Raak februari 2023

m a a n d b l a d v a n k w b
jaargang 76 • februari 2023
Achter
de potten
Een terugblik op de Kerst- en Driekoningentocht
Ken je de vriendelijkheidszenuw al?

Kwb Limburg zamelt 2.000
euro in voor De Warmste Week
Kwb-nieuws
Tien Limburgse kwb-afdelingen zamelden, elk op hun eigen manier, geld in voor De Warmste Week.
Daarom steunden ze organisaties die strijden tegen kansarmoede.
“De aanzet tot meedoen met De Warmste Week kwam er op
de vergadering van kwb Kiewit”, vertelt afdelingsondersteuner
Veronique. “Bestuurslid Georges had een brief ontvangen
van de gemeente met info over het initiatief en vroeg ‘doen we
hier iets mee?’. Ik was enthousiast, en heb dan samen met mijn
collega-ondersteuner Jo alle Limburgse afdelingen opgeroepen
om mee te doen met onze actie. Hoe ze geld wilden inzamelden,
kozen ze zelf: ze konden een aparte actie doen, tijdens een van
hun al geplande activiteiten geld inzamelen of geld uit de kas
doneren.”
Uiteindelijk namen tien afdelingen deel: Bolderberg, Heusden,
Kiewit, Tuilt, Boekt, Zolder, Berkenbos, Dilsen, Hechtel en
Tessenderlo. Er werd koffie verkocht tijdens een samenaankoop,
© JB Fotografie
© JB Fotografie
er werd geld ingezameld tijdens wandelingen en kooklessen, en
de opbrengst van activiteiten werd integraal geschonken. Zo
haalden de afdelingen samen 1.700 euro op, een bedrag dat door
kwb werd afgerond naar 2.000 euro.
Het geld werd door een uitgebreide delegatie van de verschillende
afdelingen gezamenlijk overhandigd aan het Glazen Huis, waar ze
zelfs mochten plaatsnemen naast journaalanker Riadh Bahri om
er meer over te vertellen.
Sterk werk, kwb Limburg!
Kwb Wiekevorst zet
pop-up winterbar neer
Kwb Wiekevorst zette in december haar sfeervolle,
vernieuwde pop-up winterbar ’t Kribbeke neer. Op zondag
18 december kwam de kerstman speciaal van het Hoge
Noorden. Hij bracht voor elk kindje een leuke verrassing
mee. In de winterbar werden ook verschillende andere
activiteiten georganiseerd, liveconcerten, winter- en
streekverhalen, samenzang en een après-ski avond.
7

Focus
Waarom onze agenda ons teveel regeert
Plezier als afvinklijstje
We willen zo efficiënt mogelijk omgaan met de weinige tijd die we hebben.
Daarom plannen we niet alleen onze werkweek netjes in tijdsblokken in, maar
ook onze vrije tijd. Alles om er toch maar het maximale uit te halen. Zo wordt ons
leven steeds meer in beslag genomen door het afwerken van to-dolijstjes, stelt de
Nederlandse journalist Tom Grosfeld vast in zijn boek ‘Agendahedonisme’. “Waar is
de spontaniteit als je moet genieten op de klok?”
Tom Grosfeld schrijft voor Vrij Nederland en Het Parool met de
verwonderende blik van een twintiger die is opgegroeid in vol
digitaal tijdperk. Hij vat hoe die digitalisering en technologie onze
manier van leven beïnvloedt. Maar Tom is ook een dagdromer.
Net als zijn vader, vertelt hij in de proloog van zijn jongste boek. Hij
koestert die momenten waarin niets hoeft, en waarin we niet bezig
zijn de tijd te optimaliseren om er maar geen van te verliezen. Want
daar maakt ook hij zich vaker schuldig aan dan hij zelf zou willen.
Tekst: Bart Claes
Raak: Agendahedonisme dus. Wat is het?
Tom Grosfeld: “Je hedonisme plannen, heel eenvoudig gezegd.
En hedonisme heb ik breed opgevat als alles wat we plezierig
vinden om te doen. Een concert, een terrasje met vrienden, een
speel moment met de kinderen, noem maar op. Die activiteiten
van plezier benaderen we van nature uit op een spontane manier,
maar ik stel vast dat we ze vandaag heel erg moeten plannen om
in ons drukke schema te passen. Genieten op de klok.”
Raak: Waarom heb je er een boek over geschreven?
Tom Grosfeld: “Ik zag in mijn omgeving gebeuren hoe de
weekends volgepland werden. We zijn het wel al langer gewoon in
onze drukke samenleving om doorheen de week erg gereglementeerd
te leven. Netjes volgens onze agenda, met volle werkdagen.
Ik merkte dat die dagindeling werd doorgetrokken naar het
weekend, met dezelfde strakke planning. Ik had er ook wel een
handje van weg.”
Leven volgens een blokkenschema
Raak: Is dat bovenmatig plannen een probleem?
Tom Grosfeld: “Het is niet per se een probleem. Ik zag het
gebeuren en vond het een interessant verschijnsel van onze tijd.
De moderne mens bekijkt zijn leven rationeel en gaat zakelijk
om met de tijd. We stellen onszelf jaardoelen, en niet alleen op
werkgebied. Mensen zien zichzelf steeds vaker als een bedrijfje,
waarbij ze zelfs functioneringsgesprekken met zichzelf aangaan.
Een verinnerlijking van het kapitalisme, zeg maar. De werkmentaliteit
zet zich door in hun eigen leven.
Het boek ‘GRIP’ van Rick Pastoor schetst een slimme werkmethode
waarin we onze werktijd in heel concrete, korte blokken
indelen. Blijkbaar is dat heel efficiënt om je werk te organiseren.
Maar ik stel vast dat steeds meer mensen in het weekend
ook volgens zo’n blokkenschema leven. Zo geraakt het leven wel
behoorlijk dichtgetimmerd, met weinig ruimte voor spontaniteit
en momenten om te lummelen. Een dichtgetimmerd leven vinden
mensen vervelend, maar ik stel vast dat ze er ook moeite mee
hebben om er vanaf te komen. Is dat een probleem? Tja, er zijn
ergere problemen zoals burn-out en depressie, maar een dichtgetimmerd
bestaan is ook niet leuk.”
8

‘Mensen zien zichzelf steeds vaker als een bedrijfje’
Raak: En is het op termijn geen opstapje naar een burn-out of
depressie?
Tom Grosfeld: “Een agendahedonist wil superefficiënt en optimaal
met zijn tijd omgaan, ook in het weekend. Natuurlijk geeft dat een
heftige druk. Een druk die je niet nodig hebt, en zeker niet in je vrije
tijd. Het zal zeker wel bijdragen tot de hoge burn-outcijfers die we
vandaag zien.”
Dingen zonder nut
Raak: Als je werk, sport, school, plezier en alle andere
momenten van je leven moet plannen, heb je dan nog
voldoende tijd om te bekomen van het ene voor het andere
begint?
Tom Grosfeld: “Hier heeft de Duitse socioloog Hartmut Rosa veel
over geschreven: je versnippert heel erg de tijd die je hebt. Je
leven wordt verdeeld in korte episodes die elkaar in snel tempo
opvolgen. Zo verdwijnt de beklijving, de diepgang. Het geeft je niet
meer de mogelijkheid om wat langer met je vrienden op het terras
te blijven zitten als het leuk is, want de volgende tijdsepisode dient
zich alweer aan. In je hoofd ben je daar al mee bezig en mis je
het mooie moment. De kwaliteit van de beleving gaat achteruit.
Elk gepland agendablokje vervlakt tot een af te vinken opdracht.
Of dat nu een werkgerelateerde afspraak is, een doktersbezoek of
een plezierig moment met vrienden. Een lijstje maakt geen onderscheid
meer tussen leuke en verplichte dingen. Het moet, want
het staat op het lijstje. Zo wordt alles een verplichting, ook het
plezier.”
Een app als houvast
Raak: Todoist, Slack, Notion, Trello … Het zijn allemaal apps of
hulpmiddelen die je helpen plannen. Slimme technologie maakt
het je makkelijker. Of net niet, want technologie zorgt er ook
voor dat we altijd en overal zoveel te doen hebben.
Tom Grosfeld: “Die apps maken het inderdaad mogelijk
nauwkeurig te plannen en to-dolijstjes bij te houden, zodat we
ons strakke schema kunnen aanhouden en zo efficiënt mogelijk
kunnen leven. Maar technologie helpt ons ook de tijd efficiënter
in te vullen door tijd te besparen. Je hoeft bijvoorbeeld niet meer
naar de winkel, want via een app kan je je dingen ook gewoon
laten thuisbezorgen.”
Raak: Al dat plannen geeft ons een gevoel van controle.
Structuur als houvast.
Tom Grosfeld: “Je hebt mensen die heel goed in boekhouding
zijn, maar daarom niet altijd goed met hun geld omgaan. Je
kan dus wel heel hard plannen en doelen opstellen, volgens
een strak schema leven, maar heb je daarom een fijn weekend
gehad? Door te genieten op de klok verdwijnt de spontaniteit.
Bij bepaalde mensen komt genieten niet meer vanzelf. Het
moet worden ingepland. Dat is gevaarlijk, want er hoeft maar iets
kleins te gebeuren en je planning is in de war. Een regenbui op
het moment dat je fietstochtje is gepland, bijvoorbeeld. Kan je
daarmee omgaan?”
Raak: Heb je advies voor mensen die zich hiervoor willen
behoeden?
Tom Grosfeld: “Ik schreef geen zelfhulpboek met concrete tips
om meer spontaniteit in te bouwen. Ik heb wel geprobeerd uit te
zoeken waar dit agendahedonisme vandaan komt. Het ligt niet
helemaal aan onszelf, maar aan de maatschappelijke structuren.
Je kan je er niet zomaar aan onttrekken. Het is jammer vast te
stellen dat we geen tijd meer krijgen om gewoon te lummelen,
want dat komt de kwaliteit van ons leven niet ten goede. Ik geef
wel enkele kleine tips, zoals: doe dingen
zonder dat je het hebt bedacht of zonder
dat ze nut hebben. Ga wandelen omdat
je er zin in hebt en niet omdat je bent
vastgelopen bij een werktaak en je wel
wat afleiding kan gebruiken. Doe eens
iets zonder enig doel. Echt niet alles
moet nut hebben in het leven.”
‘Agendahedonisme’ werd uitgegeven door Vrij
Nederland, kost 23 euro en is te koop in de meeste boekhandels
en online.
Kwb mag drie exemplaren weggeven. Mail
voor 1 maart je naam, lidnummer en adres
naar wedstrijden@kwb.be (vermeld ‘Agendahedonisme’ in
het onderwerp) en maak kans!
9

Kwb-nieuws
Kerst- en Driekoningentocht rond solidariteit
“Een mooie en boeiende
kijk op een minder
bekend stadsdeel”
Op de zondag na Driekoningen vond traditiegetrouw de Driekoningentocht plaats
in Brussel, dit keer onder de titel ‘De lange weg naar een betere toekomst’. Drie
weken eerder stond hetzelfde thema centraal in de allereerste editie van de
Kersttocht.
Op zaterdag 17 december zakten meer dan honderd mensen
af naar De Loodsen in Antwerpen. Na ontvangst met koffie en
lekkers startte een tocht door de universiteitswijk, langs hoopvolle
initiatieven van vroeger en nu.
“De Kersttocht was een mooie en boeiende kijk op een deel van
Antwerpen dat niet in de toeristische rondleidingen te vinden is”,
klinkt het bij Irène van kwb Mol Centrum. “Met een prima gids
kwamen we langs verschillende organisaties en de toelichting
hierbij was zeker een meerwaarde.” De tocht werd afgerond in het
Onthaal van St Antonius, dat onder meer een voedselbedeling en
geefwinkel voor kleding omvat. “Het verhaal van de vrijwilligers, en
wat er allemaal komt bij kijken om wekelijks de brood nodige steun
te geven, hebben mij zeker verrast. De ontvangst na de tocht, met
het lekkere eten en het gezellig samenzijn waren een kwb-waardig
einde. De afwezigen hadden ongelijk.”
Ook kwb Hingene was met 24 deelnemers goed vertegenwoordigd.
“Wat ons als eerste raakte was het jongerenhulpcentrum
aan de Olijfberg, hoedje af voor de mensen en hun inzet”, zegt
Pieter. “Wat ons het meest bijbleef op onze tocht was het onverwachte
bezoek aan de kerk van het kapucijnenklooster Sint-
Franciscus. Een prachtige plaats van stilte met een onverwacht
toemaatje: de repetitie van het kerstconcert met zangkoor, zalig.
Ook een dikke pluim aan alle medewerkers van De Loodsen, zeker
voor herhaling vatbaar.”
14

“De tocht is ons op alle gebieden ten zeerste bevallen”, vertelt ook
Marc van kwb Boechout. “Zo was er onze gids Dorine die met veel
enthousiasme en ervaring ons wetenswaardigheden bijbracht
waarvan we niets afwisten. Het bezoek aan gebouwen waar we
het bestaan niet van kenden en de sociale aspecten die deze
omgeving kenmerken, zijn voor ons zeer leerrijk geweest. Het
bezoek aan de Sint-Jacobskapel was een openbaring, maar ook
de Pagaddertoren heeft indruk gemaakt.”
“Hoewel ik in Neder-over-Heembeek woon en in Brussel werk
en heel wat plekken op de tocht dus ken van ziens, is het heel
interessant om er meer over te weten te komen. Bovendien kan
je zo ook eens ergens binnengaan waar je anders misschien niet
kan komen”, zegt Nadine.
Edwin van kwb Oostende Vuurtoren kwam van wat verder afgezakt,
maar zijn enthousiasme was er niet minder om. “Het was een hele
mooie wandeling. Ik ben geïnteresseerd in Molenbeek, maar het
was een stap voor mij om het een keer te bezoeken. Wat ik gezien
heb is dat er toch veel gedaan wordt in Brussel waarover wij niks
weten. En over dingen als de volkstuintjes en Tour & Taxis lees je wel
in de krant, maar het is toch anders om het eens in het echt te zien.”
“Wij leerden Tochten van Hoop kennen via de wandelingen in de
Marollen”, vertelt André (kwb Vlezenbeek). “We hebben Brussel
op een heel andere manier leren kennen. Het heeft veel meer te
bieden dan de Vlaming weet.” Zijn partner Greet vult aan: “Je kent
Welzijnszorg wel, maar hier worden hun thema’s veel concreter.
De komende week ga ik het in stukjes bespreken en verwerken,
want we hebben veel gehoord. Het moet nog wat landen.”
a Meer foto's vind je op www.kwb.be/driekoningentocht.
Op 8 januari was het dan de buurt aan de Driekoningentocht.
Vanuit het noordstation gingen zo’n 350 mensen op pad voor
een tocht door Brussel Noord en Maritiem Molenbeek, die langs
heel wat uiteenlopende projecten liep. De thema’s in de tocht -
migratie, dakloosheid maar ook solidariteit en ontmoeting -
zorgden al tijdens de wandeling zelf voor heel wat gespreksstof.
Na de tochten kregen de deelnemers een korte
bevraging voorgeschoteld, die peilde naar op welke vlakken
er volgens hen al dan niet verschil is tussen Vlaanderen
en Brussel. Op zondag 26 februari worden tijdens een
etentje de resultaten voorgesteld en besproken. Alle info
op www.kwb.be/dialoog.
15

Thema
Amateur-koks vertellen
“Betaalbaar eten maar
onbetaalbare herinneringen”
Geen kookles zonder deelnemers, uiteraard. Duizenden kwb’ers koken zo graag dat ze zich aansloten
bij een vaste kwb-kookploeg. Wij lieten vier van hen aan het woord.
Stijn en Bram werden samen lid van de kookploeg van kwb Klerken.
Hoe zijn jullie bij de kwb-kookploeg terechtgekomen?
“Wij zijn buren en quasi op hetzelfde moment in Klerken komen
wonen. Onze nieuwe wijk werd uitgenodigd voor een buurtfeest
van kwb en door die eerste kennismaking schreven we ons in als
lid. De laatste tien jaar zijn we samen naar bijna alle kooklessen
geweest. We zijn beiden wel gebeten door het koken. Bram is van
opleiding bakker, en Stijn is de zoon van een chef-kok. Het is dus
geen verrassing dat we elkaar gevonden hebben in het koken.
Toen de kwb een nieuw buurtfeest wilde doen voor onze wijk in
2020 hebben wij de catering voorzien. Dat moet blijkbaar goed
meegevallen zijn, want we werden gevraagd om ook eens een
kookles voor te bereiden en te geven.”
Wat vinden jullie fijn aan koken in (kwb-)groep?
“We wonen in een kleine gemeente, waar iedereen iedereen kent.
We kennen bijna alle leden van de kwb-afdeling bij naam, maar
de kooklessen zijn voor een kleiner, beperkt publiek. De laatste
jaren zijn het telkens dezelfde gezichten die we zien terugkeren,
waardoor we goed ingespeeld raken op elkaar. We kennen elkaars
sterktes, maar vooral ook elkaars zwaktes. We weten voor wie we
een haarnetje moeten voorzien en voor wie we de EHBO-doos
moeten klaarzetten. In een wilde speling van het lot is dat soms
voor één en dezelfde persoon.
Je bent eventjes actief bezig, maar mag daarna de benen onder
de tafel schuiven voor een lekker zelf klaargemaakt feestmaal
met aangepaste dranken. Betaalbaar eten maar onbetaalbare
herinneringen.”
Is er een les die er voor jullie uitspringt?
“In de eerste kookles die we zelf hebben gegeven, hebben we
pizza’s klaargemaakt vanaf de basis. Eigen deeg maken, eigen
saus maken en de verschillende toppings voorbereiden. Dit is
uiteraard geen haute cuisine, maar het gebruik van een draagbare
pizza-oven op pellets katapulteert de smaakervaring van deze
pizza mijlenhoog de ruimte in. Als pizzabakker moet je bij de
pinken zijn en elke 20 seconden de pizza draaien, niet zo simpel.
Het maakt het ook spectaculair. Hoge vlammen, een gloedhete
pizzasteen, een onhandelbare pizzaschep en overal griesmeel.
In onze ogen een perfect voorbeeld van een geslaagd recept.
Lekker, goedkoop, haalbaar voor iedereen, spectaculair en naar
smaak aan te passen.”
Wanneer is een kookles voor jullie (het meest) geslaagd?
“Als iedereen met volle goesting meewerkt. Het is leuk als je
ziet dat de mensen zich volledig smijten in de mise-en-place en
daarna in het koken zelf. Tijdens het eten wordt er wat schertsend
gedaan over kwaliteiten van de verschillende teams, maar uiteindelijk
wordt er steeds besloten dat het lekker was.”
22

‘We brengen mensen van alle leeftijden en uit alle
lagen van de beroepswereld samen rond de tafel’
Jeffrey is deel van de kookploeg van kwb Herentals.
Hoe ben je bij de kwb-kookploeg terechtgekomen?
“Ik ben in oktober 2015 gestart, eigenlijk door mijn schoonvader
die dezelfde interesse heeft als ik en al bij de kookploeg was.”
Weet je nog hoe je eerste kookles hebt ervaren?
“Mijn eerste kookles was direct indrukwekkend. Direct voor
een grote groep mensen een gerecht maken is toch altijd een
uitdaging.”
Wat vind je fijn aan koken in (kwb-)groep?
“Het wordt eerder koken onder vrienden. Een lachje, een zwansje
en soms raad als er toch eens iets mis loopt.”
Een kookles van kwb Herentals,
met Jeffrey rechts op de foto.
Hoe zou je de kwb-kooklessen en/of kookploeg omschrijven?
“Voor mij is het een leerrijke omgeving om tot rust te komen met
anderen die intussen vrienden zijn.”
Wanneer is een kookles voor jou (het meest) geslaagd?
“Voor mij is een geslaagde kookles als alles goed en ontspannen
loopt, en er dan natuurlijk lekker eten is.”
Koen staat mee achter de potten in de kookploeg van kwb Vilvoorde Centrum.
Hoe ben je bij de kwb-kookploeg terechtgekomen?
“Meer dan 20 jaar geleden sloot ik als prille dertiger aan. De
kookclub was al menig jaren een begrip binnen de lokale afdeling.
In het begin werden de ‘lessen’ gegeven door ervaren koks en
lesgevers. Door de jaren heen is dat concept wat gewijzigd en
wordt nu elke maand een menu samengesteld door twee vrijwilligers
die dat voorstellen aan de groep. In totaal zijn we met
ongeveer 16 deelnemers.”
Wat vind je fijn aan koken in (kwb-)groep?
“Het concept is zeer eenvoudig en toegankelijk voor iedereen. Naast
culinaire hoogstaande menu’s doen we soms ook een themales:
koken met insecten, pralines maken … Er zijn ook altijd aangepaste
wijnen. Eenmaal een gerecht klaargemaakt is, maken we er een punt
van om samen aan tafel te gaan. Tijdens deze ‘belangrijke’ gesprekken
worden zowel de culinaire prestaties besproken als de wereldproblematiek.
(en komen uiteraard ook alle oplossingen op tafel ...).
Naast onze maandelijkse lessen zijn er ook nog twee andere
hoogtepunten in de werking: een culinair weekend in de Ardennen
waar steeds de wonderbaarlijkste menu’s op tafel gegooid
worden, gecombineerd met andere activiteiten zoals wandelen,
fietsen, vissen, brouwerijbezoeken en gezellig samenzijn, en een
etentje voor onze partners op het einde van het werkjaar.”
Een kookles bij kwb Vilvoorde
Centrum, met Koen vooraan.
Waarom ben je graag lid van de kookploeg?
“De drijfveer om steeds aanwezig te zijn is … kameraadschap!
Ondanks dat onze kwb-afdeling kreunt onder de gevolgen van
een centrumstad zijn, waar verenigingen het moeilijk hebben om
te overleven, kunnen we met de nodige fierheid stellen dat de
kookclub mensen van allerlei leeftijden en uit alle lagen van de
beroepswereld blijft samenbrengen rond de tafel. Ons jongste lid
is net 30, de oudste in de zeventig. En dat we dan ook nog lekker
eten maken is uiteraard ook mooi meegenomen ...”
23