18.06.2018 Views

Los desafíos de América Latina y el Caribe con respecto al financiamiento para el desarrollo en el contexto de la Agenda 2030

La Agenda 2030 para el Desarrollo Sostenible, la Agenda de Acción de Addis Abeba de la Tercera Conferencia Internacional sobre la Financiación para el Desarrollo, el Marco de Sendái para la Reducción del Riesgo de Desastres 2015-2030 y el Acuerdo de París sobre el clima delinean una nueva agenda de desarrollo. Esta nueva agenda implica una transformación profunda del desarrollo sostenible que requiere una gran movilización de recursos internos y externos, acompañada por un cambio en la financiación, la organización y la asignación de recursos.

La Agenda 2030 para el Desarrollo Sostenible, la Agenda de Acción de Addis Abeba de la Tercera Conferencia Internacional sobre la Financiación para el Desarrollo, el Marco de Sendái para la Reducción del Riesgo de Desastres 2015-2030 y el Acuerdo de París sobre el clima delinean una nueva agenda de desarrollo. Esta nueva agenda implica una transformación profunda del desarrollo sostenible que requiere una gran movilización de recursos internos y externos, acompañada por un cambio en la financiación, la organización y la asignación de recursos.

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

43<br />

<strong>Los</strong> <strong><strong>de</strong>safíos</strong> <strong>de</strong> <strong>América</strong> <strong>Latina</strong> y <strong>el</strong> <strong>Caribe</strong> <strong>con</strong> <strong>respecto</strong> <strong>al</strong> <strong>financiami<strong>en</strong>to</strong> <strong>para</strong> <strong>el</strong> <strong>de</strong>sarrollo…<br />

C<strong>en</strong>troamérica. En este último caso, <strong>la</strong> participación r<strong>el</strong>ativa <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>de</strong>uda <strong>de</strong>l sector corporativo no<br />

financiero aum<strong>en</strong>tó <strong>de</strong>l 2,0% <strong>al</strong> 6,8%, mi<strong>en</strong>tras que <strong>el</strong> volum<strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>uda como porc<strong>en</strong>taje <strong>de</strong>l PIB bajó<br />

<strong>de</strong>l 1,6% <strong>al</strong> 1,3%, <strong>en</strong> los mismos períodos. En <strong>América</strong> <strong>de</strong>l Sur, <strong>la</strong> importancia <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>de</strong>uda <strong>de</strong>l sector<br />

corporativo no financiero se refleja <strong>en</strong> <strong>el</strong> aum<strong>en</strong>to <strong>de</strong> su participación r<strong>el</strong>ativa (<strong>de</strong>l 12,2% <strong>en</strong> <strong>el</strong> período<br />

<strong>de</strong> 2000 a 2007 <strong>al</strong> 25% <strong>en</strong> 2017) y también <strong>en</strong> su increm<strong>en</strong>to como porc<strong>en</strong>taje <strong>de</strong>l PIB (<strong>de</strong>l 2,4% <strong>al</strong><br />

4,0%, <strong>en</strong> los mismos períodos).<br />

<strong>Los</strong> países que están más expuestos <strong>al</strong> mercado internacion<strong>al</strong> <strong>de</strong> bonos son México y, <strong>en</strong> <strong>América</strong><br />

<strong>de</strong>l Sur, <strong>el</strong> Brasil, Chile, Colombia y <strong>el</strong> Perú. Según los datos disponibles, <strong>de</strong> 2000 a 2015, <strong>el</strong> volum<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

<strong>de</strong>uda <strong>de</strong>l sector corporativo no financiero <strong>de</strong> México aum<strong>en</strong>tó <strong>de</strong>l 3,1% <strong>al</strong> 11,9% <strong>de</strong>l PIB. En <strong>el</strong> caso <strong>de</strong><br />

los países <strong>de</strong> <strong>América</strong> <strong>de</strong>l Sur m<strong>en</strong>cionados, dicho aum<strong>en</strong>to fue <strong>el</strong> sigui<strong>en</strong>te: Brasil, <strong>de</strong>l 2,2% <strong>al</strong> 8,5%<br />

<strong>de</strong>l PIB; Chile <strong>de</strong>l 3,3% <strong>al</strong> 16,1% <strong>de</strong>l PIB; Colombia, <strong>de</strong>l 1,0% <strong>al</strong> 6,3% <strong>de</strong>l PIB, y Perú, <strong>de</strong>l 0% <strong>al</strong> 4,9%<br />

<strong>de</strong>l PIB, durante <strong>el</strong> mismo período <strong>de</strong> tiempo. Otros países <strong>de</strong> <strong>América</strong> <strong>de</strong>l Sur, como <strong>la</strong> Arg<strong>en</strong>tina y <strong>el</strong><br />

Paraguay, ti<strong>en</strong><strong>en</strong> una m<strong>en</strong>or proporción <strong>de</strong> <strong>de</strong>uda corporativa <strong>en</strong> términos com<strong>para</strong>tivos (<strong>el</strong> 1,4% y <strong>el</strong><br />

1,1% <strong>de</strong>l PIB <strong>en</strong> 2015, respectivam<strong>en</strong>te), mi<strong>en</strong>tras que <strong>el</strong> Uruguay no ti<strong>en</strong>e ninguna <strong>de</strong>uda corporativa.<br />

III. Instrum<strong>en</strong>tos innovadores y nuevos mecanismos<br />

<strong>de</strong> cooperación <strong>para</strong> promover <strong>el</strong> <strong>financiami<strong>en</strong>to</strong><br />

<strong>de</strong>l <strong>de</strong>sarrollo soci<strong>al</strong> y productivo<br />

A. Mecanismos innovadores <strong>de</strong> <strong>financiami<strong>en</strong>to</strong> 7<br />

La movilización <strong>de</strong> más recursos externos <strong>de</strong>be ir acompañada <strong>de</strong> una promoción <strong>de</strong> instrum<strong>en</strong>tos y<br />

mecanismos nuevos e innovadores <strong>para</strong> financiar <strong>el</strong> <strong>de</strong>sarrollo soci<strong>al</strong> y productivo.<br />

La aparición <strong>de</strong> una gama <strong>de</strong> instrum<strong>en</strong>tos y mecanismos financieros innovadores diseñados<br />

<strong>para</strong> movilizar y can<strong>al</strong>izar más <strong>financiami<strong>en</strong>to</strong> internacion<strong>al</strong> <strong>con</strong>stituye uno <strong>de</strong> los princip<strong>al</strong>es cambios<br />

<strong>en</strong> <strong>el</strong> panorama <strong>de</strong>l <strong>financiami<strong>en</strong>to</strong> <strong>para</strong> <strong>el</strong> <strong>de</strong>sarrollo. No obstante, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>el</strong> punto <strong>de</strong> vista <strong>de</strong> ese<br />

<strong>de</strong>sarrollo es necesario que se <strong>de</strong>finan más c<strong>la</strong>ram<strong>en</strong>te los objetivos y <strong>la</strong>s fu<strong>en</strong>tes financieras <strong>de</strong> los<br />

nuevos fondos e instrum<strong>en</strong>tos.<br />

Se <strong>con</strong>si<strong>de</strong>ra que los mecanismos <strong>de</strong> <strong>financiami<strong>en</strong>to</strong> innovadores complem<strong>en</strong>tan los flujos <strong>de</strong> recursos<br />

internacion<strong>al</strong>es (AOD, IED y remesas), movilizan recursos adicion<strong>al</strong>es <strong>para</strong> <strong>el</strong> <strong>de</strong>sarrollo y permit<strong>en</strong><br />

s<strong>al</strong>var <strong>al</strong>gunas <strong>de</strong>fici<strong>en</strong>cias <strong>de</strong>l mercado y barreras institucion<strong>al</strong>es. También favorec<strong>en</strong> <strong>la</strong> co<strong>la</strong>boración<br />

<strong>con</strong> <strong>el</strong> sector privado. Por otra parte, estos mecanismos <strong>de</strong> <strong>financiami<strong>en</strong>to</strong> pue<strong>de</strong>n proporcionar a los<br />

países <strong>en</strong> <strong>de</strong>sarrollo flujos financieros estables y pre<strong>de</strong>cibles, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> ser instrum<strong>en</strong>tos <strong>con</strong> un doble<br />

divi<strong>de</strong>ndo, ya que <strong>con</strong>tribuy<strong>en</strong> a <strong>la</strong> provisión <strong>de</strong> bi<strong>en</strong>es públicos a <strong>la</strong> vez que aum<strong>en</strong>tan <strong>el</strong> ingreso.<br />

El <strong>financiami<strong>en</strong>to</strong> innovador <strong>para</strong> <strong>el</strong> <strong>de</strong>sarrollo abarca una gran diversidad <strong>de</strong> mecanismos e<br />

instrum<strong>en</strong>tos, <strong>al</strong>gunos <strong>de</strong> los cu<strong>al</strong>es ya se están utilizando, mi<strong>en</strong>tras que otros todavía se <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tran<br />

<strong>en</strong> fase <strong>de</strong> p<strong>la</strong>nificación (véase <strong>el</strong> recuadro 2). Se divi<strong>de</strong>n <strong>en</strong> cuatro gran<strong>de</strong>s categorías: i) los que<br />

g<strong>en</strong>eran nuevos flujos <strong>de</strong> ingresos públicos, como los impuestos glob<strong>al</strong>es y <strong>la</strong>s asignaciones <strong>de</strong><br />

<strong>de</strong>rechos especi<strong>al</strong>es <strong>de</strong> giro; ii) los instrum<strong>en</strong>tos basados <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>de</strong>uda y <strong>el</strong> a<strong>de</strong><strong>la</strong>nto <strong>de</strong> recursos, como<br />

los canjes <strong>de</strong> <strong>de</strong>uda y los servicios financieros internacion<strong>al</strong>es); iii) los inc<strong>en</strong>tivos público-privados,<br />

<strong>la</strong>s garantías y los seguros, como los compromisos anticipados <strong>de</strong> mercado (CAM) y los fondos <strong>de</strong><br />

seguros soberanos, y iv) <strong>la</strong>s <strong>con</strong>tribuciones voluntarias por can<strong>al</strong>es públicos o público-privados, como<br />

<strong>la</strong>s donaciones <strong>en</strong>tre personas.<br />

7<br />

Esta sección se basa princip<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te <strong>en</strong> CEPAL (2015b).

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!