22.11.2013 Views

Teoría de la Dimensión en Espacios Lineales Presentación para ...

Teoría de la Dimensión en Espacios Lineales Presentación para ...

Teoría de la Dimensión en Espacios Lineales Presentación para ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Definiciones<br />

◮ En matemáticas, un lema es una proposición <strong>de</strong>mostrada o a<br />

<strong>de</strong>mostrar, utilizada <strong>para</strong> establecer un teorema m<strong>en</strong>or o una<br />

premisa auxiliar que forma parte <strong>de</strong> un teorema más g<strong>en</strong>eral. El<br />

término provi<strong>en</strong>e <strong>de</strong>l griego ληµµα que significa cualquier cosa que<br />

es recibida, tal como un regalo, una dádiva o un soborno.<br />

◮ En matemáticas una afirmación <strong>de</strong>be ser interesante o importante<br />

<strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> <strong>la</strong> comunidad matemática <strong>para</strong> ser consi<strong>de</strong>rada un<br />

teorema. Resultado matemático importante que requiere una<br />

<strong>de</strong>mostración lógica.<br />

◮ Un coro<strong>la</strong>rio (<strong>de</strong>l <strong>la</strong>tín corol<strong>la</strong>rium) es un término que se utiliza <strong>en</strong><br />

matemáticas y <strong>en</strong> lógica <strong>para</strong> <strong>de</strong>signar <strong>la</strong> evi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> un teorema o<br />

<strong>de</strong> una <strong>de</strong>finición ya <strong>de</strong>mostrados, sin necesidad <strong>de</strong> invertir esfuerzo<br />

adicional <strong>en</strong> su <strong>de</strong>mostración. En pocas pa<strong>la</strong>bras, es una<br />

consecu<strong>en</strong>cia tan evi<strong>de</strong>nte que no necesita <strong>de</strong>mostración o que<br />

requiere un esfuerzo mínimo mediante el uso <strong>de</strong> un teorema.


Lema 1: Si v ∈ G<strong>en</strong>{v 1 , . . . , v n}, <strong>en</strong>tonces<br />

G<strong>en</strong>{v, v 1 , . . . , v n} = G<strong>en</strong>{v 1 , . . . , v n}<br />

Lema 2: Si v ∈ G<strong>en</strong>{v 1 , . . . , v n}, <strong>en</strong>tonces es linealm<strong>en</strong>te<br />

<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te el conjunto<br />

J = {v, v 1 , . . . , v n}<br />

Lema 3: Si el conjunto J = {v 1 , . . . , v n} es linealm<strong>en</strong>te<br />

in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te, <strong>en</strong>tonces:<br />

a<br />

b<br />

ninguno <strong>de</strong> los vectores v i es el vector<br />

cero, y<br />

cualquier subconjunto <strong>de</strong> J es también<br />

linealm<strong>en</strong>te in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te.<br />

Lema 4: Si el conunto J = {v 1 , v 2 , . . . , v n} es<br />

linealm<strong>en</strong>te <strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te y v 1 ≠ 0, <strong>en</strong>tonces existe<br />

un vector v io que es combinación lineal <strong>de</strong> los<br />

vectores anteriores v 1 , . . . , v io −1. (Así i o > 1)<br />

Lema 5: Si el conunto J = {v 1 , v 2 , . . . , v n} es<br />

linealm<strong>en</strong>te in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te y v /∈ G<strong>en</strong> (J ), <strong>en</strong>tonces<br />

J ∪ {v} es linealm<strong>en</strong>te in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te.


Lema 1: Si v ∈ G<strong>en</strong>{v 1 , . . . , v n}, <strong>en</strong>tonces<br />

G<strong>en</strong>{v, v 1 , . . . , v n} = G<strong>en</strong>{v 1 , . . . , v n}<br />

Lema 2: Si v ∈ G<strong>en</strong>{v 1 , . . . , v n}, <strong>en</strong>tonces es linealm<strong>en</strong>te<br />

<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te el conjunto<br />

J = {v, v 1 , . . . , v n}<br />

Teorema <strong>de</strong>l Intercambio<br />

Suponga {x 1 , . . . , x n} es un conjunto<br />

linealm<strong>en</strong>te in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te <strong>de</strong> vectores<br />

<strong>de</strong> V y {y 1 , . . . , y m} conjunto<br />

g<strong>en</strong>erador <strong>de</strong> V . Entonces<br />

n ≤ m<br />

Es <strong>de</strong>cir, <strong>en</strong> un espacio lineal dado:<br />

el número <strong>de</strong> elem<strong>en</strong>tos que ti<strong>en</strong>e un<br />

conjunto linealm<strong>en</strong>te in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te<br />

cualquiera nunca exce<strong>de</strong> al número<br />

<strong>de</strong> elem<strong>en</strong>tos que ti<strong>en</strong>e un conjunto<br />

g<strong>en</strong>erador cualquiera.<br />

Lema 3: Si el conjunto J = {v 1 , . . . , v n} es linealm<strong>en</strong>te<br />

in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te, <strong>en</strong>tonces:<br />

a<br />

b<br />

ninguno <strong>de</strong> los vectores v i es el vector<br />

cero, y<br />

cualquier subconjunto <strong>de</strong> J es también<br />

linealm<strong>en</strong>te in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te.<br />

Lema 4: Si el conunto J = {v 1 , v 2 , . . . , v n} es<br />

linealm<strong>en</strong>te <strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te y v 1 ≠ 0, <strong>en</strong>tonces existe<br />

un vector v io que es combinación lineal <strong>de</strong> los<br />

vectores anteriores v 1 , . . . , v io −1. (Así i o > 1)<br />

Lema 5: Si el conunto J = {v 1 , v 2 , . . . , v n} es<br />

linealm<strong>en</strong>te in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te y v /∈ G<strong>en</strong> (J ), <strong>en</strong>tonces<br />

J ∪ {v} es linealm<strong>en</strong>te in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te.


Definamos<br />

A 1 = {x 1 , y 1 , . . . , y m}<br />

Así<br />

◮ g<strong>en</strong>era a V (x 1 ∈ V ),<br />

◮ es linealm<strong>en</strong>te <strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te,<br />

◮ su primer elem<strong>en</strong>to x 1 ≠ 0<br />

por tanto, hay un vector y i1 que es<br />

combinación <strong>de</strong> los anteriores, asumamos<br />

que es y m. Por tanto,<br />

B 1 = {x 1 , y 1 , . . . , y m−1 }<br />

g<strong>en</strong>era a V .<br />

Lema 1: Si v ∈ G<strong>en</strong>{v 1 , . . . , v n}, <strong>en</strong>tonces<br />

G<strong>en</strong>{v, v 1 , . . . , v n} = G<strong>en</strong>{v 1 , . . . , v n}<br />

Lema 2: Si v ∈ G<strong>en</strong>{v 1 , . . . , v n}, <strong>en</strong>tonces es linealm<strong>en</strong>te<br />

<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te el conjunto<br />

J = {v, v 1 , . . . , v n}<br />

Lema 3: Si el conjunto J = {v 1 , . . . , v n} es linealm<strong>en</strong>te<br />

in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te, <strong>en</strong>tonces:<br />

a<br />

b<br />

ninguno <strong>de</strong> los vectores v i es el vector<br />

cero, y<br />

cualquier subconjunto <strong>de</strong> J es también<br />

linealm<strong>en</strong>te in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te.<br />

Lema 4: Si el conunto J = {v 1 , v 2 , . . . , v n} es<br />

linealm<strong>en</strong>te <strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te y v 1 ≠ 0, <strong>en</strong>tonces existe<br />

un vector v io que es combinación lineal <strong>de</strong> los<br />

vectores anteriores v 1 , . . . , v io −1. (Así i o > 1)<br />

Lema 5: Si el conunto J = {v 1 , v 2 , . . . , v n} es<br />

linealm<strong>en</strong>te in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te y v /∈ G<strong>en</strong> (J ), <strong>en</strong>tonces<br />

J ∪ {v} es linealm<strong>en</strong>te in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te.


Definamos<br />

A 2 = {x 2 , x 1 , y 1 , . . . , y m−1 }<br />

Así<br />

◮ g<strong>en</strong>era a V (x 2 ∈ V ),<br />

◮ es linealm<strong>en</strong>te <strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te,<br />

◮ su primer elem<strong>en</strong>to x 2 ≠ 0<br />

por tanto, hay un vector y i2 que es<br />

combinación <strong>de</strong> los anteriores, asumamos<br />

que es y m−1 . Observe que<br />

no pue<strong>de</strong> ser x 1 combinación lineal<br />

<strong>de</strong> x 2 . Por tanto,<br />

B 2 = {x 2 , x 1 , y 1 , . . . , y m−2 }<br />

g<strong>en</strong>era a V .<br />

Lema 1: Si v ∈ G<strong>en</strong>{v 1 , . . . , v n}, <strong>en</strong>tonces<br />

G<strong>en</strong>{v, v 1 , . . . , v n} = G<strong>en</strong>{v 1 , . . . , v n}<br />

Lema 2: Si v ∈ G<strong>en</strong>{v 1 , . . . , v n}, <strong>en</strong>tonces es linealm<strong>en</strong>te<br />

<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te el conjunto<br />

J = {v, v 1 , . . . , v n}<br />

Lema 3: Si el conjunto J = {v 1 , . . . , v n} es linealm<strong>en</strong>te<br />

in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te, <strong>en</strong>tonces:<br />

a<br />

b<br />

ninguno <strong>de</strong> los vectores v i es el vector<br />

cero, y<br />

cualquier subconjunto <strong>de</strong> J es también<br />

linealm<strong>en</strong>te in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te.<br />

Lema 4: Si el conunto J = {v 1 , v 2 , . . . , v n} es<br />

linealm<strong>en</strong>te <strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te y v 1 ≠ 0, <strong>en</strong>tonces existe<br />

un vector v io que es combinación lineal <strong>de</strong> los<br />

vectores anteriores v 1 , . . . , v io −1. (Así i o > 1)<br />

Lema 5: Si el conunto J = {v 1 , v 2 , . . . , v n} es<br />

linealm<strong>en</strong>te in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te y v /∈ G<strong>en</strong> (J ), <strong>en</strong>tonces<br />

J ∪ {v} es linealm<strong>en</strong>te in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te.


Definamos<br />

A 3 = {x 3 , x 2 , x 1 , y 1 , . . . , y m−2 }<br />

Así<br />

◮ g<strong>en</strong>era a V (x 3 ∈ V ),<br />

◮ es linealm<strong>en</strong>te <strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te,<br />

◮ su primer elem<strong>en</strong>to x 3 ≠ 0<br />

por tanto, hay un vector y i3 que es<br />

combinación <strong>de</strong> los anteriores, asumamos<br />

que es y m−2 . Observe que<br />

x 1 no pue<strong>de</strong> ser combinación lineal<br />

<strong>de</strong> x 3 y <strong>de</strong> x 2 y que tampoco x 2 pue<strong>de</strong><br />

ser combinación lineal <strong>de</strong> x 3 . Por<br />

tanto,<br />

B 3 = {x 3 , x 2 , x 1 , y 1 , . . . , y m−3 }<br />

g<strong>en</strong>era a V .<br />

Lema 1: Si v ∈ G<strong>en</strong>{v 1 , . . . , v n}, <strong>en</strong>tonces<br />

G<strong>en</strong>{v, v 1 , . . . , v n} = G<strong>en</strong>{v 1 , . . . , v n}<br />

Lema 2: Si v ∈ G<strong>en</strong>{v 1 , . . . , v n}, <strong>en</strong>tonces es linealm<strong>en</strong>te<br />

<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te el conjunto<br />

J = {v, v 1 , . . . , v n}<br />

Lema 3: Si el conjunto J = {v 1 , . . . , v n} es linealm<strong>en</strong>te<br />

in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te, <strong>en</strong>tonces:<br />

a<br />

b<br />

ninguno <strong>de</strong> los vectores v i es el vector<br />

cero, y<br />

cualquier subconjunto <strong>de</strong> J es también<br />

linealm<strong>en</strong>te in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te.<br />

Lema 4: Si el conunto J = {v 1 , v 2 , . . . , v n} es<br />

linealm<strong>en</strong>te <strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te y v 1 ≠ 0, <strong>en</strong>tonces existe<br />

un vector v io que es combinación lineal <strong>de</strong> los<br />

vectores anteriores v 1 , . . . , v io −1. (Así i o > 1)<br />

Lema 5: Si el conunto J = {v 1 , v 2 , . . . , v n} es<br />

linealm<strong>en</strong>te in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te y v /∈ G<strong>en</strong> (J ), <strong>en</strong>tonces<br />

J ∪ {v} es linealm<strong>en</strong>te in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te.


Lema 1: Si v ∈ G<strong>en</strong>{v 1 , . . . , v n}, <strong>en</strong>tonces<br />

G<strong>en</strong>{v, v 1 , . . . , v n} = G<strong>en</strong>{v 1 , . . . , v n}<br />

Lema 2: Si v ∈ G<strong>en</strong>{v 1 , . . . , v n}, <strong>en</strong>tonces es linealm<strong>en</strong>te<br />

<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te el conjunto<br />

J = {v, v 1 , . . . , v n}<br />

Lema 3: Si el conjunto J = {v 1 , . . . , v n} es linealm<strong>en</strong>te<br />

in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te, <strong>en</strong>tonces:<br />

a<br />

b<br />

ninguno <strong>de</strong> los vectores v i es el vector<br />

cero, y<br />

cualquier subconjunto <strong>de</strong> J es también<br />

linealm<strong>en</strong>te in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te.<br />

Continuamos hasta concluir con x’s<br />

o y’s, ¿cómo pue<strong>de</strong> acabar?<br />

A<br />

Todos los x i <strong>en</strong>traron al<br />

conjunto g<strong>en</strong>erador B n: por<br />

tanto, n ≤ m. Perfecto; lo<br />

que se quería probar.<br />

Lema 4: Si el conunto J = {v 1 , v 2 , . . . , v n} es<br />

linealm<strong>en</strong>te <strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te y v 1 ≠ 0, <strong>en</strong>tonces existe<br />

un vector v io que es combinación lineal <strong>de</strong> los<br />

vectores anteriores v 1 , . . . , v io −1. (Así i o > 1)<br />

Lema 5: Si el conunto J = {v 1 , v 2 , . . . , v n} es<br />

linealm<strong>en</strong>te in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te y v /∈ G<strong>en</strong> (J ), <strong>en</strong>tonces<br />

J ∪ {v} es linealm<strong>en</strong>te in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te.


Continuamos hasta concluir con x’s o y’s,<br />

¿cómo pue<strong>de</strong> acabar?<br />

B<br />

Quedó un x k , sin <strong>en</strong>trar a un<br />

conjunto g<strong>en</strong>erador porque se<br />

agotaron antes los y j . En este caso,<br />

<strong>en</strong> el paso anterior el conjunto<br />

B k−1 = {x k−1 , x k−2 , . . . , x 2 , x 1 }<br />

g<strong>en</strong>era a V y por tanto<br />

x k ∈ G<strong>en</strong> {x k−1 , x k−2 , . . . , x 2 , x 1 }<br />

Por tanto,<br />

{x k , x k−1 , x k−2 , . . . , x 2 , x 1 }<br />

es linealm<strong>en</strong>te <strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te. Esto es<br />

imposible. Por tanto, esta alternativa<br />

no pue<strong>de</strong> acurrir.<br />

Lema 1: Si v ∈ G<strong>en</strong>{v 1 , . . . , v n}, <strong>en</strong>tonces<br />

G<strong>en</strong>{v, v 1 , . . . , v n} = G<strong>en</strong>{v 1 , . . . , v n}<br />

Lema 2: Si v ∈ G<strong>en</strong>{v 1 , . . . , v n}, <strong>en</strong>tonces<br />

es linealm<strong>en</strong>te <strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te el conjunto<br />

J = {v, v 1 , . . . , v n}<br />

Lema 3: Si el conjunto<br />

J = {v 1 , . . . , v n} es linealm<strong>en</strong>te<br />

in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te, <strong>en</strong>tonces:<br />

a<br />

b<br />

ninguno <strong>de</strong> los vectores v i es el<br />

vector cero, y<br />

cualquier subconjunto <strong>de</strong> J es<br />

también linealm<strong>en</strong>te<br />

in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te.


Definición<br />

Un conjunto B = {x 1 , . . . , x n } se dice Base <strong>para</strong> el espacio<br />

lineal V , si g<strong>en</strong>era a V y a<strong>de</strong>más es linealm<strong>en</strong>te in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te.<br />

Coro<strong>la</strong>rio (Al teorema <strong>de</strong>l intercambio)<br />

Sean<br />

y<br />

B 1 = {x 1 , . . . , x n }<br />

B 2 = {y 1 , . . . , y m }<br />

dos bases <strong>para</strong> un mismo espacio lineal V . Entonces<br />

n = m<br />

Es <strong>de</strong>cir, dos bases <strong>para</strong> un mismo espacio lineal ti<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>la</strong> misma<br />

cardinalidad. Ello permite <strong>de</strong>finir <strong>la</strong> dim<strong>en</strong>sión <strong>para</strong> un espacio lineal<br />

como el número <strong>de</strong> elem<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> una base cualquiera:<br />

dim(V ) = Dim(V ) = #(Base cualquiera <strong>para</strong> V )

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!