Gutun bilduma - Euskaltzaindia

Domingo Agirre abadearen gomutagarritzat Ondarroan, 1931ko ...an irakurririko lantxo bat
XXII
Gizagaixoa urte aretan indarga ta makal egoten zan beti, lanerako gogoa bai
bai ño adorerik ezeukala.
Nire lantxo onen amaitzat Ondarroako erri maitagarri oni beronen seme
argi ta on Agirreren gomutagarri bat erakutsi nai dautsat: Ogeta amabi urte
an ditan neure paper artean ondo gordeta euki dot berak bere eskuz egindako
lenengo irakurgaia. Gaurtik aurrera udaletxe onetakoxe uneren baten bizitokia
izan dagiala. Ona emen bere azal-azaleko itzak. Riktrudis. Bizkaiko euskaran Do -
min go Agirre abadeak egindako Irakurgaia.
Beste zerbait bere badakart. Irakurgai auxe berau argitaratu zanean, bear
za nez iragarri (anuntziau) baneu, aspaldion salduta egozan beronen iezti edo
ejemplar guztiak. Ni, barriz, eznaiz onetarako yaioa. Gaur, orregaitiño, orai -
nar te iñon eztodana ementxe egin nai dot: liburu auxe iragarri. Ogei iezti da -
ka daz. Bakotxaren domua (prezioa) peseta bikoa da. Berau idatzi ebanak anai
bat, anai beartsu bat, ementxe Ondarroan bizi dau 19 . Liburu bakotxagaitik
bost bat peseta emon nai badozuez, guzti guztiak anai beartsu onetxentzat
izango dira.
RESURRECCION M.ª DE AZKUE 20
10 Jon Izurrategi Berrostegieta (Bilbon [aita ondarrutarra],1863; + Palentziako Dueñasen, 1938,
preso zegoela). Elorrioko parrokoa (40 urtez), sermolari ona eta idazle trebea (Jaungoiko-zale, Euzkadi, La
Gaceta del Norte... aldizkarietan kolaboratzailea); liburu batzuk ere argitaratu zituen: Umechuen Jauna artuterako
berbaldi laburrak (1912), Jerusalen-go osteran amari idazkijak (1923), Urteko igande guztietarako Goizpar edo Ebanjelioak.
Izurrategiren eta Azkueren arteko hiru gutun gordetzen dira Euskaltzaindiaren artxiboan.
11 San Luis Kongregazioa D. Mariano Jose de Ibarguengoitiak berrantolatu zuen Bilbon, 1863
urtean. Ikus Don Mariano José de Ibarguengoitia Zuloaga, Vicis, 2005, 42. or.: “D. Mariano José tiene especial
habilidad en adaptar las cosas eclesiales. Así en 1863 da vida a la congregación de san Luis Gonzaga
para los jóvenes, transformándola en Fraternidad de la Purísima Concepción y de S. Luis Gonzaga erigida
en la Basílica de Santiago de Bilbao para la conversión de pecadores”. Miguel de Unamumo Kongregazio
horretako ordezkaria izan omen zen. NEBREDA, E., Una Heroína de la Caridad, 1951, Roel, La
Coruña, 394. or.: “El propio Unamuno atribuye gran importancia al hecho de haber pertenecido a la
Congregación de Nuestra Señora y de San Luis, establecida en la Parroquia de Santiago: ‘El día más
solemne para los Congregantes era el de San Luis Gonzaga. Aún recuerdo un año en que el entonces
párroco de Santiago, señor Ibargüengoitia, nos llamó ovejas un sin fin de veces, y nos habló de pastos
espirituales. Sencillas y antiguas metáforas, que debió de haber leído en algún libro viejo’. (Apuntes sobre
D. Mariano, Archivo del Refugio de Begoña).