La geografÃa de los recursos naturales en Cuba: potencial natural y ...
La geografÃa de los recursos naturales en Cuba: potencial natural y ...
La geografÃa de los recursos naturales en Cuba: potencial natural y ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Cuadro 2 Valores <strong>de</strong>l pot<strong>en</strong>cial <strong>natural</strong> para <strong>los</strong> municipios seleccionados<br />
Municipios<br />
Valor <strong>de</strong>l pot<strong>en</strong>cial <strong>natural</strong> expresado<br />
por<br />
i = n<br />
P = Z Pi-Ki<br />
i =l<br />
Sandino<br />
Mariel<br />
Regla<br />
<strong>La</strong> Sierpe<br />
Najasa<br />
Isla <strong>de</strong> la Juv<strong>en</strong>tud<br />
Mayari<br />
Los tipos <strong>de</strong> combinaciones territoriales <strong>de</strong><br />
<strong>recursos</strong> <strong><strong>natural</strong>es</strong> <strong>en</strong> <strong>Cuba</strong>: jerarquía y<br />
distribución regional<br />
<strong>La</strong> similitud o difer<strong>en</strong>cia estructural <strong>de</strong> <strong>los</strong><br />
municipios permitió relacionar <strong>los</strong> cálcu<strong>los</strong> <strong>de</strong>l<br />
pot<strong>en</strong>cial <strong>natural</strong> y las combinaciones territoriales<br />
<strong>de</strong> <strong>los</strong> <strong>recursos</strong> <strong><strong>natural</strong>es</strong> mediante un<br />
método tipológico.<br />
Los dos criterios principales para la <strong>de</strong>finición <strong>de</strong><br />
tipos fueron el valor <strong>de</strong> la sumatoria obt<strong>en</strong>ida<br />
(pot<strong>en</strong>cial <strong>de</strong> <strong>recursos</strong> <strong><strong>natural</strong>es</strong>), <strong>en</strong> primer<br />
lugar, y las características <strong>de</strong> la combinación<br />
hallada (su estructura), <strong>en</strong> segundo lugar.<br />
El método <strong>de</strong> tipificación probabilístlca empleado<br />
(Propin y Thürmer, 1986), ha sido probado con<br />
éxito <strong>en</strong> el análisis regional, <strong>en</strong> casos especlficos<br />
<strong>de</strong> la Provincia Ciego <strong>de</strong> Ávila (Instituto <strong>de</strong><br />
Geografía, 1989) y otros. En este caso, su<br />
aplicación permite <strong>de</strong>finir tipos a partir <strong>de</strong> dos<br />
caracteristicas consi<strong>de</strong>radas a criterio <strong>de</strong>l especialista<br />
como las más importantes, <strong>en</strong> nuestro<br />
caso el valor <strong>de</strong>l pot<strong>en</strong>cial <strong>natural</strong>, <strong>en</strong> primera<br />
instancia, y la combinación <strong>de</strong> <strong>recursos</strong> pres<strong>en</strong>tes,<br />
<strong>en</strong> segunda.<br />
Para <strong>Cuba</strong> se obtuvieron diez tipos <strong>de</strong> combinaciones<br />
territoriales <strong>de</strong> <strong>recursos</strong> <strong><strong>natural</strong>es</strong><br />
relacionados con el pot<strong>en</strong>cial <strong>natural</strong>:<br />
Tipo I valores muy bajos <strong>de</strong>l pot<strong>en</strong>cial <strong>natural</strong> y<br />
homog<strong>en</strong>eidad <strong>en</strong> la combinación<br />
Tipo II: valores bajos <strong>de</strong>l pot<strong>en</strong>cial <strong>natural</strong> con<br />
aus<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> <strong>recursos</strong> no r<strong>en</strong>ovables.<br />
Tipo III: valores bajos <strong>de</strong>l pot<strong>en</strong>cial <strong>natural</strong>.<br />
aus<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> <strong>recursos</strong> no r<strong>en</strong>ovables y altos<br />
valores <strong>de</strong> <strong>recursos</strong> edáficos.<br />
Tipo IV: valores bajos y medios <strong>de</strong>l pot<strong>en</strong>cial<br />
<strong>natural</strong>.<br />
Tipo V: valores medios y bajos <strong>de</strong>l pot<strong>en</strong>cial<br />
<strong>natural</strong> con valores altos <strong>de</strong> <strong>recursos</strong> turlsticos.<br />
Tipo VI: valores medios <strong>de</strong>l pot<strong>en</strong>cial <strong>natural</strong> con<br />
valores medios <strong>de</strong> <strong>recursos</strong> edáficos y minerales<br />
no metálicos, y valores bajos <strong>de</strong> <strong>los</strong> <strong>recursos</strong><br />
forestales y turísticos.<br />
Tipo VII: valores medios <strong>de</strong>l pot<strong>en</strong>cial <strong>natural</strong>,<br />
aus<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> <strong>recursos</strong> minerales y altos valores<br />
<strong>de</strong> <strong>recursos</strong> forestales y turísticos.<br />
Tipo V111: valores altos <strong>de</strong>l pot<strong>en</strong>iial <strong>natural</strong> con<br />
déficit <strong>de</strong> <strong>recursos</strong> forestales y minerales<br />
metálicos.<br />
Tipo IX: valores altos <strong>de</strong>l pot<strong>en</strong>cial <strong>natural</strong> y<br />
predominio <strong>de</strong> <strong>recursos</strong> r<strong>en</strong>ovables.<br />
Tipo X: valores muy altos <strong>de</strong>l pot<strong>en</strong>cial <strong>natural</strong>.<br />
<strong>La</strong> distribución territorial <strong>de</strong> <strong>los</strong> tipos revelados<br />
pres<strong>en</strong>ta regularida<strong>de</strong>s regionales específicas <strong>en</strong><br />
concordancia con ciertos rasgos espaciales <strong>de</strong> la<br />
economla cubana (Luna, 1993). <strong>La</strong> <strong>de</strong>finición <strong>de</strong>l<br />
carácter causal o casual <strong>en</strong>tre la aparición <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>terminadas combinaciones territoriales <strong>de</strong> <strong>los</strong><br />
<strong>recursos</strong> <strong><strong>natural</strong>es</strong> y el tipo y nivel <strong>de</strong> asimilación<br />
económica7 (Propin y Bridón, 1989) permitió<br />
revelar regularida<strong>de</strong>s geográficas como:<br />
104 Invesfrgac~ones Geográficas, Boletin 40, 1999