09.05.2013 Views

NURS 3190 Intervenciones Profesionales en el Ciclo de Vida

NURS 3190 Intervenciones Profesionales en el Ciclo de Vida

NURS 3190 Intervenciones Profesionales en el Ciclo de Vida

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

UNIVERSIDAD INTERAMERICANA DE PUERTO RICO, RECINTO METROPOLITANO<br />

Decanato <strong>de</strong> Ci<strong>en</strong>cias y Tecnología<br />

Escu<strong>el</strong>a <strong>de</strong> Enfermería<br />

PRONTUARIO<br />

I. INFORMACIÓN GENERAL<br />

TÍTULO DEL CURSO: <strong>Interv<strong>en</strong>ciones</strong> profesionales <strong>en</strong> <strong>el</strong> ciclo <strong>de</strong> vida<br />

Código y número: Nurs. <strong>3190</strong><br />

Créditos: 4<br />

Término académico:<br />

Profesor:<br />

Horas <strong>de</strong> Oficina:<br />

T<strong>el</strong>éfono: (787) 250-1912 ext 2202<br />

E-mail:<br />

II. DESCRIPCIÓN:<br />

Análisis d<strong>el</strong> proceso <strong>de</strong> <strong>en</strong>fermería como herrami<strong>en</strong>ta d<strong>el</strong> profesional con énfasis <strong>en</strong> <strong>el</strong> razonami<strong>en</strong>to<br />

diagnóstico y terapéutico para la toma <strong>de</strong> <strong>de</strong>cisiones <strong>en</strong> las interv<strong>en</strong>ciones profesionales. Exam<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

interv<strong>en</strong>ciones <strong>en</strong> los niv<strong>el</strong>es <strong>de</strong> prev<strong>en</strong>ción para <strong>el</strong> manejo <strong>de</strong> respuestas humanas <strong>en</strong> situaciones <strong>de</strong><br />

salud-<strong>en</strong>fermedad <strong>de</strong> mayor frecu<strong>en</strong>cia. Incluye los<br />

conceptos ético-legales y hallazgos <strong>de</strong> la investigación. Requiere un total <strong>de</strong> 30 horas <strong>de</strong> cont<strong>en</strong>ido <strong>de</strong><br />

pediatría y 30 horas <strong>de</strong> cont<strong>en</strong>ido <strong>de</strong> adulto. Requisitos: <strong>NURS</strong> 3110, 3120 y 3130. Concurr<strong>en</strong>te con<br />

<strong>NURS</strong> 3140 y 4911.<br />

III. OBJETIVOS<br />

Se espera que al finalizar <strong>el</strong> curso, <strong>el</strong> estudiante pueda:<br />

1. Analiza las mejores prácticas para ofrecer un cuidado humanístico, c<strong>en</strong>tralizado <strong>en</strong> <strong>el</strong> paci<strong>en</strong>te<br />

adulto y pediátrico basado <strong>en</strong> evid<strong>en</strong>cias a lo largo d<strong>el</strong> ciclo <strong>de</strong> vida, durante etapas <strong>de</strong> las<br />

condiciones crónicas y sus mom<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> <strong>de</strong>cisiones s<strong>en</strong>sitivas, para mant<strong>en</strong>er la calidad <strong>de</strong><br />

vida y la continuidad <strong>de</strong> cuidado consi<strong>de</strong>rando la familia y cuidadores.<br />

2. S<strong>el</strong>ecciona interv<strong>en</strong>ciones terapéuticas, c<strong>en</strong>tralizadas <strong>en</strong> <strong>el</strong> paci<strong>en</strong>te basadas <strong>en</strong> evid<strong>en</strong>cias<br />

para ofrecer cuidados a la persona geriátrica y pediátrica, sus familias y cuidadores como<br />

paci<strong>en</strong>tes/cli<strong>en</strong>tes vulnerables <strong>en</strong> los extremos d<strong>el</strong> ciclo <strong>de</strong> vida.<br />

3. S<strong>el</strong>ecciona interv<strong>en</strong>ciones terapéuticas, c<strong>en</strong>tralizadas <strong>en</strong> <strong>el</strong> paci<strong>en</strong>te para ofrecer cuidados<br />

prev<strong>en</strong>tivos, seguros y efectivos al cli<strong>en</strong>te adulto y pediátrico con riesgo <strong>de</strong> infecciones<br />

asociadas al cuidado <strong>de</strong> la salud.<br />

4. Aplica <strong>el</strong> proceso <strong>de</strong> <strong>en</strong>fermería para s<strong>el</strong>eccionar interv<strong>en</strong>ciones basadas <strong>en</strong> evid<strong>en</strong>cias <strong>en</strong> <strong>el</strong><br />

ofrecimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> un cuidado seguro, efectivo, efici<strong>en</strong>te, a tiempo y equitativo a personas a<br />

través d<strong>el</strong> ciclo <strong>de</strong> vida con situaciones <strong>de</strong> salud <strong>de</strong> alta incid<strong>en</strong>cia.<br />

IV. CONTENIDO TEMÁTICO<br />

UNIDAD I <strong>Interv<strong>en</strong>ciones</strong> profesionales basadas <strong>en</strong> evid<strong>en</strong>cias para la continuidad <strong>de</strong> cuidado<br />

A. La cronicidad como problema <strong>de</strong> salud<br />

1. Impacto <strong>en</strong> <strong>el</strong> sistema <strong>de</strong> salud<br />

2. Mod<strong>el</strong>o d<strong>el</strong> cuidado crónico<br />

3. Estimado compr<strong>en</strong>sivo d<strong>el</strong> paci<strong>en</strong>te con condición crónica<br />

4. Problemas clínicos y retos<br />

5. <strong>Interv<strong>en</strong>ciones</strong>


B. La última etapa <strong>de</strong> la cronicidad<br />

1. Fases <strong>de</strong> una condición crónica<br />

2. La muerte como última etapa<br />

3. Compon<strong>en</strong>tes d<strong>el</strong> exam<strong>en</strong> físico y emocional d<strong>el</strong> moribundo<br />

4. Cuando <strong>el</strong> moribundo es un niño<br />

5. Manejo clínico y farmacológico <strong>de</strong> problemas comunes<br />

a. Debilidad, (fatigue),<br />

b. Dolor,<br />

c. Disnea,<br />

d. Nauseas y vómitos;<br />

e. Intranquilidad y agitación<br />

6. <strong>de</strong>beres d<strong>el</strong> profesional <strong>en</strong> <strong>el</strong> cuidado al final <strong>de</strong> la vida<br />

a. DNR,<br />

b. directrices avanzadas<br />

c. <strong>de</strong>f<strong>en</strong>sa <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos d<strong>el</strong> paci<strong>en</strong>te moribundo.<br />

C. Seguridad d<strong>el</strong> paci<strong>en</strong>te<br />

1. metas d<strong>el</strong> IOM<br />

2. Prácticas seguras: <strong>en</strong>foques d<strong>el</strong> IQF<br />

3. la práctica basada <strong>en</strong> evid<strong>en</strong>cia<br />

4. Metodología <strong>de</strong> cuidado estructurado<br />

D. Continuidad <strong>de</strong> cuidado:<br />

1. Estrategias <strong>en</strong> la at<strong>en</strong>ción <strong>de</strong> salud<br />

2. Planificación <strong>de</strong> alta como estrategia <strong>de</strong> continuidad <strong>de</strong> cuidado. (CIE 7370, p.624)<br />

3. <strong>Interv<strong>en</strong>ciones</strong> terapéuticas y activida<strong>de</strong>s es<strong>en</strong>ciales asociadas a la planificación <strong>de</strong> alta<br />

a. Id<strong>en</strong>tificación <strong>de</strong> riesgo (6610) NIC, p. 479/ CIE., 445<br />

b. Seguimi<strong>en</strong>to t<strong>el</strong>efónico (8190), NIC, p. 560/ CIE, 700<br />

c. Implicación familiar, NIC 7110, p. 331<br />

d. Enseñanza individualizada, (NIC 5606, P. 643) y alfabetización <strong>en</strong> salud<br />

e. Intermediación cultural<br />

4. Terapias complem<strong>en</strong>tarias<br />

a. Técnica <strong>de</strong> r<strong>el</strong>ajación (CIE 5880, p. 713<br />

b. Imaginación simple dirigida (CIE 6000, p. 449)<br />

c. Terapia <strong>de</strong> música (CIE 4400, p 741)<br />

d. Toque terapéutico (contacto: CIE 5460, p.225)<br />

e. Humor (CIE, 5320, p. 444)<br />

f. Otras<br />

E. Manejo <strong>de</strong> casos para mejorami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> la calidad<br />

1. <strong>Interv<strong>en</strong>ciones</strong> terapéuticas para <strong>el</strong> mejorami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> la calidad<br />

a. Docum<strong>en</strong>tación, NIC, p. 209<br />

b. Monitoreo <strong>de</strong> calidad, NIC, p. 460<br />

c. Vigilancia, NIC, p. 536<br />

d. Manejo <strong>de</strong> medicam<strong>en</strong>tos, NIC, p. 383<br />

F. Consi<strong>de</strong>raciones éticas<br />

1. Dilemas éticos comunes<br />

a. Confid<strong>en</strong>cialidad<br />

b. Restricción d<strong>el</strong> paci<strong>en</strong>te<br />

c. Rev<strong>el</strong>ar la verdad<br />

d. Rehusar ofrecer cuidado<br />

e. Conflictos al final <strong>de</strong> la vida


f. Prácticas incompet<strong>en</strong>tes, ilegales o no éticas <strong>de</strong> colegas<br />

2. Fortalecimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> la compet<strong>en</strong>cia cultural y s<strong>en</strong>sibilidad ética<br />

a. protección <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos d<strong>el</strong> paci<strong>en</strong>te/cli<strong>en</strong>te<br />

b. intermediación cultural, CIE (7330), p.457<br />

c. Apoyo espiritual<br />

d. Apoyo a la toma <strong>de</strong> <strong>de</strong>cisiones NIC 5250, p. 243<br />

Cont<strong>en</strong>ido temático<br />

UNIDAD I <strong>Interv<strong>en</strong>ciones</strong> profesionales basadas <strong>en</strong> evid<strong>en</strong>cias <strong>en</strong> la cronicidad para la continuidad <strong>de</strong> cuidado <strong>en</strong> <strong>el</strong><br />

cli<strong>en</strong>te adulto y pediátrico (15 horas)<br />

A. La cronicidad como problema <strong>de</strong> salud<br />

1. Impacto <strong>en</strong> <strong>el</strong> sistema <strong>de</strong> salud<br />

2. Mod<strong>el</strong>o d<strong>el</strong> cuidado crónico<br />

3. Estimado compr<strong>en</strong>sivo d<strong>el</strong> paci<strong>en</strong>te con condición crónica<br />

4. Problemas clínicos y retos<br />

5. <strong>Interv<strong>en</strong>ciones</strong><br />

B. La última etapa <strong>de</strong> la cronicidad<br />

1. Fases <strong>de</strong> una condición crónica<br />

2. La muerte como última etapa<br />

3. Compon<strong>en</strong>tes d<strong>el</strong>exam<strong>en</strong> físico y emocional d<strong>el</strong> moribundo<br />

4. Cuando <strong>el</strong> moribundo es un niño<br />

5. Manejo clínico y farmacológico <strong>de</strong> problemas comunes<br />

a. Debilidad, (fatigue),<br />

b. Dolor,<br />

c. Dispnea,<br />

d. Nauseas y vómitos;<br />

e. Intranquilidad y agitación<br />

6. <strong>de</strong>beres d<strong>el</strong> profesional <strong>en</strong> <strong>el</strong> cuidado al final <strong>de</strong> la vida<br />

a. DNR,<br />

b. directrices avanzadas<br />

c. <strong>de</strong>f<strong>en</strong>sa <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos d<strong>el</strong> paci<strong>en</strong>te moribundo.<br />

C. Proceso <strong>de</strong> donación <strong>de</strong> órganos<br />

1. Estadísticas y organizaciones r<strong>el</strong>acionadas<br />

2. Fuerzas ético-legales y sociales para <strong>el</strong> cumplimi<strong>en</strong>to con la donación <strong>de</strong> órganos<br />

3. Proceso <strong>de</strong> donación <strong>de</strong> órganos<br />

4. Barreras <strong>en</strong> <strong>el</strong> proceso <strong>de</strong> donación <strong>de</strong> órganos<br />

5. Rol d<strong>el</strong> equipo interdisciplinario <strong>en</strong> la donación <strong>de</strong> órganos<br />

6. NIC 6260 Organ Procurem<strong>en</strong>t<br />

7. Criterios para consi<strong>de</strong>rar muerte cerebral<br />

a) Estrategias <strong>de</strong> estimado y monitoreo <strong>de</strong> muerte cerebral<br />

b) educación a familia<br />

D. Planificación <strong>de</strong> alta para la continuidad d<strong>el</strong> cuidado:<br />

1. Planificación <strong>de</strong> alta como estrategia <strong>de</strong> continuidad <strong>de</strong> cuidado. (CIE 7370, p.624)<br />

2. <strong>Interv<strong>en</strong>ciones</strong> terapéuticas y activida<strong>de</strong>s es<strong>en</strong>ciales asociadas a la planificación <strong>de</strong> alta<br />

a. Id<strong>en</strong>tificación <strong>de</strong> riesgo (NIC 6610),<br />

b. Seguimi<strong>en</strong>to t<strong>el</strong>efónico (NIC 8190)<br />

c. Implicación familiar, NIC 7110, d.<br />

d. Enseñnaza individualizada, NIC 5606,<br />

e. Intermediación cultural<br />

f. NIC 7040 Apoyo a cuidadores<br />

3. Terapias complem<strong>en</strong>tarias<br />

a. Técnica <strong>de</strong> r<strong>el</strong>ajación (CIE 5880)<br />

b. Imaginación simple dirigida (CIE 6000)<br />

c. Terapia <strong>de</strong> música (CIE 4400,)<br />

d. Toque terapéutico (CIE 5460)


e. Humor (CIE, 5320,)<br />

4. <strong>Interv<strong>en</strong>ciones</strong> terapéuticas para <strong>el</strong> mejorami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> la calidad<br />

a. Docum<strong>en</strong>tación, NIC, p. 209<br />

b. Monitoreo <strong>de</strong> calidad, NIC, p. 460<br />

c. Vigilancia, NIC, p. 536<br />

d. Manejo <strong>de</strong> medicam<strong>en</strong>tos, NIC<br />

5. <strong>Interv<strong>en</strong>ciones</strong> terapéuticas para fortalecer la compet<strong>en</strong>cia ética y cultural.<br />

a. Dilemas éticos comunes<br />

b. <strong>Interv<strong>en</strong>ciones</strong>:<br />

1) protección <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos d<strong>el</strong> paci<strong>en</strong>te/cli<strong>en</strong>te<br />

2) Apoyo a la toma <strong>de</strong> <strong>de</strong>siciones NIC 5250,<br />

3) Intermediación cultural, CIE (7330),<br />

4) Apoyo espiritual<br />

UNIDAD II <strong>Interv<strong>en</strong>ciones</strong> profesionales <strong>en</strong> <strong>el</strong> cuidado d<strong>el</strong> cli<strong>en</strong>te <strong>en</strong> los extremos d<strong>el</strong> ciclo <strong>de</strong> vida(10 horas)<br />

A. Mod<strong>el</strong>os <strong>de</strong> cuidado d<strong>el</strong> cli<strong>en</strong>te pediátrico<br />

1. Salud durante etapas pediátricas<br />

a. Estadísticas <strong>de</strong> salud pediátricas<br />

b. Ha;thy People 2010<br />

c. Infant & Childhood Mortality<br />

d. Mod<strong>el</strong>os <strong>de</strong> cuidado<br />

2. Cernimi<strong>en</strong>to d<strong>el</strong> <strong>de</strong>sarrollo<br />

a. Rol <strong>de</strong> difer<strong>en</strong>tes profesionales<br />

b. Uso <strong>de</strong> Indicadores d<strong>el</strong> <strong>de</strong>sarrollo<br />

3. Mant<strong>en</strong>imi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> la salud<br />

a. Parámetros<br />

b. Eda<strong>de</strong>s <strong>de</strong> evaluación<br />

c. Vacunación<br />

4. Problemas <strong>de</strong> salud crónicos más comunes<br />

a. Déficit <strong>de</strong> at<strong>en</strong>ción e hiperactividad<br />

b. Perlesía cerebral<br />

c. Síndromes metabólicos<br />

5. Diagnósticos <strong>de</strong> <strong>en</strong>fermería<br />

a. Maltrato y neglig<strong>en</strong>cia<br />

b. Retardo d<strong>el</strong> crecimi<strong>en</strong>to y <strong>de</strong>sarrollo<br />

c. Riesgo <strong>de</strong> retardo <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>de</strong>sarrollo<br />

6. Metas d<strong>el</strong> cuidado<br />

a. Mant<strong>en</strong>imi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> la salud: Guías<br />

b. Indicadores esperados d<strong>el</strong> <strong>de</strong>sarrollo<br />

c. Nutrición apropiada<br />

d. Seguridad: Medidas por etapas<br />

7. <strong>Interv<strong>en</strong>ciones</strong> efectivas<br />

a. Fom<strong>en</strong>to d<strong>el</strong> <strong>de</strong>sarrollo: (8272 adolesc<strong>en</strong>te) y (8274 niño),<br />

b. Terapia <strong>de</strong> juegos, (NIC 4430)<br />

c. Guía <strong>de</strong> anticipación (NIC 5210)<br />

d. Implicación familiar, NIC 7110<br />

e. Protección <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos<br />

f. Intermediación cultural, CIE (7330)<br />

g. Apoyo a la protección contra abusos; niños (CIE, 6402,)<br />

h. Criterios <strong>en</strong> la s<strong>el</strong>ección conjunta<br />

B. Cuidado Cli<strong>en</strong>te adulto mayor<br />

1. Estimado focalizado <strong>de</strong> problemas <strong>de</strong> salud <strong>de</strong> prioridad:<br />

a. Estadísticas <strong>de</strong> salud<br />

b. Cambios propios d<strong>el</strong> adulto mayor<br />

c. Problemas <strong>de</strong> salud comunes <strong>de</strong> prioridad


1) Riesgo <strong>de</strong> daño por caídas<br />

2) Riesgo <strong>de</strong> úlceras <strong>de</strong> presión<br />

3) Polifarmacia <strong>en</strong> <strong>el</strong> adulto mayor<br />

4) Alteración <strong>de</strong> la nutrición: m<strong>en</strong>or <strong>de</strong> lo requerido<br />

5) Deterioro <strong>de</strong> la movilidad física<br />

6) Incontin<strong>en</strong>cia urinaria<br />

7) Maltrato y abuso<br />

8) Síndrome <strong>de</strong> estrés por r<strong>el</strong>ocalización<br />

d. Instrum<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> estimados validados <strong>en</strong> <strong>el</strong> adulto mayor.<br />

1) SPICES: An Overall Assessm<strong>en</strong>t Tool of Ol<strong>de</strong>r Adults<br />

2) Katz In<strong>de</strong>x of In<strong>de</strong>p<strong>en</strong>d<strong>en</strong>ce in Activities of Daily Living<br />

3) The Lawton Instrum<strong>en</strong>tal Activities of Daily Living Scale<br />

4) The H<strong>en</strong>drich II Fall Risk Mod<strong>el</strong><br />

5) Beers Criteria for Pot<strong>en</strong>tially Inapropriate Medications Use: Part I and Part II<br />

6) Assessing Nutrition in Ol<strong>de</strong>r Adults Urinary Incontin<strong>en</strong>ce Assessm<strong>en</strong>t<br />

7) Assessing Family Prefer<strong>en</strong>ces for Participation in Care in Hospitalized Ol<strong>de</strong>r Adults<br />

8) Assessing Pain In Ol<strong>de</strong>r Adults<br />

9) Using Pain-Rating Scales with Ol<strong>de</strong>r Adults<br />

10) Predicting Pressure Ulcer Risk Immunizations for the Ol<strong>de</strong>r Adult<br />

2. Estrategias <strong>de</strong> interv<strong>en</strong>ción efectivas con <strong>el</strong> adulto mayor<br />

a. Educación <strong>en</strong> salud,<br />

b. Id<strong>en</strong>tificación y protección <strong>de</strong> riesgos<br />

c. Manejo <strong>de</strong> medicam<strong>en</strong>tos<br />

d. Promoción <strong>de</strong> prácticas <strong>de</strong> bi<strong>en</strong>estar<br />

e. Criterios <strong>en</strong> la s<strong>el</strong>ección conjunta <strong>de</strong> interv<strong>en</strong>ciones<br />

1) Difer<strong>en</strong>cias culturales <strong>de</strong> la población da adultos mayores<br />

2) Prefer<strong>en</strong>cias <strong>en</strong> servicios <strong>de</strong> salud<br />

3) Recursos económicas<br />

4) Investigaciones<br />

3. Conflictos éticos comunes <strong>en</strong> <strong>el</strong> manejo <strong>de</strong> casos d<strong>el</strong> adulto mayor<br />

a. Paternalismo: m<strong>en</strong>oscabo <strong>de</strong> la autonomía<br />

b. Maltrato y abuso: Uso <strong>de</strong> restricciones físicas y químicas<br />

Unidad III <strong>Interv<strong>en</strong>ciones</strong> basadas <strong>en</strong> evid<strong>en</strong>cias para la prev<strong>en</strong>ción y manejo <strong>de</strong> las infecciones asociadas al cuidado <strong>de</strong> la<br />

salud (HAIs) (10 horas)<br />

A. Principios <strong>de</strong> microbiología<br />

1. Colonización vs infección<br />

2. Microorganismos resist<strong>en</strong>tes<br />

3. Uso <strong>de</strong> antibióticos<br />

B. Prev<strong>en</strong>ción <strong>de</strong> Infecciones HAIs <strong>en</strong> cli<strong>en</strong>tes adultos y pediátricos: recom<strong>en</strong>daciones basadas <strong>en</strong> evid<strong>en</strong>cias ofrecidas<br />

por <strong>el</strong> CDC y IHI<br />

1. pulmonía asociada al v<strong>en</strong>tilador (v<strong>en</strong>tilator associated pneumonia-VAP),<br />

2. infecciones d<strong>el</strong> tracto urinario (urinary tract infections-UTI),<br />

3. infección d<strong>el</strong> lugar <strong>de</strong> la cirugía (surgical-site infections- SSI),<br />

4. r<strong>el</strong>acionadas a la inserción <strong>de</strong> catéteres vasculares (catheter-r<strong>el</strong>ated bloodstream infections-CRBSI)<br />

Unidad IV <strong>Interv<strong>en</strong>ciones</strong> profesionales basadas <strong>en</strong> evid<strong>en</strong>cias <strong>en</strong> <strong>el</strong> manejo <strong>de</strong> casos específicos d<strong>el</strong> cli<strong>en</strong>te adulto y<br />

pediátrico para la continuidad <strong>de</strong> cuidado (25 horas)<br />

A. Razonami<strong>en</strong>to diagnóstico y terapéutico <strong>en</strong> casos <strong>de</strong> Problemas <strong>de</strong> salud <strong>de</strong> alta incid<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> adultos y pediátricos<br />

por respuestas cardiovasculares(7.5hrs)<br />

Enfoque <strong>en</strong> <strong>el</strong> Cli<strong>en</strong>te adulto<br />

1. Estimado cardiovascular<br />

1. Fundam<strong>en</strong>tos fisiológicos y bioquímicos integrados<br />

a. Electrofisiología d<strong>el</strong> corazón


. Egreso cardiaco<br />

c. Perfusión efectiva d<strong>el</strong> corazón<br />

2. Historial familiar y comorbilida<strong>de</strong>s<br />

3. Factores <strong>de</strong> riesgo modificables y no modificables<br />

4. Distinciones <strong>en</strong> <strong>el</strong> dolor <strong>de</strong> pecho<br />

5. disnea<br />

6. Clasificación funcional <strong>de</strong> dishabilida<strong>de</strong>s cardiovasc<br />

7. Presión arterial<br />

8. Pulsos arteriales y v<strong>en</strong>osos<br />

9. Ritmo cardiaco<br />

10. Sonidos cardiacos<br />

11. Enzimas cardiacas (CK-MB)<br />

12. Marcadores séricos (troponina, mioglobina)<br />

13. ABG<br />

2. Razonami<strong>en</strong>to diagnóstico y terapéutico<br />

1. Problemas <strong>de</strong> salud <strong>de</strong> alta incid<strong>en</strong>cia<br />

a. Hipert<strong>en</strong>sión<br />

b. Síndrome metabólico<br />

c. Síndromes coronarios: angina e infarto<br />

d. Cuidado d<strong>el</strong> pte que le han hecho un PCI<br />

e. Fallo cardiaco<br />

f. Resultados <strong>de</strong> laboratorios séricos<br />

3. Razonami<strong>en</strong>to diagnóstico<br />

1. Disminución d<strong>el</strong> Gasto Cardiaco<br />

2. Perfusión tisular inefectiva: cardiopulmonar<br />

3. Intolerancia a la actividad<br />

4. Deterioro d<strong>el</strong> intercambio <strong>de</strong> gases<br />

5. PC: E<strong>de</strong>ma pulmonar<br />

6. PC : Disritmias<br />

4. Razonami<strong>en</strong>to terapéutico<br />

1. guías clínicas basadas <strong>en</strong> evid<strong>en</strong>cias actualizadas<br />

a. Sev<strong>en</strong>th Report of the Joint National Committee on Prev<strong>en</strong>tion, Detection, Evaluation, and Treatm<strong>en</strong>t of<br />

High Blood Pressure (JNC 7)<br />

b. AHA/ACC guid<strong>el</strong>ines for secondary prev<strong>en</strong>tion for pati<strong>en</strong>ts with coronary and other atherosclerotic vascular<br />

disease: 2006 update.<br />

2. Alfabetización <strong>en</strong> salud y Auto-manejo: <strong>en</strong>señanza sobre Conocimi<strong>en</strong>to d<strong>el</strong> proceso <strong>de</strong> <strong>en</strong>fermedad<br />

a. Evid<strong>en</strong>ce-based guid<strong>el</strong>ines for cardiovascular disease prev<strong>en</strong>tion in wom<strong>en</strong>: 2007 update.<br />

b. NIH State-of-the-Sci<strong>en</strong>ce Confer<strong>en</strong>ce Statem<strong>en</strong>t on Tobacco Use: Prev<strong>en</strong>tion, Cessation, and Control<br />

3. Manejo <strong>de</strong> la medicación (2380) para <strong>el</strong> Conocimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> medicación (CRE) y la seguridad d<strong>el</strong> paci<strong>en</strong>te<br />

a) Vasodilatadores: Nitroglicerina IV (Tridil)<br />

b) bloqueadores adr<strong>en</strong>érgicos beta<br />

c) bloqueadores-antagonistas <strong>de</strong> calcio<br />

d) anti-aritmicos<br />

e) anticoagulantes: heparina, lov<strong>en</strong>ox<br />

f) trombolíticos: activador <strong>de</strong> plasminóg<strong>en</strong>o <strong>de</strong> tipo hístico (t-PA)<br />

g) analgésicos: sulfato <strong>de</strong> morfina<br />

h) digitálicos<br />

i) diuréticos<br />

4. CIE Cuidado cardiaco agudo para la Efectividad <strong>de</strong> la bomba cardiaca (CRE<br />

Enfoque <strong>en</strong> <strong>el</strong> cli<strong>en</strong>te pediátrico: riesgo a problemas <strong>de</strong> salud CV<br />

1. Obesidad<br />

a. Estimado: basado <strong>en</strong> gráficas CDC<br />

b. Prev<strong>en</strong>ción <strong>de</strong> la obesidad <strong>en</strong> <strong>el</strong> cli<strong>en</strong>te pediátrico<br />

c. Promoción <strong>de</strong> cambios <strong>en</strong> estilo <strong>de</strong> vida


d. Promoción d<strong>el</strong> ejercicio<br />

2. Hipert<strong>en</strong>sión<br />

a. Estimado <strong>de</strong> la presión arterial:<br />

a. Clasificación <strong>de</strong> acuerdo a gráficas CDC- por perc<strong>en</strong>til<br />

b. Id<strong>en</strong>tificación <strong>de</strong> causas <strong>de</strong> hipert<strong>en</strong>sión<br />

b. Prev<strong>en</strong>ción <strong>de</strong> factores <strong>de</strong> riesgo<br />

c. Manejo no farmacológico<br />

3. Hipercolesterolemia<br />

a. Estimado<br />

1) Estadísticas<br />

2) Historial familiar<br />

3) Factores <strong>de</strong> riesgo<br />

4) Niv<strong>el</strong>es <strong>de</strong> colesterol<br />

b. Manejo clínico<br />

1) Estrategias <strong>de</strong> promoción <strong>de</strong> patrones <strong>de</strong> nutrición saludable<br />

2) Guías <strong>de</strong> nutrición por etapa <strong>de</strong> crecimi<strong>en</strong>to y <strong>de</strong>sarrollo<br />

3) Seguimi<strong>en</strong>to <strong>en</strong> pres<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> factores <strong>de</strong> riesgo<br />

4) Educación nutricional y dietario<br />

5) Manejo farmacológico <strong>en</strong> <strong>el</strong> cli<strong>en</strong>te pediátrico<br />

c. Factor <strong>de</strong> riesgo principal: <strong>el</strong> fumar <strong>en</strong> adolesc<strong>en</strong>tes<br />

1) Estimado<br />

2) Estadísticas<br />

3) historial d<strong>el</strong> fumar <strong>en</strong> familia y ninos > 8 años<br />

4) Manejo clínico:<br />

a) Reducción d<strong>el</strong> fumar pasivam<strong>en</strong>te d<strong>el</strong> infante<br />

b) Enseñanza a los niños <strong>en</strong> edad escolar d<strong>el</strong> efecto dañino d<strong>el</strong> cigarrillo<br />

c) Promoción <strong>de</strong> comportami<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> no fumar <strong>en</strong> adolesc<strong>en</strong>tes como <strong>de</strong>streza social<br />

d) Métodos <strong>de</strong> cesación d<strong>el</strong> fumar<br />

B. Deterioro d<strong>el</strong> intercambio <strong>de</strong> gases por respuestas respiratorias<br />

1. Razonami<strong>en</strong>to diagnóstico<br />

a. Fundam<strong>en</strong>tos fisiológicos y bioquímicos<br />

1) Repaso in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te anatomía y fisiología<br />

2) Función pulmonar<br />

3) Gases arteriales<br />

4) Saturación <strong>de</strong> oxíg<strong>en</strong>o<br />

5) Presión parcial <strong>de</strong> O2 y CO2<br />

6) Respuesta bioquímica a la inflamación prolongada<br />

7) Respuesta bioquímica r<strong>el</strong>acionada con la broncodilatación<br />

8) Enzimas y su interacción <strong>en</strong> sistema respiratorio<br />

9) Complicaciones bacterianas<br />

b. Fisiopatología subyac<strong>en</strong>tes más común<br />

1) Deterioro d<strong>el</strong> intercambio <strong>de</strong> gases<br />

2) Dipnea<br />

c. Problemas <strong>de</strong> salud <strong>en</strong> adultos y niños<br />

a. Enfermedad pulmonar obstructiva crónica (COPD)<br />

b. Asma y Estado asmático <strong>en</strong> adultos y niños<br />

d. Énfasis <strong>en</strong> datos significativos <strong>en</strong> adultos y niños<br />

a. s/s tempranos<br />

b. s/s tardíos<br />

c. id<strong>en</strong>tificación <strong>de</strong> riesgos<br />

d. clasificación<br />

e. evaluación diagnóstica<br />

e. Diagnósticos <strong>de</strong> <strong>en</strong>fermería probables <strong>de</strong> prioridad<br />

a. Deterioro d<strong>el</strong> Intercambio gaseoso (00030)


. Limpieza ineficaz <strong>de</strong> las vías aereas (00031)<br />

c. Patrón respiratorio ineficaz (00032)<br />

d. Deterioro <strong>de</strong> la respiración espontánea (00033)<br />

e. Intolerancia a la actividad (00092)<br />

f. Problemas colaborativos <strong>de</strong> prioridad<br />

a. Población <strong>de</strong> alto riesgo<br />

b. Bases fisiopatológicas<br />

c. Criterio <strong>de</strong> estimado focalizado (data subjetiva y objetiva)<br />

d. Criterio <strong>de</strong> estimado <strong>de</strong> pruebas diagnosticas y <strong>de</strong> laboratorio<br />

e. Tipos problemas r<strong>el</strong>acionados<br />

1) PC: hipoxemia<br />

2) PC: constricción tracheo-bronquial<br />

3) PC: alcalosis<br />

4) PC: acidosis<br />

5) PC: efectos adversos <strong>de</strong> terapia <strong>de</strong> medicam<strong>en</strong>tos<br />

2. Razonami<strong>en</strong>to terapéutico<br />

a. CRE Estado respiratorio: intercambio gaseoso, y Control <strong>de</strong> asma (CRE)<br />

1. Control <strong>de</strong> casos específicos (7320)<br />

2. CIE Enseñanza: individual (5606) para<br />

(1) Conocimi<strong>en</strong>to: proceso <strong>de</strong> <strong>en</strong>fermedad (CRE)<br />

(2) Conocimi<strong>en</strong>to: medicación (CRE):<br />

i) Broncodilatadores<br />

ii) Anti-inflamatorios<br />

iii) Corticosteroi<strong>de</strong>s orales<br />

iv) Corticosteroi<strong>de</strong>s inhaladores<br />

v) Antagonistas <strong>de</strong> leukotri<strong>en</strong>os<br />

vi) antinflamatorio inhalador<br />

vii) Estabilizadores <strong>de</strong> células mast<br />

b. Seguimi<strong>en</strong>to al hogar<br />

c. Manejo d<strong>el</strong> Asma (CIE)<br />

d. CIE: monitorización respiratorio (3350)<br />

e. CIE Manejo <strong>de</strong> ácido-base acidosis, alcalosis, metabólica y respiratorio<br />

C. Casos específicos <strong>de</strong> <strong>de</strong>sequilibrios nutricionales-metabólicos por diabetes y sus complicaciones. (7.5hrs)<br />

1. Fundam<strong>en</strong>tos fisiopatológicos y bioquímicos<br />

a. Obesidad como problema y factor <strong>de</strong> riesgo<br />

1) Incid<strong>en</strong>cia y epi<strong>de</strong>miología<br />

2) Alcanzando Healthy People 2010<br />

3) Fisiopatología<br />

b. Diabetes M<strong>el</strong>litus<br />

1) Incid<strong>en</strong>cia y epi<strong>de</strong>miología<br />

2) Alcanzando Healthy People 2010<br />

3) Efectos <strong>de</strong> la insulina <strong>en</strong> Pro., CHO y grasas<br />

4) Factores <strong>de</strong> riesgo<br />

5) Clasificación y Etiología<br />

6) Complicaciones agudas y crónicas<br />

7) Estimado <strong>de</strong> laboratorio<br />

c. Síndrome metabólico<br />

1) Definición diagnóstica<br />

2) Incid<strong>en</strong>cia<br />

3) Prev<strong>en</strong>ción<br />

d. Diabetes t2 <strong>en</strong> cli<strong>en</strong>te pediátrico<br />

1) Factores <strong>de</strong> riesgo<br />

2) Indicadores clínicos


3) Cambios <strong>en</strong> estilo <strong>de</strong> vida<br />

2. Diagnósticos <strong>de</strong> <strong>en</strong>fermería y problemas colaborativos<br />

a. diagnósticos <strong>de</strong> prioridad<br />

1) Desequilibrio nutricional por exceso<br />

2) Riesgo <strong>de</strong> daño r<strong>el</strong>. con alteraciones s<strong>en</strong>soriales<br />

3) Perfusión tisular inefectiva: r<strong>en</strong>al y periférica<br />

4) Riesgo <strong>de</strong> infección<br />

5) Riesgo <strong>de</strong> Deterioro <strong>de</strong> la integridad <strong>de</strong> la pi<strong>el</strong><br />

6) Ansiedad r<strong>el</strong>. a diagnóstico, riesgo <strong>de</strong> complicaciones y régim<strong>en</strong> complejo <strong>de</strong> autocuidado<br />

7) Incumplimi<strong>en</strong>to d<strong>el</strong> tratami<strong>en</strong>to r<strong>el</strong> con complejidad y cronicidad<br />

b. Problemas colaborativos <strong>de</strong> prioridad para monitoreo continuo: S/S tempranos y Factores <strong>de</strong> riesgo<br />

1) Hipoglucemia vs. Hiperglucemia<br />

2) DKA vs.HHNS<br />

3) Deshidratación<br />

3. Razonami<strong>en</strong>to Terapéutico: Estrategias <strong>de</strong> manejo EBP<br />

a. Manejo colaborativo para <strong>el</strong> control <strong>de</strong> glucosa sanguínea (CRE 2300)<br />

b. Vigilancia <strong>de</strong> complicaciones agudas: (NIC 6650)<br />

c. Colaboración <strong>en</strong> manejo médico<br />

d. Manejo <strong>de</strong> fluidos y <strong>el</strong>ectrolitos (NIC 2080)<br />

e. Terapia IV (NIC 4200)<br />

f. Manejo <strong>de</strong> la acidosis: metabólica (NIC 1911)<br />

g. Terapia <strong>de</strong> insulina<br />

h. Manejo <strong>de</strong> la obesidad<br />

i. Conducta <strong>de</strong> obedi<strong>en</strong>cia y cumplimi<strong>en</strong>to (CRE 1800, 1601): Enseñanza <strong>de</strong> medicam<strong>en</strong>tos prescritos (NIC<br />

5616)<br />

1) Categorías<br />

2) Mecanismos <strong>de</strong> acción<br />

3) Precauciones <strong>en</strong> la terapia<br />

j. Manejo <strong>de</strong> la nutrición (NIC 1100)<br />

1) Listas <strong>de</strong> intercambios<br />

2) Contando carbohidratos<br />

3) Lectura <strong>de</strong> la etiqueta alim<strong>en</strong>taria<br />

k. Conocimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> control <strong>de</strong> diabetes (CRE 1820): Objetivo <strong>de</strong> Healthy People 2010<br />

1) Assessm<strong>en</strong>t <strong>de</strong> necesida<strong>de</strong>s y habilida<strong>de</strong>s<br />

2) Manejo inicial <strong>de</strong> sobreviv<strong>en</strong>cia: Proceso <strong>de</strong> <strong>en</strong>fermedad (NIC 5602)<br />

3) Mant<strong>en</strong>imi<strong>en</strong>to <strong>en</strong> <strong>el</strong> hogar: Automonitoreo <strong>de</strong> glucosa (SMBG)<br />

l. Mejorami<strong>en</strong>to d<strong>el</strong> estilo <strong>de</strong> vida:<br />

1) Manejo <strong>de</strong> los días <strong>de</strong> <strong>en</strong>fermedad<br />

2) Reglas para los días <strong>de</strong> viaje<br />

3) Mant<strong>en</strong>imi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> visión óptima<br />

4) Promoción d<strong>el</strong> ejercicio (NIC<br />

(0200) para <strong>el</strong> control glicémico<br />

5) Uso <strong>de</strong> recursos disponibles<br />

m. Control <strong>de</strong> riesgos <strong>en</strong> seguimi<strong>en</strong>to: complicaciones crónicas<br />

1) Manejo <strong>de</strong> la <strong>el</strong>iminación urinaria (NIC 0590)<br />

2) Manejo <strong>de</strong> s<strong>en</strong>sación periferal (NIC 2660)<br />

3) Cuidado al pie (NIC 1660)<br />

n. Guías clínicas y planes estandarizados<br />

0. Evaluación basada <strong>en</strong> indicadores <strong>de</strong> resultados ori<strong>en</strong>tados al paci<strong>en</strong>te<br />

1) Control <strong>de</strong> glucosa sanguínea (CRE 2300)<br />

2) Control/ aus<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> complicaciones agudas y crónicas<br />

3) Conducta <strong>de</strong> obedi<strong>en</strong>cia y cumplimi<strong>en</strong>to (CRE 1800, 1601) <strong>de</strong> su regim<strong>en</strong> terapéutico<br />

4) Conocimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> control <strong>de</strong> diabetes (CRE 1820)<br />

D. Casos específicos <strong>de</strong> perfusión tisular cerebral inefectiva (2.5hrs)


1. Perfusión cerebral inefectiva: ataque cerebrales <strong>en</strong> adultos<br />

A. Estimado focalizado <strong>de</strong> datos significativos<br />

1. fisiopatología<br />

a. Ataque cerebral isquémico<br />

b. Ataque cerebral hemorrágico<br />

c. Aum<strong>en</strong>to <strong>en</strong> presión intracraneal (ICP)<br />

2. 6610 CRE Id<strong>en</strong>tificación factores <strong>de</strong> riesgo<br />

3. Datos significativos (s/s tempranos y tardíos) <strong>de</strong> los tipos <strong>de</strong> CVA.<br />

4. Exam<strong>en</strong> neurológico: Glasgow Coma Scale, V<strong>en</strong>tana <strong>de</strong> 3 horas<br />

5. Estimado sicosocial<br />

6. Estatus m<strong>en</strong>tal<br />

7. Estimado funcional<br />

8. Estudios diagnósticos<br />

a. Laboratorio<br />

b. Radiológicos<br />

B. Razonami<strong>en</strong>to diagnóstico y terapéutico<br />

1. 00024 Perfusión tisular inefectiva: cerebral<br />

a. Outcome: CRE 0909 Estado Neurológico<br />

b. Interv<strong>en</strong>ción: CIE 2550 Mejora <strong>de</strong> la perfusión cerebral<br />

c. Vigilancia por complicaciones<br />

1) Otro ev<strong>en</strong>to <strong>de</strong> ataque cerebral<br />

2) ↑ ICP<br />

3) Convulciones<br />

4) Hemorragias<br />

5) Vasoespasmos, hidrocéfalo<br />

6) Otras: <strong>de</strong>sbalances metabólicos, pulmonías, compl. Resp., MI, embolia pulmonar, UTI, sepsis, efectos<br />

secundarios <strong>de</strong> los medicam<strong>en</strong>tos<br />

2. 00051 Deterioro <strong>de</strong> la Comunicación verbal<br />

a. CRE 0902 Capacidad <strong>de</strong> comunicación<br />

b. CIE 4976 Fom<strong>en</strong>to <strong>de</strong> la comunicación: déficit d<strong>el</strong> habla<br />

3. PC: efectos adversos <strong>de</strong> terapia <strong>de</strong> medicam<strong>en</strong>tos<br />

a. CIE 2380 Manejo <strong>de</strong> la medicación:<br />

1) trombolítico,<br />

2) anticoagulantes/antiplaquetarios<br />

3) Antiepilépticos<br />

4) Bloqueadores <strong>de</strong> canales <strong>de</strong> calcio<br />

5) Stool soft<strong>en</strong>ers/analgesics/antianxiety<br />

4. Deterioro <strong>de</strong> la movilidad física: interv<strong>en</strong>ciones basadas <strong>en</strong> evid<strong>en</strong>cias<br />

a. Ejercicios ROM <strong>de</strong> las extremida<strong>de</strong>s afectadas<br />

b. Prev<strong>en</strong>ción <strong>de</strong> úlceras<br />

c. Prev<strong>en</strong>ción <strong>de</strong> trombosis <strong>de</strong> v<strong>en</strong>a profunda (DVT)<br />

d. ejecusión <strong>de</strong> ADLs<br />

5. Trastornos s<strong>en</strong>soriales/perceptuales: <strong>Interv<strong>en</strong>ciones</strong> basadas <strong>en</strong> evid<strong>en</strong>cias<br />

a. Ambulación<br />

b. Uso <strong>de</strong> estímulos verbales y táctiles<br />

c. Ori<strong>en</strong>tación <strong>de</strong> tiempo/lugar /persona<br />

d. Programa rutinario, consist<strong>en</strong>te, repetitivo<br />

6. 00123 Desat<strong>en</strong>ción unilateral: <strong>Interv<strong>en</strong>ciones</strong> basadas <strong>en</strong> evid<strong>en</strong>cias<br />

a. Observar medidas <strong>de</strong> seguridad<br />

b. Tocar y usar ambos lados d<strong>el</strong> cuerpo<br />

c. técnica <strong>de</strong> observar <strong>el</strong> ambi<strong>en</strong>te virando la cabeza <strong>de</strong> un lado al otro para expandir campo visual<br />

7. <strong>de</strong>terioro <strong>de</strong> la <strong>de</strong>glución:<br />

a. Estimado <strong>de</strong> la habilidad d<strong>el</strong> paci<strong>en</strong>te para tragar.<br />

b. Posicionar para facilitar <strong>el</strong> proceso <strong>de</strong> tragar antes <strong>de</strong> cada comida.


c. Dieta apropiada que incluya alim<strong>en</strong>tos blandos y líquidos.<br />

d. Precausiones <strong>de</strong> aspiración<br />

8. Incontin<strong>en</strong>cia urinaria y fecal<br />

a. etiología: niv<strong>el</strong>es <strong>de</strong> consci<strong>en</strong>cia alterados, daño <strong>en</strong> la <strong>en</strong>ervación nerviosa, inhabilidad <strong>de</strong> comunicación<br />

b. Programa <strong>de</strong> <strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> la vejiga e intestino.<br />

9. PC: aum<strong>en</strong>to <strong>el</strong> la presión intracraneal (ICP): <strong>Interv<strong>en</strong>ciones</strong> basadas <strong>en</strong> evid<strong>en</strong>cias<br />

a. NIC: Monitoreo <strong>de</strong> presión intracraneal<br />

10. <strong>Interv<strong>en</strong>ciones</strong> es<strong>en</strong>cial aplicable a difer<strong>en</strong>tes problemas<br />

a. CIE 5606 Enseñanza: individual<br />

2. Perfusión cerebral inefectiva: daño traumático cerebral <strong>en</strong> <strong>el</strong> niño (TBI)<br />

A. Estimado <strong>de</strong> datos significativos<br />

1. estadísticas<br />

2. Etiología<br />

3. factores <strong>de</strong> riesgo<br />

4. complicaciones d<strong>el</strong> trauma a la cabeza<br />

5. fisiopatología: Tipos <strong>de</strong> daño<br />

a)Conmoción, contusión, fractura <strong>de</strong> cráneo, laceración cerebrales, hemorragías (intracraneal, epidural y<br />

subdural) y subaracnoi<strong>de</strong>a<br />

b) isquemia, hipoxia or anoxia, e hipercarbia<br />

c) E<strong>de</strong>ma cerebral (que pue<strong>de</strong> conducir a aum<strong>en</strong>to <strong>de</strong> la presión intracraneana- é ICP y herniación d<strong>el</strong> cerebro)<br />

c) M<strong>en</strong>ingitis<br />

d) Hematoma<br />

6. estimado facalizado: datos altam<strong>en</strong>te significativos<br />

a)Cushing’s triad (triada <strong>de</strong> Cushing)<br />

b) letargia, ê HR, é BP, R variables= é ICP y herniación inmin<strong>en</strong>te<br />

c) pérdida <strong>de</strong> consci<strong>en</strong>cia por 5-10min. (a mayor tiempo mayor <strong>el</strong> riesgo, requiere hospitalización)<br />

d) Nauseas persist<strong>en</strong>tes, vómitos o letargia progresiva<br />

e) Traumas no accid<strong>en</strong>tales o sospecha <strong>de</strong> abuso/maltrato<br />

f) pérdida <strong>de</strong> reflejos profundos: se anticipa compromiso <strong>de</strong> la función respiratoria:<br />

7. ICP: Infantes:<br />

a) Fontan<strong>el</strong>as t<strong>en</strong>sas o brotadas<br />

b) Suturas craneanas separadas<br />

c) é circunfer<strong>en</strong>cia occipito-frontal<br />

d) V<strong>en</strong>as <strong>de</strong> la cabeza dist<strong>en</strong>didas<br />

8. ICP: Niños<br />

a) Dolor <strong>de</strong> cabeza<br />

b) Nauseas, vómitos sin nauseas<br />

c) Visión borrosa, doble<br />

d) convulsiones<br />

9. Otras manifestaciones<br />

a) Signos <strong>en</strong> personalidad y comportami<strong>en</strong>tos<br />

b) Signos tardíos<br />

B. Razonami<strong>en</strong>to diagnóstico y terapéutico<br />

1. Vigilanca continua (y estimado inicial)<br />

a) A-B-C (estimado <strong>de</strong> emerg<strong>en</strong>cia)<br />

b) LOC<br />

c) GCS<br />

d) Tono muscular: agarre <strong>de</strong> la mano<br />

e) Fontan<strong>el</strong>a<br />

f) Movimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> los ojos<br />

g) Humor<br />

h) Mecanismos d<strong>el</strong> daño<br />

i) Pérdida <strong>de</strong> consci<strong>en</strong>cia,<br />

j) Comportami<strong>en</strong>to alterado,


k) Convulsiones<br />

l) Progresión <strong>de</strong> los síntomas<br />

m) Daños asociados con <strong>el</strong> trauma<br />

2. 00024 Perfusión tisular inefectiva: cerebral<br />

a) CRE 0909 Estado Neurológico<br />

1) Definición<br />

2) Indicadores pediátricos basados <strong>en</strong> evid<strong>en</strong>cias<br />

b) CIE 2550 Mejora <strong>de</strong> la perfusión cerebral<br />

1) Definición<br />

2) Activida<strong>de</strong>s basadas <strong>en</strong> evid<strong>en</strong>cias para <strong>el</strong> cli<strong>en</strong>te pediátrico<br />

c) Glasgow Coma Scale pediátrica<br />

d) Vigilancia por complicaciones<br />

1) ↑ ICP<br />

2) E<strong>de</strong>ma cerebral<br />

3) Convulciones post traumáticas<br />

4) Hemorragias<br />

5) Vasoespasmos, hidrocéfalo<br />

6) hernación tallo cerebral<br />

3. Monitoreo <strong>de</strong> líquidos y <strong>el</strong>ectrólitos<br />

4. Apoyo a la familia<br />

5. Enfoque <strong>en</strong> la rehabilitación<br />

V. ACTIVIDADES<br />

• Pres<strong>en</strong>taciones <strong>el</strong>ectrónicas pres<strong>en</strong>ciales (<strong>en</strong> <strong>el</strong><br />

salón <strong>de</strong> clases)<br />

Discusiones <strong>de</strong> situaciones <strong>en</strong> grupos pequeños<br />

• Búsqueda <strong>de</strong> información actualizada <strong>en</strong> Internet<br />

• Confer<strong>en</strong>cias cortas<br />

Participación <strong>en</strong> foros <strong>de</strong>s<strong>de</strong> Blackboard<br />

“Problem-based learning”: estudios <strong>de</strong> casos<br />

clínicos<br />

VI. EVALUACIÓN<br />

(1) Exám<strong>en</strong>es Parciales<br />

1.1 Take-home: Unidad I; Unidad II<br />

1.2 Take-home: Unidad III; Unidad IV<br />

1.3 Take-home: Unidad V; Unidad VI;<br />

Requisitos académicos d<strong>el</strong> curso Valor<br />

%<br />

(2) Exam<strong>en</strong> final: Compr<strong>en</strong>sivo: Todas las unida<strong>de</strong>s, 40<br />

(3) Discusión casos: Pres<strong>en</strong>tación (oral y escrita) <strong>de</strong> un caso asignado 20<br />

(4) Participación <strong>en</strong> foro r<strong>el</strong>acionado con los casos 10<br />

• Discusiones abiertas<br />

• Apr<strong>en</strong>dizaje colaborativo<br />

Guía <strong>de</strong> estudio y preguntas <strong>de</strong><br />

profundización por tema<br />

Discusiones <strong>de</strong> preguntas tipo reválida<br />

<strong>en</strong> grupos pequeños<br />

10%<br />

c/u<br />

(Total:<br />

30%)<br />

Total: 100%<br />

VII. NOTAS ESPECIALES<br />

Servicios Auxiliares o Necesida<strong>de</strong>s Especiales<br />

Obt<strong>en</strong>ido<br />

Total


Todo estudiante que requiera servicios auxiliares o asist<strong>en</strong>cia especial <strong>de</strong>berá solicitar los mismos al inicio d<strong>el</strong><br />

curso o tan pronto como adquiera conocimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> los que necesita, a través d<strong>el</strong> registro correspondi<strong>en</strong>te <strong>en</strong> la<br />

Oficina d<strong>el</strong> Consejero Profesional, <strong>el</strong> Sr. José Rodríguez, ubicado <strong>en</strong> <strong>el</strong> Programa <strong>de</strong> Ori<strong>en</strong>tación Universitaria.<br />

Honra<strong>de</strong>z, frau<strong>de</strong> y plagio (Reglam<strong>en</strong>to G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Estudiantes, Capítulo V)<br />

La falta <strong>de</strong> honra<strong>de</strong>z, frau<strong>de</strong>, plagio y cualquier otro comportami<strong>en</strong>to ina<strong>de</strong>cuado con r<strong>el</strong>ación a la labor académica<br />

constituy<strong>en</strong> infracciones mayores sancionadas por <strong>el</strong> Reglam<strong>en</strong>to G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Estudiantes. Las infracciones<br />

mayores, según dispone <strong>el</strong> Reglam<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Estudiantes pued<strong>en</strong> t<strong>en</strong>er como consecu<strong>en</strong>cia la susp<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> la<br />

Universidad por un tiempo <strong>de</strong>finido mayor <strong>de</strong> un año o la expulsión perman<strong>en</strong>te <strong>de</strong> la Universidad, <strong>en</strong>tre otras<br />

sanciones.<br />

Uso <strong>de</strong> dispositivos <strong>el</strong>ectrónicos<br />

Se <strong>de</strong>sactivarán los t<strong>el</strong>éfonos c<strong>el</strong>ulares y cualquier otro dispositivo <strong>el</strong>ectrónico que pudiese interrumpir los procesos<br />

<strong>de</strong> <strong>en</strong>señanza y apr<strong>en</strong>dizaje o alterar <strong>el</strong> ambi<strong>en</strong>te conduc<strong>en</strong>te a la exc<strong>el</strong><strong>en</strong>cia académica. Las situaciones<br />

apremiantes serán at<strong>en</strong>didas según corresponda. Se prohíbe <strong>el</strong> o <strong>en</strong>viar datos durante evaluaciones o exám<strong>en</strong>es<br />

VIII. RECURSOS EDUCATIVOS<br />

LIBRO DE TEXTO<br />

Ignatavicius D. And Workman, L.. (2010) Medical-Surgical Nursing: Critical Thinking for Collaborative Care,<br />

W.B. Saun<strong>de</strong>rs Co.<br />

Wong, D.L., Hock<strong>en</strong>berry- Eaton, (2009) Ess<strong>en</strong>tials of Pediatric Nursing.(8 h edition.).St. Louis: Mosby.<br />

Otros textos <strong>de</strong> cursos previos: Diccionarios médicos, Pediatría , NANDA, NIC, NOC<br />

RECURSOS ELECTRÓNICOS<br />

1. National Heart, Lung, and Blood Institute. What is chronic obstructive pulmonary disease? National Heart,<br />

Lung, and Blood Institute (www.nhlbi.nih.gov/health/dci/Diseases/Copd/Copd_All.html )<br />

2. Nursing care of dyspnea: the 6th vital sign in individuals with chronic obstructive pulmonary disease (COPD).<br />

(http://www.guid<strong>el</strong>ine.gov/summary/summary.aspx?doc_id=7008&nbr=004217&string=COPD+AND+manag<br />

em<strong>en</strong>t )<br />

3. Guía farmacológica d<strong>el</strong> asma (http://www.respirar.org/asmamecum/in<strong>de</strong>x.htm )<br />

4. Farmacoterapia <strong>de</strong> la EPOC<br />

Publicado por Pegasus Healthcare International <strong>en</strong> asociación con <strong>el</strong> Colegio Interamericano <strong>de</strong> Médicos y<br />

Cirujanos, 1999. (Accesada Diciembre 15, 2005) (http://www.alfa1.org/info_alfa1_epoc_farmacologia.htm )<br />

5. Enfermedad pulmonar obstructiva crónica . MedlinePlus (Enciclopedia médica <strong>en</strong><br />

español (<br />

http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/spanish/<strong>en</strong>cy/article/000091.htm )<br />

6. Cardiovascular Health in Childhood (Circulation. 2002;106:143.)<br />

http://circ.ahajournals.org/cgi/cont<strong>en</strong>t/full/106/1/143<br />

7. Food Exchange List http://www.nhlbi.nih.gov/health/public/heart/obesity/lose_wt/fd_exch.htm<br />

8. Diabetes information: food and meal planning<br />

http://www.fda.gov/diabetes/food.html<br />

9. American Diabetes Association http://www.diabetes.org<br />

10. Hepatitis: http://www.cdc.gov/ncidod/diseases/hepatitis/sli<strong>de</strong>set/httoc.htm<br />

11. http://www.cdc.gov/ncidod/diseases/hepatitis/sli<strong>de</strong>set/hep00043.htm<br />

12. Asociación d<strong>el</strong> pulmón: http://lungusa.org<br />

13. Seguridad d<strong>el</strong> paci<strong>en</strong>te y calidad <strong>de</strong> cuidado<br />

a. Ag<strong>en</strong>cy for Healthcare Research and Quality: http://www.ahrq.gov/qual/<br />

b. The Joint Commission:<br />

14. WHO GLOBAL REPORT: Prev<strong>en</strong>ting chronic diseases: a vital investm<strong>en</strong>t<br />

http://www.who.int/chp/chronic_disease_report/<strong>en</strong>/in<strong>de</strong>x.html<br />

15. The Chronic Care Mod<strong>el</strong> http://www.improvingchroniccare.org/in<strong>de</strong>x.php?p=The_Mod<strong>el</strong>_Talk&s=27<br />

16. G<strong>en</strong>eral Assessm<strong>en</strong>t & Interv<strong>en</strong>tions<br />

in Sympton Managem<strong>en</strong>t by Specific Symptoms<br />

http://consultgerirn.org/topics/palliative_care/want_to_know_more#item_2<br />

17. Fasts Facts: EPERC (End Of Life/ Palliative Education Resourse C<strong>en</strong>ter) :


http://www.mcw.edu/EPERC/FastFactsIn<strong>de</strong>x<br />

18. GUIDELINE TITLE Palliative care.<br />

a. http://www.guid<strong>el</strong>ine.gov/summary/summary.aspx?doc_id=12618&nbr=006526&string=discharge+<br />

AND+planning+AND+<strong>el</strong><strong>de</strong>rly<br />

19. Dangerous Transitions: Discharge Planning Risks: http://www.asaging.org/publications/dbase/AT/AT-282-<br />

Brown-Williams.pdf<br />

20. Johnson, K and , Anton, M (2009) Nurse.Com The Organ Donation Choice: What Every Nurse Needs to Know.<br />

Online : http://ce.nurse.com/CE339-60/The-Organ-Donation-Choice-What-Every-Nurse-Needs-to-Know/<br />

(Last access: Nov., 11, 2009)<br />

21. <strong>de</strong>sarrollo <strong>en</strong> <strong>el</strong> niño <strong>en</strong> las sigui<strong>en</strong>tes direcciones <strong>en</strong> <strong>el</strong> CDC:<br />

a. a. Child Dev<strong>el</strong>opm<strong>en</strong>t http://www.cdc.gov/ncbddd/child/<strong>de</strong>fault.htm<br />

b. b. Dev<strong>el</strong>opm<strong>en</strong>tal Scre<strong>en</strong>ing http://www.cdc.gov/ncbddd/child/<strong>de</strong>vtool.htm<br />

22. Como instrum<strong>en</strong>to <strong>de</strong> cernimi<strong>en</strong>to visita la página Learn the Signs. Act Early<br />

(http://www.cdc.gov/ncbddd/autism/ActEarly/<strong>de</strong>fault.htm<br />

23. Uso <strong>de</strong> las gráficas <strong>de</strong> crecimi<strong>en</strong>to y <strong>de</strong>sarrollo: http://www.cdc.gov/growthcharts<br />

24. Instrum<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> estimado validados <strong>en</strong> <strong>el</strong> adulto mayor disponibles <strong>en</strong> http://consultgerirn.org/resources<br />

25. Winning the War Against Antibiotic-Resistant Infections<br />

http://www.nurse.com/ce/CE104-60/Winning-the-War-Against-AntibioticResistant-Infections/<br />

26. HAIs prev<strong>en</strong>tion: The power is in your hands<br />

a. http://www.nursingc<strong>en</strong>ter.com/pro<strong>de</strong>v/ce_article.asp?tid=795799<br />

Refer<strong>en</strong>cias y recursos: HAIs<br />

27. Nursing C<strong>en</strong>ter: Hospital Acquired Conditions<br />

http://www.acc<strong>el</strong>acommunications.com/microsite/hospital_acquired_conditions/<br />

27. CDC: Healthcare-Associated Infections (HAIs)<br />

http://www.cdc.gov/ncidod/dhqp/healthDis.html<br />

28. Resist<strong>en</strong>cia a los antibióticos (Material informativo para paci<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> Familydoctor.org)<br />

http://familydoctor.org/online/famdoces/home/common/infections/protect/659.html<br />

29. C<strong>en</strong>ters for Medicare and Medicaid Services. (2008). Hospital-acquired conditions.<br />

http://cms.hhs.gov/HospitalAcqCond/06_Hospital-Acquired_Conditions.asp<br />

30. CDC: Infection Control Guid<strong>el</strong>ines<br />

http://www.cdc.gov/ncidod/dhqp/guid<strong>el</strong>ines.html<br />

BASES DE DATOS ELECTRÓNICAS (http://www.cai.inter.edu )<br />

Las sigui<strong>en</strong>tes Bases De Datos se pued<strong>en</strong> accesar a través d<strong>el</strong> Web <strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>el</strong> CAI, o <strong>de</strong>s<strong>de</strong> su casa por medio <strong>de</strong> la<br />

computadora. Para acceso <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la casa <strong>de</strong>bes registrarte <strong>en</strong> <strong>el</strong> CAI para obt<strong>en</strong>er <strong>el</strong> password que necesitas. Esto<br />

es un requisito <strong>de</strong> la clase.<br />

CINAHL (EBSCO)<br />

Health and W<strong>el</strong>lness Resource C<strong>en</strong>ter (Infotrac)<br />

Health Refer<strong>en</strong>ce C<strong>en</strong>ter Aca<strong>de</strong>mic (Infotrac)<br />

MedicalStud<strong>en</strong>t.com<br />

MedicLatina (EBSCO)<br />

MICROMEDEX Healthcare Series—Drug Reax<br />

· PDR


IX. BIBLIOGRAFÍA<br />

Libros y artículos <strong>de</strong> refer<strong>en</strong>cia adicionales<br />

1. Ackley, Ladwin. (2010) Nursing Diagnosis Handbook: A Gui<strong>de</strong> to Planning Care. Mosby-Year Book.<br />

2. Alfaro-Lefevre, Rosalinda. (2000) Critical Thinking In Nursing. Philad<strong>el</strong>phia: W.B.Saun<strong>de</strong>rs<br />

3. Carp<strong>en</strong>ito, Lynda.(2009) Nursing Care Plans and Docum<strong>en</strong>tation. Philad<strong>el</strong>phia: Lippincott Co.<br />

4. Jarvis, Carolyn (2004) Physical Examination and Health Assessm<strong>en</strong>t. Elsevier, Saun<strong>de</strong>rs.<br />

5. Campinha-Bacote (2007) The Process of Cultural Compet<strong>en</strong>ce in the D<strong>el</strong>ivery of Healthcare Services: A<br />

Culturally Compet<strong>en</strong>t Mod<strong>el</strong> of Care. Transcultural C.A.R.E. Associates<br />

6. Docum<strong>en</strong>tation and the Nurse Care Planning Process.Gail Ke<strong>en</strong>an, Ph.D., R.N.; Elizabeth Yak<strong>el</strong>, Ph.D.; and<br />

Dana Tschann<strong>en</strong>, Ph.D., R.N.; and Mary Man<strong>de</strong>ville, M.B.A.<br />

http://www.ahrq.gov/qual/nurseshdbk/docs/Ke<strong>en</strong>anG_DNCPP.pdf<br />

7. Eng<strong>el</strong>, J. et al. (1993) Pocket Gui<strong>de</strong> Pediatric Assessm<strong>en</strong>t . Mosby, St. Louis.<br />

8. Hodgson, Kizior and Kingdon. (2008) Nurse’s Drug Handbook. Philad<strong>el</strong>phia: W.B. Sau<strong>de</strong>rs.<br />

9. Ignatavicius, D. And Hausman, K. (2000) Clinical Pathways for Collaborative Practice. Philad<strong>el</strong>phia:<br />

W.B. Saun<strong>de</strong>rs Co.<br />

10. Pagana and Pagana (2009) Diagnostic and Laboratory Test Refer<strong>en</strong>ce St.Louis Misouri:Mosby-year<br />

Book, Inc<br />

11. Pati<strong>en</strong>t Safety and Quality: An Evid<strong>en</strong>ce-Based Handbook for Nurses. AHRQ Publication No. 08-0043. Ag<strong>en</strong>cy<br />

for Healthcare Research and Quality, Rockville, MD. http://www.ahrq.gov/qual/nurseshdbk/<br />

12. Silvestrini, L.A. (2010) Saun<strong>de</strong>rs Compreh<strong>en</strong>sive Review for NCLEX-RN. W.B. Saun<strong>de</strong>rs.<br />

Rev. P. Santiago, RN MSN<br />

08/2010

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!