فهرست ٠ج٠وعهٔ فورت ويليا٠كالج (كلكته) در كتابخانهٔ آرشيو ٠لّی هند ...

فهرست مجموعه فورت ويليام کالج ‏(کلکته)‏ در کتاب خانهآرشيو ملي هند‎٬‎ دهلي نوتوفيق ه.‏ سُ‏ بحاني محمدرضا نصيرياين فهرست شامل بخشي از نسخه هاي خطي مجموعه اي است که روزگاري در کالج فورت ويليام کلکتهمحفوظ بود و آن‎٬‎ در اصل‎٬‎ تکمله اي است بر فهرست نسخه هاي خطّي کالج فورت ويليام حاضر بههمتکتاب خانه آرشيو ملّي هند در دهلي تکثير شده است.‏ در اين فهرست نيز‎٬‎ همانند فهرست منتشر شدهپيشين (Ä ضميمه شماره ٬٢ نامه فرهنگستان )٬ نسخ خطي در موضوع هاي گوناگون معرفي شده است.‏کالج فورت ويليام را در سال ١٨٠٠ مارکيز ولسلي Wellesley) (Marquess of تأسيس کرد.‏ اين کالجرفتهرفته بهيکي از مراکز مهم شرق شناسي بدل شد و‎٬‎ در آن شماري از محققان هندي و انگليسي‎٬‎ برايتجديد حيات زبان هاي گوناگون هندي‎٬‎ در زمينه لغت شناسي مشغول به کار شده اند.‏ کالج در سال ١٨٥٤تعطيل شده‎٬‎ اما کتاب خانه آن به ياري مردم شهر توسعه پيدا کرده است.‏ در همان سال ٬١٨٠٠ فرمانروايمنطقه‎٬‎ در اثناي يک سخن راني‎٬‎ از مردم خواسته بود که کتب خطّي خود را به کتاب خانه اهدا کنند.‏ از اينطريق کتاب خانه توانسته بود مجموعه اي عظيم از کتب خطّي و نسخه هاي نادر گردآورد.‏ مجموعهتيپوسلطان هم در ١٧٩٩ به کلکته آورده شده بود.‏ کتب خطّي ابتدا به کتاب خانه سلطنتي و بعدًابهکتاب خانه ملّي و‎٬‎ در ربع اول قرن بيستم‎٬‎ به بخش اسناد ملّ‏ ي‎٬‎ که اکنون آرشيو ملّي هند خوانده مي شود ودر دهلي نو قرار دارد‎٬‎ انتقال يافت.‏در فهرستي که دکتر راجش کومار پرتي Perti) Rajesh Kumar (Dr. در سال ١٩٨٩ در ١٤٣ صفحه بهصورت پلي کپي به انگليسي فراهم کرده است‎٬‎ جمعًا ١٩٩ کتاب خطي فارسي و عربي و اردو‎٬‎ بهصورتناقص‎٬‎ بدون اشاره به تاريخ استنساخ و قيد آغاز و انجام معرفي شده است.‏ چون استفاده از آن فهرست وتعيين ارزش تاريخي کتاب براي مراجعهکنندگان فايده چنداني در بر نداشت‎٬‎ به ياري دانشمند ارجمند آقاي

٤ ضميمه شماره ٨ نامه فرهنگستانپروفسور محمد اسلم خان‎٬‎ مدير گروه ادبيات فارسي دانشگاه دهلي‎٬‎ بهآرشيو ملّي هند مراجعه شد و‎٬‎ بههر تدبير‎٬‎ اصل نسخه ها با فهرست آماده شده مقابله گرديد و اطالعات الزم بر آنها افزوده شد و فهرستکتب خطي فارسي آن کامل تر از پيش فراهم آمد.‏ خود را مديون عنايات آقاي پروفسور محمد اسلمخانمي دانيم و بدين وسيله از عنايات و مساعي ايشان تشکر مي کنيم.‏

مجموعه فورت ويليام کالج ‏(کلکته)‏ ... ٥‎١‎.‏ ش No. ٥٤٦ Acc. ‎٬‎ رديف ٤الف.‏ تفسير قرآن کريمتفسير حدائق الحقايق في کشف اسرارالدقائق ‏(معين الدين محمّ‏ دالفراهي ‏(مسکين))‏حاوي بعضي آثار علمادرباره تفسير است.‏ مسکين تأليفات ديگري چون معارج النبوّ‏ ه و احسن القصصدارد.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٢‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٢٣×٥ / ٤٢ سانتي متر‎٬‎ ٣٨٠گ‎٬‎ محشّ‏ ي به معني لغات.‏آغاز:‏ بسم...‏ ربّنا آتنا من لدنک رحمة و هيّي لنا من امرنا رشدا...‏انجام:‏ تمام شد هذا التفسير نقرهکار تصنيف مولوي موالنا معين مسکين بخاري تمت تمام شد.‏‎٢‎.‏ ش No. ٦٢٠ ٬٩٥ ٬٩٤ Acc. ‎٬‎ رديف ٢جواهر التفسير لتحفة االمير ‏(حسين بن علي واعظ کاشفي)‏مؤلف بر آن بوده که تمام قرآن را در چهار جلد تفسير کند‎٬‎ اما فقط يک جلد آن را کامل و بهاميرعليشيرنوايي اهدا کرده است.‏ مؤلف مقدمه اي نوشته در چهار اصل و شش فصل.‏ مجلّد اول تفسيرچهار سوره قرآن است.‏ وي هم چنين در بعضي مطالب مربوط به قرآن تحقيق کرده است.‏ اين کتاب بهنام تفسير حسيني و مواهب عليّ‏ ه هم خوانده مي شود.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٢‎‎٬‎ قطع:‏ ١٤×٢٩ سانتي متر‎٬‎ بخشاول:‏ ‎٨٤‎ص‎٬‎ بخش دوم:‏ ‎٦٩٠‎ص.‏آغاز:‏ بسم...‏ ربّنا آتنا من لدنک رحمة...‏ بعد از تمهيد قواعد محامد الهي...‏انجام:‏ نعوذ باهلل من الرّياء و نعتصم به من وقوع الزلل تمت م.‏توضيح:‏ نسخه ديگر به شماره ٦٢٠ نگه داري مي شود و به خط محمّدمراد در ١٠٨٩ ه ‏/‏‎١٦٧٨-٩‎مبه دو خط نستعليق و نسخ نوشته شده و قطع آن ٢٥×٥ / ٣٣ سانتي متر است.‏.٣ ش No. ٤٩٠ Acc. ‎٬‎ رديف ٣سراج التأويل في شرح انوار التنزيل ‏(ابوابراهيم شهريار البلخي)‏شرح و تفسير بخش اول انوارالتنزيل يا تفسير بيضاوي است.‏ ترجمه و شرح سوره فاتحه با ديگر نسخمتفاوت است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ١٠ ه‎٬‎ قطع:‏ ١٥× ٢٧ / ٥ سانتي متر‎٬‎ ١٣٢ص‎٬‎ سرلوحه مذهّب.‏

٦ ضميمه شماره ٨ نامه فرهنگستانآغاز:‏ بسم...‏ اي بنام تو افتتاح کالم...‏انجام:‏ تم سورة الفاتحه بحسن توفيقه تم.‏ به حساب حروف سه هزار و سيصد بيت مي شود.‏.٤ ش No. ٥٢٨ Acc. ‎٬‎ رديف ١فتح العزيز ‏(شاه عبدالحليم‎٬‎ شاه عبدالعزيز دهلوي)‏تفسير جزء سي ام قرآن کريم مشهور به جزء عم.‏ مؤلف فرزند شاه نعمت اهلل دهلوي است.‏نوع خط نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ محمد شمس الدين‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١٢٦٣‎ه‎٬‎ قطع:‏ ١١×٣١ سانتي متر‎٬‎‎٥٦٨‎گ.‏آغاز:‏ بسم...‏ سوره تسأل و اين سوره را نبأ نيز گويند.‏ مکّي است...‏انجام:‏ تفسير سيپاره عم از فتح العزيز...‏ اتماميت پذيرفت...‏ زانکه من بنده گنهکارم.‏‎٥‎.‏ ش No. ٤٧٧ . Acc ‎٬‎ رديف ٦٣رساله تجويد ‏(مجهول المؤلف)‏ب.‏ درباره قرآن کريمدرباره اصول و حفظ قرائت قرآن کريم است و در متن کتاب آن را رساله في وقف الالزم خوانده است.‏خط:‏ ثلث‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١١٦٢‎ه‎٬‎ قطع:‏ ١٥× ٢٣ / ٥ سانتي متر‎٬‎ ‎٦٠‎ص.‏آغاز:‏ بسم...‏ الحمدهلل...‏ اما بعد بدان اي خواننده قرآن که در تمام کالم اهلل...‏انجام:‏ تمت هذه الرساله ١١٦٢ رجب المرجب سيزدم ‏(کذا)‏ التاريخ.‏‎٦‎.‏ ش No. ٤٤٥ . Acc ‎٬‎ رديف ٦٢رساله کشف االقوال ‏(قاضي جاراهلل بن سيف الدين)‏حاوي توضيح و تفسير آيات و احاديث گوناگون است.‏ مضمون پاره اي صفحات درباره استخارهاست و شعري بلند از جاراهلل به فارسي در نعت رسول اکرم ‏(ص)‏ دارد.‏ رساله در سال ١١١٨ ه‎٬‎ سال٥١ جلوس اورنگ زيب‎٬‎ استنساخ شده است.‏خط:‏ نسخ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ١١١٨ ه‎٬‎ قطع:‏ ١٥×٥ / ‎٢١‎سانتي متر‎٬‎ ٦٨ ص.‏آغاز:‏ بسم...‏ فصل هشتم در بيان دعا و نماز...‏‎٧‎.‏ ش No. ٤٢٧ Acc. ‎٬‎ رديف ١٩٧ج.‏ رياضي

مجموعه فورت ويليام کالج ‏(کلکته)‏ ... ٧رساله حساب ‏(عبداهلل شاه منصور)‏اين کتاب بر مبناي کتاب موسوم به خالصة الحساب شيخ بهاءالدين عاملي تدوين شده و به سلطانمحمدقلي قطب شاه گلکنده ‏(حک:‏‎١٥٨١-١٦١٢‎م)‏ تقديم شده است.‏خط:‏ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ سيّد علي‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ١٢٢٦ ه‎٬‎ قطع:‏ ١٥×٥ / ٢٢ سانتي متر‎٬‎ ٦٨ص‎٬‎ مجدول‎٬‎ رطوبت رسيده‎٬‎ موريانه خورده.‏آغاز:‏ بسم...‏ حمدي که مقدور نباشد حصرش و محصور نگردد قدرش و مسمّي نشود ذکرش...‏انجام:‏ آنچه حروف شمال است آبي است و آنچه حروف جنوب است ترابي.‏‎٨‎.‏ ش No. ٥٤٣ Acc. ‎٬‎ رديف ١٨٨د.‏ نجومرساله درباره نجوم از احاديث ‏(مالمحمّ‏ دباقر مجلسي)‏رساله اي درباره نجوم بر اساس احاديث پيامبر اسالم ‏(ص)‏ و دوازده امام ‏(ع).‏خط:‏ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ محرّم ‎١٢٥٧‎ه‎٬‎ قطع:‏ ١٥×٥ / ٢٢ سانتي متر‎٬‎ ٣٢ص‎٬‎ بدون جلد‎٬‎ فرسوده.‏آغاز:‏ الحمدهلل رب...‏ اما بعد چنين گويد احقر عباد...‏ اين رساله ايست در بيان آنکه از احاديثمعتبر...‏ معلوم شود از سعادت و نحوست نجوم...‏انجام:‏ تمّت رساله في شهر محرّم...‏‎٩‎.‏ ش No. ٤٣٥ Acc. ‎٬‎ رديف ١٨٩رساله نجوم ‏(مجهول المؤلف)‏رساله اي در باره محاسبات نجوم و ديگر اطالعات درباره سيّارات‎٬‎ تقديم شده به سلطانجهان آرابيگم.‏خط:‏ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق‎١٣‎ه‎٬‎ قطع:‏ ١٠×١٥ سانتي متر‎٬‎٦٨ ص.‏آغاز:‏ حمد حق نعت نبي و وصف حيدر را کنمپس دعا در حق سلطان جهان آرا کنم...‏انجام:‏ ارقام و اعداد درباره نجومتوضيح:‏ در پايان رساله اي ضميمه شده است.‏‎١٠‎.‏ ش No. ٤٤٤ Acc. ‎٬‎ رديف ١٩٠

٨ ضميمه شماره ٨ نامه فرهنگستانرساله نجوم کماليّه ‏(حافظ محمّ‏ دکمال بن نورمحمّ‏ د)‏رساله کوتاهي درباره محاسبات نجوم‎٬‎ بر اساس علم تنجيم‎٬‎ احتماالً‏ اصل کتاب به عربي بوده ويکي از شاگردان ميرمرتضي آن را براي استفاده عام به فارسي برگردانده است.‏خط:‏ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٣‎ه‎٬‎ قطع:‏ ١٥× ٢١ / ٥سانتي متر‎٬‎ ‎٧٨‎ص‎٬‎ جلد مقوايي فرسوده.‏آغاز:‏ اين رساله نجوم کماليّه من تصنيف ميرمصطفي منظومي...‏انجام:‏ منسوبات خانه ها تمام شد تمت.‏‎١١‎.‏ ش No. ٤٨٣ Acc. ‎٬‎ رديف ١٨٠ه.‏ طبّ‏اختيارات بديعي ‏(علي بن حسين انصاري معروف به حاج زين الدين عطّار)‏در باب طبّ‏ سنّ‏ تي‎٬‎ بخش اول درباره مفردات و بخش دوم درباره مرکّبات است.‏ تأليف آن در‎٧٧٠‎ه براساس کتاب قبلي مؤلف به نام مفتاح الخزائن صورت گرفته است.‏٧٣٠ ص.‏خط:‏ نستعليق بد‎٬‎ کاتب:‏ قوام الدين حسين‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١٠١٨‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٣×٢٥ سانتي متر‎٬‎آغاز:‏ امداد حمد بيحد و اعداد سپاس بيقياس...‏توضيح:‏ اين رساله فعالً‏ در آرشيو نيست.‏‎١٢‎.‏ ش No. ٤٩١ Acc. ‎٬‎ رديف ١٨٤تحفة المؤمنين ‏(ميرمحمّ‏ دمؤمن حسيني)‏فرهنگ مقايسه اي و فهرست اصطالحات طبّي و نام و فرمول داروهايي که در طبّ‏ سنّتي به کارمي رفته است.‏ کتاب بر اساس ديگر کتاب هاي طبّي عربي‎٬‎ فارسي‎٬‎ سنسکريت و جز آن فراهم شدهاست و دو قسمت دارد:‏ قسمت اول در تشخيص و قسمت دوم در دستورات است.‏ هم چنين مقدمه ايدارد در تشخيص امراض و ديگر موضوع هاي مربوط به آن.‏خط:‏ نستعليق بد‎٬‎ کاتب:‏ ميرزا ظفرعلي‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ١٢٣٨ ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٦×٥ / ٢٦ سانتي متر‎٬‎٩٠٠ ص‎٬‎ عنوان ها با شنگرف‎٬‎ گاه کرمخورده.‏آغاز:‏ سبحانک اللّٰ‏ هم يا قدّ‏ وس...‏ شکر شيريني حيوة حکيمي را جلّ‏ شأنه که بي نصيبان...‏انجام:‏ قد تمّ‏ بحمداهلل تعالي...‏ تمتوضيح:‏ بخشي از کتاب به خطّ‏ شاه وجيه الدين در همان سال استنساخ شده است.‏

ّمجموعه فورت ويليام کالج ‏(کلکته)‏ ... ٩‎١٣‎.‏ ش No. ٥٢١ Acc. ‎٬‎ رديف ١٨٣تذکرة الهند ‏(حکيم رضاعلي خان)‏اين کتاب درباره گياهان و داروهايي است که معموالً‏ در معالجه سنّتي هنديان به کار مي رفته است.‏اين کتاب به استناد کتب کهن سنسکريت تدوين شده و مشتمل است بر موضوعاتي چون شاستراس(Shastras) و ويد دهانتار Dhanter) (Vaid و دهانتاد.‏ سه تذکره و يک خاتمه دارد.‏خط:‏ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ پرورش علي شاه‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١٢٨٤‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ٢١×٥ / ٣٦سانتي متر‎٬‎ ٥٤٠ ص‎٬‎ جلد مقوايي‎٬‎ بعضي صفحات محشّ‏ ي.‏آغاز:‏ هر گياهي که از زمين رويد وحده...‏توضيح:‏ اين کتاب فعالً‏ در آرشيو موجود نيست.‏‎١٤‎.‏ ش No. ٥٤٨ Acc. ‎٬‎ رديف ١٨١مخزن االدويه ‏(حکيم محمّ‏ دحسين خان)‏درباره طبّ‏ سنّتي و مفردات و مرکّبات و مشتمل است بر مقدّ‏ مه و چهارده فصل و يک خاتمه.‏تاريخ تأليف : ‎١٧٧١-٢‎م.‏ به صورت الفبايي مدوّ‏ ن شده است.‏ اين نسخه بخش دوم کتاب ديگر مؤلّفاست به نام قر اباذين يا جامع الجوامع و ذخيرة التراکيب .خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ غالم مولي و ديگران‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ١٢٤٩ ه‎٬‎ قطع:‏ ٢٥×٤٦ سانتي متر‎٬‎‎٦٤٦‎ص.‏آغاز:‏ الحمدهلل الذي عرّفنا بنفسه...‏توضيح:‏ اين کتاب فعالً‏ در آرشيو موجود نيست.‏‎١٥‎.‏ ش No. ٤٣٦ Acc. ‎٬‎ رديف ١٨٢ّنهج البهي و طرزالشّ‏ هي ‏(نظام الدين احمد)‏.اين اثر ترجمه کتاب نهج السّ‏ وي و المنهل الرّ‏ وي في الطّب النّبوي و فرهنگ لغات آن‎٬‎ تأليف عالّمهجالل الدين سيوطي است.درآن درمان امراض گوناگون بر اساس سخنان حضرت رسول ‏(ص)آمده است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ قطع:‏ ١٠×٥ / ١٧ سانتي متر‎٬‎ ٤٤ ص‎٬‎ جلدمقوّ‏ ايي‎٬‎ پاره اي اوراق محشيعبارت آغازين:‏ شاد ‏(؟)‏ شوند و دواوين و دفاتر آن در...‏عبارت پاياني:‏ باب االمر بالتّداوي.‏توضيح:‏ آغاز افتاده و انجام ناقص رها شده است.‏

١٠ ضميمه شماره ٨ نامه فرهنگستان‎١٦‎.‏ ش No. ٥٢٩ Acc. ‎٬‎ رديف ١٨٦عالج الخيل ‏(مجهول المؤلف)‏و.‏ دام پزشکيدرباره توليد‎٬‎ رنگ ها‎٬‎ خوي‎٬‎ بيماري ها‎٬‎ معالجه و ديگر ويژگي هاي اسب است و به همت جَ‏ نگي‎٬‎فرزند جالل نصيرالدين قنّ‏ وجي‎٬‎ در سال ‎١٠٦٥‎ه ‏/‏‎١٦٥٤-٥‎م تدوين شده است.‏ در عنوان نسخه ناممؤلّف آن قانيوس خوانده شده‎٬‎ اما از متن چنين بر مي آيد که از مؤلّفِ‏ متقدّ‏ م ديگر است.‏خط:‏ نستعليق بد‎٬‎ کاتب:‏ ابوالمظفّر محمّد سعيدالدين انصاري‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١٣٧٥‎ه‎٬‎قطع:‏ ‎٥×٢٠‎ / ٣٢ سانتي متر‎٬‎ ‎٦٨‎ص.‏آغاز:‏ الحمدهلل الذي قدّ‏ ر القدر...‏ اين کتاب نفيس است در شناختن اسبان و لونهاي ايشان...‏انجام:‏ پس او را در جاي پاک بايد بستن تا از بد برهد و نيکو شود واهلل اعلم بالصّ‏ واب.‏توضيح:‏ مؤلف اين کتاب را از کتاب قالنايوس حکيم‎٬‎ از وزراي اسکندر‎٬‎ ترجمه و تأليف کردهاست . کتاب از روي نسخه اي به خط جنگي ولد جالل ناصرالدين ‏(تأليف:‏ ١٠٦٥) در سال ١٣٧٥استنساخ شده است.‏‎١٧‎.‏ ش No. ٥٢٦ Acc. ‎٬‎ رديف ١٨٧عالج الطّ‏ يور ‏(مجهول المؤلف)‏درباره پرندگان و بيماري هاي خاصّ‏ آنها‎٬‎ مشتمل بر ٢١ باب.‏ تاريخ تأليف:‏ ‎١٢٧٥‎ه.‏خط:‏ نستعليق بد‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١٣٧٥‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ٢١×٥ / ٣٢ سانتي متر‎٬‎ ‎٦٤‎ص.‏آغاز:‏ بعد از حمد بسيار و ثناي بي شمار مر خالق اللّيل و النّهار...‏انجام:‏ آنزمان آبداره مرغ بدهد البته بحرمت استادان سير خواهد شد.‏‎١٨‎.‏ ش No. ٥١٢ Acc. ‎٬‎ رديف ١٨٥فيل نامه ‏(سعداکبر بن اوليا بن حسن حکيم)‏درباره نام هاي انواع فيل ها‎٬‎ خوي و طبيعت آنها و ديگر مطالب مربوط به همين موضوع است.‏ ازمحتواي کتاب معلوم مي شود که به پايان نرسيده است.‏ کتاب را شکارنامه هم خوانده اند.‏ مؤلف ازخاندان شيخ جليل پاني پتي کازروني بوده است.‏خط:‏ نستعليق بد‎٬‎ کاتب:‏ ابوالمظفّر محمّد سعيدالدين انصاري‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٤‎ه‎٬‎قطع:‏ ٥ / ٢١×٥ / ٢٣ سانتي متر‎٬‎ ‎١٤٨‎ص‎٬‎ کاغذ خط دار جديد‎٬‎ عنوان ها به شنگرف.‏آغاز:‏ حمد ايزد را که خلقت کرد آدم را از اجزاي مختلفه...‏

مجموعه فورت ويليام کالج ‏(کلکته)‏ ... ١١انجام:‏ کاشميري اينها را کرانه کرده و کسرت...‏ والسّ‏ الم علي من اتّبع الهدي.‏‎١٩‎.‏ ش No. ٤٨٤ Acc. ‎٬‎ رديف ٣٨ز.‏ ملل و نحلترجمه اذکار امام نووي ‏(يوسف بن يعقوب دهلوي)‏ترجمه اذکار امام محيي الدين يحيي نووي ابن شرف‎٬‎ مشتمل بر سه بخش:‏ بخش اول شجره نامهمؤلف‎٬‎ بخش دوم در قوانين تفسير و بخش سوم درباره توحيد است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ يوسف يعقوب بن اسرائيل دهلوي‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ذي القعده ‎٩٩٩‎ه‎٬‎ قطع:‏٥ / ١٨×٥ / ٢٦ سانتي متر‎٬‎ ‎٣٤٠‎ص.‏آغاز:‏ الحمدهلل الواحد القهّار العزيز مقدّ‏ راالقدار...‏انجام:‏ و سلّم تسليمًا کثيرًا کثيرا...‏‎٢٠‎.‏ ش No. ٤٦٠ Acc. ‎٬‎ رديف ٣٩ترجمه کنزالدّ‏ قائق ‏(نصراهلل بن محمّ‏ د بن جمال االزدري معروف به کرماني)‏ترجمه کتاب کنزالدقائق است.‏ اصل آن از ابوالبرکات عبداهلل النسفي است.‏ اين ترجمه به نام کنز فارسيهم خوانده مي شود.‏ کتاب ٢٢٧ فصل در مسائل مختلف ديني بر اساس آيين حنفي دارد.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٢‎ه‎٬‎ قطع:‏ ١٥×٢٥ سانتي متر‎٬‎ ج ٬١‎٤٧٦‎ص.‏آغاز:‏ الحمدهلل الذي اوضح مناهج الشريعه...‏انجام:‏ تمام شد کتاب کنزالدقائق فارسي در علم فقه مالکه بنده محمد مقيم سهروردي...‏‎٢١‎.‏ ش No. ٤٣١ Acc. ‎٬‎ رديف ٥٠خالصة البيان شرح عقايد موالنا عبدالرحمان ‏(مجهول المؤلف)‏شرح و تفسير کتاب اعتقاد جامي يا عقايد جامي است و آن درباره اعتقادات اهل سنّت است.‏ تاريختأليف:‏ ‎١٢٦٩‎ه.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ غالم محمود صبغة اهلل‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١٢٦٩‎ه ٬ قطع:‏ ٥ / ١٣×٢٠ سانتي متر‎٬‎‎١٩٨‎گ.‏آغاز:‏ جواهر زواهر تفريد و الۤلي متوالي توحيد نثار ساحت کبريامساحت قديري که...‏انجام:‏ بودم به جستجوي سن انصرام او

ٔ١٢ ضميمه شماره ٨ نامه فرهنگستانشد معدن جواهر فيض از دلم ندا ١٢٦٩کاتب الحروف...‏‎٢٢‎.‏ ش No. ٥٠١ Acc. ‎٬‎ رديف ٥٨دبستان مذاهب ‏(موبد شاه)‏در باب تاريخ مذاهب مشرق زمين است‎٬‎ شامل دوازده تعليم در باره آيين زرتشت‎٬‎ هندو‎٬‎ يهود‎٬‎مسلمان و جز آن.‏ تاريخ تأليف:‏ ‎١٠٦٤-٦٧‎ه.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٣‎ه ق‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ٢١×٣٠ سانتي متر‎٬‎‎٦٢٢‎ص.‏آغاز:‏ اي نام تو سردفتر اطفال دبستان..‏انجام:‏ تمت تمام شد و هو علي کلّ‏شي قدير.‏توضيح:‏ کتاب متن و حاشيه شده و با کاغذ روغني لفّافه پيچ شده است.‏‎٢٣‎.‏ ش No. Acc. ‎٬‎ رديف ٣٤شرح االوراد ‏(علي بن احمد الغوري)‏کتاب در شرح و توضيح اوراد شيخ شهاب الدين سهروردي است و شامل دعاهاي متفاوت وکلمات و سؤاالت گوناگون است.‏ اين اثر به نام کنزالعبّاد في شرح االوراد به بهاءالدين زکرياي مولتاني همنسبت داده شده است.‏خط:‏ نسخ و نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٢‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٨×٥ / ٢٣سانتي متر‎٬‎ ‎٤٧٦‎گ‎٬‎ محشّ‏ ي و فرسوده.‏آغاز:‏ اعظم المحامدهلل العظيم و اکرم الصّ‏ لواة علي رسوله الکريم...‏انجام:‏ االتعلوا علي و اتوني مسلمين.‏توضيح:‏ کتاب جلد دومي هم دارد.‏آغاز:‏ بسم...‏ کتاب البيوع بيع گاه بمعني عقد آيد...‏انجام:‏ وقت سعادت و اجابت است تمت تمام شد.‏ جلد دوم...‏‎٢٤‎.‏ ش ٥٣٠-٥٣١ No. Acc. ‎٬‎ رديف ٣٥شرح مشکات شريف ‏(مجهول المؤلف)‏اين نسخه شامل توضيح و تفسير مشکاة المصابيح خطيب تبريزي است درباره سخنان پيامبر اسالمدر موضوعات مختلف ديني.‏

مجموعه فورت ويليام کالج ‏(کلکته)‏ ... ١٣خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ محمّ‏ دسعيد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١١٦٣‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ٢٣×٥ / ٣٢ سانتي متر‎٬‎ ج ‎١‎:‏‎٨١٢‎ص‎٬‎ ج ‎٧٧٦‎ص.‏ ٢:آغاز:‏ الحمدهلل اکمل الحمد علي کلّ‏ الحال و في کل حين...‏انجام:‏ و حکم عمره و حج دارد رواه البخاري تمّ‏ کتاب المناسک.‏‎٢٥‎.‏ ش No. ٤٨٠ Acc. ‎٬‎ رديف ٣٧طبيب القلوب ‏(محمد بن محمد بن علي)‏اين کتاب به نام هاي ظهريّ‏ ه و طبّ‏ القلوب هم خوانده شده و در باب مباحث اسالمي است بر اساسفقه حنفي و نيز حاوي سخناني از پيامبر اسالم ‏(ص)‏ و برخي مسائل ديني ديگر.‏فرسوده.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎٩٨٠‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٦×٥ / ٢٢ سانتي متر‎٬‎ ‎٣٠٠‎ص‎٬‎آغاز:‏ شکر و سپاس خداوندي را که بيافريد عالم را...‏انجام:‏ تمّت الکتاب بعون الملک الوهّاب.‏‎٢٦‎.‏ ش No. ٤٢٢ Acc. ‎٬‎ رديف ١٤فتوح االوراد ‏(فتح محمّ‏ د بن عين العرفا)‏شامل دعاهاي ايّام مختلف بر اساس فقه حنفي که بر اساس سخنان سيد کريم اهلل الحسيني مدوّ‏ نشده است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ سيد وجيه الدين‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١١‎ه‎٬‎ قطع:‏ ١٥×٢٢سانتي متر‎٬‎ ‎٤٧٨‎ص‎٬‎ محشّ‏ ي‎٬‎ پاره اي کلمات با شنگرف.‏آغاز:‏ بسم...‏‎٬‎ فهرست کتاب فتوح االوراد تصنيف فتح محمد بن...‏ فتح اول در بيان اعمالي که ازابتداي صبح تا ظهرست...‏انجام:‏ و اگر هزار بگويد بالقطع حاجت برآيد بمنّه و کرمه.‏‎٢٧‎.‏ ش No. ٤٧١ Acc. ‎٬‎ رديف ١٣فقه حنفي ‏(مجهول المؤلف)‏مشتمل بر مباحث مذهبي بر اساس فقه حنفي به زبان فارسي و ترکي‎٬‎ فصل هاي گوناگوني دربارهطهارت و صالت دارد.‏خط:‏ نستعليق بد‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١١‎ه‎٬‎ قطع:‏ ١٥×٥ / ٢٣ سانتي متر‎٬‎‎٤٦٠‎ص.‏

١٤ ضميمه شماره ٨ نامه فرهنگستانآغاز:‏ به آرنج واسطه ] ...] فرض ني مسح ربع سر...‏توضيح:‏ آغاز و انجام افتاده و فرسوده است.‏‎٢٨‎.‏ ش No. ٥٧٨ Acc. ‎٬‎ رديف ٢٥مجموع خاني ‏(کمال کريم ناگوري)‏اين کتاب مشتمل است بر ٥٥ فصل درباب قوانين اسالمي و مسائل ديني بر اساس فقه حنفي و بهبهرام خان اهدا شده است.‏خط:‏ نسخ‎٬‎ کاتب:‏ طاهر‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١٠١٧‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٢×٥ / ٢٣ سانتي متر‎٬‎ ‎٣٩٦‎ص.‏آغاز:‏ حمد و ستايش مر پادشاهي را که دارالملک آباد نهاد انساني بعزّ‏ دين اسالم رسانيده اوست...‏انجام:‏ هم اين مسايل فرض آمد سي و يکصد شمار.‏توضيح:‏ در پايان رساله اي به نام چهل مسئله به خط عبدالنبّي و ‎٤‎ص آمده است.‏‎٢٩‎.‏ ش No. ٤٥٤ Acc. ‎٬‎ رديف ٢٦مجموعه سلطاني ‏(مجهول المؤلف)‏مجموعه سؤال و جواب است از مسائل مختلف ديني بر اساس فقه حنفي.‏ احتماالً‏ اين کتاببه دستور سلطان محمود غزنوي گردآوري شده است.‏ ٤٣ فصل دارد در طهارت‎٬‎ نماز‎٬‎ روزه و جز آن.‏خط:‏ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ شيخ سلطان محمّد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١١٣٢‎ه‎٬‎ قطع:‏ ١٥×٥ / ٢١سانتي متر‎٬‎ ‎٢١٠‎ص.‏آغاز:‏ الحمدهلل ربّ‏ العالمين و العاقبة...‏ اين کتابي است در بيان مسائل فقه در عبادت...‏انجام:‏ تمت تمام شد.‏توضيح:‏ آخرين برگ و بسياري از برگ هاي دروني فرسوده است.‏‎٣٠‎.‏ ش No. ٤٥٦ Acc. ‎٬‎ رديف ٢٧مزرع الحسنات ‏(محمد فاضل بن محمد عارف دهلوي)‏شرحي است بر کتاب دالئل الخيرات و سوارق االنوار في فضائل الصّ‏ لواتِ‏ ابوعبداهلل محمد بن سليمان.‏کتاب با اهميت دعا و صلوات بر پيامبر اسالم آغاز مي شود.‏خط:‏ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ظاهرًا ق ‎١٣‎ه‎٬‎ قطع:‏ ١٥×٥ / ٢١سانتي متر‎٬‎ ‎٧٢٠‎ص.‏آغاز:‏ هذا دعااالستفتاح و االعتصام بعون اهلل...‏انجام:‏ خدايا درود بفرست بروي و بر آل او.‏

مجموعه فورت ويليام کالج ‏(کلکته)‏ ... ١٥توضيح:‏ در پايان آن دعاي اختتام ضميمه شده است.‏‎٣١‎.‏ ش ٤٢٤-٤٢٥ No. Acc. ‎٬‎ رديف ٢٨مفتاح الصلوة ‏(شاه غالم علي قادري)‏کتاب به اصول نماز بر اساس آيين حنفي مي پردازد و به آياتي از قرآن و احاديثي در احوالپيامبر(ص)‏ و خلفاي راشدين استشهاد مي کند.‏ نسخه ديگري از کتاب در شماره ٤٢٥ است که پاره ايصفحات آن از پايان افتادگي دارد.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ظاهرًا ق ‎١٢‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٣×٢١ سانتي متر‎٬‎‎١٨٢‎ص.‏آغاز:‏ الحمدهلل ربّ‏ العالمين والصلوة...‏ بدان تا نيک بخت کند ترا حق تعالي...‏انجام:‏ درويشان را توفيق عمل داده به مطلب اعلي رساند بمنّه و کرمه آمين آمين آمين.‏‎٣٢‎.‏ ش No. ٤٦٢ Acc. ‎٬‎ رديف ٤٥تصوّ‏ ف شيعي ) مجهول المؤلف)‏ح.‏ عرفاناين اثر در باب تصوف شيعه و مشتمل است بر ٥٣ فصل که در آن ها به آيات قرآن کريم و اقوالپيامبر ‏(ص)‏ و دوازده امام ‏(ع)‏ استشهاد شده است.‏ کاتب نعمت اهلل الحسيني.‏ احتماالً‏ مؤلف کتاب همخود اوست.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ نعمت اهلل الحسيني‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ٩٦٨ ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٨×٢٥ سانتي متر‎٬‎‎٢٠٨‎ص.‏آغاز:‏ الحمداهلل االعزّ‏ شمس بشموس شرقته شعلة الشرّر من الشّجر و قمر تيقوير اقدار مقدورقدرته...‏انجام:‏ تمت الکتاب...‏ في عشرين محرمالحرام ٩٦٨.‎٣٣‎.‏ ش No. ٤٥٩ Acc. ‎٬‎ رديف ٤٤شجره و سلسله ‏(سيد محمد خواجه)‏شامل شجره فرق صوفيه است مانند بخاريّه‎٬‎ فردوسيّه‎٬‎ قدوسيّه‎٬‎ چشتيّه‎٬‎ حماديّه‎٬‎ شطّاريّه‎٬‎اويسيّه‎٬‎ سهرورديّه‎٬‎ قادريّه‎٬‎ نقشبنديّه و جز آن.‏ نيز حاوي بعضي يادداشت هاي ديگر است.‏خط:‏ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ برهان الدين‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١١‎هق‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٢×٢١

١٦ ضميمه شماره ٨ نامه فرهنگستانسانتي متر‎٬‎ ‎٨٤‎ص.‏آغاز:‏ سپاس تقدّ‏ س اساس منزّه از احاطه تخيّل و قياس دانايي را سزد...‏انجام:‏ عمر بن الخطاب و علي بن ابي طالب رضي اهلل عنهما و قدّ‏ س ارواحهم.‏‎٣٤‎.‏ ش No. ٤٥٧ Acc. ‎٬‎ رديف ٤٢مجموعه چهار رساله ‏(مجهول المؤلف)‏اين مجموعه شامل چهار رساله است:‏ ١. انيس الطّالبين وعدّ‏ ة السالکين ٬ در مناقب خواجه بهاءالديننقشبند؛ ٢. رساله در احوال و اقوال خواجه بهاءالدين و خواجه عالءالدين ؛ ٣. در احوال و مناقب شيخ موسيصدراني ؛ ٤. رساله اي در سخنان پيامبر که ظاهرًا به ٥٩ فصل منقسم مي شود.‏خط:‏ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١١‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٢×٢١سانتي متر‎٬‎ ‎٦٣٢‎ص.‏آغاز:‏ در جبين مبين اواليح بود مرا استقبال فرمود...‏انجام:‏ چون که در ميقات حج شد مردمان [...] کردند شبلي آنزمان.‏توضيح:‏ به نظر مي رسد که آغاز کتاب افتاده است.‏‎٣٥‎.‏ ش No. ٤٢٦ Acc. ‎٬‎ رديف ٤٣نفس رحماني ‏(شيخ موسي بن شيخ داود)‏حاوي ملفوظات حضرت سيّد عبدالرحمان الحسيني است که براي فرزندش سيد علي محمّدنوشته است.‏ فصولي درباره خدا‎٬‎ روح‎٬‎ دعا و جز آن با استشهاد به آيات مهمي از قرآن دارد.‏ رساله اي بهنام رساله سلوک طريق ابوالعالئيه ضميمه آن است.‏خط:‏ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ محمّ‏ دحسين‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١٢٧٩-٨٠‎ه‎٬‎ قطع:‏ ١٥× ٥ / ٢٢سانتي متر‎٬‎ ‎١٢٦‎ص.‏آغاز:‏ حمدي که بر کرسيهاي السنه کائنات...‏انجام:‏ و افضل الصّ‏ الت و اکمل السّ‏ الم علي حبيبه و محبه و آله...‏توضيح:‏ در پايان رساله اي به نام سلوک الطريقه در دو برگ به خطّ‏ نجم الدين حسن قادري در ‎١٣٢٠‎هافزوده شده است.‏‎٣٦‎.‏ ش No. ٤٢٣ Acc. ‎٬‎ رديف ٤٦ط.‏ حکمت عملي

مجموعه فورت ويليام کالج ‏(کلکته)‏ ... ١٧اخالق محسني ‏(حسين بن علي واعظ کاشفي)‏کتابي است در نصيحت ابوالحسن فرزند سلطان حسين که در سال ‎٩٠٠‎ه تدوين شده است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٢‎ه ق‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٢×٢٠ سانتي متر‎٬‎‎٢٧٤‎ص.‏آغاز:‏ بسم...‏ حضرت پادشاه علي االطالق عزت کلمته و جلت عظمته...‏انجام:‏ ... تاريخ هم نويس ز اخالق محسني.‏توضيح:‏ در سر ورق اوّ‏ ل ابيات متفرقه و سياه مشق نوشته شده است.‏‎٣٧‎.‏ ش No. ٤٧٠ Acc. ‎٬‎ رديف ٤٩ذخيرة الملوک ‏(سيّد علي همداني)‏درباب قوانين و اصول کشورداري اسالمي‎٬‎ مشتمل بر ده فصل با عناوين مختلف.‏ عالوه بر ايناصول و قوانين عامي که يک حکمران مسلمان بايد رعايت کند آمده است.‏ مؤلف اهل تصوّ‏ ف بوده است.‏خط:‏ نستعليق و نسخ‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٢‎ه‎٬‎ قطع:‏ ١٥×٥ / ٢٣سانتي متر‎٬‎ ‎٢١٤‎ص.‏آغاز:‏ حمد بسيار و تهاني بيشمار حضرت ملکي را که اسباب معاش سکّان خطّه ملک دنيوي را...‏انجام:‏ نامشخّص است.‏‎٣٨‎.‏ ش No. ٤٤١ Acc. ‎٬‎ رديف ٤٧لوامع االشراق في المکارم االخالق ) اخالق جاللي ( ‏(جالل الدين محمّ‏ د دواني)‏اين کتاب بر مبناي اخالق ناصري خواجه نصيرالدين طوسي در سه باب تدوين شده است.‏خط:‏ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ محمّد نوراهلل سرهندي وچشتي‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١٢٤٢‎ه‎٬‎ قطع:‏٥ / ١٢×٥ / ٢٢ سانتي متر‎٬‎ ‎١٦٨‎ص‎٬‎ عنوان ها به شنگرف.‏آغاز:‏ افتتاح کالم به نام واجب االعتصام سلطاني سزد...‏انجام:‏ براي برخورداري سعادت آثار ظهوراهلل طاب عمره و [...] قدرته.‏‎٣٩‎.‏ ش No. ٤٤٨ Acc. ‎٬‎ رديف ١١٦انشاي رنگين ‏(نيک الل)‏ي.‏ نامه نگاريمجموعه اي از نامه هاي شخصي نويسنده است به دوستانش.‏ در اين نسخه هم چنين نمونه هايي

١٨ ضميمه شماره ٨ نامه فرهنگستاناست از ديگر مؤلّفان کتب ترسّ‏ ل مانند ابوالبرکات منير و ديگران.‏ نسخه به غلط انشاي منير ناميده شدهاست.‏ تاريخ تأليف:‏ ‎١٠٤٨‎ه/‏ ‎١٦٣٨-٩‎م.‏خط:‏ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ سال اول جلوس احمدشاه ‏(‏‎١١٦١‎ه)‏‎٬‎ قطع :٥ / ١٣×٥ / ٢١ سانتي متر‎٬‎ ‎١٥٢‎ص.‏آغاز:‏ بسم...‏ آغاز سخن بنام جهان آفريني که...‏انجام:‏ تمام شد هذا الکتاب انشاي رنگين...‏‎٤٠‎.‏ ش No. ٤٧٦ Acc. ‎٬‎ رديف ١١٣انشاي عبداهلل ‏(عبداهلل بن محمّ‏ د المرواريد)‏اين اثر حاوي انواع ترسّ‏ ل‎٬‎ اعم از ‏«نشان»‏‎٬‎ ‏«رقعه»‏ و جز آن است.‏ در آغاز نمونه هايي از خود مؤلّفآمده است.‏ در برگ هاي پاياني مباحث منطقي آمده است.‏خط:‏ نستعليق بد‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٣‎ه‎٬‎ قطع:‏ ١٥×٥ / ٢٣ سانتي متر‎٬‎‎٢٤٠‎ص‎٬‎ کتاب متن و حاشيه شده‎٬‎ برگ اول ناشيانه آراسته شده است.‏آغاز:‏ بسم...‏ اي سر کرده به کلک صانع ترکيب بشر...‏انجام:‏ هذالکتاب تصنيف عبداهلل مرواريد تمت شد.‏‎٤١‎.‏ ش No. ٤٧٥ Acc. ‎٬‎ رديف ١١٥انشاي مطلوب ‏(شيخ مبارک هاشمي)‏رساله کوتاهي است در الگوي نامه نگاري براي آموزش طالّ‏ ب.‏ کاتب نوشته است:‏ تحرير في التاريخفالن شهر فالن سنه فالن .خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٤‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٣×٥ / ٢٣ سانتي متر‎٬‎‎٦٣‎ص.‏آغاز:‏ بسم...‏ بعد از اداي شکرآفريدگار و پس از ابالغ درود سراج االنوار...‏انجام:‏ هر که دعوي کند کاذب و دروغي باشد.‏‎٤٢‎.‏ ش No. ٤٧٤ Acc. ‎٬‎ رديف ١١٤انشاي هرکرن ‏(هرکرن مولتاني)‏اين اثر نيز در باب نامه نگاري و مشتمل است بر ده فصل در موضوعات گوناگون در فن مذکور.‏کتاب در زمان سلطنت جهانگير تأليف شده است.‏خط:‏ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ محمّد اسماعيل‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ق ‎١٤‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٣×٥ / ٢٣

مجموعه فورت ويليام کالج ‏(کلکته)‏ ... ١٩سانتي متر‎٬‎ ‎١٦٠‎ص.‏آغاز:‏ بسم...‏ بعد از اداي حمد و ثناي خداوند حکمت جل جالله...‏انجام:‏ ديوانه از چشم غائب شد خواجه بيهوش گرديد.‏‎٤٣‎.‏ ش No. ٤١٣ Acc. ‎٬‎ رديف ١١٢بدايع االنشا ‏(يوسف بن محمّ‏ د يوسفي)‏کتاب حاوي نامه هاي مختلف اعم از توقيعات و محاورات و جز آن است که مؤلّف براي فرزندشضياءالدين و ديگر مشتاقان يادگيري ترسّ‏ ل در ‎٩٣٠‎ه فراهم کرده است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ در سال ٢٧ جلوس ‏(؟)‏‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٣‎ه‎٬‎ قطع:‏٥ / ١٢×٢٠ سانتي متر‎٬‎ ‎١٩٨‎گ‎٬‎ رطوبت زده‎٬‎ عنوان ها به شنگرف با توضيح در باالي سطور.‏آغاز:‏ زينت عنوان هر نامه نامي و زيور ديباچه هر صحيفه گرامي...‏انجام:‏ تمام شد بتاريخ پنجم شهر جميدالثاني سنه ٢٧ جلوس واال...‏‎٤٤‎.‏ ش No. ٥٣٢ Acc. ‎٬‎ رديف ١١٧جامع القوانين ‏(خليفه شاه محمّ‏ د)‏در اين نسخه فنون مختلف ترسّ‏ ل آمده است.‏ اين نامه ها به علما و نويسندگان گوناگون هنگاماقامت مؤلّف در قنّوج نوشته شده است.‏ کتاب به چهار فصل تقسيم شده و خاتمه اي هم دارد.‏ تاريختأليف:‏ ‎١٠٨٥‎ه.‏ اين کتاب به نام انشاي خليفه هم خوانده مي شود.‏خط:‏ نسخ و شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ محمّد رکن الدين‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١٢٤٤‎ه‎٬‎ قطع:‏٥ / ١٨×٥ / ٣٢ سانتي متر‎٬‎ ‎٢٧٤‎ص.‏آغاز:‏ بسم...‏ ستايش و نيايش احدي را که کاتب فصاحت بيان خرد دانشوران...‏انجام:‏ اين کتاب مسمّ‏ ي جامع القوانين...‏ بانجام رسيد.‏‎٤٥‎.‏ ش No. ٤٩٤ Acc. ‎٬‎ رديف ١٢٠رسائل االعجاز ‏(ابوالحسن اميرخسرو دهلوي)‏در باب نامه نگاري و حاوي نامه هاي رسمي و نيز نامه هاي نويسندگان است.‏ مقدمه اي دارد و پنجفصل و هر فصل به چند ‏«خط»‏ تقسيم شده است.‏ اين کتاب به نام هاي رسائل خسروي و اعجاز خسروينيز خوانده شده است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ رضاحسن هاشمي و ديگران‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١٢٦٤‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٧×٢٥سانتي متر‎٬‎ ‎٨٧٤‎ص‎٬‎ محشّ‏ ي.‏

٢٠ ضميمه شماره ٨ نامه فرهنگستانآغاز:‏ هذا کتاب بفضل اهلل ذي الکرم‎٬‎ انشات سحرالعيد...‏انجام:‏ که در آن هم سلب ايمان است نفي آن بدين کلمه مي کنم تمّت هذه الکتاب.‏‎٤٦‎.‏ ش No. ٤١ Acc. ‎٬‎ رديف ١٢١رقعات بيدل ‏(ميرزا عبدالقادر بيدل)‏اين نسخه حاوي نامه هاي خصوصي بيدل است که به شکراهللخان‎٬‎ عاقل خان و شاکرخان نوشتهاست.‏ مؤلف مقدّ‏ مه کوتاهي هم بدان افزوده و به نام منشآت بيدل يا انشاي بيدل معروف شده است.‏خط:‏ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٢‎ه‎٬‎ قطع:‏ ١٥×٢٠ سانتي متر‎٬‎‎١٧٨‎ص.‏آغاز:‏ بسم...‏ عجز مراتب حمد و ثنا تسليم بارگاه حمدي که خامه را...‏انجام:از تشنيع اينطور بيانها طبع فارسيان آزاد است ليکن ناموس قبلي هنديان يک قلم بر باد.‏‎٤٧‎.‏ ش No. ٤٤٩ Acc. ‎٬‎ رديف ١٢٢رقعات وحيد ‏(ميرزا طاهر وحيد)‏شامل نامه هايي است به کتابت مؤلّف و به امضاي شاه عبّاس دوم صفوي ‏(‏‎١٠٢١-٥‎ه/‏‎١٦٤٢-٦‎م)‏ خطاب به شاهزادگان و امرا و افرادي ديگر چون پادشاه ترکيّه‎٬‎ شاه جهان‎٬‎ شاهزادهداراشکوه‎٬‎ شاهزاده مراد و اورنگ زيب‎٬‎ سلطان گلکنده و بيجاپور.‏ نسخه حاوي مقدمه ها ويادداشت هايي است به خط طاهر وحيد‎٬‎ کتاب به نام انشاي طاهر وحيد و منشآت طاهر وحيد ناميده شدهاست.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٣‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٣×٥ / ٢١ سانتي متر‎٬‎‎٣٤٤‎ص.‏آغاز:‏ بسم...‏ نامه مصحوب کلب علي سلطان براي خوندکار روم در تهنيت و تعزيت...‏انجام:‏ تمام شد رقعات طاهر وحيد.‏‎٤٨‎.‏ ش No. ٤٤٠ Acc. ‎٬‎ رديف ١١٨کلمات طيّبات ‏(عنايت اهلل خان)‏حاوي مجموعه اي از فرمان ها و دستورهاي اورنگ زيب به خط عنايت اهلل خان‎٬‎ منشي او.‏ اينمجموعه با کتابي که به نام رقعات عالمگيري گردآوري شده است فرق دارد.‏ تاريخ تأليف:‏ ‎١٧١٩‎م.‏آغاز:‏ افتاده است.‏خط:‏ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ هفتمين سال جلوس محمدشاه ‏(‏‎١١٣٨‎ه)‏‎٬‎

مجموعه فورت ويليام کالج ‏(کلکته)‏ ... ٢١قطع:‏ ٥ / ١٢×٥ / ٢١ سانتي متر‎٬‎ ‎١٥٨‎ص.‏آغاز:‏ بسم...‏ ارائک جنان عليه الرحمة والغفران بخاطر خاطر آورد...‏انجام:‏ بتاريخ سلخ [...] الثاني سنه محمّدشاه پادشاه غازي در خجسته بنياد باتمام رسيد.‏‎٤٩‎.‏ ش No. ٥٠٧ Acc. ‎٬‎ رديف ١٣٠بهار دانش ‏(شيخ عنايت اهلل الهوري)‏ک.‏ منظومهداستان عشق جهاندارشاه به بهره وربانوست که در سال ‎١٠٦١‎ه به نظم کشيده شده است.‏ مقدّ‏ مهداستان را محمّدصالح کنبوه‎٬‎ برادر مؤلّف‎٬‎ و مؤلّفِ‏ کتاب تاريخي عمل صالح نوشته است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ عبدالکريم‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١١٤٤‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٨×٥ / ٢٦ سانتي متر‎٬‎ ‎٨٠٢‎ص‎٬‎متن و حاشيه شده‎٬‎ بعضي جاها را خالي گذاشته است.‏آغاز:‏ بسم...‏ فاتحه کتاب مستطاب آفرينش و پيرايه صحيفه دانش و بينش...‏انجام:‏ بتاريخ چهارم شهر محرم الحرام سنه ١١٤٤... تم.‏‎٥٠‎.‏ ش No. ٤٤٢ Acc. ‎٬‎ رديف ١٣١چهار چمن ‏(چندربهان برهمن)‏حاوي خاطرات زندگاني مؤلّف به هنگام سرودن اين اشعار است.‏ اين اثر در سال ‏(‏‎١٠٥٧-٨‎ه/‏‎١٦٤٧-٨‎م)‏ به پايان رسيده است.‏ به چهارچمن ‏(فصل)‏ منقسم است.‏ چمن اوّ‏ ل شامل جشن هاي دربارشاه جهان و اشعاري که مؤلّف در آن دوره سروده‎٬‎ چمن دوم در باره شکوه و جالل دربار شاه جهان ورويدادهاي روزانه است.‏ چمن سوم خاطرات زندگاني مؤلف و برخي نامه هاي اوست‎٬‎ چمن چهارم درباره اخالق و دين است.‏خط:‏ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٣‎ه‎٬‎ قطع:‏ ١٥×٥ / ٢٢سانتي متر‎٬‎ ‎٤٥٨‎ص.‏آغاز:‏ چمن اول مشتمل بر سيرابي و شادابي...‏انجام:‏ ز نامم اين کتابم برد نامي.‏‎٥١‎.‏ ش No. ٤١٤ Acc. ‎٬‎ رديف ١٣٢چهار درويش ‏(ابوالحسن اميرخسرو)‏حکايت عاميانه چهار درويش و پادشاه روم‎٬‎ منسوب به اميرخسرو.‏ اما سر ويليام اوزلي‎٬‎

٢٢ ضميمه شماره ٨ نامه فرهنگستانمحمّ‏ دعلي معصوم را مؤلّف اثر دانسته است.‏ اين اثر با ترجمه آن به کوشش ميرعمّان دهلوي با نام باغو بهار معروف است.‏خط:‏ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ سلطان علي‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١٢٥٣‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٢×٥ / ٢١ سانتي متر‎٬‎‎٢٦٤‎ص.‏آغاز:‏ بسم...‏ حکايت پادشاه آزادبخت قسطنطنيه...‏انجام:‏ قصّ‏ ه چهار درويش...‏ اختتام پذيرفت.‏‎٥٢‎.‏ ش No. ١٠٠٦ Acc. ‎٬‎ رديف ١٦٢سکندرنامه ‏(نظامي گنجوي)‏آخرين مثنوي از خمسه ي نظامي مشتمل بر دو قسمت جداگانه.‏ قسمت اول در باب زندگانياسکندرِ‏ فاتح و قسمت دوم در باب ولي و پيامبر بودن اوست.‏ اين مثنوي به نام اقبالنامه اسکندري ٬ ياشرفنامه و خردنامه هم خوانده شده است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١١‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٧×٥ / ٢٨ سانتي متر‎٬‎‎٣١٢‎ص‎٬‎ سرلوحه آراسته‎٬‎ مجدول کمندي‎٬‎ کامل فرسوده.‏آغاز:‏ بسم...‏ خدايا جهان پادشاهي تراست...‏انجام:‏ غمي کان گرفته ست جان و تنمتمام شد کتاب سکندرنامه.‏‎٥٣‎.‏ ش No. ٤٦٩ Acc. ‎٬‎ رديف ١٤٦طوطي نامه ‏(ضياءالدين نخشبي)‏مشتمل بر چهل و دو حکايت.‏ تاريخ تأليف:‏ ‎٧٣٠‎ه/‏ ‎١٣٢٩-٣٠‎م.‏ مي گويند که براساس داستانهندي پنجا تنترا و کاتها ساريت ساگر sagar) (Katha sarit سروده شده است.‏خط:‏ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ تودارمال اتاوه‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١١٤١‎ه‎٬‎ حيدرآباد‎٬‎ قطع:‏٥ / ١٣×٥ / ٢٣ سانتي متر‎٬‎ ‎٤٢٢‎ص.‏آغاز:‏ مناجات با حضرت رازق الغيث...‏ في نقشه وحوش و طيور...‏انجام:‏ ما از برخوريم ‏(کذا)‏ تو از عمر برخوري امروز پنجشنبه‎٬‎ تم.‏‎٥٤‎.‏ ش No. ٤٣٠ Acc. ‎٬‎ رديف ١٦٨قواعد معمّا ‏(ابن علي بابا حيدر توتيايي)‏بخش اوّ‏ ل رساله اي است در معمّا در ١٦ صفحه به نظم‎٬‎ و بخش دوم ٢٠ صفحه است درباره هنر

مجموعه فورت ويليام کالج ‏(کلکته)‏ ... ٢٣خطّاطي که احتماالً‏ موالنا سلطانعلي مشهدي تأليف کرده است.‏ اين اثر در ‎٩٢٠‎ه/‏ ‎١٥١٤-١٥‎متدوين شده و در سال ‎٩٦٢‎ه استنساخ شده است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎٩٦٢‎ه‎٬‎ قطع:‏ ١٠×٢٠ سانتي متر‎٬‎ ‎٣٦‎ص‎٬‎ سرلوحهمذهّب تيموري‎٬‎ مجدول مذهّب‎٬‎ جدول ها الوان‎٬‎ متن و حاشيه شده.‏آغاز:‏ اي ذات تو باعث نظام عالموي از تو نظام انتظام عالم...‏انجام:‏ اي خوش آنانکه عيب پوشانند نه که سرخيل عيب کوشانند.‏‎٥٥‎.‏ ش No. ٤٥٣ Acc. ‎٬‎ رديف ١٣٣گل بکاولي ‏(شيخ عزت اهلل)‏داستان عشق تاج الملوک و گل بکاولي است.‏ از مقدّ‏ مه معلوم مي شود که داستان اصلي به يکي اززبان هاي هندي بوده که به فارسي ترجمه شده و به همّت عزّت اهلل در ‎١١٣٤‎ه اصالح شده است.‏اين ترجمه فارسي نيزبه وسيله نيهال چند الهوري به زبان اردو ترجمه و مذهب عشق خوانده شده است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ سيّدشاه عزيزاهلل بخاري‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١٢١٨‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٢×٥ / ٢١سانتي متر‎٬‎ ‎٣٠٦‎ص.‏ کتاب وصّ‏ الي شده و موريانه خورده.‏آغاز:‏ بسم...‏ زينت ده ديباچه سخن بنام آفريني است...‏انجام:‏ تمام شد قصّ‏ ه بکاولي متضمّن تصوّ‏ ف.‏‎٥٦‎.‏ ش No. ٤١٧ Acc. ‎٬‎ رديف ١٦٠نل و دمن ‏(ابوالفيض فيضي ناگوري)‏مثنوي در باب عشق نل و دامايانتي برگرفته از مهابهاراتا . شاعر از مقربان دربار اکبر بود و اين اثر رادر ‎١٠٠٣‎ه سرود.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ بريندابان داس‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١١٠١‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٢×٥ / ٢٢ سانتي متر‎٬‎‎٣١٤‎ص‎٬‎ موريانه خورده و فرسوده.‏آغاز:‏ اي در تکاپوي تو ز آغاز...‏انجام:‏ بس کن ز حديث عشق بس کن.‏در سنه الوف و مأت واحد هجري در شهر سعادت بهر گجرات...‏ تم.‏‎٥٧‎.‏ ش No. ٥١٣ Acc. ‎٬‎ رديف ١٧٨ل.‏ تاريخ اسالم

٢٤ ضميمه شماره ٨ نامه فرهنگستانحيات القلوب ‏(محمّ‏ دباقر بن محمّ‏ دتقي مجلسي)‏تاريخ عمومي اسالم است از حضرت آدم ‏(ع)‏ تا پيامبر اسالم ‏(ص)‏‎٬‎ جلد دوّ‏ م حاوي زندگانيرسول اکرم از بدو تولّد تا وفات است.‏ تأليف اين کتاب در ‎١٠٨٧‎ه به پايان رسيده است.‏ کاتب آن را ازروي نسخه ‎١٠٨٧‎ه‎٬‎ که گويا به خطّ‏ مؤلّف بوده‎٬‎ استنساخ کرده است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا اواخر ق ‎١٢‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٢٠×٣٠ سانتي متر‎٬‎‎١٠٩٢‎گ ‏(ج ٢)٬ سرلوحه مذهّب‎٬‎ مجدول طاليي و الوان.‏آغاز:‏ الحمدهلل...‏ امّا بعد اين کتاب و رساله دويم از کتابهاي حيات القلوب...‏انجام:‏ تا بر اخالق و اطوار و علوم اسرار پيشوايان دين و مقرّب رب العالمين مطلع گردند.‏‎٥٨‎.‏ ش No. ٥٣٦ Acc. ‎٬‎ رديف ١٧٩روضة الصّ‏ فا في سيرة االنبياء و الملوک و الخلفا ‏(محمّ‏ د بن شاه خاوند بن محمود معروفبهميرخواند)‏درباره تاريخ عمومي.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ محمّدميرزا بن فقيراهلل بيگ و شاگرد منصورعلي‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١٢٦٧‎ه دربلده محمودآباد‎٬‎ قطع:‏ ٢١×٣٥ سانتي متر‎٬‎ ج ‎١‎:‏ ‎٥٨٣‎ص‎٬‎ ج ‎٢‎:‏ ‎١٠٠٦‎ص.‏آغاز:‏ و زينت ديباچه مجموع مآثر سالطين گردون...‏انجام:‏ انّه علي مايشاه قدير...‏ السالم.‏توضيح:‏ جلد دوم به خط شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ منصورعلي‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١٢٦٧‎ه‎٬‎ قطع:‏١٥×٥ / ٢٢ سانتي متر.‏‎٥٩‎.‏ ش No. ٥٤٧ Acc. ‎٬‎ رديف ١٧٠آيين اکبري ‏(ابوالفضل عالّ‏ مي)‏م.تاريخ هندکتاب سوم يا تکمله اکبرنامه ٬ تاريخ معروف دوره اکبرشاه است.‏ شامل آمار و ارقامي دربارهتأسيسات‎٬‎ سازمان هاي گوناگون در دوره اکبري و هم چنين مسائلي درباره آداب و رسوم هنديان.‏خط:‏ نستعليق خوش‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٢‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ٢٧×٤٦سانتي متر‎٬‎ ‎٦٧٠‎ص‎٬‎ سرلوحه مذهب‎٬‎ مزدوج‎٬‎ ورق اوّ‏ ل الحاقي محشّ‏ ي‎٬‎ طالاندازي بين السّ‏ طور‎٬‎ جلدجدا شده.‏آغاز:‏ بسم...‏ اي همه در پرده نهان راز تو...‏انجام:‏ چو تور از [...] و تابش از مشتري تمام شد ببرکت ماال کالم.‏

مجموعه فورت ويليام کالج ‏(کلکته)‏ ... ٢٥توضيح:‏ در تاريخ چهارم جمادي االول ١٢٧٣ به مبلغ ١٢٥ روپيه خريداري شده است.‏‎٦٠‎.‏ ش No. ٤٧٢ Acc. ‎٬‎ رديف ١٧٤اقبال نامه جهانگيري ‏(محمّ‏ دشريف معتمدخان)‏تاريخ عمومي درباب امپراتوري مغول.‏ دو جلد نخستين شامل زندگاني و سلطنت بابر تا اکبر و اينجلد سوم تاريخ دوره سلطنت جهانگير را از جلوس تا مرگ در بر مي گيرد.‏خط:‏ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٢‎ه‎٬‎ قطع:‏ ١٥×٥ / ٢٣سانتي متر‎٬‎ ج ‎٤٠٨‎ص‎٬‎ ٬٣ متن و حاشيه شده و موريانه خورده.‏آغاز:‏ بسم...‏ شايسته سرير سلطنت و فرمانروايي و زيبنده خالفت و کشورگشايي...‏انجام:‏ خلق انبوه برون از حساب و شمار تماشايي بودند تمام شد تاريخ جهانگيري که موسوماست به اقبال نامه.‏‎٦١‎.‏ ش - ٥٣٤ ٥٣٥ No. Acc. ‎٬‎ رديف ١٧١-١٧٠اکبرنامه ‏(ابوالفضل عالّ‏ مي)‏درباب تاريخ دوره اکبرشاه.‏ در مقدمه آن تاريخ دوره اکبر تا سال ٤٧ جلوس او بررسي شده است.‏جلد اوّ‏ ل نسخه تا سال ٤١ جلوس ‏(‏‎١٠٠٤‎ه ‏/‏‎٦‎‎١٥٩٥‎م)‏ و جلد دوم تا دوره مرگ مؤلّف است‏(‏‎١٠١٠‎ه ‏/‏‎١٦٠١-٢‎م)‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٢‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ٢١×٥ / ٢٣ سانتي متر‎٬‎ج‎١‎:‏ ‎٦٥٢‎ص‎٬‎ ج‎٢‎:‏ ‎٦٤٤‎ص.‏ سرلوحه مذهّب‎٬‎ هندي‎٬‎ مجدول طاليي و الوان‎٬‎ عنوان ها به شنگرف.‏آغاز:‏ اهلل اکبر اين چه درياييست ژرف و شناختي است شگرف...‏انجام:‏ بپابان برم اين گرامي کالم‎٬‎ تمام شد دو دفتر از تواريخ اکبرنامه...‏ سنه ٩ از جلوس واال.‏‎٦٢‎.‏ ش No. ٥١٠ Acc. ‎٬‎ رديف ١٧٦تواريخ کشمير ‏(ناراين کارول‎٬‎ عاجز)‏درباب تاريخ کشمير از قديم ترين ايّام تا پايان سال ‎١٢٢١‎ه ‏/‏‎١٧٠٩-١٠‎م بر مبناي اسنادسنسکريت.‏ مشتمل بر مقدّ‏ مه اي مفصّ‏ ل و يک خاتمه.‏خط:‏ نستعليق خوش‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١٨٧٣‎م‎٬‎ قطع:‏ ٢٠×٣١ سانتي متر‎٬‎ ‎١٢٠‎ص‎٬‎کاغذ الوان‎٬‎ مجدول‎٬‎ عنوان ها به شنگرف.‏آغاز:‏ بسم...‏ سپاس بيرون از مقايسه قياس سزاوار جناب پادشاهي که پادشاهي بخش پادشاهانفلک رخش است...‏

٢٦ ضميمه شماره ٨ نامه فرهنگستانانجام:‏ نام تأليف و سال تحريرش شد بايجاز تمام کشمير (١٢٢١)‎٦٣‎.‏ ش No. ٥٠٩ Acc. ‎٬‎ رديف ١٧٥خالصة التواريخ ‏(الال سُ‏ جان راي خطري ‏(بتالوي))‏مهم ترين تاريخ هند از زمان راجه يوديشتير تا جلوس اورنگ زيب است.‏ اين کتاب در چهلمينسال سلطنت اورنگ زيب ‏(‏‎١١٠٧‎ه ‏/‏‎١٦٩٥‎م)‏ تأليف شده و تکمله اي هم دارد که از مرگ اورنگ زيبتا جلوس احمدشاه ‏(‏‎١٧٥٤‎م)‏ را در بر مي گيرد.‏خط:‏ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٣‎ه ٬ قطع:‏ ٥ / ٢٢×٥ / ٢٧سانتي متر‎٬‎ ‎٨٥٢‎ص.‏آغاز:‏ نقاش نگارخانه کائنات و مصوّ‏ ر کارگاه ممکنات چون اقتضاي آن کرد...‏انجام:‏ العاقبة بالعافيه تمام شد.‏‎٦٤‎.‏ ش No. ٥٣٣ Acc. ‎٬‎ رديف ٥٦رزم نامه ‏(مالّ‏ عبدالقادر بداؤني و ديگران)‏ترجمه اي از مهابهاراتا که اکبرشاه دستور ترجمه آن را در ‎٩٩٠‎ه داده و مالّ‏ عبدالقادر بداؤني‎٬‎ نقيبخان‎٬‎ محمّد سلطان تانيسري و مالّ‏ شيرين به ترجمه آن پرداخته اند.‏ مقدّ‏ مه اي شايان توجه از ابوالفضلدارد.‏خط:‏ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١١٤٣‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ٢٢×٥ / ٣٢ سانتي متر‎٬‎ ج ٬١‎٧١٤‎ص‎٬‎ گاهي محشّ‏ ي.‏آغاز:‏ عين هيجده هزار عالم از شوق تو مست...‏انجام:‏ مطابق سنه ١١٤٣ هجري از کتاب مهابهارتهه کي آنرا اسپري کرب ‏(؟)‏ گويند.‏‎٦٥‎.‏ ش No. ٤٥٨ Acc. ‎٬‎ رديف ١٧٢فتحيّه مهبرتيّه ‏(شهاب الدين احمد بن محمّ‏ د ولي احمد الملقب به شهاب الدين طالش)‏روايت لشکرکشي مغول به کوچ بيهار و آسام به فرماندهي عمدة الملک‎٬‎ ميرجمله ميرمحمّدسعيددر دوره سلطنت اورنگ زيب ‏(از ١٠٦٨ تا ‎١٠٧٤‎ه ‏/‏‎١٦٥٧-٦٤‎م).‏در مقدّ‏ مه اي اوضاع منطقه بعد از اين لشکرکشي وصف شده است.‏ بخش اوّ‏ ل به فتح کوچ بيهار وبخش دوم به حوادث بعد از فتح آسام اختصاص دارد.‏خط:‏ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ محمّدرشيد عثمان‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١٠٧٣‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٣×٥ / ٢٢سانتي متر‎٬‎ ‎١٧٢‎ص.‏

مجموعه فورت ويليام کالج ‏(کلکته)‏ ... ٢٧آغاز:‏ بسم...‏ جنود نامعدود حمد مالزم حضرت ملک...‏انجام:‏ که عندالحاجه حجّ‏ ت کامل باشد.‏ تحريرًا في التاريخ فالن سنه فالن ‏(کذا)‏توضيح:‏ در ورق اوّ‏ ل اوزان ساختن باروت و بندق و آتشبازي به خطّ‏ ديگر افزوده شده است.‏‎٦٦‎.‏ ش No. ٤٨٥ Acc. ‎٬‎ رديف ١٩٥کتاب االنساب ‏(سيد امان اهلل)‏نسخه درباره شجره سادات زنگيپور‎٬‎ نونهارا‎٬‎ پارا ‏(منطقه غازي پور‎٬‎ محمّدآباد و منطقه اعظم گر)‏ وجغرافياي تاريخي اين مناطق است.‏ اين نسخه بعدها به همت محمّدمهدي تکميل شده است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎کاتب:‏ بيشه وردايان‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١٢٩٤‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٧×٥ / ٢٦ سانتي متر‎٬‎‎٢٨٤‎گ.‏آغاز:‏ الحمدهلل رب العالمين والصّ‏ لوة...‏توضيح:‏ اين کتاب فعالً‏ در آرشيو نيست.‏‎٦٧‎.‏ ش No. ٤٨٦ Acc. ‎٬‎ رديف ١٧٣گلشن ابراهيمي يا تاريخ نورس نامه فرشته يا تاريخ فرشته ‏(محمّ‏ د قاسم هندوشاهاسترآبادي معروف به فرشته)‏درباب تاريخ عمومي هندوستان از دوره باستان تا سال ‎١٦٠٦-٧‎م.‏ کتاب به ابراهيم عادل‎٬‎ شاه دومبيجاپور ‏(حک:‏ ‎١٥٨٠-١٦٢٦‎م)‏ تقديم شده است.‏ يک مقدّ‏ مه‎٬‎ دوازده مقاله و يک خاتمه دارد و تقريبًاتمام جوانب تاريخ هند را در بر مي گيرد.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٣‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٣×٢٥ سانتي متر‎٬‎ ج ١:‎٨١٠‎ص‎٬‎ ج ‎٧٣٠‎ص‎٬‎ ٢: دو جلد با هم است.‏آغاز:‏ پيش وجود همه آيندگان...‏انجام:‏ ديگر قوت نيافته در آن مملکت مملوک طوايف بهم رسيدند.‏توضيح:‏ فهرست جلد دوم در پايان کتاب آمده است.‏‎٦٨‎.‏ ش No. ٤٣٤ Acc. ‎٬‎ رديف ١٧٤وقايع نعمت خان عالي ‏(ميرزا نورالدين محمّ‏ د معروف به نعمت خان عالي)‏نام اصلي کتاب وقايع ايّ‏ ام محاصره دارالجهاد حيدر آباد است و اين نام از واقعه اي تاريخي مربوط بهزماني که نيروهاي اورنگ زيب‎٬‎ در رجب و شعبان ‎١٠٩٧‎ه ‏/‏‎١٦٨٦‎م‎٬‎ گلکنده ‏(حيدرآباد)‏ را درمحاصره داشتند اخذ شده است.‏ اين اثر در ميان علما به عنوان اثري ادبي شناخته شده.‏ در پايان نسخه

٢٨ ضميمه شماره ٨ نامه فرهنگستاناثر ديگري از مؤلّف به نام انشاي حسن و عشق در ٤٢ صفحه آمده است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ميرزا حمزه مازندراني‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١٢٤٨‎ه‎٬‎ قطع:‏ ١٠×١٥ سانتي متر‎٬‎‎٢٢٠‎ص‎٬‎ مجدول‎٬‎ الوان‎٬‎ کمندي.‏آغاز:‏ بسم...‏ نامي که مدرّس کشّاف صبح در صفحه صدق و صفا...‏انجام:‏ و کامالً‏ از آن کمال زياد حاصل آيد...‏ سنه ١٢٤٨.‎٦٩‎.‏ ش ٤٢٠ No. Acc. ‎٬‎ رديف ١٦٩٥٣٣تذکرة الشعرا ‏(دولتشاه سمرقندي)‏ن.‏ زندگي نامه‎٬‎ تذکرهاز تذکره هاي مهم فارسي است.‏ کتاب يک مقدّ‏ مه‎٬‎ هفت طبقه ‏(فصل)‏ و يک خاتمه دارد و در زمانسلطان حسين ميرزا ‏(‏‎١٤٦٩-١٥٠٦‎م)‏ تدوين شده و به اميرعليشير نوايي‎٬‎ وزير سلطان حسين اهداشده است.‏ تأليف آن در ‎٨٩٢‎ه به پايان رسيده است.‏خط:‏ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ جمال محمّ‏ داشرف‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١٠٣٧‎ه‎٬‎ قطع:‏ ١٢×٢٠سانتي متر‎٬‎ ‎٤٦٢‎ص‎٬‎ مفهرس‎٬‎ متن و حاشيه شده‎٬‎ مجدول شنگرف‎٬‎ عنوان ها به شنگرف و فرسوده.‏آغاز:‏ بسم...‏ تمهيدي که شهباز بلندپرواز...‏انجام:‏ ... به کام دو سراشان دار آباد...‏ تمت.‏توضيح:‏ نسخه اي ديگر در ش ٥٤٤ موجود است که ٦٢ صفحه دارد و ناقص است.‏ به خطنستعليق‎٬‎ ١٥×٥ / ٢٣ سانتي متر.‏‎٧٠‎.‏ ش No. ٤٧٩ Acc. ‎٬‎ رديف ٦١قصص االنبيا ‏(اسحاق بن ابراهيم بن خلف)‏حاوي زندگي پيامبران از آدم تا پيامبر اسالم‎٬‎ مبتني بر قرآن و احاديث نبوي‎٬‎ به روايت ابن عبّاس.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٢‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٨×٥ / ٢٣ سانتي متر‎٬‎‎٣٦٠‎ص.‏عبارتِ‏ آغازين:‏ خداي عزّوجل مي رفتي و طواف مي کردي...‏انجام:‏ ‏(آغاز و انجام افتاده است).‏‎٧١‎.‏ ش No. ٥٨٥ Acc. ‎٬‎ رديف ٥٩کتاب االعراس ] بزرگان عربي]‏ ‏(مجهول المؤلف)‏

مجموعه فورت ويليام کالج ‏(کلکته)‏ ... ٢٩اين کتاب حاوي تاريخ وفات پيامبر اسالم ‏(ص)‏‎٬‎ علما‎٬‎ امامان‎٬‎ علماي برجسته و صوفيان بهترتيب تاريخي است.‏خط:‏ نسخ و شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٢‎ه‎٬‎ قطع:‏٥ / ١٣×٥ / ٢٣ سانتي متر‎٬‎ ‎١٩٦‎ص.‏آغاز:‏ شهر ربيع االول توفّي سيّدالمرسلين و خاتم النبيّن محمد...‏انجام:‏ در مدّ‏ ت مجاورت وي به مدينه طرفي از شرح المواقف و طرفي از فتح الباري رحمة اهللعليهم از ذيل االمم.‏‎٧٢‎.‏ ش No. ٤٩٨ Acc. ‎٬‎ رديف ٤ ٬٥٢معارج النبوّ‏ ة ‏(معين الدين بن محمّ‏ د امين الفراهي)‏شرح زندگاني پيامبر اسالم است در يک مقدّ‏ مه‎٬‎ چهار رکن و يک خاتمه.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٢‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٦×٥ / ٢٦ سانتي متر‎٬‎‎١٠٥٢‎ص‎٬‎ پاره اي اوراق را موريانه خورده‎٬‎ مجدول.‏آغاز:‏ ربّنا آتنا من لدنک رحمه و هيّي لنا من امرنا رشدا...‏انجام:‏ افتاده.‏‎٧٣‎.‏ ش No. ٥٢٥ Acc. ‎٬‎ رديف ٥٣نفحات االنس من حضرات القدس ‏(عبدالرحمن جامي)‏در باب احوال صوفيه از قرن دوم تا قرن هشتم هجري بر اساس طبقات الصّ‏ وفيّ‏ ه سلمي.‏ حاوي يکمقدمه و شرح زندگاني ٦١٢ تن از صوفيان از ابوهاشم به بعد.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ محمدحسين‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١٢٩١‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ٢١×٥ / ٣٣ سانتي متر‎٬‎‎٨٦٠‎ص‎٬‎ اعالم به شنگرف.‏آغاز:‏ الحمدهلل الّذي جعل ذکر اوليائه انيس قلوب احبّائه...‏انجام:‏ ... در هشتصد و هشتاد و سيم گشت تمام.‏‎٧٤‎.‏ ش No. ٤٨٢ Acc. ‎٬‎ رديف ١٥٥کليّات انوري ‏(اوحدالدين انوري)‏س.‏ کليّات ادبي و ديوانشامل قصايد‎٬‎ رباعيّات و ديگر اشعار انوري است.‏ غزليّات او در اين نسخه نيامده است.‏ شاعر به دربار

٣٠ ضميمه شماره ٨ نامه فرهنگستانسنجر در خراسان مربوط بود.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ محمداسماعيل شهيدي ابن محمد ابراهيم‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١٢٣١‎ه در حيدرآباد.‏قطع:‏ ٥ / ١٣×٥ / ٢٣ سانتي متر‎٬‎ ‎٥٥٠‎ص‎٬‎ محشّ‏ ي‎٬‎ عنوان ها به شنگرف‎٬‎ جلد فرسوده.‏آغاز:‏ قصيده در توحيد باري تعالي...‏مقدّ‏ ري نه بآلت بقدرت مطلق...‏انجام:‏ يا مرسل الرّياح تو داني و انوري.‏‎٧٥‎.‏ ش No. ٤٨٩ Acc. ‎٬‎ رديف ٢٥٧کليّات سعدي ‏(مصلح الدين سعدي شيرازي)‏شامل مجموعه آثار منظوم و منثور سعدي با سرلوحه مذهّب و مزدوج نفيس‎٬‎ طالاندازيبينالسّ‏ طور‎٬‎ مجدول طاليي و الوان و کمندي‎٬‎ غزليّات‎٬‎ بوستان ٬ قصايد همه سرلوحه مذهّب نفيس‎٬‎حاشيه گل و بوته فقط يک ورق در داخل رطوبت زده.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٠‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٧×٥ / ٢٧ سانتي متر‎٬‎‎٤٩٠‎ص.‏آغاز:‏ منّت خدايرا عزّ‏ و جلّ‏ که طاعتش...‏انجام:‏ خورشيد چو بر خانه درويش آيد از بخت نگونش بر در پيش آيد‎٧٦‎.‏ ش No. ٤٦١ Acc. ‎٬‎ رديف ١٥٨کليّات سعدي ‏(مصلح الدين سعدي شيرازي)‏شامل آثار منظوم و منثور سعدي است‎٬‎ در آغاز در قريب ٦٠ صفحه نصايح سعدي آمده است.‏مي گويند که اين نسخه را علي بن احمد بن ابوبکر بيستون مرتّب کرده است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎٩٩٧‎ه‎٬‎ قطع:‏ ١٥×٢٥ سانتي متر‎٬‎ ‎٩٤٠‎ص‎٬‎ فرسوده‎٬‎وصّ‏ الي شده.‏آغاز:‏ شکر و سپاس معبودي را جلت قدرته...‏انجام:‏ چو خواب آيد چه بر تختي چه در پايان ديواريتمت ديوان.‏‎٧٧‎.‏ ش No. ٥٢٢ Acc. ‎٬‎ رديف ١٥٦کليّات ميرزا قتيل ‏(ميرزا محمّ‏ دحسن قتيل)‏شامل اشعار غنايي‎٬‎ رباعيّات و نامه هايي است که به دوستان و آشنايان نوشته است.‏ در اين نسخه

مجموعه فورت ويليام کالج ‏(کلکته)‏ ... ٣١هم چنين رساله شجرات االماني در معاني و بيان و آيين نامه نگاري و رساله چهار شربت در عروض واخالق آمده است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ رمضان ‎١٢٢٥‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٢٠×٥ / ٣٢ سانتي متر‎٬‎ ‎٨٩٠‎ص‎٬‎سرلوحه ها آراسته.‏آغاز:‏ بسم...‏ بود برق دگر در جلوه ها جانان ما را...‏آغاز رقعات:‏ بسم...‏ صبحدمي که سلطان اريکه رابع افالک...‏انجام:‏ همزه تشبيه و سميّته به عند منتخبي جمهوراز صفحه ٣٣٧ شجرة االماني :آغاز:‏ بسم...‏ فصيح ترين کالمي که از جوش صفا گوهر شاهوار...‏انجام:‏ تمام شد کليات ميرزا قتيل.‏‎٧٨‎.‏ ش No. ٤١٢ Acc. ‎٬‎ رديف ١٦١قصايد بدر چاچ ‏(بدرالدين محمّ‏ د چاچ)‏شامل قصايدي است در مدح سلطان محمّد بن تغلق که شاعر را لقب فخرالزّ‏ مان داده بود‎٬‎ همينشاعر شاهنامه اي در مدح جنگجويي سلطان سروده است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٢‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٣×٥ / ٢٢ سانتي متر‎٬‎‎١٣٠‎ص‎٬‎ مجدول طاليي و الوان.‏آغاز:‏ حمد آن سلطان عالم را که عالم پرورست...‏انجام:‏ نصب آن ماه که وجه ماهست تمام.‏توضيح:‏ انجام کتاب افتاده است.‏‎٧٩‎.‏ ش No. ٤٠٩ Acc. ‎٬‎ رديف ١٥١ديوان اسير ‏(ميرزا جالل اسير)‏مجموعه اشعار غنايي ميرزا جالل اسير شاعر دربار و نديم شاه عباس اول است.‏ اسير به عنوانشاعر ستايشگر شراب معروف است.‏ نيمه اوّ‏ ل نسخه شامل اشعار غنايي و رباعيّات‎٬‎ و نيمه دوم شاملمثنويّات و جز آن است.‏ در هامش برخي يادداشت ها درباره اشعار آمده است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ عبداللطيف ابن فتح محمّد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١١١٣‎ه‎٬‎ قطع:‏ ١٥×٢٠سانتي متر‎٬‎ ‎٢٨٨‎ص‎٬‎ اوراق اوّ‏ ل محشّي‎٬‎ دَفِ‏ رويي افتاده.‏آغاز:‏ بسم...‏ اي گلشن از بهار جمال تو سينه ها.‏انجام:‏ بخلد اعتقادم بلبل صلوات پيرايي تمت الکتاب.‏

٣٢ ضميمه شماره ٨ نامه فرهنگستان‎٨٠‎.‏ ش No. ٥٤٥ Acc. ‎٬‎ رديف ١٤٨ديوان بيدل ‏(ميرزا عبدالقادر بيدل)‏ديوان غزليّات و مثنوي هاي عبدالقادر بيدل به ترتيب الفبايي.‏خط:‏ نستعليق خوش‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٣‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ٢٣×٥ / ٤٢سانتي متر‎٬‎ ‎٨١٨‎ص‎٬‎ متن و حاشيه شده‎٬‎ مجدول‎٬‎ چهارستوني.‏آغاز:‏ بسم...‏ الهي براي تمکين رام وحشي نگاهان را...‏انجام:‏ بر خلق ببخشا که من ناکس هم آنم بشمار گرد دامان کسيتوضيح:‏ اين کتاب از سرکار راجه ناکرمل خريداري شده.‏‎٨١‎.‏ ش No. ٤٥١ Acc. ‎٬‎ رديف ١٥٢ديوان جامي ‏(عبدالرحمن جامي)‏شامل اشعار غنايي‎٬‎ رباعيّات و...‏ جامي است.‏ بعضي از قصايد به سلطان حسين در هرات تقديمشده است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ درويش علي‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎٩٨٢‎ه‎٬‎ هشتاد و چهار سال بعد از وفات شاعر‎٬‎قطع:‏ ٥ / ١٣×٥ / ٢١ سانتي متر‎٬‎ ‎٦٢٤‎ص.‏آغاز:‏ زان پيش کز نداد و هم خامه را مداد...‏توضيح:‏ ديوان فعالً‏ در آرشيو موجود نيست.‏‎٨٢‎.‏ ش No. ٤١٨ Acc. ‎٬‎ رديف ١٤٩ديوان حکيم سنايي ‏(ابوالمجد مجدود بن آدم سنايي)‏مجموعه اشعار حکيم سنايي است.‏ بعضي صفحات در پايان سفيد مانده است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٣‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١١×٥ / ١٧ سانتي متر‎٬‎‎٢٠٤‎ص‎٬‎ کاغذ الوان وصّ‏ الي شده.‏آغاز:‏ بس که شنودي صفت روم و چين...‏عبارت پاياني:‏ عاشقان را عقل تردامن گريبان گير نيست.‏توضيح:‏ انجام افتاده است.‏‎٨٣‎.‏ ش No. ٤٥٢ Acc. ‎٬‎ رديف ١٥٤ديوان ظهوري ‏(نورالدّ‏ ين محمّ‏ د ظهوري ترشيزي)‏

مجموعه فورت ويليام کالج ‏(کلکته)‏ ... ٣٣حاوي اشعار مالّ‏ ظهوري است.‏ ظهوري شاعر و نويسنده دربار عادل شاهيان و وابسته دربار ابراهيمعادل شاه دوم ‏(حک:‏ ‎١٥٨٠-١٦٢٦‎م)‏ در بيجاپور بود.‏ سبک او در شعر و نثر در هند بسيار مورد پسندواقع شده است.‏ کتاب به ترتيب الفبايي فراهم شده ودر ابتداي آن رباعيّات جاي گرفته است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٣‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٣×٥ / ٢١ سانتي متر‎٬‎‎١١٢٠‎ص‎٬‎ متن و حاشيه شده‎٬‎ سرلوحه مذهّب فرسوده‎٬‎ جلد تيماج مشکي ضربي.‏آغاز:‏ بسم:‏ اي از تو نهان نهان و پيدا پيدا...‏انجام:‏ افتاده.‏‎٨٤‎.‏ ش No. ٤١٥ Acc. ‎٬‎ رديف ١٥٣ديوان ظهير ‏(ظهيرالدين ابوالفضل فاريابي)‏شامل مدايح‎٬‎ قصايد‎٬‎ رباعيات و اشعار غنايي ظهيرالدين فاريابي است.‏ ظهير که در شعر و نجومدست داشت‎٬‎ قصايد خود را در مدح طغانشاه دوم و ديگر امرا در نيشابور سروده است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ احمدعلي موسوي ولد سيدجعفر علي خان موسوي‎٬‎ تاريخ کتابت:‏‎١٢٤٠‎ه‎٬‎ در گلکنده‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٣×٥ / ٢٢ سانتي متر‎٬‎ ‎٢٣٨‎ص‎٬‎ کامالً‏ فرسوده و رطوبت ديده.‏آغاز:‏ سپيده دم که شدم محرم سراي سرود...‏انجام:‏ عيسي نکند آنچه تو خرميگويي تمت تمام شد...‏‎٨٥‎.‏ ش No. ٤٧٨ Acc. ‎٬‎ رديف ٧٢رسم الخط ‏(محمود الرفيقي)‏ع.‏ خطاطيرساله ملخّ‏ صي است درباره هنر خطّاطي.‏ مؤلّف اصول کتابت الفبا را به نظم بيان کرده است.‏ تاريختأليف : .١٢٠٩خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٣‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٢×٥ / ٢٣ سانتي متر‎٬‎‎٣٠‎ص.‏آغاز:‏ بيا اي خامه انشاء رقم کن...‏انجام:‏ چو بر عزم شمارش دست بردم فزون از چارصد بيتش شمردم‎٨٦‎.‏ ش No. ٤٦٦ Acc. ‎٬‎ رديف ٧٨ف.‏ لغت

٣٤ ضميمه شماره ٨ نامه فرهنگستانارمغان فرنگ ‏(داور)‏فرهنگ فارسي به اردو.‏خط:‏ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٣‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٦×٥ / ٢٤سانتي متر‎٬‎ ‎٥٢٨‎ص‎٬‎ لغات به شنگرف‎٬‎ محشّ‏ ي.‏آغاز:‏ به زبان اردو‎٬‎ افتادگي دارد.‏انجام:‏ يهودويهانِ‏ اينجا و جاي هند نيز خوانند تم بالخير.‏‎٨٧‎.‏ ش No. ٥٢٤ Acc. ‎٬‎ رديف ٨٢بحرالعجم ‏(الالتک چندبهار)‏فرهنگ ارزنده اي است که کلمات‎٬‎ اصطالحات و امثال به کار رفته در شعر و نثر کهن و متأخّ‏ ر را بامثال توضيح داده است.‏ تأليف آن در ‎١١٦٢‎ه به پايان رسيده است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ محمّ‏ دحسين‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١٢٧٦‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٢٥×٥ / ٣٣ سانتي متر‎٬‎‎١٢٣٦‎ص.‏آغاز:‏ بسم...‏ اللهم صلّ‏ ... يا رب بتصدّ‏ ق رسول اکرم...‏انجام:‏ فکر نمودم سنش آمد ندا مصطلحات شعراي عجمتوضيح:‏ آغاز و انجام آن با کتاب ش‎٩١‎ ) بهار عجم ( يکسان است.‏‎٨٨‎.‏ ش No. ٤٨٧ Acc. ‎٬‎ رديف ٧٩بحر الفضايل في منافع االفاضل ‏(محمّ‏ د بن قوام بن رستم البلخي)‏بخش اوّ‏ ل شامل لغات شاذّي است که در ادب عربي‎٬‎ فارسي و ترکي به کار مي رود.‏ الفبايي است وبه بيست و هشت فصل تقسيم شده است.‏ بخش دوم چهارده باب دارد و شامل مطالبي درباره پيامبراسالم ‏(ص)‏‎٬‎ اسامي ايّام و ماه ها و تقويم هاي گوناگون و اسامي شهرهاست.‏خط:‏ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٣‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٢٠×٥ / ٢٦سانتي متر‎٬‎ ‎٣٢٢‎ص‎٬‎ موريانه خورده.‏آغاز:‏ بسم...‏ حمد و سپاس بر خدايي که ماليک و ناس در لغت پاک...‏انجام:‏ افتاده.‏‎٨٩‎.‏ ش No. ٥٤٩ Acc. ‎٬‎ رديف ٨١بحراللّغات ‏(شکراهلل)‏فرهنگ لغات عربي فارسي است.‏ مؤلّف اصلي کتاب شيخ حسين بن شيخ حسن چشتي است.‏

مجموعه فورت ويليام کالج ‏(کلکته)‏ ... ٣٥تأليف آن در سال ‎١٠٦٩‎ه‎٬‎ اوّ‏ لين سال سلطنت اورنگ زيب‎٬‎ به پايان رسيده.‏ نسخه حاضر به دستشکراهلل با برخي اضافات به توصيه ميرفرخنده علي خان آصف جاه نظام دکن به انجام رسيده است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ سيداسماعيل رضوي به تقاضاي نواب رشيدالدوله‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١٢٨٠‎ه‎٬‎قطع:‏ ٥ / ٢٦×٥٠ سانتي متر‎٬‎ ‎٩١٢‎ص.‏آغاز:‏ نقل نامه فرمان ابونصر معين الدين...‏توضيح:‏ کتاب فعالً‏ در آرشيو موجود نيست.‏‎٩٠‎.‏ ش No. ٥٢٣ Acc. ‎٬‎ رديف ٨٤برهان قاطع ‏(محمّ‏ دحسين بن خلف تبريزي)‏اين فرهنگ از صحاح ٬ جهانگيري ٬ مجمع الفرس و...‏ فراهم شده و به عبداهلل قطب شاه گلکنده تقديمشده است.‏ يک ديباچه‎٬‎ نُه فايده‎٬‎ بيست و هشت گفتار و يک خاتمه دارد و تأليف آن در سال ‎١٠٦٢‎هبه پايان رسيده است.‏خط:‏ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٣‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ٢١×٥ / ٣٦سانتي متر‎٬‎ ‎٧٩٢‎ص‎٬‎ سرلوحه مذهّب ساده‎٬‎ جلد فرسوده.‏آغاز:‏ بسم...‏ اي راهنما بهر زبان در افواه...‏انجام:‏ گفته اند که جفت کبک ماده باشد واهلل اعلم بالصواب تمت تمام شد کار من نظام شد.‏‎٩١‎.‏ ش No. ٥٢٧ Acc. ‎٬‎ رديف ١٠٥بهار عجم ‏(محمّ‏ د حسين)‏اين کتاب در سال ١٢٦٨ ه به تقاضاي نواب محمّد غوث خان ارکوت تدوين شده است.‏ سي و سهباب دارد و هر باب بهسه فصل تقسيم شده است.‏ در آن مثال هايي هم براي اصطالحات قيد شده است.‏خط:‏ نستعليق بد‎٬‎ کاتب:‏ محمدحسين ‏(مؤلّف)‏‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١٢٧٦‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ٢١×٥ / ٣٢سانتي متر‎٬‎ ‎٦١٠‎ص.‏آغاز:‏ بسم...‏ اللهم صلّ‏ ... يا رب بتصدّ‏ ق رسول اکرم.‏انجام:‏ فکر نمودم سنش آمد ندا مصطلحات شعراي عجم.‏توضيح:‏ آغاز و انجام آن با کتاب ش‎٨٧‎ ) بحرالعجم ( تأليف الالتک چندبهار يکسان است.‏‎٩٢‎.‏ ش No. ٤٦٣ Acc. ‎٬‎ رديف ٨٦تاج المصادر في العلم اللّغه ‏(ابوجعفر احمد بن علي المقري معروف به جعفرک مقري)‏فرهنگ جامع عربي به فارسي‎٬‎ حاوي توضيح لغات و اصطالحاتي که در قرآن‎٬‎ احاديث و ادب

٣٦ ضميمه شماره ٨ نامه فرهنگستانعرب به کار رفته است.‏خط:‏ نسخ‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٣‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٣×٥ / ٢٦ سانتي متر‎٬‎‎٤٣٦‎ص‎٬‎ متن و حاشيه شده‎٬‎ در حين وصّ‏ الي پاره هايي افزوده شده است.‏آغاز:‏ بسم...‏ الحمدهلل ربّ‏ العالمين حمدًا...‏ قال ابوجعفر احمد بن علي المقري...‏انجام:‏ تمت الکتاب بعون الملک القادر...‏‎٩٣‎.‏ ش No. ٥٥٣ Acc. ‎٬‎ رديف ٩٣جدول لغات عربي و فارسي و هندي ‏(مجهول المؤلف)‏فرهنگ ناتمامي است از بعضي کلمات فارسي با مترادفات آنها به عربي و هندي ‏(اردو)‏‎٬‎ در اينکتاب در پايان به خطّ‏ شکسته اوراقي در تاريخ‎٬‎ مذهب‎٬‎ ادبيّات و جز آن هم آمده است.‏خط:‏ نسخ و شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٢‎ه‎٬‎ قطع:‏ ١٥×٥ / ٢١سانتي متر‎٬‎ ‎١٢٨‎گ‎٬‎ مجدول‎٬‎ الوان‎٬‎ متن و حاشيه شده‎٬‎ الفبايي.‏آغاز:‏ سبلنج اذناب الخير آذان االرتب...‏انجام:‏ مغز سر درخت خرما کثر کهجور کاجهار کاسرکا.‏‎٩٤‎.‏ ش ٥١٩-٥٢٠ No. Acc. ‎٬‎ رديف ٩١حجّ‏ ت ساطع ‏(کرم حسين بلگرامي)‏فرهنگ عربي و فارسي بر اساس برهان قاطع ٬ فرهنگ جهانگيري و فرهنگ هاي ديگر‎٬‎ اين فرهنگاحتماالً‏ به دستور ماثيولمستد‎٬‎ استاد عربي و فارسي کالج فورت ويليام در زمان لُرد هاستينگز‎٬‎‏(‏‎١٨١٣-٢٣‎م)‏ فراهم شده است.‏ جلد اوّ‏ ل تا حرف ‏«ژ»‏ و جلد ثاني تا حرف ‏«ي».‏ اين نسخه‎٬‎ نسخهاصلي کتاب است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٢‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٢٥×٥ / ٣٦ سانتي متر‎٬‎ ج ١:‎١٢٣٠‎ص‎٬‎ ج ‎١٠٤٠‎ص.‏ ٢:آغاز جلد ١: بسم...‏ سپاس و ستايش کيهان نوازي که گوناگوني ارکان و بوقلموني اکوان...‏انجام:‏ ژون بوزن هون بت ‏(زاويه:‏ که به عربي)‏آغاز جلد ٢: که به عربي صنم خوانند ژوهيدن بهاي هوّ‏ ز...‏انجام:‏ و نيز به معني جمعيّت و آرام بتوفيق اهلل تعالي و تأييده باتمام رسيد.‏‎٩٥‎.‏ ش No. ٥٠٣ Acc. ‎٬‎ رديف ١٠٩سراج اللّغات ‏(سراج الدين علي خان آرزو)‏

مجموعه فورت ويليام کالج ‏(کلکته)‏ ... ٣٧فرهنگ لغتي از لغات ديوان موالناي روم‎٬‎ گلستان شيخ سعدي‎٬‎ و جز آن.‏ اين اثر در ‎١١٣٧‎ه بهپايان رسيده است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٣‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ٢١×٥ / ٨ سانتي متر‎٬‎‎٨٨٠‎ص‎٬‎ کتاب فرسوده شده است.‏آغاز:‏ بسم...‏ بهترين لغات حمد صانعي است که علّم آدم االسماء کلّها...‏انجام:‏ اتمام يافته اين نسخه بحمداهلل تعالي.‏‎٩٦‎.‏ ش No. ٤٩٢ Acc. ‎٬‎ رديف ٧٧الصّ‏ راح من الصّ‏ حاح ‏(ابوالفضل محمد بن عمر بن خالدالمدعو بجمال القرشي)‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ غالم محمود بن شيخ محمّدالصديقي النارنولي‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١٠٩٦‎ه‎٬‎قطع:‏ ٥ / ١٦×٥ / ٢٧ سانتي متر‎٬‎ ‎٧٤٠‎ص‎٬‎ لغات به شنگرف‎٬‎ جلد فرسوده.‏آغاز:‏ بسم...‏ قال المفتقر الي مولي الغني عمّن سواه...‏انجام:‏ قد وقع الفراع من تسويد هذه النسخه...‏ يا ارحم الراحمين.‏‎٩٧‎.‏ ش No. ٥١٦ Acc. ‎٬‎ رديف ٨٧فرهنگ جهانگيري ‏(جمال الدين حسين اينجو ابن فخرالدين حسن)‏فرهنگ لغات نادر فارسي با شاهد شعري.‏ اين فرهنگ در زمان اکبر آغاز شده و در زمان جهانگير بهپايان رسيده است.‏خط:‏ نستعليق خوش‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٣‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ٢٣×٥ / ٣٣سانتي متر‎٬‎ ‎٩٤٠‎ص‎٬‎ لغات به شنگرف.‏آغاز:‏ آنکه بر لوح زبانها حرف اوّ‏ ل نام اوست...‏انجام:‏ دوام عمر تو دارد عطيّه کبري و تم بالخير و الظّفر.‏‎٩٨‎.‏ ش ٤٣٩-٤٣٨ No. Acc. ‎٬‎ رديف ٨٦فرهنگ حسيني ‏(صمد حسين)‏فرهنگ عربي به فارسي‎٬‎ شامل لغاتي از قرآن‎٬‎ احاديث پيامبر‎٬‎ مثنوي موالنا‎٬‎ حديقه حکيم سنايي‎٬‎گلستان سعدي و جز آن است.‏ در آن به فرهنگ هاي ديگر مانند سلسلة الذّ‏ هب ٬ صراح ٬ تاج المصادر وفرهنگ جهانگيري و جز آن استناد شده است.‏ جلد اوّ‏ ل تا حرف ش است.‏خط:‏ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ حيدرآباد ‎١١٩٥‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٢×٥ / ٢٢سانتي متر‎٬‎ ج ‎١‎:‏ ‎٥٠٠‎ص‎٬‎ ج ‎٢‎:‏ ‎٥٣٠‎ص‎٬‎ باالي لغات خط شنگرف.‏

٣٨ ضميمه شماره ٨ نامه فرهنگستانآغاز:‏ الحمدهلل الذي علّ‏ م االنسان ما لم يعلم و جعل لسانه مظهر جميع...‏انجام:‏ مشعاب به کسر و فتح عين مهمله راه در ميان.‏توضيح:‏ شايد اين فرهنگ در زمان اورنگ زيب تدوين شده باشد.‏ فرهنگ ديگري با همين عنوانبه همت شيخ غالمحسين در زمان قاضي الدين حيدر نوّ‏ اب اوده در ٤٣-١٢٢٩ ه/‏ ‎١٨١٤-٢٩‎م تدوينشده است.‏آغاز جلد ‎٢‎:‏ دو کوه شحب سير شهب بضمتين جمع شهاب است...‏‎٩٩‎.‏ ش No. ٥٠٦ Acc. ‎٬‎ رديف ٨٨فرهنگ رشيدي ‏(عبدالرشيد بن عبدالغفور الحسيني)‏اوّ‏ لين فرهنگ انتقادي فارسي است.‏ مقدّ‏ مه اي درباره فرهنگ عربي دارد.‏ اين اثر احتماالً‏ در سال‎١٠٦٤‎ه به پايان رسيده است.‏ مؤلّف کتاب ديگري در لغت عربي دارد به نام منتخب اللّ‏ غات شاهجهاني .خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ٣٧ جلوس ‏(احتماالً‏ جلوس اورنگ زيب:‏‎١٦٩٢-٩٣‎م)‏‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ٢٣×٥ / ٢٧ سانتي متر‎٬‎ ‎٨٥٨‎ص‎٬‎ مجدول به شنگرف‎٬‎ کاغذ الوان.‏آغاز:‏ ستايشي که آرايش سرمايه هر سخن و پيدايش ديباچه هر نو و کهن...‏انجام:‏ تمت تمام شد نسخه فرهنگ رشيدي بتاريخ شهر رمضان المبارک سنه ٣٧ جلوس والهتم.‏‎١٠٠‎.‏ ش No. ٥٠٢ Acc. ‎٬‎ رديف ٨٥فرهنگ فرّ‏ خي ‏(محمّ‏ د محيي الدين)‏فرهنگ عربي به فارسي.‏ مشتمل بر مقدمه اي درباره الگوي به کار رفته در فرهنگ ها و نيز چهاردوش ‏(فصل).‏ تاريخ تأليف:‏ ‎١٢٣٥‎ه.‏خط:‏ نستعليق بد‎٬‎ کاتب:‏ محمّد عبّاس محمود‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١٢٣٩‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٧×٣٠سانتي متر‎٬‎ ‎٤٦٣‎ص‎٬‎ مجدول‎٬‎ لغات و قرمز.‏آغاز:‏ الحمدهلل...‏ بدان که اين هيچمدان مستغرق بحر عصيان و غريق لجه معصيت...‏انجام:‏ الحمدهلل رب العالمين تمام شد کتاب فرّ‏ خي...‏‎١٠١‎.‏ ش No. ٤٦٥ Acc. ‎٬‎ رديف ٨٩فرهنگ هندي فارسي ‏(مجهول المؤلف)‏فرهنگ فارسي هندي.‏ نام مؤلّف و تاريخ استنساخ معلوم نيست.‏ احتماالً‏ با نظارت کالج فورتويليام تدوين شده است.‏خط:‏ ديواني‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ قطع:‏ ١٦×٥ / ٣٣ سانتي متر‎٬‎ ‎٧١٢‎ص.‏

مجموعه فورت ويليام کالج ‏(کلکته)‏ ... ٣٩آغاز:‏ الف و آ اِ‏ عربي و فارسي ورن مال کاپهله اکثرهايي...‏‎١٠٢‎.‏ ش ٥٠٤-٥٠٥ No. Acc. ‎٬‎ رديف ٩٥کشف الّلغات واالصطالحات ‏(عبدالرحمن بن احمد سور)‏فرهنگ جامعي است از لغات و اصطالحات غير مستعمل عربي و فارسي‎٬‎ به ويژه اصطالحاتعرفاني.‏ تاريخ تأليف:‏ ‎٩٥٠‎ه .خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٢‎ه‎٬‎ قطع:‏ ١٥×٢٥ سانتي متر‎٬‎‎١٤٩٢‎ص.‏آغاز:‏ الحمدهلل...‏ بعد از حمد و صالت مي گويد اضعف العباد...‏انجام:‏ مثلتوضيح:‏ نسخه ديگري از کتاب‎٬‎ ذيل ش No. ٥٠٥ Acc. موجود است.‏ ١٣٦٠ صفحه دارد‎٬‎ نامکاتب و سال کتابت قيد نشده است.‏ خط آن نستعليق و قطع آن ٢٠×٥ / ٢٧ سانتي متر است.‏‎١٠٣‎.‏ ش No. ٤٦٤ Acc. ‎٬‎ رديف ٩٤کنز الّلغات ‏(محمّ‏ د بن عبدالخالق بن معروف ] نام مؤلّف در متن کتاب:‏ عبدالرحيم بناحمد سور است]‏ )‏کتاب لغت عربي و فارسي مشتمل بر توضيح لغات و اصطالحات قرآن و ادب فارسي و عربي.‏ اينکتاب به کارکيا سلطان محمد بن کياگيالني ‏(‏‎١٤٤٧-٩‎م)‏ تقديم شده است و مقدّ‏ مه اي در فنّ‏لغت نويسي دارد.‏ ظاهرًا به خط دو کاتب و در دو مجلد است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١٠٤٢‎ه‎٬‎ جلد اول در ‎١٠٣٨‎ه به پايان رسيده است.‏قطع:‏ ٥ / ١٢×٥ / ٢٣ سانتي متر‎٬‎ ‎١٠٤٤‎ص.‏آغاز:‏ بسم...‏ الحمدهلل...‏ اما بعد حمد و صالت مي گويد اضعف العباد و خادم الفقرا...‏انجام:‏ سيدي بفتح يکم و سکون دوم راه مي نمايد خداي کسي را که مي خواهد تمت...‏آغاز جلد ٢: بسم...‏ والحمد هلل...‏ ابتداي هر سخن آن خوبتر...‏انجام : به معني جمع يويو است واهلل اعلم تمت الکتاب.‏‎١٠٤‎.‏ ش No. ٦٢٤ Acc. ‎٬‎ رديف ٩٨لغت عالمگيري ‏(فاضل)‏فرهنگ فارسي عربي مشتمل بر لغات شاذ و نادر قرآن‎٬‎ احاديث نبوي‎٬‎ تصوف‎٬‎ دين‎٬‎ ادبيات و جزآن به صورت الفبايي.‏ اين اثر در زمان اورنگ زيب تهيه و به او اهدا شده است.‏

٤٠ ضميمه شماره ٨ نامه فرهنگستانخط:‏ نسخ‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٣‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٢٠×٣٠ سانتي متر‎٬‎ ‎١١٠٦‎ص‎٬‎موريانه خورده‎٬‎ جلد فرسوده‎٬‎ مجدول شنگرف.‏آغاز:‏ الحمد لمن علم االدم االسماء و کلّها...‏انجام:‏ چنانکه زرديزي و سيم بخشي هشتم تائيست تم.‏‎١٠٥‎.‏ ش No. ٤٩٦ Acc. ‎٬‎ رديف ١٠٢مجمع الفرس ‏(محمّ‏ دقاسم بن حاجي محمّ‏ د کاشاني معروف به سروري)‏مؤلّف در مقدّ‏ مه به ١٦ اثر‎٬‎ که کتاب بر اساس آنها تدوين شده‎٬‎ اشاره مي کند.‏ کتاب در ١٠٠٨ هتأليف شده و به ابوالمظفّر عبّاس بهادر‎٬‎ شاه ايران اهدا شده است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٣‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٦×٥ / ٢٧ سانتي متر‎٬‎‎٨٣٨‎ص‎٬‎ سرلوحه مذهّب مزدوج‎٬‎ لوح دوم جدا شده‎٬‎ مجدول طاليي ديوان.‏آغاز:‏ بسم...‏ ابتداي کالم هر دانشمند سخنور و انتهاي سخن هر خردمند هنرور...‏انجام:‏ خوردِ‏ مخالفان تو خون دل و جگر قوت موافقان تو يزدادي و عسل‎١٠٦‎.‏ ش No. ٤٩٩ Acc. ‎٬‎ رديف ٩٩مداراالفاضل ‏(اهلل داد فيضي ابن عليشير)‏فرهنگ فارسي‎٬‎ عربي و ترکي به شيوه فرهنگ هاي ديگر چون صُ‏ راح ٬ مهذّ‏ ب االسماء و جز آن.‏بيشتر شامل لغاتي است که در شاهنامه فردوسي‎٬‎ خمسه نظامي و ديگر آثار ادبي به کار رفته است.‏ اينفرهنگ در ‎١٠٠١‎ه به پايان رسيده است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ١٣ ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٦×٥ / ٢٨ سانتي متر‎٬‎‎٨٤٢‎ص‎٬‎ سرلوحه آراسته‎٬‎ متن و حاشيه شده.‏آغاز:‏ بسم...‏ لمؤلّفه اي نام تو ورد هر زباني دگر است...‏انجام:‏ تمت هذه انسخه الموسومة بمدار [...] من تأليف افضل المتاخّ‏ رين شيخ اهلل داد فيضيسرهندي.‏‎١٠٧‎.‏ ش No. ٤٤٣ Acc. ‎٬‎ رديف ١٠٥مصطلحات الشعرا ‏(وارسته سيالکوتي)‏کتاب در باب اصطالحات شعري است.‏ در سال ‎١١٨٠‎ه پس از پانزده سال تحقيق عميق در ديگرکتب لغت فراهم شده است.‏خط:‏ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٣‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٣×٥ / ٢١

مجموعه فورت ويليام کالج ‏(کلکته)‏ ... ٤١سانتي متر‎٬‎ ‎٣٨٠‎ص.‏آغاز:‏ بسم اهلل مجريها و مي خوانم و سفينه کاغذي در بحر سخن مي رانم...‏انجام:‏ تمام شد هذا الّننجه وارسته مسمّ‏ ي به مصطلحات الشعرا در تحقيق اشعار شاعران متأخرين.‏‎١٠٨‎.‏ ش No. ٤٩٧ Acc. ‎٬‎ رديف ١٠٤مؤيّد الفضال ‏(محمّ‏ د بن الد)‏فرهنگ مهمّ‏ ي است مشتمل بر لغات و عبارات متونِ‏ ادبياتِ‏ فارسي چون شاهنامه ٬ خمسه نظامي‎٬‎ديوان خاقاني و ديگر آثار.‏ به کتاب‎٬‎ باب و فصل تقسيم شده‎٬‎ هم چنين به معناي لغات در ديگر کتبمهم لغت مانند التاج ٬ الصراح ٬ شرف نامه و جز آن اشاره شده است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١٠٩٦‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٨×٥ / ٢٨ سانتي متر‎٬‎ ‎٨٠٨‎ص.‏آغاز:‏ بسم...‏ محامد متواتره و مدايح متکاثره مر دادار دانا و تنکري توانا...‏انجام:‏ ينقشي صعوه يوري ازين سوي تمت هذا الکتاب.‏‎١٠٩‎.‏ ش No. ٤٣٢ Acc. ‎٬‎ رديف ١٠٦نوادرااللفاظ ‏(سراج الدين علي خان آرزو)‏فرهنگ هندي سنسکريت به فارسي‎٬‎ عربي و ترکي و مترادفات آن ها‎٬‎ مرتب شده طبق حروفالفبا.‏ اين کتاب ضميمه کتابي است با عنوان غرايب اللّ‏ غات از عبدالواسع هانسوي.‏ و اين کتاب به اشارهاچ.‏ بلخمن نوشته شده است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ محمّد امجد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١٨٧٦‎م‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٦×٥ / ٢١ سانتي متر‎٬‎‎٣٧٤‎ص.‏آغاز:‏ بسم...‏ سبحانک العلم لنا االّ‏ ما علّ‏ متنا...‏ بعد حمد و سپاس معلم االسماء...‏انجام:‏ نتهل در رساله آدم بزرگ لب بر طام به باي موحده مکسور و سکون راي مهمله بي نقطهلبگنده هر دو آورده.‏‎١١٠‎.‏ ش No. ٤٦٨ Acc. ‎٬‎ رديف ٧١ص.‏ صرف و نحوجامع الغموض شرح کافيه ‏(ابن قاضي عبدالرسول العثماني)‏در صرف و نحو کافيه ابن حاجب است.‏ مؤلّف در مقدّ‏ مه کوتاه قواعد اساسي صرف را به دستداده و در پايان نکاتي درباره شهر احمدنگر افزوده و اشعاري در ستايش صوفيان آورده است.‏

٤٢ ضميمه شماره ٨ نامه فرهنگستانخط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٣‎ه‎٬‎ قطع:‏ ١٥×٥ / ١٦ سانتي متر‎٬‎ جا:‏‎٦٢٨‎ص‎٬‎ موريانه خورده.‏آغاز:‏ الحمدهلل الذي اعزّ‏ الکافيه في االعصار و اشغل العلماء بحلّ‏ مشکالتها...‏انجام:‏ من عاصي و اضعف را پذيرد تمت الکتاب بعون ملک الوهّاب.‏‎١١١‎.‏ ش No. ٤١٩ Acc. ‎٬‎ رديف ٦٦دستور المبتدي ‏(صغير بن نصير)‏قواعد صرف عربي و کتابت همزه است.‏ صغير بن نصير آن را براي فرزندش شيخ ابوالمکارماسماعيل نوشته است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٣‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٢×٥ / ٢٢ سانتي متر‎٬‎‎١٠٢‎ص.‏آغاز:‏ الحمدهلل الذي يصرّف االحوال و مخفف االثقال...‏انجام:‏ و ايدي و سوان و استاه واهلل اعلم بالصواب.‏‎١١٢‎.‏ ش No. ٥١١ Acc. ‎٬‎ رديف ٦٨‎١‎.‏ فصول اکبري ‏(سيّد علي اکبر)‏در باب قواعد صرف و نحو عربي.‏خط:‏ نستعليق-‏ نسخ بد‎٬‎ کاتب:‏ محمّد نظام الدين‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١٢٦٤‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٢٠×٥ / ٣١سانتي متر‎٬‎ ‎٨٠‎ص.‏آغاز:‏ الحمدهلل...‏ بدان علّمک اهلل تعالي که کلمات عرب سه قسم بود...‏انجام:‏ در سنه هزار و دويست و شصت و چهار اختتام پذيرفت.‏‎٢‎.‏ کافيه ‏(ابوعمر عثمان بن ابوبکر)‏آغاز:‏ بسم...‏ قال محمّد هو ابن مالک...‏انجام:...‏ و االالّ‏ م ان قدمت ها ممنوعه.‏‎٣‎.‏ کتابي در نحوآغاز:‏ بسم...‏ الکلمة لفظ وضع لمعني مفرد...‏انجام:‏ ... و المفتوح ما قبلها تقلب الفًا تمت بالخير.‏

مجموعه فورت ويليام کالج ‏(کلکته)‏ ... ٤٣‎١١٣‎.‏ ش No. ٤٦٧ Acc. ‎٬‎ رديف ١٢٧ق.‏ معاني و بيانمجموع صنايع ‏(نظام الدين احمد بن محمّ‏ د)‏نسخه درباره معاني و بيان و صنايع ادبي فارسي است.‏ مؤلّف در مقدّ‏ مه مباحث اصلي معاني وبيان را با ذکر مثال توضيح داده است.‏ کتاب چهار فصل دارد و در سال ‎١٦٥٠‎م به پايان رسيده.‏ در اينجلد شعر بلندي از سيّد غالمعلي بلگرامي به نام مرآت الجمال هم آمده.‏ در صفحات ضميمه نکاتي درباب تاريخ دکن آمده است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ سيد عزيزاهلل ولد سيد هدايت اهلل‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١١٥٩‎ه‎٬‎قطع:‏ ٥ / ١٣×٥ / ٢٣ سانتي متر‎٢٣٦٬‎ص.‏آغاز:‏ بسم...‏ الحمدهلل الذي انعم علينا...‏ شکري زياده از آنچه در تحرير و تقرير نگنجد ‏(کذا)...‏انجام:‏ بفراغ انجاميد نسخه متبرّ‏ که مجموع الصنايع بعون اهلل الوهاب.‏‎١١٤‎.‏ ش No. ٤٢٩ Acc. ‎٬‎ رديف ١٢٣عروض سيفي ‏(موالنا سيفي عروضي)‏ر.‏ عروضکتاب درباره اصول عروض عربي و فارسي و تقطيع شعر است.‏ مؤلّف معلّم شاهزاده بايسنقر ميرزابوده.‏ در مقدمه کتاب تفاوت هاي عروضي شعر فارسي مورد بررسي قرار گرفته.‏ اين اثر در ‎٨٩٦‎ه درسمرقند به پايان رسيده است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٣‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٢×٥ / ٢١ سانتي متر‎٬‎‎١٠٨‎ص‎٬‎ عنوان ها به شنگرف‎٬‎ جدول ها و دواير الوان.‏آغاز:‏ بسم...‏ الحمدهلل الذي جعل علم العروض...‏انجام:‏ مفعولن مفعولن فعل تمام شد.‏‎١١٥‎.‏ ش No. ٤٢٨ Acc. ‎٬‎ رديف ١٣٩ش.‏ شرح ‏(نظم و نثر)‏پنج حاشيه مثنوي ‏(نظام الدين محمود داعي)‏شرحي بر مثنوي موالنا.‏ اين مجموعه شامل شرح چهار دفتر مثنوي است.‏ اين نسخه به نام حاشيهداعي نيز معروف است.‏

٤٤ ضميمه شماره ٨ نامه فرهنگستانخط:‏ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٣‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٢×٥ / ٢٢سانتي متر‎٬‎ ‎٧٢٠‎گ.‏آغاز:‏ بسم...‏ الحمدهلل...‏ بدان که اين ناگزيريست معنوي بر نوادر مثنوي که از قلم داعي...‏انجام:‏ سخنان خوشک نشان ‏(کذا)‏ بادي که از روي برطرف برخيزد واهلل اعلم...‏‎١١٦‎.‏ ش No. ٤١١ Acc. ‎٬‎ رديف ١٤٠شرح بوستان سعدي ‏(عبدالواسع هانسوي)‏شرح اشعار دشوار بوستان سعدي است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٢‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٢×٥ / ٢٢ سانتي متر‎٬‎‎٢٣٠‎ص‎٬‎ عنوان ها و ‏«قوله»‏ به شنگرف.‏آغاز:‏ بسم...‏ الحمدهلل...‏ امّا همي گويد معترف العجز و ناداني در فهم الفاظ و درک معاني...‏انجام:‏ آن جهل است از ضابطه اهل فرس و عدم اطالع بر محاوره ايشان تم الکتاب.‏‎١١٧‎.‏ ش No. ٥٠٨ Acc. ‎٬‎ رديف ١٤٥شرح سکندرنامه ‏(سراج الدين)‏شرح اسکندرنامه ي نظامي گنجوي مشتمل بر زندگاني اسکندر کبير توأم با افسانه.‏ اين نسخه به نامشکوفه زار هم خوانده شده است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١٢٠٦‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٦×٥ / ٨ سانتي متر‎٬‎ ‎٦٠٦‎ص‎٬‎ صفحهاول افتاده‎٬‎ مجدول شنگرف‎٬‎ لوحه الوان‎٬‎ نصف صفحه اوّ‏ ل افتاده.‏آغاز:‏ بسم...‏ بمعني گشاده پر باد از آن...‏انجام:‏ اين نسخه اتمام پذيرفت بفضله سبحانه.‏‎١١٨‎.‏ ش No. ٤٨١ Acc. ‎٬‎ رديف ٦٤١. شرح قصيده بعدالمعالي ‏(سراج الدين علي بن عثمان الوسي)‏شامل قصيده اي در توحيد با شرح آن به فارسي.‏٢. ارشادالمسلميندر فقه و اخالق و سخناني از پيامبر درباره همين موضوع.‏٣. رساله سلوک نقشبنديّه ‏(شيخ احمد سرهندي معروف به مجدّ‏ د الف ثاني)‏خط:‏ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ محمّد زين الدين‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١١٧٠‎ه‎٬‎ قطع:‏ ١٥×٥ / ٢٢

مجموعه فورت ويليام کالج ‏(کلکته)‏ ... ٤٥سانتي متر‎٬‎ ‎٤٢‎گ.‏توضيح:‏ آخرين رساله در محرم ‎١٣٠٩‎ه تحرير شده است.‏ پاره اي اوراق در ميانه سفيد مانده است.‏‎١١٩‎.‏ ش No. ٥٥٤ Acc. ‎٬‎ رديف ١٤٤شرح قصيده بُرده ‏(شيخ شهاب الدين دولت آبادي)‏شرح و تفسير قصيده مشهور شرف الدين ابوعبداهلل محمّد بن سعيدالبوسيري در نعت پيامبر اسالماست.‏خط:‏ نسخ‎٬‎ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ محمّد حبيب‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١١٢٩‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٢×٥ / ٢١سانتي متر‎٬‎ ‎٧٠‎گ‎٬‎ موريانه خورده و فرسوده.‏آغاز:‏ الحمدهلل و سالم علي عباده الذين اصطفي...‏عبارت پاياني:‏ واهلل عالم و من تعالي انه کان قد [...]توضيح:‏ ظاهرًا انجام افتاده.‏‎١٢٠‎.‏ ش No. ٥٦٠ Acc. ‎٬‎ رديف ١٤٢شرح گلستان سعدي ‏(يعقوب بن سيّد علي)‏شرح و توضيح لغات گلستان سعدي به عربي است.‏خط:‏ نسخ‎٬‎ کاتب:‏ هدايي بن نصيرالدين بن حاجي علي‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎٩٦٢‎ه‎٬‎ قطع:‏ ١٥×٥ / ٢١سانتي متر‎٬‎ ‎٤٢٨‎گ.‏آغاز:‏ بسم...‏ الحمدهلل...‏ بعد فيقول العبد الضّ‏ عيف المذنب يعقوب ابن علي...‏انجام:‏ لنفسک من خير تريديه اطلب من اهلل...‏ هدايي بن ناصرالدين ابن حاجي علي.‏‎١٢١‎.‏ ش No. ٤٤٦ Acc. ‎٬‎ رديف ١٤٣شرح مخزن االسرار ‏(محمد بن قوام بن رستم البلخي)‏شرح و توضيح لغات مخزن االسرار نظامي گنجوي است.‏ شارح اين نسخه را از روي نسخ ديگرتصحيح کرده و فقط به شرح ١٣١٠ بيت مشکل از ميان ٣٢٦٣ بيت پرداخته است.‏خط:‏ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١٠٩١‎ه‎٬‎ قطع:‏ ١٥×٥ / ٢١ سانتي متر‎٬‎ ‎٢٠٨‎ص.‏آغاز:‏ بسم...‏ حمد و سپاس بر فتّاحي که فاتحه کتاب...‏ او مفتاح اقفال خزاين غيب است...‏انجام:‏ به جاده استفاده رساند اعلي اهلل...‏ تمت.‏

٤٦ ضميمه شماره ٨ نامه فرهنگستان‎١٢٢‎.‏ ش No. ٤٢١ Acc. ‎٬‎ رديف ١٣٦ت.‏ آثار منثورانتخاب مجموعة االنشا ‏(انتخاب عاصمي)‏ ‏(شيخ محمّ‏ د امين)‏اين رساله کوتاه حاوي سخنان و نامه هاي عارفان است درباره خدا و پيامبران.‏ نوشته هايي از نظامهروي‎٬‎ اميرخسرو‎٬‎ موالنا عبدالرحمن جامي‎٬‎ ميرزا عبدالقادر بيدل و ديگران دارد.‏ مؤلف آن در خدمترام راي دکن و راي بوده چند بوده است.‏ اين اثر در ‎١٧٣٣-٤‎م به پايان رسيد و به نام انتخاب عاصمي نيزشناخته مي شود.‏خط:‏ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٣‎ه‎٬‎ قطع:‏ ١٥×٢٠ سانتي متر‎٬‎‎٤٢‎ص.‏آغاز:‏ بسم...‏ انتخاب مجموعة االنشا که تأليف...‏ اي ذکر تو گل فروش بازار سخن...‏انجام:‏ تشبيه دادم آنرا شمس در دريا.‏‎١٢٣‎.‏ ش No. ٤٤٧ Acc. ‎٬‎ رديف ١٣٥انشاي ظهوري ‏(نورالدين محمد ظهوري)‏کتاب منثوري از مال ظهوري شاعر دربار ابراهيم عادل شاه دوم بيجاپور ‏(‏‎١٦٢٦-١٥٨٠‎م).‏ مشتملبر نثر سه کتاب به نام هاي نورس نامه ٬ گلزار ابراهيمي و خوان خليل . در اين نسخه هم چنين پنج رقعهظهوري مانند فر اق نامه ٬ کدخداي عشق و جز آن آمده است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٣‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٢×٥ / ٢١ سانتي متر‎٬‎‎١٨٦‎ص.‏آغاز:‏ بسم...‏ سرودسرايان عشرتکده قال...‏انجام:‏ تمت تمام شده نسخه مالظهوري...‏‎١٢٤‎.‏ ش No. ٤٥٠ Acc. ‎٬‎ رديف ١٣٧کارستان منير ‏(ابوالبرکات منير الهوري)‏داستان پرماجراي شاهزاده هرمز واالاختر است که در سال ‎١٠٥٠‎ه در بيجاپور تدوين و بهشاهجهان اهدا شده است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ سيّدمحمد وزيرالدين السلطان‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٣‎ه‎٬‎ قطع:‏٥ / ١٣×٥ / ٢١ سانتي متر‎٬‎ ‎١٧٢‎ص‎٬‎ عنوان ها به شنگرف‎٬‎ موريانه خورده.‏آغاز:‏ بسم...‏ ستايش گوناگون پادشاهي را سزاوار است...‏

مجموعه فورت ويليام کالج ‏(کلکته)‏ ... ٤٧انجام:‏ يک قلم در خط شدند از غيرتش تمت تمام...‏‎١٢٥‎.‏ ش No. ٤٨٨ Acc. ‎٬‎ رديف ١٣٤گلستان ‏(مصلح الدين سعدي شيرازي)‏خط:‏ نستعليق خوش‎٬‎ کاتب:‏ کلب علي‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ‎١٢٢٢‎ه‎٬‎ قطع:‏ ١٥×٥ / ٢٦ سانتي متر‎٬‎‎٢٣٨‎ص‎٬‎ کاغذ زرافشان‎٬‎ مجدول طاليي و الوان‎٬‎ جلد افتاده.‏آغاز:‏ بسم...‏ منّت خدايرا عزّ‏ و جل...‏انجام:‏ من بعد ذلک غفرانًا لصاحبه.‏‎١٢٦‎.‏ ش No. ٤٧٣ Acc. ‎٬‎ رديف ١٣٨مجموعه رسائل طغرا ‏(طغراي مشهدي)‏رسايل طغراي مشهدي‎٬‎ که در دوره شاهجهان نگاشته شده‎٬‎ شامل هيجده رساله چون فردوسيّ‏ ه ٬الهاميّ‏ ه ٬ تجليّ‏ ه ٬ و جز آن است.‏ به عالوه حاوي نامه هايي است که به افراد گوناگون نوشته شده است.‏همين نسخه به نام هاي منشأت مالّ‏ طغرا ٬ يا انشاي طغرا نيز شناخته مي شود.‏خط:‏ شکسته نستعليق و نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٣‎ه‎٬‎ قطع:‏٥ / ١٣×٥ / ٢٢ سانتي متر‎٬‎ ‎٦٥٦‎ص‎٬‎ مجدول‎٬‎ بعضي اوراق سفيد.‏آغاز:‏ نام اين تازه مقالست که [...] لفظ خشکي نخواهد بود..‏انجام:‏ حرف طغراي حق بين اين است.‏‎١٢٧‎.‏ ش No. ٤٣٣ Acc. ‎٬‎ رديف ١٦٣ث.‏ متفرقهبياضحاوي يادداشت هاي روزانه‎٬‎ احتماالً‏ منسوب به نجابت خان‎٬‎ يکي از بزرگان دوره اورنگ زيب.‏بخش اوّ‏ ل حاوي اشعار گوناگوني است از شاعراني چون وفايي عمدتي‎٬‎ محتشمي و ديگران.‏ بخشدوم مشتمل است بر اشعار مذهبي.‏ اين نسخه را به خطا ديوان ناميده اند.‏نسخه مهر نجابت خان دارد.‏خط:‏ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٢‎ه‎٬‎ قطع:‏ ١٥×٢٠ سانتي متر‎٬‎‎٥٨٢‎ص‎٬‎ کاغذ الوان‎٬‎ سطرها از عرض.‏آغاز:‏ ناخوانا.‏

٤٨ ضميمه شماره ٨ نامه فرهنگستانانجام:‏ بر جمع کننده و نويسنده اين کتاب رحمت باد...‏ تمت الکتاب...‏‎١٢٨‎.‏ ش No. ٥٧٠ Acc. ‎٬‎ رديف ١٦٤بياضحاوي يادداشت هاي شخصي در باب دين‎٬‎ تولد پيامبر اسالم ‏(ص)‏ و دعا.‏خط:‏ نسخ‎٬‎ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٣‎ه‎٬‎ قطع:‏٥ / ١٣×٥ / ٢١ سانتي متر‎٬‎ ‎٢٩٢‎ص.‏آغاز:‏ امّا صلوة رجب فقد روي باالسناد عن رسول اهلل...‏انجام:‏ واحلل عقدة من لساني يفقهوا قولي.‏‎١٢٩‎.‏ ش No. ٥٤٢ Acc. ‎٬‎ رديف ١٦٥بياض ‏(حکيم جعفرخان)‏يادداشت هاي شخصي و منتخب اشعار شاعران متقدم و متأخرِ‏ فارسي زبان.‏ از اين بياض چنينبرمي آيد که مؤلّف معاصر نواب امجدعلي شاه اوده ‏(‏‎١٨٣٢-٣٣‎م)‏ بوده است.‏خط:‏ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٣‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١١×٥ / ٢٣سانتي متر‎٬‎ ‎٣٧٢‎ص‎٬‎ مجدول‎٬‎ بياضي با حاشيه گل و بوته و مذهّب.‏آغاز:‏ بجان پاک تو سوگند و جان زنده دالن...‏توضيح:‏ اشعاري از عرفي‎٬‎ اهلي‎٬‎ کمال خجندي‎٬‎ سليم‎٬‎ شاپور تهراني‎٬‎ وحشي و ديگران نقل شدهاست.‏‎١٣٠‎.‏ ش No. ٤١٦ Acc. ‎٬‎ رديف ١٦٦بياض اشعارنوشته هاي منظوم و منثور ادبي‎٬‎ تاريخي و ديني.‏ مثالً‏ گزيده اي از شاهنامه ظهوري و ديوان کاشانيو جز آن.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ شکسته نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٣‎ه‎٬‎ قطع:‏٥ / ١٣×٥ / ٢٢ سانتي متر‎٬‎ ‎٣٠٨‎ص‎٬‎ محشّ‏ ي.‏آغاز:‏ بسم...‏ اصالت نه آن است که آبا و اجداد از جنس امرا و وزرا باشند...‏انجام:‏ تو پنداري که شعله بيک حال باقي و ثابت است...‏ في الفاتحة الثانيه.‏‎١٣١‎.‏ ش No. ٥٥١ Acc. ‎٬‎ رديف ١٩٩

مجموعه فورت ويليام کالج ‏(کلکته)‏ ... ٤٩شرح رساله في العلم ‏(نصيرالدين بن محمّ‏ د الطّ‏ وسني)‏تفسير و توضيح اثر خواجه نصير طوسي در باب علم که به همّت کمال الدين ابوجعفربنسعيدالبحراني تدوين شده است.‏خط:‏ نسخ‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ ظاهرًا ق ‎١٢‎ه‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ٨×٥ / ١٧ سانتي متر‎٬‎ ‎٦٨‎ص.‏آغاز:‏ الحمداهلل علي ما اولينا...‏انجام:‏ لختم الکالم مهنا واهلل ولي التوفيق...‏‎١٣٢‎.‏ ش No. ١٩٣ Acc. ‎٬‎ رديف ١٩٣فهرست مجموعه فورت ويليام کالجفهرست نسخ خطّي که پس از انتقال کتاب هاي فورت ويليام کالج در ٢٥ مارس ‎١٨٣٦‎م به انجمنآسيايي بنگال بر جاي مانده و آن فهرست ٨٥ کتاب و نسخه خطّي و سياهه ٥٩ کتاب ناتمام آسيب ديدهو شش جنگ است.‏خط:‏ نستعليق‎٬‎ کاتب:‏ ندارد‎٬‎ تاريخ کتابت:‏ ندارد‎٬‎ قطع:‏ ٥ / ١٨×٥ / ٢٨ سانتي متر‎٬‎ ‎١٠٨‎ص.‏آغاز:‏ اين فهرست کتب مکتوبه است مع في الکتاب که بعد از فرستادن بسوسيته در کالج داشتهشده...‏انجام:‏ جنگ لمبر ششم مشتمل بر شش قطعه تاريخ.‏

¦A Catalogue ofFort William CollegeCollection (Calcutta)inThe National Archives Library of India -new DelhiISSN 1025-0832Compiled by Tawfâ ¦ qH.Sobh ¤ ¦ an⦠andMoh ¤ ammad Rez − ¦ a Nas ¤ ¦ ârâSupplement No. 8Na ¦ me-ye Farhangesta ¦ nTehran, Apr. 2000