CƠ SỞ LÝ THUYẾT CROM - SẮT - ĐỒNG ( MỘT SỐ ĐỀ TỔNG HỢP ) TT HOA TRÍ (2018)

https://twitter.com/daykemquynhon 

plus.google.com/+DạyKèmQuyNhơn 

TRUNG TÂM HOA TRÍ : 827/16, Tỉnh lộ 10, Bình Tân 

www.facebook.com/daykem.quynhon 

http://daykemquynhon.blogspot.com 

GV. NGUYỄN THANH HÙNG 

http://daykemquynhon.ucoz.com 

Nơi bồi dưỡng kiến thức Toán - Lý - Hóa cho học sinh cấp 2+3 / 

Diễn Đàn Toán - Lý - Hóa 1000B Trần Hưng Đạo Tp.Quy Nhơn Tỉnh Bình Định 

CÁC NGUYÊN TỐ CHUYỂN TIẾP 

CƠ SỞ LÝ THUYẾT: CROM – SẮT – ĐỒNG 

Nguyên tố chuyển tiếp bao gồm các nguyên tố d và nguyên tố f. 

Các nguyên tố d có 2 phân lớp electron bên ngoài với cấu hình electron: (n – 1)d 1→10 ns 1→2 . 

Các nguyên tố chuyển tiếp có một số đặc tính chung đáng chú ý: 

Tất cả các nguyên tố chuyển tiếp đều là kim loại nên gọi chúng là kim loại chuyển tiếp. 

Có nhiều hóa trị, nhiều trạng thái oxi hóa. Do đó ứng với cùng một kim loại: 

Có sự thay đổi tính chất axit, bazơ. 

Ví dụ: CrO là oxit bazơ; Cr 2 O 3 là oxit lưỡng tính; CrO 3 là oxit axit. 

Có sự thay đổi tính oxi hóa – khử. 

Hợp chất thường có màu. 

Có khả năng tạo phức chất. 

I. VỊ TRÍ VÀ CẤU TẠO 

1. Vị trí của crom trong bảng tuần hoàn 

Ví dụ: CrO có tính khử; CrO 3 có tính oxi hóa. 

BÀI 1: CROM 

Crom là kim loại chuyển tiếp, thuộc nhóm VIB, chu kì 4, số hiệu nguyên tử là 24. 

2. Cấu tạo của crom 

a) Cấu hình electron 

Crom là kim loại chuyển tiếp (nguyên tố d). 

Cấu hình electron Cr (Z = 24): 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 3d 5 4s 1 hay [Ar]3d 5 4s 1 . 

Cấu hình electron 2 phân lớp ngoài cùng viết theo obitan. 

↑ ↑ ↑ ↑ ↑ ↑ 

3d 5 4s 1 

Cấu tạo mạng tinh thể: lập phương tâm khối. 

b) Hóa trị và số oxi hóa 

Vị trí: ô 24, chu kì 4, nhóm VIB. 

Cr 2+ : [Ar]3d 4 ; Cr 3+ : [Ar]3d 3 . 

Trong các phản ứng hóa học, crom nhường cả electron ở phân lớp d. Do đó, trong các hợp chất, crom có số oxi hóa biến 

đổi từ + 1 đến + 6. Phổ biến hơn cả là + 2, + 3, + 6. 

Cation 

Cr 2+ Cr 3+ 2 

Anion 

CrO − 2 4 

CrO − Cr O 2− 

Hóa trị II III III VI VI 

Số oxi hóa +2 +3 +3 +6 +6 

II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ 

DIỄN ĐÀN TOÁN - LÍ - HÓA 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN 

Chất rắn màu trắng ánh bạc, là kim loại cứng nhất (độ cứng chỉ sau kim cương). 

 

Khó nóng chảy ( = 1890 0 C), là kim loại nặng (D = 7,2 g/cm 3 ). 

III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC 

* Bề mặt crom được che phủ bởi lớp crom (III) oxit có cấu tạo mịn, đặc chắc và bền vững bảo vệ (giống nhôm) nên ở nhiệt 

độ thường, crom bền vững về mặt hóa học. 

2 7 

Skype : daykemquynhon@hotmail.com 

https://daykemquynhonofficial.wordpress.com/blog/ 

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL ST&GT : Đ/C 1000B TRẦN HƯNG ĐẠO TP.QUY NHƠN 

Đóng góp PDF bởi GV. Nguyễn Thanh Tú 

1 

www.facebook.com/daykemquynhonofficial 

www.facebook.com/boiduonghoahocquynhonofficial










* Giống Al: bền trong không khí và nước vì có màng Cr 2 O 3 bảo vệ, thụ động trong HNO 3 đặc nguội, H 2 SO 4 đặc nguội. 

Khác Al: Cr không tác dụng với dung dịch kiềm. 

* Tính khử giảm dần: Al > Zn > Cr > Fe. 

1. Tác dụng với phi kim 

a) Với oxi 

4Cr + 3O 

2 2Cr 2 O 3 

Nếu tạo hỗn hống với Hg thì phản ứng xảy ra ở 30 – 50 0 C tạo CrO. 

b) Với halogen 

Với clo, brom 

2Cr + 3Cl 

2 2CrCl 3 

2Cr + 3Br 

2 2CrBr 3 

2. Tác dụng với nước 

Crom không tác dụng với nước do có lớp màng oxit bảo vệ. 

3. Tác dụng với axit 

a) HCl, H 2 SO 4 loãng 

Crom không tan ngay trong dung dịch HCl, H 2 SO 4 loãng do có lớp màng oxit bảo vệ. 

Crom bị HCl, H 2 SO 4 loãng, nóng oxi hóa thành muối Cr 2+ : 

Cr + 2HCl 

CrCl 2 + H 2 ↑ 

Cr + H 2 SO 4 loãng 

CrSO 4 + H 2 ↑ 

* Muối Cr 2+ bị oxi hóa bởi oxi không khí thành muối Cr 3+ giống Fe 2+ . 

b) H 2 SO 4 đặc 

4CrCl 2 + O 2 + 4HCl → 4CrCl 3 + 2H 2 O 

4CrSO 4 + O 2 + 2H 2 SO 4 loãng → 2Cr 2 (SO 4 ) 3 + 2H 2 O 

H 2 SO 4 đặc, nguội: Cr thụ động giống Al, Fe. 

H 2 SO 4 đặc, nóng: 2Cr + 6H 2 SO 4 đặc Cr 2 (SO 4 ) 3 + 3SO 2 ↑ + 6H 2 O 

c) HNO 3 

HNO 3 đặc, nguội: Cr thụ động giống Al, Fe. 

HNO 3 đặc, nóng: Cr + 4HNO 3 loãng → Cr(NO 3 ) 3 + NO↑ + 2H 2 O 

 

* Với dung dịch muối, crom khó phản ứng do có lớp màng oxit bảo vệ. Với dung dịch kiềm, crom không phản ứng. 

IV. ĐIỀU CHẾ VÀ ỨNG DỤNG 

1. Điều chế 

2. Ứng dụng 

Dùng phản ứng nhiệt nhôm: Cr 2 O 3 + 2Al 

0 

t 

⎯⎯→ Al 2 O 3 + 2Cr 


Dùng crom sản xuất thép có độ cứng cao, thép không gỉ (inoc). 

Dùng crom để mạ kim loại vừa đẹp, vừa chống ăn mòn. 

I. HỢP CHẤT CROM (II) 

1. Crom (II) oxit 


BÀI 2: MỘT SỐ HỢP CHẤT CỦA CROM 

2 















CrO là chất rắn màu đen, không tan trong nước, có tính khử, tính bazơ. 

a) Tính bazơ 

Tác dụng với dung dịch HCl, H 2 SO 4 loãng tạo muối Cr 2+ : 

b) Tính khử 

CrO + 2HCl → CrCl 2 + H 2 O 

Tự cháy trong không khí: 

4CrO + O 2 → 2Cr 2 O 3 

Bị HNO 3 loãng, HNO 3 đặc, nóng, H 2 SO 4 đặc, nóng oxi hóa thành Cr 3+ . 

c) Điều chế 

Cho hỗn hợp Cr−Hg tác dụng với oxi không khí. 

2Cr + O 2 → 2CrO 

2. Crom (II) hiđroxit 

Cr(OH) 2 là chất rắn màu vàng, không tan trong nước, có tính khử, tính bazơ. 

a) Tính bazơ 

Tác dụng với dung dịch HCl, H 2 SO 4 loãng tạo muối Cr 2+ : 

Cr(OH) 2 + 2HCl → CrCl 2 + 2H 2 O 

CrCl 2 bị oxi hóa thành CrCl 3 khi gặp oxi: 

b) Tính khử 

4CrCl 2 + O 2 + 4HCl → 4CrCl 3 + 2H 2 O 

Dễ bị oxi hóa trong oxi không khí. 

4Cr(OH) 2 + O 2 + 2H 2 O → 4Cr(OH) 3 

Nung trong không khí. 

4Cr(OH) 2 + O 2 

 

2Cr 2 O 3 + 4H 2 O 

Bị HNO 3 loãng, HNO 3 đặc, nóng, H 2 SO 4 đặc, nóng oxi hóa thành Cr 3+ . 


Cho dung dịch muối Cr 2+ tác dụng với dung dịch kiềm. 

Cr 2+ + 2 OH − → Cr(OH) 2 ↓ 

3. Muối crom (II) 

a) Tính chất chung 

Muối Cr 2+ có tính khử mạnh, dễ bị oxi hóa thành muối Cr 3+ : 

Chất oxi hóa là oxi 

Chất oxi hóa là clo 

4Cr 2+ + 4H + + O 2 → 4Cr 3+ + 2H 2 O 2Cr 2+ + Cl 2 → 2Cr 3+ 

4CrCl 2 + 4HCl + O 2 → 4CrCl 3 + 2H 2 O 2CrCl 2 + Cl 2 → 2CrCl 3 

b) Tính tan và màu một số muối crom (III) 


CrCl 2 màu trắng, tan 

CrSO 4 màu trắng, ít tan 

CrBr 2 màu trắng, tan 

(CH 3 COO) 2 Cr màu đỏ, kết tủa 




* Các muối tan tạo Cr 2+ hiđrat hóa có màu xanh lam. 

II. HỢP CHẤT CROM (III) 


3 












Hợp chất crom (III) bền nhất so với hợp chất crom (II) và crom (VI). 

1. Crom (III) oxit 

Cr 2 O 3 dạng bột, màu lục thẫm, không tan trong nước, không tan trong axit loãng, kiềm loãng, thể hiện tính lưỡng tính ở 

nhiệt độ cao. 

a) Tính lưỡng tính 

Cr 2 O 3 tan trong axit và kiềm đặc. 

Cr 2 O 3 + 3H 2 SO 4 đặc 

Cr 2 O 3 + 2NaOH đặc 

b) Bị khử bởi nhôm 


Cr 2 O 3 + 2Al 

4Cr + 3O 2 

 

0 

t 

⎯⎯→ Cr2 (SO 4 ) 3 + 3H 2 O 

0 

t 

⎯⎯→ 2NaCrO2 + H 2 O 

Al 2 O 3 + 2Cr 

0 

t 

⎯⎯→ 2Cr 2 O 3 

Trong phòng thí nghiệm: (NH 4 ) 2 Cr 2 O 7 

Trong công nghiệp: K 2 Cr 2 O 7 + S 

2. Crom (III) hiđroxit 

Natri cromit 

0 

t 

0 

t 

⎯⎯→ Cr2 O 3 + N 2 ↑ + 4H 2 O 

⎯⎯→ Cr 2 O 3 + K 2 SO 4 

Cr(OH) 3 kết tủa dạng keo, màu xanh, không tan trong nước, bị nhiệt phân, có tính lưỡng tính. 

a) Phản ứng nhiệt phân 

2Cr(OH) 3 

b) Tính lưỡng tính 

3. Muối Cr 3+ 

 

Cr 2 O 3 + 3H 2 O 

Cr(OH) 3 + NaOH → Na[Cr(OH) 4 ] (hay NaCrO 2 .2H 2 O) 

Cr(OH) 3 + 3HCl → CrCl 3 + 3H 2 O 

Muối khan rất khó tan nhưng muối ngậm nước dễ tan, dung dịch muối Cr 3+ có màu tím. 

Phèn crom−kali K 2 SO 4 .Cr 2 (SO 4 ) 3 .24H 2 O (màu xanh tím) là chất cầm màu trong công nghiệp nhuộm vải. 

Muối Cr 3+ vừa có tính oxi hóa vừa có tính khử. 

Trong môi trường axit, Cr 3+ bị Zn khử thành muối Cr 2+ : 

2Cr 3+ + Zn → 2Cr 2+ + Zn 2+ 

Trong môi trường kiềm, Cr 3+ bị oxi hóa thành muối Cr 6+ : 

2Cr 3+ + 3Br 2 + 16 OH − 2 

+ H 2 O → 2 CrO − + 6 Br − + 8H 2 O 

CrO − 2 + 3Br 2 + 8 OH − → 

III. HỢP CHẤT CROM (VI) 

1. Oxit CrO 3 

CrO − 

2 

4 

+ 6 Br − + 4H 2 O 

Chất rắn màu đỏ thẫm, hút nước mạnh và chuyển thành dung dịch axit. 

a) Tính axit 

CrO 3 là oxit axit, tác dụng với nước tạo hỗn hợp axit: 

CrO 3 + H 2 O → H 2 CrO 4 2CrO 3 + H 2 O → H 2 Cr 2 O 7 

axit cromic, màu vàng 

4 



4 

axit đicromic, màu da cam 















* Các axit trên chỉ tồn tại trong dung dịch, nếu tách khỏi dung dịch chúng sẽ bị phân hủy trở lại thành CrO 3 . 

b) Tính oxi hóa 

CrO 3 là chất oxi hóa rất mạnh, một số chất S, P, C, NH 3 , C 2 H 5 OH, … bốc cháy khi trộn với CrO 3 . 

2CrO 3 + 2NH 3 → Cr 2 O 3 + N 2 + 3H 2 O 

2. Muối cromat và đicromat 

a) Tính tan 

Muối cromat là muối của axit cromic. Muối cromat của kim loại kiềm, amoni, magie tan nhiều trong nước tạo dung 

2 

dịch màu vàng của ion CrO − 4 . Các muối của kim loại kiềm khác và kim loại nặng đều ít tan. 

K 2 CrO 4 CaCrO 4 PbCrO 4 

Màu đỏ Màu vàng Màu vàng 

Muối đicromat là muối của axit đicromic, thường gặp Na 2 Cr 2 O 7 , K 2 Cr 2 O 7 , (NH 4 ) 2 Cr 2 O 7 . Chúng đều tan trong nước 

2 

tạo dung dịch màu da cam của anion Cr O − 2 7 . 

b) Chuyển hóa qua lại giữa hai loại muối 

Thêm dung dịch axit vào dung dịch muối cromat thu được muối đicromat. 

Thêm dung dịch kiềm vào dung dịch muối đicromat thu được muối cromat. 

Môi trường axit 

2 

2 CrO − 4 + 2H + 2 

→ Cr O − 2 7 + H 2 O 

màu vàng 

màu da cam 

2 

Vậy trong dung dịch, 2 muối Cr O − 2 

và CrO − tồn tại cân bằng: 

2 

2 7 

2 7 

Cr O − 2 

+ H 2 O 2 Cr O − + 2H + 

màu da cam 

2 4 

màu vàng 

4 

Môi trường kiềm 

2 

Cr O − 2 7 + 2 OH− 2 

→ 2 CrO − 4 + H 2 O 

màu da cam 

Trong môi trường axit, cân bằng chuyển dịch sang trái (màu da cam đậm dần). 

Trong môi trường kiềm, cân bằng chuyển dịch sang phải (màu da cam nhạt dần). 

2 4 

2 7 

màu vàng 

2 

Nói cách khác, Cr O − 2 

tồn tại trong môi trường kiềm, Cr O − 

tồn tại trong môi trường axit. 

c) Tính oxi hóa mạnh 

Muối cromat và đicromat đều là chất oxi hóa mạnh, chúng đều bị khử thành crom (III). 

+6 +3 

Trong môi trường axit (H 2 SO 4 ): Cr → Cr 2 (SO 

4) 

3 

+6 +3 

Trong môi trường trung tính hoặc bazơ: Cr → Cr (OH) 

3 

Môi trường axit: 

K 2 Cr 2 O 7 + 6FeSO 4 + 7H 2 SO 4 loãng → Cr 2 (SO 4 ) 3 + 3Fe 2 (SO 4 ) 3 + K 2 SO 4 + 7H 2 O 

K 2 Cr 2 O 7 + 14HCl đặc → 2CrCl 3 + 2KCl + 3Cl 2 + 7H 2 O 


K 2 Cr 2 O 7 + 6KI + 7H 2 SO 4 loãng → Cr 2 (SO 4 ) 3 + 4K 2 (SO 4 ) 3 + 3I 2 + 7H 2 O 

K 2 Cr 2 O 7 + 3KNO 2 + 4H 2 SO 4 loãng → Cr 2 (SO 4 ) 3 + 3KNO 3 + K 2 SO 4 + 4H 2 O 

K 2 Cr 2 O 7 + 3K 2 SO 3 + H 2 SO 4 loãng → Cr 2 (SO 4 ) 3 + 4K 2 SO 4 + 4H 2 O 

K 2 Cr 2 O 7 + 3SO 2 + H 2 SO 4 loãng ⟶ Cr 2 (SO 4 ) 3 + K 2 SO 4 + H 2 O 

K 2 Cr 2 O 7 + 3H 2 S + 4H 2 SO 4 loãng ⟶ Cr 2 (SO 4 ) 3 + 3S↓ + K 2 SO 4 + 7H 2 O 





5 












K 2 Cr 2 O 7 + 3C 2 H 5 OH + 8HCl loãng 

K 2 Cr 2 O 7 + 3C 2 H 5 OH + 4H 2 SO 4 loãng 

Môi trường kiềm mạnh: 

K 2 Cr 2 O 7 + 3H 2 S + H 2 O ⟶ 2Cr(OH) 3 ↓ + 3S↓ + 2KOH 

 

2CrCl 3 + 3CH 3 CHO + 2KCl + 7H 2 O 

 

Cr 2 (SO 4 ) 3 + 3CH 3 CHO + K 2 SO 4 + 7H 2 O 

K 2 Cr 2 O 7 + 3(NH 4 ) 2 S + 2H 2 O ⟶ 2Cr(OH) 3 ↓ + 3S↓ + 6NH 3 ↑ + 4KOH 


1. Vị trí của sắt trong bảng tuần hoàn 

BÀI 3: SẮT 

Sắt là kim loại chuyển tiếp, thuộc nhóm VIIIB, chu kì 4, số hiệu nguyên tử là 26. 

2. Cấu tạo của sắt 

a) Cấu hình electron 

Cấu hình electron Fe (Z = 26): 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 3d 6 4s 2 hay [Ar]3d 6 4s 2 . 

⇒ Vị trí: ô 26, chu kì 4, nhóm VIIIB. 

⇒ Fe 2+ : [Ar]3d 6 ; Fe 3+ : [Ar]3d 5 . 

Sắt là kim loại chuyển tiếp (nguyên tố d). 

b) Hóa trị và số oxi hóa 

Trong các phản ứng hóa học, sắt nhường 2e hoặc 3e, vì vậy số oxi hóa của sắt trong hợp chất là +2 hoặc +3. 

Hóa trị phổ biến là II, III. 

c) Cấu tạo của đơn chất 

Ở nhiệt độ thường: mạng tinh thể lập phương tâm khối (Fe α ); ở nhiệt độ cao: mạng lập phương tâm diện (Fe γ ). 


Khó nóng chảy (t nc = 1540 0 C) 

Là kim loại nặng (D = 7,9 g/cm 3 ). 

Dẫn điện và dẫn nhiệt tốt (kém Ag, Cu, Al). 

Có tính nhiễm từ. 


1. Với phi kim 

Nung sắt trong không khí sẽ sinh oxit sắt từ: 3Fe + 2O 

2 Fe 3 O 4 

Trong không khí ẩm, sắt bị gỉ do ăn mòn điện hóa: 4Fe + 3O 2 + 2nH 2 O → 2[Fe 2 O 3 .nH 2 O] 

Sắt phản ứng với halogen tạo muối Fe3+ : 2Fe + 3X 2 2FeX 3 (X là F, Cl, Br). 

 

Với lưu huỳnh, cacbon: Fe + S FeS 

2. Với nước 

3Fe + C 

Phụ thuộc nhiệt độ: 3Fe + 4H 2 O (hơi) 

Fe + H 2 O (hơi) 

 

 

Riêng: Fe + I 2 FeI 2 

 


 

Fe 3 C 

 

Fe 3 O 4 + 4H 2 ↑ 

 

FeO + H 2 ↑ 





6 












3. Với axit 

* HCl, H 2 SO 4 loãng: 

Giống Cr, Fe chỉ bị oxi hóa lên Fe 2+ . Khác Cr, p/ư không cần phải đun nóng: 

* H 2 SO 4 đặc: 

Fe + 2HCl → FeCl 2 + H 2 ↑ 

Fe+ H 2 SO 4 loãng → FeSO 4 + H 2 ↑ 

H 2 SO 4 đặc, nguội: Fe thụ động giống Al, Cr. 

H 2 SO 4 đặc, nóng: Fe bị oxi hóa lên mức cao nhất Fe 3+ . 

* HNO 3 : 

 

2Fe + 6H 2 SO 4 đặc Fe 2 (SO 4 ) 3 + 3SO 2 ↑ + 6H 2 O 

HNO 3 đặc, nguội: Fe thụ động giống Al, Cr. 

HNO 3 loãng; HNO 3 đặc, nóng: Fe bị oxi hóa lên mức cao nhất Fe 3+ . 

4. Với muối 

Fe + 4HNO 3 loãng → Fe(NO 3 ) 3 + NO↑ + 2H 2 O 

 

Fe + 6HNO 3 đặc Fe(NO 3 ) 3 + 3NO 2 ↑ + 3H 2 O 

Trên dãy điện hóa, Fe khử các ion từ Ni 2+ → Au 3+ trong dung dịch muối (vì đứng trước các ion này). 

Fe + Cu 2+ → Fe 2+ + Cu↓ 

Do vị trí “đặc biệt” của Fe 3+ /Fe 2+ mà Fe phản ứng với AgNO 3 theo 2 giai đoạn sau: 

IV. QUẶNG SẮT 

5 loại quặng sắt: 

• Hematit nâu: Fe 2 O 3 .nH 2 O 

• Hematit đỏ: Fe 2 O 3 

• Manhetit: Fe 3 O 4 

• Xiđerit: FeCO 3 

• Pirit sắt: FeS2 

Fe + 2AgNO 3 → Fe(NO 3 ) 2 + 2Ag↓ 

Fe(NO 3 ) 2 + AgNO 3 → Fe(NO 3 ) 3 + Ag↓ 

Quặng giàu sắt nhất: manhetit, quặng ít sắt nhất: pirit. 

Sản xuất gang: quặng hematit và manhetit. 

BÀI 4: HỢP CHẤT CỦA SẮT 

0 

2 

* Thang oxi hóa của sắt: Fe (chỉ K) ↔ Fe 

+ 3 

3 

(vOvK) ↔ Fe (vOvK) ↔ Fe 

+ (chỉ O). 

I. HỢP CHẤT SẮT (II) 

8 

+ 


Theo thang oxi hóa, hợp chất sắt (II) vừa có tính oxi hóa vừa có tính khử, trong đó tính khử đặc trưng hơn. 

1. Sắt (II) hiđroxit: Fe(OH) 2 

Kết tủa màu trắng xanh, bị nhiệt phân, có tính khử, tính bazơ. 

a) Phản ứng nhiệt phân 

Fe(OH) 2 

, ô ́ 

FeO + H 2 O 


7 















* Từ quan trọng: không có oxi. 

b) Tính khử: thể hiện khi tác dụng với chất oxi hóa như O 2 , H 2 SO 4 đặc, HNO 3 . 

ườ 

4Fe(OH) 2 + O 2 + 2H 2 O 4Fe(OH) 3 ↓ (nâu đỏ) 

4Fe(OH) 2 + O 2 

* Ghi nhận: điều kiện nhiệt độ. 

 

2Fe 2 O 3 + 4H 2 O 

3Fe(OH) 2 + 10HNO 3 → 3Fe(NO 3 ) 3 + NO↑ + 8H 2 O 

2Fe(OH) 2 + 4H 2 SO 4 đặc → Fe 2 (SO 4 ) 3 + SO 2 ↑ + 6H 2 O 

c) Tính bazơ: thể hiện khi tác dụng với axit HCl, H 2 SO 4 loãng. 

d) Điều chế 

Fe(OH) 2 + 2HCl → FeCl 2 + 2H 2 O 

Fe(OH) 2 + H 2 SO 4 loãng → FeSO 4 + 2H 2 O 

- Cho muối sắt (II) tác dụng dung dịch kiềm mạnh trong điều kiện không có không khí. 

FeCl 2 + 2NaOH → Fe(OH) 2 ↓ + 2NaCl 

- Không dùng dung dịch NH 3 vì Fe(OH) 2 tạo thành sẽ bị tan trong muối amoni. 

FeCl 2 + 2NH 3 + 2H 2 O → Fe(OH) 2 ↓ + 2NH 4 Cl 

Fe(OH) 2 + 2NH 4 Cl → FeCl 2 + 2NH 3 ↑ + 2H 2 O 

2. Sắt (II) oxit: FeO 

Chất rắn màu đen, không tan trong nước, có tính khử, tính oxi hóa, tính bazơ. 

a) Tính khử: thể hiện khi tác dụng với chất oxi hóa như O 2 , H 2 SO 4 đặc, HNO 3 . 

6FeO + O 2 

 

2Fe 3 O 4 

3FeO + 10HNO 3 → 3Fe(NO 3 ) 3 + NO↑ + 5H 2 O 

2FeO + 4H 2 SO 4 đặc → Fe 2 (SO 4 ) 3 + SO 2 ↑ + 4H 2 O 

b) Tính oxi hóa: thể hiện khi tác dụng với các chất khử như C, CO, H 2 , Al ở nhiệt độ cao. 

FeO + CO 

3FeO + 2Al 

 

Fe + CO 2 ↑ 

 

Al 2 O 3 + 3Fe 

* Ghi nhận: Đây là p/ư nhiệt luyện để điều chế kim loại sau Al. 

c) Tính bazơ: thể hiện khi tác dụng với axit HCl, H 2 SO 4 loãng. 


- Khử Fe 2 O 3 : 

- Oxi hóa Fe: 

FeO + 2HCl → FeCl 2 + H 2 O 

FeO + H 2 SO 4 loãng → FeSO 4 + H 2 O 

Fe 2 O 3 + 3CO 

Fe + H 2 O 

 

2FeO + 3CO 2 ↑ 

 


* Ghi nhận: FeO thì t 0 > 570 0 C. 

FeO + H 2 ↑ 

- Nhiệt phân Fe(OH) 2 trong điều kiện không có không khí. 

Fe(OH) 2 

, ô ́ 

FeO + H 2 O 

* Từ quan trọng:“không có không khí”. 





8 












3. Các muối Fe 2+ không tan trong nước: gồm có FeS, FeS 2 , FeCO 3 . 

a) Muối sunfua 

FeS (sắt (II) sunfua) là chất rắn màu đen. 

FeS 2 (sắt (II) đisunfua) là chất rắn màu vàng, có vẻ sáng kim loại. 

FeS và FeS 2 đều có tính khử do Fe 2+ , 

Với oxi: 

 

4FeS + 7O 2 2Fe 2 O 3 + 4SO 2 ↑ 

 

4FeS 2 + 11O 2 2Fe 2 O 3 + 8SO 2 ↑ 

Với HCl, H 2 SO 4 loãng: 

FeS + 2HCl → FeCl 2 + H 2 S↑ 

FeS 2 + 2HCl → FeCl 2 + H 2 S↑ + S↓ 

Với H 2 SO 4 đặc, nóng: 

 

2 

S − , S − gây nên. 

2FeS + 15H 2 SO 4 đặc Fe 2 (SO 4 ) 3 + 9SO 2 ↑ + 15H 2 O 

 

2FeS 2 + 14H 2 SO 4 đặc Fe 2 (SO 4 ) 3 + 15SO 2 ↑ + 14H 2 O 

Với HNO 3 loãng, nóng: 

 

FeS + 6HNO 3 loãng Fe(NO 3 ) 3 + H 2 SO 4 + 3NO↑ + 3H 2 O 

 

3FeS + 12HNO 3 loãng Fe 2 (SO 4 ) 3 + Fe(NO 3 ) 3 + 9NO↑ + 6H 2 O 

Bản chất của 2 phương trình trên là như nhau được thể hiện qua phương trình ion rút gọn sau: 

 

 

FeS + + 4H + Fe 3+ 

+ + 3NO↑ + 2H 2 O 

Tương tự cho FeS 2 

 

FeS 2 + 8HNO 3 loãng Fe(NO 3 ) 3 + 2H 2 SO 4 + 5NO↑ + 2H 2 O 

 

2FeS 2 + 10HNO 3 loãng Fe 2 (SO 4 ) 3 + H 2 SO 4 + 10NO↑ + 4H 2 O 

Phương trình ion thu gọn chung: 

 

 

FeS 2 + + 4H + Fe 3+ 

+ + 5NO↑ + 2H 2 O 

Tác dụng với HNO 3 đặc, nóng 

 

3FeS + 30HNO 3 đặc Fe 2 (SO 4 ) 3 + Fe(NO 3 ) 3 + 27NO 2 ↑ + 14H 2 O 

 

FeS + 12HNO 3 đặc Fe(NO 3 ) 3 + H 2 SO 4 + 9NO 2 ↑ + 5H 2 O 


 

 

FeS + + 10H + Fe 3+ 

+ + 9NO 2 ↑ + 5H 2 O 

Tương tự cho FeS 2 

 


2FeS 2 + 30HNO 3 đặc Fe 2 (SO 4 ) 3 + H 2 SO 4 + 30NO 2 ↑ + 14H 2 O 

FeS 2 + 18HNO 3 đặc 


FeS 2 + 

 

+ 14H + 

b) Muối cacbonat 


 

Fe(NO 3 ) 3 + 2H 2 SO 4 + 15NO 2 ↑ + 7H 2 O 

 

Fe 3+ + 

 

+ 15NO 2 ↑ + 7H 2 O 

9 















FeCO 3 là chất rắn, màu trắng, bị nhiệt phân, có tính khử. 

Phản ứng nhiệt phân 

FeCO 3 

Tác dụng với oxi 

, ô ́ 

FeO + CO 2 ↑ 

 

4FeCO 3 + O 2 2Fe 2 O 3 + 4CO 2 ↑ 

Tác dụng với dung dịch HCl, H 2 SO 4 loãng 

FeCO 3 + 2HCl ⟶ FeCl 2 + CO 2 ↑ + H 2 O 

FeCO 3 + H 2 SO 4 loãng ⟶ FeSO 4 + CO 2 ↑ + H 2 O 

Tác dụng với H 2 SO 4 đặc 

 

2FeCO 3 + 4H 2 SO 4 đặc Fe 2 (SO 4 ) 3 + SO 2 ↑ + 2CO 2 ↑ + 4H 2 O 

Tác dụng với HNO 3 

 

3FeCO 3 + 10HNO 3 loãng 3Fe(NO 3 ) 3 + NO↑ + 3CO 2 ↑ + 5H 2 O 

 

FeCO 3 + 4HNO 3 đặc Fe(NO 3 ) 3 + NO 2 ↑ + CO 2 ↑ + 2H 2 O 

4. Muối FeCl 2 , Fe(NO 3 ) 2 , FeSO 4 

Dung dịch muối sắt (II) có màu lục nhạt, có tính khử, tính oxi hóa. 

a) Sắt (II) clorua 

FeCl 2 bền nhiệt, không phân hủy ở nhiệt độ cao. 

Các chất oxi hóa mạnh đều oxi hóa Fe 2+ thành Fe 3+ : 

2FeCl 2 + Cl 2 ⟶ 2FeCl 3 

 

FeCl 2 + HNO 3 đặc Fe(NO 3 ) 3 + NO 2 + 2HCl + H 2 O 

5FeCl 2 + 8HCl loãng + KMnO 4 ⟶ 5FeCl 3 + KCl + MnCl 2 + 7H 2 O 

6FeCl 2 + 14HCl loãng + K 2 Cr 2 O 7 ⟶ 6FeCl 3 + 2CrCl 3 + 2KCl + 7H 2 O 

Phản ứng với dung dịch AgNO 3 : 

FeCl 2 + 3AgNO 3 ⟶ Fe(NO 3 ) 3 + 2AgCl↓ + Ag↓ 

b) Sắt (II) sunfat 

FeSO 4 bị phân hủy ở nhiệt độ cao: 

 

4FeSO 4 2Fe 2 O 3 + 4SO 2 ↑ + O 2 ↑ 


 

2FeSO 4 + 2H 2 SO 4 đặc Fe 2 (SO 4 ) 3 + SO 2 ↑ + 2H 2 O 

2FeSO 4 + H 2 SO 4 đặc + 2HNO 3 đặc Fe 2 (SO 4 ) 3 + 2NO 2 ↑ + 2H 2 O 

 

10FeSO 4 + 2KMnO 4 + 8H 2 SO 4 loãng ⟶ 5Fe 2 (SO 4 ) 3 + 2MnSO 4 + K 2 SO 4 + 8H 2 O 

 

6FeSO 4 đặc + 4H 2 SO 4 đặc + 2KNO 3 3Fe 2 (SO 4 ) 3 + 2NO ↑ + K 2 SO 4 + 4H 2 O 


2FeSO 4 + H 2 SO 4 loãng + H 2 O 2 đặc ⟶ Fe 2 (SO 4 ) 3 + 2H 2 O 

Phản ứng với dung dịch AgNO 3 : 

FeSO 4 + 3AgNO 3 ⟶ Fe(NO 3 ) 3 + Ag 2 SO 4 + Ag ↓ 

c) Sắt (II) nitrit 

Fe(NO 3 ) 2 bị phân hủy ở nhiệt độ cao, oxi tạo ra oxi hóa Fe 2+ thành Fe 3+ : 





10 












4Fe(NO 3 ) 2 

 

2Fe 2 O 3 + 8NO 2 ↑ + O 2 ↑ 


Fe(NO 3 ) 2 + 2HNO 3 đặc 

3Fe(NO 3 ) 2 + 4HNO 3 loãng 

 

Fe(NO 3 ) 3 + NO 2 ↑ + H 2 O 

 

3Fe(NO 3 ) 3 + NO ↑ + 2H 2 O 

 

Do NO có tính oxi hóa mạnh trong môi trường axit nên nếu thay HNO 3 bằng HCl hoặc H 2 SO 4 loãng sẽ có phản ứng 

tương tự: 

3Fe 2+ + NO 

 

+ 4H + ⟶ 3Fe 3+ + NO ↑ + 2H 2 O 

Phản ứng với AgNO 3 

Fe(NO 3 ) 2 + AgNO 3 ⟶ Fe(NO 3 ) 3 + Ag ↓ 

II. HỢP CHẤT SẮT (III) 

Tính chất hóa học chung của hợp chất sắt (III) là tính oxi hóa. 

1. Sắt (III) hiđroxit: Fe(OH) 3 

Fe(OH) 3 là chất kết tủa nâu đỏ, bị nhiệt phân, có tính bazơ. 

Phản ứng nhiệt phân: 

 

2Fe(OH) 3 Fe 2 O 3 + 3H 2 O 

Thể hiện tính bazơ khi tác dụng với axit: 

Fe(OH) 3 + 3HCl ⟶ FeCl 3 + 3H 2 O 

2Fe(OH) 3 + 3H 2 SO 4 ⟶ Fe 2 (SO 4 ) 3 + 6H 2 O 

Fe(OH) 3 + 3HNO 3 ⟶ Fe(NO 3 ) 3 + 3H 2 O 

Điều chế bằng phản ứng giữa Fe 3+ với dung dịch bazơ: 

Fe 3+ + 3OH ⟶ Fe(OH) 3 ↓ 

2. Sắt (III) oxit: Fe 2 O 3 

Fe 2 O 3 là chất rắn, màu nâu đỏ, không tan trong nước, có tính bazơ, tính oxi hóa. 

2. Sắt (III) oxit: Fe 2 O 3 

Fe 2 O 3 là chất rắn, màu nâu đỏ, không tan trong nước, có tính bazơ, tính oxi hóa. 

Thể hiện tính bazơ khi tác dụng với axit: 

Fe 2 O 3 + 6HCl ⟶ 2FeCl 3 + 3H 2 O 

Fe 2 O 3 + 3H 2 SO 4 ⟶ Fe 2 (SO 4 ) 3 + 3H 2 O 

Fe 2 O 3 + 6HNO 3 ⟶ 2Fe(NO 3 ) 3 + 3H 2 O 

Thể hiện tính oxi hóa khi tác dụng với chất khử ở nhiệt độ cao. 

3Fe 2 O 3 + CO 

2Fe 3 O 4 + CO 2 ↑ 

Fe 2 O 3 + CO 

 

2FeO + CO 2 ↑ 

Fe 2 O 3 + 3CO 

2Fe + 3CO 2 ↑ 


Điều chế bằng cách nhiệt phân các hợp chất của sắt. 

3. Oxit sắt từ: Fe 3 O 4 

Fe 3 O 4 ↔ FeO.Fe 2 O 3 ↔ oxit kép, chất rắn màu đen, không tan trong nước, có tính bazơ, tính khử, tính oxi hóa. 

a) Tác dụng với oxi 

Fe 3 O 4 thể hiện tính khử khi tác dụng với oxi: 





11 












4Fe 3 O 4 + O 2 

b) Tác dụng với axit 

 

6Fe 2 O 3 

Fe 3 O 4 thể hiện tính bazơ khi tác dụng với HCl, H 2 SO 4 loãng: 

Fe 3 O 4 + 8HCl ⟶ 2FeCl 3 + FeCl 2 + 4H 2 O 

Fe 3 O 4 + 4H 2 SO 4 loãng ⟶ Fe 2 (SO 4 ) 3 + FeSO 4 + 4H 2 O 

Fe 3 O 4 thể hiện tính khử khi tác dụng với HNO 3 , H 2 SO 4 đặc: 

 

Fe 3 O 4 + 10HNO 3 đặc 3Fe(NO 3 ) 3 + NO 2 ↑ + 5H 2 O 

 

2Fe 3 O 4 + 10H 2 SO 4 đặc 3Fe 2 (SO 4 ) 3 + SO 2 ↑ + 5H 2 O 

c) Tác dụng với chất khử ở nhiệt độ cao 

Fe 3 O 4 thể hiện tính oxi hóa: Fe 3 O 4 + 4CO 3Fe + 4CO 2 ↑ 


Khử Fe 2 O 3 bằng CO ở 400 0 C. 

Oxi hóa Fe bằng hơi nước ở < 570 0 C. 

4. Muối FeCl 3 , Fe(NO 3 ) 3 , Fe 2 (SO 4 ) 3 

Các muối FeCl 3 , Fe(NO 3 ) 3 , Fe 2 (SO 4 ) 3 đều tan trong nước, dung dịch có màu vàng nâu. 

Fe 3+ có tính oxi hóa khi gặp kim loại, I , H 2 S. 

Fe 3+ chuyển thành Fe(OH) 3 khi gặp CH3COO − 2 

, SO − 2 

3 

, CO − 2 

3 

, CrO − 4 

. 

a) Với kim loại 

Khử Fe 3+ → Fe 2+ : dùng các kim loại từ Fe đến Cu. 

Cu + 2Fe 3+ → Cu 2+ + 2Fe 2+ 

Fe + 2Fe 3+ → 3Fe 2+ 

Khử Fe 3+ → Fe 2+ → Fe: dùng dư các kim loại từ Mg đến Zn. 

Mg + 2Fe 3+ → Mg 2+ + 2Fe 2+ 

Mg dư + Fe 2+ 

→ Mg 2+ + Fe 

 

Các kim loại từ Li đến Na không khử Fe 3+ , chúng khử H 2 O trong dung dịch Fe 3+ thành H 2 . 

b) Với dung dịch muối iođua (I ) 

Trong halogen (F, Cl, Br, I), chỉ có I khử được Fe 3+ về Fe 2+ vì I có tính khử [1] mạnh nhất. 

2Fe 3+ + 2I → 2Fe 2+ + I 2 

[1] 

Tính oxi hóa của các halogen giảm từ F 2 > Cl 2 > Br 2 > I 2 . 

Ngược lại, tính khử các ion halogenua tăng từ F < Cl 

c) Với H 2 S 

H 2 S + 2Fe 3+ → 2Fe 2+ + S↓ + 2H + 

d) Tái tạo kết tủa với muối axetat, sunfit, cacbonat, cromat 


Fe 3+ + 3CH 3 COO + 3H 2 O ⟶ Fe(OH) 3 ↓ + 3CH 3 COOH 

2Fe 3+ + 3CO 

 

+ 3H 2 O ⟶ 2Fe(OH) 3 ↓ + 3CO 2 ↑ 

2Fe 3+ + 3SO 

 

+ 3H 2 O ⟶ 2Fe(OH) 3 ↓ + 3SO 2 ↑ 

2Fe 3+ + 6CrO 

 

+ 3H 2 O ⟶ 2Fe(OH) 3 ↓ + 3Cr O 

 





12 









THAM KHẢO 




1. Oxi hóa dung dịch muối sắt (II) bằng halogen 

Tính oxi hóa của halogen giảm từ F 2 đến I 2 . 

F 2 oxi hóa rất mạnh, chỉ oxi hóa H 2 O giải phóng khí O 2 : 

2F 2 + 2H 2 O ⟶ 4HF + O 2 ↑ 

Cl 2 và Br 2 là chất oxi hóa mạnh, oxi hóa Fe 2+ thành Fe 3+ : 

2Fe 2+ + Cl 2 ⟶ 2Fe 3+ + 2Cl 

2Fe 2+ + Br 2 ⟶ 2Fe 2+ + 2Br 

Nếu dùng Cl 2 oxi hóa FeBr 2 , thì cả Br cũng bị oxi hóa thành Br 2 : 

2Fe 2+ + 4Br + 3Cl 2 ⟶ 2Fe 3+ + 2Br 2 

I 2 không oxi hóa được Fe 2+ . 

2. Oxi hóa dung dịch muối sắt (II) bằng dung dịch HNO 3 loãng 

3Fe(NO 3 ) 2 + 4HNO 3 loãng ⟶ 3Fe(NO 3 ) 3 + NO ↑ + 2H 2 O 

3FeCl 2 + 4HNO 3 loãng ⟶ 2FeCl 3 + Fe(NO 3 ) 3 + NO ↑ + 2H 2 O 

3FeSO 4 + 4HNO 3 loãng ⟶ Fe 2 (SO 4 ) 3 + Fe(NO 3 ) 3 + NO ↑ + 2H 2 O 

3. Oxi hóa muối sắt (II) bằng oxi 

Oxi của không khí oxi hóa sắt (II): 

 

4FeS + 7O 2 2Fe 2 O 3 + 4SO 2 ↑ 

 

4FeS 2 + 11O 2 2Fe 2 O 3 + 8SO 2 ↑ 

 

4FeCO 3 + O 2 2Fe 2 O 3 + 4CO 2 ↑ 

 

4FeCl 2 + 3O 2 2Fe 2 O 3 + 4Cl 2 ↑ 

Oxi sinh ra sau phản ứng oxi hóa sắt (II): 

I. GANG 

 

4Fe(NO 3 ) 2 2Fe 2 O 3 + 8NO 2 ↑ + O 2 ↑ 

 

4FeSO 4 2Fe 2 O 3 + 4SO 2 ↑ + O 2 ↑ 

1. Thành phần, phân loại, tính chất, ứng dụng 

BÀI 5: HỢP KIM CỦA SẮT 

Gang là hợp kim của Fe và C (2 – 5%) và các nguyên tố Si, Mn, S, … 

Gang trắng 

Ít C, rất ít Si, nhiều xementit Fe 3 C. 

Rất cứng và giòn, dùng luyện thép. 

2. Sản xuất gang 

a) Nguyên liệu 

- Quặng sắt: hematit và manhetit. 

Nhiều C và Si. 

- Than cốc (C): cung cấp nhiệt, tạo CO làm chất khử và là một thành phần trong gang. 

Gang xám 

Kém cứng và giòn, dùng chế tạo máy, ống dẫn nước. 






13 












- Chất chảy (CaCO 3 ): chuyển chất khó nóng chảy là SiO 2 trong gang thành chất dễ nóng chảy là CaSiO 3 . CaSiO 3 nổi lên 

trên gang gọi là xỉ silicat, được tách bỏ. 

b) Những PƯHH xảy ra trong quá trình luyện quặng thành gang 

Phản ứng tạo thành CO 

Thổi không khí nóng vào lò, than cốc cháy hoàn toàn. 

C + O 2 

 

CO 

CO 2 sinh ra khử than cốc chưa cháy thành CO 

C + CO 2 

 

Phản ứng khử oxit sắt 

3Fe 2 O 3 + 3CO 

Fe 3 O 4 + CO 

FeO + CO 

2CO (phản ứng thu nhiệt, nhiệt độ còn khoảng 1300 0 C) 

0 

400 C 

⎯⎯⎯→ 3FeO + 3CO 2 ↑ 

0 0 

500 C−600 C 

⎯⎯⎯⎯⎯→ 3FeO + CO 2 ↑ 

0 0 

700 C−800 C 

⎯⎯⎯⎯⎯→ Fe + CO 2 ↑ 

Phản ứng tạo xỉ (nhiệt độ khoảng 1000 0 C) 

CaCO 3 

 

CaO + CO 2 

CaO + SiO 2 → CaSiO 3 (canxi silicat) 

c) Sự tạo thành gang 

Ở nhiệt độ khoảng 1500 0 C, sắt nóng chảy có hòa tan một phần cacbon và một lượng nhỏ mangan, silic, …đó là gang. 

II. THÉP 

1. Thành phần, phân loại, tính chất, ứng dụng 

Thép là hợp kim của Fe và C (0,01 – 2%) và rất ít các nguyên tố khác Si, Mn, Cr, Ni, … 

Ít C, Si, Mn và rất ít S, P. 

Thép thường (thép cacbon) 

Dùng xây dựng nhà cửa, vật dụng gia đình. 

2. Sản xuất thép 

a) Nguyên liệu 

- Gang trắng hoặc gang xám, sắt thép phế liệu. 

- Dầu ma zút hoặc khí đốt, khí oxi. 

- Chất chảy là CaO. 

b) Những PƯHH xảy ra trong quá trình luyện gang thành thép 

Thổi oxi vào gang nóng chảy thì các tạp chất bị oxi hóa. 

C và S bị oxi hóa thành CO 2 và SO 2 tách ra khỏi gang. 

C + O 2 → CO 2 

S + O 2 → SO 2 

Si và P bị oxi hóa thành oxit khó bay hơi. 

Si + O 2 → SiO 2 

4P + 5O 2 → 2P 2 O 5 

SiO 2 , P 2 O 5 tác dụng với chất chảy CaO tạo thành xỉ nổi trên bề mặt thép lỏng. 

3CaO + P 2 O 5 → Ca 3 (PO 4 ) 2 

Thép đặc biệt 

Có chứa thêm Si, Mn, Cr, Ni, W, V, … 

Chế tạo thép inox, lưỡi dao cắt, đường ray xe lửa. 






14 












CaO + SiO 2 → CaSiO 3 


BÀI 6: ĐỒNG 

- Cấu hình electron Cu (Z = 29): 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 3d 10 4s 1 hay [Ar]3d 10 4s 1 . 

Vị trí: ô 29, chu kì 4, nhóm IB. 

Cu + : [Ar]3d 10 ; Cu 2+ : [Ar]3d 9 . 

- Đồng là kim loại chuyển tiếp (nguyên tố d). 

- Cấu tạo mạng tinh thể: lập phương tâm diện. 

- Hóa trị: I, II. 

- Số oxi hóa của đồng trong hợp chất: + 1, + 2. 


- Kim loại màu đỏ, dễ dát mỏng, dễ kéo sợi. 

- Dẫn nhiệt, dẫn điện rất tốt (chỉ kém bạc). 

- Kim loại nặng (D = 8,98 g/cm 3 ), khó nóng chảy (t nc = 1083 0 C). 


Đồng có tính khử yếu (E 0 dương, cặp Cu 2+ /Cu đứng sau cặp 2H + /H 2 ). 

1. Với phi kim 

Với Oxi: 

Ở nhiệt độ cao: 

 

2Cu + O 2 CuO 

màu đỏ 

màu đen 

Phản ứng này chỉ xảy ra ở bề mặt, do lớp màng CuO mịn bảo vệ Cu không bị oxi hóa tiếp tục. 

Nếu đốt nóng đến 800 – 1000 0 C, một phần CuO bên trong oxi hóa Cu thành Cu 2 O: 

 

CuO + Cu Cu 2 O (màu đỏ gạch) 

Ở nhiệt độ thường, trong không khí ẩm, bề mặt Cu bị bao phủ bởi màng cacbonat bazơ: 

2Cu + O 2 + CO 2 + H 2 O → CuCO 3 .Cu(OH) 2 (màu xanh) 

Với phi kim khác: 

2. Với axit 

Cu + Cl 2 → CuCl 2 

 

Cu + S CuS 

* HCl, H 2 SO 4 loãng: 

Cu không phản ứng vì đứng sau H. 

Có mặt oxi, Cu bị tan: 2Cu + 4HCl + O 2 → 2CuCl 2 + 2H 2 O 

* HNO 3 , H 2 SO 4 đặc: 


3. Với muối 

3Cu + 8HNO 3 loãng → 3Cu(NO 3 ) 2 + 2NO↑ + 4H 2 O 

Cu + 4HNO 3 đặc → Cu(NO 3 ) 2 + 2NO 2 ↑ + 2H 2 O 

Cu + 2H 2 SO 4 đặc → CuSO 4 + SO 2 ↑ + 2H 2 O 

Cu chỉ khử được một số ion đứng sau nó (từ Fe 3+ → Au 3+ ). 





15 












Cu + Fe 2 (SO 4 ) 3 → CuSO 4 + 2FeSO 4 

Cu + 2AgNO 3 → Cu(NO 3 ) 2 + 2Ag↓ 

Đặc biệt: Cu + CuCl 2 

2CuCl↓ (chậm) 

IV. ỨNG DỤNG 

Dây dẫn điện (đồng tinh khiết 99,99%). 

Đồng thau (Cu – Zn): chế tạo chi tiết máy, thiết bị đóng tàu. 

Đồng bạch (Cu – Ni): công nghiệp tàu thủy, đúc tiền. 

Đồng thanh (Cu – Sn): chế tạo máy móc, thiết bị. 

Vàng 9 cara (vàng tây) (Cu – Au): đúc tiền vàng, vật trang trí. 

Các hợp kim thường gặp của đồng: 

Đồng thau Đồng bạch Đồng thanh Vàng tây 

Thành phần Cu – Zn Cu – Ni Cu – Sn Cu – Au 

% Cu 55% 75% Thay đổi 67% 

I. ĐỒNG (I) OXIT: Cu 2 O 

BÀI 7: MỘT SỐ HỢP CHẤT CỦA ĐỒNG 

Cu 2 O là chất rắn màu đỏ gạch, bền nhiệt, không tan trong nước, có tính bazơ, tính khử, tính oxi hóa. 

1. Tác dụng với oxi 

 

2Cu 2 O + O 2 4CuO 


a) HCl 

HCl loãng hòa tan Cu 2 O thành CuCl không tan . 

Cu 2 O + 2HCl ⟶ 2CuCl ↓ 

Nếu có mặt oxi, Cu 2 O bị oxi hóa. 

b) H 2 SO 4 loãng 

2Cu 2 O + 8HCl + O 2 ⟶ 4CuCl 2 + 4H 2 O 

Cu 2 O cho phản ứng tự oxi hóa – khử: 

Cu 2 O + H 2 SO 4 loãng ⟶ CuSO 4 + Cu ↓ + H 2 O 

c) HNO 3 , H 2 SO 4 đặc 

Cu 2 O thể hiện tính khử: 

 

Cu 2 O + 3H 2 SO 4 đặc 2CuSO 4 + SO 2 ↑ + 3H 2 O 

Cu 2 O + 6HNO 3 đặc ⟶ 2Cu(NO 3 ) 2 + 2NO 2 ↑ + 3H 2 O 

3Cu 2 O + 14HNO 3 loãng ⟶ 6Cu(NO 3 ) 2 + 2NO↑ + 7H 2 O 

3. Tác dụng với chất khử 


Cu 2 O + H 2 

 

2Cu + H 2 O ↑ 

 

Cu 2 O + CO 2Cu + CO 2 ↑ 

II. ĐỒNG (II) OXIT: CuO 

CuO là chất rắn màu đen, không tan trong nước, có tính bazơ, tính oxi hóa. 





16 













CuO thể hiện tính bazơ khi tác dụng với axit: 

CuO + 2HCl ⟶ CuCl 2 + H 2 O 

CuO + H 2 SO 4 ⟶ CuSO 4 + H 2 O 

CuO + 2HNO 3 ⟶ Cu(NO 3 ) 2 + H 2 O. 

2. Tác dụng với chất khử 

CuO thể hiện tính oxi hóa khi tác dụng với chất khử ở nhiệt độ cao: 


 

CuO + CO Cu + CO 2 ↑ 

 

CuO + H 2 Cu + H 2 O ↑ 

 

3CuO + 2Al 3Cu + Al 2 O 3 

 

CuO + Cu Cu 2 O 

 

3CuO + 2NH 3 3Cu + N 2 ↑ + 3H 2 O ↑ 

Nhiệt phân các hợp chất của đồng trong không khí đều thu được CuO: 

 

2Cu(NO 3 ) 2 2CuO + 4NO 2 ↑ + O 2 ↑ 

 

CuCO 3 . Cu(OH) 2 2CuO + CO 2 ↑ + H 2 O ↑ 

III. ĐỒNG (II) HIĐROXIT: Cu(OH) 2 

Cu(OH) 2 là chất kết tủa màu xanh, có tính bazơ, có khả năng tạo phức với dung dịch NH 3 . 


Cu(OH) 2 thể hiện tính bazơ khi tác dụng với axit: 

Cu(OH) 2 + 2HCl ⟶ CuCl 2 + 2H 2 O 

Cu(OH) 2 + H 2 SO 4 ⟶ CuSO 4 + 2H 2 O 

Cu(OH) 2 + 2HNO 3 ⟶ Cu(NO 3 ) 2 + 2H 2 O 

2. Tác dụng với dung dịch NH 3 

Cu(OH) 2 tan trong dung dịch NH 3 do tạo phức: 


Cu(OH) 2 + 4NH 3 ⟶ [Cu(NH 3 ) 4 ](OH) 2 (dung dịch xanh lam) 

Cho dung dịch muối Cu 2+ tác dụng với dung dịch kiềm mạnh: 

Cu 2+ + 2OH ⟶ Cu(OH) 2 ↓ 

IV. MUỐI ĐỒNG 

1. Muối tan 

Gồm CuCl 2 , Cu(NO 3 ) 2 , CuSO 4 . 

○ Dung dịch loãng của muối trên đều có màu xanh, đều tạo kết tủa khi tác dụng với kiềm mạnh. 


○ Các muối ở thể rắn có màu khác nhau. 

a) Đồng (II) clorua: CuCl 2 

- CuCl 2 khan có màu vàng nâu (do tạo phức [CuCl 4 ]Cl 2 ), khi hiđrat hóa thành CuCl 2 .2H 2 O có màu xanh lá. 

- Phân hủy ở nhiệt độ cao. 

CuCl 2 

2CuCl + Cl 2 ↑ 


17 















b) Đồng (II) nitrat 

- Cu(NO 3 ) 2 khan có màu trắng, khi hiđrat hóa thành Cu(NO 3 ) 2 .5H 2 O có màu xanh thẫm. 

- Phân hủy ở nhiệt độ cao: 

2Cu(NO 3 ) 2 

c) Đồng (II) sunfat: CuSO 4 

 

2CuO + 4NO 2 ↑ + O 2 ↑ 

- CuSO 4 khan không màu, khi hiđrat hóa thành CuSO 4 .5H 2 O có màu xanh. 

- CuSO 4 được dùng để phát hiện dấu vết của nước trong các chất lỏng. 

- Bị nhiệt phân ở nhiệt độ cao: 

 

CuSO 4 2CuO + 2SO 2 + O 2 ↑ 

2. Muối không tan 

a) Đồng (II) sunfua 

CuS là chất rắn màu đen, không tan trong nước, không tan trong axit trừ HNO 3 đặc, nóng và H 2 SO 4 đặc, nóng: 

 

CuS + 4H 2 SO 4 đặc CuSO 4 + SO 2 ↑ + 4H 2 O 

 

CuS + 8HNO 3 đặc CuSO 4 + 8NO 2 ↑ + 4H 2 O 

b) Đồng (II) cacbonat bazơ 

CuCO 3 .Cu(OH) 2 là chất rắn màu xanh lá, không tan trong nước, được điều chế từ phản ứng của muối Cu 2+ với dung 

dịch Na 2 CO 3 hoặc dung dịch NaHCO 3 . 

2CuSO 4 + 2Na 2 CO 3 + H 2 O ⟶ CuCO 3 .Cu(OH) 2 ↓ + 2Na 2 SO 4 + CO 2 ↑ 

2CuSO 4 + 4NaHCO 3 ⟶ CuCO 3 .Cu(OH) 2 ↓ + 2Na 2 SO 4 + 3CO 2 ↑ + H 2 O 

CuCO 3 .Cu(OH) 2 dễ tan trong dung dịch axit: 

I. BẠC 

CuCO 3 .Cu(OH) 2 + 4HCl ⟶ 2CuCl 2 + CO 2 ↑ + 3H 2 O 

BÀI 8: SƠ LƯỢC VỀ MỘT SỐ KIM LOẠI KHÁC 

Bạc là kim loại chuyển tiếp, thuộc nhóm IB, chu kì 5, số hiệu nguyên tử là 47. 

1. Tính chất vật lí 

Kim loại màu trắng, mềm, dẻo, dẫn nhiệt và dẫn điện tốt nhất trong các kim loại. 


2. Tính chất hóa học 

Ag: tính khử yếu, Ag + : tính oxi hóa mạnh (E 0 = + 0,8V). 

Trong hợp chất, bạc có số oxi hóa phổ biến là +1 (ngoài ra còn có +2 và +3). 

Không tác dụng với O 2 nhưng tác dụng với O 3 : 

Ag + O 3 ⟶ Ag 2 O + O 2 ↑ 

Ag + O 2 ⟶ không xảy ra 

Không tác dụng với HCl, H 2 SO 4 loãng nhưng tác dụng với HNO 3 , H 2 SO 4 đặc, nóng: 

2Ag + 2H 2 SO 4 đặc 

 

Ag 2 SO 4 + SO 2 ↑ + 2H 2 O 

Ag + 2HNO 3 ⟶ AgNO 3 + NO 2 ↑ + H 2 O 

Bị hóa đen khi tiếp xúc với không khí hoặc nước có mặt hiđro sunfua: 

4Ag + 2H 2 S + O 2 ⟶ 2Ag 2 S ↓ (đen) + 2H 2 O 

⟹ Ozon có tính oxi hóa mạnh hơn oxi. 



18 
















Chế tạo đồ trang sức, linh kiện điện tử, đúc tiền. 

Ion Ag + có khả năng sát trùng, diệt khuẩn (tủ lạnh thế hệ mới). 

II. VÀNG 

Vàng là kim loại chuyển tiếp, thuộc nhóm IB, chu kì 6, số hiệu nguyên tử là 79. 


Kim loại màu vàng, mềm, rất dẻo, dẫn điện và dẫn nhiệt tốt (chỉ kém bạc và đồng). 



Au: tính khử rất yếu (E 0 = +1,5V), không tác dụng với oxi dù đun nóng, không tan trong axit nhưng vàng bị hòa tan 

trong: 

a) Nước cường toan (hỗn hợp 1 thể tích HNO 3 và 3 thể tích HCl đặc) 1 

Au + 3HCl + HNO 3 → AuCl 3 + NO + 2H 2 O 

1 Hỗn hợp HNO 3 và HCl có tính oxi hóa mạnh (hơn HNO 3 tinh khiết), hòa tan vàng và platin. Hỗn hợp đặc của HNO 3 và HF còn 

hoạt động hơn. 

b) Dung dịch muối xianua của kim loại kiềm 

c) Thủy ngân 

2Au + O 2 + 8NaCN + 2H 2 O → 4Na 2 [Au(CN) 2 ] + 4NaOH 

Vàng bị hòa tan trong thủy ngân tạo hỗn hống Hg – Au. Đốt nóng hỗn hống, thủy ngân bay hơi còn lại Au. 


Làm đồ trang sức. 

Mạ vàng để bảo vệ bề mặt hợp kim. 

III. NIKEN 

Niken là kim loại chuyển tiếp, thuộc nhóm VIIIB, chu kì 4, số hiệu nguyên tử là 28. 


Kim loại màu trắng bạc, rất cứng. 

Kim loại nặng (D = 8,91 g/cm 3 ). 


 

Tính khử yếu hơn sắt (E / 

= − 0,26V), trong hợp chất, niken có số oxi hóa phổ biến là +2 (ngoài ra còn có +3). 

a) Tác dụng với phi kim 

Ở nhiệt độ cao, niken tác dụng được với nhiều phi kim: 

 

Ni + O 2 2NiO 

 

Ni + Cl 2 NiCl 2 



Phản ứng rất chậm với HCl, H 2 SO 4 loãng: 

Ni + 2HCl ⟶ NiCl 2 + H 2 ↑ 

Tan dễ dàng trong dung dịch HNO 3 : 


3Ni + 8HNO 3 loãng ⟶ 3Ni(NO 3 ) 2 + 2NO ↑ + 4H 2 O 





19 












Chế tạo hợp kim đồng bạch (Cu−Ni) có tính bền vững cao, không bị ăn mòn và chịu nhiệt cao (chân vịt tàu biển, 

tuabin cho động cơ máy bay phản lực). 

Chế tạo hợp kim Inva (Cu−Fe) không dãn nở theo nhiệt độ, dùng trong kĩ thuật vô tuyến. 

IV. KẼM 

Kẽm là kim loại chuyển tiếp, thuộc nhóm IIB, chu kì 4, số hiệu nguyên tử là 30. 


Kim loại màu lam nhạt, giòn. 

Kim loại nặng (D = 7,13 g/cm 3 ). 


Tính khử mạnh (E 0 = − 0,76V), nhưng lại khá trơ trong không khí nhờ lớp màng ZnCO 3 .Zn(OH) 2 bảo vệ. 

2Zn + O 2 + CO 2 + H 2 O ⟶ ZnCO 3 .Zn(OH) 2 

Trong hợp chất, kẽm có số oxi hóa là +2. 


 

2Zn + O 2 2ZnO 

 

Zn + Cl 2 ZnCl 2 


HCl, H 2 SO 4 loãng 

H 2 SO 4 đặc 

HNO 3 

Zn + 2HCl ⟶ ZnCl 2 + H 2 ↑ 

Zn + H 2 SO 4 loãng ⟶ ZnSO 4 + H 2 ↑ 

 

Zn + 2H 2 SO 4 đặc ZnSO 4 + SO 2 ↑ + 2H 2 O 

 

3Zn + 4H 2 SO 4 3ZnSO 4 + S + 4H 2 O 

 

4Zn + 5H 2 SO 4 đặc 4ZnSO 4 + H 2 S ↑ + 4H 2 O 

Zn + 4HNO 3 đặc ⟶ Zn(NO 3 ) 2 + 2NO 2 ↑ + 2H 2 O 

4Zn + 10HNO 3 loãng ⟶ 4Zn(NO 3 ) 2 +N 2 O ↑ + 5H 2 O 

4Zn + 10HNO 3 loãng ⟶ 4Zn(NO 3 ) 2 + NH 4 NO 3 + 3H 2 O 

c) Tác dụng với dung dịch kiềm 

Hoặc 


Zn + 2NaOH đặc + 2H 2 O ⟶ Na 2 [Zn(OH) 4 ] + H 2 ↑ 

Zn + 2NaOH đặc ⟶ Na 2 ZnO 2 + H 2 ↑ 

Zn + 3NH 3 đặc + 2H 2 O ⟶ [Zn(NH 3 ) 4 ](OH) 2 + H 2 ↑ 

Bảo vệ bề mặt các vật bằng sắt thép chống ăn mòn như dây thép, tấm lợp, thép lá,… 

Chế tạo pin. 


V. THIẾC 

Thiếc thuộc nhóm IVA, chu kì 5, số hiệu nguyên tử là 50. 


Thiếc là kim loại màu trắng bạc, dẻo. Kim loại nặng (D = 5,85 g/cm 3 ). 






20 












Thiếc có tính khử yếu hơn kẽm và niken (E 0 = − 0,14V). 

Trong hợp chất, thiếc có số oxi hóa +2 và +4. 


Sn + O 2 

 

SnO 2 

Sn không tác dụng với oxi ở nhiệt độ thường. 

 

Sn + 2Cl 2 SnCl 4 


HCl, H 2 SO 4 loãng tạo Sn(II) và hiđro 

HNO 3 

H 2 SO 4 đặc 

Sn + 2HCl ⟶ SnCl 2 + H 2 ↑ 

Sn + H 2 SO 4 ⟶ SnSO 4 + H 2 ↑ 

 

Sn + 4HNO 3 đặc SnO 2 ↓ + 4NO 2 + 2H 2 O 

5Sn + 12HNO 3 loãng ⟶ 5Sn(NO 3 ) 2 + N 2 ↑ + 6H 2 O 

4Sn + 10HNO 3 ⟶ 4Sn(NO 3 ) 2 + NH 4 NO 3 + 3H 2 O 

 

Sn + 4H 2 SO 4 đặc Sn(SO 4 ) 2 + 2SO 2 ↑ + 4H 2 O 

c) Tác dụng với kiềm mạnh 


Sn + 2NaOH đặc + 4H 2 O Na 2 [Sn(OH) 6 ] + 2H 2 ↑ 

Sắt tráng thiếc dùng làm vỏ đồ hộp. 

Chế tạo ở trục quay (Sn-Sb-Cu); chế tạo thiếc hàn (Sn-Pb). 

VI. CHÌ 

Chì thuộc nhóm IVA, chu kì 6, số hiệu nguyên tử là 82. 


 

Chì là kim loại có màu trắng hơi xanh, mềm. Kim loại nặng (D = 11,34 g/cm 3 ). 


Chì có tính khử yếu (E 0 = − 0,13V). 

Trong hợp chất, chì có số oxi hóa +2 và +4. Hợp chất có số oxi hóa là +2 là phổ biến và bền hơn. 


Với oxi: Ở nhiệt độ thường, chì bị ăn mòn bời oxi và nước. 

2Pb + O 2 + 2H 2 O ⟶ 2Pb(OH) 2 ↓ 

Khi đốt nóng trong không khí 

 

Pb + O 2 PbO 2 


Với phi kim khác 

Pb + Cl 2 

 

PbCl 2 

 

Pb + S PbS 


Chì không tác dụng với HCl, H 2 SO 4 loãng (do PbCl 2 và PbSO 4 không tan, phủ kín bề mặt chì). 


21 















Tác dụng H 2 SO 4 đặc, nóng tạo muối Pb(HSO 4 ) 2 tan. 

Pb + 2H 2 SO 4 đặc 

 

Pb(HSO 4 ) 2 + SO 2 ↑ + 2H 2 O 

Tác dụng với HNO 3 loãng nhanh hơn đặc 

3Pb + 8HNO 3 loãng ⟶ 3Pb(NO 3 ) 2 + 2NO ↑ + 4H 2 O 

Tan chậm trong kiềm đặc. 


Pb + 2NaOH đặc + 2H 2 O ⟶ Na 2 [Pb(OH) 4 ] + H 2 ↑ 

Chế tạo điện cực trong ăcquy chì. 

Dùng ngăn tia phóng xạ do chì hấp thụ tia gamma (γ). 

MỘT SỐ ĐỀ TỔNG HỢP 

Đề 22 

MĐ: HTTPd2kII-1011321 

1. Để bảo quản dung dịch muối Fe(II), người ta thường sử dụng cách sau: 

A. Đậy kín dung dịch. B. Ngâm đinh sắt sạch trong dung dịch. 

C. Cho một ít bột Cu và dung dịch. D. Cho axit HNO 3 vào dung dịch. 

2. Hiện tượng xảy ra khi dẫn từ từ H 2 S vào dung dịch FeCl 3 là: 

A. Tạo thành kết tủa màu đen. 

B. Tạo thành kết tủa màu vàng, dung dịch chuyển dần sang màu lục nhạt. 

C. Tạo kết tủa màu trắng, dung dịch chuyển dần sang màu lục nhạt. 

D. Không có hiện tượng gì. 

3. Nung nóng hỗn hợp gồm bột Al và Fe 3 O 4 (không có không khí) đến phản ứng hoàn toàn. Chia đôi chất rắn thu được, 

một phần hòa tan bằng dung dịch NaOH dư thấy thoát ra 6,72 lít khí (đkc), phần còn lại hòa tan trong dung dịch HCl dư 

thoát ra 26,88 lít khí (đkc). Số gam mỗi chất trong hỗn hợp ban đầu là: 

A. 27 gam Al và 69,6 gam Fe 3 O 4 B. 54 gam Al và 139,2 gam Fe 3 O 4 

C. 36 gam Al và 139,2 gam Fe 3 O 4 D. 54 gam Al và 104,4 gam Fe 3 O 4 

4. Cho 13,92 gam Fe 3 O 4 tác dụng hoàn toàn với dung dịch HNO 3 , sau phản ứng thu được dung dịch X và 0,448 lít khí 

N x O y (sản phẩm khử duy nhất ở đktc). Khối lượng HNO 3 nguyên chất đã tham gia phản ứng là 

A. 35,28 gam B. 33,48 gam C. 12,6 gam D. 17,64 gam 

5. Tiến hành 2 thí nghiệm: 

- TN1: cho m gam bột sắt dư vào V 1 lít dung dịch CuSO 4 1M. 

- TN2: cho m gam bột sắt dư vào V 2 lít dung dịch AgNO 3 0,1M. 

Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, khối lượng chất rắn thu được ở hai thí nghiệm đều bằng nhau. Giá trị của V 1 so 

với V 2 là 

A. V 1 = V 2 B. V 1 = 10V 2 C. V 1 = 5V 2 D. V 2 = 2V 2 

6. Cho hỗn hợp gồm BaO, FeO, CuO, Al 2 O 3 vào nước dư thu được dung dịch X và phần không tan Y. Dẫn CO dư qua 

Y nung nóng được rắn Z. Biết Y tan một phần trong dung dịch NaOH. (Các phản ứng xảy ra hoàn toàn). Chỉ ra phát 

biểu đúng: 


A. Dung dịch X chứa Ba(AlO 2 ) 2 và Ba(OH) 2 . 

B. Rắn Z gồm Fe, Cu, Al. 

C. Rắn Y tan hết trong dung dịch HCl dư. 

D. Sục CO 2 dư vào dung dịch X được kết tủa Al(OH) 3 , BaCO 3 . 


22 















7. Phát biểu nào sau đây không đúng? 

A. Hòa tan hỗn hợp NaNO 2 và NaNO 3 vào nước thu được dung dịch pH > 7. 

B. Khi nhôm tan trong dung dịch NaOH thì Al là chất khử còn NaOH là chất oxi hóa. 

C. Dung dịch Na 2 CO 3 làm phenolphtalein không màu chuyển sang màu hồng. 

D. Hòa tan Na 2 SO 4 .Al 2 (SO 4 ) 3 .24H 2 O vào nước thu được dung dịch có môi trường axit yếu. 

8. Hòa tan m gam hỗn hợp gồm Fe và Cu (trong đó Fe chiếm 40% khối lượng) bằng dung dịch HNO 3 thu được dung 

dịch X và 0,448 lít NO duy nhất (đktc) và còn lại 0,65m gam kim loại. Cô cạn dung dịch X thu được khối lượng muối 

khan là 


9. Cho 7,8 gam hỗn hợp Al và Al 2 O 3 tác dụng với dung dịch NaOH dư thu được dung dịch A và V lít khí (đkc) bay ra. 

Sục khí CO 2 vào dung dịch A đến dư thu được 15,6 gam kết tủa. Giá trị của V là 

A. 2,24 B. 3,36 C. 6,72 D. 4,48 

10. Cho một lượng hỗn hợp CuO và Fe 2 O 3 tan hết trong dung dịch HCl thu được hai muối có tỉ lệ mol 1:1. Phần trăm 

khối lượng CuO và Fe 2 O 3 trong hỗn hợp lần lượt là 

A. 30% và 70% B. 40% và 60% C. 60% và 40% D. 50% và 50% 

11. Hai kim loại có thể được điều chế bằng phương pháp điện phân dung dịch là 

A. Al và Mg B. Na và Fe C. Cu và Ag D. Mg và Zn 

12. Thêm kiềm đến dư vào dung dịch muối Cr 3+ , nếu thêm tiếp dung dịch Br 2 thì thu được sản phẩm có chứa 

A. CrO 

 

B. CrO 

 

C. CrO 

 

D. Cr 2+ 

13. Cho 11,6 gam muối FeCO 3 tác dụng vừa đủ với dung dịch HNO 3 , được hỗn hợp khí CO 2 , NO và dung dịch X. Khi 

thêm dung dịch HCl (dư) vào dung dịch X, thì dung dịch thu được hòa tan tối đa bao nhiêu gam bột đồng kim loại (biết 

rằng có khí NO bay ra)? 

A. 14,4 gam B. 7,2 gam C. 16 gam D. 32 gam 

14. Hòa tan hoàn toàn 29,2 gam hỗn hợp X gồm Al và Sn bằng dung dịch HCl (dư), thu được 11,2 lít khí H 2 (đktc). Thể 

tích khí O 2 (ở đktc) cần để phản ứng hoàn toàn với 29,2 gam hỗn hợp X là 

A. 7,84 lít B. 3,36 lít C. 5,60 lít D. 8,96 lít 

15. Phản ứng nào sau đây không tạo ra 2 muối? 

A. CO 2 + NaOH dư B. NO 2 + NaOH dư 

C. Ca(HCO 3 ) 2 + NaOH dư D. Fe 3 O 4 + HCl dư 

16. Để tinh chế quặng boxit (Al 2 O 3 có lẫn SiO 2 và Fe 2 O 3 ) người ta cho quặng (dạng bột) lần lượt tác dụng với các chất: 

A. NaOH, CO 2 B. HCl, CO 2 C. NaOH, CuCl 2 D. HCl, NH 3 

17. Khi cho Cu tác dụng với dung dịch chứa H 2 SO 4 loãng và NaNO 3 , vai trò của NaNO 3 trong phản ứng là 

A. chất xúc tác B. chất oxi hóa C. môi trường D. chất khử 

18. Có 4 dung dịch muối riêng biệt: CuCl 2 , ZnCl 2 , FeCl 3 , AlCl 3 . Nếu thêm dung dịch KOH (dư) vào 4 dung dịch trên, 

lọc kết tủa cho vào dung dịch NH 3 dư thì số lượng kết tủa thu được là 

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 

19. Khối lượng K 2 Cr 2 O 7 cần dùng để oxi hóa hết 0,6 mol FeSO 4 trong dung dịch có H 2 SO 4 loãng làm môi trường là 

A. 59,2 B. 24,9 C. 29,4 D. 29,6 


20. Cho các chất: Cr(OH) 3 , Al 2 (SO 4 ) 3 , Mg(OH) 2 , Zn(OH) 2 , NaHS, CrO 3 . Số chất trong dãy có tính lưỡng tính là 

A. 5 B. 2 C. 3 D. 4 

21. Hòa tan m gam hỗn hợp Fe, Fe 2 O 3 vào 1,6 lít dung dịch HNO 3 1M, phản ứng xảy ra hoàn toàn thu 2,24 lít khí NO 

(đktc), dung dịch A và 2,8 gam Fe. Giá trị m là 

A. 54,4 B. 51,6 C. 44,5 D. 40,4 





23 












22. Khi cho Ba(OH) 2 dư vào dung dịch chứa FeCl 3 , CuSO 4 , AlCl 3 thu được kết tủa. Nung kết tủa trong không khí đến 

khi khối lượng không đổi, thu được chất rắn X. Chất rắn X chứa: 

A. Fe 2 O 3 , CuO B. Fe 2 O 3 , CuO, BaSO 4 

C. Fe 3 O 4 , CuO, BaSO 4 D. FeO, CuO, Al 2 O 3 

23. Cho hỗn hợp Fe và Cu tác dụng hết với dung dịch HNO 3 , sau khi phản ứng xong, thu được dung dịch A chỉ chứa 1 

chất tan duy nhất. Chất tan đó là 

A. Fe(NO 3 ) 3 B. Cu(NO 3 ) 2 C. Fe(NO 3 ) 2 D. HNO 3 

24. Đốt nóng một hỗn hợp gồm Al và 16 gam Fe 2 O 3 (trong điều kiện không có không khí) đến khi phản ứng xảy ra hoàn 

toàn, thu được hỗn hợp rắn X. Cho X tác dụng vừa đủ với V ml dung dịch NaOH 1M sinh ra 3,36 lít H 2 (đktc). Giá trị 

của V là 

A. 150 B. 100 C. 200 D. 300 

25. Điều nào là sai trong các câu sau đây: 

A. Hỗn hợp Na 2 O, Al 2 O 3 có thể tan hết trong nước. 

B. Hỗn hợp Fe 2 O 3 , Cu có thể tan hết trong HCl. 

C. Hỗn hợp KNO 3 , Cu có thể tan hết trong NaHSO 4 . 

D. Hỗn hợp FeS, CuS có thể tan hết trong HCl. 

26. Nhỏ từ từ dung dịch NaOH đến dư vào dung dịch X. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn chỉ thu được dung dịch 

trong suốt. Chất tan trong dung dịch là 

A. AlCl 3 B. CuSO 4 C. Fe(NO 3 ) 3 D. Ca(HCO 3 ) 2 


A. Crom (VI) oxit là oxit bazơ. 

B. Ancol etylic bốc cháy khi tiếp xúc với CrO 3 . 

C. Khi phản ứng với dung dịch HCl, kim loại Cr bị oxi hóa thành ion Cr 2+ . 

D. Crom (III) oxit và crom (III) hiđroxit đều là chất có tính lưỡng tính. 

28. Kim loại M có thể được điều chế bằng cách khử ion của nó trong oxit bởi khí H 2 ở nhiệt độ cao. Mặt khác, kim loại 

M khử được ion H + trong dung dịch axit loãng thành H 2 . Kim loại M là 

A. Al B. Mg C. Fe D. Cu 

29. Cho phản ứng: CrCl 3 + Cl 2 + NaOH → Na 2 CrO 4 + NaCl + H 2 O. Khi cân bằng phản ứng trên, hệ số của NaOH là 

A. 10 B. 12 C. 14 D. 16 

30. Cho m gam bột crom phản ứng hoàn toàn với dung dịch HCl (dư) thu được V lít khí H 2 (đktc). Mặt khác cũng m 

gam bột crom trên phản ứng hoàn toàn với khí O 2 (dư) thu được 15,2 gam oxit duy nhất. Giá trị của V là 

A. 2,24 B. 4,48 C. 3,36 D. 6,72 

Đề 23 


1. Khi hòa tan một mẫu sắt bằng dung dịch H 2 SO 4 loãng dư thu được 1,12 lít khí (đktc) và dung dịch A. Cho từ từ dung 

dịch KMnO 4 2M vào dung dịch A cho đến khi màu tím biến mất thì dùng hết V lít dung dịch KMnO 4 . Giá trị của V là 

A. 0,005 B. 0,02 C. 0,125 D. 0,5 


2. Hòa tan Fe vào dung dịch AgNO 3 dư, dung dịch thu được chứa chất nào sau đây? 

A. Fe(NO 3 ) 2 B. Fe(NO 3 ) 3 

C. Fe(NO 3 ) 2 , Fe(NO 3 ) 3 , AgNO 3 D. Fe(NO 3 ) 3 , AgNO 3 

3. Để điều chế Fe(NO 3 ) 2 ta có thể dùng phản ứng nào sau đây? 

A. Fe + HNO 3 B. Fe(NO 3 ) 3 (dd) + Fe C. FeO + HNO 3 D. FeS + HNO 3 





24 












4. Cấu hình electron nào sau đây là của ion Fe 2+ ? 

A. [Ar]3d 6 B. [Ar]3d 5 C. [Ar]3d 4 D. [Ar]3d 3 

5. Cho 8,4 gam Fe vào dung dịch có chứa 0,4 mol AgNO 3 . Kết thúc phản ứng, khối lượng bạc kim loại thu được: 


6. Cho dung dịch FeCl 2 , ZnCl 2 tác dụng với dung dịch NaOH dư, sau đó lấy kết tủa nung trong không khí đến khối 

lượng không đổi, chất rắn thu được là 

A. FeO và ZnO B. Fe 2 O 3 và ZnO C. Fe 3 O 4 D. Fe 2 O 3 

7. Cho từ từ dung dịch NaOH 1M vào dung dịch chứa 26,05 gam hỗn hợp FeCl 2 và AlCl 3 cho đến khi thu được kết tủa 

có khối lượng không đổi thì ngừng lại. Đem kết tủa này nung trong không khí đến khối lượng không đổi thì được 8 gam 

chất rắn. Thể tích dung dịch NaOH đã dùng là 


8. Thí nghiệm nào sau đây có kết tủa sau phản ứng. 

A. Cho dd NaOH đến dư vào dd Cr(NO 3 ) 3 . 

B. Cho dd HCl dến dư vào dd NaAlO 2 hoặc Na[Al(OH) 4 ]. 

C. Cho dd NH 3 đến dư vào dung dịch AlCl 3 . 

D. Thổi CO 2 đến dư vào dung dịch Ca(OH) 2 . 

9. Thể tích dung dịch HNO 3 1M loãng ít nhất cần dùng để hòa tan hoàn toàn một hỗn hợp gồm 0,15 mol Fe và 0,15 mol 

Cu (biết rằng phản ứng tạo ra chất khử duy nhất là NO) 

A. 1 lít B. 0,6 lít C. 0,8 lít D. 1,2 lít 

10. Nung hỗn hợp gồm 10,8 gam bột nhôm với 16 gam bột Fe 2 O 3 (không có không khí), hiệu suất phản ứng là 80% thì 

khối lượng Al 2 O 3 thu được là 


11. Thêm 0,02 mol NaOH vào dung dịch chứa 0,01 mol CrCl 2 , rồi để trong không khí đến phản ứng hoàn toàn thì khối 

lượng kết tủa cuối cùng thu được là 


12. Kim loại nhôm được điều chế từ quặng nào sau đây? 

A. quặng cromit B. quặng boxit C. quặng hematit D. quặng pyrit 

13. Cho một luồng khí CO đi qua ống sứ đựng m gam Fe 2 O 3 nung nóng. Sau một thời gian thu được 10,44 gam chất rắn 

X gồm Fe, FeO, Fe 2 O 3 và Fe 3 O 4 . Hòa tan hết X trong dung dịch HNO 3 đặc, nóng thu được 4,368 lít NO 2 (sản phẩm khử 

duy nhất ở đktc). Tính m? 


14. Dung dịch nào dưới đây không hòa tan được kim loại Cu? 

A. dd hỗn hợp NaNO 3 và HCl B. dd HNO 3 đặc, nguội 

C. dd FeCl 3 D. dd NaHSO 4 

15. Biến đổi hóa học nào là do Al(OH) 3 có tính axit? 

A. Al(OH) 3 (r) ⟶ Al 3+ (dd) B. Al(OH) 3 (r) ⟶ Al 2 O 3 

C. Al(OH) 3 (r) ⟶ AlO 

 

(dd) D. Al(OH) 3 (r) ⟶ Al 2 O 3 (r) ⟶ Al 

16. Ba hỗn hợp kim loại: 1) Cu-Ag; 2) Cu-Al; 3) Cu-Mg. Dùng dung dịch của cặp chất nào sau đây để nhận biết các 

hỗn hợp trên? 


A. HCl và AgNO 3 B. HCl và NaOH C. HCl và Al(NO 3 ) 3 D. HCl và Mg(NO 3 ) 2 

17. Hợp chất nào sau đây của sắt vừa có tính oxi hóa, vừa có tính khử? 

A. Fe(OH) 3 B. Fe 2 (SO 4 ) 3 C. Fe 2 O 3 D. FeO 

18. Nhôm hiđroxit thu được từ cách làm nào sau đây? 

A. Thổi dư khí CO 2 vào dung dịch natri aluminat. 


25 















B. Cho dư dung dịch HCl vào dung dịch natri aluminat. 

C. Cho Al 2 O 3 tác dụng với nước. 

D. Cho dư dung dịch NaOH vào dung dịch AlCl 3 

19. Cho phản ứng: NaCrO 2 + Br 2 + NaOH ⟶ Na 2 CrO 4 + NaBr + H 2 O. Khi cân bằng phản ứng trên (hệ số là các số 

nguyên tối giản), hệ số của NaOH là 

A. 2 B. 4 C. 6 D. 8 

20. Có các lọ hóa chất mất nhãn trong mỗi lọ đựng một trong các dung dịch sau: FeCl 2 , (NH 4 ) 2 SO 4 , FeCl 3 , CuCl 2 , 

AlCl 3 , NH 4 Cl. Chỉ dùng các ống nghiệm và dung dịch NaOH lần lượt thêm vào từng dung dịch có thể nhận biết tối đa 

được mấy dung dịch trong số các dung dịch kể trên? 

A. 4 B. 2 C. 5 D. 3 

21. Khối lượng K 2 Cr 2 O 7 cần lấy để tác dụng đủ với 0,9 mol FeSO 4 trong dung dịch H 2 SO 4 làm môi trường là 


22. Cho 3,84 gam Cu phản ứng với 80 ml dung dịch chứa NaNO 3 1M và H 2 SO 4 (loãng) 0,5M. Thể tích khí thoát ra ở 

đktc là 

A. 336 ml B. 112 ml C. 224 ml D. 448 ml 

23. Cho khí CO khử hoàn toàn 10 gam quặng hematit đỏ. Lượng sắt thu được cho tác dụng hết với dung dịch H 2 SO 4 

loãng thu được 2,24 lít H 2 (đktc). Phần trăm khối lượng tạp chất trong quặng là 

A. 80% B. 75% C. 20% D. 25% 

24. Cho 200 ml dung dịch NaOH vào 300 ml dung dịch Al(NO 3 ) 3 0,3M thu được 4,68 gam kết tủa. Nồng độ mol của 

dung dịch NaOH ban đầu là 

A. 1,3M hoặc 0,8M B. 1,6M hoặc 0,9M C. 1,8M hoặc 0,9M D. 1,5M hoặc 0,9M 

25. Hỗn hợp X gồm Mg và Al 2 O 3 . Cho 3 gam X tác dụng với dung dịch HCl dư giải phóng V lít khí (đktc). Dung dịch 

thu được cho tác dụng với dung dịch NH 3 dư, lọc và nung kết tủa được 4,12 gam bột oxit. V có giá trị là 


26. Hòa tan hoàn toàn 5 gam hỗn hợp gồm bột Al và kim loại kiềm M vào nước (dư). Sau phản ứng chỉ thu được dung 

dịch A và 4,48 lít khí (đktc). Cho từ từ dung dịch HCl vào dung dịch A để lượng kết tủa thu được là lớn nhất. Lọc kết 

tủa, đem nung đến khối lượng không đổi thu được chất rắn có khối lượng là 5,1 gam. Kim loại M là 

A. K B. Na C. Rb D. Li 


A. Crom (VI) oxit là oxit bazơ. 

B. Ancol etylic bốc cháy khi tiếp xúc với CrO 3 . 

C. Khi phản ứng với dung dịch HCl, kim loại Cr bị oxi hóa thành ion Cr 2+ . 

D. Crom (III) oxit và Crom (III) hiđroxit đều là chất có tính lưỡng tính. 

28. Thêm từ từ dung dịch KOH đến dư vào dung dịch K 2 Cr 2 O 7 được dung dịch X, sau đó thêm tiếp dung dịch H 2 SO 4 

đến dư vào dung dịch X thì thấy màu của dung dịch sẽ chuyển từ 

A. Da cam sang vàng, rồi từ vàng sang không màu. 

B. Không màu sang da cam, rồi từ da cam sang không màu. 

C. Da cam sang vàng, rồi từ vàng sang da cam. 

D. Không màu sang vàng, sau đó từ vàng sang da cam. 


29. Cho hỗn hợp gồm Fe và Cu dư vào dung dịch HNO 3 thấy thoát ra khí NO. Muối thu được trong dung dịch là muối 

nào sau đây: 

A. Fe(NO 3 ) 3 B. Fe(NO 3 ) 3 và Cu(NO 3 ) 2 

C. Fe(NO 3 ) 2 và Cu(NO 3 ) 2 D. Cu(NO 3 ) 2 

30. Cho từ từ dung dịch HCl vào dung dịch natri aluminat (NaAlO 2 ) đến dư, có hiện tượng: 





26 












A. Tạo kết tủa keo, sau đó kết tủa không tan sau thí nghiệm. 

B. Dung dịch vẫn trong suốt, không tạo kết tủa. 

C. Tạo kết tủa keo, sau đó kết tủa tan dần, cho đến dung dịch trong suốt. 

D. Lúc đầu nhỏ dung dịch không có dầu hiệu, sau thí nghiệm một thời gian xuất hiện kết tủa keo. 

1 Để điều chế Al(OH) 3 cho: 

Đề 24 


A. dd HCl dư + dd NaAlO 2 B. dd NaAlO 2 + CO 2 

C. dd NaOH dư + dd Al 2 (SO 4 ) 3 D. Al 2 O 3 + H 2 O 

2 Cho từ từ dung dịch NaOH vào dung dịch AlCl 3 đến dư, có hiện tượng: 

A. Tạo kết tủa keo trắng, kết tủa tăng dần, sau đó kết tủa không tan sau thí nghiệm. 

B. Dung dịch vẫn trong suốt, không tạo kết tủa. 

C. Tạo kết tủa keo trắng, kết tủa tăng dần sau đó kết tủa tan dần đến dung dịch trong suốt. 

D. Lúc đầu không có dấu hiệu sau một lúc thí nghiệm thấy xuất hiện kết tủa keo. 

3 Cho dung dịch chứa x mol NaAlO 2 tác dụng với dung dịch chứa y mol HCl. Tỉ lệ T = x/y phải như thế nào để thu 

được kết tủa: 

A. T = 0,5 B. T = 1 C. T > 1/4 D. T < 1/4 

4 Thực hiện các thí nghiệm sau: 

(1) Đốt dây sắt trong khí clo. 

(2) Đốt nóng hỗn hợp bột Fe và S (trong điều kiện không có không khí). 

(3) Cho FeO vào dung dịch HNO 3 loãng dư. 

(4) Cho Fe vào dung dịch Fe 2 (SO 4 ) 3 . 

(5) Cho Fe vào dung dịch H 2 SO 4 loãng dư. 

Số thí nghiệm tạo ra muối sắt (II) là: 

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 

5 Cho sơ đồ phản ứng sau: X → Al(OH) 3 → Y. 

X và Y lần lượt là chất nào nào sau đây: 

A. Al 2 O 3 , KAlO 2 B. KAlO 2 , Al 2 O 3 C. AlCl 3 , Al D. A, B, C đúng 

6 Câu phát biểu nào sau đây không đúng? 

A. Al có thể tan được trong dung dịch CH 3 COOH và dung dịch Ca(OH) 2 . 

B. Khi Al tan trong dung dịch kiềm, Al đã khử H 2 O. 

C. Vật làm bằng nhôm không có khả năng tác dụng với nước ở nhiệt độ cao. 

D. Người ta có thể dùng bình bằng nhôm để chuyên chở HNO 3 đặc nguội hoặc HCl đặc nguội. 

7 Phân biệt 3 kim loại Al, Cu, Zn bằng các tổ hợp chất sau: 

(1) HCl, NaOH (2) HNO 3 , NaOH (3) H 2 SO 4 loãng, dd NH 3 (4) Nước, H 2 SO 4 

A. Chỉ có 1, 2 B. 2, 3 C. Chỉ có 3 D. 3, 4 


8 Dãy các chất đều tác dụng với dung dịch Fe(NO 3 ) 2 : 

A. AgNO 3 , NaOH, Cu. B. AgNO 3 , Br 2 , NH 3 . 

C. NaOH, Mg, KCl. D. KI, Br 2 , NH 3 . 

9 Dãy gồm các chất đều tác dụng được với dung dịch FeCl 3 : 

A. NH 3 , KI, H 2 S. B. Fe, Cu, HCl, AgNO 3 . 

27 
















C. Br 2 , NH 3 , Fe, NaOH. D. NaNO 3 , Cu, KMnO 4 , H 2 S. 

10 Nguyên liệu dùng để sản xuất gang là : 

A. Quặng sắt, oxi nguyên chất, than đá. B. Quặng sắt, than cốc, chất chảy, không khí. 

C. Quặng sắt, chất chảy, than đá. D. Quặng sắt, không khí, than đá. 

11 Để điều chế Fe(NO 3 ) 2 ta có thể dùng phương pháp nào? 

A. Fe + HNO 3 dư B. HNO 3 + Fe dư C. Fe(OH) 2 + HNO 3 D. FeO + HNO 3 dư 

12 Để chuyển FeCl 3 thành FeCl 2 người ta cho dung dịch FeCl 3 tác dụng với kim loại nào sau đây: 

A. Fe B. Cu C. Ag D. A và B đều được 

13 Phát biểu nào sau đây không đúng? 

A. Kim loại Cr được điều chế bằng phản ứng nhiệt nhôm. 

B. Kim loại Mg được điều chế từ MgO bằng chất khử CO ở nhiệt độ cao. 

C. Kim loại Al được điều chế từ Al 2 O 3 bằng điện phân nóng chảy. 

D. Kim loại Fe được điều chế từ Fe 2 O 3 bằng chất khử CO ở nhiệt độ cao. 

14 Thêm từ từ dung dịch KOH đến dư vào dung dịch K 2 Cr 2 O 7 được dung dịch X, sau đó thêm tiếp dung dịch H 2 SO 4 

đến dư vào dung dịch X, thì thấy màu của dung dịch sẽ chuyển từ: 

A. da cam sang vàng, rồi từ vàng sang không màu. 

B. không màu sang da cam, rồi từ da cam sang không màu. 

C. da cam sang vàng, rồi từ vàng sang da cam. 

D. không màu sang vàng, sau đó từ vàng sang da cam. 

15 Chọn phát biểu đúng. 

A. Cr 2 O 3 lưỡng tính, tan trong axit hay kiềm đặc. 

B. Crom là kim loại lưỡng tính tương tự Al. 

C. Cr và Al tác dụng dung dịch NaOH tạo khí H 2 . 

D. Cr(OH) 2 khá bền trong không khí hoặc với chất oxi hóa. 

16 Phát biểu nào sau đây là sai? 

A. Cr(OH) 3 tan trong dung dịch NaOH. 

B. Trong môi trường axit, Zn khử Cr 3+ thành Cr. 

C. Photpho bốc cháy khi tiếp xúc với CrO 3 . 

D. Trong môi trường kiềm, Br 2 oxi hóa CrO 

 

thành CrO . 

17 CrO 3 thuộc loại: 

A. Oxit axit B. Oxit bazơ C. Oxit lưỡng tính D. Oxit trung tính 

18 Sục khí Cl 2 vào dung dịch CrCl 3 trong môi trường NaOH. Sản phẩm thu được là: 

A. Na 2 Cr 2 O 7 , NaCl, H 2 O. B. Na 2 CrO 4 , HCl, H 2 O. 

C. NaCrO 2 , NaCl, NaClO, H 2 O. D. Na 2 CrO 4 , NaCl, H 2 O. 

19 Đốt cháy bột Al trong bình khí Cl 2 dư, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn khối lượng chất rắn trong bình tăng 4,26 

gam. Khối lượng Al đã phản ứng là 



20 Cho 16,2 gam kim loại M tác dụng hoàn toàn với 0,15 mol oxi, chất rắn thu được tác dụng hết với dung dịch HCl tạo 

ra 0,6 mol H 2 . Kim loại M là 

A. Fe B. Al C. Ca D. Mg 

21 Nung nóng hỗn hợp a gam FeO và 1,35 gam Al. Sau một thời gian được chất rắn X. Cho toàn bộ chất rắn X tác dụng 

với HNO 3 loãng dư thu được 1,568 lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất) ở đkc. Giá trị a là: 





28 












A. 4,32 B. 3,96 C. 3,36 D. 2,16 

22 Cho 16 gam Fe 2 O 3 tác dụng với m gam Al thu được hỗn hợp chất rắn A. Cho A tác dụng với HCl dư thu được 7,84 lít 

khí H 2 (đkc) (các phản ứng xảy ra hoàn toàn). Giá trị m là 

A. 5,4 B. 2,7 C. 9,54 D. 8,1 

23 Cho 150 cm 3 dung dịch NaOH 7M vào 100 cm 3 dung dịch Al 2 (SO 4 ) 3 1M. Dung dịch sau phản ứng có chứa 

A. 0,25 mol OH B. 0,45 mol OH C. 0,85 mol OH D. 0,65 mol OH 

24 Cho V lít dung dịch NaOH 2M vào dung dịch chứa 0,1 mol Al 2 (SO 4 ) 3 vào 0,1 mol H 2 SO 4 đến khi phản ứng hoàn 

toàn, thu được 7,8 gam kết tủa. Giá trị lớn nhất của V để thu được lượng kết tủa trên là 

A. 0,45 B. 0,35 C. 0,25 D. 0,05 

25 Cho 28,8 gam hỗn hợp A gồm Fe và Fe 3 O 4 tác dụng với dung dịch HCl dư, được dung dịch B. Cho B tác dụng với 

dung dịch NaOH dư, kết tủa thu được mang nung trong không khí đến khối lượng không đổi được 32 gam chất rắn. Số 

mol Fe 3 O 4 là 

A. 0,09 B. 0,10 C. 0,11 D. 0,12 

26 Hòa tan 5,6 gam Fe bằng dung dịch H 2 SO 4 loãng (dư), thu được dung dịch X. Dung dịch X phản ứng vừa đủ với V 

ml dung dịch KMnO 4 0,5M. Giá trị của V là 

A. 80 B. 40 C. 20 D. 60 

27 Cho m gam hỗn hợp X gồm FeO, Fe 2 O 3 , Fe 3 O 4 vào một lượng vừa đủ dung dịch HCl 2M, thu được dung dịch Y có tỉ 

lệ số mol Fe 2+ và Fe 3+ là 1 : 2. Chia Y thành 2 phần bằng nhau. Cô cạn phần 1 thu được m 1 gam muối khan. Sục khí clo 

(dư) vào phần 2, cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được m 2 gam muối khan. Biết m 2 – m 1 = 0,71. Thể tích dung dịch 

HCl đã dùng là 

A. 240 ml B. 80 ml C. 320 ml D. 160 ml 

28 Hòa tan hoàn toàn 6,05 gam hỗn hợp gồm FeCl 2 và NaCl (có tỉ lệ mol 1 : 3) vào một lượng nước dư, thu được dung 

dịch X. Cho dung dịch AgNO 3 dư vào dung dịch X, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn sinh ra m gam chất rắn. Giá trị m 

là 

A. 14,35 B. 13,64 C. 2,16 D.16,51 

29 Từ 1 tấn quặng hematit (A) điều chế được 420 kg Fe. Từ 1 tấn quặng manhetit (B) điều chế được 504 kg Fe. Phải 

trộn hai quặng trên với khối lượng là bao nhiêu để được 1 tấn quặng hỗn hợp mà từ 1 tấn quặng hỗn hợp này điều chế 

được 480 kg Fe? 

A. hematit: 0,628 tấn, manhetit: 0,372 tấn. B. hematit: 0,826 tấn, manhetit: 0,174 tấn. 

C. hematit: 0,714 tấn, manhetit: 0,286 tấn. D. hematit: 0,286 tấn, manhetit: 0,714 tấn. 

30 Đốt cháy bột crom trong oxi dư thu được 2,28 gam một oxit duy nhất. Khối lượng crom bị đốt cháy là 


Đề 25 


1 Trong các chất sau, cặp chất nào cùng tồn tại trong dung dịch? 

A. NaAlO 2 và KOH B. KHSO 4 và Ca(HCO 3 ) 2 

C. Al(NO 3 ) 3 và Na 2 CO 3 D. Fe(NO 3 ) 2 và AgNO 3 

2 Cho các chất rắn: Al, Al 2 O 3 , Na 2 O, Mg, Ca, MgO. Dãy chất nào tan hết trong dung dịch NaOH dư? 

A. Al 2 O 3 , Ca, Mg, MgO. B. Al, Al 2 O 3 , Na 2 O, Ca, Mg. 


C. Al, Al 2 O 3 , Ca, MgO. D. Al, Al 2 O 3 , Na 2 O, Ca. 

3 Trường hợp nào không có sự tạo thành Al(OH) 3 ? 

A. Cho dung dịch NH 3 vào dung dịch Al 2 (SO 4 ) 3 . 

B. Cho HCl dư vào dung dịch NaAlO 2 . 

C. Cho Al 4 C 3 vào nước. 





29 












D. Cho CO 2 vào dung dịch NaAlO 2 . 

4 Để điều chế Al phải dùng phương pháp nào? 

A. phương pháp nhiệt luyện. B. phương pháp thủy luyện. 

C. phương pháp điện phân dung dịch. D. phương pháp điện phân nóng chảy. 

5 Khi cho từ từ dung dịch NaOH dư vào dung dịch AlCl 3 thì hiện tượng quan sát được là 

A. tạo ra kết tủa keo trắng rồi tan ngay thu được dung dịch trong suốt. 

B. tạo ra kết tủa keo trắng tăng dần đến cực đại rồi dừng lại. 

C. Tạo ra kết tủa keo trắng tăng dần đến cực đại, sau đó tan dần đến dung dịch trong suốt. 

D. tạo kết tủa keo trắng tan ngay sau đó kết tủa tăng dần đến cực đại. 

6 Nung nóng 24,1 gam hỗn hợp Al và Fe 2 O 3 để thực hiện phản ứng nhiệt nhôm hoàn toàn. Cho hỗn hợp thu được tác 

dụng với dung dịch kiềm dư thì thấy thoát ra 3,36 lít khí (đktc). Phần trăm khối lượng mỗi chất trong hỗn hợp đầu là 

A. 33,6% Al và 66,4% Fe 2 O 3 . B. 43,6% Al và 56,4% Fe 2 O 3 . 

C. 53,6% và 46,4% Fe 2 O 3 . D. 36,6% Al và 63,4% Fe 2 O 3 . 

7 Cho m gam hỗn hợp Al và Na vào nước thu được 8,96 lít khí (đkc), còn nếu m gam hỗn hợp đó tác dụng với dung 

dịch HCl dư thì thu được 15,68 lít khí (đkc). Giá trị m là 


8 Cho 31,2 gam hỗn hợp gồm bột Al và Al 2 O 3 tác dụng với một lượng vừa đủ dung dịch NaOH thu được 13,44 lít H 2 

(đkc). Hỏi số mol NaOH đã dùng là bao nhiêu? 

A. 0,4 mol B. 0,6 mol C. 0,8 mol D. 1 mol 

9 Cho 150 cm 3 dung dịch NaOH 7M vào 100 cm 3 dung dịch Al 2 (SO 4 ) 3 1M. Dung dịch sau phản ứng có chứa 

A. 0,25 mol OH B. 0,45 mol OH C. 0,85 mol OH D. 0,65 mol OH 

10 Hòa tan hoàn toàn 10,8 gam Al trong một lượng 800 ml dung dịch H 2 SO 4 1M thu được dung dịch X. Thể tích dung 

dịch NaOH 0,5M phải thêm vào dung dịch X để có kết tủa sau khi nung đến khối lượng không đổi được 10,2 gam chất 

rắn là 

A. 2 lít B. 2 lít hoặc 3,6 lít C. 1,4 lít hoặc 2,4 lít D. 2 lít hoặc 1,4 lít 

11 Cho các chất sau: S, dd CuSO 4 dư, HNO 3 loãng dư, H 2 SO 4 loãng dư nóng, Cl 2 , MgCl 2 , NaOH loãng. Có bao nhiêu 

chất tác dụng với Fe tạo muối Fe(III)? 

A. 2 B. 3 C. 4 D. 5 

12 Cho các chất sau: KI, Cu, Fe, Cl 2 , AgNO 3 , HNO 3 , Ag, Al dư. Dung dịch muối sắt (III) bị khử bởi chất nào sau đây 

tạo ra muối sắt (II)? 

A. Cu, Fe, AgNO 3 . B. Cl 2 , AgNO 3 , HNO 3 , Ag, Al dư. 

C. Cu, Fe, Cl 2 . D. KI, Cu, Fe. 

13 Dung dịch FeCl 3 không tác dụng được với kim loại nào? 

A. Zn B. Fe C. Cu D. Ag 

14 Cấu hình electron nào sau đây là của ion Fe 2+ ? 

A. [Ar]3d 6 B. [Ar]3d 5 C. [Ar]3d 4 D. [Ar]3d 3 

15 Hòa tan Fe vào dung dịch AgNO 3 dư, dung dịch thu được chứa chất nào sau đây? 

A. Fe(NO 3 ) 2 , AgNO 3 B. Fe(NO 3 ) 3 , AgNO 3 


C. Fe(NO 2 ) 2 , Fe(NO 3 ) 3 , AgNO 3 D. Fe(NO 3 ) 2 , Fe(NO 3 ) 3 

16 Nung hỗn hợp các chất: Fe(NO 3 ) 2 , Fe(OH) 2 , FeCO 3 trong không khí đến khối lượng không đổi thu được một chất rắn 

là 

A. Fe 3 O 4 B. Fe 2 O 3 C. FeO D. Fe 




17 Cho bột Fe vào dung dịch HNO 3 loãng, phản ứng kết thúc thấy có bột Fe còn dư. Dung dịch thu được sau phản ứng 

có: 

30 













A. Fe(NO 3 ) 3 B. Fe9NO 3 ) 3 , HNO 3 C. Fe(NO 3 ) 2 D. Fe(NO 3 ) 2 , Fe(NO 3 ) 3 

18 Cho m gam hỗn hợp Al và Fe phản ứng hoàn toàn với dung dịch HNO 3 loãng dư thu được 2,24 lít NO duy nhất 

(đktc). Mặt khác cho m gam hỗn hợp này phản ứng với dung dịch HCl dư thu được 2,80 lít H 2 . Giá trị của m là 

A. 8,30 B. 4,15 C. 4,50 D. 6,95 

19 Khử hoàn toàn 6,64 gam hỗn hợp gồm Fe, FeO, Fe 3 O 4 và Fe 2 O 3 bằng CO dư. Dẫn hỗn hợp khí thu được sau phản 

ứng vào dung dịch Ca(OH) 2 dư thu được 8 gam kết tủa. Khối lượng sắt thu được là 


20 Nung hỗn hợp gồm 10,8 gam bột nhôm với 16 gam bột Fe 2 O 3 (không có không khí), hiệu suất phản ứng là 80% thì 

khối lượng Al 2 O 3 thu được là 


21 Hòa tan 39,36 gam hỗn hợp FeO và Fe 3 O 4 vào dung dịch H 2 SO 4 loãng dư thu được dung dịch A. Dung dịch A làm 

mất màu vừa đủ 56 ml dung dịch KMnO 4 1M. Dung dịch A có thể hòa tan vừa đủ bao nhiêu ga Cu? 


22 Cho 0,1 mol FeO tác dụng hoàn toàn với dung dịch H 2 SO 4 loãng thu được dng dịch X. Cho luồng khí clo đi chậm 

qua dung dịch X để phản ứng xảy ra hoàn toàn, cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được muối khan. Khối lượng muối 

khan là giá trị nào sau đây? 


23 Các số oxi hóa đặc trưng của crom là 

A. + 2, + 4, + 6. B. + 2, + 3, + 6. C. + 1, + 2, + 4, + 6. D. + 3, + 4, + 6. 

24 Các chất S, P, C, NH 3 , C 2 H 5 OH,…bốc cháy khi tiếp xúc với: 

25 Muối CrCl 3 : 

A. CrO 3 B. Cr(OH) 3 C. Cr 2 O 3 D. FeO 

A. Chỉ có tính khử. B. Chỉ có tính oxi hóa. 

C. Có tính khử và tính oxi hóa. D. Không có tính khử và tính oxi hóa. 

26 Cho sơ đồ phản ứng: K 2 Cr 2 O 7 + FeSO 4 + H 2 SO 4 ⟶ …Tổng hệ số cân bằng (số nguyên, tối giản) của phản ứng trên 

là 

A. 26 B. 24 C. 25 D. 28 

27 Thêm 0,02 mol NaOH vào dung dịch chứa 0,01 mol CrCl 2 , rồi để trong không khí đến phản ứng hoàn toàn thí khối 

lượng kết tủa cuối cùng thu được là 


28 Lượng Cl 2 và NaOH tương ứng được sử dụng để oxi hóa hoàn toàn 0,01 mol CrCl 3 thành CrO 

 

là 

A. 0,015 mol và 0,08 mol. B. 0,030 mol và 0,16 mol. 

C. 0,015 mol và 0,10 mol. D. 0,030 mol và 0,14 mol. 

29 Để phân biệt các dung dịch NH 4 Cl, MgCl 2 , (NH 4 ) 2 SO 4 , AlCl 3 , FeCl 2 , FeCl 3 . Hóa chất cần dùng là 

A. dd BaCl 2 B. dd Ba(OH) 2 C. K dư D. dd NaOH 

30 Để điều chế Na 2 CrO 4 ta cho NaCrO 2 tác dụng với chất nào sau đây: 

A. NaOH B. H 2 SO 4 C. FeSO 4 , H 2 SO 4 D. Br 2 , NaOH 

Đề 26 


MĐ: HTTPckII-1011321 

1 Nhỏ từ từ dung dịch H 2 SO 4 loãng vào dung dịch K 2 CrO 4 thì màu của dung dịch chuyển từ 

A. không màu sang màu vàng B. màu da cam sang màu vàng 

C. màu vàng sang màu da cam D. không màu sang màu da cam 

2 Chọn phát biểu không đúng. 


31 















A. Các hợp chất CrO, Cr(OH) 2 tác dụng được với dung dịch HCl còn CrO 3 tác dụng được với dung dịch NaOH. 

B. Các hợp chất Cr 2 O 3 , Cr(OH) 3 , CrO, Cr(OH) 2 đều có tính chất lưỡng tính. 

C. Hợp chất Cr(II) có tính khử đặc trưng còn hợp chất Cr(VI) có tính oxi hóa mạnh. 

D. Thêm dung dịch kiềm vào muối đicromat, muối này chuyển thành muối cromat. 

3 Nhúng thanh sắt vào dung dịch CuSO 4 , sau một thời gian lấy thanh sắt ra rửa sạch, sấy khô thấy khối lượng tăng 1,2 

gam. Khối lượng Cu đã bám vào thanh sắt là 


4 Cho 7,68 gam Cu tác dụng với 120 ml dung dịch hỗn hợp gồm HNO 3 1M và H 2 SO 4 0,5M (loãng) thu được V lít khí 

NO (đkc). Giá trị V là 


5 Thêm từ từ đến dư dung dịch NH 3 vào dung dịch CuSO 4 thì 

A. có kết tủa xanh, không tan. B. được dung dịch xanh đậm, không kết tủa. 

C. có kết tủa xanh, tan dần đến hết. D. thu được dung dịch không màu, trong suốt. 

6 Hòa tan hoàn toàn 3,22 gam hỗn hợp X gồm Fe, Mg và Zn bằng một lượng vừa đủ dung dịch H 2 SO 4 loãng, thu được 

1,344 lít hiđro (ở đktc) và dung dịch chứa m gam mối. Giá trị của m là 

A. 9,52 B. 10,27 C. 8,98 D. 7,25 

7 Hòa tan hoàn toàn 2,81 gam hỗn hợp gồm Fe 2 O 3 , MgO, ZnO trong 500 ml axit H 2 SO 4 0,1M (vừa đủ). Sau phản ứng, 

hỗn hợp muối sunfat khan thu được khi cô cạn dung dịch có khối lượng là 


8 Để làm sạch một loại thủy ngân có lẫn tạp chất là Zn, Sn và Pb cần khuấy loại thủy ngân này trong 

A. dd Zn(NO 3 ) 2 B. dd Sn(NO 3 ) 2 C. dd Pb(NO 3 ) 2 D. dd Hg(NO 3 ) 2 

9 Phân biệt các dung dịch: ZnCl 2 , AlCl 3 , FeCl 2 , FeCl 3 , KCl có thể dùng 

A. dd NaOH B. dd NH 3 C. dd Na 2 CO 3 D. quỳ tím 

10 Cho 11,2 lít CO 2 (đktc) qua 200 ml dung dịch Ca(OH) 2 2M. Sau phản ứng thu được bao nhiêu gam kết tủa? 

A. 40 gam B. 50 gam C. 30 gam D. kết quả khác 

11 Khi cho NaOH dư vào dung dịch chứa AlCl 3 , MgCl 2 , FeSO 4 thu được kết tủa, nung kết tủa trong không khí đến khối 

lượng không đổi thu được chất rắn X gồm 

A.FeO, MgO B. Fe 2 O 3 , MgO, Al 2 O 3 C. FeO, MgO, Al 2 O 3 D. Fe 2 O 3 , MgO 

12 Nhận xét nào sai? 

A. Cho từ từ dd AlCl 3 đến dư vào dd NaOH thu được kết tủa. 

B. Cho Al vào dd NaOH dư không thu được kết tủa. 

C. Cho khí CO qua MgO (t 0 ) thu được Mg. 

D. Phèn chua có công thức K 2 SO 4 .Al 2 (SO 4 ) 3 .24H 2 O. 

13 Hiện tượng nào xảy ra khi cho Na kim loại vào dung dịch CuSO 4 ? 

A. Bề mặt kim loại có màu đỏ, dung dịch nhạt màu. 

B. Sủi bọt khí không màu và có kết tủa xanh. 

C. Bề mặt kim loại có màu đỏ và có kết tủa màu xanh. 


D. Sủi bọt khí không màu và có kết tủa màu đỏ. 

14 Hợp chất nào không phải là hợp chất lưỡng tính 

A. Al(OH) 3 B. NaHCO 3 C. Al 2 O 3 D. CaO 

15 Trường hợp nào sau đây không có sự phù hợp giữa tên quặng sắt và công thức hợp chất sắt chính có trong quặng? 

A. Hematit nâu chứa Fe 2 O 3 . B. Manhetit chứa Fe 3 O 4 . 





32 












C. Xiđerit chứa FeCO 3 . D. Pirit sắt chứa FeS 2 . 

16 Cặp kim loại nào sau đây bền trong không khí và nước do có màng oxit bảo vệ? 

A. Fe và Al. B. Fe và Cr. C. Mn và Cr. D. Al và Cr. 

17 Khi điện phân dung dịch NaCl có màng ngăn với hiệu suất 100% sản phẩm thu được là: 

A. H 2 , nước Javen. B. H 2 , Cl 2 , nước Javen. 

C. H 2 , Cl 2 , NaOH. D. H 2 , Cl 2 , NaOH, nước Javen. 

18 Khi nung hỗn hợp các chất Fe(NO 3 ) 2 , Fe(OH) 3 và FeCO 3 trong không khí đến khối lượng không đổi, thu được một 

chất rắn là 

A. Fe B. FeO C. Fe 3 O 4 D. Fe 2 O 3 

19 Nhóm các kim loại nào sau đây đều tác dụng với nước ở nhiệt độ thường tạo dung dịch kiềm? 

A. Na, K, Mg, Ca. B. Be, Ca, Mg, Ba. C. Ba, Na, K, Ca. D. K, Na, Ca, Zn. 

20 Hòa tan 2,16 gam FeO trong lượng dư dung dịch HNO 3 loãng thu được V lít (đktc) khí NO duy nhất. Giá trị của V là 


21 Dãy gồm 2 chất chỉ có tính oxi hóa là 

A. Fe 2 O 3 , Fe 2 (SO 4 ) 3 . B. Fe(NO 3 ) 2 , FeCl 3 . C. Fe(OH) 2 , FeO. D. FeO, Fe 2 O 3 . 

22 Hỗn hợp X gồm 3 oxit có số mol bằng nhau: FeO, Fe 2 O 3 , Fe 3 O 4 . Cho m gam X tác dụng với dung dịch HNO 3 dư thu 

được dung dịch Y. Cho Y tác dụng với dung dịch NaOH loãng dư thu được 6,42 gam kết tủa nâu đỏ. Giá trị của m là 

A. 2,32 B. 4,64 C. 1,60 D. 4,80 

23 Một oxit có công thức M x O y (M chiếm 72,41% về khối lượng). Khử oxit bằng CO thu được 16,8 gam kim loại. Hòa 

tan kim loại trong dung dịch HNO 3 dư thu được muối M(NO 3 ) 3 và 0,9 mol NO 2 . Xác định công thức oxit. 

A. Fe 3 O 4 B. CuO C. Fe 2 O 3 D. FeO 

24 X là hỗn hợp rắn gồm BaO, Al 2 O 3 , Fe 2 O 3 và CuO. Cho X vào nước dư dung dịch M và rắn N. Rắn N tan một phần 

trong dung dịch NaOH dư, còn lại rắn T. Dẫn một luồng CO dư qua T thu được rắn F. Rắn F có đặc điểm nào sau đây? 

A. Tan hết trong dd NaOH dư. B. Tan hết trong dd FeCl 3 dư. 

C. Tan hết trong dd CuSO 4 dư. D. Tan hết trong dd H 2 SO 4 loãng dư. 

25 Để 11,2 gam sắt ngoài không khí bị gỉ thành 13,6 gam chất rắn A. Cho A tác dụng hết với dung dịch HNO 3 loãng, dư 

thu được V (lít) NO (đkc) duy nhất. Giá trị của V (lít) là 

A. 2,24 B. 0,224 C. 3,36 D. 0,336 

26 Tính chất hóa học cơ bản của hợp chất sắt (II) là tính khử. Phản ứng nào sau đây minh họa được cho nhận xét trên? 

(1) FeO + H 2 SO 4 loãng ⟶ (2) FeO + H 2 SO 4 đặc ⟶ 

(3) FeO + Al ⟶ (4) FeSO 4 + Mg ⟶ 

(5) FeCl 2 + Cl 2 ⟶ (6) Fe(OH) 2 + HNO 3 ⟶ 

A. 2, 5, 6. B. 2, 4, 6. C. 1, 3, 5. D. 1, 3, 6. 

27 Chỉ ra những chất có thể dùng để làm mềm một mẫu nước cứng tạm thời chứa Ca(HCO 3 ) 2 ? 

A. Na 2 CO 3 ; Na 3 PO 4 . B. KOH; KCl. C. NaNO 3 ; Na 2 CO 3 . D. HCl; Na 3 PO 4 . 

28 Muốn bảo quản kim loại kiềm, người ta ngâm chúng trong 

A. dầu hỏa B. nước cất C. ancol D. xút 


29 Nguyên liệu chính dùng để sản xuất nhôm là quặng 

A. pirit B. boxit C. cuprit D. đôlômit 

30 Cho 40,5 gam nhôm tác dụng với dung dịch HNO 3 thu được 12,6 lít khí X (đktc) (không có sản phẩm khử nào khác). 

Khí X là 

A. NO 2 B. NO C. N 2 O D. N 2 





33 









a 

a 

O 

O 

n () ↓ 

a 

n () ↓ 

3a 

4a 

n KOH 

n KOH 

Đề 27 


a 

a 

O 

O 

n () ↓ 

a 

n () ↓ 

3a 

4a 



1 Nhỏ từ từ đến dư dung dịch KOH vào dung dịch chứa a (mol) muối AlCl 3 . Đồ thị nào sau đây đúng với thí nghiệm: 

A. B. 

C. D. 

2 Kim loại dẫn điện tốt nhất, dẻo nhất, cứng nhất, khối lượng riêng lớn nhất lần lượt là: 

A. Ag, Au, Cr, Os. B. Cu, Au, W, Cr. C. Au, Ag, W, Os. D. Ag, Au, Cr, W. 

3 Phương trình nào là phương trình điện phân dung dịch? 

A. AgNO 3 ⟶ Ag + NO 2 + ½ O 2 B. CuCl 2 ⟶ Cu + Cl 2 

C. 2NaOH ⟶ 2Na + ½ O 2 + H 2 O D. Na 2 O + H 2 O ⟶ 2NaOH 

4 Một hỗn hợp gồm hai kim loại Ag và Cu. Phương pháp hóa học để tách hai kim loại trên ra khỏi hỗn hợp là: 

A. Ngâm hỗn hợp trong dd AgNO 3 lọc lấy Ag. Sau đó cho Na vào nước lọc đẩy Cu ra lọc lấy Cu. 

B. Ngâm hỗn hợp trong dd AgNO 3 lọc lấy Ag. Sau đó điện phân dung dịch thu được Cu. 

C. Ngâm hỗn hợp trong dd Cu(NO 3 ) 2 lọc lấy Ag. Sau đó điện phân dung dịch thu được Cu. 

D. Ngâm hỗn hợp trong dd Cu(NO 3 ) 2 lọc lấy Ag. Sau đó điện phân dung dịch thu được Ag. 

5 Để bảo vệ nồi hơi bằng thép người ta thường lót những lá kẽm vào mặt trong của nồi hơi vì 

A. Thép là cực (+) bị oxi hóa. B. Thép là cực (−) không bị oxi hóa. 

C. Zn là cực (−) bị oxi hóa. D. Zn là cực (+) bị oxi hóa. 

6 Cho các chất: Na, Al 2 O 3 , CaO, Fe, Fe 3 O 4 . Số chất tác dụng được với H 2 O ở nhiệt độ thường là 

A. 1 B. 2 C. 3 D, 4 

7 Ion nào sau đây có thể làm mềm nước cứng? 

A. NO , CO 

 

B. SO 

 

C. H + , PO 

 

D. PO , CO 

 

8 Cho dung dịch chứa các ion sau: Na + , Ca 2+ , Mg 2+ , Ba 2+ , H + , NO . Muốn tách được nhiều cation ra khỏi dung dịch mà 

không đưa ion lạ vào dung dịch, người ta dùng: 

A. dd K 2 CO 3 vừa đủ. B. dd Na 2 SO 4 vừa đủ. C. dd KOH vừa đủ. D. dd Na 2 CO 3 vừa đủ. 


9 Cho sơ đồ phản ứng: Fe → FeCl 2 → A → Fe(OH) 3 → B → FeCl 3 → C → Fe(OH) 2 . Các chất A, B, C lần lượt là: 

A. FeO, Fe(OH) 2 , Fe(OH) 3 . B. Fe(OH) 2 , Fe 2 O 3 , FeCl 2 . 

C. Fe(OH) 2 , Fe(OH) 3 , Fe 2 O 3 . D. Fe(OH) 3 , FeO, FeCl 3 . 

10 Có thể điều chế Fe(NO 3 ) 2 bằng phản ứng: 

A. FeO và HNO 3 loãng B. Fe và Fe(NO 3 ) 3 


6a 

n KOH 

n KOH 





34 












C. FeCl 2 và AgNO 3 . D. Fe và HNO 3 loãng dư 

11 Để điều chế Na 2 CrO 4 ta cho NaCrO 2 tác dụng với chất nào sau đây: 

A. NaOH B. H 2 SO 4 C. FeSO 4 , H 2 SO 4 D. Br 2 , NaOH 

12 Thép không gỉ (inox) là hợp kim của sắt với: 

A. Al và Cr. B. Al và Mg. C. Cr và Ni. D. Mn và Ni. 

13 Chỉ dùng dung dịch KOH phân biệt được các chất riêng biệt trong nhóm nào sau đây? 

A. Mg, Al 2 O 3 , Al. B. Mg, K, Na. C. Zn, Al 2 O 3 , Al. D. Fe, Al 2 O 3 , Mg. 

14 Từ Mg(OH) 2 , người ta điều chế Mg bằng cách: 

A. Điện phân Mg(OH) 2 nóng chảy. 

B. Hòa tan Mg(OH) 2 vào dung dịch HCl, sau đó điện phân dung dịch có màng ngăn. 

C. Nhiệt phân Mg(OH) 2 , sau đó khử MgO bằng CO hoặc H 2 ở nhiệt độ cao. 

D. Hòa tan Mg(OH) 2 bằng dung dịch HCl, cô cạn dung dịch sau đó điện phân nóng chảy. 

15 Dung dịch Ba(OH) 2 phản ứng với dãy chất nào sau đây: 

A. CO 2 , Na 2 SO 4 , NaHCO 3 . B. KNO 3 , Na 2 CO 3 , Al. 

C. NaCl, Na 2 CO 3 , Ca(HCO 3 ) 2 . D. NaHCO 3 , NH 4 NO 3 , MgCO 3 . 

16 Cho phản ứng: Al + HNO 3 → Al(NO 3 ) 3 + N 2 O + H 2 O. Hệ số cân bằng (mọi hệ số cân bằng đều để ở dạng số nguyên, 

và tối giản) các chất trong sản phẩm lần lượt là: 

A. 4, 3, 9. B. 2, 2, 5. C. 8, 3, 15. D. 8, 3, 9. 

17 Hoà tan sắt kim loại trong dung dịch HNO 3 loãng dư. Cấu hình electron của cation kim loại có trong dung dịch thu 

được là 

A. [Ar]3d 5 B. [Ar]3d 6 C. [Ar]3d 5 4s 1 D. [Ar]3d 4 4s 2 

18 Hòa tan hoàn toàn Fe 3 O 4 trong dung dịch HCl (dư) được dung dịch A. Cho lượng dư bột Fe vào dung dịch A (trong 

điều kiện không có không khí) đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch B chứa chất tan là: 

A. FeCl 3 và HCl B. FeCl 3 C. FeCl 2 D. FeCl 2 và HCl 

19 Ion Na + bị khử khi: 

A. Điện phân nóng chảy NaCl. B. Điện phân dung dịch NaCl. 

C. NaOH + HCl. D. Đốt cháy khí clo trong natri. 

20 Quá trình nào sau đây, sau cùng không thu kết tủa? 

A. Cho dung dịch HCl có dư vào dung dịch NaAlO 2 . 

B. Cho dung dịch Ba(OH) 2 dư vào dung dịch Al 2 (SO 4 ) 3 . 

C. Dẫn CO 2 dư vào dung dịch NaAlO 2 . 

D. Cho dung dịch AlCl 3 tác dụng dung dịch NH 3 có dư. 

21 Fe 2 O 3 có lẫn Al 2 O 3 . Để làm sạch Fe 2 O 3 có thể sử dụng hóa chất nào dưới đây? 

A. dd HCl B. dd NaCl C. dd NaOH D. dd H 2 SO 4 

22 Một oxit sắt hòa tan trong dung dịch H 2 SO 4 loãng dư được dung dịch A. Biết A vừa tác dụng được với dung dịch 

KMnO 4 , vừa có thể hòa tan Cu. Công thức oxit sắt là 

A. FeO B. Fe 2 O 3 C. Fe 3 O 4 D. FeO hoặc Fe 2 O 3 


23 Trong các câu sau đây, câu nào không đúng? 

A. Crom là kim loại có tính khử mạnh hơn sắt. 

B. Crom là kim loại nên chỉ tạo được oxit bazơ. 

C. Crom (III) hiđroxit có tính lưỡng tính giống nhôm hiđroxit. 

D. Crom (III) oxit là oxit lưỡng tính. 





35 












24 Dung dịch FeSO 4 có lẫn CuSO 4 . Để loại bỏ CuSO 4 ta ngâm vào dung dịch đó 1 kim loại. Kim loại đó là 

A. Fe B. Al C. Zn D. Pb 

25 Cho 13,5 gam kim loại R vào dung dịch HNO 3 loãng thu được hỗn hợp khí gồm 3,36 lít N 2 O và 2,24 lít NO (đều đo 

ở đktc). R là 

A. Mg B. Cu C. Fe D. Al 

26 Điện phân muối MCl nóng chảy người ta thu được 0,896 lít (đktc) khí ở anot và 3,12 gam M ở catot, M là: 

A. Na B. K C. Rb D. Li 

27 Cho 1,67 gam hỗn hợp gồm hai ki loại ở 2 chu kì liên tiếp thuộc nhóm IIA tác dụng hết với dung dịch HCl (dư), 

thoát ra 0,672 lít khí H 2 (ở đktc). Hai kim loại đó là 

A. Be và Mg. B. Mg và Ca. C. Sr và Ba. D. Ca và Sr. 

28 Hòa tan hoàn toàn 15,6 gam hỗn hợp gồm Al và Al 2 O 3 trong dung dịch NaOH dư thu được 6,72 lít khí H 2 (đktc). Số 

mol NaOH phản ứng là 

A. 0,4 mol B. 0,3 mol C. 0,2 mol D. 0,1 mol 

29 Khử hoàn toàn 16 gam bột oxit sắt bằng CO ở nhiệt độ cao. Sau phản ứng khối lượng khí tăng thêm 4,8 gam. Công 

thức của oxit sắt là công thức nào sau đây? 

A. FeO B. FeO 2 C. Fe 2 O 3 D. Fe 3 O 4 

30 Nhỏ tử từ 360 ml dung dịch NaOH 1M vào 100 ml dung dịch Al 2 (SO 4 ) 3 0,5M. Sau phản ứng thu được bao nhiêu 

gam kết tủa? 

A. 3,12 g B. 3,90 g C. 7,80 g D. 0,00 g 

31 Ngâm một đinh sắt trong 100 ml dung dịch CuCl 2 1M, giả thiết Cu tạo ra bám hết vào đinh sắt. Sau khi phản ứng 

xong lấy đinh sắt ra, sấy khô, khối lượng đinh sắt tăng thêm: 

A. 15,5 g B. 0,8 g C. 2,7 g D. 2,4 g 

32 Hòa tan Na vào nước được a mol H 2 và dung dịch X. Cho b mol CO 2 vào dung dịch X thu được 2 muối. Liên hệ giữa 

a và b là 

A. a = b B. b < a < 2b C. 0,5b < a 

33 Cho sơ đồ chuyển hóa giữa các hợp chất của crom: 

 

Cr(OH) 3 X ( , ) 

Y 

Z ( ) 

T. 

Các chất X, Y, Z, T lần lượt là: 

A. KCrO 2 ; K 2 Cr 2 O 7 , K 2 CrO 4 , CrSO 4 . B. K 2 CrO 4 , KCrO 2 , K 2 Cr 2 O 7 , Cr 2 (SO 4 ) 3 . 

C. KCrO 2 , K 2 Cr 2 O 7 , K 2 CrO 4 , Cr 2 (SO 4 ) 3 . D. KCrO 2 , K 2 CrO 4 , K 2 Cr 2 O 7 , Cr 2 (SO 4 ) 3 . 

34 Hỗn hợp rắn X gồm Al, Fe 2 O 3 và Cu có số mol bằng nhau. Hỗn hợp X tan hoàn toàn trong dung dịch: 

A. NaOH (dư) B. HCl (dư) C. AgNO 3 (dư) D. NH 3 (dư) 

35 Hòa tan 5,6 gam Fe vào trong 200 ml dung dịch hỗn hợp gồm AgNO 3 1,5M và Cu(NO 3 ) 2 0,25M. Phản ứng xong thu 

được dung dịch A và phần chất rắn. Cô cạn dung dịch A thu được m gam muối khan. Giá trị của m là 

A. 44,4 B. 33,6 C. 22,2 D. 16,8 

36 Nung hỗn hợp bột gồm 15,2 gam Cr 2 O 3 và m gam Al ở nhiệt độ cao. Sau khi phản ứng hoàn toàn, thu được 23,3 gam 

hỗn hợp rắn X. Cho toàn bộ hỗn hợp X phản ứng với axit HCl (dư) thoát ra V lít khí H 2 (đktc). Giá trị của V là: 

A. 7,84 B. 4,48 C. 3,36 D. 10,08 


37 Hòa tan a gam Al(NO 3 ) 3 vào H 2 O thu được dung dịch A. 

- Nếu cho 2 lít dung dịch NaOH 0,4M vào ½ dung dịch A thu được m gam kết tủa. 

- Nếu cho 5 lít dung dịch NaOH 0,17M vào ½ dung dịch A thu được m/2 gam kết tủa. 

Giá trị của a là 

A. 82,64 B. 95,85 C. 90,25 D. 47,925 





36 












38 Cho 2 lít dung dịch X gồm Ba(OH) 2 0,1M và NaOH 0,07M vào trong 500 ml dung dịch Y gồm H 2 SO 4 0,15M và 

Cr 2 (SO 4 ) 3 0,25M, phản ứng xong thu được m gam kết tủa. Vậy giá trị của m là 

A. 13,39 B. 72,35 C. 65,14 D. 59,99 

39 Trong pin điện hóa Cu-Ag tại điện cực anot xảy ra quá trình: 

A. khừ Ag + B. khử Cu 2+ C. khử H 2 O D. oxi hóa Cu 

40 Trong số các oxit Al 2 O 3 , ZnO, Cr 2 O 3 , SiO 2 , CrO 3 thì số oxit tác dụng được với dung dịch NaOH (loãng hoặc đặc) là: 

A. 5 chất B. 4 chất C. 3 chất D. 2 chất 

41 Dung dịch X chứa a mol NaHCO 3 và b mol Na 2 CO 3 . 

Thí nghiệm 1: Cho (a + b) mol CaCl 2 vào dung dịch X được m gam kết tủa. 

Thí nghiệm 2: Cho (a + b) mol Ca(OH) 2 vào dung dịch X được m’ gam kết tủa. 

So sánh đúng là 

A. m’ < m B. m < m’ C. m ≤ m’ D. m = m’ 

42 Thêm từ từ dung dịch HCl 0,2M vào 500 ml dung dịch Na 2 CO 3 và KHCO 3 . Với thể tích dung dịch HCl thêm vào là 

0,5 lít thì những bọt khí đầu tiên xuất hiện và với thể tích 1,2 lít của dung dịch HCl thì vừa hết bọt khí thoát ra. Nồng độ 

mol/l của Na 2 CO 3 và KHCO 3 trong dung dịch đầu lần lượt là: 

A. 0,1M và 0,14M B. 0,2M và 0,08M C. 0,12M và 0,12M D. 0,24M và 0,2M 

43 Cho 200 ml dung dịch FeCl 2 1M tác dụng với 200 ml dung dịch KOH 1,5M thu được kết tủa, lọc lấy kết tủa để ngoài 

không khí một thời gian đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thì khối lượng chất rắn là: 

A. 12 gam B. 21,4 gam C. 16 gam D. 16,05 gam 

44 Cho các thuốc thử: (1) dd KMnO 4 ; (2) dd Ca(OH) 2 ; (3) dd Br 2 ; (4) quì tím ẩm. Tổng số thuốc thử phân biệt được 2 

khí SO 2 và CO 2 là 

A. 3 B. 1 C. 2 D. 4 

45 Khí CO 2 được coi là chất ô nhiễm, chủ yếu là vì 

A. gây mưa axit. B. gây hiệu ứng nhà kính. 

C. rất độc với con người. D. phá hủy tầng ozon. 

46 Hòa tan hoàn toàn m gam Al vào dung dịch HNO 3 loãng, dư thu được 672 ml (đkc) khí N 2 và dung dịch X. Thêm 

NaOH dư vào X và đun sôi thì thu được 672 ml (đkc) khí NH 3 . Giá trị m là 


47 Thổi khí NH 3 dư qua 1 gam CrO 3 đốt nóng đến phản ứng hoàn toàn thì thu được lượng chất rắn có khối lượng: 


48 Hòa tan hoàn toàn 17,52 gam hỗn hợp X gồm Al và Sn bằng dung dịch HCl (dư), thu được 6,72 lít khí H 2 (đktc). Thể 

tích khí O 2 (đktc) cần để phản ứng hoàn toàn với 17,52 gam hỗn hợp X là 


1 Phèn chua có công thức nào? 

Đề 28 


A. (NH 4 ) 2 SO 4 .Al 2 (SO 4 ) 3 .24H 2 O. B. (NH 4 ) 2 SO 4 . Fe 2 (SO 4 ) 3 .24H 2 O 


C. CuSO 4 .5H 2 O. D. K 2 SO 4 .Al 2 (SO 4 ) 3 .24H 2 O. 

2 Cho các hợp kim sau: Cu-Fe (I); Zn-Fe (II); Fe-C (III); Sn-Fe (IV). Khi tiếp xúc với dung dịch chất điện li thì các hợp 

kim mà trong đó Fe đều bị ăn mòn là: 

A. I, III và IV. B. I, II và IV. C. I, II và III. D. II, III và IV. 

3 Dãy các kim loại đều có thể được điều chế bằng phương pháp điện phân dung dịch muối của chúng là 

A. Ba, Ag, Au. B. Fe, Cu, Ag. C. Al, Fe, Cr. D. Mg, Zn, Cu. 


37 















4 Dãy gồm các ion đều oxi hóa được kim loại Fe là: 

A. Fe 3+ , Cu 2+ , Ag + B. Zn 2+ , Cu 2+ , Ag + C. Mg 2+ , Au 2+ , Fe 3+ D. Al 3+ , Cu 2+ , Ag + 

5 Cho 14,5 gam hỗn hợp (Mg, Fe, Zn) vào dung dịch H 2 SO 4 loãng tạo ra 6,72 lít H 2 (đkc). Khối lượng muối sunfat thu 

được là 


6 Hòa tan hoàn toàn 14 gam kim loại X vào dung dịch HCl dư thu được 5,6 lít H 2 (đkc), biết kim loại thể hiện hóa trị II, 

vậy kim loại đó là 

A. Fe B. Cu C. Zn D. Mg 

7 Để khừ hoàn toàn 30 gam hỗn hợp gồm CuO, FeO, Fe 3 O 4 , Fe 2 O 3 , Fe, MgO cần dùng 5,6 lít khí CO (đkc). Khối lượng 

chất rắn thu được sau phản ứng là 

A. 28 gam B. 26 gam C. 24 gam D. 22 gam 

8 Để bảo quản các kim loại kiềm cần phải làm gì? 

A. Ngâm chúng trong dầu hỏa. B. Ngâm chúng vào nước. 

C. Ngâm chúng trong rượu nguyên chất. D. Giữ chúng trong lọ có nắp đậy kín. 

9 Quá trình nào sau đây ion Na + bị khử? 

A. Dd NaOH tác dụng với dd HCl. B. Dd NaCl tác dụng với dd AgNO 3 . 

C. Dd Na 2 CO 3 tác dụng với dd HCl. D. Điện phân NaCl nóng chảy. 

10 Một mẫu nước cứng chứa các ion : Ca 2+ , Mg 2+ , HCO , Cl , SO . Chất được dùng để làm mềm mẫu nước cứng trên 

là 

A. Na 2 CO 3 B. HCl C. H 2 SO 4 D. NaHCO 3 

11 Cu có lẫn Fe, có thể dùng dung dịch nào sau đây để thu được Cu nguyên chất? 

A. AgNO 3 B. Fe 2 (SO 4 ) 3 C. HCl D. dd HNO 3 loãng. 

12 Kim loại nào sau đây có tính dẫn điện tốt nhất trong tất cả các kim loại? 

A. Sắt B. Bạc C. Đồng D. Nhôm 

13 Sự tạo thạch nhũ trong các hang động đá vôi là một quá trình hóa học. Quá trình này kéo dài hàng triệu năm. Phản 

ứng hóa học nào sau đây biểu diễn quá trình hóa học đó? 

A. CaCO 3 + CO 2 + H 2 O → Ca(HCO 3 ) 2 B. Mg(HCO 3 ) 2 → MgCO 3 + CO 2 + H 2 O 

C. Ca(HCO 3 ) 2 → CaCO 3 + CO 2 + H 2 O D. MgCO 3 + CO 2 + H 2 O → Mg(HCO 3 ) 2 

14 Cho biết số hiệu nguyên tử Cr là 24. Vị trí của Cr (chu kì, nhóm) trong bảng hệ thống tuần hoàn là: 

A. chu kì 4, nhóm VIB. B. chu kì 3, nhóm VIB. 

C. chu kì 4, nhóm IVB. D. chu kì 4, nhóm IIB. 

15 Al(OH) 3 thu được bằng cách thực hiện thí nghiệm nào sau đây: 

A. Cho dư dd HCl vào natri aluminat. B. Thổi dư khí CO 2 vào dd natri aluminat. 

C. Cho dư dd NaOH vào dd AlCl 3 . D. Cho Al 2 O 3 tác dụng với H 2 O. 

16 Trong các câu sau đây, câu nào không đúng? 

A. Crom là kim loại có tính khử mạnh hơn sắt. 

B. Crom là kim loại nên chỉ tạo được oxit bazơ. 


C. Crom (III) hiđroxit có tính lưỡng tính giống nhôm hiđroxit. 

D. Crom (III) oxit là oxit lưỡng tính. 

17 Sục a mol khí CO 2 vào dung dịch Ca(OH) 2 thu được 3 gam kết tủa. Lọc tách kết tủa, dung dịch còn lại mang đun 

nóng thu thêm được 2 gam kết tủa nữa. Giá trị của a là 

A. 0,05 B. 0,06 C. 0,07 D. 0,08 





38 












18 Cho 31,2 gam hỗn hợp Al và Al 2 O 3 tác dụng với dung dịch NaOH dư thu được 13,44 lít khí (đkc). Khối lượng từng 

chất trong hỗn hợp ban đầu lần lượt là: 

A. 16,2 gam và 15 gam. B. 10,8 gam và 20,4 gam. 

C. 24,3 gam và 6,9 gam. D. 11,2 gam và 20 gam. 

19 Cho 200 ml dung dịch AlCl 3 1,5M tác dụng với 1 lít dung dịch NaOH 1M thu được a gam kết tủa. Giá trị của a là 

A. 15,6 B. 24,5 C. 7,8 D. 23,4 

20 Nguyên tắc luyện thép từ gang là 

A. Dùng O 2 oxi hóa các tạp chất Si, P, S, Mn,…trong gang để thu được thép. 

B. Dùng chất khử CO khử oxit sắt thành sắt ở nhiệt độ cao. 

C. Dùng CaO hoặc CaCO 3 để khử tạp chất Si, P, S, Mn,…trong gang để thu được thép. 

D. Tăng thêm hàm lượng cacbon trong gang để thu được thép. 

21 Xét phương trình phản ứng: FeCl 

2 Fe FeCl 3 . Hai chất X, Y lần lượt là: 

A. AgNO 3 dư, Cl 2 B. HCl, FeCl 3 C. FeCl 3 , Cl 2 D. Cl 2 , FeCl 3 

22Khi nhiệt phân hoàn toàn Fe(OH) 2 trong không khí sản phẩm thu được là: 

A. Fe 2 O 3 và H 2 O. B. Fe 3 O 4 và H 2 O. C. FeO và H 2 O. D. Fe và H 2 O. 

23 Hòa tan 5,6 gam Fe bằng dung dịch HNO 3 loãng (dư), sinh ra V lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất, đktc). Giá trị 

của V là 

A. 4,48 B. 3,36 C. 2,24 D. 6,72 

24 Cho 0,2 mol FeO và 0,1 mol Fe 3 O 4 vào dung dịch HCl dư, sau đó thêm tiếp dung dịch NaOH dư. Lọc lấy kết tủa 

nung trong không khí đến khối lượng không đổi được: 

A. 21,6 gam FeO B. 38,67 gam Fe 3 O 4 C. 40 gam Fe 2 O 3 D. 48 gam Fe 2 O 3 

25 Khử hoàn toàn 4,8 gam một oxit kim loại ở nhiệt độ cao cần 2,016 lít hiđro (đktc). Kim loại thu được đem hòa tan 

hết trong dung dịch HCl dư thoát ra 1,344 lít khí (đktc). Công thức hóa học của oxit kim loại là 

A. ZnO B. MnO 2 C. Fe 3 O 4 D. Fe 2 O 3 

26 Các số oxi hóa đặc trưng của crom là 

A. +2, +4, +6. B. +2, +3, +6. C. +1, +2, +4, +6. D. +3, +4, +6. 

27 Cho dung dịch kiềm vào dung dịch muối K 2 Cr 2 O 7 thì hiện tượng quan sát được: 

A. Tạo kết tủa màu lục thẫm. 

B. Không có hiện tượng. 

C. Dung dịch từ màu vàng chuyển sang màu da cam. 

D. Dung dịch từ màu da cam chuyển sang vàng. 

28 Cho các ống nghiệm mất nhãn chứa lần lượt các chất rắn: CaCO 3 , CaSO 4 , Na 2 SO 4 , Na 2 CO 3 . Chỉ dùng nước và dung 

dịch HCl sẽ nhận biết được tối đa: 

A. 3 chất B. 1 chất C. 2 chất D. 4 chất 

29 Để phân biệt dung dịch các hóa chất riêng biệt: NaOH, (NH 4 ) 2 SO 4 , NH 4 Cl, Na 2 SO 4 người ta có thể dùng hóa chất 

nào trong các hóa chất sau đây: 

A. dd BaCl 2 B. dd Ba(OH) 2 C. dd AgNO 3 D. dd KOH 


30 Khí nào sau đây gây ra hiện tượng mưa axit: 

A. CH 4 B. CO 2 C. SO 2 D. NH 3 

31 Cho sắt lần lượt vào các dung dịch: FeCl 3 , AlCl 3 , CuCl 2 , Pb(NO 3 ) 2 , HCl, H 2 SO 4 đặc nóng dư. Số trường hợp phản 

ứng sinh ra muối sắt (II) là 

A. 5 B. 4 C. 3 D. 6 




32 Từ 2 phản ứng sau: Cu + 2FeCl 3 → CuCl 2 + 2FeCl 2 


39 












Có thể rút ra kết luận: 

Fe + CuCl 2 → FeCl 2 + Cu. 

A. Tính oxi hóa của Fe 3+ > Cu 2+ > Fe 2+ . B. Tính khử của Fe > Fe 2+ > Cu. 

C. Tính oxi hóa của Fe 3+ > Fe 2+ > Cu 2+ . D. Tính khử của Cu > Fe > Fe 2+ . 

33 Sau một thời gian phản ứng giữa các cặp oxi hóa-khử: Zn 2+ /Zn và Cu 2+ /Cu trong dung dịch, nhận thấy: 

A. Khối lượng kim loại Zn tăng. B. Khối lượng của kim loại Cu giảm. 

C. Nồng độ của ion Cu 2+ trong dd tăng. D. Nồng độ của ion Zn 2+ trong dd tăng. 

34 Cho 5,5 gam hỗn hợp Al và Fe (trong đó số mol Al gấp đôi số mol Fe) vào 300 ml dung dịch AgNO 3 1M. Khuấy kĩ 

cho phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được m gam chất rắn. Giá trị của m là 

A. 33,95 B. 35,20 C. 39,35 D. 35,39 

35 Dẫn từ từ đến dư khí CO 2 vào dung dịch Ca(OH) 2 , hiện tượng quan sát được là 

A. Không có hiện tượng. 

B. Có kết tủa trắng, kết tủa không tan. 

C. Có kết tủa trắng, sau đó kết tủa tan hết. 

D. Có kết tủa trắng, sau đó kết tủa tan một phần. 

36 Điện phân nóng chảy muối clorua kim loại kiềm A thì ở catot thu được 3,12 gam kim loại và ở anot thu được 896 ml 

khí (đktc). Kim loại kiềm A là 

A. Li B. Na C. Rb D. K 

37 Kim loại M có thể được điều chế bằng cách khử ion của nó trong oxit bởi khí CO ở nhiệt độ cao. Mặt khác kim loại 

M khử được ion H + trong dung dịch HCl, H 2 SO 4 loãng thành khí H 2 . Kim loại M là 

A. Mg B. Fe C. Cu D. Al 

38 Cho 0,24 mol Fe và 0,03 mol Fe 3 O 4 vào dung dịch HNO 3 loãng. Kết thúc phản ứng thu được dung dịchY và còn 3,36 

gam kim loại dư. Khối lượng muối trong dung dịch Y 


39 Cho dãy các chất: NaOH, Zn(OH) 2 , Mg(OH) 2 , Al(OH) 3 , Cr(OH) 3 . Số chất trong dãy có tính chất lưỡng tính là 

A. 4 B. 1 C. 2 D. 3 

40 Cho các chất rắn: Al, Al 2 O 3 , Mg, Ca, MgO, Na 2 O. Dãy gồm các chất tan hết trong dung dịch NaOH dư là: 

A. Al 2 O 3 , Mg, Ca, MgO. B. Al, Al 2 O 3 , Na 2 O, Ca. 

C. Al, Al 2 O 3 , Ca, MgO. D. Al, Al 2 O 3 , Na 2 O, Ca, Mg. 

41 Hiện tượng nào xảy ra khi cho từ từ dung dịch HCl vào dung dịch NaAlO 2 ? 

A. Không có hiện tượng gì xảy ra. 

B. Ban đầu có kết tủa dạng keo, sau đó kết tủa tan. 

C. Ban đầu có kết tủa dạng keo, lượng kết tủa tăng dần đến cực đại, sau đó kết tủa tan dần. 

D. Có kết tủa dạng keo, kết tủa không tan. 

42 Điện phân dung dịch CuSO 4 (dư) bằng dòng một chiều I = 5A. Sau thời gian t giây thì thu được 1,28 gam kim loại ở 

catot. Giá trị của t là 

A. 772 B. 386 C. 1544 D. 1800 


43 Cho khí H 2 dư đi qua hỗn hợp các chất rắn nung nóng gồm: FeO, Al 2 O 3 , CuO, Na 2 O thu được hỗn hợp các chất rắn 

gồm 

A. Fe, Cu, Al 2 O 3 , Na 2 O. B. Fe, Cu, Al, Na. 

C. Cu, FeO, Al 2 O 3 , Na 2 O. D. Fe, Cu, Al, Na 2 O. 

44 Cho biết phản ứng oxi hóa-khử trong pin điện hóa: Zn + 2Ag + Zn 2+ + 2Ag. 





40 












 

Cho E / 

 

= − 0,67 V; E /= + 0,80 V. Suất điện động chuẩn E 0 của pin điện là 

A. 2,47V B. 1,13V C. 0,13V D. 1,47V 

45 Có 4 dung dịch muối riêng biệt: CuCl 2 , ZnCl 2 , FeCl 3 , AlCl 3 . Nếu thêm dung dịch KOH (dư) vào 4 dung dịch trên thì 

số chất kết tủa thu được là 

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 

46 Dãy nào sau đây chỉ gồm các chất vừa tác dụng được với dung dịch HCl, vừa tác dụng được với dung dịch AgNO 3 ? 

A. Zn, Cu, Mg. B. Al, Fe, CuO. C. Fe, Ni, Sn. D. Hg, Na, Ca. 

47 Khối lượng K 2 Cr 2 O 7 tác dụng vừa đủ với 0,6 mol FeSO 4 trong H 2 SO 4 loãng là 


48 Hòa tan 25 gam hỗn hợp X gồm FeSO 4 và Fe 2 (SO 4 ) 3 vào nước, thu được 150 ml dung dịch Y. Thêm H 2 SO 4 (dư) vào 

20 ml dung dịch Y rồi cho dung dịch này tác dụng với dung dịch KMnO 4 0,1M thì dùng hết 30 ml dung dịch KMnO 4 . 

Phần trăm khối lượng FeSO 4 trong hỗn hợp X là 

A. 13,68% B. 31,6% C. 9,12% D. 68,4% 

1 Kim loại có các tính chất vật lí chung là 

A. Tính dẻo, tính dẫn điện, tính dẫn nhiệt, ánh kim. 

Đề 29 


B. Tính dẻo, tính dẫn điện, tính khó nóng chảy, ánh kim. 

C. Tính dẫn điện, tính dẫn nhiệt, ánh kim, tính đàn hồi. 

D. Tính dẻo, tính dẫn điện, tính dẫn nhiệt, tính cứng. 

2 Để hòa tan hoàn toàn các kim loại Al, Fe, Mg, Pb, Ag có thể dùng axit nào? 

A. HCl B. H 2 SO 4 loãng C. HNO 3 loãng D. HNO 3 đặc, nguội 

3 Hai kim loại có thể được điều chế bằng phương pháp điện phân dung dịch là 

A. Al và Mg. B. Na và Fe. C. Cu và Ag. D. Mg và Zn. 

4 Phản ứng hóa học xảy ra trong truòng hợp nào dưới đây không thuộc loại phản ứng nhiệt nhôm? 

A. Al tác dụng với axit H 2 SO 4 đặc, nóng. B. Al tác dụng với CuO nung nóng. 

C. Al tác dụng với Fe 2 O 3 nung nóng. D. Al tác dụng với Fe 3 O 4 nung nóng. 

5 Cho các chất rắn: Al, Al 2 O 3 , Na 2 O, Mg, Ca, MgO. Dãy chất nào tan hết trong dung dịch NaOH dư? 

A. Al 2 O 3 , Ca, Mg, MgO . B. Al, Al 2 O 3 , Na 2 O, Ca. 

C. Al, Al 2 O 3 , Ca, MgO. D. Al, Al 2 O 3 , Na 2 O, Ca, Mg. 

6 Trong các kim loại thuộc phân nhóm chính II, kim loại nào dễ tan trong nước: 

A. Be, Ca, Ba. B. Ba, Mg, Be. C. Ca, Sr, Ba. D. Ca, Ba, Mg. 

7 Chất nào sau đây có thể làm mềm nước cứng vĩnh cửu? 

A. NaCl B. Ca(OH) 2 C. Na 2 CO 3 D. H 2 SO 4 

8 Để bảo vệ vỏ tàu biển làm bằng thép người ta thường gắn vào vỏ tàu (phần ngâm dưới nước) những tấm kim loại làm 

bằng 


A. Cu B. Zn C. Sn D. Pb 

9 Phát biểu nào dưới đây là đúng? 

A. Nhôm là một kim loại lưỡng tính. B. Al(OH) 3 là một bazơ lưỡng tính. 

C. Al 2 O 3 là oxit trung tính. D. Al(OH) 3 là một hiđroxit lưỡng tính. 





41 












10 Cho từ từ lượng Na kim loại vào dung dịch Al 2 (SO 4 ) 3 cho đến dư, hiện tượng xảy ra : 

A. Na tan, có bọt khí xuất hiện trong dung dịch. 

B. Na tan, có kim loại Al bám vào bề mặt Na kim loại. 

C. Na tan, có bọt khí thoát ra và có kết tủa dạng keo màu trắng, sau đó kết tủa vẫn không tan. 

D. Na tan, có bọt khí thoát ra và có kết tủa dạng keo màu trắng, sau đó sau đó kết tủa tan dần. 

11 Dãy gồm 2 chất chỉ có tính oxi hóa là 

A. Fe(NO 3 ) 2 , FeCl 3 . B. Fe(OH) 2 , FeO. C. Fe 2 O 3 , Fe 2 (SO 4 ) 3 . D. FeO, Fe 2 O 3 . 

12 Cho dung dịch chứa FeCl 2 và ZnCl 2 tác dụng với dung dịch NaOH dư, sau đó lấy kết tủa nung trong không khí đến 

khối lượng không đổi thu được chất rắn gồm: 

A. Fe 2 O 3 B. FeO C. FeO, ZnO D. Fe 2 O 3 , ZnO 

13 Chọn phát biểu đúng: 

A. Crom là kim loại lưỡng tính tương tự Al. 

B. Cr 2 O 3 lưỡng tính, tan trong axit hay kiềm đặc. 

C. Cr và Al tác dụng dung dịch NaOH tạo khí H 2 . 

D. Cr(OH) 2 khá bền trong không khí hoặc với chất oxi hóa. 

14 Cho vài tinh thể K 2 Cr 2 O 4 vào một cốc nước, lắc đều cốc để K 2 CrO 4 tan hết được dung dịch X. Thêm vài giọt dung 

dịch HCl vào dung dịch X được dung dịch Y. Màu của dung dịch X và Y lần lượt là: 

A. vàng và da cam. B. vàng và lục. C. lục và vàng. D. da cam và vàng. 

15 Có thể dùng chất nào sau đây để phân biệt được các dung dịch riêng biệt chứa các cation Na + , Mg 2+ , Al 3+ ? 

A. NaOH B. BaCl 2 C. HCl D. K 2 SO 4 

16 Có năm dung dịch đựng riêng biệt trong năm ống nghiệm: (NH 4 ) 2 SO 4 , FeCl 2 , Cr(NO 3 ) 3 , K 2 CO 3 , Al(NO 3 ) 3 . Cho dung 

dịch Ba(OH) 2 đến dư vào 5 dung dịch trên. Sau khi phản ứng kết thúc, số ống nghiệm có kết tủa là 

A. 3 B. 2 C. 5 D. 4 

17 Kim loại M phản ứng được với: dung dịch HCl, dung dịch Cu(NO 3 ) 2 , dung dịch HNO 3 (đặc, nguội). Kim loại M là 

A. Al B. Zn C. Fe D. Ag 

18 Quặng sắt manhetit có thành phần chính là 

A. FeCO 3 B. Fe 2 O 3 C. Fe 3 O 4 D. FeS 2 

19 Trong quá trình điện phân dung dịch CuSO 4 bằng điện cực trơ graphit, phản ứng xảy ra ở anot: 

A. Ion Cu 2+ bị khử. B. Ion Cu 2+ bị oxi hóa. 

C. Phân tử H 2 O bị oxi hóa. D. Phân tử H 2 O bị khử 

20 Người ta có thể dùng phèn chua để làm trong nước đục. Công thức hóa học cùa phèn chua là 

A. K 2 SO 4 .Al 2 (SO 4 ) 3 .24H 2 O B. (NH 4 ) 2 SO 4 .Al 2 (SO 4 ) 3 .24H 2 O 

C. Li 2 SO 4 .Al 2 (SO 4 ) 3 .24H 2 O D. Na 2 SO 4 .Al 2 (SO 4 ) 3 .24H 2 O 

21 Cho các phản ứng sau: 

(1) FeO + H 2 SO 4 loãng (2) FeO + H 2 SO 4 đặc (3) FeO + Al 

(4) FeCl 2 + Cl 2 (5) FeSO 4 + Mg (6) Fe(OH) 2 + HNO 3 

Phản ứng thể hiện tính khử của hợp chất sắt (II) là: 


A. 1, 3, 6. B. 2, 4, 6. C. 1, 3, 5. D. 2, 5, 6. 

22 Cho Crom có Z = 24. Cấu hình electron của Crom và vị trí là: 

A. [Ar]3d 6 4s 2 ; chu kì 4, nhóm IIB. B. [Ar]3d 5 4s 1 ; chu kì 4, nhóm IB. 

C. [Ar]3d 5 4s 1 ; chu kì 4, nhóm VIB. D. [Ar]3d 6 ; chu kì 4, nhóm VIB. 

23 Cặp chất nào sau đây cùng tồn tại trong một dung dịch? 


42 















A. NaHSO 4 và NaHCO 3 . B. Ca(HCO 3 ) 2 và NaHSO 4 . 

C. AgNO 3 và Fe(NO 3 ) 2 . D. NaHCO 3 và BaCl 2 . 

24 Tác nhân chủ yếu gây ra mưa axit là 

A. CO và CO 2 B. SO 2 và NO 2 C. CH 4 và NH 3 D. CO và NH 4 

25 Hỗn hợp X gồm Fe và oxit sắt có khối lượng 2,88 gam. Cho khí CO dư đi qua X nung nóng, khí sinh ra hấp thụ vào 

dung dịch nước vôi trong dư thì được 4 gam kết tủa. Khối lượng Fe thu được sau phản ứng là 


26 Cho 3,08 gam Fe vào 150 ml dung dịch AgNO 3 1M, lắc kĩ cho phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được gam chất rắn. 

Giá trị của m là 

A. 17,96 B. 11,88 C. 18,20 D. 16,20 

27 Điện phân muối clorua của một kim loại kiềm nóng chảy thu được 0,896 lít khí (đktc) ở anot và 1,84 gam kim loại ở 

catot. Công thức hóa học của muối là 

A. NaCl B. LiCl C. KCl D. RbCl 

28 Hấp thụ hoàn toàn 0,672 lít khí CO 2 (đktc) vào 1 lít dung dịch gồm NaOH 0,025M và Ca(OH) 2 0,0125M, thu được x 

gam kết tủa. Giá trị của x là 

A. 2,00 B. 0,75 C. 1,25 D. 1,00 

29 Cho 40 ml dung dịch NaOH vào dung dịch chứa 0,038 mol AlCl 3 thì thu được 1,872 gam kết tủa Al(OH) 3 . Nồng độ 

mol của dung dịch NaOH đã dùng là: 

A. 1,8M hay 1,5M B. 1,8M hay 3,2M C. 0,9M hay 3,2M D. 1,5M hay 3,2M 

30 Cho 0,2 mol FeO và 0,1 mol Fe 3 O 4 vào dung dịch HCl dư, sau khi thêm tiếp NaOH dư, lấy kết tủa nung trong không 

khí đến khối lượng không đổi được: 

A. 21,6 gam FeO. B. 38,67 gam Fe 3 O 4 C. 40 gam Fe 2 O 3 D. 48 gam Fe 2 O 3 

31 Khối lượng K 2 Cr 2 O 7 tác dụng vừa đủ với 0,3 mol FeSO 4 trong H 2 SO 4 loãng là 


32 Hòa tan hoàn toàn 10,8 gam FeO vào trong dung dịch HNO 3 loãng dư thu được V lít khí NO (đktc, sản phẩm khử 

duy nhất). Giá trị của V là 

A. 3,36 B. 10,08 C. 33,60 D. 1,12 

33 Hòa tan hoàn toàn 3,9 gam kali vào 36,2 gam nước thu được dung dịch có nồng độ: 

A. 14,03% B. 13,97% C. 14% D. 15,47% 

34 Trong phản ứng: K 2 Cr 2 O 7 + HCl → CrCl 3 + Cl 2 + KCl + H 2 O. Số phân tử HCl đóng vai trò chất khử bằng k lần tổng 

số phân tử HCl tham gia phản ứng. Giá trị của k là 

A. 4/7 B. 1/7 C. 3/14 D. 3/7 

35 Trong các kim loại Mg, Al, Cu, Ag thì kim loại nào sau đây đẩy được Fe ra khỏi dung dịch FeCl 3 ? 

A. Mg và Al B. Mg C. Al và Cu D. Mg và Ag 

36 Nhiệt phân hoàn toàn Fe(NO 3 ) 2 trong không khí thu được các sản phẩm ở phương án nào sau đây? 

A. Fe 2 O 3 , NO 2 , O 2 B. Fe 2 O 3 , NO 2 , NO C. FeO, NO 2 , O 2 D. Fe, NO 2 , O 2 

37 Hợp kim của Fe có từ 0,01% → 2%C và một lượng sắt rất ít Si, Mn, Cr, Ni,… là 

A. Gang trắng B. Gang xám C. Thép D. Inox 


38 Hòa tan 3,04 gam hỗn hợp bột kim loại sắt và đồng trong axit nitric loãng thu được 0,896 lít (đktc) khí NO duy nhất. 

Thành phần % khối lượng mỗi kim loại là: 

A. 36,2% Fe và 63,8% Cu. B. 36,8% Fe và 63,2% Cu. 

C. 63,2% Fe và 36,8% Cu. D. 33,2% Fe và 66,8% Cu. 





43 












39 Cho 13,5 gam hỗn hợp các kim loại Al, Cr, Fe tác dụng với lượng dư dung dịch H 2 SO 4 loãng nóng (trong điều kiện 

không có không khí), thu được dung dịch X và 7,84 lít khí H 2 (đktc). Cô cạn dung dịch X (trong điều kiện không có 

không khí) được m gam muối khan. Giá trị của m là 

A. 42,6 B. 45,5 C. 48,8 D. 47,1 

40 Hòa tan hoàn toàn m gam Al vào dung dịch HNO 3 loãng, dư thu được 672 ml (đkc) khí N 2 và dung dịch X. Thêm 

NaOH dư vào X và đun sôi thì thu được 672 ml (đkc) khí NH 3 . Giá trị m là 


41 Cho hỗn hợp Al, Fe vào dung dịch chứa AgNO 3 và Cu(NO 3 ) 2 được dung dịch X và chất rắn Y gồm 3 kim loại. Vậy 

chất rắn Y gồm: 

A. Al, Fe, Cu. B. Fe, Cu, Ag. C. Al, Cu, Ag. D. Al, Fe, Ag. 

42 Cho các chất: Fe(OH) 2 , FeCO 3 , FeSO 3 , Fe(NO 3 ) 2 . Chất khi nung trong chân không sinh ra sản phẩm rắn khác với các 

chất còn lại là 

A. Fe(OH) 2 B. FeCO 3 C. FeSO 3 D. Fe(NO 3 ) 2 

43 Phát biểu không đúng là 

A. Hợp chất Cr(II) có tính khử đặc trưng còn hợp chất Cr(VI) có tính oxi hóa mạnh. 

B. Các hợp chất Cr 2 O 3 , Cr(OH) 3 , CrO, Cr(OH) 2 đều có tính chất lưỡng tính. 

C. Các hợp chất CrO, Cr(OH) 2 tác dụng được với dung dịch HCl còn CrO 3 tác dụng được với dd NaOH. 

D. Thêm dung dịch kiềm vào muối đicromat, muối này chuyển thành muối cromat. 

44 Trong quá trình luyện thép, chủ yếu xảy ra các phản ứng là 

A. Khử Fe 2 O 3 thành Fe. B. Oxi hóa các nguyên tố C, S, P, Si và tạo xỉ. 

C. Oxit hóa FeO. D. Tạo chất khử CO. 

45 Hòa tan hoàn toàn 10 gam hỗn hợp bột Mg và Cr bằng dung dịch H 2 SO 4 loãng nóng. Sau phản ứng thu được 38,8 

gam muối và V lít khí H 2 (đktc). Giá trị của V là 


46 Hòa tan hoàn toàn 35,5 gam hỗn hợp X gồm ZnO và Fe 2 O 3 trong V lít dung dịch H 2 SO 4 0,2M (vừa đủ) thu được 

dung dịch sau phản ứng có chứa 76,3 gam muối tan. Giá trị của V là 

A. 0,15 B. 0,51 C. 2,55 D. 5,25 

47 Hòa tan hoàn toàn 24,4 gam hỗn hợp FeCl 2 và NaCl (có tỉ lệ số mol tương ứng là 1: 2) vào một lượng nước (dư), thu 

được dung dịch X. Cho dung dịch AgNO 3 (dư) vào dung dịch X, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn sinh ra m gam chất 

rắn. Giá trị của m là 

A. 68,2 B. 28,7 C. 10,8 D. 57,4 

48 Hòa tan hoàn toàn 14,6 gam hỗn hợp X gồm Al và Sn bằng dung dịch HCl (dư), thu được 5,6 lít H 2 (đkc). Thể tích 

khí O 2 (đkc) cần để phản ứng hoàn toàn với 14,6 gam hỗn hợp X là: 


PHỤ LỤC 1: NHẬN BIẾT CHẤT VÔ CƠ 

I. NHẬN BIẾT KIM LOẠI 

1. Phân biệt trực tiếp 

--- Hết --- 

Để phân biệt trực tiếp các kim loại có thể dùng các thuốc thử theo trình tự sau 


Bước 1: Hòa tan kim loại vào nước. 

Kim loại kiềm, Sr, Ba tan tạo thành dung dịch trong suốt và giải phóng khí H 2 . 

2M + H 2 O → 2MOH + H 2 (M là kim loại kiềm) 

M + 2H 2 O → M(OH) 2 + H 2 ↑ (M là Sr, Ba) 

Ca tan tạo thành dung dịch đục và giải phóng khí H 2 . 





44 












Ca + 2H 2 O → Ca(OH) 2 (ít tan) + H 2 ↑ 

Bước 2: Các kim loại không tan trong nước cho tác dụng với dung dịch NaOH đặc. 

Al, Zn, Pb tan thành dung dịch trong suốt. 

2Al + 2NaOH đặc + 6H 2 O → Na 2 [Al(OH) 4 ] + 3H 2 ↑ 

Hay Al + NaOH + H 2 O → NaAlO 2 + 3/2 H 2 ↑ 

Zn + 2NaOH + 2H 2 O → Na 2 [Zn(OH) 4 ] + H 2 ↑ 

Hay Zn + 2NaOH → Na 2 ZnO 2 + H 2 ↑ 

Bước 3: Các kim loại còn lại cho tác dụng với dung dịch HCl. 

Tan trong dung dịch HCl là các kim loại Mg, Al, Zn, Fe, Ni, … 

Bước 4: Các kim loại còn lại cho tác dụng với dung dịch HNO 3 đặc. 

Tan trong dung dịch HNO 3 đặc là Cu, Ag. 

Bước 5: Các kim loại còn lại cho tác dụng với nước cường toan. 

Tan trong nước cường toan là Au, Pt. 

Au + 3HCl + HNO 3 → AuCl 3 + NO + 2H 2 O 

2. Phân biệt gián tiếp 

Là phương pháp chuyển kim loại thành cation kim loại rồi nhận biết cation thông qua các tính chất đặc trưng của nó. 

II. NHẬN BIẾT CATION 

Nguyên tắc chung nhận biết ion trong dung dịch là thêm vào dung dịch một thuốc thử tạo với ion đó một sản phẩm đặc 

trưng như: một chất kết tủa, một hợp chất có màu hoặc một chất khí sủi bọt, bay khỏi dung dịch. 

Mẫu thử Thuốc thử Phương trình phản ứng Hiện tượng 

Li + 

Na + 

K + 

Rb + 

Cs + 

NH 

+ 

4 

Be 2+ 

Thử màu ngọn lửa 

Dung dịch kiềm, 

đun nóng. 

Dung dịch kiềm dư 

NH + OH − t 

⎯⎯→ 0 

NH 3 ↑ + H 2 O 

+ 

4 

Be 2+ + 2 OH − → Be(OH) 2 ↓ 

Be(OH) 2 + 2 OH − 2 

→ BeO − + 2H 2 O 

2 

Li + : Lửa đỏ tía. 

Na + : Lửa vàng. 

K + : Lửa tím. 

Rb + : Lửa tím hồng. 

Cs + : Lửa xanh da trời. 

↑ mùi khai, làm xanh giấy 

quỳ tím. 

↓ trắng rồi tan 

2+ 

Dung dịch kiềm Mg 2+ + 2 OH − → Mg(OH) 2 ↓ ↓ trắng 

Mg 

2- 

Dung dịch CO Mg 2+ 2 

+ CO − → MgCO 3 ↓ 

↓ trắng 

Ca 2+ 

2- 

Dung dịch CO Ca 2+ + 

Thử màu ngọn lửa 

Ba 2+ 2 

CrO − 4 

Ba 2+ + 

2 

SO − 4 

Ba 2+ + 

3 

3 

3 

CO − → CaCO 3 ↓ 

2 

3 

SO − → BaSO 4 ↓ 

2 

4 

2 

CrO − 4 

→ BaCrO 4 ↓ 

↓ trắng 

Lửa đỏ cam 

↓ trắng 


↓ vàng tươi 




2 

Cr2O − 7 

Ba 2+ + 

2 

Cr2O − 7 

+ H 2 O → BaCr 2 O 7 ↓ + 2H + 

↓ vàng tươi 

Al 3+ Dung dịch kiềm dư Al 3+ + 3 OH − → Al(OH) 3 ↓ Al(OH) 3 : ↓ keo trắng 


45 






Cr 3+ 

Zn 2+ Cr 3+ + 3 OH − → Cr(OH) 3 ↓ 

Zn 2+ + 2 OH − → Zn(OH) 2 ↓ 

Al(OH) 3 ↓ + 

− 

OH → 

− 

AlO 

2 

+ 2H 2 O 




Cr(OH) 3 : ↓ xanh 

Zn(OH) 2 : ↓ trắng 

↓ tan trong kiềm dư 




Zn 2+ 

Cu 2+ 

Ni 2+ 

Dung dịch NH 3 dư 

− 

Zn(OH) 2 ↓ + 2 OH → 

2− 

ZnO 

2 

+ 2H 2 O 

M 2+ + 2NH 3 + 2H 2 O → M(OH) 2 ↓ + 2 NH 

M(OH) 2 + 4NH 3 → [M(NH 3 ) 4 ](OH) 2 

Ni(OH) 2 + 6NH 3 → [Ni(NH 3 ) 6 ](OH) 2 

* Cu(OH) 2 , Ni(OH) 2 không tan trong kiềm dư. 

+ 

4 

Zn(OH) 2 : ↓ trắng 

Cu(OH) 2 : ↓ xanh 

Fe 3+ Dung dịch NH 3 Fe 3+ + 

+ 3NH 3 + 3H 2 O → Fe(OH) 3 ↓ + 3 NH 

↓ nâu đỏ 

Dung dịch kiềm Fe 3+ + 3 OH − → Fe(OH) 3 ↓ ↓ nâu đỏ 

Fe 2+ 

Cr 2+ 

Pb 2+ 

Dung dịch SCN − Fe 3+ + 3SCN − → Fe(SCN) 3 ↓ ↓ đỏ máu 

Dung dịch kiềm 

Fe 2+ + 2 OH − 

→ Fe(OH) 2 ↓ 

4Fe(OH) 2 + O 2 + 2H 2 O → 4Fe(OH) 3 ↓ 

Dung dịch NH 3 Fe 2+ + 2NH 3 + 2H 2 O → Fe(OH) 2 ↓ + 2 NH 

MnO − 4 

và H + 5Fe 2+ + 

4 

Dung dịch kiềm 

Dung dịch kiềm dư 

Cr 2+ + 2 OH − 

MnO − + 8H + → 5Fe 3+ + Mn 2+ + 4H 2 O 

→ Cr(OH) 2 ↓ 

4Cr(OH) 2 + O 2 + 2H 2 O → 4Cr(OH) 3 ↓ 

Pb 2+ + 2 OH − 

Pb(OH) 2 + 2 OH − 

→ Pb(OH) 2 ↓ 

2 

→ PbO − + 2H 2 O 

2 

4 

+ 

4 

Ni(OH) 2 : ↓ xanh lục 

↓ tan trong NH 3 dư 

↓ trắng xanh, chuyển sang 

nâu đỏ 

↓ trắng xanh, chuyển sang 

nâu đỏ 

mất màu tím 

↓ vàng dễ chuyển sang xanh 

↓ keo trắng rồi tan 

Ag + Dung dịch NH 3 dư 

2AgNO 3 + 2NH 3 + 2H 2 O → Ag 2 O↓ + 2 NH4NO 

3 

↓ đen rồi tan 

Dung dịch kiềm 2AgNO 3 + 2NaOH → Ag 2 O↓ + 2NaNO 3 + H 2 O ↓ đen 

Ag 2 O + 2NH 3 + H 2 O → 2[Ag(NH 3 ) 2 ]OH 

III. NHẬN BIẾT ANION 


X Dung dịch AgNO 3 

SO − 

2 

4 

Dung dịch Ba2+ 

(môi trường H + ) 

Ag + + X → AgX↓ (trừ AgF tan) 

AgCl + 2NH 3 → [Ag(NH 3 ) 2 ]Cl 

AgCl: trắng, AgBr: vàng 

nhạt, AgI: vàng đậm. Chỉ 

AgCl tan trong NH 3 . 

Ba 2+ 2 

+ SO − → BaSO 4 ↓ ↓ trắng, không tan trong H + 

4 

Dung dịch Ba 2+ Ba 2+ + HSO − 

HSO − 4 

→ BaSO 4 ↓ + H + ↓ trắng, không tan trong H + 

4 

Dung dịch HCO − 3 

HSO − 4 

+ HCO − 

2 

3 

→ SO − 4 

+ CO 2 ↑ + H 2 O 

↑ 


2 

CO − 

3 

Dung dịch axit 

mạnh 

2 

CO − 3 

+ 2H + → CO 2 ↑ + H 2 O 

Ca(OH) 2 + CO 2 → CaCO 3 ↓ + H 2 O 

Dung dịch Ba 2+ CO 2− 3 

+ Ba 2+ → BaCO 3 ↓ 

↑ làm đục nước vôi trong 

↓ trắng 





46 









HCO − 

3 


mạnh 

H + + HCO − 3 

→ CO 2 ↑ + H 2 O 

↑ 




2 

SO − 

3 

HSO − 

3 


mạnh 

2 

SO − 3 

+ 2H + → SO 2 ↑ + H 2 O 

SO 2 + Br 2 + 2H 2 O → H 2 SO 4 + 2HBr 

2 

SO − 

Dung dịch Ba 2+ 3 

+ Ba 2+ → BaSO 3 ↓ 

BaSO 3 + 2H + → Ba 2+ + SO 2 ↑ + H 2 O 


mạnh 

Cu(NO 3 ) 2 

2 

S − Pb(NO 3 ) 2 

NO − 

3 

NO − 

2 

3 

4 


mạnh 

Cu và H 2 SO 4 loãng 

H + + HSO − 3 

→ SO 2 ↑ + H 2 O 

Cu 2+ 2 

+ S − → CuS↓ 

Pb 2+ 2 

+ S − → PbS↓ 

2H + 2 

+ S − → H 2 S↑ 

3Cu + 8H + + 2 NO − 3 

→ 3Cu 2+ + 2NO↑ + 4H 2 O 

2NO + O 2 → 2NO 2 ↑ 

Dung dịch H+ và 2Fe 2+ + 4H + + 2 NO − 2 

→ 2Fe 3+ + 2NO↑ + 2H 2 O 

Fe 2+ 2NO + O 2 → 2NO 2 ↑ 

PO − Dung dịch AgNO 3 3Ag + 3 

+ PO − → Ag 3 PO 4 ↓ 

CO 2 AlO − 2 

+ H + + H 2 O → Al(OH) 3 ↓ + HCO − 

3 

AlO − 2 

AlO − 2 

+ H + + H 2 O → Al(OH) 3 ↓ + HCO − 

3 

Dung dịch HCl dư 

Al(OH) 3 + 3H + → Al 3+ + 3H 2 O 

ZnO − 

2 

2 

CrO − 

2 

2 

4 



2 

2 

4 

ZnO − + 2H + 

→ Zn(OH) 2 ↓ + H 2 O 

Zn(OH) 2 + 2H + → Zn 2+ + 2H 2 O 

CrO − + H + + H 2 O → Cr(OH) 3 ↓ 

2 

Cr(OH) 3 + 3H + → Cr 3+ + 3H 2 O 

CrO − 2 

Dung dịch H 2 SO 4 2 CrO − + 2H + 2 

→ Cr O − + H 2 O 

Cr O − 

2 

2 7 

Dung dịch NaOH 

IV. NHẬN BIẾT CHẤT KHÍ 

4 

2 7 

Cr O − + 2 OH − 2 

→ 2 CrO − + H 2 O 

2 

2 7 

4 

↑ làm mất màu nước Br 2 

↓ trắng tan trong axit 

↑ 

↓ đen, không tan trong HCl 

↑ mùi trứng thối 

↑ không màu hóa nâu ngoài 

không khí 

Dung dịch vàng, khí nâu đỏ 

↓ vàng 

↓ keo trắng 

↓ keo trắng rồi tan 

↓ trắng rồi tan 

↓ xanh rồi tan 

Dung dịch chuyển từ vàng 

sang da cam 

Dung dịch chuyển từ da 

cam sang vàng 

Nguyên tắc chung để nhận biết chất khí là dựa vào tính chất vật lí hoặc tính chất hóa học đặc trưng của nó. 


CO 2 

SO 2 

SO 3 

SO 2 

Ba(OH) 2 dư 

Ca(OH) 2 dư 

M(OH) 2 dư + CO 2 → MCO 3 ↓ + H 2 O 


M(OH) 2 dư + SO 2 → MSO 3 ↓ + H 2 O 

M(OH) 2 dư + SO 3 → MSO 4 ↓ + H 2 O 

Khí không màu, mùi hắc, nặng hơn không khí, gây ngạt và độc. 

Dung dịch Br 2 

Dung dịch I 2 

SO 2 + Br 2 + 2H 2 O → H 2 SO 4 + 2HBr 

SO 2 + I 2 + 2H 2 O → H 2 SO 4 + 2HI 

↓ trắng 

Mất màu nâu đỏ 





47 












Cl 2 

O 3 

NO 2 

H 2 S 

NH 3 

Cl 2 có màu vàng lục, nặng hơn không khí, mùi hắc, độc, ít tan trong nước. 

KI và hồ tinh bột 

Cl 2 + 2KI → 2KCl + I 2 

O 3 + 2KI + H 2 O → O 2 + I 2 + 2KOH 

I 2 + hồ tinh bột → xanh tím 

Khí NO 2 có màu nâu đỏ, nặng hơn không khí, độc, ít tan trong nước. 

H 2 O và Cu 

4NO 2 + O 2 + 2H 2 O → 4HNO 3 

Cu + HNO 3 → Cu(NO 3 ) 2 + NO↑ + H 2 O 

Khí không màu, mùi trứng thối, nặng hơn không khí, độc. 

Dung dịch Cu 2+ H 2 S + Cu 2+ → CuS↓ + 2H + 

Dung dịch Pb 2+ H 2 S + Pb 2+ → PbS↓ + 2H + 

Khí không màu, mùi khai, nhẹ hơn không khí, tan nhiều trong nước. 

48 

Chuyển màu xanh tím 

Có khí nâu đỏ 

↓ đen 

Quỳ tím Dung dịch NH 3 có tính bazơ. Quỳ tím hóa xanh. 

HCl đặc NH 3 + HCl → NH 4 Cl Khói trắng 

CO Dung dịch PdCl 2 CO + PdCl 2 + H 2 O → Pd↓ + CO 2 + 2HCl ↓ xám nhạt 

NO O 2 2NO + O 2 → 2NO 2 ↑ Hóa nâu 

H 2 O (hơi) 

CuSO 4 khan 

(không màu) 

CuSO 4 + 5H 2 O → CuSO 4 .5H 2 O 

PHỤ LỤC 2: HÓA HỌC VỚI MÔI TRƯỜNG 

I. HÓA HỌC VÀ VẤN ĐỀ MÔI TRƯỜNG 

1. Không khí 

Hóa xanh 

Không khí sạch thường gồm 78% khí nitơ, 21% khí oxi và một lượng nhỏ khí cacbonic và hơi nước,… 

Không khí bị ô nhiễm thường có chứa quá mức cho phép nồng độ các khí CO 2 , CH 4 và một số chất khí độc khác, ví 

dụ CO, NH 3 , SO 2 , HCl, … một số vi khuẩn gây bệnh, … 

2. Nước 

Nước bị ô nhiễm thường chứa: 

Thuốc trừ sâu. 

Phân bón hóa học. 

Chất thải hữu cơ. 

Các chất hữu cơ tổng hợp. 

Các hóa chất vô cơ. 

Các chất phóng xạ. 

Chất độc hóa học. 

Các vi sinh vật gây bệnh. 

Các ion kim loại nặng như Pb 2+ , Cd 2+ , Hg 2+ , Ni 2+ ,…. 

3. Môi trường 


Tác nhân chính gây mưa axit là NO 2 , SO 2 . 

Tác nhân chính làm trái đất nóng lên do hiệu ứng nhà kính là CO 2 , CH 4 . 

Tác nhân chính làm thủng tần ozon là halogen, CFC (hợp chất chứa C, F, Cl). 

Một số chất khí quang hóa (gây khói mù): O 3 , NO x (NO, NO 2 ), anđehit, etilen, FAN, … 

4. Một số hợp chất hữu cơ có tính độc 
















Hợp chất phenol (2,4D; 2,4,5T, đioxin). 

Các hóa chất bảo vệ thực vật. 

Tanin, lignin. 

Các hiđocacbon đa vòng ngưng tụ. 

5 Một số cách khử độc 

Để khử độc thủy ngân ta dùng bột lưu huỳnh rắc lên thủy ngân rồi gom lại do có phàn ứng sau: 

Hg + S → HgS 

Để xử lí nước có nồng độ lớn các ion kim loại nặng như Pb 2+ , Cd 2+ , Hg 2+ , Ni 2+ , … ta dùng nước vôi dư. 

M 2+ +2OH → M(OH) 2 ↓ 

Dẫn không khí qua dung dịch Pb(NO 3 ) 2 dư thấy có kết tủa đen chứng tỏ không khí đã có khí H 2 S. 

Pb(NO 3 ) 2 + H 2 S → PbS↓ + 2HNO 3 

II. MỘT SỐ CHẤT GÂY NGHIỆN, CHẤT MA TÚY 

Ma túy gồm những chất bị cấm dùng như thuốc phiện, cần sa, heroin, tì mà, một số chất được dùng theo chỉ dẫn của 

thầy thuốc như moocphin, seduxen,… 

Ma túy tổng hợp được gọi là thuốc lắc. 

Ma túy có thể ở dạng bột trắng (dùng để hít), viên nén (để uống), dạng dung dịch (dùng để tiêm chích). 

Một số chất gây nghiện khác như rượu, cocain, cafein, nicotin,… 

1. Rượu (thành phần chính C 2 H 5 OH) 

Tùy thuộc vào nồng độ và cách sử dụng, rượu có thể tác dụng tốt hoặc làm suy yếu nghiêm trọng sức khỏe con người. 

Với nhiều người, uống một lượng nhỏ rượu cũng dẫn đến phản ứng chậm chạp, xử trí kém linh hoạt, thần kinh dễ bị 

kích động, gây ra những trường hợp đáng tiếc như tai nạn, hành động bạo ngược,… 

Trong rượu chứa một chất độc hại là etanal CH 3 CHO, gây nôn nao khó chịu, nếu nồng độ cao có thể dẫn đến tử vong. 

2. Nicotin (C 10 H 14 N 2 ) 

Nicotin có nhiều trong cây thuốc lá. Nó là chất lỏng sánh như dầu, không màu có mùi thuốc lá, tan được trong nước. 

Khi hút thuốc lá, nicotin đi vào phổi, thấm vào máu. 

Nicotin là một trong những chất độc mạnh (từ 1 đến 2 giọt nicotin có thể giết chết một con chó), tính độc của nó có 

thể so sánh với axit xianhiđric HCN. 

Nicotin chỉ là một trong số các chất hóa học độc hại có trong khói thuốc lá (trong khói thuốc lá có chứa tới 1400 hợp 

chất hóa học khác nhau). 

Dung dịch nicotin trong nước được dùng làm thuốc trừ sâu cho cây trồng. Những người nghiện thuốc lá thường mắc 

bệnh ung thư phổi và những bệnh ung thư khác. 

3. Cafein (C 8 H 10 N 4 O 2 ) 

Cafein có nhiều trong hạt cà phê, lá chè. Cafein là chất kết tinh không màu, vị đắng, tan trong nước và rượu. 

Cafein dùng trong y học với lượng nhỏ có tác dụng gây kích thích thần kinh. Nếu dùng cafein quá mức sẽ gây bệnh 

mất ngủ và gây nghiện. 

4. Moocphin 

Moocphin có trong cây thuốc phiện, còn gọi là cây anh túc. Moocphin có tác dụng làm giảm hoặc mất cảm giác đau 

đớn. 

Từ moocphin lại tinh chế được heroin có tác dụng mạnh hơn moocphin nhiều lần, độc và rất dễ gây nghiện. 


5. Hassish 

Hassish là hoạt chất có trong cây cần sa (còn gọi là bồ đà) có tác dụng chống co giật, chống nôn mửa nhưng có tác dụng 

kích thích mạnh và gây ảo giác. 

6. Thuốc an thần như seduxen, meprobamat,… 

Có tác dụng chữa bệnh, gây ngủ, làm dịu cơn đau nhưng gây nghiện. 





49 












7. Amphetamin 

Chất kích thích hệt thần kinh, dễ gây nghiện, gây choáng, rối loạn thần kinh nếu dùng thường xuyên. 

III. MỘT SỐ CHẤT KHÁNG SINH, THUỐC BỔ 

Một số chất kháng sinh: penixilin, ampixilin, erythromixin. 

Một số thuốc bổ dưỡng cơ thể: các loại vitamin riêng lẻ như A, B, C, D,…các loại thuốc bổ tổng hợp. 

IV. MỘT SỐ CÁCH BẢO QUẢN THỰC PHẨM 

1. Cách bảo quản không an toàn 

Một số cách bảo quản thực phẩm (thịt, cá,…) sau đây gây hại cho sức khỏe con người. 

Sử dụng fomon để bảo quản bánh phở, nước mắm. 

Ướp cá biển bằng phân đạm. 

Sử dụng nước phế thải công nghiệp có các chất độc hại như một số ion kim loại nặng để tưới rau. 

Sử dụng chất hàn the (muối natri borat) để chế biến giò, bánh phở, bánh cuốn, bánh đúc,… 

2. Cách bảo quản an toàn 

Dùng nước đá và nước đá khô. 

V. HÓA HỌC VỚI VẦN ĐỀ NĂNG LƯỢNG VÀ NHIÊN LIỆU 

1. Một số nguồn năng lượng sạch 

Năng lượng thủy điện. 

Năng lượng gió. 

Năng lượng Mặt Trời. 

Năng lượng địa nhiệt: đây là nguồn năng lượng nằm sâu dưới lòng những hòn đảo, núi lửa. Nguồn năng lượng này có 

thể thu được bằng cách hút nước nóng từ hàng nghìn mét sâu dưới lòng đất để chạy turbin điện. 

Năng lượng thủy triều. 

Lên men sinh học. 

Pin mặt trời. 

2. Ứng dụng của một số chất trong việc sản xuất năng lượng 

Điều chế khí metan trong lò biogas để đun nấu, bằng cách lên men các chất thải hữu cơ như phân gia súc. 

Điều chế etanol từ khí crăckinh dầu mỏ để thay thế etxăng, dầu trong các động cơ đốt trong. 

Sản xuất nhiên liệu mới thay xăng từ nguồn nguyên liệu vô tận là không khí và nước. 

Sản xuất khí than khô và khí than ướt từ than đá và nước. 

Năng lượng được sản sinh trong các lò phản ứng hạt nhân, nhiều nhà máy điện nguyên tử đã được xây dựng để sử 

dụng năng lượng cho mục đích hòa bình. 

Tận dùng nguồn năng lượng sinh ra trong các phản ứng hóa học. 

Thu hồi và tái sử dụng nhiên liệu khí như CO, H 2 ,…có trong hỗn hợp khí thải. 

Sử dụng các nguồn năng lượng điện hóa: các pin điện hóa, ắcquy khô và ắcquy chì axit,…là loại dùng phổ biến nhất 

hiện nay. 

3. Một số nguồn cung cấp nhiên liệu 

Nguồn cung cấp nhiên liệu chủ yếu hiện nay là than, dầu mỏ và khí tự nhiên, các dạng nhiên liệu này được gọi là 

năng lượng hóa thạch, có trong vỏ Trái Đất. 


Khí hiđro thuộc loại nhiên liệu sạch đang được nghiên cứu sử dụng thay thế một số nhiên liệu khác gây ô nhiễm môi 

trường. 




------------ 


50

CƠ SỞ LÝ THUYẾT CROM - SẮT - ĐỒNG ( MỘT SỐ ĐỀ TỔNG HỢP ) TT HOA TRÍ (2018)

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?