ESCENARIOS MUSICALES DE LA FIESTA

2016ko abuztuaren 19a | GARA
BILBOKO ASTE NAGUSIA
15
kan sail berezi samarra, euskara
eta euskal kulturaren aldekoa,
non bazegoen ere alderdian
ez zegoen jendea baina
proiektu euskaltzale horrekin
bat zetorrena. EMK bezala ezin
genuen gure burua azaldu eta
Txomin Barullo izena erabili
genuen [Domingo Sagarminaga
zuen benetako izena, Bilboko
pertsonaia historiko bat da].
Ausarta izan zen hartutako erabakia
eta baita ere prestatutako
jai egitaraua, guztiz berritzailea
zena. Egitarau oinarri bat
prestatu genuen, haren zutabeetako
bat jai eremu bat eskuratzea
zelarik: Areatzak, Zazpikaleek
eta itsasadarrak osatua.
Era berean, garai haietan zabortegi
hutsa zen Ibaizabal
itsasadarra berreskuratu nahi
genuen, azken batean, Bilbo
horri lotuta baitago, bere bizkarrezurra
da. Ideia zen bertan,
bereganatutako jai eremu batean,
egun batzuetan biztanleria
elkartzea. Bertan izango ziren
hainbat osagai: txosnak, Iruñeko
peñak bezalako zerbait
[konpartsak izango zirena] eta
beste elementu parte-hartzaile
batzuk… Bagenekien elementu
horietan oinarritutako proiektua
irabazle suertatuko zela.
Txomin Barullo izenaren
atzean nortzuk geunden ikusita,
ikaragarri ikaratu zen Udala,
artean frankista eta ez demokratikoa
baitzen. Alkateak, Jose
Luis Berasateguik –gizon zaharra,
frankista, Sarrikon irakasle–
tiradera batean sartu zuen
hura guztia, gure txosten saritua.
Geuk ez genuen hura onartu.
Orduan, dei egin genien Bilboko
mota guztietako taldeei:
auzo elkarteak, Bilbon dauden
Estatuko eskualdeetako etxeak,
irratiak, txistulariak, autoeskolak,
herri eta musika elkarteak…
Jende pilo bat joan zen Bidebarrieta
kaleko liburutegian
«Mari Jaiak apurtu egin zuen jada
ezartzen ari zen emakume eredua»
Zelan agertu ziren Aste Nagusiko ikurrak,
besteak beste, Mari Jaia?
Bide beretik jaio ziren Aste Nagusiak ikur bezala
dituen zapia eta Mari Jaia pertsonaia. Bilera
batean ikusi genuen sinbolo bat izateko premia,
Gasteizen Zeledon zuten bezala, herritarrek
zuten jai gosea islatuko zuena. Komenigarria
ikusi genuen emakumea izatea, emakumearen
papera aldarrikatzeko, eta tradizioari zein
egunerokotasunari lotuta egon behar zuela. Alde
batetik, Anbotoko Mari genuen buruan, eta
bestetik, erabaki genuen ezartzen ari zen
emakumearen gaineko ereduarekin apurtzea
(argala eta abar). Emakume bete bat, adinekoa,
egin zen bilerara. Eta han eratu
zen behin-behineko jai batzordea,
ahalik eta elkarte gehienetako
jendea sartuz. Hamazazpi
ginen: Angel Camara, Maria Jesus
Lanciano, Santiago Burutxaga,
Alvaro Gurrea, Josepe
Zuazo, Itziar Villa, Natxo de Felipe,
Antonio Caro, Felipe Fernandez,
Jose Manuel Martinez,
sinpatikoa eta alaia sortu zen. Horrela atera zen
Mari Jaia egiteko ideia hura eta Mari Puri
Herrerori enkargatu genion.
Urte hartako kartela ere berezia izan zen.
Kartela egiteko beste aditu bat bilatu genuen ez
zegoelako lehiaketa egiteko astirik eta bilbotar
berritzaile eta apurtzaile bati esatea deliberatu
genuen. Juan Carlos Egileor izan zen aukeratua.
Berak egindako kartela hor geratu da,
erreferente moduan. Oso kartel polita, kolorez
beteta. Zapia, Bilboko urdin kolorekoa,
Egileorrek berak egin zuen; hura saldu genuen
diru apur bat ateratzeko.
Marino Montero, Eduardo Aretxalde,
Iñaki Bengoetxea, Manu
Fernandez, Josetxu Martinez,
Marga Vazquez eta ni neu.
Bertan hartu genuen Udalera
joateko erabakia, era demokratiko
batean hartutako erabakia
bete zezaten.
Udaberria zen, eta Aste Nagusia
antolatzeko epeak gero eta
murritzagoak ziren, beraz. Zelan
prestatu zenuten jai egitaraua?
Agintariak desagertu egin ziren,
arazoa zinegotziei eta funtzionarioei
utziz, desanimatu egingo
ginelakoan. Baina artean,
pauso zehatzak ematen hasiak
ginen: ardurak bereizi genituen
eta nork bere arloan serio ekin
zion lan egiteari. Kontuan izan
behar dugu tartean adituak eta
maila handiko jendea genuela;
jai batzordean eta kantagintza
arloan Natxo de Felipe edukitzea,
besteak beste, benetako luxua
zen. Jai egitaraua denon artean
egin genuen. Behin
guztiok batzartuta, ideiak mahai
gainean botatzen genituen
eta haiek zehazteko esaten genien
adituei. Estropada, esaterako,
erlojupekoa egitea erabaki
genuen, ziklismoaren ereduari
segituz, artean guztiz berria zena.
Gure artean zen Bizkaiko
arraun federazioko presidenteak,
Rafa Bonillak, antolatu zuen
estropada.
Nondik atera zenuten egitaraua
garatzeko dirua?
Udal agintariek ez ziguten dirurik
eman nahi izan eta hedabideetan
kanpaina bat jarri genuen
abian jaiak zapuztu egin
nahi zituztela esanez. Ikaratuta,
dirua eman ziguten, nahiz eta
asko ez izan. Zapia ere atera genuen,
salmentatik diru apur bat
ateratzeko. Lehen urte hartako
aurrekontua oso mugatua izan
zen. Hala ere, uste baino askoz
hobeto atera zen guztia. Lehen
egunetik izan zen arrakastatsua,
eta egungo jai eredua finkatuta
geratu zela esan daiteke.