Nghiên cứu quá trình hấp phụ nguyên tố đất hiếm Lantan (La) và Praseodym (Pr) bằng nhựa poly (hydroxamic axit)

Trường ĐH Công Nghiệp Hà Nội 

Khóa luận tốt nghiệp 

MỞ ĐẦU 

Trong những năm gần đây, cùng với sự phát triển khoa học và công 

nghệ, các tính năng ưu việt của các nguyên tố đất hiếm (NTĐH) ngày càng 

được khám phá, ứng dụng vào đời sống trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Từ 

nhiều năm nay, việc nghiên cứu triển khai công nghệ và ứng dụng đất hiếm đã 

đạt được những kết quả đầy thuyết phục. Đặc biệt trong những năm cuối của 

thế kỷ 20, cùng với những phát triển mạnh của các ngành công nghiệp hiện 

đại, đất hiếm với những tính chất vật lý và hóa học vô cùng phong phú cho ta 

những ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực của nền kinh tế quốc dân. 

NTĐH là nguyên liệu không thể thiếu trong lĩnh vực chế tạo sợi cáp quang, 

vật liệu từ, vật liệu gốm siêu dẫn, vật liệu cho công nghiệp điện tử, vật liệu 

hạt nhân, chế tạo hợp kim trung gian, biến tính tăng chất lượng thép, dùng 

làm chất khử màu, tạo màu cho thủy tinh, chế tạo lăng kính thấu kính chịu 

nhiệt, vật liệu mài bóng và thiết bị quang học. Đặc biệt, sản xuất chất xúctác 

trong công nghệ xử lý khí thải, công nghệ xúc tác hóa dầu và tổng hợp hữu 

cơ, chế phẩm dinh dưỡng kích thích sinh trưởng cho cây trồng và mang lại 

hiệu quả kinh tế cao trong nông nghiệp, gốm siêu dẫn [1,2,11,12]. Như vậy, 

các NTĐH có vai trò rất quan trọng trong nền kinh tế, môi trường và công 

nghệ nên trong giai đoạn hiện nay, nó được nhiều quốc gia trên thế giới quan 

tâm nghiên cứu và sử dụng. 

So với các nước trên thế giới, nước ta là một trong số các nước có tài 

nguyên phong phú về đất hiếm (trữ lượng khá lớn khoảng 10 tấn oxit, các loại 

mỏ đa dạng như đất hiếm nhẹ Đông Pao, Nam Nậm Xe, đất hiếm nặng như 

Yên Phú, Mường Hum, sa khoáng ven biển,…)[3]. 

Do đó, việc nghiên cứu phương pháp phân chia, làm sạch các NTĐH từ 

nguồn đất hiếm trong nước và triển khai ứng dụng chúng là một vấn đề hết 

SVTH: Lưu Thị Xuyến i Lớp: ĐH CN Hóa Vô Cơ – K5



sức có ý nghĩa nhằm thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghệ khai thác, 

chế biến đất hiếm, góp phần đáng kể vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại 

hóa của đất nước. 

Trong khi đó, Việt Nam là nước có thành phần các NTĐH thuộc nhóm 

nhẹ là chủ yếu đồng thời nó có rất nhiều ứng dụng quan trọng trong các ngành 

công nghiệp hiện đại. Vì vậy, việc nghiên cứu các phương pháp để tách các 

nguyên tố này cũng rất quan trọng và cần thiết, trong đó có phương pháp sử 

dụng nhựa trao đổi ion đang được sử dụng nhiều và mạng lại hiệu quả cao. 

Nhưng việc tìm ra được vật liệu để trao đổi và điều kiện trao đổi đạt hiệu quả 

cao nhất cũng là vấn đề rất quan trọng. 

Đó cũng là lí do em tìm hiểu và trình bày trong bài khóa luận tốt nghiệp 

của mình: “Nghiên cứu quá trình hấp phụ nguyên tố đất hiếm Lantan (La) 

và Praseodym (Pr) bằng nhựa poly (hydroxamic axit)”. 

Do kiến thức và thời gian có hạn, bài khóa luận của em còn nhiều thiếu 

sót, em rất mong nhận được sự góp ý của các thầy cô để bài viết được hoàn 

chỉnh hơn và hiểu biết của em về vấn đề này được toàn diện hơn. 

Em xin chân thành cảm ơn! 

SVTH: Lưu Thị Xuyến ii Lớp: ĐH CN Hóa Vô Cơ – K5



MỤC LỤC 

LỜI CẢM ƠN .................................................................................................. i 

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT ................................... ii 

DANH MỤC CÁC HÌNH.............................................................................. iii 

DANH MỤC CÁC BẢNG ............................................................................. iv 

MỤC LỤC ...................................................................................................... iii 

MỞ ĐẦU ........................................................................................................... i 

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN .......................................................................... 1 

1.1. Lý thuyết quá trình hấp phụ và giải hấp .............................................. 1 

1.1.1. Các khái niệm ........................................................................................ 1 

1.1.1.1. Hấp phụ ................................................................................. 1 

1.1.1.2. Giải hấp phụ .......................................................................... 2 

1.1.1.3. Cân bằng hấp phụ ................................................................. 3 

1.1.2. Các mô hình cơ bản của quá trình hấp phụ ........................................ 4 

1.1.2.1. Mô hình động học hấp phụ .................................................... 4 

1.1.2.2. Mô hình hấp phụ đẳng nhiệt cơ bản ...................................... 4 

1.1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình hấp phụ. .................................... 7 

1.1.3.1. Độ pH .................................................................................... 7 

1.1.3.2. Thời gian tiếp xúc giữa polyme với ion kim loại ................... 8 

1.1.3.3. Nồng độ polyme ban đầu ....................................................... 8 

1.1.3.4. Nhiệt độ của quá trình tiếp xúc giữa polyme với ion ............ 9 

1.2. Giới thiệu về nguyên tố đất hiếm Lantan, Praseodym ........................ 9 

SVTH: Lưu Thị Xuyến iii Lớp: ĐH CN Hóa Vô Cơ – K5



1.2.1. Đặc điểm cấu tạo ................................................................................... 9 

1.2.2. Tính chất vật lý. ................................................................................... 10 

1.2.3. Tính chất hóa học. ............................................................................... 11 

1.2.3.1. Sơ lược tính chất hóa học của Lantan, Praseodym. ............ 11 

1.2.3.2. Sơ lược tính chất các hợp chất của Lantan, Praseodym ..... 12 

1.2.3.3. Khả năng tạo phức của Lantan và Praseodym ................... 15 

1.2.4. Ứng dụng của đất hiếm ....................................................................... 15 

1.3. Giới thiệu chung về nhựa poly(hydroxamic axit) (PHA).................. 18 

1.3.1. Đặc điểm chung của poly(hydroxamic axit) ....................................... 18 

1.3.2. Ứng dụng của PHA trong việc hấp phụ và tách các đổi ion KLĐH . 19 

1.4. Các phương pháp xác định hàm lượng La 3+ , Pr 3+ ............................. 24 

1.4.1. Phương pháp trắc quang (phổ hấp thụ phân tử UV-VIS) ................ 24 

1.4.2. Phương pháp ICP-MS ......................................................................... 26 

CHƯƠNG 2: THỰC NGHIỆM ................................................................... 27 

2.1. Hóa chất, dụng cụ và thiết bị ................................................................ 27 

2.1.1. Hóa chất ............................................................................................... 27 

2.1.2. Dụng cụ và thiết bị ............................................................................... 27 

2.2. Phương pháp tiến hành ......................................................................... 28 

2.2.1. Xác định hàm lượng các nhóm chức và độ hấp thụ nước của nhựa 28 

2.2.2. Phá mẫu các oxit đất hiếm .................................................................. 29 

2.2.3. Khảo sát phổ hấp thụ của phức các dung dịch La 3+ , Pr 3+ ................. 29 

2.2.4. Xây dựng phương trình đường chuẩn ................................................ 30 

SVTH: Lưu Thị Xuyến iv Lớp: ĐH CN Hóa Vô Cơ – K5



2.2.5. Động học quá trình hấp phụ ............................................................... 30 

2.2.5.1. Xác định độ hấp phụ của La 3+ và Pr 3+ .................................. 30 

2.2.5.2. Xây dựng đường đẳng nhiệt hấp phụ của La 3+ và Pr 3+ ......... 31 

2.2.6. Động học quá trình giải hấp để thu hổi ion KLĐH ........................... 33 

2.2.6.1. Ảnh hưởng dung môi đến khả năng giải hấp ......................... 33 

CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN .............................................. 34 

3.1. Một số đặc điểm của nhựa poly(hydroxamic axit) ............................. 34 

3.2. Phổ hấp thụ của phức các dung dịch ion KLĐH ................................ 34 

3.3. Xây dựng đường chuẩn của La 3+ và Pr 3+ ............................................. 36 

3.3. Động học quá trình hấp phụ ................................................................ 38 

3.3.1. Ảnh hưởng của độ pH đến khả năng hấp phụ của nhựa .................. 38 

3.3.2. Ảnh hưởng của thời gian đến độ hấp phụ ......................................... 42 

3.3.3. Ảnh hưởng của nồng độ ion kim loại đến độ hấp phụ của nhựa. .... 44 

3.3.3.1. Lantan (III) ............................................................................ 44 

3.3.3.2. Praseodym (III)...................................................................... 47 

3.4. Động học quá trình giải hấp phụ .......................................................... 51 

3.4.1. Ảnh hưởng của dung môi rửa giải tới quá trình giải hấp ................. 51 

KẾT LUẬN ................................................................................................... 53 

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 54 

SVTH: Lưu Thị Xuyến v Lớp: ĐH CN Hóa Vô Cơ – K5



CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN 

Lý thuyết quá trình hấp phụ và giải hấp 

1.1.1. Các khái niệm 

1.1.1.1. Hấp phụ 

Hấp phụ là quá trình tích lũy chất trên bề mặt phân cách các pha (khí - 

rắn, lỏng - rắn, khí - lỏng, lỏng - lỏng). 

Chất hấp phụ là chất mà phần tử ở lớp bề mặt có khả năng hút các phần 

tử của pha khác nằm tiếp xúc với nó. Chất hấp phụ có bề mặt riêng càng lớn 

thì khả năng hấp phụ càng mạnh. Bề mặt riêng là diện tích bề mặt đơn phân 

tử tính đối với lg chất hấp phụ. 

Chất bị hấp phụ là chất bị hút ra khỏi pha thể tích đến tập trung trên bề 

mặt chất hấp phụ. 

Thông thường quá trình hấp phụ là quá trình tỏa nhiệt. 

Sự hấp phụ xảy ra do lực tương tác giữa các phân tử chất hấp phụ và 

chất bị hấp phụ. Tùy theo bản chất của lực tương tác mà người ta phân biệt 

hấp phụ vật lý và hấp phụ hóa học. 

• Hấp phụ vật lý được gây ra bởi lực Vander Waals giữa pần tử chất bị 

hấp phụ và bề mặt chất hấp phụ, liên kết này yếu, dễ bị phá vỡ. Vì vậy hấp 

phụ vật lý có tính thuận nghịch cao. Cấu trúc điện tử của các phần tử các chất 

tham gia quá trình hấp phụ vật lý ít bị thay đổi. Hấp phụ vật lý không đòi hỏi 

sự hoạt hóa phân tử do đó xảy ra nhanh. 

• Hấp phụ hóa học gây ra bởi lực liên kết hóa học giữa bề mặt chất hấp 

phụ và phần tử chất bị hấp phụ, trong đó có những lực liên kết mạnh như lực 

liên kết ion, lực liên kết cộng hóa trị, lực liên kết phối trí.. .gắn kết những 

phần tử chất bị hấp phụ với những phần tử của chất hấp phụ thành những hợp 

SVTH: Lưu Thị Xuyến 1 Lớp: ĐH CN Hóa Vô Cơ – K5



chất bề mặt. Năng lượng liên kết này lớn (có thể tới hàng trăm kJ/mol), do đó 

liên kết tạo thành bền khó bị phá vỡ. Vì vậy hấp phụ hóa học thường không 

thuận nghịch và không thể vượt quá một đơn lớp phân tử. 

Trong hấp phụ hóa học, cấu trúc điện tử của các phần tử của các chất 

tham gia quá trình hấp phụ có sự biến đổi sâu sắc dẫn đến sự hình thành liên 

kết hóa học. Sự hấp phụ hóa học còn đòi hỏi sự hoạt hóa phân tử do đó xảy ra 

chậm. 

Trong thực tế, sự phân biệt hấp phụ vật lý và hấp phụ hóa học chỉ là 

tương đối vì ranh giới giữa chúng không rõ rệt. Một số trường hợp tồn tại 

đồng thời cả hai hình thức hấp phụ. Ở vùng nhiệt độ thấp thường xảy ra hấp 

phụ vật lý, khi tăng nhiệt độ khả năng hấp phụ vật lý giảm, khả năng hấp phụ 

hóa học tăng lên [7,8]. 

1.1.1.2. Giải hấp phụ 

Giải hấp phụ là sự đi ra của chất bị hấp phụ khỏi bề mặt chất hấp phụ. 

Quá trình này dựa trên nguyên tắc sử dụng các yếu tố bất lợi đối với quá trình 

hấp phụ. Đây là phương pháp tái sinh vật liệu hấp phụ nên nó mang đặc trưng 

về hiệu quả kinh tế. 

Một số phương pháp tái sinh vật liệu hấp phụ: 

- Phương pháp hóa lý: Có thể thực hiện tại chỗ, ngay trên cột hấp phụ 

nên tiết kiệm được thời gian, công thoát dỡ, vận chuyển, không làm vỡ vụn 

chất hấp phụ và có thể thu hồi chất hấp phụ ở trạng thái nguyên vẹn. 

Phương pháp hóa lý có thể thực hiện theo cách: chiết với dung môi, sử 

dụng phản ứng oxi hóa - khử, áp đặt các điều kiện làm dịch chuyển cân bằng 

không có lợi cho quá trình hấp phụ. 

- Phương pháp nhiệt: Sử dụng cho các trường hợp chất bị hấp phụ bay 

hơi hoặc sản phẩm phân hủy nhiệt của chúng có khả năng bay hơi. 




- Phương pháp vỉ sinh: là phương pháp tái tạo khả năng hấp phụ của vật 

liệu hấp phụ nhờ vi sinh vật [7]. 

1.1.1.3. Cân bằng hấp phụ 

Hấp phụ vật lý là một quá trình thuận nghịch. Khi tốc độ hấp phụ (quá 

trình thuận) bằng tốc độ giải hấp phụ (quá trình nghịch) thì quá trình hấp phụ 

đạt trạng thái cân bằng. 

Dung lượng hấp phụ cân bằng là khối lượng chất bị hấp phụ trên một 

đơn vị khối lượng chất hấp phụ ở trạng thái cân bằng trong điều kiện xác định 

về nồng độ và nhiệt độ [9,10] 

(1.1) 

Trong đó: q: Dung lượng hấp phụ cân bằng (mg/g) 

V: Thể tích dung dịch chất bị hấp phụ (1) 

m: Khối lượng chất bị hấp phụ (g) 

Co: Nồng độ của chất bị hấp phụ tại thời điểm ban đầu (mg/1) 

Ccb: Nồng độ của chất bị hấp phụ tại thời điểm cân bằng (mg/1) 

Hiệu suất hấp phụ là tỉ số giữa nồng độ dung dịch bị hấp phụ và nồng độ 

dung dịch ban đầu. 

(1.2) 




1.1.2. Các mô hình cơ bản của quá trình hấp phụ 

1.1.2.1. Mô hình động học hấp phụ 

Đối với hệ hấp phụ lỏng - rắn, động học hấp phụ xảy ra theo một loạt 

giai đoạn kế tiếp nhau: 

- Chất bị hấp phụ chuyển động tới bề mặt chất hấp phụ. Đây là giai đoạn 

khuếch tán trong dung dịch. 

- Phần tử chất bị hấp phụ chuyển động tới bề mặt ngoài của chất hấp phụ 

chứa các hệ mao quản. Đây là giai đoạn khuếch tán màng. 

- Chất bị hấp phụ khuếch tán vào bên trong hệ mao quản của chất hấp 

phụ. Đây là giai đoạn khuếch tán trong mao quản. 

- Các phần tử chất bị hấp phụ được gắn vào bề mặt chất hấp phụ. Đây là 

giai đoạn hấp phụ thực sự. 

Trong tất cả các giai đoạn đó, giai đoạn có tốc độ chậm sẽ quyết định hay 

khống chế chủ yếu quá trình động học hấp phụ. Với hệ hấp phụ trong môi 

trường nước, quá trình khuếch tán thường chậm và đóng vai trò quyết định 

[7,10]. 

1.1.2.2. Mô hình hấp phụ đẳng nhiệt cơ bản 

Khi nhiệt độ không đổi, đường biểu diễn q = fT ( p hoặc C) được gọi là 

đường hấp phụ đẳng nhiệt. 

Đường hấp phụ đẳng nhiệt biểu diễn sự phụ thuộc của dung lượng hấp 

phụ tại một thời điểm vào nồng độ cân bằng hoặc áp suất của chất bị hấp phụ 

tại thời điểm đó ở một nhiệt độ xác định. 

Đối với chất hấp phụ là chất rắn, chất bị hấp phụ là chất lỏng, khí thì 

đường hấp phụ đẳng nhiệt được mô tả qua các phương trình như: phương 

trình hấp phụ đẳng nhiệt Henry, Freundlich, Langmuir...[9,10] 




* Phương trình hấp phụ đắng nhiệt Langmuir 

Phương trình hấp phụ đẳng nhiệt Langmuir được thiết lập trên giả thiết: 

- Tiểu phân bị hấp phụ liên kết với bề mặt tại những trung tâm xác định. 

- Mỗi trung tâm chỉ có một tiểu phân. 

- Bề mặt chất hấp phụ là đồng nhất, nghĩa là năng lượng hấp phụ trên 

các tiểu phân là như nhau và không phụ thuộc vào sự có mặt của các tiểu 

phân hấp phụ trên các trung tâm bên cạnh. 

Phương trình hấp phụ đẳng nhiệt Langmuir có dạng: 

(1.3) 

Trong đó: 

q : Dung lượng hấp phụ cân bằng (mg/g) 

qmax : Dung lượng hấp phụ cực đại (mg/g) 

0 : Độ che phủ 

Ccb : Nồng độ của chất bị hấp phụ tại thời điểm cân bằng (mg/1) 

b : Hằng số Langmuir 

Phương trình Langmuir chỉ ra hai tính chất đặc trưng của hệ : 

+ Trong vùng nồng độ nhỏ b.Ccb « 1 thì q = qmaxax-b.Ccb mô tả vùng hấp 

phụ tuyến tính. 

+ Trong vùng nồng độ lớn b.Ccb » 1 thì q = qmaxax-b.Ccb mô tả vùng hấp 

phụ bão hòa. 

Khi nồng độ chất hấp phụ nằm giữa hai giới hạn trên thì đường đẳng 

nhiệt biểu diễn là một đoạn cong. 

Phương trình đẳng nhiệt Langmuir có thể biểu diễm dưới dạng 

phương trình đường thẳng: 




(1.4) 

Xây dựng đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của Ccb/q vào Ccb sẽ xác định 

được các hằng số b, qmax trong phương trình. 

Hình 1.1. Đường hấp phụ đẳng nhiệt Langmuir 

Hình 1.2. Sự phụ thuộc của Ccb/q vào Ccb 

tgα = 

1 

=> q 

q max = 1 

max tgα 

(1.5) 

ON ̅̅̅̅ = 

1 

q max .b 

(1.6) 

Từ giá trị qmax ta sẽ tính được hằng số b. 

* Phương trình hấp phụ đẳng nhiệt Freundlich 

Phương trình hấp phụ đẳng nhiệt Freundlich là phương trình thực 

nghiệm mô tả sự hấp phụ khí hoặc chất tan lên vật hấp phụ rắn trong phạm 




vi một lớp. 

Phương trình hấp phụ đẳng nhiệt Freundlich có dạng: 

1⁄ 

n 

q = k.C cb 

Trong đó: q : Dung lượng hấp phụ cân bằng (mg/g) 

k : Hằng số hấp phụ Freundlich 

(1.7) 

Ccb : Nồng độ của chất bị hấp phụ tại thời điểm cân bằng (mg/l) 

n : Hằng số, luôn lớn hơn 1 

Để xác định các hằng số, đưa phương trình trên về dạng đường thẳng 

(1.8) 

Xây dựng đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của lgq vào lgCcb sẽ xác định 

được các giá trị k, n. [9,10] 

Trong đề tài này chúng tôi nghiên cứu cân bằng hấp phụ của vật liệu hấp 

phụ đối với Lantan, Praseodym theo mô hình hấp phụ đẳng nhiệt Langmuir. 

1.1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình hấp phụ. 

1.1.3.1. Độ pH 

Một trong những yếu tố chính và có ảnh hưởng nhất là độ pH trong quá 

trình tương tác của polyme với ion kim loại. Tính năng trao đổi ion của vật 

liệu chủ yếu được quyết định bởi các nhóm chức. Mật độ nhóm chức xác 

định dung lượng trao đổi ion với kim loại của nhựa.Bản chất nhóm chức ảnh 

hưởng đến cân bằng của quá trình trao đổi. mà bản chất chất nhóm chức 

trước hết được thể hiện ở cường độ axit- bazo của nó. Nhóm axit yếu chỉ 

phân ly ở pH cao, ở vùng pH thấp nó liên kết với H + và trở nên trung hòa 

- COOH và mất đi khả năng trao đổi và liên kết với kim loại. Ngược lại 

nhóm axit mạnh - SO3 phân li ở mọi vùng pH vì vậy nó luôn có tác dụng trao 

đổi ion và liên kết với kim loại. Tương tự như vậy, nhóm bazo yếu – NH3 + 




trong anionit yếu nó sẽ mất đi một proton tạo thành nhóm trung hòa – NH2 

tại vùng pH cao, nhóm bazo mạnh luôn ở trạng thái ion ngay cả vùng pH 

cao. 

Do đó, dung dịch có tính axit hay tính bazơ đóng vai trò quan trọng 

trong việc kiểm soát các liên kết xảy ra. Còn khi pH quá cao xảy ra quá trình 

kết tủa các ion kim loại ở trạng thái hydroxyl vì thế khả năng tương tác diễn 

ra khó khăn do sự cản trở của các phân tử kết tủa này. Khi nghiên cứu quá 

trình tương tác này cần khảo sát một khoảng pH nhất định từ đó tìm ra pH tối 

ưu cho quá trình. 

1.1.3.2. Thời gian tiếp xúc giữa polyme với ion kim loại 

Ảnh hưởng của thời gian tiếp xúc tới quá trình hấp phụ bởi polyme là 

thời gian tối thiểu để đạt trạng thái hấp phụ cân bằng được xem xét trong tất 

cả các thí nghiệm hấp phụ. Nó được đánh giá bằng cách sử dụng nhiều thành 

phần dung dịch tổng hợp nồng độ ion kim loại. Theo yêu cầu về thời gian 

tiếp xúc để hấp phụ được hoàn thành là rất quan trọng để mô tả quá trình hấp 

phụ vì nó cho biết thời gian tối thiểu cần thiết cho hấp phụ ion kim loại. 

1.1.3.3. Nồng độ polyme ban đầu 

Nồng độ ban đầu của polyme cũng ảnh hưởng đến quá trình tương tác 

của kim loại. Khi tăng nồng độ polyme thì các điện tích dương trong mạng 

polyme sẽ tăng và các chuỗi polyme sẽ có lực đẩy tĩnh điện tăng. Như vậy, 

tăng nồng độ polyme sẽ làm biến dạng cấu trúc ban đầu của mạng polyme. 

Sự giãn mạch và độ trương của polyme làm tăng khả năng liên kết với ion 

kim loại do tăng vị trí mới có khả năng liên kết với kim loại. Khi chuỗi 

polyme được giãn ra, các nhóm chức đặc trưng của polyme ở bên trong mạng 

sẽ được tiếp xúc với dung môi tạo thành nhóm linh động mới có khả năng 

liên kết với ion kim loại làm cho tương tác của polyme với kim loại tăng đến 




khi đạt trạng thái cân bằng. Khi tăng tiếp nồng polyme chuỗi polyme không 

thể giãn thêm được nữa, nhóm chức năng liên kết với kim loại cũng không 

tăng vì thể khả năng liên kết với kim loại cũng không tăng thêm. 

1.1.3.4. Nhiệt độ của quá trình tiếp xúc giữa polyme với ion 

Những polyme nghiên cứu trong chuyên đề là các polyme ưa nước. vì 

vậy mà tại nhiệt độ thấp quá trình hòa tan polyme không cao làm cho quá 

trình hấp phụ của polyme với kim loại không cao. Khi tăng nhiệt độ quá 

trình hấp phụ này tăng đến khi đạt trạng thái cân bằng. Nếu tiếp tục tăng 

nhiệt độ sẽ diến ra quá trình phân ly của polyme làm cho khả năng hấp phụ 

này giảm đi. Vì thế khi nghiên cứu tương tác của polyme với kim loại nhiệt 

độ của quá trình tiếp xúc cũng là một yếu tố quan trọng cần phải khỏa sát để 

tìm nhiệt độ tối ưu cho quá trình. Về bản chất chính là tìm nhiệt độ để trạng 

thái cân bằng đạt được. 

Giới thiệu về nguyên tố đất hiếm Lantan, Praseodym 

1.1.4. Đặc điểm cấu tạo 

Là 2 nguyên tố đất hiếm thuộc phân nhóm Xeri (phân nhóm nhẹ) có số 

thứ tự nguyên tử lần lượt là: 57, 59. Số electron của La, Pr ở phân lớp 4f tăng 

dần. 




Bảng 1.1. Đặc trưng của nguyên tố lantan, praseodym 

Nguyên tố Lantan (La) Praseodym (Pr) 

Thứ tự nguyên tử 57 59 

Hóa trị 3 3; 4 

Nguyên tử lượng 139 141 

Cấu hình electron [Xe]5d 1 6s 2 [Xe]4f 3 6s 2 

Cấu trúc tinh thể Lục phương Lục phương 

Bán kính nguyên tử (A 0 ) 1,877 1.828 

Thế điện cực chuẩn (V) -2,52 -2,46 

Bán kính ion giảm chậm vì phân lớp 4f với số electron từ 4f 0 đến 4f 3 

nằm sâu bên trong nên bị các electron 5s 2 5p 6 với số electron đã bão hòa là 8 

chắn lực hút của các hạt nhân với các electron ở phân lớp bên ngoài (5d và 6s) 

hiện tượng này gọi là sự co lantanoit. 

1.1.5. Tính chất vật lý. 

Bảng 1.2. Một số thông số vật lí quan trọng của La, Pr[13,14] 

Nguyên tố Lantan Praseodym 

Màu sắc Bạc trắng Xám trắng 

Trạng thái vật chất Chất rắn Chất rắn 

Nhiệt độ nóng chảy t 0 nc ( 0 C) 920 935 

Nhiệt độ sôi t 0 s ( 0 C) 3464 3520 

Tỉ khối (g/cm 3 ) 6,162 6,77 




Lantan (La): là kim loại dẻo, dễ uốn và mềm có thể cắt bằng dao. Có cấu 

trúc tinh thể lục phương. Nó được tìm thấy trong một số khoáng vật đất hiếm, 

thường trong tổ hợp với xeri và các nguyên tố đất hiếm khác.Mặc dù lantan 

thuộc về nhóm các nguyên tố hóa học gọi là các ‘kim loại đất hiếm”, nhưng 

nó lại không hiếm. Lantan có sẵn với lượng tương đối lớn (32 ppm trong lớp 

vỏ Trái Đất). 

Praseodym ( Pr): là một kim loại mềm, có cấu trúc tinh thể lục phương, 

có khả năng chống ăn mòn trong không khí tốt hơn một chút so với lantan, 

xeri hay neodymi, nhưng nó phát triển một lớp che phủ bằng ôxít màu xanh 

lục dễ bở vụn ra khi bị lộ ra ngoài không khí, làm cho nó tiếp tục bị ôxi hóa. 

Praseodymi có sẵn ở lượng nhỏ trong lớp vỏ Trái Đất (9,5 ppm). Nó được tìm 

thấy trong các khoáng vật đất hiếm như monazit và bastnasit, thông thường 

chiếm khoảng 5% các nguyên tố nhóm lantan chứa trong đó, và có thể được 

phục hồi từ bastnasit hay monazit bằng công nghệ trao đổi ion hay bằng chiết 

dung môi ngược dòng. 

Các nguyên tố này là những kim loại khó nóng chảy và khó sôi. 

1.1.6. Tính chất hóa học. 

1.1.6.1. Sơ lược tính chất hóa học của Lantan, Praseodym. 

Lantan có cấu hình electron [Xe]5d 1 6s 2 , Preseodym có cấu hình 

[Xe]4f 3 6s 2 khi bị kích thích 1 electron 4f nhảy sang 5d tạo cấu hình dạng 

5d 1 6s 2 , obitan 4f còn lại bị các electron 5s 2 5p 6 che chắn với tác dụng bên 

ngoài nên không có ảnh hưởng quan trọng đến tính chất của Pr. Do đó các 

hợp chất La, Pr thể hiện chủ yếu là mức oxi hóa +3. Vì vậy chúng có chung 

những tính chất hóa học đặc trưng. 

Lantan, Praseodym là chất khử mạnh: 




- Kim loại dạng tấm bền trong không khí khô. Trong không khí ẩm bị mờ 

đục nhanh chóng vì bị phủ màng cacbonat bazơ được tạo nên do tác dụng với 

H2O và CO2: 

2Ln + 6H2O = 2Ln(OH)3 + 3H2 (Ln = La, Pr) 

Ln(OH)3 + CO2 = Ln(OH)CO3 + H2O 

- Ở 200 – 400 0 C, cháy trong không khí tạo thành oxit và nitrua: 

4Ln + 3O2 = 2Ln2O3 

2Ln + N2 = 2LnN 

12Pr + 11O2 = 2Pr6O11 

- Tác dụng với halogen ở nhiệt độ không cao, với N, S, C, Si, P à H khi 

đun nóng: 

2Ln + 3X2 = 2LnX3 (X: Halogen, t 0 = 300 0 C) 

2Ln + 3S = Ln2S3 (t 0 = 500 – 800 0 C) 

- Tác dụng chậm với nước nguội và nhanh với nước nóng để tạo thành 

hidroxit và giải phóng H2. 

2Ln + 6H2O = 2Ln(OH)3 + 3H2 

- Tan dễ dàng trong dung dịch axit, trừ HF và H3PO4 vì tạo muối LnF3, 

LnPO4 ít tan. 

- Không tan trong kiềm kể cả khi đun nóng. 

- Ở nhiệt độ cao có thể khử được nhiều oxit kim loại. 

1.1.6.2. Sơ lược tính chất các hợp chất của Lantan, Praseodym 

a) Oxit của Lantan, Praseodym. 

Các oxit Ln2O3 (Ln: La, Pr) là chất có nhiệt độ nóng chảy cao và bền 

nhiệt và là những oxit bazơ điển hình không tan trong nước (độ tan trong 

nước tương đối nhỏ như La2O3 là 1,33.10 -5 g. Tác dụng được với nước nóng 

(trừ La2O3 không cần đun nóng, với Ce2O3 cần đun sôi): 




Ln2O3 + 3H2Onóng → 2Ln(OH)3 

Tan trong các axit vô cơ tạo thành dung dịch chứa [Ln(H2O)n] 3+ (n: 

6,8,9). Các oxit này không tan trong dung dịch kiềm nhưng tan trong kiềm 

nóng chảy và tan dần trong muối amoni. 

Ngoài ra với Pr còn có oxit bền là Pr6O11. 

❖ Lantan oxit (La2O3) 

La2O3 là chất rắn màu trắng, khó nóng chảy, có tính chất giống CaO, hấp 

thụ CO2 , H2O trong không khí tạo cacbonat bazơ; La2O3 hấp thụ H2O toả 

nhiều nhiệt: 

La2O3 + 3CO2 = La2(CO3)3 

La2O3 + 3H2O = 2La(OH)3 

0 

H 

= - 154 KJ 

La2O3được dùng để chế tạo loại thuỷ tinh làm kính bảo hộ (ngăn ngừa tia 

tử ngoại). 

❖ Praseodym oxit (Pr2O3) 

Pr2O3 là chất rắn màu lục - vàng, khó nóng chảy, không tan trong H2O và 

dung dịch kiềm nhưng tác dụng với H2O tạo hidroxit phát nhiệt, tan trong 

kiềm nóng chảy và axit vô cơ: 

Pr2O3 + 3H2O = 2Pr(OH)3 

Pr2O3 + Na2CO3= 2NaPrO2 + CO2 

Pr2O3 + 3H + + nH2O = [Pr(H2O)n] 3+ + 3H2O 

Pr2O3 được dùng làm bột màu. 

b) Hydroxit của Lantan, Praseodym 

La(OH)3 là chất kết tủa màu trắng. La(OH)3 là bazơ mạnh (tương đương 

với Ca(OH)2), hấp thụ CO2 trong khí quyển, tác dụng với muối amoni giải 

phóng NH3, bị mất H2O khi nung nóng tạo oxit: 

2La(OH)3 + 3CO2 = La2(CO3)3+ 3H2O 




La(OH)3 + 3NH4Cl = LaCl3 + 3NH3+ 3H2O 

2La(OH)3 = La2O3 + 3H2O 

Pr(OH)3 là chất kết tủa dạng vô định hình, thực tế không tan trong nước, 

là bazơ mạnh (trong khoảng giữa Mg(OH)2 và Al(OH)3), hấp thụ CO2trong 

không khí. Do đó hiđroxit của Prazeodim thường lẫn cacbonat bazơ: 

Pr(OH)3 + CO2 = Pr(OH)CO3 + H2O 

La(OH)3 và Pr(OH)3 được điều chế bằng cách cho dung dịch muối của 

La 3+ và Pr 3+ tác dụng với dung dịch kiềm hoặc dung dịch NH3. 

Ln 3+ + 

− 

3OH 

c) Muối của La, Praseodym 

= Ln(OH)3 

❖ Các muối của La, Pr (Ln 3+ ) 

LnX3(X: halogen): là những chất rắn màu trắng, LnF3 khó nóng chảy 

(t 0 nc= 1450 - 1550 0 C). LnX3 (X = Cl, I, Br) có nhiệt độ nóng chảy thấp hơn 

(t 0 nc = 800 - 900 0 C), hút ẩm, tan trong nước và bị thuỷ phân tạo LnOX: 

LnX3 + H2O = LnOX + 2HX 

Ln2(SO4)3, Ln(NO3)3 đều tan, kết tinh từ dung dịch ở dạng hiđrat, hút ẩm 

chảy rữa trong không khí và bị nhiệt phân huỷ tạo oxit bền. 

Ln2(C2O4)3, Ln2(CO3)3 ít tan , khi đun nóng trong nước tạo muối 

cacbonat bazơ. 

Các muối Ln 3+ cũng giống các muối M 2+ của kim loại kiềm thổ, có khả 

năng hình thành muối kép với muối của kim loại kiềm và 

NH + 4 như: Ln2(SO4)3.3Na2(SO4).12H2O, Na2Ln(NO3)5, NaLn(CO3)2.6H2O, 

Na Ln(C2O4)2.v.v... 

VD: 

La2(CO3)3 + Na2CO3 + 12H2O = Na2La2(CO3)4.12H2O 




1.1.6.3. Khả năng tạo phức của Lantan và Praseodym 

La 3+ , Pr 3+ có khả năng tạo phức với những phối tử vô cơ thông thường 

như: NH3, Cl - , CN - , NO3 - , SO4 2- ,... những phức kém bền. 

La 3+ và Pr 3+ có khả năng tạo phức tương đối bền với những phối tử đa 

càng, những phối tử hữu cơ như: C2O4 2- , β-đixetonat, EDTA, DTPA, 

IMDA,.v.v.. 

Sự tạo phức của La 3+ và Pr 3+ với những phối tử hữu cơ được giải thích là 

do hai yếu tố là hiệu ứng Chelat và điện tích của các phối tử: 

1. Hiệu ứng Chelat (hiệu ứng tạo vòng): làm cho entropi của hệ tăng làm 

tăng độ bền của phức, ví dụ như: H5DTPA tạo phức với Ln 3+ : 

Ln(H2O)n 3+ + DTPA 5- → [Ln(H2O)n-8DTPA] 2- + 8H2O 

Số tiểu phân tạo thành tăng từ 2 đến 9 làm entropi của hệ tăng lên dẫn 

đến phức tạo thành bền. 

2. Điện tích của các phối tử: các phối tử có điện tích càng âm (điện tích 

âm của phối tử càng lớn) lực tương tác giữa các phối tử với ion đất hiếm càng 

mạnh, phức tạo thành càng bền. 

Phức của các Ln 3+ có số phối trí cao và biến đổi. Số phối trí đặc trưng là 

6, 7, 8, 9, 10, 11, 12. Nguyên nhân là do bán kính của các Ln 3+ lớn( RLa3+ = 

1.06 A 0 , RPr3+ = 1.013 A 0 ) và bản chất của liên kết kim loại – phối tử trong 

phân tử phức chất gồm cả liên kết ion lẫn liên kết cộng hoá trị. Trong dãy đất 

hiếm, khả năng tạo phức tăng theo chiều tăng của điện tích hạt nhân, đó là do 

điện tích hạt nhân tăng thì lực hút tới phối tử tăng. 

1.1.7. Ứng dụng của đất hiếm 




Các NTĐH là nguyên liệu cực kì quan trọng cho nhiều ngành khoa học, 

kĩ thuật và công nghệ. Vai trò của NTĐH trong công nghệ chế tạo vật liệu là 

không thể thiếu được. 

Các NTĐH được dùng làm xúc tác cracking dầu mỏ, xúc tác đất hiếm 

được dùng trong quá trình tổng hợp amoniac, xilen và nhiều hợp chất hữu cơ 

khác. NTĐH còn được dùng làm xúc tác để làm sạch khí thải ôtô, xúc tác 

trong lò đốt rác y tế. So với các xúc tác cùng loại chứa nguyên tố quý (Pt), 

xúc tác chứa NTĐH bền với nhiệt, bên hóa học, có hoạt tính cao hơn và điều 

quan trọng là giá thành rẻ hơn. Sử dụng một thời gian các xúc tác đất hiếm 

được phục hồi bằng cách rửa bằng dung dịch HCl loãng. 

Nhiều kim loại đất hiếm có tiết diện bắt nơtron lớn, nên được dùng để 

hấp thụ nơtron nhiệt trong lò phản ứng hạt nhân. 

Trong công nghiệp luyện kim, các NTĐH được dùng để cho thêm vào 

một số hợp kim. Chẳng hạn để sản xuất gang biến tính người ta cho thêm các 

NTĐH. Do tác dụng của các NTĐH, không những một số tạp chất có hại 

trong gang bị loại ra mà cấu trúc của cacbon trong gang cũng biến đổi làm 

giảm tính giòn của gang và gang biến tính có thể thay thép. Thêm NTĐH vào 

hợp kim của Magie làm cho hợp kim bền cơ học và bền nhiệt hơn. Những hợp 

kim này được dùng để chế tạo thiết bị trong máy bay. Thép chứa 6% xeri 

dùng làm dụng cụ phẫu thuật trong y tế. 

Trong lĩnh vực vật liêu từ, các NTĐH cũng đóng vai trò quan trọng. Cá 

vật liệu từ chứa đất hiếm có độ phản từ và mật độ năng lượng từ cao, giá 

thành rẻ và sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực chế tạo động cơ điện, máy gia tốc 

proton, máy tính. Đó là các hợp kim NdFeB, SmCo6, SmFeCu có từ tính 

mạnh gấp nhiều lần nam châm làm bằng sắt. Dùng để chế tạo các thiết bị trên 

máy bay và tàu vũ trụ. 




Trong công nghiệp thủy tinh, các NTĐH được sử dụng khá nhiều: CeO2, 

Nd2O3 được dùng để khử màu thủy tinh. Một số NTĐH được sử dụng để 

nhuộm màu thủy tinh như Nd2O3 (tím hồng), CeO2 (vàng chanh), …Y2O3 và 

Eu2O3 được dùng để chế tạo gốm kĩ thuật và dân dụng chịu nhiệt cao. 

Các NTĐH còn được dùng để chế tạo vật liệu phát quang có hiệu suất 

phát quang cao, tốn ít năng lượng. Được sử dụng làm bột cho đèn huỳnh 

quang, đèn compax màu, đèn hình tivi. 

Trong nông nghiệp các NTĐH được dùng để ngâm tẩm hạt giống, sản 

xuất phân bón vi lượng. NTĐH tạo ra các hợp chất enzim làm cho cây trồng 

có khả năng kháng được sâu bệnh, cho năng suất cây trồng cao, bảo vệ môi 

trường. 

La2O3 được dùng làm chất xúc tác tự động; gốm, sứ; kính; chất huỳnh 

quang và chất nhuộm. 

Pr6O11 được dùng làm gốm, sứ; kính và chất nhuộm; nam châm vĩnh cửu. 

Với việc ứng dụng các NTĐH đã khá phổ biến trong các ngành khoa học 

kĩ thuật, kinh tế quốc dân, nhu cầu về NTĐH ngày càng cao. Trong khi các 

NTĐH có trong tự nhiên rất phân tán. Để đáp ứng nhu cầu NTĐH cho các 

ngành khoa học kĩ thuật, việc nghiên cứu thu hồi các NTĐH từ quặng và việc 

phân tách chúng là một vấn đề cấp bách và quan trọng được các nhà khoa 

học quan tâm. 

Trong đó, hai nguyên tố thuộc nhóm nhẹ: La, Pr là những nguyên tố rất 

quan trọng và cần thiết trọng công nghiệp, khoa học kĩ thuật. Vì vậy việc 

nghiên cứu để thu hồi và tách các nguyên tố trên ra khỏi nhau là rất cần thiết. 

Hiện nay để tách các NTĐH, người ta thường sử dụng các hợp chất polyme, 

đặc biệt là nhựa Poly hydroxamic axit (PHA) và dẫn xuất của nó. 




Giới thiệu chung về nhựa poly(hydroxamic axit) (PHA) 

1.1.8. Đặc điểm chung của poly(hydroxamic axit) 

Công thức cấu tạo đơn giản của poly (Hydroxamic axit): 

Trong đó, P là polime xương sống. 

Trong thành phần của nhựa PHA chứa 2 nhóm chức chính là –CONHOH 

và –COOH. Nhóm –COOH có trong thành phần nhựa là vì trong quá trình 

thủy phân một phần –CONHOH đã bị thủy phân tạo thành –COOH. 

Poly(hydroxamic axit) được tổng hợp theo nhiều phương pháp khác 

nhau như: đi từ polyacrylamit, poly(acrylic axit), poly(metylacrylat)…hoặc đi 

từ acrylcacbohydroxamic với hydroxylamin trong điều kiện thích hợp [15]. 

Theo [16], các tác giả đã tổng hợp PHA từ poly (acrylamit) (PAA) trong 

điều kiện thích hợp: 

Hình 1.3. Sơ đồ phản ứng tổng hợp PHA từ Polyacrylamit 

Sau quá trình tổng hợp thu được nhựa PHA có thành phần nguyên tố của 

poly (hydroxamic axit) chứa chủ yếu 4 nguyên tố: C, H, N, O. Trong đó gồm 




44,69% C, 6,68% H, 16,05% N, 31,46% O [16]. Ta thấy hàm lượng nguyên 

tố N và O cao hơn nhiều so với H cho thấy mức độ chuyển đổi cao của các 

nhóm axit hydroxmic. 

Poly(hydroxamic axit) là loại polyme có khả năng tạo phức vòng càng 

bền với nhiều ion kim loại khác nhau [17]. Nhóm hydroxamic axit trong 

polyme có công thức chung là RCO-RHOH (R là ankyl hoặc aryl) và xuất 

hiện ở hai dạng tautome hóa giữa xeton và enol như trong hình 1.4 

Hình 1.4. Nhóm chức hyroxamic ở dạng tautome hóa giữa xeton và 

enol 

Giai đoạn tách và tinh chế có thể sử dụng phương pháp sắc ký trao đổi 

ion, trong đó chất nhồi cột là PHA đóng vai trò làm pha tĩnh và pha động là 

dung dịch muối của kim loại cần tách và tinh chế. 

1.1.9. Ứng dụng của poly(hydroxamic axit) trong việc hấp phụ và tách các 

đổi ion kim loại đất hiếm 

Việc tách các nguyên tố đất hiếm ra khỏi nhau là một trong những vấn 

đề khó khăn nhất trong hóa vô cơ vì tính chất hóa học của chúng rất giống 

nhau. Thông thường không thể chọn một phương pháp nào đó để áp dụng cho 

tất cả các trường hợp [4,18,19]. 

Việc tách các NTĐH ra khỏi nhau con gặp khó khăn khác là thành phần 

rất khác nhau của từng NTĐH trong quặng, do đó phương pháp tách phải 

được chọn lựa sao cho phù hợp với thừng thành phần NTĐH cụ thể. Trước 

tiên, cần tách sơ bộ các NTĐH thành các nhóm NTĐH có tính chất gần giống 

nhau, sau đó tách riêng rẽ từng NTĐH [5,6,18,19]. 




Việc tách các ion kim loại khác nhau bằng kỹ thuật trao đổi ion trên cơ 

sở các polyme đã được sử dụng từ lâu. Trong đó, có nhóm chức đặc biệt để 

tách một số nguyên tố đất hiếm đã và đang được nhiều nhà khoa học trên thế 

giới quan tâm nghiên cứu sử dụng làm chất trao đổi ion để tách các nguyên tố 

đất hiếm. Trong số đó, các polyme chứa các nhóm chức aminoaxit, axit 

photphonic, amino photphonic, axit cacboxylic... được sử dụng khá phổ biến. 

Đặc biệt là polyme trên cơ sở poly(hydroxamic axit) đã được sử dụng để 

nghiên cứu tách một số nguyên tố đất hiếm. Nhóm hydroxamic axit của 

polyme trên cơ sở poly(hydroxamic axit) có khả năng tạo phức vòng càng đối 

với nhiều ion kim loại. Trên cơ sở đó đã có nhiều nghiên cứu được tiến hành 

nhằm tổng hợp và ứng dụng poly(hydroxamic axit) trong việc tách, chiết và 

tinh chế các kim loại quý như các nguyên tố phóng xạ U, Nd.., sử dụng tách 

các nguyên tố đất hiếm ra khỏi hỗn hợp [20]. 

Cơ chế phản ứng giữa nhựa PHA với ion KLĐH được biểu diễn trong 

hình hình 1.5. 

Hình 1.5. Cơ chế phản ứng giữa PHA và ion KLĐH 

Dựa trên cơ chế phản ứng trên đã có nhiều nhà khoa học trên thế giới đã 

ứng dụng vào tách các NTĐH. Chẳng hạn như, với mục đích tách các nguyên 

tố đất hiếm uranium, Kayasth và cộng sự đã nghiên cứu sử dụng nhựa trao đổi 

ion Chelex-100 (styren-divinylbenzen copolyme có chứa nhóm iminodiaxetic 




axit). Kết quả nghiên cứu cho thấy sau quá trình tách lượng đất hiếm có trong 

mẫu uranium hầu như không đáng kể, uranium thu được có độ tinh khiết rất 

cao. Hiệu suất tách cao hơn hẳn khi sử dụng phương pháp kết tủa (chỉ đạt 

khoảng 60-80%).[20] 

Việc tách và tinh chế một lượng nhỏ đất hiếm, ví dụ Scandi (III), từ một 

lượng lớn hỗn hợp đất hiếm đã được tiến hành bởi Hubicki. Tác nhân tạo 

phức và trao đổi ion có thể được sử dụng như photphonic, aminophotphonic 

và xenlulozơ photphat [21]. Sử dụng các tác nhân này có thể tách chọn lọc 

Sc(III) từ dung dịch muối với Y(III), La(III) hay Ln(III). Độ bền cao của phức 

Scandi với photphoric và amino photphoric axit làm tăng độ chọn lọc của quá 

trình tách lượng nhỏ Sc(III) từ Y(III), La(III) và Ln(III). 

Đất hiếm được tách và thu hồi không chỉ từ nguồn quặng mà có thể từ 

nguồn nước biển bằng cách sử dụng nhựa trao đổi ion. Fahat và các cộng sự 

đã nghiên cứu sử dụng nhựa có chứa nhóm β-dixeton fluorinat được tạo lưới 

bằng divinylbenzen để thu hồi một số nguyên tố đất hiếm từ nước biển [22]. 

Kết quả nghiên cứu cho thấy hàm lượng thu hồi được từ nước biển đối với các 

nguyên tố như La, Ce, Nd, Sm, Eu, Gd, Dy và Lu đạt trên 95%. 

Hiệu quả tách bằng phương pháp tạo phức, trao đổi ion phụ thuộc nhiều 

vào dung lượng hấp thụ hay diện tích bề mặt và bản chất của nhóm chức có 

khả năng tạo phức của polyme được sử dụng. Trong đó các yếu tố bản chất 

của chất tạo lưới, mức độ tạo lưới, pH, nhiệt độ, bản chất của ion kim loại là 

rất quan trọng, chúng quyết định dung lượng hấp thu ion kim loại. Wu và 

cộng sự [23] đã tiến hành nghiên cứu sự hấp thu của Holmium (III) lên nhựa 

amino photphonic axit. Kết quả của nghiên cứu này đã tìm ra những điều kiện 

về pH, nhiệt độ tối ưu, đồng thời xác định được hằng số hấp thụ và cơ chế hấp 

thụ của Ho (III) bằng phổ hồng ngoại. 




Khả năng tách chọn lọc các nguyên tố đất hiếm của nhựa trao đổi ion 

iminodiaxetic cũng rất đáng quan tâm. Cụ thể là trong công trình nghiên cứu 

của Moore, tác giả còn sử dụng kết hợp nhựa trao đổi ion sunfonic có tác 

dụng hấp thu hiệu quả nhóm các nguyên tố đất hiếm nhẹ, nhóm nặng hơn 

được hấp thụ bởi nhựa imino diaxetic và sử dụng EDTA cho quá trình rửa 

giải [25]. 

Selvivà cộng sự [26] cũng tiến hành nghiên cứu sử dụng nhựa 

poly(hydroxamic)- PHA để tách Galli (Ga) từ dung dịch natri aluminat, một 

sản phẩm của ngành công nghiệp sản xuất nhôm. Trong công trình này, tác 

giả đã tiến hành nghiên cứu tổng hợp PHA từ acrylonitrin-divinylbenzene 

(DVB), nghiên cứu quá trình hấp thụ, tách Galli bằng cột tách sử dụng nhựa 

nhồi là PHA. Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy dung lượng hấp thu ảnh 

hưởng bởi kích thước hạt nhựa và chất pha loãng thêm vào cột, đồng thời các 

tác giả đã tìm ra khoảng kích thước tối ưu. Dung tích hấp thu được xác định 

bằng phương pháp phân tích hàm lượng ion kim loại trong dung dịch sau khi 

qua cột tách. Trong quá trình tách, rửa cột thì yếu tố pH đóng vai trò rất quan 

trọng. 

Trong công trình nghiên cứu sử dụng nhựa trao đổi trên cơ sở PHA để 

tách nguyên tố La ra khỏi nước và tiến hành xác định lượng hấp thụ của PHA 

đối với ion kim loại [27], các tác giả đã tiến hành thí nghiệm tạo phức của 

PHA với một số ion nguyên tố đất hiếm như La 3+ , Dy 3+ , Pr 3+ , Ce 3+ , Nd 3+ , 

Gd 3+ , Eu 3+ , Tb 3+ cùng với quá trình thay đổi pH. Kết quả cho thấy dung 

lượng hấp thu đất hiếm của nhựa trao đổi ion trên cơ sở PHA phụ thuộc vào 

pH. Khi pH tăng thì dung lượng hấp thu tăng lên. Nhựa trao đổi ion có ái lực 

hấp thu mạnh với Lantan ở pH = 6 và dung lượng hấp thu La ở pH này 

khoảng 2,3 mmol/g. Theo kết quả nghiên cứu này thì thứ tự hấp thu chọn lọc 

được sắp xếp như sau: La 3+ > Dy 3+ > Pr 3+ > Ce 3+ > Nd 3+ > Gd 3+ > Eu 3+ > Tb 3+ . 




Ngoài ra PHA với vai trò là nhựa trao đổi ion cũng đã được nghiên cứu 

sử dụng nhằm tách urani ra khỏi hỗn hợp với Nd [28]. Bản chất liên kết giữa 

ion Uranyl và poly(hydroxamic axit) dạng hydrogel được tổng hợp từ 

poly(acrylamit) cũng đã được tiến hành nghiên cứu [29]. Chỉ số liên kết của 

poly(hydroxamic axit) với ion Uranyl được xác định qua độ hấp thụ ion này. 

Bên cạnh đó ảnh hưởng của các yếu tố như nồng độ ion, pH, nhiệt độ…đến 

độ hấp thu của ion Uranyl lên hydrogel poly(hydroxamic axit) cũng được tác 

giả và các cộng sự tiến hành khảo sát. 

Khaled F. Hassan và cộng sự [29] đã nghiên cứu quá trình tách Zr từ Y, 

Sr bằng PHA, các kết quả cho thấy, PHA có khả năng tách loại riêng rẽ Zr từ 

Y, Sr. 

❖ Nhận xét: So với phương pháp sử dụng nhựa trao đổi ion các polyme 

trên cơ sở poly(hydroxamic axit) có khả năng tách tốt hơn, điều này vì nhựa 

trao đổi ion chỉ đơn thuần có khả năng trao đổi những ion cụ thể của nó với 

các ion của NTĐH trong dung dịch trong khi đó polyme trên cơ sở 

poly(hydroxamic axit) ngoài khả năng trao đổi ion còn có chứa các nhóm 

chức năng như – CONHOH, - SO3H,.. có thể tạo liên kết phức vòng càng bền 

với các ion kim loại đất hiếm vì vậy khả năng tách sẽ đạt hiệu quả cao hơn so 

với nhựa trao đổi ion thông thường. Đồng thời các tác nhân có khả năng tạo 

phức vòng càng nói chung và poly(hydroxamic axit) nói riêng làm tăng hệ số 

tách đối với các ion kim loại [30]. Điều này có ý nghĩa rất lớn trong việc sử 

dụng poly(hydroxamic axit) trong phương pháp tạo phức trao đổi ion ở dạng 

hydrogel để tách chiết các nguyên tố kim loại. 

Phương pháp sử dụng một số polyme trên cơ sở poly(hydroxamic axit) 

(PHA) để tách các nguyên tố đất hiếm là một trong những hướng nghiên cứu 

đã và đang được nghiều nhà khoa học trên thế giới quan tâm. Phương pháp 

này được cho là đơn giản hơn phương pháp chiết và tiêu tốn ít hóa chất tách 




và tinh chế. Từ những ưu điểm vượt trội trên so với các phương pháp khác 

nên phương pháp này sẽ được sử dụng nhiều hơn. 

Vì vậy trong bài khóa luận của mình em sẽ trình bày về phần hấp phụ 

các NTĐH Lantan, Praseodym dựa trên phương pháp trao đổi ion trên cơ sở 

các polyme có nhóm chức đặc biệt. Đây cũng là cơ sở và định hướng ban đầu 

cho quá trình tách các NTĐH. 

Các phương pháp xác định hàm lượng La 3+ , Pr 3+ 

1.1.10. Phương pháp trắc quang (phổ hấp thụ phân tử UV-VIS) 

- Phân tích trắc quang là tên gọi chung của các phương pháp phân tích 

quang học dựa trên sự tương tác chọn lọc giữa chất cần xác định với năng 

lượng bức xạ thuộc vùng tử ngoại, khả kiến hoặc hồng ngoại. 

- Nguyên tắc của phương pháp trắc quang là dựa vào lượng ánh sáng đã 

bị hấp thụ bởi chất hấp thụ để tính hàm lượng của chất hấp thụ. 

- Nguyên tắc chung của phương pháp phân tích trắc quang là chuyển cấu 

tử cần xác định hàm lượng thành hợp chất có khả năng hấp thụ ánh sáng. Sau 

đó đo sự hấp thụ ánh sáng của hợp chất tạo thành và tính toán ra hàm lượng 

chất cần xác định. 

* Các định luật cơ bản về sự hấp thụ ánh sáng 

- Định luật Lambeer-Beer 

Khi chiếu một chùm bức xạ đơn sắc có cường độ I0 qua một lớp vật chất 

có bề dày thì cường độ bức xạ đơn sắc ló ra I bao giờ cũng nhỏ hơn I0. 

Tỉ số I 

I 0 

.100% = T được gọi là độ truyền qua. 

Tỉ số I 0−I 

.100% = A được gọi là độ hấp thụ. 

I 

Nguyên tắc của phương pháp biểu diễn theo sơ đồ sau: 




Hình 1.6. Sơ đồ mô tả sự hấp thụ ánh sáng của một dung dịch 

Có thể biểu diễn bằng biểu thức: I0 = IA + I + IR 

Trong đó: I0: Cường độ ban đầu của nguồn sáng 

IA: Cường độ ánh sáng bị hấp thụ bởi dung dịch 

IR: Cường độ phản xạ lại bởi thành cuvet và dung dịch, giá trị 

này được loại bỏ bằng cách lặp lại 2 lần đo. 

I: Cường độ ánh sáng sau khi qua dung dịch. 

Biểu thức của định luật Lambeer-Beer : A = lg I 0 

I = ɛ.C.l 

Trong đó: A: mật độ quang 

ɛ: độ hấp thụ phân tử, đơn vị L.mol -1 .cm -1 

l: bề dày của dung dịch, đơn vị cm 

C: nồng độ của dung dịch màu, đơn vị mol/L 

Nội dung: Tại một bước sóng nhất định, với cùng bề dày của lớp dung 

dịch, hệ số hấp thụ k tỉ lệ với nồng độ của chất hấp thụ của dung dịch. 

* Phân tích định lượng bằng phương pháp đường chuẩn 

Khi phân tích hàng loạt nhiều mẫu, chúng tôi sử dụng phương pháp 




đường tiêu chuẩn. Phương pháp này cho phép phân tích và tính toán kết quả 

nhanh, có thể triệt tiêu được các sai số hệ thống, thường được lập trình sẵn 

trong các phần mềm điều khiển của máy. Quy trình thực hiện như sau : 

- Chuẩn bị một dãy dung dịch chuẩn có nồng độ chính xác, tăng dần 

nồng độ Ci, C2, C3, C4, C5, C6 của chất chuẩn phân tích. (các dung dịch 

chuẩn phải có cùng điều kiện như dung dịch xác định) 

- Tiến hành đo mật độ quang Ai, A2, A3, A4, A5, A6 của các dung dịch 

chuẩn tại bước sóng λmax đã khảo sát. 

- Xây dựng đường chuẩn A = f(C). Viết phương trình hồi quy tuyến tính 

của đường chuẩn. 

- Chuẩn bị mẫu trong điều kiện tương tự, đo mật độ quang Ax. 

- Dựa vào đường chuẩn suy ra nồng độ Cx. 

* Ưu điểm của phương pháp đường chuẩn là có thể phân tích hàng loạt 

mẫu với cùng một đường chuẩn. Dung dịch cũng không cần phải tuân theo 

định luật Lambert – Beer một cách nghiêm ngạt. 

1.1.11. Phương pháp ICP-MS 

ICP-MS là kỹ thuật phân tích các nguyên tố vô cơ, dựa trên nguyên tắc 

ghi đo phổ theo khối lượng (m/z). 

Ưu điểm của phương pháp: có độ nhạy và độ lặp cao, có thể xác định 

được đồng thời hàng loạt các kim loại trong thời gian ngắn. 




CHƯƠNG 2: THỰC NGHIỆM 

2.1. Hóa chất, dụng cụ và thiết bị 

2.1.1. Hóa chất 

- Các hóa chất dùng cho quá trình nghiên cứu đều ở dạng tinh khiết phân 

tích hoặc tinh khiết, bao gồm: 

+ Nhựa poly (hydroxamic axit) đã được nhóm nghiên cứu Viện hóa học- 

Viện Hàn Lâm và Khoa học Việt Nam tổng hợp 

+ Các oxit của 2 nguyên tố đất hiếm: La2O3, Pr6O11. 

+ Các hóa chất khác được sử dụng ngay không qua tinh chế lại: Natri 

hidroxit (NaOH), natri hidrocacbonat(NaHCO3), axit clohidric (HCl), axit 

nitric (HNO3), natri axetat (NaCH3COO), axit axetic (CH3COOH), 

Ethylenediamine tetraacetic acid disodium salt (EDTA: C10H14N2O8Na2), 

phenolphthalein, arsenazo III, nước cất. 

2.1.2. Dụng cụ và thiết bị 

- Máy khuấy từ có gia nhiệt Heidolph, Serial No: 129603072 

- Cân phân tích 

- Hệ thống lọc, hút, kết nối tủ sấy chân không Karl Kolb 

- Dụng cụ thủy tinh: cốc thủy tinh 100, 250, 400 ml; bình tam giác; ống 

đong 50ml; pipet; buret; phễu lọc; đũa thủy tinh; cuvet. 

- Bình lọc, giấy lọc. 

- Máy đo pH 

- Phân tích hàm lượng kim loại trên máy đo UV- VIS, tại Viện Hóa học 

– Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. 




- Máy đo phổ khối nguyên tử ICP-MS (Model ELAN 9000 – Perkin 

Elmer), tại Viện Hóa học – Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam. 

2.2. Phương pháp tiến hành 

2.2.1. Xác định hàm lượng các nhóm chức và độ hấp thụ nước của nhựa 

- Hàm lượng -COOH và –CONHOH: 

Cân chính xác mg PHA cho vào cốc đựng 50ml NaOH 0,25M khuấy 

đều trong 6h. Khi phản ứng kết thúc tiến hành lọc, lượng NaOH dư trong 

dung dịch lọc được chuẩn độ với 50ml HCl 0,25M. Hàm lượng –COOH + 

-CONHOH được tính toán từ lượng NaOH phản ứng hết với PHA. 

- COOH + -CONHOH = 

C NaOH V NaOH - C HCl V HCl 

m o 

(2.1) 

Với : AV (mmol/g) là hàm lượng –COOH + -CONHOH; CHCl là nồng độ 

dung dịch HCl 0,25M; VHCl (ml) dung dịch HCl 0,25M đã dùng ; CNaOH nồng 

độ dung dịch NaOH 0, 25M; VNaOH (ml) dung dịch NaOH 0,25M dư; m0 khối 

lượng PHA ban đầu (g). 

- Tính hàm lượng –COOH: 

Cân chính xác mg PHA khô cho vào cốc chứa 50ml NaHCO3 0,125M 

khuấy đều trong 12h. Sau đó lấy hỗn hợp này lọc và rửa sạch bằng nước cất. 

Phần dung dịch lọc được axit hóa với 50ml HCl 0,125M, sau đó đun sôi đuổi 

hết CO2 và chuẩn độ bằng NaOH 0,125M. Hàm lượng –COOH được tính từ 

lượng NaHCO3 phản ứng với polyme. 

- COOH = 

C NaHCOV 3 NaHCO3 - C HCl V HCl + C NaOH V NaOH 

m o 

(2.2) 

Với AV(mmol/g) hàm lượng PHA; CHCl nồng độ dung dịch HCl 

0,125M; VHCl (ml) dung dịch HCl 0,125M; CNaOH nồng độ dung dịch NaOH 




0,125M; VNaOH (ml) dung dịch NaOH 0,125M đã chuẩn độ; m khối lượng 

PHA (g). 

Hàm lượng nhóm chức cacbonyl và nhóm hydroxamic của các mẫu nhựa 

được đo lập lại 3 lần trong cùng điều kiện thí nghiệm để xác định giá trị trung 

bình và sai số. 

- Độ hấp thụ nước của nhựa 

Độ trương của nhựa được xác định bằng phương pháp trọng lượng. 

Cân một lượng chính xác 2g nhựa khô cho vào túi chè và ngâm vào 

trong nước cất ở nhiệt độ phòng (làm 2 mẫu như vậy). Sau 48giờ lấy 2 túi 

mẫu ra khỏi nước cất và để ráo nước trong khoảng 5phút. Xác định trọng 

lượng mẫu thu được. Độ trương của nhựa được tính theo công thức: 

W = m 2−m 1 

m 1 

× 100%. (2.3) 

Trong đó: m1 và m2 là khối lượng tương ứng của nhựa trước và sau khi 

hấp thụ nước. 

2.2.2. Phá mẫu các oxit đất hiếm 

* Pha dung dịch gốc La 3+ từ oxit La2O3: Cân chính xác trên cân phân tích 

một lượng bằng 0.815g La2O3 (Merck), rồi hòa tan oxit bằng 1ml dung dịch 

HNO3(đặc) và định mức thành 100ml, rồi đun nóng dung dịch đến 80 0 C để 

đuổi hết axit dư. Ta thu được dung dịch La(NO3)3 0.05M. Sau đó xác định lại 

nồng độ La 3+ bằng dung dịch EDTA 0.01M với thuốc thử arsenazo III 10 -3 M 

ở pH = 4,75. 

* Pha các dung dịch Pr 3+ cũng tương tự như trên và tiến hành xác định 

lại nồng độ các dụng dịch trên bằng dung dịch EDTA 0,01M với thuốc thử 

arsenazo III ở pH = 4,75, sử dụng đệm axetat để điều chỉnh pH. 

2.2.3. Khảo sát phổ hấp thụ của phức các dung dịch La 3+ , Pr 3+ 




Pha dung dịch La 3+ , Pr 3+ nồng độ 10 -5 M, sau đó cho tạo phức với thuốc 

thử arsenazo III có nồng độ 10 -4 M trong môi trường đệm axetat có pH = 

4,75 trong 30 phút, rồi đem đo phổ hấp thụ phân tử của các mẫu bằng UV- 

VIS để xác định bước sóng cực đại. 

2.2.4. Xây dựng phương trình đường chuẩn 

* Xây dựng phương trình đường chuẩn xác định La 3+ : Chuẩn bị 7 bình, 

mỗi bình chứa dung dịch ion La 3+ có nồng độ tăng dần từ 10 -4 đến 10 -3 M, sau 

đó điều chỉnh pH = 4,75, rồi thêm 1ml đệm axetat pH = 4,75 để ổn định pH. 

Sau đó cho tạo phức với thuốc thử arsenazo III có nồng độ 10 -4 M trong thời 

gian 30 phút. Mẫu trắng chứa axit 1ml HNO3 1%, điều chỉnh pH = 4,75, thêm 

1ml đệm axetat pH = 4,75 để ổn định pH, thuốc thử arsenazo 10 -4 M. Rồi đem 

các mẫu đo quang thu được các giá trị A và lập đường chuẩn để thu được 

phương trình đường chuẩn. 

La 3+ . 

* Xây dựng phương trình đường chuẩn xác định Pr 3+ : Tương tự đối với 

2.2.5. Động học quá trình hấp phụ 

2.2.5.1. Xác định độ hấp phụ của La 3+ và Pr 3+ 

Chuẩn bị dung dịch chứa ion KLĐH bằng cách lấy 0,3g PHA cho vào 

cốc thủy tinh chứa 50ml dung dịch muối của KLĐH 0,05M rồi khuấy trên 

máy khuấy từ ở 25 0 C với tốc độ không đổi. Sau khi kết thúc quá trình hấp 

phụ, lọc lấy dung dịch và xác định nồng ion kim loại bằng phương pháp đo 

UV- Vis. 

Độ hấp phụ của kim loại trong nhựa được xác định theo công thức: 

q = (C o - C t ) .V 

m (2.4) 




Hoặc: 

(2.5) 

Trong đó: 

q, A là dung lượng hấp phụ (mg/g hoặc mmol/g và %), 

C0 là nồng độ kim loại trong dung dịch ban đầu (mg/l hoặc mmol/l), 

Ct là nồng độ kim loại sau khi hấp phụ ( mg/l hoặc mmol/l), 

V là thể tích dung dịch kim loại hấp phụ (l), 

m là khối lượng chất lượng hấp phụ (g). 

2.2.5.2. Xây dựng đường đẳng nhiệt hấp phụ của La 3+ và Pr 3+ 

* Khảo sát ảnh hưởng của pH đến khả năng hấp phụ của PHA đối với 

La 3+ , Pr 3+ 

Lấy 5ml dung dịch La 3+ , Pr 3+ 0,05M cho lần lượt vào các bình định mức 

50ml, sau đó điều chình pH của từng dung dịch trong khoảng từ 3 đến 7 bằng 

NaOH loãng và dung dịch HNO3 loãng. Sau khi điều chỉnh pH, thêm 1ml 

đệm axetat để ổn định pH, rồi tiến hành định mức đến vạch định mức 50, rồi 

cho ra bình tam giác có chứa 0,3g nhựa. Tiến hành khuấy bằng máy khuấy từ 

ở nhiệt độ 25 0 C. Thời gian khuấy trong 4 giờ, khi kết thúc phản ứng lọc nhựa 

lấy dung dịch còn lại đem đo quang và đo ICP để xác định nồng độ cân bằng 

và tính độ hấp phụ. 

* Khảo sát thời gian đạt cân bằng phản ứng hấp phụ của PHA đối với 


Lấy 5ml dung dịch La 3+ , Pr 3+ 0,05M cho lần lượt vào các bình định mức 

50ml, sau đó điều chỉnh pH của các dung dịch về pH tối ưu đã khảo sát ở 

phần trên, sử dụng đệm axetat để ổn định pH rồi thêm nước cất đến vạch định 

mức. Tiến hành hấp phụ bằng 0,3g nhựa PHA, khuấy các dung dịch bằng máy 




khuấy từ ở 25 0 C trong các khoảng thời gian 30, 60, 70, 80, 90, 120, 180 phút. 

Lọc nhựa, xác định nồng độ của các ion trong dung dịch sau khi hấp phụ bằng 

phương pháp đo quang thuốc thử arsenazo III 10 -4 M, thời gian tạo phức trong 

30 phút. Xác định được giá trị A thay vào phương trình đường chuẩn tính 

được nồng độ cân bằng, rồi chọn khoảng thời gian tối ưu cho phản ứng. 

* Khảo sát dung lượng hấp phụ cựu đại của nhựa đối với La 3+ và Pr 3+ 

Hút các dung dịch ion La 3+ , Pr 3+ với các thể tích tương ứng với nồng độ 

tăng dần từ 200 đến 1000mg/l điều chỉnh pH đến pH tối ưu đã khảo sát ở 

phần trên, sử dụng đệm axetat để ổn định pH, rồi thêm nước cất đến vạch định 

mức 50ml. Hấp phụ bằng 0,3g nhựa, khuấy trên máy khuấy từ trong khoảng 

thời gian đã khảo sát ở phần trên. Sau khi hấp phụ xong lọc nhựa đem dung 

dịch còn lại đi đo quang xác định nồng độ cân bằng từ đó tính được dung 

lượng hấp phụ đối với từng ion. 

Lượng chất bị hấp phụ được tính như là hiệu số nồng độ đầu và nồng độ 

cân bằng trong các thể tích như nhau của dung dịch. Theo các dữ kiện thực 

nghiệm ta xây dựng đồ thị sự phụ thuộc khối lượng chất bị hấp phụ và nồng 

độ cân bằng của nó trong dung dịch. 

Sự hấp phụ trên vật xốp từ dung dịch loãng được mô tả bằng phương 

trình thực nghiệm Freundlich và Langmuir. 




2.2.6. Động học quá trình giải hấp để thu hổi ion KLĐH 

2.2.6.1. Ảnh hưởng dung môi đến khả năng giải hấp 

Để nghiên cứu ảnh hưởng của các dung môi HCl 0,5M, đệm axetat (pH 

= 4) đến quá trình giải hấp ion KLĐH. Chúng tôi xác định hiệu suất của quá 

trình giải hấp theo công thức sau: 

H = C t ′ 

C′ × 100% 

0 

′ 

Trong đó: C 0 là nồng độ ion KLĐH hấp phụ vào nhựa PHA (mg/l) 

′ 

C t là nồng độ ion KLĐH đã giải hấp ra trong dung dịch (mg/l) 

Dung môi nào đạt hiệu suất giải hấp càng cao tức là lượng ion KLĐH đã 

giải hấp ra trong dung dịch càng lớn và dung môi đó được coi là tối ưu. 




CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 

3.1. Một số đặc điểm của nhựa poly(hydroxamic axit) 

Trong thành phần nhựa PHA chứa nhóm chức chính là –CONHOH 

nhưng trong quá trình phản ứng nhóm này đã bị thủy phân một phần tạo thành 

nhóm –COOH. Nhưng gốc –COOH lại không tốt cho quá trình hấp phụ, vì 

vậy cần xác định và khống chế lượng –COOH ở hàm lượng thấp nhất. 

Kết quả xác định hàm lượng các nhóm chức trong nhựa PHA như sau: 

- Tổng hàm lượng 2 nhóm (-COOH và –CONHOH) là 13,25 (mmol/g). 

- Hàm lượng nhóm –COOH là 1,035 (mmol/g) 

- Hàm lượng nhóm –CONHOH là 12,215 (mmol/g) (bằng tổng hàm 

lượng 2 nhóm trừ đi hàm lượng nhóm –COOH) 

Trong quá trình hấp phụ cột thì việc xác định độ hấp thụ nước của nhựa 

là rất quan trọng và cần thiết. Nhựa đã được ngâm nước và xác định được độ 

hấp thụ nước của nhựa đạt khoảng 10%, hầu như không hấp thụ nước. 

Nhựa PHA có diện tích bề mặt riêng theo BET là SBET = 85,112 m 2 /g và 

thể tích lỗ xốp tổng là 0,21 ml/g. Ta thấy nhựa PHA có diện tích bề mặt riêng 

lớn chứng tỏ kích thước hạt nhỏ và sự phân bố lỗ xốp tập trung cho thấy hạt 

tương đối đồng nhất. 

3.2. Phổ hấp thụ của phức các dung dịch ion KLĐH 

Kết quả đo phổ hấp thụ của các dung dịch La 3+ , Pr 3+ với arsenazo III, 

được trình bày trong các hình 3.1 và 3.2. 




Hình 3.1. Phổ hấp thụ của La 3+ với arsenazo III 

Hình 3.2. Phổ hấp thụ của Pr 3+ với arsenazo III 




Từ hình vẽ ta thấy, phức của La 3+ với arsenazo III có λmax = 655 nm, và 

phức của Pr 3+ với arsenazo III λmax = 656 nm. Vì vậy, trong các phép đo sau 

em chọn λmax = 655nm đối với La 3+ và λmax = 656nm đối với Pr 3+ . 

3.3. Xây dựng đường chuẩn của La 3+ và Pr 3+ 

Pha các dung dịch La(NO3)3 với các nồng độ khác nhau từ dung dịch 

chuẩn 0,05M. Pha dung dịch gồm HNO3 1%, dùng đệm axetat để điều chỉnh 

pH = 4,75, thêm thuốc thử arsenazo III để làm mẫu trắng. Tiến hành đo mật 

độ quang của từng dung dịch. Dựng đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của mật độ 

quang vào nồng độ kết quả thu được ở bảng 3.1. Từ bảng số liệu này ta xây 

dựng đường chuẩn của La 3+ (Hình 3.3). 

Pha các dung dịch Pr(NO3)3 với các nồng độ khác nhau từ dung dịch 

chuẩn 0,05M. Pha dung dịch HNO3 1% làm mẫu trắng. Tiến hành đo mật độ 

quang của từng dung dịch. Dựng đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc mật độ quang 

vào nồng độ kết quả thu được ở bảng 3.2. Từ số liệu này ta xây dựng đường 

chuẩn của Pr 3+ (Hình 3.4). 

Bảng 3.1. Sự phụ thuộc của mật độ quang vào nồng độ (C0) của La 3+ 

1 2 3 4 5 6 7 

C0 (M) 

10 -4 2,5.10 -4 5.10 -4 7,5.10 -4 10 -3 2,5.10 -3 5.10 -3 

A 0,224 0,254 0,292 0,343 0,396 0,623 0,965 




Hình 3.3. Đường chuẩn của La 3+ 

Bảng 3.2. Sự phụ thuộc của mật độ quang (A) vào nồng độ (C0) của 

Pr 3+ 

1 2 3 4 5 6 7 

C0 (M) 10 -4 2,5.10 -4 5.10 -4 7,5.10 -4 10 -3 2,5.10 -3 5.10 -3 

A 0,018 0,026 0,032 0,038 0,042 0,065 0,115 




Hình 3.4. Hình Đường chuẩn của Pr 3+ 

3.3. Động học quá trình hấp phụ của dung dịch ion KLĐH bằng nhựa 

PHA 

3.3.1. Ảnh hưởng của độ pH đến khả năng hấp phụ của nhựa 

Tiến hành hấp phụ 50ml dung dịch La 3+ , Pr 3+ bằng 0,3g nhựa ở các pH 

khác nhau trong thời gian 90 phút đối với La 3+ và 120 phút đối với Pr 3+ . Sau 

khi hấp phụ hoàn toàn đem dung dịch đi lọc, tiến hành đo quang và đo ICP để 

xác định nồng độ ion còn lại sau hấp phụ từ đó tính ra độ hấp phụ. Kết quả 

được trình bày trong bảng 3.5 và 3.6. Từ bảng số liệu vẽ đồ thị thể hiện sự 

ảnh hưởng của pH đến độ hấp phụ trong hình 3.5. 




Bảng 3.3. Kết quả nồng độ La 3+ sau hấp phụ theo 2 phương pháp 

pH Đường chuẩn ICP 

3 1,71.10 -3 1,69.10 -3 

4 1,48.10 -3 1,51.10 -3 

5 1,22.10 -3 1,23.10 -3 

6 1,01.10 -3 0,99.10 -3 

7 1,3.10 -3 1,31.10 -3 

Bảng 3.4. Kết quả nồng độ Pr 3+ sau hấp phụ theo 2 phương pháp 

pH Đường chuẩn ICP 

3 4,2.10 -3 4,26.10 -3 

4 4,15.10 -3 4,13.10 -3 

5 4,05.10 -3 4,08.10 -3 

6 3,9.10 -3 3,87.10 -3 

7 3,8.10 -3 3,82.10 -3 

Qua bảng số liệu 3.3 và 3.4 cho thấy, kết quả nồng độ La 3+ và Pr 3+ xác 

định theo 2 phương pháp khác nhau là tương đối như nhau. Trên thực tế 

phương pháp ICP là phương pháp hiện đại và chính xác nhất mà kết quả cho 

thấy cũng tương đối với kết quả của phương pháp đường chuản, vì vậy ta có 

thể sử dụng phương pháp đường chuẩn để xác định nồng độ các ion trong các 

thí nghiệm tiếp theo. 

Bảng 3.5. Ảnh hưởng của pH đến khả năng hấp phụ của nhựa với La 3+ 

pH C0 (M) Ccb (M) q(mmol/g) H (%) 

3 0,005 1,71.10 -3 0,548 65,8 




4 0,005 1,48.10 -3 0,587 70,4 

5 0,005 1,22.10 -3 0,63 75,6 

6 0,005 1,01.10 -3 0,665 79,8 

7 0,005 1,3.10 -3 0,617 74 

Bảng 3.6. Ảnh hưởng của pH đến khả năng hấp phụ của nhựa với Pr 3+ 

pH C0 (M) Ccb (M) q(mmol/g) H (%) 

3 0,005 4,2.10 -3 0,113 16 

4 0,005 4,15.10 -3 0,142 17 

5 0,005 4,05.10 -3 0,158 19 

6 0,005 3,9.10 -3 0,183 22 

7 0,005 3,8.10 -3 0,2 24 




Hình 3.5. Ảnh hưởng của pH đến khả năng hấp phụ của nhựa đối với 


Từ số liệu thực nghiệm thể hiện trong bảng 3.5, 3.6 và hình 3.5, ta thấy 

trong khoảng pH khảo sát (3,00 ÷ 7,00), đối với La 3+ pH trong khoảng từ 3 – 6 

thì độ hấp phụ tăng nhanh, khi pH tăng thêm thì độ hấp phụ lại giảm đi, còn 

đối với Pr 3+ thì độ hấp phụ tăng theo chiều tăng của độ pH nhưng tăng chậm 

và đạt cực đại đạt khi pH = 7. Điều này có thể giải thích như sau: Trong môi 

trường axit mạnh (pH thấp), các phần tử của chất hấp phụ và chất bị hấp phụ 

đều được tích điện (+) bởi vậy lực tương tác giữa các phần tử là lực đẩy tĩnh 

điện, bên cạnh đó khi nồng độ ion H + hiện tại cao sẽ xảy ra sự cạnh tranh với 

các cation kim loại trong quá trình hấp phụ nên làm giảm hiệu suất hấp phụ. 

Tương tự, khi pH tăng, nồng độ ion H + giảm, trong khi nồng độ cation kim 




loại gần như khôngđổi và sự hấp phụ cation kim loại có thể giải thích giống 

sự trao đổi phản ứng H + - M 2+ (M: kim loại). 

Vì vậy, đối với La 3+ chọn pH = 6, đối với Pr 3+ chọn pH = 7 là các giá trị 

pH tối ưu sẽ được sử dụng trong các thí nghiệm tiếp theo. 

3.3.2. Ảnh hưởng của thời gian đến độ hấp phụ 

Để khảo sát ảnh hưởng của thời gian tới độ hấp phụ, ta sử dụng 0,3 g 

nhựa để hấp phụ 50ml chứa ion KLĐH điều chỉnh pH về pH tối ưu bằng đệm 

axetat khuấy trong thời gian nhất định. Kết quả thu được được trình bày 

trong bảng 3.7 và ảnh hưởng của thời gian đến độ hấp phụ được thể hiện 

trong hình 3.6. 

Bảng 3.7. Ảnh hưởng của thời gian tới độ hấp phụ 

Thời 

La 3+ Pr 3+ 

gian 

(phút) 

C0 

(M) 

Ccb (M) 

q 

(mg/g) 

H 

(%) 

C0 

(M) 

Ccb (M) 

q 

(mg/g) 

H 

(%) 

30 5.10 -3 2.10 -3 69,5 60 5.10 -3 4,3.10 -3 16,45 14 

60 5.10 -3 1,6.0 -3 78,76 68 5.10 -3 4,15.10 -3 19,98 17 

70 5.10 -3 1,4.10 -3 83,4 72 5.10 -3 4,12.10 -3 20,68 17,6 

80 5.10 -3 1,3.10 -3 85,72 74 5.10 -3 4,1.10 -3 21,15 18 

90 5.10 -3 1,2.10 -3 88,03 76 5.10 -3 3,9.10 -3 25,85 22 

120 5.10 -3 1,2.10 -3 88,03 76 5.10 -3 3,8.10 -3 28,2 24 

180 5.10 -3 1,2.10 -3 88,03 76 5.10 -3 3,8.10 -3 28,2 24 




Hình 3.6. Ảnh hưởng của thời gian đến độ hấp phụ 

Qua các số liệu thực nghiệm trong bảng 3.7 và hình 3.6 cho thấy, thời 

gian phản ứng(thời gian tiếp xúc của nhựa với ion KLĐH) càng tăng thì nồng 

độ ion kim loại còn lại trong dung dịch càng giảm và đến một khoảng thời 

gian nhất định đối với từng ion nồng độ ion còn lại trong dung dịch không đổi 

biểu hiện hấp phụ đã đạt đến cực đại. Vì vậy, đối với La 3+ em chọn thời gian 

tối ưu là 90 phút, còn đối với Pr 3+ là 120 phút là thời gian nghiên cứu các thí 

nghiệm tiếp theo. 




3.3.3. Ảnh hưởng của nồng độ ion kim loại đến độ hấp phụ của nhựa. 

Dạng đường cong hấp phụ do cơ chế hấp phụ quyết định, đường đẳng 

nhiệt hấp phụ có thể mô tả thông qua nhiều dạng phương trình đẳng nhiệt. 

Chúng tôi chọn khảo sát dạng đường đẳng nhiệt Freundlich và Langmuir. 

Tiến hành thí nghiệm hấp phụ 50 ml dung dịch La 3+ và Pr 3+ có nồng độ khác 

nhau bằng 0,3g PHA. 

3.3.3.1. Lantan (III) 

Kết quả khảo sát ảnh hưởng của nồng độ ion La 3+ trong dung dịch đến 

độ hấp phụ được trình bày trong bảng 3.8 và các hình 3.7, 3.8, 3.9. 

Bảng 3.8. Độ hấp phụ của La 3+ tại các nồng độ khác nhau. 

1 2 3 4 5 6 

C0 (mg/l) 200 300 500 700 900 1000 

Ccb (mg/l) 13,9 28,74 69,5 166,8 347,5 444,8 

q(mg/g) 31,02 45,21 71,75 88,87 92,08 92,53 




Hình 3.7. Đường đẳng nhiệt hấp phụ La 3+ 

Từ hình vẽ, ta thấy khi nồng độ La 3+ tăng thì độ hấp phụ cũng tăng, và ở 

nồng độ thấp thì độ hấp phụ tăng nhanh hơn so với nồng độ cao và khi tăng 

nồng độ đến 1000mg/l thì hấp phụ đạt cân bằng, độ hấp phụ hầu như không 

thay đổi. 




Hình 3.8. Đường đẳng nhiệt Freundlich dạng tuyến tính của ion La 3+ 

Hình 3.9. Đường đẳng nhiệt Langmuir dạng tuyến tính của ion La 3+ 

Khi xây dựng đường đẳng nhiệt hấp phụ theo Freundlich và Langmuir ta 

thấy dạng đường đẳng nhiệt của La 3+ phù hợp với đường đẳng nhiệt Langmuir 




(R 2 = 0,999) hơn so với đường đẳng nhiệt Freundlich (R 2 = 0,903). Dựa vào 

phương trình đường thẳng tổng quát của mô hình đẳng nhiệt hấp phụ 

Langmuir (1.4) và phương trình thực nghiệm trong hình 3.9 ta có thể tính 

được dung lượng hấp phụ cực đại như sau: 

→ 4,807 = 444,8 

q max 

+ 0,287 → q max = 98,41 (mg/g) 

→ b = 2,92.10 -3 

Dung lượng hấp phụ cực đại và hằng số Langmuir của La 3+ lần lượt bằng 

98,41 (mg/g) và 2,92.10 -3 

3.3.3.2. Praseodym (III) 

Kết quả khảo sát ảnh hưởng của nồng độ đến độ hấp phụ của nhựa được 

trình bày trong bảng 3.9 và các hình 3.10, 3.11, 3.12. 

Bảng 3.9. Độ hấp phụ của Pr 3+ tại các nồng độ khác nhau 

1 2 4 5 6 7 

C0 (mg/l) 100 300 500 700 900 1000 

Ccb (mg/l) 11,62 63,72 125 235,54 418,992 516,64 

q(mg/g) 14,73 39,38 62,5 77,41 80,168 80,56 




Hình 3.10. Đường đẳng nhiệt hấp phụ Pr 3+ 

Từ hình 3.10, ta nhận thấy độ hấp phụ tăng khi tăng nồng độ Pr 3+ và ở 

nồng độ Pr 3+ thấp, độ hấp phụ tăng nhanh hơn so với nồng độ Pr 3+ cao. 




Hình 3.11. Đường đẳng nhiệt Freundlich dạng tuyến tính của ion Pr 3+ 

Hình 3.12. Đường đẳng nhiệt Langmuir dạng tuyến tính của ion Pr 3+ 




Dựa vào số liệu thực nghiệm cho thấy mô hình đẳng nhiệt hấp phụ 

Langmuir mô tả khá tốt sự hấp phụ của nhựa đối với ion La 3+ . Khi xây dựng 

đường đẳng nhiệt hấp phụ theo Freundlich và Langmuir ta thấy dạng đường 

đẳng nhiệt của Pr 3+ phù hợp với đường đẳng nhiệt Langmuir (R 2 = 0,995) hơn 

so với đường đẳng nhiệt Freundlich (R 2 = 0,941). Theo phương trình đẳng 

nhiệt hấp phụ Langmuir (1.4) và phương trình thực nghiệm trong hình 3.12, 

tương tự với cách tính của lantan ta tìm được dung lượng hấp phụ tối đa đối 

với Pr 3+ là 90,4 mg/g. 




3.4. Động học quá trình giải hấp phụ 

3.4.1. Ảnh hưởng của dung môi rửa giải tới quá trình giải hấp 

Kết quả khảo sát ảnh hưởng của dung môi rửa giải tới quá trình giải hấp 

ion La 3+ và Pr 3+ được trình bày trong bảng 3.10, 3.11 và hình 3.13, 3.14. 

Bảng 3.10. Ảnh hưởng của dung môi tới quá trình giải hấp La 3+ 

Thời 

gian 

(phút) 

Dung môi HCl 0,5M Đệm axetat pH = 4 

C 0 

′ 

(mg/l) C t 

′ 

(mg/l) H (%) C 0 

′ 

(mg/l) C t 

′ 

(mg/l) H (%) 

10 555,2 20,88 3,76 555,2 139 25,04 

20 555,2 23,98 4,32 555,2 173,75 31,3 

30 555,2 27,04 4,87 555,2 239,12 43,07 

40 555,2 29,65 5,34 555,2 312,8 55,34 

50 555,2 34,81 6,27 555,2 361,49 65,11 

60 555,2 39,86 7,18 555,2 435,94 78,52 

70 555,2 41,36 7,45 555,2 500,46 90,14 

80 555,2 41,58 7,49 555,2 518,2 93,73 

90 555,2 41,58 7,49 555,2 527,77 95,06 

Từ bảng số liệu 3.10, ta thấy rằng khả năng gải hấp của đệm axetat pH = 

4 tốt hơn so với axit HCl 0,5M đối với La 3+ . Nồng độ giải hấp ra tăng nhanh 

trong khoảng thời gia từ 50 – 70 phút. 




Bảng 3.11. Ảnh hưởng của dung môi tới quá trình giải hấp Pr 3+ 

Thời 

gian 

(phút) 

Dung môi HCl 0,5M Dung môi đệm axetat pH = 4 

C0 ’ (M) Ct ’ (M) H(%) C0 ’ (M) Ct ’ (M) H (%) 

10 483,36 98,32 20,34 483,36 172,75 35,74 

20 483,36 132,49 27,41 483,36 186,82 38,65 

30 483,36 178,75 36,98 483,36 204,9 42,39 

40 483,36 216,5 44,79 483,36 235,25 48,67 

50 483,36 253,72 52,49 483,36 260,92 53,98 

60 483,36 297,46 61,54 483,36 321,1 66,43 

70 483,36 352,76 72,98 483,36 378,28 78,26 

80 483,36 365,76 75,64 483,36 388,77 80,43 

90 483,36 365,76 75,64 483,36 388,77 80,43 

Từ kết quả thực nghiệm trong bảng 3.11, ta nhận thấy rằng khả năng giải 

hấp của 2 dung môi đều khá tốt đối với Pr 3+ . 

Qua 2 bảng 3.10 và 3.11, ta thấy độ chọn lọc của HCl 0,5M đối với Pr 3+ 

là tốt hơn so với La 3+ , vì vậy trong các quá trình tách, chiết tiếp theo ta có thể 

sử dụng HCl 0,5M để thu được Pr 3+ tốt nhất. 




KẾT LUẬN 

Sau một thời gian nghiên cứu tại Viện Hóa học, Viện Hàn lâm KH&CN 

Việt Nam, em đã thu được một số kết qua sau: 

1. Lập được đường chuẩn của La 3+ và Pr 3+ sử dụng trong phương pháp 

trắc quang để xác định nồng độ 2 kim loại trên. 

2. Khảo sát được các điều kiện tối ưu trong quá trình hấp phụ La 3+ : 

- Độ pH của dung dịch: pH = 6 

- Thời gian hấp phụ: t = 90 phút 

- Nồng độ tối ưu: C = 1000mg/l 

- Nhiệt độ: t 0 = 25 0 C 

- Dung lượng hấp phụ cực đại: qmax = 98,41mg/g 

3. Khảo sát được các điều kiện tối ưu trong quá trình hấp phụ Pr 3+ : 

- Độ pH của dung dịch: pH = 7 

- Thời gian hấp phụ: t = 120 phút 

- Nồng độ tối ưu: C = 1000mg/l 

- Nhiệt độ: t 0 = 25 0 C 

- Dung lượng hấp phụ cực đại: qmax = 90,4 mg/g 

4. Bước đầu khảo sát được dung môi trong quá trình giải hấp: 

- Đối với La 3+ sử dụng dung môi là đệm axetat pH = 4 

- Đối với Pr 3+ sử dụng dung môi là HCl 0,5M 




TÀI LIỆU THAM KHẢO 

Tài liệu Tiếng Việt 

1. Đặng Vũ Minh, Lưu Minh Đại (1999), Báo cáo một số kết quả ứng 

dụng vi lượng đất hiếm trong nông nghiệp, Trung tâm Khoa học Tự nhiên và 

Công nghệ Quốc gia, Hà Nội. 

2. Lưu Minh Đại, Đặng Vũ Minh (2003), Phân chia và ứng dụng đất 

hiếm, Tuyển tập 10 năm thành lập Viện Khoa học Vật liệu, Hà Nội. 

3. Trần Văn Trị (1998), Tài nguyên khoáng sản Việt Nam, tập IV, Viện 

Nghiên cứu Địa chất và Khoáng sản, Bộ Công nghiệp. 

4. Lê Hùng (2005), Giáo trình hóa học phức chất các nguyên tố đất hiếm, 

Khoa Hóa học, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà 

Nội. 

5. Hoàng Nhuận (2005), Nghiên cứu điều kiện tách riêng rẽ Xeri, 

Lantan, Praseodim, Neodim từ tinh quặng đất hiếm Đông Pao, Luận án Tiến 

Sĩ Hóa học, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội. 

6. Hồ Viết Quý (2002), Chiết tách, phân chia, xác định chất bằng dung 

môi hữu cơ, tập 2, NXB KH&KT Hà Nội. 

7. Lê Văn Cát (2002), Hấp phụ và trao đổi ion trong kĩ thuật xử lý nước 

thải, Nhà xuất bản Thống kê Hà Nội. 

8. Lê Văn Cát (1999), Cơ sở hóa học và kĩ thuật xử lý nước, Nhà xuất 

bản Thanh niên Hà Nội. 

9. Nguyễn Đình Huề (2000), Hóa lí, Tập II, Nhà xuất bản Giáo dục. [6]. 

Phạm Luận (1998), Cơ sở lý thuyết của phương pháp phân tích phổ phát xạ và 

phổ hấp thụ nguyên tử, Phần II, Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc 

gia Hà Nội. 




10. Trần Văn Nhân, Nguyễn Thạc Sửu, Nguyễn Văn Tuế (2004), Giáo 

trình hóa lí, Tập II , Nhà xuất bản Giáo dục 

Tài liệu Tiếng Anh 

11. B.Bharat (2004), Handbook of nanotechnology, Springer. 

12. K.C. Patil, M.S. Hegde, T. Rattan, S.T. Aruna (2004, Chemistry of 

nanocrystalline oxide materials, combustion synthesis, properties and 

application, World Scientific Publishing Co.Pte.Ltd. 

13. W.A. Rambeck (2006), The Effect of Race Earth Elements on 

Growth Perfofmance, Tibia Minerralization and Blood Serum of Janpanese 

Quails, Iran. 

14. P.M.B. Pillai (2000), Naturally Occurring Radioactive Materials in 

the Extraction and processing of Rare Earths, Indian Rare Earths Ltd. 

15. S. Hossein Hosseini et al, “The Synthesis of Poly(Hydroxamic Acid) 

and Its Metal Complexes”, Iranian .JournaI of Polymer Science and 

Technology Vol4 No 2 (1995). 

16. A. J. DOMB., CRAVALHO. The Synthesis of Poly(hydroxamic 

Acid) fromPoly(acrylamide). 

17. Berry, William Wesley, “Process for fractionating a mixture of rare 

earth metal by ion exchange”, Patent EP0335538A2. 

18. D.Gherman (2010), Organothiophosphoric ligands – Agents for 

metal ions separation, PhD, Faculty of chemistry and chemical engineering, 

Babes – Bolyal university. 

19. O.A.E. Desouky (2006), Liquid-liquid extraction of rare earth 

elements from sulfuric acid solutions, Degree of Ph.D, Depaterment of 

chemistry, university of Leeds. 




315 

20.S. R. Kayasth, H.B. Desai, Analytica Chimica Acta, 219 (1989) 313- 

21. Zbigniew Hubick, “Studies on selective separation of Sc(III) from 

rare earth elements on selective ion-exchangers”, HydrometallurgyVolume 

23, Issues 2-3, January 1990, Pages 319-331. 

22. Farhat Waqar, “Preconcentration of Rare Earth Elements in 

Seawater with Chelating Resin Having Fluorinated - Diketone Immobilized 

on Styrene Divinyl Benzene for their Determination by ICP-OES”, Journal of 

the Chinese Chemical Society, 2009, 56, 335-340. 

23. Wuxiangmei et al, “Studies on the absorption of Amino Metylene 

phosphonic acid resin for Homium (III)”, Journal of rare earth, Vol 21, No. 6, 

Dec. 2003, p.613. 

24. Chang Heon Lee, “A chelating resin containing 4-(2- 

thiazolylazo)resorcinol as the functional group. Chromatographic application 

to the preconcentration and separation of some trace metal ions including 

uranium”, Analytica Chimica ActaVolume 351, Issues 1-3, 30 September 

1997, Pages 57-63. 

25. Moore, “Selective separation of rare earth elements by ion exchange 

in an iminodiaxetic resin”, US006093376A, Jul.25,2000 

26. Taek Seung Lee, “Formation of Metal Complex in a 

Poly(hydroxamic acid) Resin Bead”, Fibers and Polymers 2001, Vol.2, No.1, 

13-17 

27. P. Selvi, “Gallium Recovery from Bayer’s Liquor Using Hydroxamic 

Acid Resin”, Central ElectroChemical Research Institute, Karaikudi 630 006, 

India, 2003. 




28. Dawood M. Mohammed, “Separation of Uranium from Neodymium 

in a Mixture of Their Oxides”, Analyst August, 1987, VOL. 112. 

29. Dursun Saraydin et al, “Uranyl ion binding properties of 

poly(hydroxamic acid)Hydrogels”, Polymer Bulletin 47, 81–89 (2001). 

30. Karl A. Gschneidner et al, “Handbook on the Physics and 

Chemistry of Rare Earths”, Elsevier, 1995.

Nghiên cứu quá trình hấp phụ nguyên tố đất hiếm Lantan (La) và Praseodym (Pr) bằng nhựa poly (hydroxamic axit)

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?