Λευκωμα 25 χρόνια

25 XΡΟΝΙΑ ΙΑΣΩ
«Η ΔΙΑΤΉΡΗΣΗ
ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ
ΚΑΙ Η ΚΥΗΣΗ ΣΕ
ΑΣΘΕΝΕΊΣ ΜΕ
ΚΑΡΚΊΝΟ ΤΟΥ
ΜΑΣΤΟΎ ΕΊΝΑΙ
ΑΣΦΑΛΉΣ»
Ο Ιάκωβος Σούσης, MSc, FRCOG, Μαιευτήρας -
Γυναικολόγος, Ιατρός Αναπαραγωγής, αναλύει τα
στοιχεία που αφορούν την κύηση, μετά από διατήρηση
της γονιμότητας σε ασθενείς με καρκίνο του μαστού.
Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ μαστού αποτελεί τον συχνότερο καρκίνο των γυναικών.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι 125/100.000 γυναίκες θα αναπτύξουν καρκίνο
του μαστού κάποια στιγμή στη ζωή τους, ενώ κάθε χρόνο στις ΗΠΑ 25.000
γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία θα εμφανίσουν καρκίνο του μαστού.
Το γεγονός ότι οι γυναίκες για πολλούς λόγους (καριέρας, σπουδών,
οικονομικούς κ.ά.) αναβάλλουν την απόκτηση παιδιών, αλλά και το ότι ένα
ποσοστό 90% όσων ασθενήσουν από καρκίνο του μαστού θα υπερνικήσουν
τη νόσο, μας φέρνει αντιμέτωπους με την ευθύνη μας απέναντι σε έναν
σημαντικό αριθμό γυναικών που θέλουν να αποκτήσουν οικογένεια μετά
τη θεραπεία.
Δυστυχώς, πολλοί χημειοθεραπευτικοί παράγοντες και η ακτινοβολία ασκούν
βλαπτική επίδραση στα αποθέματα των ωαρίων, με αποτέλεσμα οι γυναίκες
που επιζούν του καρκίνου να είναι πολύ συχνά υπογόνιμες. Ευτυχώς, σήμερα
έχουν πολλές επιλογές διατήρησης της γονιμότητάς τους.
Παρά το γεγονός ότι τόσο η Ευρωπαϊκή όσο και η Αμερικανική Εταιρεία
Ογκολογίας, όπως και οι αντίστοιχες Εταιρείες Γονιμότητας και Στειρότητας,
έχουν εκδώσει οδηγίες που καλούν τους ιατρούς να παραπέμπουν τις γυναίκες
αυτές σε κέντρα γονιμότητας το ταχύτερο δυνατόν, ώστε να ενημερώνονται
Η εγκυμοσύνη σε ασθενείς με
καρκίνο, μετά από κατάλληλη
θεραπεία και παρακολούθηση,
δεν πρέπει να αποφεύγεται
ακόμη και στις περιπτώσεις
ορμονοεξαρτώμενου καρκίνου
του μαστού. Όπως έχουν δείξει
τα στοιχεία, τα παιδιά που γεννιούνται
είναι φυσιολογικά και
η πιθανότητα συγγενών ανωμαλιών
είναι στα ίδια ποσοστά με
τον γενικό πληθυσμό.
εγκαίρως για τη διατήρηση της γονιμότητάς τους, μελέτες έδειξαν ότι λιγότεροι
από το 50% των ιατρών ακολουθούν την οδηγία.
Όμως, όσο πιο γρήγορα παραπεμφθεί μία ασθενής τόσο περισσότερα ωάρια
ή έμβρυα καταψύχονται, σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία. Η διαδικασία
διατήρησης της γονιμότητας δεν προκαλεί σημαντικές καθυστερήσεις στη
χημειοθεραπεία και την ακτινοβολία και η ασθενής είναι ψυχολογικά πολύ
πιο δυνατή, προσβλέποντας στη μελλοντική χρήση των ωαρίων ή εμβρύων
της, για να αποκτήσει παιδιά όταν τελειώσουν οι θεραπείες και βγει νικήτρια
στη μάχη με τον καρκίνο.
Πριν από δύο χρόνια ξεκίνησε η συνεργασία μου με τη Β’ Κλινική Μαστού
του ΙΑΣΩ, με Διευθυντή τον χειρουργό μαστού Γρηγόρη Ξεπαπαδάκη, για
τη διατήρηση της γονιμότητας των ασθενών με καρκίνο του μαστού.
Συνολικά 18 ασθενείς παραπέμφθηκαν για να ενημερωθούν για τη διατήρηση
της γονιμότητάς τους. Από αυτές 15 προχώρησαν και υποβλήθηκαν σε 17
κύκλους εξωσωματικής γονιμοποίησης. Η μέση ηλικία των ασθενών ήταν
40,5 έτη (23-46), ενώ όλοι οι καρκίνοι ήταν ορμονοεξαρτώμενοι.
Οι 8 από τις ασθενείς ήταν έγγαμες και οι 7 όχι. Δύο υπεβλήθησαν σε διπλή
διέγερση στον ίδιο κύκλο. Όλες οι ασθενείς ακολούθησαν το πρωτόκολλο
διέγερσης των ωοθηκών με λετροζόλη (Femara) που παράγει καλά ωάρια,
ενώ τα οιστρογόνα παραμένουν στα επίπεδα ενός φυσιολογικού κύκλου
ή ελάχιστα παραπάνω από αυτά. Σημαντικό είναι, επίσης, το γεγονός ότι
η διέγερση ξεκινά οποιαδήποτε μέρα του κύκλου και δεν χρειάζεται να
χάσουμε χρόνο περιμένοντας την περίοδο.
Ο μέσος αριθμός των ωαρίων που πήραμε ήταν 8 (1-37). Στις έγγαμες ασθενείς
που έκαναν κατάψυξη εμβρύων, ο μέσος αριθμός ήταν 4 έμβρυα (1-5). Στις
μη έγγαμες ασθενείς που έκαναν κατάψυξη ωαρίων ο μέσος αριθμός ήταν
14 ωάρια (1-37).
Η ταχεία κατάψυξη εμβρύων και ωαρίων με τη μέθοδο της υαλινοποίησης
(vitrification) έχει ποσοστά επιτυχίας >95%. Τα υψηλότερα επίπεδα
οιστραδιόλης πριν από την ωοληψία ήταν κατά μέσο όρο 193,3 pg/ml, ίδιο
με του φυσικού κύκλου, ενώ μετά την ωοληψία ήταν τόσο χαμηλά όσο και
στην εμμηνόπαυση. Καμία ασθενής δεν παρουσίασε υπερδιέγερση των
ωοθηκών. Καμία χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία δεν καθυστέρησε.
Δύο άλλες επιλογές διατήρησης γονιμότητας είναι η χρήση GnRh αναλόγων
(Arvekap, Zoladex κ.ά.), που στην περίπτωση καρκίνου του μαστού προστατεύουν
τις ωοθήκες, αλλά και η μετακίνηση των ωοθηκών λαπαροσκοπικά και η
καθήλωσή τους εκτός του πεδίου ακτινοβολίας.
Η επιλογή της κρυοσυντήρησης ωοθηκικού ιστού ενδείκνυται για γυναίκες
που πρέπει να ξεκινήσουν άμεσα τη χημειοθεραπεία. Ο ιστός λαμβάνεται
λαπαροσκοπικά και στο μέλλον γίνεται αυτομεταμόσχευσή του στην πύελο,
επίσης λαπαροσκοπικά.
Η πρώτη μας κύηση
Η πρώτη μας ασθενής που έκανε χρήση των κατεψυγμένων ωαρίων της
είναι ηλικίας 39 ετών. Πρώτα έλαβε το πράσινο φως από την ομάδα των ‣
84 85