18.06.2018 Views

Los desafíos de América Latina y el Caribe con respecto al financiamiento para el desarrollo en el contexto de la Agenda 2030

La Agenda 2030 para el Desarrollo Sostenible, la Agenda de Acción de Addis Abeba de la Tercera Conferencia Internacional sobre la Financiación para el Desarrollo, el Marco de Sendái para la Reducción del Riesgo de Desastres 2015-2030 y el Acuerdo de París sobre el clima delinean una nueva agenda de desarrollo. Esta nueva agenda implica una transformación profunda del desarrollo sostenible que requiere una gran movilización de recursos internos y externos, acompañada por un cambio en la financiación, la organización y la asignación de recursos.

La Agenda 2030 para el Desarrollo Sostenible, la Agenda de Acción de Addis Abeba de la Tercera Conferencia Internacional sobre la Financiación para el Desarrollo, el Marco de Sendái para la Reducción del Riesgo de Desastres 2015-2030 y el Acuerdo de París sobre el clima delinean una nueva agenda de desarrollo. Esta nueva agenda implica una transformación profunda del desarrollo sostenible que requiere una gran movilización de recursos internos y externos, acompañada por un cambio en la financiación, la organización y la asignación de recursos.

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

48<br />

Comisión E<strong>con</strong>ómica <strong>para</strong> <strong>América</strong> <strong>Latina</strong> y <strong>el</strong> <strong>Caribe</strong> (CEPAL)<br />

1. Cooperación Sur-Sur bi<strong>la</strong>ter<strong>al</strong><br />

Según los últimos datos disponibles, <strong>en</strong> 2015 hubo un tot<strong>al</strong> <strong>de</strong> 721 proyectos y 155 acciones<br />

<strong>de</strong> cooperación Sur-Sur bi<strong>la</strong>ter<strong>al</strong> <strong>en</strong>tre los 19 países <strong>de</strong> <strong>América</strong> <strong>Latina</strong>. Esto repres<strong>en</strong>ta un aum<strong>en</strong>to<br />

sustanci<strong>al</strong> fr<strong>en</strong>te a los 552 proyectos que se habían llevado a cabo <strong>el</strong> año anterior.<br />

En ese período, <strong>la</strong> Arg<strong>en</strong>tina se <strong>de</strong>stacó como <strong>el</strong> princip<strong>al</strong> ofer<strong>en</strong>te <strong>de</strong> proyectos <strong>de</strong> cooperación<br />

Sur-Sur bi<strong>la</strong>ter<strong>al</strong>, <strong>con</strong> 180 proyectos <strong>en</strong> ejecución que repres<strong>en</strong>taron un cuarto <strong>de</strong> los proyectos <strong>de</strong><br />

cooperación Sur-Sur <strong>de</strong>l <strong>con</strong>junto <strong>de</strong> <strong>la</strong> región. A<strong>de</strong>más <strong>de</strong> <strong>la</strong> Arg<strong>en</strong>tina, México y <strong>el</strong> Brasil fueron otros<br />

ofer<strong>en</strong>tes <strong>de</strong>stacados, <strong>con</strong> 125 y 110 proyectos, respectivam<strong>en</strong>te. Chile, <strong>con</strong> 80 proyectos, y Cuba,<br />

<strong>con</strong> 59, también <strong>con</strong>tribuyeron <strong>de</strong> forma significativa. Estos cinco países fueron responsables <strong>de</strong> más<br />

<strong>de</strong> tres cuartas partes <strong>de</strong> <strong>la</strong> cooperación Sur-Sur bi<strong>la</strong>ter<strong>al</strong>.<br />

El S<strong>al</strong>vador fue <strong>el</strong> princip<strong>al</strong> receptor <strong>de</strong> <strong>la</strong> cooperación Sur-Sur bi<strong>la</strong>ter<strong>al</strong>, <strong>con</strong> 98 proyectos que<br />

equiv<strong>al</strong><strong>en</strong> <strong>al</strong> 13,6% <strong>de</strong> los 721 proyectos empr<strong>en</strong>didos. Es <strong>el</strong> único país que recibió una cantidad <strong>de</strong><br />

proyectos que supera <strong>el</strong> 10% <strong>de</strong>l tot<strong>al</strong>.<br />

En 2015, <strong>al</strong>gunos países <strong>de</strong>stacados por ser receptores <strong>de</strong> proyectos <strong>de</strong> cooperación Sur-Sur<br />

bi<strong>la</strong>ter<strong>al</strong> también com<strong>en</strong>zaron a participar como ofer<strong>en</strong>tes. Ese es <strong>el</strong> caso <strong>de</strong> El S<strong>al</strong>vador, Guatem<strong>al</strong>a,<br />

<strong>el</strong> Paraguay, <strong>el</strong> Estado Plurinacion<strong>al</strong> <strong>de</strong> Bolivia, <strong>el</strong> Panamá, <strong>la</strong> República Dominicana y <strong>la</strong> República<br />

Bolivariana <strong>de</strong> V<strong>en</strong>ezu<strong>el</strong>a. Esto <strong>con</strong>firma <strong>la</strong> i<strong>de</strong>a <strong>de</strong> que, <strong>al</strong> pasar los años, los intercambios <strong>de</strong><br />

cooperación Sur-Sur bi<strong>la</strong>ter<strong>al</strong> son protagonizados por una mayor cantidad <strong>de</strong> países, que combinan<br />

<strong>el</strong> <strong>de</strong>sempeño <strong>de</strong> ambos pap<strong>el</strong>es: <strong>el</strong> <strong>de</strong> receptor y <strong>el</strong> <strong>de</strong> ofer<strong>en</strong>te.<br />

Más <strong>de</strong> 250 proyectos (equiv<strong>al</strong><strong>en</strong>tes a un 40,1% <strong>de</strong>l tot<strong>al</strong>) tuvieron como objetivo fort<strong>al</strong>ecer <strong>la</strong>s<br />

capacida<strong>de</strong>s <strong>en</strong> <strong>el</strong> ámbito e<strong>con</strong>ómico. Ocho <strong>de</strong> cada diez proyectos se <strong>de</strong>dicaron <strong>al</strong> fort<strong>al</strong>ecimi<strong>en</strong>to<br />

<strong>de</strong> los sectores productivos, mi<strong>en</strong>tras que <strong>el</strong> resto se ori<strong>en</strong>taron a <strong>la</strong> creación <strong>de</strong> <strong>la</strong> infraestructura y los<br />

servicios <strong>en</strong> los que se apoya <strong>el</strong> funcionami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong>s distintas e<strong>con</strong>omías nacion<strong>al</strong>es.<br />

2. Cooperación triangu<strong>la</strong>r<br />

La cooperación triangu<strong>la</strong>r implica <strong>al</strong>ianzas impulsadas <strong>en</strong> <strong>el</strong> sur, <strong>en</strong>tre dos o más países <strong>en</strong> <strong>de</strong>sarrollo,<br />

<strong>con</strong> <strong>el</strong> apoyo <strong>de</strong> uno o varios países <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>dos u organizaciones multi<strong>la</strong>ter<strong>al</strong>es, <strong>para</strong> implem<strong>en</strong>tar<br />

programas y proyectos <strong>de</strong> cooperación 8 .<br />

En 2015 hubo 94 proyectos <strong>de</strong> cooperación triangu<strong>la</strong>r, que equiv<strong>al</strong>ieron a poco más <strong>de</strong> <strong>la</strong> décima<br />

parte (13%) <strong>de</strong> los proyectos <strong>de</strong> cooperación bi<strong>la</strong>ter<strong>al</strong> que se habían llevado a cabo ese año. En <strong>el</strong><br />

mismo período se informó sobre 65 acciones triangu<strong>la</strong>res, que repres<strong>en</strong>taron un porc<strong>en</strong>taje mayor fr<strong>en</strong>te<br />

a <strong>la</strong>s 155 acciones <strong>de</strong> cooperación bi<strong>la</strong>ter<strong>al</strong> que se habían ejecutado: <strong>al</strong>go más <strong>de</strong> dos quintas partes<br />

(41,9%). <strong>Los</strong> cuatro ofer<strong>en</strong>tes princip<strong>al</strong>es (Chile, Brasil, México y Arg<strong>en</strong>tina) repres<strong>en</strong>taron casi tres<br />

cuartas partes (73,5%) <strong>de</strong> los 94 proyectos ofrecidos. En promedio, los proyectos tuvieron una duración<br />

<strong>de</strong> <strong>al</strong>re<strong>de</strong>dor <strong>de</strong> dos años y medio, mi<strong>en</strong>tras que <strong>la</strong>s acciones duraron aproximadam<strong>en</strong>te un mes y medio.<br />

8<br />

<strong>Los</strong> pap<strong>el</strong>es <strong>de</strong> <strong>la</strong> cooperación triangu<strong>la</strong>r son los sigui<strong>en</strong>tes: <strong>el</strong> primer ofer<strong>en</strong>te, que es <strong>el</strong> princip<strong>al</strong> responsable <strong>de</strong>l fort<strong>al</strong>ecimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong>s capacida<strong>de</strong>s<br />

y cuya función solo pue<strong>de</strong> ser ejercida por un país <strong>en</strong> <strong>de</strong>sarrollo (<strong>en</strong> <strong>el</strong> caso <strong>de</strong> este capítulo, un país <strong>de</strong> <strong>América</strong> <strong>Latina</strong>); <strong>el</strong> segundo ofer<strong>en</strong>te, que<br />

pue<strong>de</strong> ser un país <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>do, un país <strong>en</strong> <strong>de</strong>sarrollo (<strong>de</strong> cu<strong>al</strong>quier región) o un organismo multi<strong>la</strong>ter<strong>al</strong>, cuya <strong>la</strong>bor es <strong>la</strong> <strong>de</strong> apoyar <strong>el</strong> proceso<br />

<strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>el</strong> punto <strong>de</strong> vista técnico, institucion<strong>al</strong> o financiero, y <strong>el</strong> receptor, que actúa como <strong>de</strong>stinatario <strong>de</strong>l proceso y que está repres<strong>en</strong>tado por, <strong>al</strong><br />

m<strong>en</strong>os, un país <strong>de</strong> <strong>América</strong> <strong>Latina</strong>.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!