18.06.2018 Views

Los desafíos de América Latina y el Caribe con respecto al financiamiento para el desarrollo en el contexto de la Agenda 2030

La Agenda 2030 para el Desarrollo Sostenible, la Agenda de Acción de Addis Abeba de la Tercera Conferencia Internacional sobre la Financiación para el Desarrollo, el Marco de Sendái para la Reducción del Riesgo de Desastres 2015-2030 y el Acuerdo de París sobre el clima delinean una nueva agenda de desarrollo. Esta nueva agenda implica una transformación profunda del desarrollo sostenible que requiere una gran movilización de recursos internos y externos, acompañada por un cambio en la financiación, la organización y la asignación de recursos.

La Agenda 2030 para el Desarrollo Sostenible, la Agenda de Acción de Addis Abeba de la Tercera Conferencia Internacional sobre la Financiación para el Desarrollo, el Marco de Sendái para la Reducción del Riesgo de Desastres 2015-2030 y el Acuerdo de París sobre el clima delinean una nueva agenda de desarrollo. Esta nueva agenda implica una transformación profunda del desarrollo sostenible que requiere una gran movilización de recursos internos y externos, acompañada por un cambio en la financiación, la organización y la asignación de recursos.

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

7<br />

<strong>Los</strong> <strong><strong>de</strong>safíos</strong> <strong>de</strong> <strong>América</strong> <strong>Latina</strong> y <strong>el</strong> <strong>Caribe</strong> <strong>con</strong> <strong>respecto</strong> <strong>al</strong> <strong>financiami<strong>en</strong>to</strong> <strong>para</strong> <strong>el</strong> <strong>de</strong>sarrollo…<br />

por año <strong>en</strong> <strong>el</strong> período posterior a <strong>la</strong> crisis (<strong>de</strong> 2010 a 2017) (véase <strong>el</strong> gráfico 1). A<strong>de</strong>más, <strong>el</strong> promedio<br />

region<strong>al</strong> oculta variaciones significativas <strong>en</strong>tre <strong>el</strong> norte y <strong>el</strong> sur <strong>de</strong> <strong>la</strong> región. <strong>Los</strong> ingresos <strong>de</strong> <strong>América</strong><br />

<strong>de</strong>l Sur <strong>de</strong>sc<strong>en</strong>dieron <strong>de</strong> forma significativa a partir <strong>de</strong> 2012, lo que fue reflejo, <strong>en</strong> particu<strong>la</strong>r, <strong>de</strong>l <strong>de</strong>clive<br />

<strong>de</strong> los ingresos prov<strong>en</strong>i<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> recursos natur<strong>al</strong>es no r<strong>en</strong>ovables. En <strong>con</strong>traste, los ingresos tot<strong>al</strong>es <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> norte <strong>de</strong> <strong>la</strong> región han seguido creci<strong>en</strong>do <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> una fuerte caída que ocurrió inmediatam<strong>en</strong>te<br />

<strong>de</strong>spués <strong>de</strong> <strong>la</strong> crisis (aunque se ha observado una cierta merma <strong>en</strong> <strong>el</strong> último año).<br />

Gráfico 1<br />

<strong>América</strong> <strong>Latina</strong> (17 países) y subregiones s<strong>el</strong>eccionadas: ingresos tot<strong>al</strong>es <strong>de</strong> los gobiernos c<strong>en</strong>tr<strong>al</strong>es, 2000-2017<br />

(En porc<strong>en</strong>tajes <strong>de</strong>l PIB)<br />

25<br />

20<br />

15<br />

10<br />

<strong>América</strong> <strong>de</strong>l Sur<br />

(8 países)<br />

<strong>América</strong> <strong>Latina</strong><br />

(17 países)<br />

C<strong>en</strong>troamérica,<br />

Rep. Dominicana,<br />

Haití y México<br />

2000<br />

2001<br />

2002<br />

2003<br />

2004<br />

2005<br />

2006<br />

2007<br />

2008<br />

2009<br />

2010<br />

2011<br />

2012<br />

2013<br />

2014<br />

2015<br />

2016<br />

2017<br />

Fu<strong>en</strong>te: Comisión E<strong>con</strong>ómica <strong>para</strong> <strong>América</strong> <strong>Latina</strong> y <strong>el</strong> <strong>Caribe</strong> (CEPAL), sobre <strong>la</strong> base <strong>de</strong> cifras ofici<strong>al</strong>es.<br />

A pesar <strong>de</strong> estas t<strong>en</strong><strong>de</strong>ncias <strong>en</strong> los ingresos públicos tot<strong>al</strong>es, ha habido un increm<strong>en</strong>to <strong>de</strong> los<br />

ingresos tributarios <strong>en</strong> este último período (a partir <strong>de</strong> 2010), como resultado <strong>de</strong>l <strong>al</strong>to niv<strong>el</strong> <strong>de</strong> activismo<br />

tributario <strong>en</strong> los países <strong>de</strong> <strong>la</strong> región <strong>en</strong>tre 2010 y 2015 (<strong>el</strong> período que se abarca <strong>en</strong> <strong>el</strong> gráfico 2). Quince<br />

países <strong>la</strong>tinoamericanos implem<strong>en</strong>taron reformas tributarias substanci<strong>al</strong>es: Brasil (2015), Chile (2014),<br />

Colombia (2010, 2012, 2014), Ecuador (2011), El S<strong>al</strong>vador (2011), Honduras (2010, 2013), Guatem<strong>al</strong>a<br />

(2012), Nicaragua (2012), México (2013), Panamá (2010), Paraguay (2012), Perú (2012, 2014), República<br />

Dominicana (2012) y V<strong>en</strong>ezu<strong>el</strong>a (República Bolivariana <strong>de</strong>) (2014).<br />

Entrando <strong>en</strong> <strong>de</strong>t<strong>al</strong>le sobre los v<strong>al</strong>ores más actu<strong>al</strong>izados (véase <strong>el</strong> gráfico 3), es posible distinguir<br />

países como <strong>la</strong> Arg<strong>en</strong>tina o <strong>el</strong> Brasil, cuya carga tributaria (32,1% y 32,0% <strong>de</strong>l PIB, respectivam<strong>en</strong>te)<br />

ti<strong>en</strong>e un v<strong>al</strong>or cercano <strong>al</strong> promedio que se c<strong>al</strong>cu<strong>la</strong> <strong>en</strong> r<strong>el</strong>ación <strong>con</strong> los países <strong>de</strong> <strong>la</strong> Organización <strong>de</strong><br />

Cooperación y Desarrollo E<strong>con</strong>ómicos (OCDE), que era <strong>de</strong>l 34,0% <strong>de</strong>l PIB <strong>en</strong> 2015. También son<br />

<strong>de</strong>stacables <strong>la</strong>s cifras que se han <strong>al</strong>canzado <strong>en</strong> <strong>el</strong> Uruguay (27,0% <strong>de</strong>l PIB), <strong>el</strong> Estado Plurinacion<strong>al</strong> <strong>de</strong><br />

Bolivia (24,7% <strong>de</strong>l PIB, <strong>con</strong> un crecimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> 16 puntos porc<strong>en</strong>tu<strong>al</strong>es <strong>de</strong>s<strong>de</strong> 1990) y Costa Rica (23,1%<br />

<strong>de</strong>l PIB), que se <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tran c<strong>la</strong>ram<strong>en</strong>te por <strong>en</strong>cima <strong>de</strong>l promedio <strong>de</strong>l 20,9% <strong>de</strong>l PIB que correspon<strong>de</strong><br />

a los 18 países s<strong>el</strong>eccionados <strong>de</strong> <strong>América</strong> <strong>Latina</strong> <strong>en</strong> <strong>el</strong> período más reci<strong>en</strong>te.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!