Λευκωμα 25 χρόνια

25 XΡΟΝΙΑ ΙΑΣΩ
«Ο ΑΡΙΘΜΌΣ
ΝΕΟΓΝΏΝ ΣΤΟ ΙΑΣΩ
ΠΟΥ ΕΞΕΤΆΖΟΝΤΑΙ
ΜΕ SCREENING
ΑΚΟΗΣ ΕΊΝΑΙ Ο
ΜΕΓΑΛΎΤΕΡΟΣ ΣΤΗΝ
ΕΛΛΆΔΑ»
Ο Σταύρος Κορρές, Καθηγητής
Νευροωτολογίας - Ακοολογίας Πανεπιστημίου
Αθηνών, και η ομάδα του έχουν αφοσιωθεί
στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των
προβλημάτων ακοής των παιδιών.
Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ του παιδοακοολογικού τμήματος του Μαιευτηρίου ΙΑΣΩ
χρονολογείται από το 1996, δηλαδή από τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του
Μαιευτηρίου.
Η ακοή είναι από τις πιο σημαντικές αισθήσεις και παίζει καθοριστικό ρόλο
στην ανάπτυξη της ομιλίας. Περίπου 1 στα 1.000 παιδιά που γεννιούνται
πάσχουν από πολύ μεγάλου βαθμού νευροαισθητήρια βαρηκοΐα (κωφαλαλία),
κάτι που έχει πολλαπλές επιπτώσεις. Η έγκαιρη διάγνωση των διαταραχών
ακοής συμβάλλει στην άμεση αντιμετώπιση, που αποτελεί βασική προϋπόθεση
όχι μόνο για τη βασική ανάπτυξη της ομιλίας, αλλά και για την ομαλή ψυχική,
μαθησιακή και κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού.
Σημαντικός σταθμός έγκαιρης διάγνωσης της παιδικής βαρηκοΐας είναι το
1993, όταν για πρώτη φορά παγκοσμίως εφαρμόστηκε καθολικά σε όλον
τον νεογνικό πληθυσμό του Rhode Island της Νεας Υόρκης (screening) η
εξέταση των Ωτοακουστικών Eκπομπών (OAE’s), η οποία ελέγχει εάν η
λειτουργία του έσω ωτός (κοχλίας) είναι φυσιολογική ή όχι, εάν δηλαδή το
νεογνό έχει πρόβλημα ακοής. Η εξέταση είναι απλή στην εφαρμογή της,
ανώδυνη, αντικειμενική και αξιόπιστη, πραγματοποιείται με επιτυχία τις
πρώτες ημέρες γέννησης του παιδιού, δεν προσδιορίζει όμως το μέγεθος
του προβλήματος.
Οι Ωτοακουστικές Eκπομπές εφαρμόστηκαν καθολικά σε όλον τον νεογνικό
πληθυσμό για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 1996 στο Μαιευτήριο ΙΑΣΩ,
που ήταν από τα πρώτα θεραπευτήρια στην Ευρώπη τα οποία εφάρμοσαν
το screening αυτό και το μοναδικό στην Ελλάδα για περίπου 10 χρόνια.
Από τις αρχές του 2000, μια νέα εξέταση screening προστέθηκε στον μαζικό
έλεγχο ακοής των νεογνών: τα Αυτόματα Ακουστικά Προκλητά Δυναμικά
του Εγκεφαλικού Στελέχους (a-ABR), τα οποία ελέγχουν και το ακουστικό
Ο αριθμός νεογνών στο
ΙΑΣΩ που εξετάζονται με
το πρόγραμμα screening είναι
ο μεγαλύτερος στην Ελλάδα
και ένας από τους
μεγαλύτερους διεθνώς.
νεύρο. Το ΙΑΣΩ ήταν και πάλι στην πρώτη γραμμή όσον αφορά στην
εφαρμογή τους. Χρησιμοποιούνται σε ειδικές περιπτώσεις και συγκεκριμένα
σε περιστατικά που είναι αναγκαίο να ελεγχθεί η φυσιολογική λειτουργία
του ακουστικού νεύρου. Ο αριθμός νεογνών στο ΙΑΣΩ που εξετάζονται
με το πρόγραμμα screening είναι ο μεγαλύτερος στην Ελλάδα και ένας από
τους μεγαλύτερους διεθνώς.
Κατά τη διάρκεια εφαρμογής του προγράμματος screening στο Μαιευτήριο
ΙΑΣΩ, και συγκεκριμένα τη δεκαετία του 2000, συνάδελφοι και άλλο
βοηθητικό προσωπικό από άλλα νοσοκομεία και κλινικές επισκέφθηκαν
το Ακοολογικό μας Tμήμα, προκειμένου να εκπαιδευτούν στη χρήση των
μηχανημάτων και γενικά στη διαδικασία εφαρμογής του προγράμματος.
Επιπλέον, ως υπέυθυνος του τμήματος προσκλήθηκα επισήμως στην Κύπρο,
προκειμένου να μεταφέρω την εμπειρία μας σχετικά με την εφαρμογή
του συγκεκριμένου προγράμματος στην εκεί ομάδα, που προοριζόταν να
εφαρμόσει το πρόγραμμα screening στο νησί καθολικά, υπό την επίβλεψη
του Υπουργείου Υγείας της Κύπρου.
Παράλληλα, η εμπειρία μας αυτή διατυπώθηκε σε πληθώρα μελετών, οι
οποίες δημοσιεύτηκαν σε διεθνή ξενόγλωσσα περιοδικά, τόσο στην Ευρώπη
όσο και στην Αμερική (17 συνολικά). Αντίστοιχες δημοσιεύσεις έγιναν και
στον ελληνικό ιατρικό Τύπο (8 συνολικά). Επιπλέον, τα αποτελέσματα του
Τμήματος σε ερευνητικό επίπεδο ανακοινώθηκαν επανειλημμένως τόσο
στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό σε διεθνή συνέδρια (περισσότερα από
20). Δύο από αυτές τις ημερίδες έλαβαν χώρα στο Μαιευτήριο ΙΑΣΩ. Έχει
μάλιστα εκδοθεί ειδικός τόμος που περιλαμβάνει όλα αυτά τα στοιχεία, ο
οποίος βρίσκεται στη Βιβλιοθήκη του Μαιευτηρίου.
Με την έναρξη λειτουργίας του ΙΑΣΩ Παίδων, οι δραστηριότητες του
Παιδοακοολογικού Τμήματος επεκτάθηκαν και στην τελική διάγνωση.
Όπως προαναφέρθηκε, οι εξετάσεις screening OAE’s και a-ABR μας
πληροφορούν εάν το παιδί έχει φυσιολογική ακοή ή όχι. Εάν όμως τα
αποτελέσματα των εξετάσεων αυτών δεν είναι φυσιολογικά, δεν μπορεί να
προσδιοριστεί το μέγεθος της βαρηκοΐας, το οποίο μπορεί να είναι μικρό,
μεσαίο, μεγάλο ή πολύ μεγάλο (κωφαλαλία). Αυτή την τελική διάγνωση,
αυτό που ονομάζουμε ακουστικό ουδό, έρχονται να προσδιορίσουν άλλες
εξετάσεις που πραγματοποιούνται στο ΙΑΣΩ Παίδων και οι οποίες είναι τα
Ακουστικά Προκλητά Δυναμικά του Εγκεφαλικού Στελέχους (ABR) και
τα Ακουστικά Προκλητά Δυναμικά Σταθερού Ερεθίσματος (ASSR). Με τις
εξετάσεις αυτές επιτυγχάνεται ο αντικειμενικός προσδιορισμός της ακοής
του παιδιού και η δημιουργία ενός κατά προσέγγιση ακοογραφήματος, έτσι
ώστε να δρομολογηθεί αντίστοιχα και η αντιμετώπιση. Με βάση τον τελικό
διαγνωστικό έλεγχο, γνωρίζουμε και τον βαθμό της βαρηκοΐας του παιδιού,
οπότε ανάλογα επιλέγεται και ο τρόπος αντιμετώπισης. Εάν πρόκειται
για μικρού, μεσαίου ή μεγάλου βαθμού βαρηκοΐα, η ακοή του παιδιού θα
πρέπει να ενισχυθεί με ακουστικά βαρηκοΐας, ενώ εάν είναι πολύ μεγάλου
με κοχλιακό εμφύτευμα. Στο Παιδοακοολογικό Τμήμα του ΙΑΣΩ Παίδων,
ελέγχεται η ακοή σε παιδιά που: 1) έχουν αποτύχει στο αρχικό screening
της ακοής, 2) παρουσιάζουν καθυστέρηση στην ομιλία, 3) παρουσιάζουν
καθυστέρηση στην ψυχοκοινωνική ανάπτυξη, 4) παρουσιάζουν συχνές ωτίτιδες
και 5) μεγαλύτερα παιδιά στο πλαίσιο προληπτικού ελέγχου, συνήθως στην
προσχολική ηλικία.
Τέλος, θα πρέπει να αναφερθεί ότι το Παιδοακοολογικό Τμήμα του
Μαιευτηρίου και του ΙΑΣΩ Παίδων διαθέτει πλήρη και σύγχρονο ιατρικό
εξοπλισμό. •
50 51