VBC magazine opmaak maart 2022

van het herenigde Duitsland verkozen. Als Oost-Duitse, jonge vrouw
paste ze perfect in het kabinet van bondskanselier Kohl. Twee jaar
na haar eerste voorzichtige stappen in de Duitse politiek werd
Merkel gebombardeerd tot minister van Vrouwen- en Jeugdzaken.
Toen al liet ze zich opmerken door in stilte te werken waarbij ze
tegelijkertijd respect oogstte voor haar dossier- en vakkennis. Ook na
de verkiezingen van 1994 bleef ze minister, ditmaal werd ze bevoegd
voor Milieu, Natuurbescherming en Reactorveiligheid, wederom – in
die tijd – geen zware portefeuille.
De jaren negentig werden in heel politiek Europa gekenmerkt door
schandalen (Mani Pulite in Italië, Spendenaffäre in Duitsland, Agusta
in België, …), waarbij talloze nationale en internationale politieke
krokodillen door de mand vielen. Zowel Lothar de Maizière als Helmut
Kohl moeten in die periode gedwongen het politieke toneel verlaten,
maar ook toenmalig CDU-voorzitter Wolfgang Schäuble komt
gehavend uit die periode. De politieke maagdelijkheid van Angela
Merkel komt haar nu goed van pas, en in 2000 werd ze met 96 procent
verkozen tot nieuwe voorzitter van de Duitse christendemocraten. Ze
belichaamde de nieuwe wind en de propere handen waar de Duitsers
naar snakten.
doorstaan. Wir schaffen das.’ In geen enkel ander Europees land
vragen zoveel vluchtelingen asiel aan. Het staat symbool voor Merkels
Wilkommenskultur. Merkel stimuleert andere landen om meer mensen
op te vangen. Sommigen volgen haar voorbeeld. Maar er klinkt niet
alleen maar gejuich, niet in de laatste plaats omdat Merkel dit op
eigen houtje besluit. Europese regeringsleiders verwijten haar dat ze
meer had moeten overleggen, ondanks de acute noodsituatie.
EUROPEES HERSTELFONDS
En dan hebben we nog corona. Het is Merkel die samen met de Franse
president Macron aandringt op een Europees herstelfonds van zo’n
750 miljard euro. Voor het eerst gaat Europa gezamenlijk schulden
aan, waarbij lidstaten garant staan. Maar niet iedereen is het daarmee
eens. Na dagen onderhandelen is er toch een akkoord. Ook weer na
Merkels roep om solidariteit.
Hoe dan ook, Merkels opvolger, Olaf Scholz, heeft grote voetsporen om
in te treden. Niet alleen omdat Duitsland qua bevolking en economie
de grootste van Europa is. De dossierkennis en ervaring van Merkel
zorgt ervoor dat ze werd gerespecteerd door haar politieke collega’s,
ook als ze het inhoudelijk niet met haar eens zijn.
BONDSKANSELIER
Wanneer toenmalig bondskanselier Gerhard Schröder in 2005
vervroegde verkiezingen uitschrijft, schuift de CDU Angela Merkel
naar voor als kandidaat-bondskanselier. De twee grote partijen SPD en
CDU sloten een monstercoalitie. Het kabinet-Merkel I was vertrokken,
waarvan velen dachten dat het een tussenkabinet zou zijn, maar wat
uiteindelijk het begin van een indrukwekkende rit zou worden. Niet in
het minst was ze op haar sterkst tijdens grote crisissen, met Europa
als rode draad.
© Unsplash
‘ALS DE EURO MISLUKT, MISLUKT EUROPA’
Ze mag zich na een paar jaar al opmaken voor een eerste grote
test, de Eurocrisis. Na de kredietcrisis in de VS raken banken over
de hele wereld in de problemen. Overheden moeten ze te hulp
schieten met honderden miljarden. En dus lopen ook in Europa de
staatsschulden op. Griekenland dreigt failliet te gaan, omdat zij hun
overheidsbegroting niet op orde hebben en omdat de tekorten groter
blijken dan dat het land eerder had gemeld. Als blijkt dat ook andere
landen hun schulden mogelijk niet meer kunnen betalen is het Griekse
probleem ook een Europees probleem. De Griekse economie is
weliswaar niet heel groot, maar ze betalen er wel met dezelfde munt
als een groot deel van Europa. En als die minder waard wordt, voelt
heel Europa dat, beseft ook Merkel. Onder impuls van Merkel wordt
onder andere een Europese Bankenautoriteit in het leven geroepen.
Griekenland krijgt steunpakketten en leningen die het land er weer
bovenop moeten krijgen. Maar niet zonder voorwaarden. Onder meer
Merkel eist dat Griekenland flink in z’n overheidsuitgaven snijdt.
‘WIR SCHAFFEN DAS’
Niet alleen in economische crises weet Merkel haar stempel te drukken.
Ook humanitair gezien heeft ze een gigantische invloed, vooral door
haar aanpak van de vluchtelingencrisis. Op het hoogtepunt van de
vluchtelingencrisis zegt Merkel dat ze klaarstaat om ontheemden
op te vangen. Met de historische woorden ‘We hebben al zo veel
- 101 -