CDJA Interuptie 1 2018

LEDENBLAD
VAN HET CDJA
Gemeenteraadsverkiezingen
> Terugblik herindelingsverkiezingen
> 700 jonge CDA-kandidaten
> Wiv-referendum
WWW.CDJA.NL / JRG. 30 NR. 1 - 2018

Inhoud
4 Gemeenteraadsverkiezingen
Terugblik herindelingsverkiezingen
7 Ingezonden brieven
8 Interview
Hans Hillen
Oud-premier Ruud
Lubbers overleden
Op woensdag 14 februari is oud-premier Ruud
Lubbers overleden. Lubbers was naast de
langstzittende premier ook de jongste premier
van Nederland.
Voorzitter Lotte Schipper: ,,Nederland is met
Lubbers een groot staatsman verloren. Als
partijleider stond hij er om bekend waarde te
hechten aan de mening van iedereen, jong of
oud. Als jongste premier was hij daarnaast een
voorbeeld voor generaties jonge politici. Wij
wensen zijn nabestaanden veel sterkte toe.’’
10 Gemeenteraadsverkiezingen
Jonge kandidaten
12 CDJA Cement
13 Gemeenteraadsverkiezingen
Het WIV-referendum
16 Fotopagina
Campagne-aftrap /
Nieuwjaarsborrel
18 CDA Gedachtegoed
Praat mét populisten,
niet áls populisten
20 Recensies
CDJA’s culturele ontdekkingen
22 CDJA Inside
Nieuwe afdelingen
24 CDJA Inside
Het fresco van Sienna
26 CDJA Inside
Programma werkgroepen
28 CDJA Inside
Aangenomen resoluties
en standpunten
INHOUDSOPGAVEN
30 Voorzitterscolumn
Schipper steekt van wal
31 Colofon
—
2

Redactioneel
4
> Ingezonden
brieven
7
In het lezenswaardige interview met Hans Hillen
op pagina 8 en verder vertelt de oud-minister
dat hij bewust niets in de media gezegd heeft
over de afschaffing van de wet-Hillen. ‘Jullie
zullen het ook heel vervelend vinden als je
eenmaal in de leidende rol zit, en dan roept
de helft van het CDA-volk van vroeger dat je
het verkeerd doet of dat het anders moet.’
Wij lopen ons al warm voor die leidende rol!
Honderden jonge CDA’ers stellen zich kandidaat
bij de aanstaande gemeenteraadsverkiezingen.
In deze Interruptie wordt daar dan ook ruimschoots
aandacht aan geschonken. Dat deze
jongeren stuk voor stuk constructief mee willen
denken over hun gemeente en over het CDA,
blijkt bijvoorbeeld uit de ingezonden brieven op
pagina 7. Ook het Wiv-referendum, dat net als
de verkiezingen op 21 maart wordt gehouden,
wordt in deze Interruptie uitgelicht.
Verder krijgen ook de afdelingen en de werkgroepen
van het CDJA aandacht in deze Interruptie
en wordt er teruggeblikt op de afgelopen
herindelingsverkiezingen, waarbij het CDA
grote successen boekte. Laten we hopen dat
we ook bij de aanstaande verkiezingen weer
iets moois neer kunnen zetten. Aan de vele
CDJA-kandidaten zal het in ieder geval niet
liggen. Op naar een goede verkiezingsuitslag!
Abel van de Sluis
hoofdredacteur@cdja.nl
16
REDACTIONEEL
—
3

CDA GEDACHTEGOED
—
4

Gemeenteraadsverkiezingen
Terugblik herindelingsverkiezingen
Tekst Simon Remijn Beeld Dirk Hol
In deze Interruptie wordt volop vooruitgeblikt
op 21 maart 2018, dé dag van de gemeenteraadsverkiezingen.
Maar deze editie biedt ons
ook een mogelijkheid om terug te blikken op
de herindelingsverkiezingen van 22 november.
Deze vonden plaats in 14 gemeenten, die tot 6
kerngemeenten zijn overgegaan. De resultaten
waren over het algemeen positief te noemen,
al is dat ook te danken aan het feit dat het
CDA in de heringedeelde gemeenten sowieso
prominent vertegenwoordigd is. In Leeuwarden
daalde het CDA wel met één zetel, maar
tegelijkertijd bleef het CDA de grootste in
Súdwest-Fryslân en Waadhoeke, en groeiden
we naar 7 zetels in gemeente Zevenaar.
In de overige gemeenten zegevierden
vooral lokale partijen.
Stad en platteland
De trend kan als volgt beschreven worden:
het CDA floreert in plattelandsgemeenten. Dit
komt door haar natuurlijke verbinding met de
regio, raadsleden die diep in de maatschappij
geworteld zijn en een sterk wij-gevoel. Maar
tegelijkertijd kent het CDA moeilijkheden in
de steden. De stedeling legt vaak meer nadruk
op duurzaamheid, begeeft zich vaker in de
anonimiteit en heeft bovenal vaak een progressievere
waardeoriëntatie dan mensen buiten
de stad.
Een missie voor de steden dus. De christendemocratie
heeft hier wel antwoorden op. Het
was Hamilcar Knops die het als volgt stelde in
zijn bijdrage aan Christen Democratische
Verkenningen (editie 1-2010):
“Juist in de stad, met haar diversiteit en dynamiek,
komt christendemocratische politiek tot
haar recht. (...) Steden hebben behoefte aan
een overheid die niet zichzelf en de eigen
blauwdrukken centraal stelt, maar de mensen,
hun ambities en betrokkenheid. Christendemocraten
horen zich daarvoor in te zetten.” Een
positieve toekomstvisie, maar wel één waar het
CDA zich echt voor moet inzetten. Het speerpunt
van een brede volkspartij komt alleen tot
haar recht wanneer de leden zowel binnen als
buiten de steden geworteld zijn.
Herindelingen
Waar er in 1900 nog 1121 gemeenten waren, zijn
er nu nog maar 380. Deze decentralisatie, die
is ingezet door Lubbers I, was o.a. bedoeld om
gemeenten meer bestuurskracht en verantwoordelijkheden
te geven. Vroeger was het
gebruikelijk om van bovenaf aan te sturen op
gemeentelijke herindelingen met als tegemoetkoming
om extra voorzieningen te leveren. Deze
manier van top-down herindelen veranderde
onder het kabinet-Balkenende I, waarbij het
voorstel tot herindeling vanuit de gemeente zelf
moest komen. Wanneer het voorstel vanuit de
provincie kwam zou moeten worden nagegaan
of het voorstel écht kon rekenen op lokaal
draagvlak. Sinds 2012 is het zo dat pogingen
tot herindeling getoetst worden aan 5 criteria,
te weten: draagvlak, interne samenhang,
bestuurskracht, evenwichtige regionale verhoudingen
en duurzaamheid. Het blijft belangrijk
om deze peilers in de gaten te houden. →
“Het speerpunt
van een brede
volkspartij komt
alleen tot haar recht
wanneer de leden
zowel binnen als
buiten de steden
geworteld zijn”
GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN
—
5

Gemeentelijk herindelen is echter niet alleen
rozengeur en maneschijn. Onderzoek wijst erop
dat hoe groter de gemeente is, hoe lager de
participatie, betrokkenheid en tevredenheid is
van de burger. De opkomst bij verkiezingen is
in deze gemeenten dan ook stukken lager dan
het landelijk gemiddelde. De lokale bestuurder
vindt zichzelf vaak heel interessant en belangrijk,
maar de burger ziet hem/haar vaak niet
zitten. Iets waar het CDA zich lokaal voor moet
blijven inzetten is dat het gemeentebestuur
bereikbaar blijft voor burgers om samen een
positieve bijdrage te leveren aan het gemeentebeleid,
zeker daar waar de expertise van
inwoners de kennis van raadsleden ontstijgt.
De kunst is dan ook om de verhouding tussen
burger en raadslid goed te houden en om participatie
te stimuleren, ongeacht politieke kleur
of bevolkingslaag, omdat elke burger serieus
genomen moet worden.
CDJA succes
Het CDJA kan trots zijn op CDA Leeuwarden,
dat na deze herindelingsverkiezingen 2 CDJA’ers
in de raad heeft. Ik sprak met Sytse Brouwer en
Abel Reitsma, die nog een aantal tips hebben
voor kandidaat-raadsleden.
Sytse Brouwer, fractievoorzitter van CDA Leeuwarden,
geeft als tip om een kaartje met een
persoonlijke boodschap uit te delen. Het gevoel
dat mensen niet vergeten worden, schept
vertrouwen en maakt indruk op de zwevende
kiezer. Wel geeft Brouwer toe dat de grootste
schifting wordt gemaakt zodra de kandidatenlijst
wordt ingeleverd. Zeker de mensen uit de
top 10 moeten sterk in verbinding staan met
instanties en organisaties in de gemeente, zoals
de plaatselijke sportvereniging, toneelschool of
kerk, en aanspraak maken op stemmen uit de
eigen achterban. In kleinere plaatsen zal het
vertrouwen dan natuurlijker ontstaan, maar
in de stad zullen de raadsleden des te steviger
geworteld moeten zijn in de maatschappij om
een vergelijkbaar effect te bolwerken.
Een voorbeeld wat Leeuwarder raadslid Abel
Reitsma gaf, was om langs de straten te gaan
in de wijk waar je woont. Toen hij - nu kersvers
raadslid - langs de deuren ging, was zijn missie
een dialoog waarbij beide partijen goed op de
hoogte zijn van wat er speelt. Hij oogstte veel
lof met opmerkingen als: ‘Ik stem niet vaak op
het CDA, maar wel op jou, omdat ik vertrouwen
in je heb als raadslid.’ Dat zijn woorden waar je
het voor doet! ←
GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN
“Iets waar het CDA zich lokaal
voor moet blijven inzetten is dat
het gemeentebestuur bereikbaar
blijft voor burgers om samen een
positieve bijdrage te leveren aan
het gemeentebeleid”
—
6

Ingezonden
brieven
Wil jij reageren op één van deze brieven,
een ander stuk in deze Interruptie of wil je
je mening kwijt over een ander onderwerp?
Schrijf het op in ± 150 woorden en stuur het
vóór 1 mei naar redactie@cdja.nl
CDA-premier in 2021
Fedde van der Herberg Sybrand Buma is sinds
2012 partijleider van het CDA. Nu, zes jaar later,
heeft hij het CDA weer in het centrum van de
macht gebracht. De jaren in de oppositie zijn
voorbij. Buma heeft het doorstaan. De campagne
vol ‘Bumor’ duurde voor hem echter een
week te lang en de ‘Turkije-rel’ gaf Rutte zijn
premierbonus. Wil het CDA na 17 maart 2021
wél de premier leveren, dan moet Buma voordat
die campagne begint het stokje doorgeven.
Hij kan zich dan mooi klaarmaken om minister
Grapperhaus op te volgen. Het ligt voor de
hand dat Hugo de Jonge en Wopke Hoekstra
samen uit zullen maken wie lijsttrekker wordt.
Met een kabinetsperiode in hun bagage lijken
zij geknipt om partijleider te worden. Ik denk
echter dat er nog niet genoeg Rotterdammers
in Den Haag actief zijn en wethouder Sven de
Langen ook een kans maakt. Of toch Lotte
Schipper… We gaan het zien. Als Buma maar
niet stug blijft zitten en de kans op een
CDA-premier op die manier verspeelt.
Ik like de jongerencampagne
Marc Smellink “Wij willen een jongerencampagne
houden, dit keer met jou als middelpunt!’’
Deze mail ontving ik van CDJA Overijssel,
voor zitter Bart Bouman had mij al eerder via
Facebook benaderd. Ik wist nauwelijks wat
campagne voeren was, laat staan een jongerencampagne!?
Het doel is niet om een voorkeurscampagne
te voeren, maar juist om te
laten zien hoe jong en tof het CDA is. Ik ben in
het verkiezingsavontuur gedoken als #10 voor
Dinkelland in Twente, en ga ervoor!
deleten wanneer het niet zo lekker loopt, of
liken wanneer je er een kiezer bij hebt. Ik denk
dat het ‘ouderwetse’ gesprek niet verkeerd
is na ons campagnegeweld op Facebook en
Instagram. #SamenKunnenWeMeer #TeamCDA
De C in CDA
Mara Min De voorgangers van het CDA waren
expliciet religieus. Dit is inmiddels overgegaan
op handelen vanuit een Christelijke moraal. De
waarden zijn gebaseerd op het Christendom,
maar ook niet-christenen kunnen zich vinden
in dingen als gelijkheid en naastenliefde.
Echter kunnen niet-Christenen worden afgeschrikt
door de C. Ikzelf ben niet gelovig opgevoed.
Ondanks dat ik me altijd al aangetrokken
heb gevoeld tot het christendom, voelde ik
toch de angst om buitengesloten of afgewezen
te worden, toen ik op “aanmelden” klikte. Dit is
gelukkig niet gebeurd, maar om de politieke
partij toegankelijker te maken en dus meer
nieuwe talenten te werven, moeten we
misschien zonder de C doorgaan.
Wel is het maar de vraag of het goed is als we
geen religieuze partij zijn. Willen we niet liever
puur vanuit het geloof handelen? Verloochenen
we ons geloof niet, zonder de C?
Toch ben ik van mening dat het CDA deze
kans moet grijpen. Er is meer intelligentie en
talent dan ooit en daar moeten we zeker
gebruik van maken. Haal de C weg en boek
vooruitgang, toch nog handelend vanuit
een Christelijke moraal!
De Overijsselse jongerencampagne is in volle
gang met zenuwslopende opnames voor
filmpjes en foto’s voor de online campagne
en plannen voor een scholentour. Je leest het
goed: we gaan jongeren daadwerkelijk aanspreken.
En nee, je kunt dat gesprek niet
CDA INGEZONDEN GEDACHTEGOED BRIEF
—
7

Interview
Hans Hillen
Tekst Abel van de Sluis & Mitchell van Waaij
INTERVIEW
—
8
Na journalist en voorlichter te zijn geweest,
werd Hans Hillen in 1990 Tweede
Kamerlid. Na twintig jaar lidmaatschap
van de Tweede en Eerste Kamer, met een
pauze van vijf jaar tussenin, werd Hillen
minister van Defensie in het kabinet-Rutte I.
Het 50PLUS initiatief om een referendum te
houden over de afschaffing van ‘zijn’ wet
heeft het niet gehaald, maar het referendum
over de nieuwe Wiv heeft zeker zijn
aandacht. Ook het defensie budget, het
CDA en de internationale betrekkingen
in de wereld blijven hem bezighouden.
‘Ik vind dat de internationale verhoudingen
zorgwekkend zijn.’
Is de 1,5 miljard die het huidige kabinet voor
defensie uittrekt genoeg?
Dat is heel goed en hard nodig. Als je voortdurend
wordt uitgezonden en je doet alles
goed, maar je komt thuis en je hoort: er gaat
weer geld af. Dan is dat zo ontmoedigend. Ten
tweede is de krijgsmacht geen kroket die je uit
de muur trekt. Je kan dus nooit zeggen van:
“ik doe maar eventjes een paar kilo veiligheid
erbij”. Het derde element is dat de internationale
situatie natuurlijk niet verbetert. Rusland is een
macht die zichtbaar aanwezig is en China is
in opkomst. We weten nog steeds niet hoe we
verstandig met elkaar om moeten gaan. Ook
kunnen kleine groepen, bijvoorbeeld IS, een
groter effect hebben door terreur of door het
chanteren met atoomwapens, zoals Noord-
Korea doet. Het laatste punt is dat we lid zijn
van een bondgenootschap. Als je lid bent van
de NAVO, en dat zijn wij, dan verwachten wij
dat anderen klaarstaan om onze belangen te
dienen. Maar dan moeten wij ook klaar staan
om belangen van anderen of belangen van
ons gezamenlijk te dienen.
Hoe moeten we binnen het defensiebudget,
dat bevroren lijkt sinds de millenniumwisseling
– hoewel er nu iets meer geld naartoe gaat –
verder terwijl de JSF-kosten veel hoger zullen
uitvallen dan verwacht?
Alles is duurder geworden. Heus niet alleen
de F35. Het probleem was vooral dat de lobby
voor alternatieven nooit het alternatief in beeld
brachten, maar steeds narigheid verspreidden
over de F35. De tactiek was om de F35 een
vreselijk imago te geven en dan pas met het
alternatief op de proppen te komen. Dat werkte,
want de publiciteit heeft liever ellende dan
positief nieuws.
Bent u voorstander van de nieuwe Wiv?
Ik denk dat die wet onvermijdelijk is. Ik vind het
referendum erover ellendig, want het stimuleert
de illusie dat veiligheid geen prijs vraagt van
privacy. En die prijs is er natuurlijk. Nieuwe,
slimme technologie heeft een heleboel consequenties
en wat men met die nieuwe wet wil, is
dat soort toepassingen kunnen doen. Vervolgens
moet je wel zorgen dat het beschermt
tegen willekeur. Als ons land in verkeerde
handen komt, moet de wetgeving niet het
instrument zijn wat zich ineens tegen je keert.
Denkt u dat er nog wel restricties gesteld
moeten worden aan de Wiv zoals die er nu ligt?
Als minister moest ik met de MIVD werken en
heel vaak toestemming geven voor dit soort
acties. Er was een toezichthouder waarmee ik
intensief overleg had. Dus als er een beslissing
genomen moest worden die misschien wel op
gespannen voet met de wet stond, maar in mijn
ogen voor de veiligheid onontbeerlijk was, dan
lichtte ik de toezichthouder in en keken we
samen hoe we dat moesten wegen. In die
spanning hebben we samen geopereerd en
daar door wisten we altijd zo te landen dat we
veiligheid altijd binnen de grenzen van wat
mogelijk zou zijn, hebben gewaarborgd. Dus
ik heb nooit iets gedaan wat écht niet mocht.
Maar daar was altijd interpretatieruimte voor
nodig. Een góéde toezichthouder, die heb je
ervoor nodig. En een parlement dat daar
verstandig mee omgaat.
Ziet u de beleidsbrief cyberstrategie die u als
minister heeft uitgebracht in verband staan
met de Wiv? Namelijk de strekking dat er niet
alleen defensief, maar ook offensief geopereerd
moet worden?
De krijgsmacht deed niet veel aan cyber toen ik
erbij kwam. Dus ik heb tegen Defensie gezegd:
“we gaan ons goed voorbereiden op cyber”. Dat
wordt nu geleidelijk aan ook ontwikkeld. Ik vind
het ook niet zo’n punt hoor, dat de vijand alles
van ons weet. Maar wij moeten het ook normaal
vinden, en zij ook, dat we alles van hen weten.
Verder vind ik dat de internationale verhoudingen,
hoe landen met elkaar omgaan, zorgwek-

doet, of dat het anders moet. Ook al doe je het
verkeerd: fouten maken is ook niet zo erg hoor.
Bent u tevreden met de huidige koers
van het CDA en van Buma?
kend zijn. In de internationale omgeving heeft
Poetin heel veel strakheid laten zien, maar het
westen heeft ook heel veel strakheid naar
Poetin laten zien. Wij zijn ons onvoldoende
bewust van wat voor slechte signalen wij
afgeven. En dat is echt zorgelijk.
Hoe kan het CDA hier verandering in brengen?
Het belangrijkste wat het CDA moet doen is
zich voortdurend afvragen waarom ze er is. De
belangrijkste toegevoegde waarde van het CDA
is dat zoveel mogelijk problemen door burgers
zelf moeten worden opgelost. Dat er op laag
niveau in de samenleving verantwoordelijkheid
voor elkaar wordt genomen en dat er serieus
inzicht is in problemen die er zijn. Het belangrijkste
is dat het CDA een warm gevoel naar
de samenleving weet uit te dragen.
Bent u nog betrokken bij het CDA?
Ik heb nog wel eens contact. Maar als je weg
bent, moet je je er niet te veel mee blijven
bemoeien. Ik heb over de afschaffing van mijn
wet, de wet-Hillen, niets gezegd in de media.
Ik zal wel binnen de partij uitleggen waaróm
ik die wet precies heb doorgevoerd. Dat ze
het niet alleen moeten zien als een technisch
fiscaal dingetje, maar dat er echt diep CDAdenken
achter zit. De huidige generatie moet
er mee wirtschaften, die zijn nu aan de beurt.
En jullie generatie is straks aan de beurt. Jullie
zullen het ook heel vervelend vinden als je eenmaal
in de leidende rol zit en de helft van het
CDA-volk van vroeger roept dat je het verkeerd
Ik denk het wel, maar er zal moeten blijken wat
het kabinet gaat doen. Wat in ieder geval van
belang is, is dat we rust houden, dat we niet
door elke wind onszelf omver laten blazen.
We moeten precies weer gaan doen wat ik
net zei: we moeten vertrouwen. En de leiders
en bestuurders moeten weer vertrouwen krijgen
en het vertrouwen waard blijken te zijn. En
ik vind dat Sybrand daar de goede geestesgesteldheid
voor heeft, dus ik vind dat hij
dat goed doet.
Hoe ziet u de toekomstige electorale
positie van het CDA qua in een coalitie
met een progressief D66 en een
sociale ChristenUnie?
De broederschap in ons zal meer kansen krijgen
en die zullen we ook moeten zien. Dus D66 zal
merken dat de vanzelfsprekendheid van hun
arrogante gelijk echt wel voorbij is en dat ze er
harder voor zullen moeten vechten. En wij zullen
moeten merken dat we niet gelijk krijgen om
gelijk te hebben, maar dat we de samenleving
zullen moeten dienen. En de ChristenUnie is een
concurrent van ons. Als het goed is moeten we
samengaan. Ik zie niet waarom je het christendom
nog in verschillende merken moet verkopen,
als we dezelfde lijn volgen. De achterban van de
ChristenUnie is rechtser dan die van ons, alleen
de voorhoede is linkser.
Is een Europees leger een goed idee?
Nee, ik ben liever voor de NAVO. En ik zou
willen dat internationaal gezien, ten eerste in
de NAVO, en ten tweede de verhoudingen met
Rusland en China veel directer en vriendelijker
worden. Bij de Cubacrisis was het om elkaar
heen draaien bijna uitgedraaid op een rampzalige
kernoorlog. Wat een idiotie. Maar, denk je
dan ineens, we doen nu weer exact hetzelfde.
Elkaar wantrouwen. Leugens over elkaar vertellen.
Elkaar beledigen. Waarom toch? Leren we
dan nooit wat? Lees Prediker. Er is niks nieuws
onder de zon.
INTERVIEW
—
9

Gemeenteraadsverkiezingen
Jonge kandidaten
Tekst Abel van de Sluis en Harmen Krul Beeld Zelf aangeleverd
GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN
Bij de aanstaande gemeenteraadsverkiezingen
zijn er honderden jonge CDA’ers verkiesbaar.
Interruptie licht enkele daarvan uit.
CDA Eindhoven
Met Linda Hofman-Jobse (30) als lijsttrekker
en Remco van Dooren (22) als nummer 2 laat
CDA Eindhoven zien aandacht te schenken
aan de jeugd. Ook op plek 12, 14 en 21 staan
jonge CDA’ers. De commissie die het bestuur
over de kandidatenlijst adviseerde hield
rekening met vanzelf sprekende voorwaarden
als CDA-lid zijn en aantoonbaar tijd voor het
raadswerk hebben, maar ook met criteria als
diversiteit, aandachts gebieden, leeftijd en
bestuurlijke ervaring. Bestuurslid Henny Houben
is blij met de jonge lijst. ‘Zelf mocht ik ook al
op jonge leeftijd raadslid zijn. Door mee te
doen leer je het bestuurlijk werk al doende van
binnen en van buiten kennen. De inbreng van
jongeren is vaak vernieuwend en verfrissend.’
CDA Eindhoven heeft nu 4 gemeenteraadsleden
en daarnaast 2 commissieleden die geen
raadslid zijn. Ze mikken natuurlijk op meer
zetels. ‘Samen met de inbreng van oudere
bestuurders hebben wij voor vernieuwing
en dus voor een jongerenstempel op de lijst
gekozen. Een uitdaging’, aldus Houben.
Harmen Krul
Harmen Krul is slechts 23 jaar en daarmee de
jongste lijsttrekker van het CDA. Hij zal met een
nieuw geluid moeten proberen de 4 CDA-zetels
in de sterk verdeelde gemeenteraad van Den
Helder te handhaven. Naar eigen zeggen heeft
Harmen geen moment stilgestaan bij het feit
dat hij de jongste CDA-lijsttrekker is. ‘Ik geloof
niet in zoiets als te jong zijn voor de politiek.
Het gaat erom dat je de drive hebt en leergierig
bent. Als militair heb ik voldoende meegemaakt
om niet snel van de wijs te raken. Ik zie het als
een mooie kans om een stad die het erg lastig
heeft, mijn stad, te helpen. Mijn doel is om de
komende tijd de jeugd meer te betrekken bij
de politiek. Het initiatiefvoorstel voor een
jongerenraad ligt al klaar! Het is tot nu toe
een geweldige ervaring geweest, en iedereen
die twijfelt of een rol binnen de politiek iets
voor hem/haar is, pak je stem! Samen zijn wij
#GR2018.’
Anne Thielen
Anne Thielen is met haar 26 jaar sinds september
2017 de jongste wethouder van Nederland.
Ze doet dit in de gemeente Venray en is verantwoordelijk
voor de portefeuille zorg, kunst &
cultuur, sport en leefbaarheid. ‘‘Talenten laten
ontdekken die bijdragen aan je geluk’. Een
missie die mij energie geeft om mij in te zetten
voor alle inwoners van de gemeente Venray.
Om iedereen zijn of haar talenten te laten
ontdekken is het belangrijk de jeugd ook
daadwerkelijk een stem te geven. Vaak is de
politiek voor de jongere doelgroep nog een ‘te
ver van mijn bed show’. Laat zien hoe leuk het
is, betrek de jeugd bij wat je doet in de politiek.
Juist op lokaal niveau ligt daar de kracht. Voor
de GR2018 wens ik alle CDA jongeren die meedoen
veel succes, go for it en laat je horen!’
Wahine Wisse
Van de vele CDJA’ers die zich verkiesbaar
stellen bij de gemeenteraadsverkiezingen, is
een deel minderjarig. Eén van de jongste hiervan
is, met slechts 15 jaar, Wahine Wisse. Ze zit
in 5 HAVO en staat op plek 7 voor het CDA in
Reimerswaal (Zeeland). Aangezien CDA Reimerswaal
op dit moment slechts drie zetels
heeft, zal ze hoogstwaarschijnlijk voorkeursstemmen
nodig hebben om verkozen te worden.
Daar gaat ze natuurlijk vol voor. Als Wahine
wordt verkozen mag ze pas na haar achttiende
verjaardag, iets meer dan twee jaar na de verkiezingen,
plaatsnemen in de gemeenteraad.
Wahine Wisse:
”de jeugd heeft
de toekomst, je
kan niet vroeg
genoeg beginnen
met politiek.”
—
10

Anne Thielen
Harmen Krul
Wahine Wisse
Linda Hofman-Jobse & Remco van Dooren
GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN
—
11

CDJA
Cement
Tekst Anne Zandberg Beeld Dirk Hol
Mooie CDJA’ers,
Election time! 2018 is hét jaar van de verkiezingen. En ook dit jaar
hebben we onszelf overtroffen: meer dan 700 CDJA’ers zijn kandidaat
tijdens de gemeenteraadsverkiezingen. Na een goed trainingstraject
‘#Generatie2018’ zijn onze kandidaten er klaar voor! Samen met al
deze CDJA’ers gaan we de komende tijd aan de slag om een optimaal
resultaat te behalen. Ik kijk uit naar een mooie campagneperiode,
waarin we Nederland het CDA en het CDJA mogen laten zien!
Naast een spannende verkiezingstijd, is ook het politieke jaar begonnen.
Een jaar waarin we weer mooie stappen gaan zetten als vereniging.
In 2017 is de stijgende lijn in ons ledenaantal ingezet en we gaan samen
keihard aan de slag om deze ontwikkeling door te zetten. Wordt 2018 het
jaar waarin we ons 2000e lid mogen verwelkomen? Om dit doel te halen,
zetten we komende tijd onder andere in op het verbreden van het digitale
aanbod: door het aanreiken van online podcasts met tips and tricks, het
ontwikkelen van wervingsfilmpjes voor verschillende doelgroepen en het
toegankelijker maken van de website voor geïnteresseerden proberen we
het stijgende ledenaantal nog verder op te voeren! Houd de Facebookpagina
in de gaten om op de hoogte te blijven. En - voor de afdeling die
ons 2000e lid binnen haalt is er natuurlijk een mooie prijs!
Maar naast al deze externe activiteiten zal er binnen de vereniging ook
voldoende te doen zijn. Het CDJA hoeft zich niet te vervelen! Zo staat
het eerste introductieweekend van het jaar op de planning: 13 en 14 april
verwelkomen we weer een nieuwe lichting leden in Den Haag, om ze
kennis te laten maken met het CDJA. Ben jij nieuw lid? Of nog niet actief
binnen het CDJA? Meld je dan snel aan via organisatie@cdja.nl voor
dit weekend - een echte aanrader!
Tot slot: het CDJA staat bekend om haar actieve en betrokken leden.
Heb jij een gouden tip voor de campagne? Een geniale ingeving om
nóg meer leden te werven? Of een suggestie voor onze afdelingen?
Neem contact met ons op via organisatie@cdja.nl en ontvang een
bedank pakket! Tot op één van de vele CDJA-activiteiten in het land!
Liefs,
Anne
CDJA CDA GEDACHTEGOED
CEMENT
Per 1 januari 2018 ben ik niet langer jullie Dagelijks Bestuurslid
Ledenwerving & Ledenbinding, Anne Zandberg heeft het stokje
tijdelijk overgenomen. Met veel plezier heb ik deze CDJA Cement
column vol verenigingsnieuws opgericht en geschreven. Er wordt
ontzettend veel moois georganiseerd, onze vereniging vlamt!
Ik mag het Generatie 2018 traject komende tijd voortzetten en
zal uiteraard nog bij vele activiteiten te vinden zijn.
Dankjewel, tot snel en veel liefs, Lisanne
—
12
12

Gemeenteraadsverkiezingen
Het Wiv-referendum
Tekst Jacob van de Beeten
Zoals iedereen weet zijn de aanstaande
gemeenteraadsverkiezingen van een bij -
zonder karakter. Er worden niet alleen nieuwe
gemeenteraadsleden gekozen, maar ook wordt
de Nederlandse bevolking geraadpleegd over
de vernieuwde Wet op de Inlichtingen- en
Veiligheidsdiensten, in de volksmond ook wel
de ‘sleepwet’ genoemd. Deze volksraadpleging
raakt op twee manieren aan de kern van onze
democratie: ten eerste heeft zij betrekking op
de rol van ‘het volk’ binnen de democratische
rechtsstaat. Ten tweede gaat zij over de vraag
in hoeverre de overheid inbreuk mag maken
op de fundamentele vrijheden van haar bevolking.
Beide thema’s worden hieronder
nader beschouwd.
1. Referenda zijn onverenigbaar
met representatieve democratie
‘Ja en nu zeg je “ik ben tegen referenda”, ja ik
ook … maar f*ck dat even!’ Met deze niet mis
te verstane bewoordingen geeft Arjen Lubach
het startsein voor het referendum over de
vernieuwde Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten
(Wiv). Al geruime tijd is een groep
studenten uit Amsterdam bezig om de vereiste
300.000 handtekeningen te halen, maar pas
nadat Lubach zich laat horen begint het storm
te lopen. Binnen no time is het vereiste aantal
handtekeningen binnen en is het raadgevende
referendum een feit. Deze episode laat duidelijk
zien waarom christendemocraten het referendum
op principiële gronden afwijzen: zij is niets
meer dan een demagogisch instrument van de
media-elite, die een kleine groep in staat stelt
te claimen dat zij namens ‘het volk’ spreekt.
Dit ondermijnt de representatieve democratie.
De kracht van de representatieve democratie
schuilt in het feit dat niemand het laatste
woord heeft over wat de ‘volkswil’ is en hoe
deze in beleid moet worden vertaald. Eenieder
die claimt namens het volk te spreken kan er
op rekenen dat een institutie, belangengroep
of medeburger hem of haar zal tegenspreken.
Wilders ondervond dit bijvoorbeeld toen hij
over een ‘nepparlement’ sprak (en daarmee
impliceerde zelf wel echt te weten wat ‘het volk’
zogenaamd zou willen). Van alle kanten werd
hij tegengesproken en moest hij zich verantwoorden.
De fundamentele tekortkoming van
het (raadgevend) referendum is dat zij het proces
van spraak en tegenspraak ondermijnt. Een
raadpleging van de kiezers over een specifiek
onderwerp licht dat onderwerp uit het politieke
proces van geven en nemen, compromissen
sluiten en verantwoording nemen voor het
gekozen beleid. Het zogenaamde ‘volk’ dat
via een referendum haar stem laat horen kan
nooit als gesprekspartner dienen. Een amorfe
meerderheid van kiezers kan antwoorden,
noch zich verantwoorden.
Hetzelfde geldt voor de drijvende krachten
achter referenda, in dit geval Arjen Lubach en
de studentengroep, want die hoeven zich helemaal
niet te verantwoorden over de uitslag
van het referendum en over de vraag of, en zo
ja hoe, de uitslag in concreet beleid omgezet
moet worden. Natuurlijk betoog ik niet dat
burgers zich afzijdig moeten houden van de
werkzaamheden van de Tweede Kamer –
het is juist goed als wetgeving onderwerp van
discussie is in het publieke debat en burgers
actief worden aangemoedigd om kritisch op
hun vertegenwoordigers te zijn. Het referendum
is hiertoe echter niet het juiste middel,
omdat zij alleen wordt gebruikt om tegen bestaande
instituties aan te schoppen, zonder
met alternatieven of constructieve kritiek te
komen. Het is daarom zonder meer juist dat
de christendemocratie zich vanouds tegen
vormen van directe democratie gekeerd heeft.
Des te merkwaardiger is de zwabberende
houding van de Tweede Kamerfractie van
het CDA op dit onderwerp. Ten tijde van het
‘Oekraïne-referendum’ stelde de fractie de
uitslag van het raadgevende referendum per
definitie te respecteren, terwijl nu op voorhand
werd gesteld dat er absoluut niks met de uitslag
zou worden gedaan. Beide keren zat de
fractie fout. In eerste instantie, omdat Kamerleden
volgens de Grondwet zonder last stemmen.
Zij kunnen zich dus niet op voorhand
laten binden, ook niet door een volksraadpleging.
In tweede instantie, omdat het raadgevend
referendum – vooralsnog – onderdeel
van ons staatsbestel is. Zolang de bevolking
de mogelijkheid heeft om via een referendum
raad te geven aan haar vertegenwoordigers,
moeten volksvertegenwoordigers deze raad
serieus nemen. Dat geldt dus ook voor het
referendum over de ‘sleepwet’. →
GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN
—
13

GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN
2. De ‘sleepwet’: noodzaak of onding?
De nieuwe Wiv is ontwikkeld omdat de vorige
wet nog uit 2002 stamt en geen wettelijk kader
biedt waarbinnen de veiligheidsdiensten met
nieuwe communicatiemiddelen moeten omgaan
(er was toen bijvoorbeeld nog geen glasvezelnetwerk
in Nederland). De discussie over
de Wiv gaat met name op enkele specifieke
bevoegdheden in die de veiligheidsdiensten
verkrijgen, in het bijzonder de zogenaamde
‘sleepnet’ functie: de mogelijkheid om internetkabels
ongericht af te luisteren. Op deze wijze
kunnen de diensten eerst op grote schaal
communicatiepatronen analyseren voordat
zij gerichter kijken naar de inhoud van die
specifieke berichten. Het betekent enerzijds
dus niet dat de overheid alle onderschepte
e-mail en Whatsapp-berichten van jan en
alleman zal doorlezen, maar wel dat zij de
mogelijkheid heeft om dit te kunnen doen. Zo
stelde Onno Eichelsheim, hoofd van de MIVD,
in een interview in het NRC handelsblad van
4 februari j.l. dat het grootste gedeelte van de
gegevens ‘onmiddellijk uit het vangnet gegooid
wordt’ als er geen reden is om iemand af
te luisteren.
Er wordt grote kritiek geuit op het feit dat de
uitoefening van deze bevoegdheden onvoldoende
gewaarborgd wordt. De minister moet
in eerste instantie een aanvraag van de veiligheidsdiensten
goedkeuren, die vervolgens ook
nog wordt voorgelegd aan een onafhankelijke
commissie. Er komt echter geen toets van de
rechter aan te pas, noch is het helder hoe deze
commissie eventueel misbruik van bevoegdheden
aan de kaak kan stellen. Dit waren punten
waar de Raad van State ook al kritiek op uitte,
maar hier is door het kabinet weinig mee
gedaan. Bovendien is het erg onduidelijk hoe
vaak er van dergelijke bevoegdheden gebruik
zal worden gemaakt, hoeveel en welke persoonlijke
gegevens er precies bewaard worden en
wat daar vervolgens mee gebeurt. Volgens de
Wiv mogen dergelijke data voor een periode
van 3 jaar bewaard worden, maar de wet zegt
niks over data die met andere opsporingsdiensten
gedeeld worden. ‘Wij lopen met een lucifer
in het Duister’ stelde Eerste Kamerlid Thom de
Graaf (D66) in het slotdebat over de wet.
Wat tot nu toe opvalt in het publieke debat is
dat een klein aantal zaken wordt benadrukt,
wat ten koste lijkt te gaan van het grotere plaa
tje. Voorstanders van de wet hameren er op dat
de wet nodig is om terrorisme en nepnieuws
te bestrijden en dat de veiligheid in Nederland
zonder deze wet niet gewaarborgd is. Door meteen
deze schrikbeelden op te roepen, gaan zij
voorbij aan de serieuze en inhoudelijke kritiek
van tegenstanders van de wet. Op hun beurt,
bekritiseren de tegenstanders van de wet vooral
het sleepnet en het poten tiële gevaar op
privacy inbreuken, zonder aan te geven wat zij
dan wel zien als proportionele en gerechtvaardigde
manieren waarop de veiligheidsdiensten
hun werk kunnen doen. Kortom, de nuance
ontbreekt. Ook hieruit blijkt dat het referendum
misschien niet het juiste middel is om maatschappelijke
discussies op gang te brengen.
Uiteindelijk gaat het om de vraag hoeveel
privacy burgers bereid zijn in te leveren om
de veiligheidsdiensten hun werk te laten doen.
Daarvoor is het belangrijk om te weten welke
bevoegdheden veiligheidsdiensten nodig hebben
om hun werk te doen en op welke schaal
zij van die bevoegdheden gebruik maken. Ook
dient het kabinet beter uit te leggen waarom er
gekozen is voor toetsing door een ‘onafhankelijke
commissie’ in plaats van door de rechter en
waarom zij zo weinig gedaan heeft met de
kritiek van de Raad van State. Hier staat de
politiek dus voor de taak om duidelijk met
haar burgers te communiceren.
Het staat als een paal boven water dat de
nieuwe wet nodig is om onze inlichtingen- en
veiligheidsdiensten weer bij de tijd te brengen
en de juiste gereedschappen aan te reiken om
hun werk te doen. Het is dus juist dat het CDJA,
als een van de weinige jongerenorganisaties,
zich achter de wet heeft geschaard. Tegelijkertijd
is het belangrijk de kritiek op de wet en de
zorgen van burgers serieus te nemen, want er
kunnen wel degelijk de nodige kritische kanttekeningen
bij de wet geplaatst worden. Ook
na het referendum is het laatste woord over
deze wet dus nog niet gezegd. ←
—
14

“Het is belangrijk
de kritiek op de wet
en de zorgen van
burgers serieus te
nemen, want er
kunnen wel degelijk
de nodige kritische
kanttekeningen bij
de wet geplaatst
worden”
GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN
—
15

FOTOPAGINA
Campagne-aftrap
—
16

Nieuwjaarsborrel
FOTOPAGINA
—
17

CDA gedachtegoed
Praat mét populisten,
niet áls populisten
Tekst Carina van Os Beeld Dirk Hol
CDA GEDACHTEGOED
In 2015 was de Europese migratiecrisis op zijn
top, met 1.6 miljoen aanvragers in de Europese
Unie (EU), en 3371 mensen die waarschijnlijk
hun leven verloren in de Middellandse Zee.
In 2016 is deze hoeveelheid geschat op 5022,
en alleen al in de eerste zes maanden van 2017
hebben waarschijnlijk 2257 mensen hun leven
verloren in de zee. De maatregelen die de EU
nam om de ‘overspoeling’ tot een einde te
brengen, blijken in de EU in de praktijk niet
goed te werken, en zowel binnen als buiten
de EU niet uit te blinken qua mensenrechtenbescherming.
De belangrijkste oorzaak hiervoor
lijkt de politieke (on)wil in de EU om vluchtelingen
daadkrachtig en daadwerkelijk te helpen.
Maar wat te doen met de onwil, voortvloeiend
uit nationaalpopulisme? Wat zou een christendemocraat
kunnen doen om een balans te
vinden tussen de onwil van burgers en
nationaal populisme enerzijds, en schendingen
van de rechten van vluchtelingen anderzijds?
Oftewel: zou er iets anders kunnen werken dan
een 175 kilometer lang hek bouwen, of rapporten
van een onjuiste framing voorzien bij WNL?
Dat het asielbeleid van de EU niet optimaal
functioneert, heeft weinig verdere toelichting
nodig. In 2015 werd de nieuwe wijze van de
herverdeling van vluchtelingen bestreden door
enkele Oost-Europese lidstaten, maar zij werden
overstemd door de overige EU-lidstaten. Echter
liet de Hongaarse premier Orbán (nog altijd
aangesloten bij dezelfde Europese fractie als
het CDA, de EVP) een 175 kilometer lang hek
bouwen op de grens tussen Kroatië en Servië
om de nieuwe regelgeving betreffende de
herverdeling tegen te gaan. Maar niet alleen
binnen de EU functioneert het beleid niet, ook
buiten de EU zijn hier voldoende voorbeelden
van te vinden. Denk bijvoorbeeld aan de juridisch
slim, maar ook mager omklede Turkijedeal,
en eenzelfde situatie bij onder meer de
deal met Libië. Vanuit Europees perspectief
zou beredeneerd kunnen worden dat deze
deals werken: de vluchtelingenstroom wordt
immers ingeperkt, en zo lijkt aan de vraag
naar minder migratie te worden voldaan.
Maar tegelijkertijd rijst met deze deal(s) een
nieuw probleem. Vanuit mensenrechtelijk perspectief
kan namelijk snel een einde gemaakt
worden aan het idee dat alles nu is opgelost.
Echter was, zoals Luuk van Middelaar treffend
in zijn column Het makkelijke morele gelijk van
Jesse Klaver in het NRC beschreef, de dam
tegen de vluchtelingenstroom tevens een dam
tegen het nationaalpopulisme. Er was een noodsituatie.
Zonder Turkije-deal zou GroenLinks
waarschijnlijk niet aan tafel hebben gezeten,
om dat de PVV de verkiezingen dan had gewonnen.
Maar als het nodig lijkt om mensenrechten
te schenden om het nationaalpopulisme binnen
de perken te houden, hoe zou dan het nationaalpopulisme
beperkt kunnen worden, zodat
mensenrechten in hun waarde kunnen
worden gelaten?
“Het overnemen
van populistisch
gedachtegoed en
taalgebruik is niet
het middel dat het
nationaalpopulisme
zal verdrijven”
—
18

Uit het essay Wat is populisme van Jan-Werner
Müller kunnen daarvoor belangrijke lessen
worden getrokken, omdat hij beschrijft hoe
om te gaan met populisme en het te bestrijden,
en laat zien hoe democraten mogelijkerwijs
kunnen reageren op populistische partijen.
Hij noemt hierbij als voorbeeld de reactie van
Nicolas Sarkozy en het Front National, maar die
lijn kan eenvoudig doorgetrokken worden naar
het huidige CDA en bijvoorbeeld de PVV. Het
CDA had kritiek op de PVV, en weigerde onder
meer met hen te regeren, maar verwerkte wel
een migratieparagraaf in het verkiezingsprogramma
die de toets in het Rapport van de
commissie rechtsstatelijkheid niet kon doorstaan.
Dit omdat de ideeën niet voldeden aan
de eisen van het Vluchtelingenverdrag.
Müller benadrukt dat praten met populisten
iets anders is dan praten als populisten; bovenal
hoeft het kader niet geaccepteerd te worden
waarin populisten vraagstukken kunnen plaatsen.
Op beide punten lijkt het bij het CDA mis
te gaan. Zoals ik eerder heb genoemd, is het
migratiebeleid dat het CDA in gedachten
had niet in overeenstemming met het Vluchtelingenverdrag.
Een ander voorbeeld is het
optreden van CDA Tweede Kamerlid Agnes
Mulder enkele weken geleden bij WNL, waar
zij commentaar gaf op het onderzoek van het
Wetenschappelijk Onderzoeks- en Documentatie
centrum naar criminaliteit in de buurt
van een asielzoekerscentrum (azc).
Uit het onderzoek blijkt dat de kans om slachtoffer
te worden van een strafbaar feit in de omgeving
van een azc toeneemt met 0,03 procent.
Deze toename is dus zo klein, dat deze niet
significant is, zoals de onderzoekers zelf ook
benadrukken. Echter benadrukt Mulder het
tegen overgestelde in het programma.
Waarom een probleem maken van iets dat
geen probleem is? Waarom migratiebeleid in
een verkiezingsprogramma hebben dat geen
waarborg biedt voor de mensenrechten uit het
Vluchtelingenverdrag? Waarom mee in deze
populistische golf als de groep asielzoekers
maar een fractie is van de bevolking van de
EU? Waarom praten als een populist, terwijl er
ook gepraat kan worden met populisten, zonder
dezelfde kaders over te nemen? De huidige
koers van het CDA, waarvan het migratiebeleid
maar een klein deel is, lijkt bovendien een
tegengesteld effect te hebben. Uit recente
peilingen blijkt namelijk vooral het zetelaantal
van het CDA te verminderen, in plaats van het
populisme. Het populisme lijkt momenteel zelfs
te zegevieren, daar het FvD flink groeit in de
peilingen, en de PVV het aantal zetels dat het
FvD groeit niet volledig verliest. Het overnemen
van populistisch gedachtegoed en taalgebruik
is niet het middel dat het nationaalpopulisme
zal verdrijven teneinde, onder meer, mensenrechten
te kunnen waarborgen. CDA’ers: praat
met populisten, maar ga alsjeblieft niet praten
als populisten.
CDA GEDACHTEGOED
—
19

Recensies
CDJA’s culturele
ontdekkingen
Tekst Maurits Potappel (Darkest Hour), Roeland Spruyt (Molenbestormer),
Diederick van Wijk (Hoe volmaakt is het volmaakte leven?)
Film: Darkest Hour
Een tijdje terug laaide in Nederland de discussie over standbeelden op.
Deze discussie liet goed zien hoe bekrompen Nederlanders omgaan met
mensen die zich ingezet hebben voor ons land en onze vrijheid. Een man
die eigenlijk in elk Europees land een standbeeld verdient is Sir Winston
Churchill. De Duitse historicus Sebastian Haffner schreef terecht dat
‘zonder Churchill Hitler had gezegevierd’. De film Darkest Hour laat op
magnifieke wijze zien hoe Winston Churchill als enige politieke leider in
Europa opstond tegen Adolf Hitler. De film gaat over het begin van de
Tweede Wereldoorlog wanneer Duitsland over Nederland, België en
Frankrijk heen walst. De Britse troepen die Franrijk te hulp zijn geschoten,
zitten in de val bij het plaatsje Duinkerken. Waar een deel van de
Britse regering pleit voor onderhandelingen met Hitler, wil Churchill van
geen wijken weten. Hij ziet in dat er met tirannen niet te onderhandelen
valt en besluit om door te vechten.
De Britse acteur Gary Oldman heeft in deze film iets laten zien van het
karakter van Churchill. Zijn karakter was gevormd door een Britse aristocratische
vorming met een grote liefde voor het Britse Rijk. Het zou goed
zijn als alle Nederlandse Tweede Kamerleden iets van deze eigenschappen
en toewijding van Churchill zouden overnemen. Churchill was zich
hierdoor namelijk diep bewust van het kwade dat je moet bestrijden in
plaats van gedogen. Kwaad is kwaad en valt niet goed te praten. Het is
interessant om na te denken welke vormen van kwaad in onze tijd de
kop op steken. Het leven staat anno 2018 op andere manieren onder
druk dan in 1940 en misschien is vandaag de dag wel dezelfde moed
vereist om dit te bestrijden. Darkest Hour laat zien dat de opstelling
van de enkeling er toe doet en dat grote politici daadwerkelijk verschil
kunnen maken.
Boek: Molenbestormer
In een wereld waarin het metafysische is weggevaagd, blijft de zielloze
wereld alleen achter. Dat is de stelling die Robert Lemm verdedigt in
Het labyrint van de filosofie. Van Frederik van Eeden tot John Henry Kardinaal
Newman en van de liberale leugen tot het christendom in
verval: Lemm is een reactionair die de molens van de moderniteit
bestormt, op zoek naar de ziel die ons in leven houdt.
RECENSIES
Ieder mens is, naar mijn vaste overtuiging, op zoek naar het Schone, het
Ware en het Goede en toch zal het eenieder van ons doen gevoelen alsof
wij ronddolen in het labyrint. Dat mag dan wellicht een schrikbeeld voor
u zijn, volgens Lemm is dit nu juist wat het zoeken zo interessant maakt.
Ieder labyrint heeft een uitgang, en noem die uitgang gerust Waarheid,
en dat is hetgeen wij blijvend zoeken. →
—
20

Ik hoorde Robert Lemm voor het eerst in het
voorjaar van 2015 toen hij in Gouda sprak over
zijn Essays over de ziel. Over die Ziel blijft Lemm
nadenken en het is in zijn Labyrint zelfs een
kernthema. Volgens Lemm is het verlangen om
eeuwig te leven typisch menselijk en dit typisch
menselijke verlangen wijst op het bezitten van
een ziel. Het is een gedachte die zeer sterk de
inspiratie van Unamuno in zich draagt, waarover
hij dan ook een essay schreef. Miguel de
Unamuno was een in de jaren ’20 van de vorige
eeuw toonaangevende Spaanse filosoof die zijn
belangrijkste gedachten naliet in Het tragisch
levensgevoel in de mensen en de volkeren
(Lemm, 2015). Hierin betoogt Unamuno dat het
tragische levensgevoel is ontstaan omdat het
metafysische denken is verdwenen en het strikt
factische denken haar intrede heeft gedaan.
Met de intrede van het factische denken komt
de moderniteit op en juist tegen deze moderniteit
ageert Lemm. Daarmee wordt Lemm een
reactionair die gelijkt op de in Don Quichot
opgevoerde molenbestormer. Dit personage en
dit fragment is op talloze wijze geïnterpreteerd,
maar Unamuno legt het als volgt uit: die molens
staan in de nasleep van de langer durende
Spaanse middeleeuwen en heten de molens
der moderniteit. Want het factische denken
heeft de ziel verloren laten gaan en daarmee
is het faciendum begonnen; het tijdperk waarin
alleen datgene dat (nog) geconstrueerd moet
worden telt. Met de overgang van de metafysica,
naar factum, naar faciendum is de ziel verloren
gegaan. En met die teloorgang is er een essentieel
Idee uit de mens gevaren. Lemm beschrijft
het op contemplatieve wijze, iets dat niet alleen
onontbeerlijk is bij dit onderwerp, maar
minstens ook in deze tijd. ←
Boek: Hoe volmaakt is het volmaakte leven?
De 21e eeuw is het tijdperk dat zich laat kenmerken
door voortdurende grensoverschrijdende
wetenschappelijke doorbraken. De intense
medicalisering van onze maatschappij stelt
ons in staat in toenemende mate te beschikken
over onze gezondheid. Echter roepen deze
wetenschappelijke ontwikkelingen ook veel
medisch-ethische vragen op. Vragen die ons
vergen na te denken over onze omgang met
het leven.
De politicoloog en oud-hoofdredacteur van
Interruptie Gerard Adelaar durft ons in zijn eerste
boek De onverbeterlijke mens een spiegel
voor te houden. Om een antwoord te vinden op
de vraag of de huidige, ongebreidelde vorm van
medicalisering wel het juiste streven is, neemt
Adelaar zijn lezer mee langs de belangrijkste
denkers over het leven en analyseert hij de
huidige westerse opvattingen over het leven.
’Het evenwicht is namelijk zoek’ schrijft Adelaar,
‘tussen de natuurlijke levenswijze enerzijds en
een industriële, technologische, gemedicaliseerde
manier van leven anderzijds.’
De zoektocht naar reflectie begint met het
dystopische boek Brave New World van Aldous
Huxley. Het boek beschrijft een wereld waarin
behoeftebevrediging de moraal is en er een
beklemmende overheersende macht van het
collectief over het individu heerst. Adelaar vat
de huidige medicalisering samen in drie
kenmerken: uniformering, perfectionering en
onsterfelijkheid. Deze worden aan het individu
opgedrongen door het collectief, zoals in een
Brave New World. Adelaar schetst mogelijke
ontwikkelingen die al aan een Brave New
World doen denken.
De hang naar de drie kenmerken vergelijkt
Adelaar met het beklimmen van een berg.
Tegenover de medicalisering verkent Adelaar
drie kenmerken van het leven, namelijk moeite,
lijden en eindigheid. De neiging van de medische
techniek tot perfectionering en onsterfelijkheid
grijpt hierop in. Zij maakt het leven mogelijk
minder de moeite waard. Wanneer is het leven
goed en wanneer zal het aan de volmaakte
zijde van de berg terechtkomen? Luidt hierbij
niet de vraag: hoe volmaakt is het volmaakte
leven? De reflecties van Adelaar zijn gewaagd,
maar broodnodig. Hij weet met verve de vinger
op de zere - en in zijn woorden, braakliggende -
plek te leggen en daarbij relevante denkers te
betrekken. Tijdens de eerste editie van de CDJA
Boekenclub werd hardop afgevraagd of hij
genoeg oog heeft voor de ervaring van het
lijden, waarbij juist de medicalisering de
uitkomst kan zijn. Dit is wat mij betreft aan
de lezer zelf, des te meer reden om het boek
ter hand te nemen.
Wil jij ook een recensie schrijven over een boek, film of evenement?
Mail naar redactie@cdja.nl voor verdere instructies
RECENSIES
—
21

CDJA Inside
Nieuwe afdelingen
Beeld Dirk Hol en zelf aangeleverd
In 2017 is er naast Zwolle en Gorinchem ook de
afdeling Arnhem bij gekomen, die helaas geen
stukje voor deze Interruptie konden schrijven.
Uiteraard bieden wij ook ruimte aan al bestaande
afdelingen. Wil jij met jouw afdelingsbestuur
iets schrijven voor volgende editie?
Mail dan naar redactie@cdja.nl
CDJA Zwolle
CDJA INSIDE
Zwolle is de hoofdstad van Overijssel en heeft
relatief veel jongeren. Dit geeft ons een hoog
potentieel aan leden. Daarom besloten we ook
om onze eigen afdeling op te richten. Na een
halfjaar een werkgroep te zijn geweest, hadden
we donderdag 14 december onze oprichtingsvergadering.
Uit de oprichtingsvergadering
werden wij als bestuur aangenomen met een
Noord-Koreaanse stemming; niemand had
bezwaar.
Wij gaan ons de aankomende tijd richten op
leuke evenementen die verbonden zijn aan de
huidige verkiezingstijd. Zo gaan wij in samenwerking
met de JOVD Zwolle en de Jonge
Socialisten Zwolle twee verkiezingsdebatten
organiseren. De eerste is met alle lijsttrekkers
van Zwolle op hogeschool Windesheim. De lijsttrekkers
zullen daar onder andere debatteren
over onderwerpen als studentenhuisvesting en
bruisen in Zwolle. Het tweede debat is met alle
jongeren op de lijst in Zwolle. Dit vindt plaats
op verkiezingsavond in het studentencafé Het
Vliegende Paard. Het bijzondere aan dit debat
is dat mensen direct na het debat, als het 00:00
is geweest, meteen beneden in het café kunnen
stemmen. Na het stemmen komen mensen
weer naar boven voor het verkiezingsfeest.
Naast het organiseren van de twee debatten
hebben we nog andere dingen op de agenda
staan. We gaan bijvoorbeeld het CDA Zwolle
helpen met de campagne. Wij zijn bij hun
campagne nauw betrokken omdat wij in
Zwolle heel veel jongeren op de lijst hebben
staan. Naast de campagne komen er ook
evenementen zoals sprekers, borrels en
gezellige evenementen.
Wij zien er naar uit om als bestuur van het
CDJA Zwolle op een gezellige manier bezig
te gaan met de politiek!
CDJA Gorinchem
Henk Geert Vreugdenhil, Helmich Heutink,
Joram Nabers
Gorinchem is een prachtige stad met veel
jongeren en jonge gezinnen. In de stad is een
ruim aanbod aan basis- en middelbare scholen.
Toch was er in de politiek niet veel te doen voor
jongeren, op een jongerenplatform na niks. Dat
deed ons fronsen en dus namen wij de stap om
een CDJA-afdeling op te gaan zetten. Want wat
is er een betere toevoeging aan een stad als
Gorinchem dan dat? In samenwerking met de
plaatselijke CDA-afdeling zijn we aan de slag
gegaan om de droom te verwezenlijken. Een
droom die ze met ons deelden. Na toch wel een
aanzienlijke periode van ‘formeren’ hebben we
onze oprichtingsbijeenkomst gehad, een mooie
avond als startsein van een, hopelijk, nog mooiere
periode. Met de raadsverkiezingen in het
vooruitzicht komt dat waarschijnlijk wel goed.
Waar we ons daarnaast verder voor gaan inzetten?
De jongeren in Gorinchem en omstreken
op laagdrempelige wijze kennis laten maken
met de landelijke en plaatselijke politiek,
gericht op het christendemocratisch gedachtegoed.
Door op de avonden politiek en gezelligheid
te combineren, wat we gewend zijn van
een CDJA avond, hopen we ook in Gorinchem
en omstreken een zo groot mogelijke groep
enthousiaste jongeren te bereiken. We hebben
er super veel zin in en hopen mooie tijden in
te gaan.
—
22

CDJA Zuid-Holland
In januari is het bestuur van CDJA Zuid-
Holland in nieuwe samenstelling ingehamerd.
We namen afscheid van Berent en Eduard en
verwelkomden Mitchell van Waaij als nieuwe
voorzitter. Dat betekent vanaf nu met drie
man door, in plaats van met vijf. Efficiënter
zo denken wij, en het meeste werk dienen
immers de lokale afdelingen te doen!
Een nieuw bestuur, een nieuwe koers. Althans,
als we daarvoor willen gaan. Het voormalige
bestuur was louter faciliterend, dus voornamelijk
het geld vanuit het landelijke verdelen over de
afdelingen. Maar uit het bestuur is meer te halen.
Zo kunnen we ervoor kiezen onze provinciale
afdelingen een stevige rol te geven. Bijvoorbeeld
door een beloningssysteem te hanteren
voor lokale afdelingen die het goed doen. Hoe
meer je organiseert, hoe meer geld je krijgt.
Óf activiteiten mede organiseren waarbij een
provinciaal thema centraal staat.
Binnenkort gaan we met onze vier actieve
afdelingen om de tafel om te bespreken wat
wij voor hen kunnen betekenen. In elk geval
zouden wij meer kennis over de provincie tot
de leden kunnen gaan brengen, want daar
schort het nog wel aan, zo bleek tijdens een
recente pubquiz, geleid door door Statenlid
Herman van der Bent.
Martijn Sanders &
Mitchell van Waaij
Christian Hoefnagel &
Mitchell van Waaij
“Een nieuw bestuur,
een nieuwe koers”
CDJA INSIDE
Thomas Boekhout,
Sifra van Haaften,
Luc Duelberg
—
23

CDJA Inside
Het fresco van Sienna
Tekst Maurits Potappel
CDJA INSIDE
Als je aan een CD(J)A’er vraagt waar de C of
de D voor staat weten de meesten wel een
antwoord te geven. De A is voor velen lastiger.
Waar staat ‘het Appèl’ precies voor? In dit laatste
deel van het drieluik over de drie letters van
het CDA staat ‘het Appèl’ centraal, waarover
mr. Maarten Neuteboom een lezing gaf op het
vormingsweekend van vorig jaar. Neuteboom is
docent aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid
van de Universiteit Leiden en als wetenschappelijk
medewerker verbonden aan het Wetenschappelijk
Instituut van het CDA.
Neuteboom besprak drie aspecten van de A
van het CDA: (1) het religieuze aspect, (2) het
sociale aspect en (3) het staatkundige aspect.
Religieuze aspect
In 1980 werd het CDA opgericht door een samenwerking
van ARP, CHU en KVP. Om deze
partijen bij elkaar te brengen bedacht Piet
Steenkamp in 1972 de zogenaamde antwoordfilosofie.
In deze antwoordfilosofie staat het appèl
centraal. Het Evangelie, dat de drie partijen
verbindt, appelleert en daarop moet een antwoord
worden gegeven. Steenkamp had bij
de KVP de tekst van Christus ‘Gij zult mijn
getuigen zijn’ benadrukt. Het Evangelie is dus
een oproep en een opgave. Dat het Evangelie
tegelijkertijd geen politiek programma is wist
Steenkamp. Deze oproep moest vertaald worden
in een concreet, werkbaar partijprogramma.
Willem Aantjes koos daarom nadrukkelijk voor
een open partij. Het CDA is geen christelijke
partij, maar een christendemocratische partij.
Vanuit het Evangelie en de mensen om ons
heen wordt een appèl op eenieder gedaan.
Zeker in het christendom staat dit appèl
centraal. God is mens geworden in een zeker
moment van de tijd en zoekt de mens op. Als dit
echt waar is heeft dit betekenis voor iedereen.
Op allerlei manieren komt dit appèl tot ons.
Bijvoorbeeld in de gestalte van de ander, in de
natuur, in het geweten en het besef van goed en
kwaad. Dit appèl richt zich in feite op eenieder.
Iedereen moet hierop antwoord geven. Dit
betekent dat we niet kunnen zeggen dat een
bepaalde groep hier niet bij hoort.
De plek waar wij als mensen worden aangesproken
is ook belangrijk. Het appèl heeft niet
in de eerste plaats te maken met de rede of het
gevoel, maar met het hart. Het hart is symbool
voor het hele leven. Het appèl dat op ons wordt
gedaan is dus geen kil rationeel appèl of een
romantisch gevoelsmatig appèl, maar het raakt
onze kern. Het vraagt om een grondhouding
van verwondering waarin we open staan voor
het appèl dat vanuit het Evangelie, onze medemensen
en de schepping op ons wordt gedaan.
“Vanuit het
Evangelie
en de mensen
om ons heen
wordt een appèl
op eenieder
gedaan”
Sociale aspect
Vanuit deze grondhouding is het mogelijk om
in gemeenschap met anderen te leven. In de
lezing over de C bracht Diederik Boomsma al
naar voren dat Aristoteles zei dat de mens een
gemeenschapswezen is. Deze gemeenschappen
hoeft de staat niet te creëren, maar zijn er van
nature. Het gezin is hier een belangrijk voorbeeld
van. Een van de bestaansvoorwaarden van deze
verbanden is de liefde. Nu zijn er allerlei vormen
van liefde, maar de liefde die hier bedoeld wordt
is de gevende liefde, de zogenaamde agapè.
Doordat mensen zich aan elkaar geven in plaats
van zichzelf egoïstisch liefhebben, hebben deze
verbanden bestaansrecht. Het appèl dat iemand
anders op je doet, beantwoord je dus met
gevende liefde met als doel het samen beleven
van vreugde.
—
24

Staatkundige aspect
De interessante vraag is natuurlijk of de staat
op precies deze manier moet functioneren.
Deze grondtonen bieden het raamwerk van
waaruit de staat concreet en rechtvaardig
beleid kan voeren. De staat moet bepaalde
aspecten van de liefde overnemen, maar
het is niet de kerntaak van de staat om lief
te hebben.
Het fresco van Sienna
De kerntaak van de staat is de publieke
gerechtigheid waarborgen. In het Italiaanse
plaatsje Sienna is in het gemeentehuis een
fresco aangebracht waarin de taken van een
goede overheid worden weergegeven. Op het
fresco is een vorst te zien die de verschillende
deugden moet bezitten. De prudentia (wijsheid),
magnanimitas (grootmoedigheid), temperantia
(matigheid) en justitia (rechtvaardigheid) staan
als raadgevers van de vorst weergegeven. Dit
zijn klassieke deugden. Deze deugden worden
aangevuld met de christelijke deugden fides
(geloof), spes (hoop) en caritas (liefde). Dit
fresco laat zien dat de overheid dus wel
degelijk gebonden is om deze deugden op te
nemen in de beslissingen die ze neemt.
Het appèl dat gedaan wordt op de overheid
moet in de eerste plaats vanuit de rechtvaardigheid
benaderd worden. In de vluchtelingendiscussie
bijvoorbeeld, moet de overheid in de
eerste plaats handelen vanuit het perspectief
van de Nederlandse burger. Tegelijkertijd wordt
er een appèl gedaan op de Nederlandse overheid
door asielzoekers. De Nederlandse overheid
moet daarom vanuit de rechtvaardigheid,
aangevuld met de naastenliefde, asielzoekers
behandelen en eventueel opvangen. Liefde
zonder rechtvaardigheid is voor een staat en
overheid op de lange termijn onwerkbaar, maar
rechtvaardigheid zonder liefde is hard en kil en
beantwoordt niet aan het appèl dat gedaan
wordt vanuit de ander.
Dit is het laatste deel van
het drieluik over de letters
van het CDA.
“Het appèl dat op ons wordt
gedaan is geen kil rationeel appèl
of een romantisch gevoelsmatig
appèl, maar het raakt onze kern”
CDJA INSIDE
—
25

CDJA Inside
Programma werkgroepen
Tekst Mark van de Fliert (DB’er Politiek & Internationaal) Beeld Dirk Hol
CDJA INSIDE
—
26
Ook in 2018 zit het CDJA weer vol discussie en
debat! In januari hebben de werkgroepen de
prioriteiten voor de aankomende paar maanden
vastgelegd. Hieronder vind je per werkgroep
een korte beschrijving.
Werkgroep Buitenlandse Zaken
en Defensie (BZD)
Sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog
heeft Nederland onder een Amerikaanse veiligheidsparaplu
geleefd. De Amerikaanse overmacht
is tanende. Zowel onder Obama als onder
Trump trekken de Verenigde Staten zich terug
van het internationale toneel. Tegelijkertijd
groeit in Europa de bezorgdheid over Rusland,
terwijl China in de Stille Oceaan steeds vaker
haar spierballen laat zien. De wereld is onzekerder,
en oude bondgenootschappen zijn minder
vanzelfsprekend geworden.
De groeiende rivaliteit tussen de grootmachten
plaatst Nederland en Europa in een lastig
parket. Als continent zijn wij gewend om het
geopolitieke spel mee te spelen, niet om er
speelbal van te zijn. Op Europees niveau wordt
er daarom op de groeiende onrust gereageerd
door te kiezen voor verdere defensie-integratie
- in november en december 2017 door Permanent
Structured [Defence] Cooperation aan te
gaan (PESCO). Ondanks dat deze keuze voor
verdere defensie-integratie een enorme stap
is, is er weinig publiek debat voor of tegen deze
keuze geweest. Maar moet Nederland de groeiende
internationale onrust ook te lijf gaan
middels Europese defensie-integratie? En zo
ja, met welk doel voor ogen? De werkgroep
Buitenlandse Zaken en Defensie onderzoekt
de Nederlandse Veiligheidsstrategie in een
Multipolaire wereld.
Milieu, Infrastructuur en Landbouw (MIL)
Als gevolg van het Klimaatverdrag van Parijs, is
Nederland nu wettelijk verplicht om ambitieuze
duurzaamheidsdoelstellingen waar te maken.
Het debat over duurzaamheid verplaatst zich
zodoende van de vraag of de economie moet
verduurzamen naar een discussie over hoe de
duurzaamheidsdoelstellingen van Parijs gehaald
moeten worden. De christendemocratie heeft
veel te zeggen over noodzaak tot verduurzaming,
en de manier waarop dit dient te gebeuren.
Dat is niet zoals andere partijen met alleen
sturing vanuit de overheid, maar ook niet door
bedrijven de vrije hand te geven. Gezamenlijk
moeten wij deze uitdaging oppakken. Maar hoe
precies? De werkgroep Milieu, Infrastructuur en
Landbouw schrijft een integraal visiestuk
over duurzaamheid!
Europa
Discussie over de Europese Unie is binnen onze
vereniging moeilijker dan op het eerste gezicht
lijkt. Wij zijn als vereniging op het onderwerp
Europa gespleten: de afgelopen vijf jaar is er in
het algemeen een koersomslag gemaakt van
Euro-positief naar Euro-kritisch. Het doel voor
de aankomende vier maanden is om het debat
binnen het CDJA te gebruiken om kritisch na te
denken over de toekomst van de Europese Unie.
Uiteindelijk wil de werkgroep 10 standpunten
neerleggen die wij terug willen zien komen
in het CDA verkiezingsprogramma voor de
Europese Parlementsverkiezingen in 2019.
Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW)
Tot aan het CDA-congres van afgelopen
november heeft het CDJA zich actief geprofileerd
op het terugbrengen van de basisbeurs.
Ondanks dat onze pogingen voor nu zijn
gestrand, blijft de toegankelijkheid van het
onderwijs een grote uitdaging voor de
Nederlandse samenleving.
Het bestaande onderwijssysteem behandelt
studeren als een afgebakende taak welke, wanneer
een persoon zijn/haar bul haalt, zal renderen
en resulteren in koopkracht om opgebouwde
schulden te betalen. Op de arbeidsmarkt speelt
echter een tegenovergesteld verhaal: werkgevers
zijn niet in de eerste plaats op zoek naar
diploma’s, maar naar creativiteit en flexibiliteit.
Academici waarschuwen dat als gevolg van
automatisering en kunstmatige intelligentie
honderdduizenden banen zullen verdwijnen en
miljoenen banen onherkenbaar zullen veranderen.
Zowel de overheid als het maatschappelijk
middenveld spreken van de noodzaak tot een
leven lang leren.

Omscholing wordt dus belangrijk, maar is duur
en inefficiënt in Nederland. Hoe kan het onderwijs
meer toegankelijk en flexibel worden gemaakt
voor mensen? Hoe zorgen wij ervoor
dat de student tot haar/zijn recht komt, en eenieder
toegang blijft hebben tot de kennis die
broodnodig zal zijn in een steeds sneller veranderende
wereld? Met die vragen houdt de werkgroep
Onderwijs, Cultuur en Wetenschap zich
dit half jaar bezig.
Justitie en Binnenlands Bestuur (JBB)
De komst van het internet heeft onze wereld in
alle opzichten op zijn kop gezet. We praten zonder
blikken of blozen met mensen die tienduizend
kilometer van ons zijn verwijderd, tekenen
online petities en shoppen bij winkels uit de
hele wereld. Maar de vrijheid van het internet
heeft een prijs: ook kinderen en wapens worden
digitaal verhandeld, privacy is een illusie en
fake news maakt het moeilijk te weten wat
online nog waar is. Het nieuwe wilde westen
is geen plaats maar een dienst.
De overheid worstelt met de moderniteit. Het
raadgevend referendum werd ingevoerd en
wordt snel weer afgeschaft (of komt daar nog
een referendum over?). Strenge nieuwe Europese
wetgeving dwingt bedrijven om beter op de
privacy van burgers te letten, maar hoe wordt
dit gehandhaafd? Tegelijkertijd willen inlichtingendiensten
meer macht en inzage in ons
privéleven. Volgens henzelf om onze veiligheid
te waarborgen, maar klopt dat wel?
De werkgroep Justitie en Binnenlands Bestuur
kijkt dit half jaar naar privacy en bestuurlijke
vernieuwing in een online tijdperk.
Sociaal-Economische Zaken
en Financiën (SEF)
Door robotisering en automatisering zullen
honderdduizenden banen de aankomende
decennia onherkenbaar veranderen.
Tegelijkertijd gaat de verandering voor
veel mensen – jong en oud – nu al te snel:
burnout-verschijnselen zijn een ware
volksziekte geworden.
Welke randvoorwaarden moet de overheid
neerleggen om mensen te voorzien van zowel
economische kansen als sociale zekerheid?
Hoe zorgen wij ervoor mensen die hun baan
verliezen niet uitzichtloos in de WW terechtkomen?
Hoe kan de automatisering van honderdduizenden
functies in goede banen worden
geleid? Hoe gaan wij om met mensen die het
wel proberen, maar die het niet lukt om mee te
komen? De werkgroep Sociaal-Economische
Zaken en Financien houdt zich dit half jaar
bezig met deze vragen onder de titel “Automatisering
en de Toekomst van de Arbeidsmarkt”.
Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS)
De werkgroep Volksgezondheid, Welzijn en
Sport behandelt een aantal van de meest
moeilijke kwesties in de huidige politiek. We
worden steeds ouder en de medische techniek
schrijdt voort. Als je DNA kunt manipuleren,
zoals tegenwoordig kan, wie mag dat dan
doen? Zijn designer baby’s ok? Wanneer is
een levensreddend medicijn te duur, en
wanneer mag je zelf kiezen voor de dood?
Maar de werkgroep praat ook over hele praktische
dingen: is de zorg voor je opa en oma wel
goed geregeld en krijgen artsen-in-opleiding
genoeg betaald om rond te komen? Moeten
schoolmaaltijden alleen maar gezonde opties
aanbieden? En moeten we wel aanwezig zijn bij
het WK voetbal in 2018? Kom langs en discussieer
mee over onderwerpen op het snijvlak van
de wetenschap, politiek en je dagelijkse leven!
CDJA INSIDE
—
27

CDJA Inside
Aangenomen resoluties
en standpunten
Tekst Mark van de Fliert (DB’er Politiek & Internationaal) Beeld Dirk Hol
CDJA INSIDE
—
28
In de afgelopen periode zijn door het Algemeen
Bestuur drie resoluties aangenomen en heeft
het Dagelijks Bestuur de uitwerking van een
andere resolutie in de vorm van een Manifest
aangenomen. Heb jij zelf ideeën die je wilt aandragen
en tot standpunt van het CDJA wilt
maken? Kom dan langs bij de werkgroepen of
dien een resolutie in op het Online Platform!
Betaald transitieverlof voor mensen die
een geslachtsverandering ondergaan
In december 2017 heeft het Algemeen Bestuur
(AB) een resolutie aangenomen waarin zij de
regering en het CDA oproept om een betaald
transitieverlof in te stellen voor mensen die een
geslachtsverandering willen ondergaan. De
resolutie, ingediend door het vrijgekozen AB-lid
Izaak van Jaarsveld, roept op om personen die
een seksetransitie ondergaan de mogelijkheid
te bieden gedurende maximaal 6 maanden een
uitkering te ontvangen.
In Nederland kiezen elk jaar enkele honderden
mensen om een geslachtsverandering te ondergaan.
Dit is een zeer ingrijpend en zorgvuldig
traject welke voor zowel de betrokken persoon
als zijn/haar omgeving fysiek en psychisch erg
belastend is. Omdat de transitie ook zware
operaties betreft, kunnen mensen die een
geslachtsverandering ondergaan vaak niet
werken. Op dit moment biedt de Nederlandse
wet geen tijdelijke ondersteuning, waardoor
deze mensen ook financieel in een gat vallen.
Het CDJA trekt zich het lot van deze groep
Nederlanders aan en wil met de mogelijkheid
tot een betaald verlof van maximaal 6 maanden
hen helpen bij hun transitie. Omdat dit
een relatief kleine groep personen betreft, is
het CDJA van mening dat het transitieverlof
kan worden gefinancierd uit de Wet Arbeid
en Zorg (WAZO).
Betere begeleiding bij een studiekeuze
en loopbaan
In januari 2018 heeft het Algemeen Bestuur een
resolutie aangenomen waarin zij de regering
en het CDA oproept om betere studiekeuze en
loopbaanbegeleiding te bieden aan (beginnende)
studenten. Ongeveer een op de drie
studenten stopt binnen een jaar met een
nieuwe studie. Verkeerde studiekeuzes kosten
studenten ongewenst een jaar van hun leven en
kosten de overheid veel geld: alleen al in 2015
ruim 260 miljoen euro.
In 2016 heeft de regering 30 miljoen euro in de
begroting vrijgemaakt om het probleem van
verkeerde studiekeuzes aan te pakken. Het
CDJA stelt nu voor om dit geld te investeren
in betere voorlichting van studenten op de
middelbare school. In het bijzonder moeten
middelbare scholen een persoon aanstellen
wiens primaire taak is om studenten voorlichting
te bieden. Daarnaast moet een gedeelte
van het vrijgekomen geld worden gebruikt om
deze ‘beroepsdecanen’ elk jaar bij te scholen
zodat zij altijd op de hoogte zijn van de actuele
ontwikkelingen van het onderwijsaanbod.
Meer transparantie in het Europese
wetgevingsproces
Ook heeft het Algemeen Bestuur in januari
2018 een resolutie aangenomen waarin zij de
Nederlandse regering en de Europese Unie
oproept om meer transparant te zijn over het
Europese wetgevingsproces. De Europese Unie
heeft een grote invloed op een enorme hoeveelheid
wetten in Nederland en schrijft dan ook
elke week nieuwe richtlijnen waar alle Europese
lidstaten rekening mee moeten houden.
In een Unie met 28 lidstaten is het natuurlijk
erg moeilijk om tot een gezamenlijke wet te
komen. Er zijn vaak lange onderhandelingen
voor nodig. Om dit proces makkelijker te maken
gebeuren veel van deze onderhandelingen
achter gesloten deuren. Dit is een logische
reactie van Europese ambtenaren in de hoop
om compromissen mogelijk te maken. Het is
echter ook een democratisch verkeerde reactie.
Burgers kunnen heel moeilijk begrijpen waarom
wetten zijn aangenomen als een zeer groot
gedeelte van de compromissen in achterkamertjes
worden afgesproken. Het CDJA stelt
daarom dat in democratische besluitvorming
transparantie zwaarder moet wegen dan
efficiëntie en het gebrek aan transparantie

zo ver mogelijk terug moet worden gedrongen.
In het bijzonder zouden vergaderingen waarin
compromissen worden gesloten hun notulen
openbaar moeten maken, en keuzes om dit
soort compromissen geheim te houden getoetst
moeten kunnen worden bij het Hof van Justitie
van de Europese Unie.
Manifest Vergoeding Coassistenten
Als laatste heeft het Dagelijks Bestuur in januari
2018 ook een resolutie aangenomen waarin
zij samen met belangenvereniging De Geneeskundestudent
oproept om een adequate stagevergoeding
te bieden en beter te letten op de
hoeveelheid uren dat geneeskundestudenten
werken.
Coassistenten draaien gemiddeld werkweken
van 54 uur. Anders dan andere studenten krijgen
coassistenten geen enkele vergoeding voor dit
werk. Om rond te komen moeten velen dus een
bijbaan nemen. De combinatie van een intensieve
stage, studie en werk zorgt ervoor dat veel
coassistenten met burn-out verschijnselen rondlopen.
Wij willen dat er beter wordt gezorgd voor
de doctoren van de toekomst. In het bijzonder
moet er een adequate vergoeding komen om
coassistenten te ondersteunen tijdens hun
coschappen, en moet het huidige inadequate
studentenreisproduct worden vervangen door
een algemene reiskostenvergoeding.
De werkgroepen komen elke vierde woensdag
van de maand samen in de Jacobikerk in
Utrecht. De eerstvolgende vergaderingen zijn
op 28 maart, 25 april en 23 mei. Naast de
maandelijkse vergaderingen zullen de werkgroepen
ook op werkbezoek gaan bij de
Tweede Kamer, het Europees Parlement en
door heel Nederland heen. De meeste evenementen
staan inmiddels online, en kun je
vinden via: www.cdja.nl/activiteiten
Mocht je zelf een idee hebben of willen
behandelen, dan kan dat altijd! Schrijf je
e-mail en stuur hem naar politiek@cdja.nl!
CDA CDJA GEDACHTEGOED
INSIDE
—
29

Voorzitterscolumn
Schipper steekt
van wal
Tekst Lotte Schipper Beeld Dirk Hol
Ze staan weer voor de deur: de gemeenteraadsverkiezingen. Op 21 maart
mag Nederland weer naar de stembus om zijn of haar favoriete kandidaat
een stem te geven voor een plek in de Raad. Op het moment dat ik deze
column schrijf is het midden februari en is de campagne, inclusief al haar
debatten, inmiddels losgebarsten.
Hoewel de gesprekken met mensen op straat in campagnetijd me altijd
het best bij blijven, kan ik misschien nog wel het meest uitkijken naar de
debatten. Mits, deze debatten op de inhoud worden gevoerd. Waarbij
vooral wordt gediscussieerd over de oplossingen voor de problemen waar
Nederlanders tegenaan lopen en over de uitdagingen die onze dorpen en
steden voor de toekomst kennen. Juist in campagnetijd is er ruimte om in
discussie te gaan met elkaar en met de inwoners over de juiste oplossingen.
Dat versterkt onze democratie. Maar helaas: met name in de grote
steden en op landelijk niveau, lijken de discussies nu vooral te gaan over
elkaar uitsluiten of uitlatingen op Twitter. Sommige partijen voeren
campagne door vooral hun concurrenten in een slecht daglicht te zetten.
Juist dat werkt polarisering in de hand en dat vergroot de kloof tussen
de politiek en de burger.
Laatst vond er een debat plaats in onze hoofdstad waarbij alle landelijke
fractievoorzitters in debat gingen over lokale thema’s. Het werd een
partijtje schreeuwen naar elkaar. CDA-voorman Sybrand Buma pakte
nog een premierwaardig moment om het een blamage voor onze demo -
cratie te noemen. In onze politieke arena wordt te weinig de verbinding
gezocht. Framing en elkaar imagoschade aanbrengen lijken belangrijk
te zijn geworden voor eigen profilering en om gehoord te worden. Daar
zitten Nederlanders uiteindelijk niet op te wachten. Laat staan dat ze
hier gebaat bij zijn.
VOORZITTERSCOLUMN
—
30
Geen referendum of gekozen burgemeester helpt dan om de kloof tussen
politiek en burger te verkleinen of het vertrouwen te winnen. Wanneer
discussies worden gevoerd over elkaar en over elkaars partijen en niet
over de dorpen, steden en haar inwoners met de bijbehorende uitdagingen,
wordt enkel onbegrip gecreëerd. Dat schaadt juist vertrouwen.
We moeten voorzichtig omgaan met onze lange democratische cultuur
in Nederland. Laten we ons daar bewust van zijn. De democratie moeten
we gebruiken om onze dorpen en steden, om Nederland, verder op weg te
helpen. Om de problemen van Nederlanders op te lossen. Dat is onze taak
als politici. Juist in de lokale politiek kunnen we onze idealen gemakkelijk
omzetten in daden. De lokale politiek staat dichtbij de mensen: daar gaat
het over de scholen van hun kinderen, eenzaamheid onder ouderen of de
openingstijden op zondag. Daar kunnen wij het verschil maken.
Wij zijn de jonge generatie die opstaat. Laten wij ons dan ook vooral
richten op het aangaan van de uitdagingen die spelen voor de inwoners
van onze dorpen en steden. De vergaderzalen uittrekken en onze mouwen
opstropen. Met 700 jonge CDA-kandidaten kunnen wij het verschil maken.
Heel veel succes gewenst aan onze kandidaten, en voor alle stemmers:
stem jong!

Colofon
Interruptie is een uitgave van het CDJA
en verschijnt vier keer per jaar onder
ver antwoordelijkheid van de CDJAredactie
commissie, bestaande uit:
Hoofdredacteur Abel van de Sluis
Redactie Jacob van de Beeten, Carina van Os,
Simon Remijn & Roeland Spruyt
Adviserend lid
Monica Breur (DB)
Mitchell van Waaij
Aan deze editie werkten mee
Anne Zandberg, Lisanne Spanbroek,
Harmen Krul, Maurits Potappel,
Diederick van Wijk, Mark van de Fliert
& Lotte Schipper
Druk Senefelder Misset B.V. - Doetinchem
Foto’s Dirk Hol, Diversen
Ontwerp en lay-out
Studio Piraat (bno) - Den Haag
Contactgegevens
hoofdredacteur
Abel van de Sluis
tel. +31 (0)6 21 44 82 49
hoofdredacteur@cdja.nl
CDJA Secretariaat
Bezoekadres
Buitenom 18
2512 XA Den Haag
Postadres
Postbus 30453
2500 GL Den Haag
tel. +31 (0)70 34 24 851
secretariaat@cdja.nl
www.cdja.nl
www.twitter.com/CDJA
www.twitter.com/CDJAInterruptie
Party & Politics
Het CDJA,
voor een unieke ervaring
naast je studie!
Lokale activiteiten - werkbezoeken
congressen CDJA academie - werkgroepen
& commissies debat (wedstrijden) - borrels
kortom: nieuwe vriendschappen,
inspiratie en verdieping!
Doe mee voor 5 euro
Het CDJA is de politieke
jongerenorganisatie van het
CDA, ga naar www.CDJA.nl
en meld je aan!
Dagelijks bestuur
Voorzitter Lotte Schipper
+31 (0)6 83 94 58 09
voorzitter@cdja.nl
Secretaris Monica Breur
+31 (0)6 14 64 81 04
secretaris@cdja.nl
Penningmeester Marc Dorst
+31 (0)6 53 88 88 19
penningmeester@cdja.nl
Communicatie & Campagne
Klaas Valkering
+31 (0)6 17 36 48 17
communicatie@cdja.nl
Politiek & Internationaal
Mark van de Fliert
+31 (0)6 21 60 57 42
politiek@cdja.nl
Ledenwerving & Ledenbinding
(waarnemend) Anne Zandberg
+31 (0)6 25 53 66 93
organisatie@cdja.nl
Algeneen bestuur
Drenthe Danny Smit
dannysmitemmen@gmail.com
Flevoland
Marijn Malotaux-Jongman
msdjongman@hotmail.com
Fryslân Giancarlo Formica
giancarloformica058@hotmail.
com
Gelderland Robert Klaassen
robert_klaassen@kpnmail.nl
Groningen Hielke Onnink
hielkeonnink@gmail.com
Limburg Jan Willem Nass
janwillemnass@hotmail.com
Noord-Brabant
Jules Verstraten
jules_verstraten@hotmail.com
Noord-Holland
Renate Wijmenga
renatewijmenga@gmail.com
Overijssel Wim Duitman
wpduitman@gmail.com
Utrecht Berj Khassab
b.s.khassab@gmail.com
Zeeland Job van den Broek
jobvandenbroek27@gmail.com
Zuid-Holland Martijn Sanders
martijn.f.sanders@gmail.com
Vrijgekozen
Izaäk van Jaarsveld
ijvanjaarsveld@hotmail.com
Filipe Duijf
filipeduijf@gmail.com
Hugo Westerlaken
hugowesterlaken@hotmail.com
Werkgroepen
OCW Mart de Koning
ocw@cdja.nl
JBB Vacant
jbb@cdja.nl
BZD Ruben Oldenhof
bzd@cdja.nl
Europa Vacant
europa@cdja.nl
SEF Diederick van Wijk
sef@cdja.nl
VWS Marjolein Groeneveld
vws@cdja.nl
MIL Arjen Veerman
mil@cdja.nl
Commissies
Vormingscommissie
Willem-Rutger van Dijk
vocie@cdja.nl
Redactiecommissie
Abel van de Sluis
hoofdredacteur@cdja.nl
Organisatiecommissie
Emma van der Heijden
oc@cdja.nl
HRM-commissie
Bert-Jan Butijn
hrm@cdja.nl
Audit-commissie
Mathijs Remijn
mathijsremijn@gmail.com
CVB Joram Verstoep
joramverstoep@gmail.com
Vertrouwenspersonen
Sanne Schipper
sannemschipper@gmail.com
Luc van Dijk-Wijmenga
luc@lucvandijk.com
Internationaal Secretaris
Carlo de Witte
c.dewitte@cdja.nl
COLOFON
—
31

Volgende
Interruptie
> Juni 2018
> 30 jaar Interruptie