Raak februari 2023

‘Mensen zien zichzelf steeds vaker als een bedrijfje’
Raak: En is het op termijn geen opstapje naar een burn-out of
depressie?
Tom Grosfeld: “Een agendahedonist wil superefficiënt en optimaal
met zijn tijd omgaan, ook in het weekend. Natuurlijk geeft dat een
heftige druk. Een druk die je niet nodig hebt, en zeker niet in je vrije
tijd. Het zal zeker wel bijdragen tot de hoge burn-outcijfers die we
vandaag zien.”
Dingen zonder nut
Raak: Als je werk, sport, school, plezier en alle andere
momenten van je leven moet plannen, heb je dan nog
voldoende tijd om te bekomen van het ene voor het andere
begint?
Tom Grosfeld: “Hier heeft de Duitse socioloog Hartmut Rosa veel
over geschreven: je versnippert heel erg de tijd die je hebt. Je
leven wordt verdeeld in korte episodes die elkaar in snel tempo
opvolgen. Zo verdwijnt de beklijving, de diepgang. Het geeft je niet
meer de mogelijkheid om wat langer met je vrienden op het terras
te blijven zitten als het leuk is, want de volgende tijdsepisode dient
zich alweer aan. In je hoofd ben je daar al mee bezig en mis je
het mooie moment. De kwaliteit van de beleving gaat achteruit.
Elk gepland agendablokje vervlakt tot een af te vinken opdracht.
Of dat nu een werkgerelateerde afspraak is, een doktersbezoek of
een plezierig moment met vrienden. Een lijstje maakt geen onderscheid
meer tussen leuke en verplichte dingen. Het moet, want
het staat op het lijstje. Zo wordt alles een verplichting, ook het
plezier.”
Een app als houvast
Raak: Todoist, Slack, Notion, Trello … Het zijn allemaal apps of
hulpmiddelen die je helpen plannen. Slimme technologie maakt
het je makkelijker. Of net niet, want technologie zorgt er ook
voor dat we altijd en overal zoveel te doen hebben.
Tom Grosfeld: “Die apps maken het inderdaad mogelijk
nauwkeurig te plannen en to-dolijstjes bij te houden, zodat we
ons strakke schema kunnen aanhouden en zo efficiënt mogelijk
kunnen leven. Maar technologie helpt ons ook de tijd efficiënter
in te vullen door tijd te besparen. Je hoeft bijvoorbeeld niet meer
naar de winkel, want via een app kan je je dingen ook gewoon
laten thuisbezorgen.”
Raak: Al dat plannen geeft ons een gevoel van controle.
Structuur als houvast.
Tom Grosfeld: “Je hebt mensen die heel goed in boekhouding
zijn, maar daarom niet altijd goed met hun geld omgaan. Je
kan dus wel heel hard plannen en doelen opstellen, volgens
een strak schema leven, maar heb je daarom een fijn weekend
gehad? Door te genieten op de klok verdwijnt de spontaniteit.
Bij bepaalde mensen komt genieten niet meer vanzelf. Het
moet worden ingepland. Dat is gevaarlijk, want er hoeft maar iets
kleins te gebeuren en je planning is in de war. Een regenbui op
het moment dat je fietstochtje is gepland, bijvoorbeeld. Kan je
daarmee omgaan?”
Raak: Heb je advies voor mensen die zich hiervoor willen
behoeden?
Tom Grosfeld: “Ik schreef geen zelfhulpboek met concrete tips
om meer spontaniteit in te bouwen. Ik heb wel geprobeerd uit te
zoeken waar dit agendahedonisme vandaan komt. Het ligt niet
helemaal aan onszelf, maar aan de maatschappelijke structuren.
Je kan je er niet zomaar aan onttrekken. Het is jammer vast te
stellen dat we geen tijd meer krijgen om gewoon te lummelen,
want dat komt de kwaliteit van ons leven niet ten goede. Ik geef
wel enkele kleine tips, zoals: doe dingen
zonder dat je het hebt bedacht of zonder
dat ze nut hebben. Ga wandelen omdat
je er zin in hebt en niet omdat je bent
vastgelopen bij een werktaak en je wel
wat afleiding kan gebruiken. Doe eens
iets zonder enig doel. Echt niet alles
moet nut hebben in het leven.”
‘Agendahedonisme’ werd uitgegeven door Vrij
Nederland, kost 23 euro en is te koop in de meeste boekhandels
en online.
Kwb mag drie exemplaren weggeven. Mail
voor 1 maart je naam, lidnummer en adres
naar wedstrijden@kwb.be (vermeld ‘Agendahedonisme’ in
het onderwerp) en maak kans!
9