Download - The Phnom Penh Post
Download - The Phnom Penh Post
Download - The Phnom Penh Post
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
8<br />
Bringing rural schools<br />
up to speed online<br />
តា រា សៅយុត្តិ<br />
និង ចេង លី តា<br />
នៅឃុំសំរោងលើ<br />
ខេត្តកណ្តាល<br />
ដេលមានចមា្ងាយបេ មាណ ជា<br />
៣២ គី ឡូ ម៉ េតេ ពី រាជធានី<br />
ភ្ន ំ ពេញ មាន អនុវិ ទេយា ល័យ រដ្ឋ មួយចំនួន<br />
ដេលផ្តល់បេ ព័ន្ធ អីុន<br />
ធឺ ណិតដល់ សិសេស ដោយ<br />
ឥត គិត ថ្លេ។<br />
សិសេស នៅ វិ ទេយា ល័យ សំរោង លើ<br />
ថ្នាក់ ទី ៩ មា្នាក់ អា យុ ១៨ ឆ្នាំ<br />
ថិត វិ សិទ្ធ បាន<br />
ថ្លេងថ<br />
៖ « វា គឺ ជា ការ ល្អ ណស់ ដេល មាន<br />
អីុន<br />
ធឺ ណិត នៅ សា លា របស់ ខ្ញុំ<br />
។ ខ្ញុំ<br />
អាច<br />
មើល ព័ត៌ មាន ដេលខ្ញ ំចូលចិត្ត ុ និង បង្ក ើន<br />
ចំ ណេះ ដឹង បាន យ៉ាង ងាយ សេួល<br />
» ។ វិ សិទ្ធ<br />
មាន ពេល ២ ម៉ាង ក្នុង មួយ សបា្តាហ៍ សមេប់ បេើ<br />
បេស់ អី ុនធឺ ណិត ។<br />
ការ អប់ រំ តាម បេ ព័ន្ធ អីុន ធឺ ណិត ក៏ ជា ការ<br />
សិកេសា តាម បេ ព័ន្ធ បច្ចេកវិទេយាទំនើប ដេរ ហើយ វា<br />
ជាដំណើរការនេការទទួលបានចំណេះដឹងនិង<br />
ជំនាញដោយបេើបេស់បច្ចេកវិទេយាអេឡិចតេូនិ<br />
ក។ អី ុន ធឺ ណិត នាំ សិសេស ឲេយទៅ កាន់ ពិ<br />
ភពលោក ដ៏ទូលាយ ហើយ វា ជា ធន ធាន ដ៏<br />
មានតម្លេសមេប់ សិកេសា នៅ សតវតេសរ៍ ទី ២១ នេះ<br />
។ ប៉ ុន្ត េ តើ មាន សិសេស កម្ព ុជា ប៉ ុនា្មាន នាក់ដេល<br />
អាច បេ បេស់ ើ អី ុន ធឺ ណិត បាន ?<br />
នៅ វេ លា ម៉ាង ៩,៣៤ នា ទី ពេ ឹក ថ្ង ទី េ ៦ ខេ<br />
ឧសភា ឆ្នាំ ១៩៩៧ កុំ ពេយូ ទ័រ មួយ គេឿង នៅ ឯ កេ<br />
សួង បេ សណីយ ៍ និង ទូរគម នា គម បាន កា្លាយ<br />
ជា កុំ ពេយូ ទ័រ មួយ គេឿងដំ បូងគេ នៅ ពេះ រា ជា ណ<br />
ចកេ កម្ពុជា ដេល មាន ភា្ជាប់ អីុន ធឺ ណិត ពេញ<br />
ម៉ាង ដោយ សារ អេ ឡិច តេ និក ូ មេយា៉ាង ដេល មាន<br />
លេបឿន លឿន ហើយ វា ជា ដេ គូរ មួយ នៅ រដ្ឋ កា លី<br />
ហ្វរ នី ញ៉ា នេះ បើ តាម អត្ថបទ មួយ ដេល សរ<br />
សេរ ដោយ លោក Rich Garella ហើយ បោះ<br />
ពុម្ព ដោយ កា សេត <strong>The</strong> Cambodia Daily<br />
Newspaper កាល ពី ថ្ង ទី េ ៧ ខេឧសភា ឆ្នាំ<br />
១៩៩៧ ។<br />
ការ ផ្តល់ បេព័ន្ធអីុនធឺណិតនេះ មាន រយៈ ពេល<br />
១៤ ឆ្នាំ ហើយ ប៉ុន្ត ទំហំនេការ េ ចេកចាយ ដល់<br />
បេ ជា ពល រដ្ឋ នៅតេ មាន កំ ណត់ ។ អ្នក រស់នៅ<br />
ក្នុង តំ បន់ ដាច់ សេ យល ការ បេ បេស់ ើ អីុន ធឺ<br />
ណិត នៅ មាន កំ ណត់ ពី ពេះ កង្វះ ខាត អគ្គិសនី<br />
សមា្ភារ និង សិសេស មិន សូវ មាន ចំ ណេះ ដឹង ក្ន ុង ការ<br />
បេ បេស់ ើ វិ ទេយា សាសេ ទំ ្ត នើប នេះ ។<br />
នៅ ក្នុង<br />
លិ ខិត សារ ព័ត៌ មាន មួយ ដេល បោះ<br />
ពុម្ព ឆ្នាំ<br />
២០០៥ ស្តី<br />
ពី គោល ការណ៍ និង យុទ្ធ<br />
សាសេ្ត<br />
វិ ទេយា សាសេ្ត<br />
ព័ត៌ មាន និង ទំ នាក់ ទំ នង<br />
នៅ ក្នុង<br />
ការ អប់ រំ នៅ កម្ពុជា<br />
។ កេ សួង អប់ រំ យុវ<br />
ជន និង កី ឡា បាន ចាប់ ផ្ត ើម គោល ការណ៍ដើមេបី<br />
បង្ក ើន ការ បេ ើបេស់ មូល ដា្ឋាន អប់ រំ សមេប់ អ្នក<br />
រាល់ គ្នា ដោយ ការ បេើ<br />
បេស់ ICT ដេល ជា<br />
ឧបករណ៍មួយ សមេប់ ការ សិកេសា ការបងេៀន<br />
ការ សេវ ជេវ និង ចេក រំ លេក ព័ត៌ មាន។<br />
តាម ទិន្ន ន័យ ពី កេ សួងបេ សណីយ៍ និង ទូរ គម<br />
នា គមន៍ ដេល ទទួល បានកាល ពី ថ្ង ទី េ ១ ខេ កុម្ភៈ<br />
ឆ្នា ២០១១ ំ នេះ ពេះ រា ជា ណ ចកេ កម្ពុជា<br />
មាន<br />
អ្នក ជាវ អីុន<br />
ធឺ ណិត ជា បេ ចាំ ចំ នួន ២៩១<br />
៥៨៩ នេ ចំ នួន បេ ជា ពល រដ្ឋ ១៤ លាន<br />
នាក់ ។ ទិន្ន ន័យ នេះ មិន បាន រួម បញ្ចូល ទាំង<br />
ចំ នួន បេ ជា ពល រដ្ឋ ដេល កំ ពុង បេ បេស់ ើ អីុន<br />
ធឺ<br />
ណិត តាម ទូរ ស័ព្ទ ដេ និង នៅ តាម អីុន<br />
ធឺ ណិត<br />
កា ហ្វេ<br />
ឡើយ។<br />
ដោយឡេក អីុន<br />
ធឺ ណិត នៅ វិ ទេយា ល័យ<br />
សំ រោង លើ ទទួល ការ ឧបត្ថម្ភ ពី គមេង សេវ<br />
ជេវ និង អភិវឌេឍន៍ធន ធាន មនុសេស របស់<br />
Cambodia’s countryside has some of the lowest internet connectivity in the world.<br />
Cheng Lyta and Dara Saoyuth talked to people who are doing something about it.<br />
អង្គការជប៉ុនមួយដេលមាន ឈ្មាះថ Asia<br />
Pacific Technology។ លោក ទុយ ឡាយ<br />
វាសនា បេ ធាន គមេង បាន ឲេយ ដឹង ថ គមេង<br />
នេះ មាន ទិស ដៅ ផ្តល់ រលក អា កាស សំ ខាន់<br />
ទៅ ដល់ សា លា មួយ ចំ នួន និង មន្ទីរ<br />
ពេទេយ ជា<br />
ចេើន<br />
នៅ ខេត្ត កណ្តាល ដើមេបី ផេសព្វ ផេសាយ អំ ពី<br />
វិ ទេយា សាសេ្ត<br />
បេើ<br />
បេស់ អីុន<br />
ធឺ ណិត សមេប់ ការ<br />
អប់ រំ (ដេល ហៅ ថ ការ អប់ រំ តាម បេ ព័ន្ធ<br />
អេឡិចតេូនិក<br />
) និង សុខ ភាព (ការពេយាបាល<br />
តាមបេព័ន្ធបច្ច េកវិទេយាទំនើប)។ លោក បាន<br />
បន្ថេម<br />
ទៀត ថ នេះ គឺ ជា គមេង សមេប់<br />
ពិ សោធ មើល ហើយ ពេល នេះ អង្គការ របស់<br />
លោក បាន និង កំ ពុង ពេយា យម រក មូលនិ ធិ បន្ថេម<br />
ទៀត ដើមេបីធ្វើឱេយគមេងនេះមានស្ថិរភាព<br />
និងអាច ពងេ ីក កិច្ច ការ ងារ របស់ ពួក គេ ទៅ តាម<br />
បណ្តា ខេត្ត ផេសេង ៗ ។<br />
ទោះ បី ជា ការ ពិត ទៅ សា លា របស់ អ្នក ទាំង<br />
នោះ មាន បេ ព័ន្ធ អីុន<br />
ធឺ ណិត ក៏ ដោយ ប៉ុន្តេ<br />
សិសេស មួយ ចំ នួន ធំ នៅ តេ មិន អាច បេើ<br />
បេស់<br />
បាន ។ លោក អៀន សា វី គេូ<br />
បងេៀន កុំ<br />
ពេយូ ទ័រ<br />
និង ភា សា អង់ គ្លេស<br />
នៅ វិ ទេយា ល័យ សំ រោង លើ<br />
បាន និ យយ ថ សិសេស ខ្លះ គ្មាន ចំ ណេះ ដឹង ផ្ន េក<br />
ភា សា អង់ គ្លេស<br />
ហើយអ្នកខ្លះទៀតមិនមាន<br />
មូលដា្ឋានគេឹះផ្នេកកុំពេយូទ័រ<br />
។<br />
អង្គការ CAMBODI តេធ្វើការជួយ<br />
ដល់<br />
កុមារឱេយទទួលបានការសិកេសារតាមរយៈការ<br />
ស្វេងរកគំនិតច្នេបេឌិត<br />
ហើយសព្វថ្ងេអង្គការ<br />
នេះផ្តាតសំខាន់ទៅលើការផ្តល់ថវិកាសមេប់<br />
សា លា បឋម សិកេសារស្មី<br />
នៅ សហគមន៍ ដាច់<br />
សេ យល មួយ នៅ ខេត្ត ពេះ វិ ហារ។ អង្គការ នេះ<br />
បាន ផ្តល់ កុ ពេយូ ំ ទ័រ ដេល មាន ភា្ជាប់ បេ ព័ន្ធ អី ុន ធឺ-<br />
ណិត សេប់ ទៅ ដល់ សហគមន៍ ។ ជា រៀង រាល់<br />
ថ្ង បេព័ន្ធបច្ចេកវិទេយាថ្មីនេះ េ អាចផ្តល់ ឲេយ សិសេស<br />
បឋម សិកេសា និង សិសេស វិ ទេយា ល័យ ចំ នួន ៣០០<br />
នាក់ បេើ<br />
បេស់វា បាន ។<br />
ទោះ ជា យ៉ាង ណ ក៏ ដោយ សិសេស តេង តេ<br />
ស្ថិត នៅ កេម ការ តេួត ពិ និតេយ របស់ គេូ ជានិច្ចបើ<br />
សិន ជា ពួក គេ ចង់ បេ ើ អីុន ធឺ ណិត ។ លោក<br />
សា្វាយ ភារៈ គេ បងេៀន ូ ភា សា អង់ គ្លេស នៅ<br />
Cambodia P.R.I.D.E. បាន ឲេយ ដឹង ថ ៖<br />
« យើង មិន អនុញ្ញាតឲេយ សិសេស បេ អីុនធឺ ើ ណិត<br />
ដោយ ឯក ឯង បាន ទេ ពេះ មាន ទាំង ភាព វិជ្ជ<br />
មាន និង អវិជ្ជ មាន នៅ ក្នុង ពិ ភព អីុន ធឺណិត » ។<br />
យ៉ាង ណ មិញ នៅ មាន គមេង មួយ ទៀត<br />
ហៅ ថ គមេង ពងេឹង<br />
តំ បន់ ជន បទ និង សុខ<br />
ភាព សហគមន៍ តាម រយៈ បេព័ន្ធ ព័ត៌ មាន វិទេយា<br />
(iReach)។ គមេង នេះ បានបង្កើតឱេយមាន<br />
មជេឈមណ្ឌលចំនួន១០នៅកេ ុងកេប និង<br />
ខេត្តពេវេង។ គមេង នេះ ឧបត្ថម្ភ ថវិ កា ដោយ<br />
រដា្ឋា ភិ- បាល កា ណ ដា ដេល បាន ផ្តល់ អីុន<br />
ធឺ-<br />
ណិត ដល់ អ្នក ទាំង នោះ ពេះ ពួក គេ គិត ថ អី ុន<br />
ធឺ ណិត គឺ ជា ឧបករណ៏ ព័ត៌ មាន សំខាន់សមេប់<br />
ជួយ ផ្តល់ ដំ ណឹង ដល់ អ្នក រស់ នៅ ទី នោះ ។<br />
លោក ជា សុខ ហួ បេ ធាន គមេង នៅ<br />
iReach បាន ឲេយ ដឹង ថ ៖ « បេ ជាពល រដ្ឋ នៅ<br />
តំ បន់ ដាច់ សេ យល មិន បាន ដឹង ទេ ថ អ្វី<br />
ទៅ<br />
ជា កុំ<br />
ពេយូ ទ័រ ហើយ មាន អ្នក ខ្លះ ទៀត ខា្លាច កុំ<br />
ពេយូ -<br />
ទ័រ » ។ លោក បន្ថេម<br />
ទៀត ថ ការ នាំ យក អីុន-<br />
ធឺ ណិត ទៅ ដល់ តំ បន់ របស់ ពួក គេ គឺ ជួយ អ្នក<br />
ទាំង នោះ ឲេយ យល់ ចេបាស់ និង ដឹង ថ ទី ណ អាច<br />
ទទួល បាន ព័ត៌ មាន ដេល គេ តេូវ<br />
ការ ។<br />
កញ្ញា ហោ សុខ ប៉ូ<br />
លីន អា យុ ១៨ ឆ្នាំ<br />
ជា និ<br />
សេសិត ឆ្នាំ<br />
ទី ២ នេ វិ ទេយា សា្ថាន ភា សា បរ ទេស<br />
បាន ឲេយ ដឹង ថ អីុន<br />
ធឺ ណិត គឺ ពិត ជា ជួយ បាន<br />
ចេើន<br />
ចំ ពោះ គត់ ក្នុង<br />
ការ សេវ ជេវ រក ព័ត៌ មាន<br />
ពេល ធ្វើ<br />
ការ ងារ សា លា ម្តង ៗ ។ កញ្ញា បាន<br />
បន្ថេម<br />
ថ គត់ មិន បេ កដ ទេ ថ វា អាច មាន<br />
បេ យោជន៍ ដល់ សិសេស នៅ តាម ទី ជន បទ ដាច់<br />
សេ យល ។ កញ្ញា និ យយ ថ ៖ « ខ្ញុំ<br />
ងឿង ឆ្ងល់<br />
ថ អីុន<br />
ធឺ ណិត ផ្តល់ នូវ សា្ថាន ភាព បេ សើរ ដល់<br />
បេ ជា ពល រដ្ឋ នៅ តំ បន់ ដាច់ សេ យល សមេប់<br />
ការ អប់ រំ យ៉ាង ដូចម្តេច<br />
បើសិនជា បេ ព័ន្ធ<br />
អគ្គិសនី<br />
នៅ តេ មាន ការ ខ្វះ ខាត នៅ តំ បន់ ខ្លះ ។<br />
អី ុនធឺ ណិត គឺ គេន់ ផ្តល់ សមេប់ បេ ជា ពល រដ្ឋ<br />
នៅ តាម តំ បន់ ទី បេ ជុ ជន ំ បេ ើបេស់ ប៉ុណ្ណោះ»<br />
។<br />
លោក ប៉េន<br />
សាគន្ធ នា យក វិ ទេយា ល័យ<br />
ដំ ណក់ អំ ពិល បាន និ យយ ថ ៖ « ខ្ញ មាន ុំ<br />
កុ ពេយូ ំ<br />
ទ័រ តេ ២ គេឿង ប៉ុណ្ណោះ<br />
ដេល ដំ ណើរ ការ ដោយ<br />
ពន្ល ពេះ ឺ អា ទិតេយ សមេប់ ឲេយ សិសេស ចំ នួន ៣០០<br />
នាក់ បេើ<br />
បេស់ ហើយ វា មិន គេប់ គេន់ ទេ » ។<br />
លោក បាន បន្ថេម<br />
ទៀត ថ លោក តេូវ<br />
ការ កុំ<br />
ពេយូ<br />
ទ័រ និង គេ បងេៀន ូ បន្ថេម<br />
ទៀត ដើមេបី ជួយ សិសេស<br />
ឲេយ ចេះ បេើ<br />
បេស់ កុំ<br />
ពេយូ ទ័រ និង អីុន<br />
ធឺ ណិត ៕<br />
PV/Lift
Change language