B. BaCl 2 C. HCl D. K 2 SO 4 

16 Có năm dung dịch đựng riêng biệt trong năm ống nghiệm: (NH 4 ) 2 SO 4 , FeCl 2 , Cr(NO 3 ) 3 , K 2 CO 3 , Al(NO 3 ) 3 . Cho 

dung dịch Ba(OH) 2 đến dư vào 5 dung dịch trên. Sau khi phản ứng kết thúc, số ống nghiệm có kết tủa là 

A. 3 B. 2 C. 5 D. 4 

17 Kim loại M phản ứng được với: dung dịch HCl, dung dịch Cu(NO 3 ) 2 , dung dịch HNO 3 (đặc, nguội). Kim loại M 

là 

A. Al B. Zn C. Fe D. Ag 

18 Quặng sắt manhetit có thành phần chính là 

A. FeCO 3 B. Fe 2 O 3 C. Fe 3 O 4 D. FeS 2 

19 Trong quá trình điện phân dung dịch CuSO 4 bằng điện cực trơ graphit, phản ứng xảy ra ở anot: 

A. Ion Cu 2+ bị khử. B. Ion Cu 2+ bị oxi hóa. 

C. Phân tử H 2 O bị oxi hóa. D. Phân tử H 2 O bị khử 

20 Người ta có thể dùng phèn chua để làm trong nước đục. Công thức hóa học cùa phèn chua là 

A. K 2 SO 4 .Al 2 (SO 4 ) 3 .24H 2 O B. (NH 4 ) 2 SO 4 .Al 2 (SO 4 ) 3 .24H 2 O 

C. Li 2 SO 4 .Al 2 (SO 4 ) 3 .24H 2 O D. Na 2 SO 4 .Al 2 (SO 4 ) 3 .24H 2 O 

21 Cho các phản ứng sau: 

(1) FeO + H 2 SO 4 loãng (2) FeO + H 2 SO 4 đặc (3) FeO + Al 

(4) FeCl 2 + Cl 2 (5) FeSO 4 + Mg (6) Fe(OH) 2 + HNO 3 

Phản ứng thể hiện tính khử của hợp chất sắt (II) là: 

A. 1, 3, 6. B. 2, 4, 6. C. 1, 3, 5. D. 2, 5, 6. 

22 Cho Crom có Z = 24. Cấu hình electron của Crom và vị trí là: 

A. [Ar]3d 6 4s 2 ; chu kì 4, nhóm IIB. B. [Ar]3d 5 4s 1 ; chu kì 4, nhóm IB. 

C. [Ar]3d 5 4s 1 ; chu kì 4, nhóm VIB. D. [Ar]3d 6 ; chu kì 4, nhóm VIB. 

23 Cặp chất nào sau đây cùng tồn tại trong một dung dịch? 

A. NaHSO 4 và NaHCO 3 . B. Ca(HCO 3 ) 2 và NaHSO 4 . 


C. AgNO 3 và Fe(NO 3 ) 2 . D. NaHCO 3 và BaCl 2 . 

24 Tác nhân chủ yếu gây ra mưa axit là 

A. CO và CO 2 B. SO 2 và NO 2 C. CH 4 và NH 3 D. CO và NH 4 

25 Hỗn hợp X gồm Fe và oxit sắt có khối lượng 2,88 gam. Cho khí CO dư đi qua X nung nóng, khí sinh ra hấp thụ 

vào dung dịch nước vôi trong dư thì được 4 gam kết tủa. Khối lượng Fe thu được sau phản ứng là 





Trang 92/112 








Thầy Hùng _ 0962.757.216 




26 Cho 3,08 gam Fe vào 150 ml dung dịch AgNO 3 1M, lắc kĩ cho phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được gam chất rắn. 


A. 17,96 B. 11,88 C. 18,20 D. 16,20 

27 Điện phân muối clorua của một kim loại kiềm nóng chảy thu được 0,896 lít khí (đktc) ở anot và 1,84 gam kim 

loại ở catot. Công thức hóa học của muối là 

A. NaCl B. LiCl C. KCl D. RbCl 

28 Hấp thụ hoàn toàn 0,672 lít khí CO 2 (đktc) vào 1 lít dung dịch gồm NaOH 0,025M và Ca(OH) 2 0,0125M, thu 

được x gam kết tủa. Giá trị của x là 

A. 2,00 B. 0,75 C. 1,25 D. 1,00 

29 Cho 40 ml dung dịch NaOH vào dung dịch chứa 0,038 mol AlCl 3 thì thu được 1,872 gam kết tủa Al(OH) 3 . Nồng 

độ mol của dung dịch NaOH đã dùng là: 

A. 1,8M hay 1,5M B. 1,8M hay 3,2M C. 0,9M hay 3,2M D. 1,5M hay 3,2M 

30 Cho 0,2 mol FeO và 0,1 mol Fe 3 O 4 vào dung dịch HCl dư, sau khi thêm tiếp NaOH dư, lấy kết tủa nung trong 

không khí đến khối lượng không đổi được: 

A. 21,6 gam FeO. B. 38,67 gam Fe 3 O 4 C. 40 gam Fe 2 O 3 D. 48 gam Fe 2 O 3 

31 Khối lượng K 2 Cr 2 O 7 tác dụng vừa đủ với 0,3 mol FeSO 4 trong H 2 SO 4 loãng là 


32 Hòa tan hoàn toàn 10,8 gam FeO vào trong dung dịch HNO 3 loãng dư thu được V lít khí NO (đktc, sản phẩm khử 

duy nhất). Giá trị của V là 

A. 3,36 B. 10,08 C. 33,60 D. 1,12 

33 Hòa tan hoàn toàn 3,9 gam kali vào 36,2 gam nước thu được dung dịch có nồng độ: 

A. 14,03% B. 13,97% C. 14% D. 15,47% 

34 Trong phản ứng: K 2 Cr 2 O 7 + HCl → CrCl 3 + Cl 2 + KCl + H 2 O. Số phân tử HCl đóng vai trò chất khử bằng k lần 

tổng số phân tử HCl tham gia phản ứng. Giá trị của k là 

A. 4/7 B. 1/7 C. 3/14 D. 3/7 

35 Trong các kim loại Mg, Al, Cu, Ag thì kim loại nào sau đây đẩy được Fe ra khỏi dung dịch FeCl 3 ? 

A. Mg và Al B. Mg C. Al và Cu D. Mg và Ag 

36 Nhiệt phân hoàn toàn Fe(NO 3 ) 2 trong không khí thu được các sản phẩm ở phương án nào sau đây? 

A. Fe 2 O 3 , NO 2 , O 2 B. Fe 2 O 3 , NO 2 , NO C. FeO, NO 2 , O 2 D. Fe, NO 2 , O 2 

37 Hợp kim của Fe có từ 0,01% → 2%C và một lượng sắt rất ít Si, Mn, Cr, Ni,… là 

A. Gang trắng B. Gang xám C. Thép D. Inox 

38 Hòa tan 3,04 gam hỗn hợp bột kim loại sắt và đồng trong axit nitric loãng thu được 0,896 lít (đktc) khí NO duy 

nhất. Thành phần % khối lượng mỗi kim loại là: 

A. 36,2% Fe và 63,8% Cu. B. 36,8% Fe và 63,2% Cu. 

C. 63,2% Fe và 36,8% Cu. D. 33,2% Fe và 66,8% Cu. 

39 Cho 13,5 gam hỗn hợp các kim loại Al, Cr, Fe tác dụng với lượng dư dung dịch H 2 SO 4 loãng nóng (trong điều 

kiện không có không khí), thu được dung dịch X và 7,84 lít khí H 2 (đktc). Cô cạn dung dịch X (trong điều kiện 

không có không khí) được m gam muối khan. Giá trị của m là 

A. 42,6 B. 45,5 C. 48,8 D. 47,1 


40 Hòa tan hoàn toàn m gam Al vào dung dịch HNO 3 loãng, dư thu được 672 ml (đkc) khí N 2 và dung dịch X. Thêm 

NaOH dư vào X và đun sôi thì thu được 672 ml (đkc) khí NH 3 . Giá trị m là 


41 Cho hỗn hợp Al, Fe vào dung dịch chứa AgNO 3 và Cu(NO 3 ) 2 được dung dịch X và chất rắn Y gồm 3 kim loại. 

Vậy chất rắn Y gồm: 





Trang 93/112 







A. Al, Fe, Cu. B. Fe, Cu, Ag. C. Al, Cu, Ag. D. Al, Fe, Ag. 

42 Cho các chất: Fe(OH) 2 , FeCO 3 , FeSO 3 , Fe(NO 3 ) 2 . Chất khi nung trong chân không sinh ra sản phẩm rắn khác với 

các chất còn lại là 




A. Fe(OH) 2 B. FeCO 3 C. FeSO 3 D. Fe(NO 3 ) 2 

43 Phát biểu không đúng là 

A. Hợp chất Cr(II) có tính khử đặc trưng còn hợp chất Cr(VI) có tính oxi hóa mạnh. 


C. Các hợp chất CrO, Cr(OH) 2 tác dụng được với dung dịch HCl còn CrO 3 tác dụng được với dd NaOH. 


44 Trong quá trình luyện thép, chủ yếu xảy ra các phản ứng là 

A. Khử Fe 2 O 3 thành Fe. B. Oxi hóa các nguyên tố C, S, P, Si và tạo xỉ. 

C. Oxit hóa FeO. D. Tạo chất khử CO. 

45 Hòa tan hoàn toàn 10 gam hỗn hợp bột Mg và Cr bằng dung dịch H 2 SO 4 loãng nóng. Sau phản ứng thu được 38,8 

gam muối và V lít khí H 2 (đktc). Giá trị của V là 


46 Hòa tan hoàn toàn 35,5 gam hỗn hợp X gồm ZnO và Fe 2 O 3 trong V lít dung dịch H 2 SO 4 0,2M (vừa đủ) thu được 

dung dịch sau phản ứng có chứa 76,3 gam muối tan. Giá trị của V là 

A. 0,15 B. 0,51 C. 2,55 D. 5,25 

47 Hòa tan hoàn toàn 24,4 gam hỗn hợp FeCl 2 và NaCl (có tỉ lệ số mol tương ứng là 1: 2) vào một lượng nước (dư), 

thu được dung dịch X. Cho dung dịch AgNO 3 (dư) vào dung dịch X, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn sinh ra m 

gam chất rắn. Giá trị của m là 

A. 68,2 B. 28,7 C. 10,8 D. 57,4 

48 Hòa tan hoàn toàn 14,6 gam hỗn hợp X gồm Al và Sn bằng dung dịch HCl (dư), thu được 5,6 lít H 2 (đkc). Thể 

tích khí O 2 (đkc) cần để phản ứng hoàn toàn với 14,6 gam hỗn hợp X là: 


--- Hết --- 





Trang 94/112 








Thầy Hùng _ 0962.757.216 




PHỤ LỤC 1: NHẬN BIẾT CHẤT VÔ CƠ 

I. NHẬN BIẾT KIM LOẠI 

1. Phân biệt trực tiếp 

Để phân biệt trực tiếp các kim loại có thể dùng các thuốc thử theo trình tự sau 

Bước 1: Hòa tan kim loại vào nước. 

Kim loại kiềm, Sr, Ba tan tạo thành dung dịch trong suốt và giải phóng khí H 2 . 

2M + H 2 O → 2MOH + H 2 (M là kim loại kiềm) 

M + 2H 2 O → M(OH) 2 + H 2 ↑ (M là Sr, Ba) 

Ca tan tạo thành dung dịch đục và giải phóng khí H 2 . 

Ca + 2H 2 O → Ca(OH) 2 (ít tan) + H 2 ↑ 

Bước 2: Các kim loại không tan trong nước cho tác dụng với dung dịch NaOH đặc. 

Al, Zn, Pb tan thành dung dịch trong suốt. 

2Al + 2NaOH đặc + 6H 2 O → Na 2 [Al(OH) 4 ] + 3H 2 ↑ 

Hay Al + NaOH + H 2 O → NaAlO 2 + 3/2 H 2 ↑ 

Zn + 2NaOH + 2H 2 O → Na 2 [Zn(OH) 4 ] + H 2 ↑ 

Hay Zn + 2NaOH → Na 2 ZnO 2 + H 2 ↑ 

Bước 3: Các kim loại còn lại cho tác dụng với dung dịch HCl. 

Tan trong dung dịch HCl là các kim loại Mg, Al, Zn, Fe, Ni, … 

Bước 4: Các kim loại còn lại cho tác dụng với dung dịch HNO 3 đặc. 

Tan trong dung dịch HNO 3 đặc là Cu, Ag. 

Bước 5: Các kim loại còn lại cho tác dụng với nước cường toan. 

Tan trong nước cường toan là Au, Pt. 

Au + 3HCl + HNO 3 → AuCl 3 + NO + 2H 2 O 

2. Phân biệt gián tiếp 

Là phương pháp chuyển kim loại thành cation kim loại rồi nhận biết cation thông qua các tính chất đặc trưng của nó. 

II. NHẬN BIẾT CATION 

Nguyên tắc chung nhận biết ion trong dung dịch là thêm vào dung dịch một thuốc thử tạo với ion đó một sản phẩm 

đặc trưng như: một chất kết tủa, một hợp chất có màu hoặc một chất khí sủi bọt, bay khỏi dung dịch. 

Mẫu thử Thuốc thử Phương trình phản ứng Hiện tượng 

Li + 

Na + 

K + 

Rb + 

Cs + 

+ 

NH 

4 

Thử màu ngọn lửa 

Dung dịch kiềm, 

đun nóng. 

NH + OH − t 

⎯⎯→ 0 

NH 3 ↑ + H 2 O 

+ 

4 

Li + : Lửa đỏ tía. 

Na + : Lửa vàng. 

K + : Lửa tím. 

Rb + : Lửa tím hồng. 

Cs + : Lửa xanh da trời. 


↑ mùi khai, làm xanh giấy 

quỳ tím. 




Be 2+ 

Dung dịch kiềm dư 

Be 2+ + 2 OH − → Be(OH) 2 ↓ 

Be(OH) 2 + 2 OH − → 

2 

BeO − 2 

+ 2H 2 O 

↓ trắng rồi tan 


Trang 95/112 








2+ Dung dịch kiềm Mg 2+ + 2 OH − → Mg(OH) 2 ↓ ↓ trắng 

Mg 

Dung dịch CO Mg 2+ + CO − → MgCO 3 ↓ 

↓ trắng 

Ca 2+ 

Dung dịch 

2- 

3 

Thử màu ngọn lửa 

2- 

CO 

3 

Ca 2+ + 

2 

3 

2 

CO − 3 

→ CaCO 3 ↓ 

2 

SO − 4 

Ba 2+ 2 

+ SO − 4 

→ BaSO 4 ↓ 

Ba 2+ 2 

CrO − Ba 2+ 2 

+ CrO − → BaCrO 4 ↓ 

Al 3+ 

Cr 3+ 

Zn 2+ 

Zn 2+ 

Cu 2+ 

Ni 2+ 

4 

Cr O − Ba 2+ + 

2 

2 7 


Dung dịch NH 3 dư 

4 

Cr O − + H 2 O → BaCr 2 O 7 ↓ + 2H + 

2 

2 7 

Al 3+ + 3 OH − 

Cr 3+ + 3 OH − 

Zn 2+ + 2 OH − 

→ Al(OH) 3 ↓ 

→ Cr(OH) 3 ↓ 

→ Zn(OH) 2 ↓ 

− 

Al(OH) 3 ↓ + OH → AlO + 2H 2 O 

− 

2 

− 

Zn(OH) 2 ↓ + 2 OH → ZnO 

2− 

2 

+ 2H 2 O 

M 2+ + 2NH 3 + 2H 2 O → M(OH) 2 ↓ + 2 NH 

M(OH) 2 + 4NH 3 → [M(NH 3 ) 4 ](OH) 2 

Ni(OH) 2 + 6NH 3 → [Ni(NH 3 ) 6 ](OH) 2 

* Cu(OH) 2 , Ni(OH) 2 không tan trong kiềm dư. 

+ 

4 

↓ trắng 

Lửa đỏ cam 

↓ trắng 

↓ vàng tươi 

↓ vàng tươi 

Al(OH) 3 : ↓ keo trắng 

Cr(OH) 3 : ↓ xanh 

Zn(OH) 2 : ↓ trắng 

↓ tan trong kiềm dư 

Zn(OH) 2 : ↓ trắng 

Cu(OH) 2 : ↓ xanh 

Fe 3+ Dung dịch NH 3 Fe 3+ + 

+ 3NH 3 + 3H 2 O → Fe(OH) 3 ↓ + 3 NH 

↓ nâu đỏ 

Dung dịch kiềm Fe 3+ + 3 OH − → Fe(OH) 3 ↓ ↓ nâu đỏ 

Fe 2+ 

Cr 2+ 

Pb 2+ 

Dung dịch SCN − Fe 3+ + 3SCN − → Fe(SCN) 3 ↓ ↓ đỏ máu 

Dung dịch kiềm 

Fe 2+ + 2 OH − 

→ Fe(OH) 2 ↓ 

4Fe(OH) 2 + O 2 + 2H 2 O → 4Fe(OH) 3 ↓ 

Dung dịch NH 3 Fe 2+ + 2NH 3 + 2H 2 O → Fe(OH) 2 ↓ + 2 NH 

MnO − 4 

và H + 5Fe 2+ + 

4 

Dung dịch kiềm 


Cr 2+ + 2 OH − 

MnO − + 8H + → 5Fe 3+ + Mn 2+ + 4H 2 O 

→ Cr(OH) 2 ↓ 

4Cr(OH) 2 + O 2 + 2H 2 O → 4Cr(OH) 3 ↓ 

Pb 2+ + 2 OH − 

Pb(OH) 2 + 2 OH − 

→ Pb(OH) 2 ↓ 

2 

→ PbO − + 2H 2 O 

2 

4 

+ 

4 

Ni(OH) 2 : ↓ xanh lục 

↓ tan trong NH 3 dư 

↓ trắng xanh, chuyển sang 

nâu đỏ 

↓ trắng xanh, chuyển sang 

nâu đỏ 

mất màu tím 

↓ vàng dễ chuyển sang 

xanh 

↓ keo trắng rồi tan 

Ag + Dung dịch NH 3 dư 

2AgNO 3 + 2NH 3 + 2H 2 O → Ag 2 O↓ + 2 NH4NO 

3 

↓ đen rồi tan 

Dung dịch kiềm 2AgNO 3 + 2NaOH → Ag 2 O↓ + 2NaNO 3 + H 2 O ↓ đen 

Ag 2 O + 2NH 3 + H 2 O → 2[Ag(NH 3 ) 2 ]OH 







Trang 96/112 








Thầy Hùng _ 0962.757.216 




III. NHẬN BIẾT ANION 


X Dung dịch AgNO 3 

SO − 

2 

4 

4 

Dung dịch Ba2+ 

(môi trường H + ) 

Ag + + X → AgX↓ (trừ AgF tan) 

AgCl + 2NH 3 → [Ag(NH 3 ) 2 ]Cl 

Ba 2+ 2 

+ SO − → BaSO 4 ↓ 

Dung dịch Ba 2+ Ba 2+ + HSO − 

HSO − 4 

→ BaSO 4 ↓ + H + 

CO − 

2 

3 

HCO − 

SO − 

2 

3 

3 

HSO − 

3 

Dung dịch HCO − 3 

HSO − 4 

+ HCO − 

2 

3 

→ SO − 4 

+ CO 2 ↑ + H 2 O 

Dung dịch axit 

mạnh 

2 

3 

4 

CO − + 2H + → CO 2 ↑ + H 2 O 

Ca(OH) 2 + CO 2 → CaCO 3 ↓ + H 2 O 

Dung dịch Ba 2+ CO 2− 3 

+ Ba 2+ → BaCO 3 ↓ 


mạnh 


mạnh 

H + + HCO − 3 

→ CO 2 ↑ + H 2 O 

SO − + 2H + → SO 2 ↑ + H 2 O 

2 

3 

SO 2 + Br 2 + 2H 2 O → H 2 SO 4 + 2HBr 

2 

SO − 

Dung dịch Ba 2+ 3 

+ Ba 2+ → BaSO 3 ↓ 

BaSO 3 + 2H + → Ba 2+ + SO 2 ↑ + H 2 O 


mạnh 

Cu(NO 3 ) 2 

2 

S − Pb(NO 3 ) 2 

NO − 

3 

NO − 

2 

3 

4 


mạnh 

Cu và H 2 SO 4 loãng 

H + + HSO − 3 

→ SO 2 ↑ + H 2 O 

Cu 2+ 2 

+ S − → CuS↓ 

Pb 2+ 2 

+ S − → PbS↓ 

2H + 2 

+ S − → H 2 S↑ 

3Cu + 8H + + 2 NO − 3 

→ 3Cu 2+ + 2NO↑ + 4H 2 O 

2NO + O 2 → 2NO 2 ↑ 

Dung dịch H+ và 2Fe 2+ + 4H + + 2 NO − 2 

→ 2Fe 3+ + 2NO↑ + 2H 2 O 

Fe 2+ 2NO + O 2 → 2NO 2 ↑ 

PO − Dung dịch AgNO 3 3Ag + 3 

+ PO − → Ag 3 PO 4 ↓ 

CO 2 AlO − 2 

+ H + + H 2 O → Al(OH) 3 ↓ + HCO − 

3 

AlO − 2 

AlO − 2 

+ H + + H 2 O → Al(OH) 3 ↓ + HCO − 

3 

Dung dịch HCl dư 

Al(OH) 3 + 3H + → Al 3+ + 3H 2 O 

2 

ZnO − 

2 


4 

2 

ZnO − 2 

+ 2H + 

→ Zn(OH) 2 ↓ + H 2 O 

Zn(OH) 2 + 2H + → Zn 2+ + 2H 2 O 

AgCl: trắng, AgBr: vàng 

nhạt, AgI: vàng đậm. Chỉ 

AgCl tan trong NH 3 . 

↓ trắng, không tan trong 

H + 

↓ trắng, không tan trong 

H + 

↑ 

↑ làm đục nước vôi trong 

↓ trắng 

↑ 

↑ làm mất màu nước Br 2 

↓ trắng tan trong axit 

↑ 

↓ đen, không tan trong 

HCl 

↑ mùi trứng thối 

↑ không màu hóa nâu 

ngoài không khí 

Dung dịch vàng, khí nâu 

đỏ 

↓ vàng 

↓ keo trắng 

↓ keo trắng rồi tan 


↓ trắng rồi tan 





2 



+ H + + H 2 O → Cr(OH) 3 ↓ 

Cr(OH) 3 + 3H + → Cr 3+ + 3H 2 O 

↓ xanh rồi tan 


Trang 97/112 





CrO − Dung dịch H 2 SO 4 2 CrO − + 2H + → 

2 

4 

2 


7 

Dung dịch NaOH 

2 

4 

2 

2 7 

2 


7 

+ H 2 O 

Cr O − + 2 OH − → 2 CrO − + H 2 O 

2 

4 



Dung dịch chuyển từ vàng 

sang da cam 

Dung dịch chuyển từ da 

cam sang vàng 




IV. NHẬN BIẾT CHẤT KHÍ 

Nguyên tắc chung để nhận biết chất khí là dựa vào tính chất vật lí hoặc tính chất hóa học đặc trưng của nó. 


CO 2 

SO 2 

SO 3 

SO 2 

Cl 2 

O 3 

NO 2 

H 2 S 

NH 3 

Ba(OH) 2 dư 

Ca(OH) 2 dư 

M(OH) 2 dư + CO 2 → MCO 3 ↓ + H 2 O 

M(OH) 2 dư + SO 2 → MSO 3 ↓ + H 2 O 

M(OH) 2 dư + SO 3 → MSO 4 ↓ + H 2 O 

Khí không màu, mùi hắc, nặng hơn không khí, gây ngạt và độc. 

Dung dịch Br 2 

Dung dịch I 2 

SO 2 + Br 2 + 2H 2 O → H 2 SO 4 + 2HBr 

SO 2 + I 2 + 2H 2 O → H 2 SO 4 + 2HI 

Cl 2 có màu vàng lục, nặng hơn không khí, mùi hắc, độc, ít tan trong nước. 

KI và hồ tinh bột 

Cl 2 + 2KI → 2KCl + I 2 

O 3 + 2KI + H 2 O → O 2 + I 2 + 2KOH 

I 2 + hồ tinh bột → xanh tím 

Khí NO 2 có màu nâu đỏ, nặng hơn không khí, độc, ít tan trong nước. 

H 2 O và Cu 

4NO 2 + O 2 + 2H 2 O → 4HNO 3 

Cu + HNO 3 → Cu(NO 3 ) 2 + NO↑ + H 2 O 

Khí không màu, mùi trứng thối, nặng hơn không khí, độc. 

Dung dịch Cu 2+ 

H 2 S + Cu 2+ → CuS↓ + 2H + 

Dung dịch Pb 2+ H 2 S + Pb 2+ → PbS↓ + 2H + 

Khí không màu, mùi khai, nhẹ hơn không khí, tan nhiều trong nước. 

↓ trắng 

Mất màu nâu đỏ 

Chuyển màu xanh tím 

Có khí nâu đỏ 

↓ đen 

Quỳ tím Dung dịch NH 3 có tính bazơ. Quỳ tím hóa xanh. 

HCl đặc NH 3 + HCl → NH 4 Cl Khói trắng 

CO Dung dịch PdCl 2 CO + PdCl 2 + H 2 O → Pd↓ + CO 2 + 2HCl ↓ xám nhạt 

NO O 2 2NO + O 2 → 2NO 2 ↑ Hóa nâu 

H 2 O 

(hơi) 

CuSO 4 khan 

(không màu) 

CuSO 4 + 5H 2 O → CuSO 4 .5H 2 O 

Hóa xanh 





Trang 98/112 








Thầy Hùng _ 0962.757.216 




PHỤ LỤC 2: HÓA HỌC VỚI MÔI TRƯỜNG 

I. HÓA HỌC VÀ VẤN ĐỀ MÔI TRƯỜNG 

1. Không khí 

Không khí sạch thường gồm 78% khí nitơ, 21% khí oxi và một lượng nhỏ khí cacbonic và hơi nước,… 

Không khí bị ô nhiễm thường có chứa quá mức cho phép nồng độ các khí CO 2 , CH 4 và một số chất khí độc khác, 

ví dụ CO, NH 3 , SO 2 , HCl, … một số vi khuẩn gây bệnh, … 

2. Nước 

Nước bị ô nhiễm thường chứa: 

Thuốc trừ sâu. 

Phân bón hóa học. 

Chất thải hữu cơ. 

Các chất hữu cơ tổng hợp. 

Các hóa chất vô cơ. 

Các chất phóng xạ. 

Chất độc hóa học. 

Các vi sinh vật gây bệnh. 

Các ion kim loại nặng như Pb 2+ , Cd 2+ , Hg 2+ , Ni 2+ ,…. 

3. Môi trường 

Tác nhân chính gây mưa axit là NO 2 , SO 2 . 

Tác nhân chính làm trái đất nóng lên do hiệu ứng nhà kính là CO 2 , CH 4 . 

Tác nhân chính làm thủng tần ozon là halogen, CFC (hợp chất chứa C, F, Cl). 

Một số chất khí quang hóa (gây khói mù): O 3 , NO x (NO, NO 2 ), anđehit, etilen, FAN, … 

4. Một số hợp chất hữu cơ có tính độc 

Hợp chất phenol (2,4D; 2,4,5T, đioxin). 

Các hóa chất bảo vệ thực vật. 

Tanin, lignin. 

Các hiđocacbon đa vòng ngưng tụ. 

5 Một số cách khử độc 

Để khử độc thủy ngân ta dùng bột lưu huỳnh rắc lên thủy ngân rồi gom lại do có phàn ứng sau: 

Hg + S → HgS 

Để xử lí nước có nồng độ lớn các ion kim loại nặng như Pb 2+ , Cd 2+ , Hg 2+ , Ni 2+ , … ta dùng nước vôi dư. 

M 2+ +2OH → M(OH) 2 ↓ 

Dẫn không khí qua dung dịch Pb(NO 3 ) 2 dư thấy có kết tủa đen chứng tỏ không khí đã có khí H 2 S. 

Pb(NO 3 ) 2 + H 2 S → PbS↓ + 2HNO 3 

II. MỘT SỐ CHẤT GÂY NGHIỆN, CHẤT MA TÚY 


Ma túy gồm những chất bị cấm dùng như thuốc phiện, cần sa, heroin, tì mà, một số chất được dùng theo chỉ dẫn 

của thầy thuốc như moocphin, seduxen,… 

Ma túy tổng hợp được gọi là thuốc lắc. 

Ma túy có thể ở dạng bột trắng (dùng để hít), viên nén (để uống), dạng dung dịch (dùng để tiêm chích). 

Một số chất gây nghiện khác như rượu, cocain, cafein, nicotin,… 





Trang 99/112 





1. Rượu (thành phần chính C 2 H 5 OH) 




Tùy thuộc vào nồng độ và cách sử dụng, rượu có thể tác dụng tốt hoặc làm suy yếu nghiêm trọng sức khỏe con 

người. Với nhiều người, uống một lượng nhỏ rượu cũng dẫn đến phản ứng chậm chạp, xử trí kém linh hoạt, thần 

kinh dễ bị kích động, gây ra những trường hợp đáng tiếc như tai nạn, hành động bạo ngược,… 

Trong rượu chứa một chất độc hại là etanal CH 3 CHO, gây nôn nao khó chịu, nếu nồng độ cao có thể dẫn đến tử 

vong. 

2. Nicotin (C 10 H 14 N 2 ) 

Nicotin có nhiều trong cây thuốc lá. Nó là chất lỏng sánh như dầu, không màu có mùi thuốc lá, tan được trong 

nước. Khi hút thuốc lá, nicotin đi vào phổi, thấm vào máu. 

Nicotin là một trong những chất độc mạnh (từ 1 đến 2 giọt nicotin có thể giết chết một con chó), tính độc của nó 

có thể so sánh với axit xianhiđric HCN. 

Nicotin chỉ là một trong số các chất hóa học độc hại có trong khói thuốc lá (trong khói thuốc lá có chứa tới 1400 

hợp chất hóa học khác nhau). 

Dung dịch nicotin trong nước được dùng làm thuốc trừ sâu cho cây trồng. Những người nghiện thuốc lá thường 

mắc bệnh ung thư phổi và những bệnh ung thư khác. 

3. Cafein (C 8 H 10 N 4 O 2 ) 

Cafein có nhiều trong hạt cà phê, lá chè. Cafein là chất kết tinh không màu, vị đắng, tan trong nước và rượu. 

Cafein dùng trong y học với lượng nhỏ có tác dụng gây kích thích thần kinh. Nếu dùng cafein quá mức sẽ gây 

bệnh mất ngủ và gây nghiện. 

4. Moocphin 

Moocphin có trong cây thuốc phiện, còn gọi là cây anh túc. Moocphin có tác dụng làm giảm hoặc mất cảm giác 

đau đớn. 

Từ moocphin lại tinh chế được heroin có tác dụng mạnh hơn moocphin nhiều lần, độc và rất dễ gây nghiện. 

5. Hassish 

Hassish là hoạt chất có trong cây cần sa (còn gọi là bồ đà) có tác dụng chống co giật, chống nôn mửa nhưng có tác 

dụng kích thích mạnh và gây ảo giác. 

6. Thuốc an thần như seduxen, meprobamat,… 

Có tác dụng chữa bệnh, gây ngủ, làm dịu cơn đau nhưng gây nghiện. 

7. Amphetamin 

Chất kích thích hệt thần kinh, dễ gây nghiện, gây choáng, rối loạn thần kinh nếu dùng thường xuyên. 

III. MỘT SỐ CHẤT KHÁNG SINH, THUỐC BỔ 

Một số chất kháng sinh: penixilin, ampixilin, erythromixin. 

Một số thuốc bổ dưỡng cơ thể: các loại vitamin riêng lẻ như A, B, C, D,…các loại thuốc bổ tổng hợp. 

IV. MỘT SỐ CÁCH BẢO QUẢN THỰC PHẨM 

1. Cách bảo quản không an toàn 

Một số cách bảo quản thực phẩm (thịt, cá,…) sau đây gây hại cho sức khỏe con người. 

Sử dụng fomon để bảo quản bánh phở, nước mắm. 

Ướp cá biển bằng phân đạm. 

Sử dụng nước phế thải công nghiệp có các chất độc hại như một số ion kim loại nặng để tưới rau. 


Sử dụng chất hàn the (muối natri borat) để chế biến giò, bánh phở, bánh cuốn, bánh đúc,… 

2. Cách bảo quản an toàn 

Dùng nước đá và nước đá khô. 






Trang 100/112 








Thầy Hùng _ 0962.757.216 




V. HÓA HỌC VỚI VẦN ĐỀ NĂNG LƯỢNG VÀ NHIÊN LIỆU 

Năng lượng thủy điện. 

Năng lượng gió. 

Năng lượng Mặt Trời. 

1. Một số nguồn năng lượng sạch 

Năng lượng địa nhiệt: đây là nguồn năng lượng nằm sâu dưới lòng những hòn đảo, núi lửa. Nguồn năng lượng này 

có thể thu được bằng cách hút nước nóng từ hàng nghìn mét sâu dưới lòng đất để chạy turbin điện. 

Năng lượng thủy triều. 

Lên men sinh học. 

Pin mặt trời. 

2. Ứng dụng của một số chất trong việc sản xuất năng lượng 

Điều chế khí metan trong lò biogas để đun nấu, bằng cách lên men các chất thải hữu cơ như phân gia súc. 

Điều chế etanol từ khí crăckinh dầu mỏ để thay thế etxăng, dầu trong các động cơ đốt trong. 

Sản xuất nhiên liệu mới thay xăng từ nguồn nguyên liệu vô tận là không khí và nước. 

Sản xuất khí than khô và khí than ướt từ than đá và nước. 

Năng lượng được sản sinh trong các lò phản ứng hạt nhân, nhiều nhà máy điện nguyên tử đã được xây dựng để sử 

dụng năng lượng cho mục đích hòa bình. 

Tận dùng nguồn năng lượng sinh ra trong các phản ứng hóa học. 

Thu hồi và tái sử dụng nhiên liệu khí như CO, H 2 ,…có trong hỗn hợp khí thải. 

Sử dụng các nguồn năng lượng điện hóa: các pin điện hóa, ắcquy khô và ắcquy chì axit,…là loại dùng phổ biến 

nhất hiện nay. 

3. Một số nguồn cung cấp nhiên liệu 

Nguồn cung cấp nhiên liệu chủ yếu hiện nay là than, dầu mỏ và khí tự nhiên, các dạng nhiên liệu này được gọi là 

năng lượng hóa thạch, có trong vỏ Trái Đất. 

Khí hiđro thuộc loại nhiên liệu sạch đang được nghiên cứu sử dụng thay thế một số nhiên liệu khác gây ô nhiễm 

môi trường. 

------------ 






Trang 101/112 










BAØI TAÄP: NHAÄN BIEÁT CHAÁT 

HOÙA MOÂI TRÖÔØNG 

1 Điều kiện xảy ra phản ứng 

Điều kiện xảy ra phản ứng: 

Cùng tồn tại trong một dung dịch: 

Màu kết tủa thường gặp: 

Cách loại trừ đáp án 

Những phản ứng không thể xảy ra 

1.1 Ion CO 

 

cùng hiện diện chung trong một dung dịch với các ion nào sau đây? 

A. Na + , NH , Mg 2+ . B. K + , Na + , OH . 

C. H + , K + , NH . D. Li + , Ba 2+ , Cl . 

1.2Dãy gồm các ion cùng tồn tại trong một dung dịch là: 

A. K + ; Ba 2+ ; Cl và NO . B.Cl ; Na + ; NO 

 

và Ag + . 

C. K + ; Mg 2+ ; OH và NO . D. Cu 2+ ; Mg 2+ ; H và OH . 

1.3Dãy gồm các ion cùng tồn tại trong một dung dịch là: 

A. Al 3+ , PO , Cl , Ba 2+ . B. Ca 2+ , Cl , Na + , CO . 

C. K + , Ba 2+ , OH , Cl . D. Na + , K + , OH , HCO . 

1.4Chất nào sau đây không tạo kết tủa khi cho vào dung dịch AgNO 3 ? 

A. HCl B. K 3 PO 4 C. KBr D. HNO 3 

1.5 Có 5 lọ đựng 5 dung dịch mất nhãn: AlCl 3 , NaNO 3 , K 2 CO 3 , NH 4 NO 3 , (NH 4 ) 2 SO 4 . Thuốc thử dùng để nhận biết 5 

dung dịch trên là 

A. dung dịch NaOH B. dung dịch AgNO 3 

C. quì tím D. dung dịch Ba(OH) 2 

1.6Cho dung dịch chứa các ion: Na + , Ca 2+ , Mg 2+ , Ba 2+ , H + , Cl . Phải dùng dung dịch chất nào sau đây để loại bỏ hết 

các ion Ca 2+ , Mg 2+ , Ba 2+ , H + ra khỏi dung dịch ban đầu? 

A. AgNO 3 B. NaOH C. Na 2 SO 4 D. Na 2 CO 3 

1.7Dẫn mẫu khí thải của một nhà máy qua dung dịch Pb(NO 3 ) 2 dư thì thấy xuất hiện kết tủa màu đen. Hiện tượng đó 

chứng tỏ trong khí thải nhà máy có khí nào sau đây ? 

A. NH 3 B. CO 2 C. SO 2 D. H 2 S 

1.8Thuốc thử nào sau đây dùng để phân biệt khí H 2 S với khí CO 2 ? 

A. Dung dịch HCl. B. Dung dịch Pb(NO 3 ) 2 . 


C. Dung dịch K 2 SO 4 . D. Dung dịch NaCl. 

1.9Thuốc thử nào dưới đây phân biệt được khí O 2 với khí O 3 bằng phương pháp hóa học? 

A. Dung dịch KI + hồ tinh bột. B. Dung dịch NaOH. 

C. Dung dịch H 2 SO 4 . D. Dung dịch CuSO 4 . 

1.10Để nhận ra ion NO 

 

trong dung dịch Ba(NO 3 ) 2 , người ta đun nóng nhẹ dung dịch đó với 

Trang 102/112 











Thầy Hùng _ 0962.757.216 




A. kim loại Cu. B. dung dịch H 2 SO 4 loãng. 

C. kim loại Cu và dung dịch Na 2 SO 4 . D. kim loại Cu và dung dịch H 2 SO 4 loãng. 

1.11 Để phân biệt 4 chất rắn: Na 2 CO 3 , CaCO 3 , Na 2 SO 4 , CaSO 4 .2H 2 O đựng trong 4 lọ mất nhãn riêng biệt, người ta 

dùng thuốc nào sau đây? 

A. Quì tím ẩm, dung dịch H 2 SO 4 đặc. B. H 2 O và dung dịch HCl. 

C. H 2 O và dung dịch NaOH. D. Dung dịch NaOH và dung dịch phenolphtalein. 

1.12Trường hợp nào sau đây không xảy ra phản ứng ở điều kiện thường? 

A. Dẫn khí Cl 2 vào dung dịch H 2 S. 

B. Cho CuS vào dung dịch HCl. 

C. Cho dung dịch Na 3 PO 4 vào dung dịch AgNO 3 . 

D. Cho dung dịch Ca(HCO 3 ) 2 vào dung dịch NaOH. 

1.13 Có 3 cốc đựng lần lượt: nước mưa, nước cứng tạm thời, nước cứng vĩnh cửu. Phương pháp dùng để nhận ra mỗi 

cốc là 

A. dùng dung dịch Na 2 CO 3 . B. dùng dung dịch Na 3 PO 4 . 

C. đun sôi sau đó dùng dung dịch Na 2 CO 3 . D. chỉ cần đun sôi. 

2 Hóa môi trường 

2.1Phèn chua được dùng trong ngành công nghiệp thuộc da, công nghiệp giấy, chất cầm màu trong ngành nhuộm 

vải, chất làm trong nước. Công thức hóa học của phèn chua là 

A. Na 2 SO 4 .Al 2 (SO 4 ) 3 .24H 2 O B. K 2 SO 4 .Al 2 (SO 4 ) 3 .24H 2 O 

C. (NH 4 ) 2 SO 4 .Al 2 (SO 4 ) 3 .24H 2 O D. Li 2 SO 4 .Al 2 (SO 4 ) 3 .24H 2 O 

2.2Hợp chất nào của canxi được dùng để đúc tượng, bó bột khi gãy xương ? 

A. Thạch cao nung (CaSO 4 .H 2 O) B. Đá vôi (CaCO 3 ) 

C. Vôi sống (CaO) D. Thạch cao sống (CaSO 4 .2H 2 O) 

2.3Chất được dùng để tẩy trắng giấy và bột giấy trong công nghiệp là 

A. N 2 O B. CO 2 C. SO 2 D. NO 2 

2.4Nhóm những chất khí (hoặc hơi) nào dưới đây đều gây hiệu ứng nhà kính khi nồng độ của chúng trong khí 

quyển vượt quá tiêu chuẩn cho phép ? 

A. CH 4 và H 2 O. B. CO 2 và CH 4 . C. N 2 và CO. D. CO 2 và O 2 . 

2.5Cho các phát biểu sau: 

(a) Khí CO 2 gây ra hiện tượng hiệu ứng nhà kính. 

(b) Khí SO 2 gây ra hiện tượng mưa axit. 

(c) Khi được thải ra khí quyển, Freon (chủ yếu là CFCl 3 và CF 2 Cl 2 ) phá hủy tầng ozon. 

(d) Moocphin và cocain là các chất ma túy. 

Số phát biểu đúng là 

A. 3 B. 1 C. 2 D. 4 


2.6Cho các phát biểu sau: 

(a) Để xử lí thủy ngân rơi vãi, người ta có thể dùng bột lưu huỳnh. 

(b) Khi thoát vào khí quyển, freon phá hủy tầng ozon. 

(c) Trong khí quyển, nồng độ CO 2 vượt quá tiêu chuẩn cho phép gây ra hiệu ứng nhà kính. 

(d) Trong khí quyển, nồng độ NO 2 và SO 2 vượt quá tiêu chuẩn cho phép gây ra hiện tượng mưa axit. 





Trang 103/112 





Trong các phát biểu trên, số phát biểu đúng là 




A. 2 B. 1 C. 4 D. 3 

2.7Trong số các nguồn năng lượng: (1) thủy điện, (2) gió, (3) mặt trời, (4) hóa thạch; những nguồn năng lượng sạch 

là: 

A. (1), (2), (3). B. (1), (3), (4). C. (1), (2), (4). D. (2), (3), (4). 

2.8Không khí trong phòng thí nghiệm bị ô nhiễm bởi khí clo. Để khử độc, có thể xịt vào không khí dung dịch nào 

sau đây? 

A. Dung dịch NaOH. B. Dung dịch NaCl. C. Dung dịch NH 3 . D. Dung dịch H 2 SO 4 loãng. 

3 Củng cố 

3.1Dẫn hỗn hợp khí gồm CO 2 , O 2 , N 2 và H 2 qua dung dịch NaOH. Khí bị hấp thụ là 

A. CO 2 B. O 2 C. H 2 D. N 2 

3.2Khí X làm đục nước vôi trong và được dùng làm chất tẩy trắng bột gỗ trong công nghiệp giấy. Chất X là 

A. NH 3 B. CO 2 C. SO 2 D. O 3 

3.3 Hỗn hợp X chứa Na 2 O, NH 4 Cl, NaHCO 3 và BaCl 2 có số mol mỗi chất đều bằng nhau. Cho hỗn hợp X vào nước 

dư đun nóng, dung dịch thu được chứa 

A. NaCl, NaOH, BaCl 2 . B. NaCl, NaOH. 

C. NaCl, NaHCO 3 , NH 4 Cl, BaCl 2 . D. NaCl. 

3.4Để loại bỏ các khí HCl, CO 2 và SO 2 có lẫn trong khí N 2 , người ta sử dụng lượng dư dung dịch 

A. CuCl 2 B. Ca(OH) 2 C. NaCl D. N 2 

3.5Dẫn V lít (đktc) CO 2 vào 100 ml dung dịch Ca(OH) 2 1M thì thu được 6 gam kết tủa. Lọc bỏ kết tủa, lấy nước lọc 

đem đun nóng lại thu được kết tủa nữa. Giá trị của V là 


3.6Cho 700 ml dung dịch KOH 0,1M vào 100 ml dung dịch AlCl 3 0,2M. Sau phản ứng, khối lượng kết tủa tạo ra là 

A. 0,78 g B. 1,56 g C. 0,97 g D. 0,68 g 

3.7Phèn chua (K 2 SO 4 .Al 2 (SO 4 ) 3 .24H 2 O) không được dùng 

A. trong công nghiệp giấy (làm giấy không thấm nước), thuộc da. 

B. để làm trong nước. 

C. làm chất cầm màu trong công nghiệp nhuộm vải. 

D. khử trùng nước. 

3.8 Hỗn hợp X gồm Ba và Al. 

- Nếu cho m gam hỗn hợp X vào nước dư chỉ thu được dung dịch A và 12,32 lít H 2 (đktc). 

- Nếu cho m gam hỗn hợp X tác dụng với dung dịch HCl dư thu được dung dịch Y và H 2 . Cô cạn dung dịch Y thu 

được 66,1 gam muối khan. 



3.9 Thuốc thử dùng để phân biệt dung dịch NH 4 NO 3 với dung dịch (NH 4 ) 2 SO 4 là 


A. đồng (II) oxit và dung dịch NaOH. B. đồng (II) oxit và dung dịch HCl. 

C. dung dịch NaOH và dung dịch HCl. D. kim loại Cu và dung dịch HCl. 

3.10 Khi cho 0,02 hoặc 0,04 mol CO 2 hấp thụ hết vào dung dịch Ba(OH) 2 thì lượng kết tủa thu được là như nhau. Số 

mol Ba(OH) 2 có trong dung dịch ban đầu là 

A. 0,01 B. 0,02 C. 0,04 D. 0,03 






Trang 104/112 








Thầy Hùng _ 0962.757.216 




3.11 Nhận định nào sau đây không đúng về cách làm mềm nước cứng 

A. Chuyển các ion Ca 2+ , Mg 2+ vào hợp chất không tan. 

B. Làm giảm nồng độ các ion HCO , Cl , SO 

 

trong nước cứng. 

C. Làm giảm nồng độ các ion Ca 2+ , Mg 2+ trong nước cứng. 

D. Thay thế các ion Ca 2+ , Mg 2+ trong nước cứng bằng ion Na + . 

3.12 Cho hỗn hợp các kim loại kiềm Na, K hòa tan hết vào nước thu được dung dịch A và 0,672 lít H 2 (đktc). Thể 

tích dung dịch HCl 0,1M cần để trung hòa hết một phần ba dung dịch A là 

A. 200 ml B. 100 ml C. 600 ml D. 300 ml 

3.13 Cho muối sunfua của kim loại kiềm vào dung dịch HCl dư thu được 2,24 lít khí (đktc) đồng thời khối lượng 

dung dịch tăng 1,2 gam. Kim loại kiềm là 

A. Rb B. Na C. K D. Li 

3.14Khí nào sau đây có khả năng làm mất màu nước brom? 

A. SO 2 B. H 2 C. CO 2 D. N 2 

3.15Thuốc thử dùng để phân biệt 3 dung dịch riêng biệt: NaCl, NaHSO 4 , HCl là 

A. NH 4 Cl B. (NH 4 ) 2 CO 3 C. BaCO 3 D. BaCl 2 

3.16 Cho 3,94 gam hỗn hợp 2 kim loại X, Y (có hóa trị không đổi) tác dụng với oxi ở nhiệt độ cao, phản ứng xảy ra 

vừa đủ, thu được 4,74 gam hỗn hợp oxit kim loại. Nếu hòa tan hết hỗn hợp kim loại trên vào dung dịch HCl, H 2 SO 4 

loãng thì thu V (lít) H 2 (đkc). Giá trị của V là 


3.17Tiến hành các thí nghiệm sau: 

(1) Cho dung dịch NaOH vào dung dịch Ca(HCO 3 ) 2 . 

(2) Cho dung dịch HCl tới dư vào dung dịch NaAlO 2 (hoặc Na[Al(OH) 4 ]). 

(3) Sục khí H 2 S vào dung dịch FeCl 2 . 

(4) Sục khí NH 3 tới dư vào dung dịch AlCl 3 . 

(5) Sục khí CO 2 tới dư vào dung dịch NaAlO 2 (hoặc Na[Al(OH) 4 ]). 

(6) Sục khí etilen vào dung dịch KMnO 4 . 

Sau khi các phản ứng kết thúc, có bao nhiêu thí nghiệm thu được kết tủa? 

A. 6 B. 3 C. 5 D. 4 

3.18Thí nghiệm với dung dịch HNO 3 thường sinh ra khí độc NO 2 . Để hạn chế khí NO 2 thoát ra từ ống nghiệm, 

người ta nút ống nghiệm bằng: 

(a) bông khô. (b) bông có tẩm nước. (c) bông có tẩm nước vôi. (d) bông có tẩm giấm ăn. 

Trong 4 biện pháp trên, biện pháp có hiệu quả nhất là 

A. (d) B. (a) C. (c) D. (b) 

3.19Chất khí nào sau đây được tạo ra từ bình chữa cháy và dùng để sản xuất thuốc giảm đau dạ dày? 

A. CO 2 B. N 2 C. CO D. CH 4 

3.20Nhỏ từ từ đến dư dung dịch NaOH loãng vào mỗi dung dịch sau: FeCl 3 , CuCl 2 , AlCl 3 , FeSO 4 . Sau khi các phản 

ứng xảy ra hoàn toàn, số trường hợp thu được kết tủa là 


A. 1 B. 2 C. 4 D. 3 

TOÅNG KEÁT KHOÙA HOÏC & DAËN DOØ 





Trang 105/112 





MỤC LỤC 






CHUYEÂN ÑEÀ LTÑH: SAÉT VAØ HÔÏP CHAÁT p1 ....................................................... 1 

1. Vị trí của Fe ............................................................................................................................................ 1 

2. Tính chất vật lí của Fe ............................................................................................................................. 1 

3. Các quặng sắt ......................................................................................................................................... 1 

Hỗn hợp {Fe 3 O 4 , Cu} + HCl/ H 2 SO 4 loãng ................................................................................................. 2 


1. Hợp chất Fe(II) có tính khử, hợp chất Fe(III) chỉ có tính oxi hóa ............................................................. 4 

3. Màu hợp chất sắt ..................................................................................................................................... 4 

5. Hai hợp kim quan trọng của Sắt .............................................................................................................. 5 

I. GANG ...................................................................................................................................................................... 5 

II. THÉP ....................................................................................................................................................................... 6 

* Nung trong không khí .......................................................................................................................... 7 


Dạng 1: Fe dư + Fe 3+ → Fe 2+ .................................................................................................................. 8 

Dạng 2: Fe 2+ + Ag + dư → Fe 3+ + Ag↓ ..................................................................................................... 9 

Dạng 3: Fe 2+ + − + Ag + dư → Fe 3+ + Ag↓ + AgCl↓ .......................................................................... 9 

CHUYEÂN ÑEÀ ltñh: SAÉT VAØ HÔÏP CHAÁT p4 ......................................................... 11 

THAM KHẢO: dạng toán cấp độ 2, 3 ..................................................................................................11 

CÔNG THỨC NHANH ........................................................................................................................12 

1 TÍNH KHỐI LƯỢNG MUỐI DỰA VÀO “SĐB” ................................................................................................ 12 

2 TÍNH KHỐI LƯỢNG MUỐI DỰA VÀO LƯỢNG HNO 3 .................................................................................. 12 

CHUYEÂN ÑEÀ ltñh: SAÉT VAØ HÔÏP CHAÁT p5 ......................................................... 13 

1. Fe, Cu phản ứng với {H + + 

NO } “ẩn” trong hỗn hợp {HCl, H 2 SO 4 , NaNO 3 , KNO 3 } ......................13 

− 

3 

2. Sắt phản ứng với hỗn hợp {muối + axit} dùng BTe để kiểm tra sản phẩm ........................................14 

SẮT – CROM TREÂN ÑEÀ THI ÑAÏI HOÏC ...................................................................... 16 

a) Phản ứng tạo Fe 2+ thường gặp ................................................................................................................17 

b) Phản ứng tạo Fe 3+ thường gặp................................................................................................................17 

c) Màu hợp chất Sắt ...................................................................................................................................18 

d) Phản ứng quan trọng Crom ....................................................................................................................18 

Muối Cr 3+ vừa có tính oxi hóa vừa có tính khử. ..................................................................................................... 19 


e) Màu hợp chất Crom ...............................................................................................................................19 

f) So sánh Al, Cr, Fe ..................................................................................................................................20 

Crom và nhôm ....................................................................................................................................................... 20 

Crom và sắt ............................................................................................................................................................ 20 

II – Dạng toán & những chú ý....................................................................................................................21 




Trang 106/112 








Thầy Hùng _ 0962.757.216 




1. Số đặc biệt của FeO, Fe 3 O 4 là 1 (khi hai oxit này qua H 2 SO 4 đặc, nóng hoặc qua HNO 3 ) ................................... 21 

t 

2. Nung trong không khí: tạo Fe 2 O 3 Fe(OH) 2 + O 0 

2 ⎯⎯→ Fe 2 O 3 + H 2 O ......................................................... 22 

3. Dạng toán ion: Fe + 4H + + NO3 − → Fe 3+ + NO + 2H 2 O............................................................................ 22 

4. Dạng toán {Cu, Fe 3 O 4 , Fe 2 O 3 } + HCl/ H 2 SO 4 loãng dư ........................................................................................ 22 

5. Dạng toán Quy đổi: ................................................................................................................................................ 23 

CHUYEÂN ÑEÀ LTĐH: CROM VAØ HÔÏP CHAÁT p1 ................................................... 23 

1 So sánh Cr với Al, Cr với Fe ................................................................................................................. 23 

Crom và nhôm ....................................................................................................................................................... 24 

Crom và sắt ............................................................................................................................................................ 24 

Cnkn o : “Chỉ có Cr 2 O 3 , Cr(OH) 3 lưỡng tính” giống Al 2 O 3 , Al(OH) 3 . ................................ 24 

2 Phản ứng thường gặp ............................................................................................................................ 24 

3 Đặc tính oxi hóa – khử của hợp chất Crom ............................................................................................ 25 

Hợp chất Cr(II): CrO, Cr(OH) 2 có tính bazơ và tính khử, muối Cr 2+ có tính khử. .............. 25 

Hợp chất Cr(VI): CrO 3 có tính axit; muối Cr +6 2 

(cromat CrO − 2 

, đicromat Cr O − ) có tính 

oxi hóa. .................................................................................................................................. 25 

2 

Muối CrO − 2 

: màu vàng, muối Cr O − : màu da cam. ................................................................ 25 

4 

2 7 

Cnkn 0 : “Khi thêm axit, màu đậm dần”. ................................................................................. 25 

* Sự chuyển hóa qua lại giữa 

2- 

CrO ⇄ 

2- 

4 

2 7 

4 

2 7 

Cr O ........................................................................ 25 

CHUYEÂN ÑEÀ LTÑH: CROM VAØ HÔÏP CHAÁT p2 ................................................... 25 

1. Màu hợp chất Fe/ Crom ......................................................................................................................... 25 

2. Muối Cr 3+ .............................................................................................................................................. 27 

● Cnkn 0 : “O trong a, với kẽm; K trong k, với clo, brom”. ........................................................................................ 27 

3. Muối Cr 6+ .............................................................................................................................................. 28 

CrO 3 là chất oxi hóa rất mạnh laøm S, P, C, NH 3 , C 2 H 5 OH, … bốc cháy khi trộn với CrO 3 . .................................... 28 

● Cnkn 0 : “Khi thêm axit: màu đậm dần”. .................................................................................................................. 28 

BÀI 1: CROM ....................................................................................................................... 30 

I. VỊ TRÍ VÀ CẤU TẠO ........................................................................................................................... 30 

1. Vị trí của crom trong bảng tuần hoàn ............................................................................ 30 

II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ ........................................................................................................................... 30 

III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC ..................................................................................................................... 30 


1. Tác dụng với phi kim ............................................................................................................................................. 31 

2. Tác dụng với nước ................................................................................................................................................. 31 

3. Tác dụng với axit ................................................................................................................................................... 31 

IV. ĐIỀU CHẾ VÀ ỨNG DỤNG .............................................................................................................. 31 

BAØI 2: MOÄT SOÁ HÔÏP CHAÁT CUÛA CROM ........................................................... 32 





Trang 107/112 







I. HỢP CHẤT CROM (II) .........................................................................................................................32 




1. Crom (II) oxit ......................................................................................................................................................... 32 

2. Crom (II) hiđroxit .................................................................................................................................................. 32 

3. Muối crom (II) ....................................................................................................................................................... 32 

II. HỢP CHẤT CROM (III) .......................................................................................................................33 

1. Crom (III) oxit ....................................................................................................................................................... 33 

2. Crom (III) hiđroxit ................................................................................................................................................. 33 

3. Muối Cr 3+ ..............................................................................................................................................33 

III. HỢP CHẤT CROM (VI) .....................................................................................................................34 

1. Oxit CrO 3 ............................................................................................................................................................... 34 

2. Muối cromat và đicromat ....................................................................................................................................... 34 

BÀI 3: SẮT ............................................................................................................................ 35 

I. VỊ TRÍ VÀ CẤU TẠO ...........................................................................................................................35 

II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ ............................................................................................................................35 

III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC .....................................................................................................................35 

1. Với phi kim ............................................................................................................................................................ 35 

2. Với nước ................................................................................................................................................................ 36 

3. Với axit .................................................................................................................................................................. 36 

4. Với muối ................................................................................................................................................................ 36 

IV. QUẶNG SẮT ......................................................................................................................................36 

BÀI 4: HỢP CHẤT CỦA SẮT ............................................................................................... 37 

I. HỢP CHẤT SẮT (II) ..............................................................................................................................37 

1. Sắt (II) hiđroxit: Fe(OH) 2 ....................................................................................................................................... 37 

a) Phản ứng nhiệt phân ........................................................................................................ 37 

b) Tính khử: thể hiện khi tác dụng với chất oxi hóa như O 2 , H 2 SO 4 đặc, HNO 3 . .................. 37 

c) Tính bazơ: thể hiện khi tác dụng với axit HCl, H 2 SO 4 loãng. ............................................ 37 

d) Điều chế ............................................................................................................................ 37 

2. Sắt (II) oxit: FeO .................................................................................................................................................... 37 

a) Tính khử: thể hiện khi tác dụng với chất oxi hóa như O 2 , H 2 SO 4 đặc, HNO 3 . ................... 37 

b) Tính oxi hóa: thể hiện khi tác dụng với các chất khử như C, CO, H 2 , Al ở nhiệt độ cao. .. 37 

c) Tính bazơ: thể hiện khi tác dụng với axit HCl, H 2 SO 4 loãng. ............................................ 37 

d) Điều chế ............................................................................................................................ 38 


3. Các muối Fe 2+ không tan trong nước: gồm có FeS, FeS 2 , FeCO 3 . ......................................................................... 38 

II. HỢP CHẤT SẮT (III) ...........................................................................................................................40 

1. Sắt (III) hiđroxit: Fe(OH) 3 ..................................................................................................................................... 40 

2. Sắt (III) oxit: Fe 2 O 3 ................................................................................................................................................ 40 

3. Oxit sắt từ: Fe 3 O 4 ................................................................................................................................................... 41 

Trang 108/112 











Thầy Hùng _ 0962.757.216 




4. Muối FeCl 3 , Fe(NO 3 ) 3 , Fe 2 (SO 4 ) 3 .......................................................................................................................... 41 

BÀI 5: HỢP KIM CỦA SẮT ................................................................................................. 43 

I. GANG ................................................................................................................................................... 43 

1. Thành phần, phân loại, tính chất, ứng dụng........................................................................................................... 43 

2. Sản xuất gang......................................................................................................................................................... 43 

II. THÉP.................................................................................................................................................... 43 

1. Thành phần, phân loại, tính chất, ứng dụng........................................................................................................... 43 

2. Sản xuất thép ......................................................................................................................................................... 43 

BÀI TẬP CỦNG CỐ ......................................................................................................... 45 

PHƯƠNG PHÁP ĐIỂN HÌNH GIẢI TOÁN SẮT ............................................................. 47 

1. Bảo toàn e trong bài toán Fe .................................................................................................................. 47 

2. Phương pháp quy đổi trong bài toán Fe .................................................................................................. 47 

BÀI 6: ĐỒNG ....................................................................................................................... 48 

I. VỊ TRÍ VÀ CẤU TẠO ........................................................................................................................... 48 

II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ ........................................................................................................................... 48 

III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC ..................................................................................................................... 48 

1. Với phi kim ............................................................................................................................................................ 48 

2. Với axit .................................................................................................................................................................. 48 

3. Với muối ................................................................................................................................................................ 48 

IV. ỨNG DỤNG ....................................................................................................................................... 49 

BÀI 7: MỘT SỐ HỢP CHẤT CỦA ĐỒNG ........................................................................... 49 

I. ĐỒNG (I) OXIT: Cu 2 O .......................................................................................................................... 49 

1. Tác dụng với oxi .................................................................................................................................................... 49 


3. Tác dụng với chất khử ........................................................................................................................................... 49 

II. ĐỒNG (II) OXIT: CuO......................................................................................................................... 50 


2. Tác dụng với chất khử ........................................................................................................................................... 50 

3. Điều chế ................................................................................................................................................................. 50 

III. ĐỒNG (II) HIĐROXIT: Cu(OH) 2 ....................................................................................................... 50 


2. Tác dụng với dung dịch NH 3 ................................................................................................................................. 50 


3. Điều chế ................................................................................................................................................................. 50 

IV. MUỐI ĐỒNG ..................................................................................................................................... 50 

1. Muối tan ................................................................................................................................................................. 50 

2. Muối không tan ...................................................................................................................................................... 51 

BÀI 8: SƠ LƯỢC VỀ MỘT SỐ KIM LOẠI KHÁC .............................................................. 51 





Trang 109/112 







I. BẠC .......................................................................................................................................................51 




1. Tính chất vật lí ....................................................................................................................................................... 51 

2. Tính chất hóa học ................................................................................................................................................... 51 

3. Ứng dụng ............................................................................................................................................................... 52 

II. VÀNG ..................................................................................................................................................52 



3. Ứng dụng ............................................................................................................................................................... 52 

III. NIKEN ................................................................................................................................................52 



3. Ứng dụng ............................................................................................................................................................... 53 

IV. KẼM ...................................................................................................................................................53 



3. Ứng dụng ............................................................................................................................................................... 53 

V. THIẾC ..................................................................................................................................................54 



3. Ứng dụng ............................................................................................................................................................... 54 

VI. CHÌ .....................................................................................................................................................54 



3. Ứng dụng ............................................................................................................................................................... 55 

CAÙC DAÏNG BAØI TAÄP: SAÉT ........................................................................................ 55 

I – SẮT......................................................................................................................................................55 

[1] Vị trí, cấu hình electron ........................................................................................................................................ 55 

[2] Tính chất hóa học ................................................................................................................................................. 56 

[3] Trạng thái tự nhiên, điều chế, ứng dụng ............................................................................................................... 57 

[4] Toán sắt ................................................................................................................................................................ 58 

II – HỢP CHẤT CỦA SẮT .......................................................................................................................59 

[1] Hợp chất sắt (II) ................................................................................................................................................... 59 

[2] Hợp chất sắt (III) .................................................................................................................................................. 61 

[3] Toán hợp chất sắt .................................................................................................................................................. 62 


III – HỢP KIM CỦA SẮT ........................................................................................................................64 

CAÙC DAÏNG BAØI TAÄP: CROM .................................................................................... 68 

I – CROM .................................................................................................................................................68 

II – HỢP CHẤT CỦA CROM ...................................................................................................................68 




Trang 110/112 








Thầy Hùng _ 0962.757.216 




III – TOÁN HỢP CHẤT CỦA CROM ...................................................................................................... 71 

8 ĐỀ MẪU ÔN THI CUỐI KÌ 2 ............................................................................................ 72 

Đề 22 ........................................................................................................................................................ 72 

MĐ: HTTPd2kII-1011321 ......................................................................................................................................... 72 

Đề 23 ........................................................................................................................................................ 74 


Đề 24 ........................................................................................................................................................ 77 


Đề 25 ........................................................................................................................................................ 79 


Đề 26 ........................................................................................................................................................ 81 

MĐ: HTTPckII-1011321 ........................................................................................................................................... 81 

Đề 27 ........................................................................................................................................................ 84 


Đề 28 ........................................................................................................................................................ 87 


Đề 29 ........................................................................................................................................................ 91 


PHỤ LỤC 1: NHẬN BIẾT CHẤT VÔ CƠ ....................................................................... 95 

I. NHẬN BIẾT KIM LOẠI ....................................................................................................................... 95 

1. Phân biệt trực tiếp .................................................................................................................................................. 95 

2. Phân biệt gián tiếp ................................................................................................................................................. 95 

II. NHẬN BIẾT CATION .......................................................................................................................... 95 

III. NHẬN BIẾT ANION .......................................................................................................................... 97 

IV. NHẬN BIẾT CHẤT KHÍ .................................................................................................................... 98 

PHỤ LỤC 2: HÓA HỌC VỚI MÔI TRƯỜNG ................................................................. 99 

I. HÓA HỌC VÀ VẤN ĐỀ MÔI TRƯỜNG .............................................................................................. 99 

1. Không khí .............................................................................................................................................................. 99 

2. Nước ...................................................................................................................................................................... 99 

3. Môi trường ............................................................................................................................................................. 99 

4. Một số hợp chất hữu cơ có tính độc ...................................................................................................................... 99 

5 Một số cách khử độc ............................................................................................................................................... 99 


II. MỘT SỐ CHẤT GÂY NGHIỆN, CHẤT MA TÚY............................................................................... 99 

1. Rượu (thành phần chính C 2 H 5 OH) ...................................................................................................................... 100 

2. Nicotin (C 10 H 14 N 2 ) ............................................................................................................................................... 100 

3. Cafein (C 8 H 10 N 4 O 2 ) ............................................................................................................................................. 100 

4. Moocphin ............................................................................................................................................................. 100 





Trang 111/112 







5. Hassish ................................................................................................................................................................. 100 




6. Thuốc an thần như seduxen, meprobamat,… ...................................................................................................... 100 

7. Amphetamin......................................................................................................................................................... 100 

III. MỘT SỐ CHẤT KHÁNG SINH, THUỐC BỔ .................................................................................. 100 

IV. MỘT SỐ CÁCH BẢO QUẢN THỰC PHẨM ................................................................................... 100 

1. Cách bảo quản không an toàn .............................................................................................................................. 100 

2. Cách bảo quản an toàn ......................................................................................................................................... 100 

V. HÓA HỌC VỚI VẦN ĐỀ NĂNG LƯỢNG VÀ NHIÊN LIỆU ........................................................... 101 

1. Một số nguồn năng lượng sạch ............................................................................................................................ 101 

2. Ứng dụng của một số chất trong việc sản xuất năng lượng ................................................................................. 101 

3. Một số nguồn cung cấp nhiên liệu ....................................................................................................................... 101 

BAØI TAÄP: NHAÄN BIEÁT CHAÁT ............................................................................. 102 

HOÙA MOÂI TRÖÔØNG .................................................................................................. 102 

1 Điều kiện xảy ra phản ứng ................................................................................................................... 102 

Cách loại trừ đáp án ............................................................................................................................................. 102 

2 Hóa môi trường ................................................................................................................................... 103 

3 Củng cố ............................................................................................................................................... 104 

TOÅNG KEÁT KHOÙA HOÏC & DAËN DOØ ............................................................ 105 





Trang 112/112

Fe Cr & HỢP CHẤT ( LÝ THUYẾT VÀ BÀI TẬP ) CĐ LTĐH - TT HOA TRÍ (2018)

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?